1-3. പൗലോസ്‌ കൊരി​ന്തിൽ വന്നത്‌ എന്തിന്‌, അവിടെ അദ്ദേഹം എന്തെല്ലാം വെല്ലു​വി​ളി​കൾ നേരി​ടു​ന്നു?

 പൗലോസ്‌ അപ്പോ​സ്‌തലൻ ഇപ്പോൾ കൊരി​ന്തി​ലാണ്‌. എ.ഡി. 51-നോട​ടുത്ത സമയം. ധാരാളം ഗ്രീക്കു​കാ​രും റോമാ​ക്കാ​രും ജൂതന്മാ​രും താമസി​ക്കുന്ന സമ്പന്നമായ ഒരു വാണി​ജ്യ​കേ​ന്ദ്ര​മാ​യി​രു​ന്നു കൊരിന്ത്‌. a വ്യാപാര ഇടപാ​ടു​കൾക്കോ ഒരു തൊഴിൽ കണ്ടെത്തു​ന്ന​തി​നോ അല്ല പൗലോസ്‌ അവിടെ എത്തിയി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ വരവിന്‌ സുപ്ര​ധാ​ന​മായ ഒരു ഉദ്ദേശ്യ​മുണ്ട്‌—ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ സമഗ്ര​മാ​യി അറിയി​ക്കുക! പൗലോ​സിന്‌ ഇപ്പോൾ താമസി​ക്കാൻ ഒരിടം കണ്ടെ​ത്തേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. എന്നാൽ താൻ ആർക്കും ഒരു ഭാരമാ​ക​രു​തെന്ന്‌ അദ്ദേഹ​ത്തി​നു നിർബ​ന്ധ​മുണ്ട്‌. ശുശ്രൂ​ഷ​കൊണ്ട്‌ ഉപജീ​വ​നം​ക​ഴി​ക്കു​ന്ന​വ​നാ​ണെന്ന ഒരു ധാരണ ഉളവാ​ക്കാൻ പൗലോസ്‌ ആഗ്രഹി​ക്കു​ന്നില്ല. അദ്ദേഹം ഇപ്പോൾ എന്തു ചെയ്യും?

² പൗലോ​സിന്‌ ഒരു തൊഴിൽ അറിയാം—കൂടാ​ര​പ്പണി. അതത്ര എളുപ്പ​മുള്ള ഒരു തൊഴി​ല​ല്ലെ​ങ്കി​ലും അഹോ​വൃ​ത്തി​ക്കാ​യി അധ്വാ​നി​ക്കാൻ അദ്ദേഹം തയ്യാറാണ്‌. എന്നാൽ തിര​ക്കേ​റിയ ഈ വാണിജ്യ നഗരത്തിൽ പണി കണ്ടെത്താൻ പൗലോ​സി​നു സാധി​ക്കു​മോ? അനു​യോ​ജ്യ​മായ ഒരു താമസ​സ്ഥലം കണ്ടെത്താൻ അദ്ദേഹ​ത്തി​നു കഴിയു​മോ? ഇത്തരം വെല്ലു​വി​ളി​ക​ളൊ​ക്കെ ഉണ്ടെങ്കി​ലും തന്റെ വരവിന്റെ മുഖ്യ ഉദ്ദേശ്യം, അതായത്‌ ശുശ്രൂഷ, പൗലോസ്‌ മറന്നു​ക​ള​യു​ന്നില്ല.

³ പൗലോസ്‌ കൊരി​ന്തിൽ കുറെ​ക്കാ​ലം താമസി​ച്ചു. അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ ശുശ്രൂ​ഷ​യ്‌ക്ക്‌ നല്ല ഫലം ലഭിക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. പൗലോ​സി​ന്റെ കൊരി​ന്തി​ലെ പ്രവർത്ത​ന​ത്തിൽനിന്ന്‌ നമുക്കു പലതും പഠിക്കാ​നാ​കും. നമ്മുടെ പ്രദേ​ശത്ത്‌ ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ സമഗ്ര​മാ​യി അറിയി​ക്കാൻ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ മാതൃക നമ്മെ എങ്ങനെ സഹായി​ക്കും?

4, 5. (എ) കൊരി​ന്തിൽ ആയിരി​ക്കെ പൗലോസ്‌ എവി​ടെ​യാണ്‌ താമസി​ച്ചത്‌, അവിടെ അദ്ദേഹം എന്തു തൊഴിൽ ചെയ്‌തു? (ബി) എങ്ങനെ​യാ​യി​രി​ക്കാം പൗലോസ്‌ ഒരു കൂടാ​ര​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നാ​യത്‌?

⁴ കൊരി​ന്തിൽ എത്തി അധികം താമസി​യാ​തെ പൗലോസ്‌ അക്വി​ല​യെ​യും പ്രിസ്‌കി​ല്ല​യെ​യും (പ്രിസ്‌ക) കണ്ടുമു​ട്ടി. ജൂത പശ്ചാത്ത​ല​ത്തിൽനി​ന്നുള്ള ആ ദമ്പതികൾ അതിഥി​പ്രി​യ​രാ​യി​രു​ന്നു. “ജൂതന്മാ​രെ​ല്ലാം റോം വിട്ട്‌ പോക​ണ​മെന്ന” ക്ലൗദ്യൊസ്‌ ചക്രവർത്തി​യു​ടെ കല്പനയെ തുടർന്നാണ്‌ അവർ കൊരി​ന്തിൽ താമസ​മാ​ക്കി​യത്‌. (പ്രവൃ. 18:1, 2) അക്വി​ല​യും പ്രിസ്‌കി​ല്ല​യും പൗലോ​സി​നെ തങ്ങളുടെ വീട്ടിൽ താമസി​പ്പി​ച്ചു. കൂടാതെ, തങ്ങളോ​ടൊ​പ്പം ജോലി ചെയ്യാ​നും അവർ അദ്ദേഹത്തെ അനുവ​ദി​ച്ചു. “അവരും പൗലോ​സി​നെ​പ്പോ​ലെ കൂടാ​ര​പ്പ​ണി​ക്കാ​രാ​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ പൗലോസ്‌ അവരുടെ വീട്ടിൽ താമസിച്ച്‌ അവരോ​ടൊ​പ്പം  ജോലി ചെയ്‌തു” എന്ന്‌ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ നാം വായി​ക്കു​ന്നു. (പ്രവൃ. 18:3) കൊരി​ന്തി​ലെ ശുശ്രൂ​ഷ​ക്കാ​ലത്ത്‌ ഉടനീളം അതിഥി​പ്രി​യ​രും ദയാവാ​യ്‌പു​ള്ള​വ​രും ആയ ഈ ദമ്പതി​ക​ളോ​ടൊ​പ്പ​മാണ്‌ പൗലോസ്‌ താമസി​ച്ചത്‌. അവരുടെ വീട്ടിൽ താമസി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​യി​രി​ക്കണം, പിന്നീട്‌ ബൈബിൾ കാനോ​ന്റെ ഭാഗമാ​യി​ത്തീർന്ന ചില കത്തുകൾ അദ്ദേഹം എഴുതി​യത്‌. b

⁵ ‘ഗമാലി​യേ​ലി​ന്റെ കാൽക്ക​ലി​രുന്ന്‌’ വിദ്യ അഭ്യസിച്ച പൗലോസ്‌ എങ്ങനെ​യാണ്‌ ഒരു കൂടാ​ര​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൻ ആയിത്തീർന്നത്‌? (പ്രവൃ. 22:3) ഒന്നാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​ലെ ജൂതന്മാർ തങ്ങളുടെ മക്കളെ ഒരു തൊഴിൽ പഠിപ്പി​ക്കു​ന്നത്‌ അന്തസ്സിനു നിരക്കാത്ത ഒരു കാര്യ​മാ​യി വീക്ഷി​ച്ചി​രു​ന്നില്ല. ഉയർന്ന വിദ്യാ​ഭ്യാ​സം ലഭിച്ചി​രു​ന്ന​വർക്കു​പോ​ലും ഒരു തൊഴിൽ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നു. പൗലോസ്‌ കിലി​ക്യ​യി​ലെ തർസൊ​സിൽനി​ന്നു​ള്ളവൻ ആയിരു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ ചെറു​പ്പ​ത്തിൽത്തന്നെ കൂടാ​ര​പ്പണി പഠിച്ചി​രി​ക്കാം. കൂടാരം നിർമി​ക്കാൻ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രുന്ന സിലി​ഷ്യം എന്ന ഒരുതരം തുണിക്ക്‌ പ്രശസ്‌ത​മാ​യി​രു​ന്നു കിലിക്യ. കൂടാ​ര​പ്പ​ണി​യിൽ എന്തൊ​ക്കെ​യാണ്‌ ഉൾപ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നത്‌? കൂടാരം നിർമി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ ആവശ്യ​മായ കട്ടിയുള്ള പരുക്കൻ തുണി മുറിച്ച്‌ തുന്നി​യെ​ടു​ക്കേ​ണ്ട​തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ചില സന്ദർഭ​ങ്ങ​ളിൽ അതു സ്വന്തമാ​യി നെയ്‌തെ​ടു​ക്കു​ക​പോ​ലും വേണമാ​യി​രു​ന്നു. എന്തുത​ന്നെ​യാ​യാ​ലും വളരെ ശ്രമക​ര​മായ ഒരു ജോലി​യാ​യി​രു​ന്നു അത്‌.

6, 7. (എ) കൂടാ​ര​പ്പ​ണി​യെ പൗലോസ്‌ എങ്ങനെ വീക്ഷിച്ചു, സമാന​മായ വീക്ഷണ​മാണ്‌ അക്വി​ല​യ്‌ക്കും പ്രിസ്‌കി​ല്ല​യ്‌ക്കും ഉണ്ടായി​രു​ന്ന​തെന്ന്‌ നമുക്ക്‌ എങ്ങനെ അറിയാം? (ബി) പൗലോസ്‌, അക്വില, പ്രിസ്‌കില്ല എന്നിവ​രു​ടെ മാതൃക ഇന്നത്തെ ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കൾ അനുക​രി​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ?

⁶ എന്നാൽ പൗലോ​സി​ന്റെ ജീവി​ത​ത്തി​ലെ മുഖ്യ​സം​ഗതി കൂടാ​ര​പ്പ​ണി​യാ​യി​രു​ന്നില്ല, ശുശ്രൂ​ഷ​യാ​യി​രു​ന്നു. ആരിൽനി​ന്നും “പ്രതി​ഫ​ല​മൊ​ന്നും വാങ്ങി​ക്കാ​തെ” സന്തോ​ഷ​വാർത്ത ഘോഷി​ക്കാൻ കഴി​യേ​ണ്ട​തി​നു മാത്ര​മാണ്‌ അദ്ദേഹം കൂടാ​ര​പ്പണി ചെയ്‌തത്‌. (2 കൊരി. 11:7) ആകട്ടെ, അക്വി​ല​യും പ്രിസ്‌കി​ല്ല​യും തങ്ങളുടെ തൊഴി​ലി​നെ എങ്ങനെ​യാണ്‌ വീക്ഷി​ച്ചത്‌? ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ക​ളെ​ന്ന​നി​ല​യിൽ അവർക്കും ഇക്കാര്യ​ത്തിൽ പൗലോ​സി​ന്റെ അതേ വീക്ഷണ​മാണ്‌ ഉണ്ടായി​രു​ന്നത്‌. എ.ഡി. 52-ൽ പൗലോസ്‌ കൊരി​ന്തിൽനിന്ന്‌ എഫെ​സൊ​സി​ലേക്കു പോയ​പ്പോൾ അങ്ങോട്ടു താമസം​മാ​റ്റാൻപോ​ലും അവർ തയ്യാറാ​യി. അവിടെ അവരുടെ വീട്‌ യോഗ​ങ്ങൾക്കാ​യി  ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നു. (1 കൊരി. 16:19) പിന്നീട്‌ അവർ റോമി​ലേക്കു പോ​യെ​ങ്കി​ലും വീണ്ടും എഫെ​സൊ​സി​ലേ​ക്കു​തന്നെ മടങ്ങി​വന്നു. തീക്ഷ്‌ണ​രായ ഈ ദമ്പതികൾ രാജ്യ​താ​ത്‌പ​ര്യ​ങ്ങൾക്ക്‌ ഒന്നാം സ്ഥാനം നൽകു​ക​യും മറ്റുള്ള​വർക്കാ​യി തങ്ങളെ​ത്തന്നെ ഉഴിഞ്ഞു​വെ​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. അങ്ങനെ, അവർ ‘ജനതക​ളു​ടെ എല്ലാ സഭകളു​ടെ​യും’ കൃതജ്ഞ​ത​യ്‌ക്കു പാത്ര​മാ​യി.—റോമ. 16:3-5; 2 തിമൊ. 4:19.

⁷ പൗലോസ്‌, അക്വില, പ്രിസ്‌കില്ല എന്നിവ​രു​ടെ മാതൃക ഇന്നത്തെ ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ക​ളും അനുക​രി​ക്കു​ന്നു. “ആർക്കും ഒരു ഭാരമാ​കാ​തി​രി​ക്കാൻ” തീക്ഷ്‌ണ​രായ ശുശ്രൂ​ഷകർ ജോലി​ചെ​യ്‌ത്‌ നിത്യ​വൃ​ത്തിക്ക്‌ വക കണ്ടെത്തു​ന്നു. (1 തെസ്സ. 2:9) മുഴു​സമയ രാജ്യ​ഘോ​ഷ​ക​രായ പലരും അതിനാ​യി അംശകാല ജോലി​ക​ളി​ലോ വർഷത്തി​ന്റെ ഏതെങ്കി​ലും പ്രത്യേക സമയങ്ങ​ളിൽമാ​ത്രം ചെയ്യാ​നാ​കുന്ന തൊഴി​ലു​ക​ളി​ലോ ഏർപ്പെ​ടു​ന്നു. അക്വി​ല​യെ​യും പ്രിസ്‌കി​ല്ല​യെ​യും പോലെ അതിഥി​പ്രി​യ​രായ അനേകം ദൈവ​ദാ​സ​ന്മാർ ഇന്ന്‌ തങ്ങളുടെ ഭവനങ്ങൾ സർക്കിട്ട്‌ മേൽവി​ചാ​ര​ക​ന്മാർക്കാ​യി തുറന്നു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു. അത്തരത്തിൽ “അതിഥി​കളെ സത്‌ക​രി​ക്കു​ന്നത്‌” എത്രമാ​ത്രം പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ന​മേ​കു​ന്ന​തും കരുത്തു​പ​ക​രു​ന്ന​തും ആണെന്ന്‌ അവർക്ക​റി​യാം.—റോമ. 12:13.

8, 9. ജൂതന്മാ​രെ സന്തോ​ഷ​വാർത്ത അറിയി​ച്ചത്‌ വലിയ എതിർപ്പിന്‌ ഇടയാ​ക്കി​യ​പ്പോൾ പൗലോസ്‌ എന്തു ചെയ്‌തു, പിന്നീട്‌ അദ്ദേഹം എവിടെ പ്രസം​ഗി​ച്ചു?

⁸ ശുശ്രൂഷ നിറ​വേ​റ്റവെ, ഉപജീ​വ​ന​ത്തി​നുള്ള വക കണ്ടെത്താൻവേ​ണ്ടി​മാ​ത്ര​മാണ്‌ പൗലോസ്‌ തന്റെ തൊഴി​ലി​നെ ആശ്രയി​ച്ച​തെന്ന കാര്യം, മാസി​ഡോ​ണി​യ​യിൽനിന്ന്‌ ശീലാ​സും തിമൊ​ഥെ​യൊ​സും സഹായ​വു​മാ​യി എത്തിയ​പ്പോൾ വ്യക്തമാ​യി​ത്തീർന്നു. (2 കൊരി. 11:9) ആ സഹായം ലഭിച്ച ഉടൻതന്നെ പൗലോസ്‌ “ദൈവ​വ​ചനം പ്രസം​ഗി​ക്കു​ന്ന​തിൽ മുഴുകി.” (പ്രവൃ. 18:5) എന്നാൽ ജൂതന്മാ​രെ സന്തോ​ഷ​വാർത്ത അറിയി​ച്ചത്‌ വലിയ എതിർപ്പിന്‌ ഇടയാക്കി. ക്രിസ്‌തു​വി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള ജീവര​ക്ഷാ​ക​ര​മായ സന്ദേശം സ്വീക​രി​ക്കാൻ വിസമ്മ​തിച്ച അവരുടെ കാര്യ​ത്തിൽ തനിക്ക്‌ ഇനി യാതൊ​രു ഉത്തരവാ​ദി​ത്വ​വും ഇല്ലെന്നു​ള്ള​തി​ന്റെ സൂചന​യാ​യി പൗലോസ്‌ തന്റെ വസ്‌ത്രം കുടഞ്ഞിട്ട്‌ അവരോട്‌ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: “നിങ്ങളു​ടെ രക്തം നിങ്ങളു​ടെ തലമേൽത്തന്നെ ഇരിക്കട്ടെ. ഞാൻ കുറ്റക്കാ​രനല്ല. ഇനിമു​തൽ ഞാൻ ജനതക​ളിൽപ്പെ​ട്ട​വ​രു​ടെ അടു​ത്തേക്കു പോകു​ക​യാണ്‌”—പ്രവൃ. 18:6; യഹ. 3:18, 19.

⁹ ഇനിയി​പ്പോൾ പൗലോസ്‌ എവിടെ പ്രസം​ഗി​ക്കും? ജൂതമ​ത​ത്തി​ലേക്കു പരിവർത്ത​നം​ചെയ്‌ത തീസി​യോസ്‌ യുസ്‌തൊസ്‌ എന്നൊ​രാൾ തന്റെ ഭവനം പൗലോ​സി​നാ​യി തുറന്നു​കൊ​ടു​ത്തു; അങ്ങനെ, ഇപ്പോൾ സിന​ഗോ​ഗി​നോ​ടു ചേർന്നുള്ള ആ വീട്ടിൽവെച്ച്‌ പൗലോസ്‌ പ്രസം​ഗി​ക്കാൻ തുടങ്ങി. (പ്രവൃ. 18:7) കൊരി​ന്തിൽ ആയിരി​ക്കെ പൗലോസ്‌ താമസി​ച്ചത്‌ അക്വി​ല​യു​ടെ​യും പ്രിസ്‌കി​ല്ല​യു​ടെ​യും വീട്ടി​ലാ​ണെ​ങ്കി​ലും പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്തനം നടത്തി​യത്‌ യുസ്‌തൊ​സി​ന്റെ വീട്‌ കേന്ദ്രീ​ക​രി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു.

10. ജനതക​ളിൽപ്പെ​ട്ട​വ​രോ​ടു​മാ​ത്രമേ പ്രസം​ഗി​ക്കൂ എന്ന കടും​പി​ടു​ത്ത​മൊ​ന്നും പൗലോ​സിന്‌ ഇല്ലായി​രു​ന്നു​വെന്ന്‌ നമുക്ക്‌ എങ്ങനെ അറിയാം?

¹⁰ താൻ ജനതക​ളിൽപ്പെ​ട്ട​വ​രു​ടെ അടുക്ക​ലേക്കു പോകു​ക​യാ​ണെന്നു പറഞ്ഞ​പ്പോൾ പൗലോസ്‌ എന്താണ്‌ അർഥമാ​ക്കി​യത്‌? ജൂതന്മാ​രോ​ടും ജൂതമ​ത​ത്തി​ലേക്കു പരിവർത്ത​നം​ചെ​യ്‌ത​വ​രോ​ടും, എന്തിന്‌ അവരിൽ അനുകൂ​ല​മാ​യി പ്രതി​ക​രി​ച്ചേ​ക്കാ​വു​ന്ന​വ​രോ​ടു​പോ​ലും, മേലാൽ പ്രസം​ഗി​ക്കു​ക​യില്ല എന്നാണോ അദ്ദേഹം ഉദ്ദേശി​ച്ചത്‌? അതിനു തീരെ സാധ്യ​ത​യില്ല; കാരണം, “സിന​ഗോ​ഗി​ന്റെ അധ്യക്ഷ​നായ ക്രിസ്‌പൊ​സും വീട്ടി​ലുള്ള എല്ലാവ​രും കർത്താ​വിൽ വിശ്വ​സി​ച്ചു” എന്ന്‌ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ നാം വായി​ക്കു​ന്നു. “ദൈവ​വ​ചനം കേട്ട കുറെ കൊരി​ന്തു​കാ​രും വിശ്വ​സിച്ച്‌ സ്‌നാ​ന​മേറ്റു” എന്നും ബൈബിൾ പറയുന്നു. അതു കാണി​ക്കു​ന്നത്‌ സിന​ഗോ​ഗിൽ വന്നിരുന്ന പലരും ക്രിസ്‌പൊ​സി​നോ​ടൊ​പ്പം വിശ്വാ​സി​ക​ളാ​യി​ത്തീർന്നി​രി​ക്കാം എന്നാണ്‌. (പ്രവൃ. 18:8) തീസി​യോസ്‌ യുസ്‌തൊ​സി​ന്റെ ഭവനം അങ്ങനെ, കൊരി​ന്തിൽ പുതു​താ​യി രൂപം​കൊണ്ട ക്രിസ്‌തീയ സഭയ്‌ക്ക്‌ കൂടി​വ​രാ​നുള്ള ഒരു സ്ഥലമായി മാറി. ലൂക്കോ​സി​ന്റെ തനതു ശൈലി​യിൽ, അതായത്‌ കാലാ​നു​ക്ര​മ​ത്തിൽ, ആണ്‌ പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ പുസ്‌ത​ക​ത്തി​ലെ വിവരണം എഴുതി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തെ​ങ്കിൽ പൗലോസ്‌ തന്റെ വസ്‌ത്രം കുടഞ്ഞ​തി​നു​ശേ​ഷ​മാണ്‌ മേൽപ്പറഞ്ഞ ജൂതന്മാ​രും ജൂതമതം സ്വീക​രി​ച്ച​വ​രും വിശ്വാ​സി​ക​ളാ​യി​ത്തീർന്നത്‌. സാഹച​ര്യ​ങ്ങൾക്ക​നു​സ​രിച്ച്‌ മാറ്റം​വ​രു​ത്താൻ പൗലോസ്‌ എത്രമാ​ത്രം മനസ്സൊ​രു​ക്ക​മു​ള്ള​വ​നാ​യി​രു​ന്നു എന്ന്‌ അതു വ്യക്തമാ​ക്കു​ന്നു.

11. ക്രൈ​സ്‌തവ ലോക​ത്തി​ലെ ആളുക​ളോട്‌ സന്തോ​ഷ​വാർത്ത ഘോഷി​ക്കു​മ്പോൾ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ പൗലോ​സി​നെ അനുക​രി​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ?

¹¹ ഇന്ന്‌ പല രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ക്രൈ​സ്‌തവ സഭകൾ വലി​യൊ​രു സ്വാധീ​ന​ശ​ക്തി​യാ​യി വളർന്നി​രി​ക്കു​ന്നു; സഭാം​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ​മേൽ അവയ്‌ക്ക്‌ വലിയ സ്വാധീ​ന​മുണ്ട്‌. ചില ദേശങ്ങ​ളിൽ ക്രൈ​സ്‌തവ മിഷന​റി​മാർ വ്യാപ​ക​മാ​യി മതപരി​വർത്തനം നടത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ക​ളെന്ന്‌ അവകാ​ശ​പ്പെ​ടുന്ന പലരും പാരമ്പ​ര്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ചട്ടക്കൂ​ടു​കൾക്കു​ള്ളി​ലാണ്‌, ഒന്നാം നൂറ്റാ​ണ്ടിൽ കൊരി​ന്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ജൂതന്മാ​രെ​പ്പോ​ലെ​തന്നെ. എന്നിരു​ന്നാ​ലും യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളായ നാം പൗലോ​സി​നെ​പ്പോ​ലെ, അത്തരം ആളുകളെ  തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളി​ലുള്ള ഗ്രാഹ്യം വർധി​പ്പി​ക്കാൻ സഹായി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ അവരോട്‌ തീക്ഷ്‌ണ​ത​യോ​ടെ സന്തോ​ഷ​വാർത്ത ഘോഷി​ക്കാൻ ശ്രമി​ക്കു​ന്നു. അവർ നമ്മെ എതിർക്കു​ക​യോ മതനേ​താ​ക്ക​ന്മാർ നമ്മെ ഉപദ്ര​വി​ക്കു​ക​യോ ചെയ്യു​മ്പോൾപ്പോ​ലും നാം മടുത്തു പിന്മാ​റു​ന്നില്ല. ‘ദൈവ​ത്തി​ന്റെ കാര്യ​ത്തിൽ ശുഷ്‌കാ​ന്തി​യു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കു​ക​യും പക്ഷേ അതു ശരിയായ അറിവി​ന്റെ അടിസ്ഥാ​ന​ത്തി​ല​ല്ലാ​തി​രി​ക്കു​ക​യും’ ചെയ്യു​ന്ന​വ​രു​ടെ ഇടയി​ലും സൗമ്യ​രായ അനേകർ ഉണ്ടായി​രു​ന്നേ​ക്കാം. അവരെ നാം അന്വേ​ഷി​ച്ചു കണ്ടെ​ത്തേ​ണ്ട​തുണ്ട്‌.—റോമ. 10:2.

12. ദർശന​ത്തിൽ പൗലോ​സിന്‌ എന്ത്‌ ഉറപ്പു ലഭിച്ചു?

¹² കൊരി​ന്തിൽ തന്റെ ശുശ്രൂഷ തുടര​ണ​മോ എന്നതു സംബന്ധിച്ച്‌ പൗലോ​സിന്‌ എന്തെങ്കി​ലും സംശയം ഉണ്ടായി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ രാത്രി​യിൽ കർത്താ​വായ യേശു ദർശന​ത്തിൽ അദ്ദേഹ​ത്തോ​ടു സംസാ​രി​ച്ച​തോ​ടെ അതു മാറി​യി​രി​ക്കണം. യേശു പൗലോ​സി​നോട്‌ ഇപ്രകാ​രം പറഞ്ഞു: “പേടി​ക്കേണ്ടാ. പ്രസം​ഗി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുക; മിണ്ടാ​തി​രി​ക്ക​രുത്‌. ഞാൻ നിന്റെ​കൂ​ടെ​യുണ്ട്‌. ആരും നിന്നെ ആക്രമി​ക്കു​ക​യോ അപായ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യോ ഇല്ല. ഈ നഗരത്തിൽ എനിക്ക്‌ ഇനിയും അനേക​രുണ്ട്‌.” (പ്രവൃ. 18:9, 10) എത്ര പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ജ​ന​ക​മായ ദർശനം! ആക്രമ​ണ​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌ പൗലോ​സി​നെ സംരക്ഷി​ക്കു​മെ​ന്നും പട്ടണത്തിൽ യോഗ്യ​രായ അനേകർ ഇനിയും ഉണ്ടെന്നും കർത്താ​വു​തന്നെ അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ ഉറപ്പു​കൊ​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു! ആകട്ടെ, പൗലോസ്‌ അപ്പോൾ എന്തു ചെയ്‌തു? “പൗലോസ്‌ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ വചനം പഠിപ്പി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ ഒരു വർഷവും ആറു മാസവും അവിടെ താമസി​ച്ചു” എന്ന്‌ നാം വായി​ക്കു​ന്നു.—പ്രവൃ. 18:11.

13. ന്യായാ​സ​നത്തെ സമീപി​ക്കവെ, പൗലോസ്‌ ഏതു സംഭവ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഓർത്തി​രി​ക്കാം, എന്നാൽ സ്‌തെ​ഫാ​നൊ​സിന്‌ ഉണ്ടായ​തു​പോ​ലുള്ള ഒരനു​ഭവം തനിക്ക്‌ ഉണ്ടാകില്ല എന്നു പ്രതീ​ക്ഷി​ക്കാൻ അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ എന്തു കാരണ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു?

¹³ കൊരി​ന്തിൽ ഏതാണ്ട്‌ ഒരു വർഷം ചെലവ​ഴി​ച്ചു കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ, കർത്താ​വി​ന്റെ പിന്തു​ണ​യു​ടെ തെളിവ്‌ പൗലോ​സിന്‌ കൂടുതൽ വ്യക്തമാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. “ജൂതന്മാർ പൗലോ​സിന്‌ എതിരെ സംഘടിച്ച്‌ പൗലോ​സി​നെ ന്യായാ​സ​ന​ത്തി​നു മുമ്പാകെ കൊണ്ടു​ചെന്നു.” (പ്രവൃ. 18:12) നീലയും വെള്ളയും നിറങ്ങ​ളി​ലുള്ള മാർബിൾ ശിലക​ളാൽ നിർമി​ത​മായ, ധാരാളം കൊത്തു​പ​ണി​ക​ളുള്ള ഒരു ഉയർന്ന വേദി​യാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കാം ആ നീതി​പീ​ഠ​മെ​ന്നും അത്‌ കൊരി​ന്തി​ലെ ചന്തസ്ഥല​ത്തി​ന്റെ ഏതാണ്ട്‌ മധ്യഭാ​ഗ​ത്താ​യി സ്ഥിതി​ചെ​യ്‌തി​രു​ന്നി​രി​ക്കാ​മെ​ന്നും കരുത​പ്പെ​ടു​ന്നു. ആ നീതി​പീ​ഠ​ത്തി​നു മുൻവ​ശ​ത്തുള്ള തുറസ്സായ സ്ഥലത്ത്‌ ധാരാളം ആളുകൾക്ക്‌ കൂടി​വ​രാ​നാ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു. പ്രസ്‌തുത നീതി​പീ​ഠം സിന​ഗോ​ഗിൽനിന്ന്‌ ഏതാനും ചുവടു​മാ​ത്രം അകലെ​യാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കാ​മെ​ന്നാണ്‌ പുരാ​വ​സ്‌തു ഖനനങ്ങൾ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌. അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ യുസ്‌തൊ​സി​ന്റെ വീടി​ന​ടു​ത്താ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കണം  ഈ ന്യായാ​സനം. പൗലോ​സി​നെ അങ്ങോട്ടു കൊണ്ടു​പോ​കു​മ്പോൾ, ആദ്യത്തെ ക്രിസ്‌തീയ രക്തസാ​ക്ഷി​യാ​യി അറിയ​പ്പെ​ടുന്ന സ്‌തെ​ഫാ​നൊ​സി​നെ കല്ലെറി​ഞ്ഞു കൊന്ന സംഭവ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ അദ്ദേഹം ഓർത്തി​രി​ക്കണം. അന്ന്‌ ശൗൽ എന്ന്‌ അറിയ​പ്പെ​ട്ടി​രുന്ന അദ്ദേഹം ‘സ്‌തെ​ഫാ​നൊ​സി​ന്റെ വധത്തെ അനുകൂ​ലി​ച്ചി​രു​ന്നു.’ (പ്രവൃ. 8:1) സ്‌തെ​ഫാ​നൊ​സി​ന്റെ അനുഭവം പൗലോ​സിന്‌ ഉണ്ടാകു​മോ? ഒരിക്ക​ലു​മില്ല; കാരണം, ‘ആരും നിന്നെ അപായ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യില്ല’ എന്ന ഉറപ്പ്‌ അദ്ദേഹ​ത്തി​നു ലഭിച്ചി​രു​ന്നു.—പ്രവൃ. 18:10.

14, 15. (എ) പൗലോ​സി​നെ​തി​രെ ജൂതന്മാർ ഏത്‌ ആരോ​പണം ഉന്നയിച്ചു, ഗല്ലി​യോൻ വിചാരണ കൂടാതെ ആരോ​പണം തള്ളിക്ക​ള​ഞ്ഞത്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌? (ബി) സോസ്ഥ​നേ​സിന്‌ എന്തു സംഭവി​ച്ചു, അതിന്റെ ഫലം എന്തായി​രു​ന്നി​രി​ക്കാം?

¹⁴ പൗലോസ്‌ ന്യായാ​സ​ന​ത്തി​ങ്കൽ എത്തിയ​പ്പോൾ എന്തു സംഭവി​ച്ചു? അഖായ​യു​ടെ നാടു​വാ​ഴി​യാ​യി​രുന്ന ഗല്ലി​യോൻ ആയിരു​ന്നു അവിടത്തെ ന്യായാ​ധി​പൻ. റോമൻ തത്ത്വചി​ന്ത​ക​നായ സെനി​ക്ക​യു​ടെ ജ്യേഷ്‌ഠ​സ​ഹോ​ദ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു അയാൾ. ജൂതന്മാർ പൗലോ​സി​നെ​തി​രെ പിൻവ​രുന്ന ആരോ​പണം ഉന്നയിച്ചു: “ഈ മനുഷ്യൻ നിയമ​വി​രു​ദ്ധ​മായ വിധത്തിൽ ദൈവത്തെ ആരാധി​ക്കാൻ ആളുകളെ പ്രേരി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.” (പ്രവൃ. 18:13) പൗലോസ്‌ നിയമ​വി​രു​ദ്ധ​മാ​യി ആളുകളെ മതപരി​വർത്തനം ചെയ്യി​ക്കു​ന്നു എന്നതാ​യി​രു​ന്നു ഫലത്തിൽ അവരുടെ ആരോ​പണം. എന്നാൽ പൗലോസ്‌ യാതൊ​രു ‘അന്യാ​യ​വും ഗുരു​ത​ര​മായ കുറ്റകൃ​ത്യ​വും’ ചെയ്‌തി​ട്ടി​ല്ലെന്ന്‌ ഗല്ലി​യോൻ മനസ്സി​ലാ​ക്കി. (പ്രവൃ. 18:14) ജൂതന്മാ​രു​ടെ തർക്കങ്ങ​ളിൽ ഉൾപ്പെ​ടാൻ ആഗ്രഹി​ക്കാ​തി​രുന്ന ഗല്ലി​യോൻ, പൗലോസ്‌ ഒരു വാക്കു​പോ​ലും പറയു​ന്ന​തി​നു​മുമ്പ്‌ വിചാരണ കൂടാതെ അവരുടെ ആരോ​പണം തള്ളിക്ക​ളഞ്ഞു. അതിൽ കോപം​പൂണ്ട്‌ എതിരാ​ളി​കൾ തങ്ങളുടെ ദേഷ്യം സിന​ഗോ​ഗി​ന്റെ അധ്യക്ഷ​നായ സോസ്ഥ​നേ​സി​നോ​ടു തീർത്തു. അവർ അദ്ദേഹത്തെ പിടിച്ച്‌ “ന്യായാ​സ​ന​ത്തി​നു മുന്നിൽവെച്ച്‌ തല്ലി.” (പ്രവൃ. 18:17) സിന​ഗോ​ഗി​ലെ പ്രമാ​ണി​യാ​യി​രുന്ന ക്രിസ്‌പൊ​സി​നു പകരം സ്ഥാനമേറ്റ ആളായി​രി​ക്കാം ഇയാൾ.

¹⁵ ആളുകൾ സോസ്ഥ​നേ​സി​നെ തല്ലുന്നതു കണ്ടിട്ടും ഗല്ലി​യോൻ മൗനം​പാ​ലി​ച്ചത്‌ എന്തു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാം? പൗലോ​സി​നെ​തി​രെ ജനത്തെ ഇളക്കി​യത്‌ സോസ്ഥ​നേസ്‌ ആയിരി​ക്കാ​മെ​ന്നും അതു​കൊണ്ട്‌ അയാൾക്ക്‌ ‘അർഹമാ​യ​താണ്‌ കിട്ടു​ന്ന​തെ​ന്നും’ ഗല്ലി​യോൻ വിചാ​രി​ച്ചി​രി​ക്കാം. അതെന്തു​ത​ന്നെ​യാ​യാ​ലും, ആ സംഭവം സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ നല്ലൊരു ഫലമു​ള​വാ​ക്കി. ഏതാനും വർഷങ്ങൾക്കു​ശേഷം കൊരി​ന്തി​ലെ സഭയ്‌ക്ക്‌ ആദ്യത്തെ കത്ത്‌ എഴുതി​യ​പ്പോൾ ‘നമ്മുടെ സഹോ​ദ​ര​നായ സോസ്ഥ​നേസ്‌’ എന്ന്‌ പൗലോസ്‌ പറയു​ന്നുണ്ട്‌. (1 കൊരി. 1:1, 2) കൊരി​ന്തിൽവെച്ച്‌ തല്ലു​കൊണ്ട ആ സോസ്ഥ​നേസ്‌ ആയിരി​ക്കു​മോ ഇത്‌? അങ്ങനെ​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, അന്നത്തെ ആ അനുഭവം ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ത്വം സ്വീക​രി​ക്കാൻ അദ്ദേഹത്തെ പ്രേരി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കാം.

16. “പേടി​ക്കേണ്ടാ. പ്രസം​ഗി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുക; മിണ്ടാ​തി​രി​ക്ക​രുത്‌. ഞാൻ നിന്റെ​കൂ​ടെ​യുണ്ട്‌” എന്ന കർത്താ​വി​ന്റെ വാക്കുകൾ ശുശ്രൂ​ഷ​യോ​ടുള്ള ബന്ധത്തിൽ നമുക്ക്‌ എന്ത്‌ ഉറപ്പു​നൽകു​ന്നു?

¹⁶ ജൂതന്മാർ പൗലോ​സി​നെ തിരസ്‌ക​രി​ച്ച​ശേ​ഷ​മാണ്‌ കർത്താ​വായ യേശു പൗലോ​സി​നോട്‌, “പേടി​ക്കേണ്ടാ. പ്രസം​ഗി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുക; മിണ്ടാ​തി​രി​ക്ക​രുത്‌. ഞാൻ നിന്റെ​കൂ​ടെ​യുണ്ട്‌” എന്നു പറഞ്ഞ​തെ​ന്നോർക്കുക. (പ്രവൃ. 18:9, 10) ആ വാക്കുകൾ നാമും മനസ്സിൽപ്പി​ടി​ക്കണം, പ്രത്യേ​കിച്ച്‌ ആളുകൾ നമ്മുടെ സന്ദേശം തിരസ്‌ക​രി​ക്കു​മ്പോൾ. യഹോവ ആളുക​ളു​ടെ ഹൃദയം കാണു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നും ആത്മാർഥ​ഹൃ​ദ​യ​രായ ആളുകളെ തന്നി​ലേക്ക്‌ ആകർഷി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നും ഉള്ള കാര്യം നാം മറക്കരുത്‌. (1 ശമു. 16:7; യോഹ. 6:44) ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ തിര​ക്കോ​ടെ ഏർപ്പെ​ടു​ന്ന​തി​നുള്ള എത്ര നല്ല കാരണം! ഓരോ വർഷവും ആയിര​ക്ക​ണ​ക്കിന്‌ ആളുക​ളാണ്‌ സ്‌നാ​ന​മേൽക്കു​ന്നത്‌, അതായത്‌ ദിവസ​വും നൂറു​ക​ണ​ക്കി​നു പേർ! ‘എല്ലാ ജനതക​ളി​ലെ​യും ആളുകളെ ശിഷ്യ​രാ​ക്കാ​നുള്ള’ കല്പന അനുസ​രി​ക്കു​ന്ന​വർക്ക്‌ യേശു ഈ ഉറപ്പു​നൽകു​ന്നു: “വ്യവസ്ഥി​തി​യു​ടെ അവസാ​ന​കാ​ലം​വരെ എന്നും ഞാൻ നിങ്ങളു​ടെ​കൂ​ടെ​യുണ്ട്‌.”—മത്താ. 28:19, 20.

17, 18. എഫെ​സൊ​സി​ലേ​ക്കുള്ള യാത്രാ​മ​ധ്യേ പൗലോസ്‌ എന്തെല്ലാം കാര്യങ്ങൾ ചിന്തി​ച്ചി​രി​ക്കാം?

¹⁷ പൗലോ​സി​ന്റെ എതിരാ​ളി​ക​ളോ​ടുള്ള ഗല്ലി​യോ​ന്റെ നിലപാട്‌ കൊരി​ന്തിൽ പുതു​താ​യി രൂപം​കൊണ്ട ക്രിസ്‌തീയ സഭയ്‌ക്ക്‌ കുറച്ചു​കാ​ല​ത്തേ​ക്കെ​ങ്കി​ലും സമാധാ​ന​ത്തോ​ടെ പ്രവർത്തി​ക്കാൻ അവസര​മേ​കി​യി​രി​ക്കു​മോ എന്നറി​യില്ല. എന്തായാ​ലും പൗലോസ്‌ കൊരി​ന്തിൽ ‘കുറെ ദിവസം താമസി​ച്ച​ശേ​ഷ​മാണ്‌’ അവി​ടെ​നി​ന്നു പോയത്‌. എ.ഡി. 52-ലെ വസന്തകാ​ലത്ത്‌, കൊരി​ന്തിന്‌ ഏതാണ്ട്‌ 11 കിലോ​മീ​റ്റർ കിഴക്കുള്ള കെം​ക്രെയ തുറമു​ഖ​ത്തു​നിന്ന്‌ സിറി​യ​യി​ലേക്കു പോകാൻ പൗലോസ്‌ തീരു​മാ​നി​ച്ചു. എന്നാൽ “ഒരു നേർച്ച​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌” കെം​ക്രെ​യ​യിൽനി​ന്നു പുറ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തി​നു​മുമ്പ്‌ അദ്ദേഹം “തലമുടി പറ്റെ മുറിച്ചു.” c (പ്രവൃ. 18:18) അതിനു​ശേഷം പൗലോസ്‌ അക്വി​ല​യെ​യും പ്രിസ്‌കി​ല്ല​യെ​യും കൂട്ടി ഈജിയൻ കടലിന്‌ അക്കരെ​യുള്ള ഏഷ്യാ​മൈ​ന​റി​ലെ എഫെ​സൊ​സി​ലേക്കു പോയി.

¹⁸ കെം​ക്രെ​യ​യിൽനി​ന്നുള്ള യാത്രാ​മ​ധ്യേ, കൊരി​ന്തിൽവെ​ച്ചു​ണ്ടായ അനുഭ​വ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പൗലോസ്‌ ഓർത്തി​രി​ക്കണം. പല നല്ല അനുഭ​വ​ങ്ങ​ളും ചാരി​താർഥ്യം തോന്നാ​നുള്ള അനവധി കാരണ​ങ്ങ​ളും അദ്ദേഹ​ത്തി​നുണ്ട്‌. 18 മാസക്കാ​ലത്തെ പൗലോ​സി​ന്റെ ശുശ്രൂ​ഷ​യ്‌ക്ക്‌ നല്ല ഫലം ലഭിച്ചു. കൊരി​ന്തിൽ ആദ്യമാ​യി ഒരു സഭ സ്ഥാപി​ത​മാ​കു​ക​യും യുസ്‌തൊ​സി​ന്റെ വീട്ടിൽ ആ സഭ കൂടി​വ​രു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. യുസ്‌തൊ​സും, ക്രിസ്‌പൊ​സും കുടും​ബ​വും, മറ്റനേ​ക​രും വിശ്വാ​സി​ക​ളാ​യി​ത്തീർന്നു. പുതു​താ​യി വിശ്വാ​സം സ്വീക​രിച്ച അവരെ​ല്ലാ​വ​രും അദ്ദേഹ​ത്തി​നു പ്രിയ​പ്പെ​ട്ട​വ​രാ​യി​രു​ന്നു, കാരണം ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ക​ളാ​കാൻ അവരെ സഹായി​ച്ചത്‌ പൗലോ​സാണ്‌. പിന്നീട്‌ അദ്ദേഹം അവർക്ക്‌ എഴുതു​ക​യും തന്റെ ഹൃദയ​ത്തിൽ എഴുത​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കുന്ന ശുപാർശ​ക്ക​ത്തു​ക​ളെന്ന്‌ അവരെ വിശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തി​ട്ടുണ്ട്‌. സത്യാ​രാ​ധ​ക​രാ​യി​ത്തീ​രാൻ നാം സഹായി​ച്ച​വ​രോട്‌ സമാന​മായ ഒരടുപ്പം നമുക്കും തോന്നാ​റുണ്ട്‌. ജീവനുള്ള അത്തരം “ശുപാർശ​ക്ക​ത്തു​കൾ” കാണു​ന്നത്‌ എത്ര സംതൃ​പ്‌തി​ദാ​യ​ക​മാണ്‌!—2 കൊരി. 3:1-3.

19, 20. എഫെ​സൊ​സിൽ എത്തിയ ഉടൻ പൗലോസ്‌ എന്തു ചെയ്‌തു, ആത്മീയ ലാക്കു​കൾവെച്ച്‌ പ്രവർത്തി​ക്കുന്ന കാര്യ​ത്തിൽ അദ്ദേഹ​ത്തിൽനിന്ന്‌ നമുക്ക്‌ എന്തു പഠിക്കാ​നാ​കും?

¹⁹ എഫെ​സൊ​സിൽ എത്തിയ ഉടൻതന്നെ പൗലോസ്‌ ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ തിര​ക്കോ​ടെ ഏർപ്പെ​ടാൻ തുടങ്ങി. അദ്ദേഹം “സിന​ഗോ​ഗിൽ ചെന്ന്‌ ജൂതന്മാ​രു​മാ​യി ന്യായ​വാ​ദം ചെയ്‌തു.” (പ്രവൃ. 18:19) ഇത്തവണ പൗലോസ്‌ എഫെ​സൊ​സിൽ കുറച്ചു​കാ​ലം​മാ​ത്രമേ താമസി​ക്കു​ന്നു​ള്ളൂ. കുറെ​നാൾകൂ​ടി അവിടെ താമസി​ക്കാൻ നിർബ​ന്ധി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും “പൗലോസ്‌ സമ്മതി​ച്ചില്ല.” വിടവാ​ങ്ങവെ പൗലോസ്‌ അവരോട്‌, “യഹോ​വ​യു​ടെ ഇഷ്ടമെ​ങ്കിൽ ഞാൻ വീണ്ടും നിങ്ങളു​ടെ അടു​ത്തേക്കു വരും” എന്നു പറഞ്ഞു. (പ്രവൃ. 18:20, 21) എഫെ​സൊ​സിൽ ഇനിയും കൂടു​ത​ലാ​യി പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്തനം നടക്കേ​ണ്ട​തു​ണ്ടെന്ന്‌ പൗലോസ്‌ തിരി​ച്ച​റി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. തിരി​ച്ചു​വ​രാൻ അപ്പോ​സ്‌തലൻ ഉദ്ദേശി​ച്ചി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും അദ്ദേഹം കാര്യങ്ങൾ യഹോ​വ​യു​ടെ കരങ്ങളിൽ ഭരമേൽപ്പി​ച്ചു. നമുക്ക്‌ അനുക​രി​ക്കാൻ കഴിയുന്ന എത്ര നല്ല മാതൃക! ആത്മീയ ലക്ഷ്യങ്ങൾ എത്തിപ്പി​ടി​ക്കാൻ ശ്രമി​ക്കു​മ്പോൾ നാം മുൻ​കൈ​യെ​ടു​ത്തു പ്രവർത്തി​ക്കണം. എന്നിരു​ന്നാ​ലും നാം യഹോ​വ​യു​ടെ മാർഗ​നിർദേ​ശ​ത്തിൽ എല്ലായ്‌പോ​ഴും ആശ്രയി​ക്കു​ക​യും ആ ഹിതത്തി​നു ചേർച്ച​യിൽ പ്രവർത്തി​ക്കു​ക​യും വേണം.—യാക്കോ. 4:15.

²⁰ അക്വി​ല​യെ​യും പ്രിസ്‌കി​ല്ല​യെ​യും എഫെ​സൊ​സിൽ വിട്ടിട്ട്‌ പൗലോസ്‌ കടൽമാർഗം കൈസ​ര്യ​യിൽ എത്തി. അവി​ടെ​നിന്ന്‌ അദ്ദേഹം സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ യരുശ​ലേ​മിൽ ‘ചെന്ന്‌’ അവിടത്തെ സഭയെ വന്ദനം​ചെ​യ്‌തു. (പ്രവൃ. 18:22-ന്റെ പഠനക്കു​റിപ്പ്‌ കാണുക, nwtsty) അതിനു​ശേഷം പൗലോസ്‌ സിറി​യ​യി​ലെ അന്ത്യോ​ക്യ​യി​ലേക്കു പോയി—അവിടം ആസ്ഥാന​മാ​ക്കി​യാ​ണ​ല്ലോ അദ്ദേഹം പ്രവർത്തി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌. അങ്ങനെ തന്റെ രണ്ടാം മിഷനറി പര്യട​ന​വും പൗലോസ്‌ വിജയ​ക​ര​മാ​യി പൂർത്തി​യാ​ക്കി. അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ അടുത്ത മിഷനറി പര്യടനം എങ്ങനെ​യുള്ള ഒന്നായി​രി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു?