ദിവസ​വു​മുള്ള ഭക്ഷ്യവി​ത​രണം: അഥവാ “ദിവസ​വു​മുള്ള സേവനം (ശുശ്രൂഷ).” ഇവിടെ കാണുന്ന ഡയകൊ​നിയ എന്ന ഗ്രീക്കു​പദം മിക്ക​പ്പോ​ഴും “ശുശ്രൂഷ” എന്നാണു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തെ​ങ്കി​ലും ഇവിടെ അത്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നതു ശുശ്രൂ​ഷ​യു​ടെ​തന്നെ ഒരു പ്രത്യേ​ക​വ​ശത്തെ കുറി​ക്കാ​നാണ്‌. സഭയിൽ ഭൗതി​ക​സ​ഹാ​യം ആവശ്യ​മുള്ള സഹോ​ദ​ര​ങ്ങളെ സഹായി​ക്കു​ന്ന​താണ്‌ അതിൽ ഉൾപ്പെ​ടു​ന്നത്‌.—ഇതി​നോ​ടു ബന്ധമുള്ള ഡയകൊ​നെ​യോ എന്ന ഗ്രീക്കു​ക്രിയ “ഭക്ഷണം വിളമ്പാൻ” എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന പ്രവൃ 6:2-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക; ലൂക്ക 8:3-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പും കൂടെ കാണുക.

ഗ്രീക്ക്‌ ഭാഷ സംസാ​രി​ക്കുന്ന ജൂതന്മാർ: ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന ഹെല്ലനി​സ്റ്റിസ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​പദം ഗ്രീക്കു​കാ​രോ ജൂതന്മാ​രോ രചിച്ച ഗ്രീക്ക്‌ സാഹി​ത്യ​കൃ​തി​ക​ളി​ലൊ​ന്നും കാണു​ന്നില്ല. പക്ഷേ ഈ പദത്തെ “ഗ്രീക്ക്‌ ഭാഷ സംസാ​രി​ക്കുന്ന ജൂതന്മാർ” എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തി​നെ വാക്യ​സ​ന്ദർഭ​വും പല നിഘണ്ടു​ക്ക​ളും അനുകൂ​ലി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌. അക്കാലത്ത്‌ യരുശ​ലേ​മി​ലു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ഗ്രീക്കു​ഭാ​ഷ​ക്കാർ ഉൾപ്പെ​ടെ​യുള്ള ക്രിസ്‌തു​ശി​ഷ്യ​ന്മാ​രെ​ല്ലാം ജൂതവം​ശ​ജ​രോ ജൂതമ​ത​ത്തി​ലേക്കു പരിവർത്തനം ചെയ്‌ത​വ​രോ ആയിരു​ന്നു. (പ്രവൃ 10:28, 35, 44-48) ജൂതന്മാ​രിൽത്തന്നെ ‘എബ്രായ ഭാഷ സംസാ​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രിൽനിന്ന്‌’ (അക്ഷ. “എബ്രായർ;” എബ്ര​യോസ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​ത്തി​ന്റെ ബഹുവ​ച​ന​രൂ​പം.) ‘ഗ്രീക്ക്‌ ഭാഷ സംസാ​രി​ക്കു​ന്ന​വരെ’ വേർതി​രി​ച്ചു​കാ​ണി​ക്കാ​നാ​ണു ഹെല്ലനി​സ്റ്റിസ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​പദം ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തെന്നു ശ്രദ്ധി​ക്കുക. അതു​കൊണ്ട്‌ ആ ഗ്രീക്കു​പദം കുറി​ക്കു​ന്നത്‌, പരസ്‌പരം ഗ്രീക്ക്‌ ഭാഷ സംസാ​രി​ച്ചി​രുന്ന ജൂതന്മാ​രെ​യാണ്‌. റോമൻ സാമ്രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ വിവി​ധ​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌, ഒരുപക്ഷേ ദക്കപ്പൊ​ലി ഉൾപ്പെ​ടെ​യുള്ള സ്ഥലങ്ങളിൽനിന്ന്‌, യരുശ​ലേ​മി​ലേക്കു വന്നവരാ​യി​രു​ന്നു അവർ. എന്നാൽ എബ്രായ ഭാഷ സംസാ​രി​ച്ചി​രുന്ന മിക്ക ജൂതന്മാ​രും സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ യഹൂദ്യ​യിൽനി​ന്നോ ഗലീല​യിൽനി​ന്നോ ഉള്ളവരാ​യി​രു​ന്നു. ജൂത​ക്രി​സ്‌ത്യാ​നി​ക​ളായ ഈ രണ്ടു കൂട്ടരു​ടെ​യും സാംസ്‌കാ​രി​ക​പ​ശ്ചാ​ത്തലം കുറെ​യൊ​ക്കെ വ്യത്യ​സ്‌ത​മാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കണം.—പ്രവൃ 9:29-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

എബ്രായ ഭാഷ സംസാ​രി​ക്കുന്ന ജൂതന്മാർ: അക്ഷ. “എബ്രായർ.” ഇവിടെ കാണുന്ന എബ്ര​യോസ്‌ (ഏകവചനം) എന്ന ഗ്രീക്കു​പദം പൊതു​വേ കുറി​ക്കു​ന്നത്‌, ഒരു ഇസ്രാ​യേ​ല്യ​നെ അഥവാ എബ്രാ​യനെ ആണ്‌. (2കൊ 11:22; ഫിലി 3:5) എന്നാൽ ഇവിടെ ഈ പദം എബ്രായ ഭാഷ സംസാ​രി​ക്കുന്ന ജൂത​ക്രി​സ്‌ത്യാ​നി​ക​ളെ​യാ​ണു കുറി​ക്കു​ന്നത്‌. കാരണം ജൂത​ക്രി​സ്‌ത്യാ​നി​ക​ളിൽത്തന്നെ ‘ഗ്രീക്ക്‌ ഭാഷ സംസാ​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രിൽനിന്ന്‌’ എബ്രാ​യ​ഭാ​ഷ​ക്കാ​രെ വേർതി​രി​ച്ചു​കാ​ണി​ക്കുന്ന ഒരു സന്ദർഭ​മാണ്‌ ഇത്‌.—ഈ വാക്യ​ത്തി​ലെ ഗ്രീക്ക്‌ ഭാഷ സംസാ​രി​ക്കുന്ന ജൂതന്മാർ എന്നതിന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പും യോഹ 5:2-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പും കാണുക.

ഭക്ഷണം വിളമ്പാൻ: അഥവാ “ശുശ്രൂ​ഷി​ക്കാൻ; സേവി​ക്കാൻ.” ഡയകൊ​നെ​യോ എന്ന ഗ്രീക്കു​പദം ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നതു ശുശ്രൂ​ഷ​യു​ടെ ഒരു പ്രത്യേ​ക​വ​ശത്തെ മാത്രം കുറി​ക്കാ​നാണ്‌. സഭയിൽ ഭൗതി​ക​സ​ഹാ​യം ആവശ്യ​മുള്ള, അതിന്‌ അർഹത​യുള്ള സഹോ​ദ​ര​ങ്ങളെ സഹായി​ക്കു​ന്ന​താണ്‌ അതിൽ ഉൾപ്പെ​ടു​ന്നത്‌.—ഇതി​നോ​ടു ബന്ധമുള്ള ഡയകൊ​നിയ എന്ന ഗ്രീക്കു​നാ​മം ‘ഭക്ഷ്യവി​ത​രണം’ എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന പ്രവൃ 6:1-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക; ലൂക്ക 8:3-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പും കൂടെ കാണുക.

ശരിയല്ല: അക്ഷ. “പ്രസാ​ദ​ക​രമല്ല.” “ദൈവ​വ​ചനം പഠിപ്പി​ക്കുന്ന” കാര്യം അവഗണി​ക്കു​ന്നതു ദൈവ​ത്തി​നോ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​ന്മാർക്കു​ത​ന്നെ​യോ പ്രസാ​ദ​ക​ര​മ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.—പ്രവൃ 6:4.

സത്‌പേ​രുള്ള . . . പുരു​ഷ​ന്മാർ: അഥവാ “സുസമ്മ​ത​രായ പുരു​ഷ​ന്മാർ.” മാർട്ടു​റേഓ (“സാക്ഷി പറയുക”) എന്ന ഗ്രീക്കു​ക്രി​യ​യു​ടെ കർമണി​രൂ​പ​മാണ്‌ ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. ആ പുരു​ഷ​ന്മാർ നല്ല യോഗ്യ​ത​യു​ള്ളവർ ആയിരി​ക്ക​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു. കാരണം അവരുടെ ഉത്തരവാ​ദി​ത്വ​ത്തിൽ ഭക്ഷണം വിളമ്പു​ന്നതു മാത്രമല്ല, പണം കൈകാ​ര്യം ചെയ്യു​ന്ന​തും സാധനങ്ങൾ വാങ്ങു​ന്ന​തും അതിന്റെ കൃത്യ​മായ രേഖകൾ സൂക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തും ഒക്കെ ഉൾപ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. അവർ ദൈവാ​ത്മാ​വും ജ്ഞാനവും നിറഞ്ഞ​വ​രാ​യി​രു​ന്നു എന്ന വാക്കുകൾ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌ അവരെ ദൈവാ​ത്മാ​വും ദൈവി​ക​ജ്ഞാ​ന​വും വഴികാ​ട്ടു​ന്ന​തി​ന്റെ തെളി​വു​കൾ മറ്റുള്ള​വർക്കു കാണാ​മാ​യി​രു​ന്നു എന്നാണ്‌. വളരെ ശ്രദ്ധ​യോ​ടെ കൈകാ​ര്യം ചെയ്യേണ്ട ഒരു സാഹച​ര്യ​മാണ്‌ അന്നുണ്ടാ​യി​രു​ന്നത്‌. സഭയിൽ അപ്പോൾത്തന്നെ പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളും അസ്വാ​ര​സ്യ​ങ്ങ​ളും തലപൊ​ക്കി​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ കാര്യ​ങ്ങളെ നന്നായി വിലയി​രു​ത്താ​നും മനസ്സി​ലാ​ക്കാ​നും കഴിയുന്ന, വിവേ​ക​വും അനുഭ​വ​പ​രി​ച​യ​വും ഉള്ള പുരു​ഷ​ന്മാ​രെ​ത്തന്നെ വേണമാ​യി​രു​ന്നു. അതി​ലൊ​രാ​ളാ​യി​രു​ന്നു സ്‌തെ​ഫാ​നൊസ്‌. ഈ ഉത്തരവാ​ദി​ത്വം ഏറ്റെടു​ക്കാൻ സ്‌തെ​ഫാ​നൊസ്‌ ശരിക്കും യോഗ്യ​നാ​യി​രു​ന്നെ​ന്നാ​ണു സൻഹെ​ദ്രി​ന്റെ മുമ്പാ​കെ​യുള്ള അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ വാക്കുകൾ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌.—പ്രവൃ 7:2-53.

ദൈവ​വ​ചനം പഠിപ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​ലും: അഥവാ “ദൈവ​വ​ച​ന​ത്തി​ന്റെ ശുശ്രൂ​ഷ​യി​ലും.” പൊതു​വേ “ശുശ്രൂഷ” എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്താ​റുള്ള ഡയകൊ​നിയ എന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദം​ത​ന്നെ​യാണ്‌ പ്രവൃ 6:1-ലും 6:4-ലും കാണു​ന്നത്‌. അതിൽ ഒന്നാമ​ത്തേത്‌, സഹായം ആവശ്യ​മു​ള്ള​വർക്കു പക്ഷപാ​ത​മി​ല്ലാ​തെ ഭക്ഷണം വിതരണം ചെയ്യു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചും രണ്ടാമ​ത്തേത്‌, ദൈവ​വ​ച​ന​ത്തിൽനിന്ന്‌ ആത്മീയ​ഭ​ക്ഷണം വിതരണം ചെയ്യു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചും ആണ്‌ പറയു​ന്നത്‌. അവ രണ്ടും ശുശ്രൂ​ഷ​യു​ടെ രണ്ടു വ്യത്യ​സ്‌ത​വ​ശ​ങ്ങ​ളാ​ണെന്ന്‌ ഇതിൽനിന്ന്‌ മനസ്സി​ലാ​ക്കാം. പ്രാർഥ​നാ​പൂർവം പഠിക്കു​ക​യും പഠിപ്പി​ക്കു​ക​യും വിവരങ്ങൾ ശേഖരി​ക്കു​ക​യും ഇടയവേല ചെയ്യു​ക​യും ചെയ്‌തു​കൊണ്ട്‌ സഭയ്‌ക്ക്‌ ആത്മീയ​ഭ​ക്ഷണം നൽകുക എന്നതാണു തങ്ങളെ ഏൽപ്പി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന ഏറ്റവും പ്രധാ​ന​പ്പെട്ട ശുശ്രൂഷ എന്ന്‌ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​ന്മാർക്ക്‌ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ തങ്ങൾ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീ​ക​രി​ക്കേ​ണ്ടത്‌ അതിലാ​ണെ​ന്നും അല്ലാതെ ഭൗതി​ക​ഭ​ക്ഷണം വിതരണം ചെയ്യു​ന്ന​തി​ല​ല്ലെ​ന്നും അവർ തിരി​ച്ച​റി​ഞ്ഞു. അതേസ​മയം, സഭയിലെ നിരാ​ലം​ബ​രായ വിധവ​മാ​രു​ടെ ഭൗതി​കാ​വ​ശ്യ​ങ്ങൾക്കാ​യി കരുതുക എന്നത്‌ ഒരു ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​യു​ടെ ശുശ്രൂ​ഷ​യി​ലെ അവിഭാ​ജ്യ​ഘ​ട​ക​മാ​ണെ​ന്നും അവർക്ക്‌ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇനി, യഹോവ ഒരാളു​ടെ ആരാധന സ്വീക​രി​ക്ക​ണ​മെ​ങ്കിൽ അയാൾ ‘അനാഥർക്കും വിധവ​മാർക്കും കഷ്ടതകൾ ഉണ്ടാകു​മ്പോൾ അവരെ സംരക്ഷി​ക്ക​ണ​മെന്നു’ പിൽക്കാ​ലത്ത്‌ ദൈവ​പ്ര​ചോ​ദി​ത​നാ​യി യാക്കോ​ബും എഴുതി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. (യാക്ക 1:27) എന്നാൽ തങ്ങൾ കൂടുതൽ പ്രാധാ​ന്യം നൽകേ​ണ്ടത്‌, വിധവ​മാർ ഉൾപ്പെടെ എല്ലാ ശിഷ്യ​രു​ടെ​യും ആത്മീയാ​വ​ശ്യ​ങ്ങൾക്കു​വേണ്ടി കരുതു​ന്ന​തി​നാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെന്ന്‌ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​ന്മാർ മനസ്സി​ലാ​ക്കി.

സ്‌തെ​ഫാ​നൊസ്‌ . . . ഫിലി​പ്പോസ്‌, പ്രൊ​ഖൊ​രൊസ്‌, നിക്കാ​നോർ, തിമോൻ, പർമെ​നാസ്‌ . . . നിക്കൊ​ലാ​വൊസ്‌: ഇവ ഏഴും ഗ്രീക്ക്‌ പേരു​ക​ളാണ്‌. അതു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌, അപ്പോ​സ്‌ത​ല​ന്മാർ യരുശ​ലേം​സ​ഭ​യി​ലെ യോഗ്യ​ത​യുള്ള പുരു​ഷ​ന്മാ​രിൽനിന്ന്‌ ഗ്രീക്ക്‌ സംസാ​രി​ക്കു​ന്ന​വരെ പ്രത്യേ​കം തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്തു എന്നാണ്‌. അക്കൂട്ട​ത്തിൽ ജൂതന്മാ​രും ജൂതമ​ത​ത്തി​ലേക്കു പരിവർത്തനം ചെയ്‌ത​വ​രും ഉണ്ടായി​രു​ന്നി​രി​ക്കാം. എന്നാൽ ആ ഏഴു പേരിൽ നിക്കൊ​ലാ​വൊ​സി​നെ മാത്രം ജൂതമതം സ്വീക​രിച്ച അന്ത്യോ​ക്യ​ക്കാ​രൻ എന്നു വിളി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ അവരിൽ അദ്ദേഹം മാത്ര​മാ​യി​രി​ക്കാം ജന്മം​കൊണ്ട്‌ ജൂതന​ല്ലാ​തി​രു​ന്ന​യാൾ. മറ്റ്‌ ആറു പേരും ജൂതവം​ശ​ത്തിൽ പിറന്ന​വ​രാ​യി​രി​ക്കാം. ജൂതവം​ശ​ജർക്കും ഗ്രീക്ക്‌ പേരുകൾ നൽകു​ന്നത്‌ അക്കാലത്ത്‌ സാധാ​ര​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു. അന്നൊരു ഭരണസം​ഘ​മാ​യി പ്രവർത്തിച്ച അപ്പോ​സ്‌ത​ല​ന്മാർ ഗ്രീക്ക്‌ ഭാഷക്കാ​രായ ഈ പുരു​ഷ​ന്മാ​രെ പ്രത്യേ​കം തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്തതു ഗ്രീക്ക്‌ ഭാഷ സംസാ​രി​ക്കുന്ന ജൂതന്മാ​രോ​ടുള്ള പരിഗണന കാരണ​മാ​യി​രി​ക്കാം.—പ്രവൃ 6:1-6.

അന്ത്യോ​ക്യ: ബൈബി​ളിൽ ഇവി​ടെ​യാണ്‌ ഈ നഗര​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ആദ്യമാ​യി കാണു​ന്നത്‌. യരുശ​ലേ​മിന്‌ ഏതാണ്ട്‌ 500 കി.മീ. വടക്കായി സ്ഥിതി ചെയ്‌തി​രുന്ന അന്ത്യോ​ക്യ ബി.സി. 64-ൽ സിറിയ എന്ന റോമൻ സംസ്ഥാ​ന​ത്തി​ന്റെ തലസ്ഥാ​ന​മാ​യി. ഒന്നാം നൂറ്റാ​ണ്ടാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും റോമൻ സാമ്രാ​ജ്യ​ത്തി​ലെ നഗരങ്ങ​ളിൽ റോമും അലക്‌സാൻഡ്രി​യ​യും കഴിഞ്ഞാൽ ഏറ്റവും വലുത്‌ അന്ത്യോ​ക്യ​യാ​യി​രു​ന്നു. മനോ​ഹാ​രി​ത​യ്‌ക്കു പേരു​കേട്ട ഈ സിറിയൻ നഗരത്തി​ന്റെ രാഷ്‌ട്രീയ-വാണിജ്യ-സാംസ്‌കാ​രിക സ്വാധീ​നം വളരെ വലുതാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും അതു ധാർമി​ക​മാ​യി വളരെ അധഃപ​തി​ച്ചു​പോ​യി​രു​ന്നു. ആ നഗരത്തിൽ ധാരാ​ള​മാ​യു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ജൂതന്മാർ ഗ്രീക്കു​ഭാ​ഷ​ക്കാ​രായ അനേകരെ ജൂതമ​ത​ത്തിൽ ചേർത്ത​താ​യി കരുത​പ്പെ​ടു​ന്നു. അങ്ങനെ ജൂതമതം സ്വീക​രിച്ച ഒരാളാ​യി​രു​ന്നു നിക്കൊ​ലാ​വൊസ്‌. അദ്ദേഹം പിന്നീട്‌ ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​യാ​യി​ത്തീർന്നു. ബർന്നബാ​സും പൗലോസ്‌ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നും ഒരു വർഷ​ത്തോ​ളം അന്ത്യോ​ക്യ​യിൽ താമസിച്ച്‌ ആളുകളെ പഠിപ്പി​ച്ചു. പൗലോസ്‌ തന്റെ മിഷനറി യാത്ര​ക​ളെ​ല്ലാം ആരംഭി​ച്ച​തും ഈ നഗരത്തിൽനി​ന്നാ​യി​രു​ന്നു. ക്രിസ്‌തു​ശി​ഷ്യ​രെ “അന്ത്യോ​ക്യ​യിൽവെ​ച്ചാ​ണു ദൈവ​ഹി​ത​മ​നു​സ​രിച്ച്‌ . . . ആദ്യമാ​യി ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കൾ എന്നു വിളി​ച്ചത്‌.” (പ്രവൃ 11:26-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു​കൾ കാണുക.) ഈ അന്ത്യോ​ക്യ​യും പ്രവൃ 13:14-ൽ കാണുന്ന പിസി​ദ്യ​യി​ലെ അന്ത്യോ​ക്യ​യും ഒന്നല്ല.—പ്രവൃ 13:14-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

അവരുടെ മേൽ കൈകൾ വെച്ചു: എബ്രാ​യ​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ മനുഷ്യ​ന്റെ മേലും മൃഗത്തി​ന്റെ മേലും കൈകൾ വെക്കു​ന്ന​താ​യി പറഞ്ഞി​ട്ടുണ്ട്‌. അങ്ങനെ ചെയ്യു​ന്ന​തി​നു പല അർഥങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. (ഉൽ 48:14; ലേവ 16:21; 24:14) ഒരു മനുഷ്യ​ന്റെ മേൽ കൈകൾ വെക്കു​ന്നത്‌ അയാളെ ഒരു പ്രത്യേ​ക​വി​ധ​ത്തിൽ അംഗീ​ക​രി​ക്കു​ന്നെ​ന്നോ ഒരു പ്രത്യേക ഉദ്ദേശ്യ​ത്തി​നാ​യി വേർതി​രി​ക്കു​ന്നെ​ന്നോ സൂചി​പ്പി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. (സംഖ 8:10) ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, യോശു​വയെ തന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി അംഗീ​ക​രി​ക്കു​ന്നെന്നു സൂചി​പ്പി​ക്കാൻ മോശ യോശു​വ​യു​ടെ മേൽ കൈകൾ വെച്ചു. അങ്ങനെ ‘ജ്ഞാനത്തി​ന്റെ ആത്മാവ്‌ നിറഞ്ഞ​വ​നാ​യി​ത്തീർന്ന’ യോശു​വ​യ്‌ക്ക്‌ ഇസ്രാ​യേ​ല്യ​രെ ശരിയാ​യി നയിക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. (ആവ 34:9) ഇവിടെ പ്രവൃ 6:6-ൽ തങ്ങൾ ഉത്തരവാ​ദി​ത്വ​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ലേക്കു നിയമി​ച്ച​വ​രു​ടെ മേൽ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​ന്മാർ കൈകൾ വെച്ചതാ​യി കാണാം. പ്രാർഥി​ച്ചിട്ട്‌ മാത്ര​മാണ്‌ അവർ അങ്ങനെ ചെയ്‌ത​തെന്ന വസ്‌തുത സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌, അവർ അക്കാര്യ​ത്തിൽ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ മാർഗ​നിർദേശം ലഭിക്കാൻ ആഗ്രഹി​ച്ചു എന്നാണ്‌. പിന്നീട്‌, തിമൊ​ഥെ​യൊ​സി​നെ ഒരു പ്രത്യേക സേവന​പ​ദ​വി​യിൽ നിയമി​ക്കാൻ മൂപ്പന്മാ​രു​ടെ സംഘം അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ മേൽ കൈകൾ വെച്ചതാ​യി നമ്മൾ വായി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌. (1തിമ 4:14) ആളുക​ളു​ടെ മേൽ കൈകൾ വെച്ച്‌ അവർക്കു നിയമനം നൽകാ​നുള്ള അധികാ​രം തിമൊ​ഥെ​യൊ​സി​നും ലഭിച്ചു. പക്ഷേ അതിനു മുമ്പ്‌ അദ്ദേഹം അവരുടെ യോഗ്യ​തകൾ ശ്രദ്ധ​യോ​ടെ വിലയി​രു​ത്ത​ണ​മാ​യി​രു​ന്നെന്നു മാത്രം.—1തിമ 5:22.

അത്ഭുതങ്ങൾ: പ്രവൃ 2:19-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

വിമോ​ചി​ത​രു​ടെ സിന​ഗോഗ്‌: സ്വത​ന്ത്ര​രാ​ക്ക​പ്പെട്ട അടിമ​ക​ളെ​യാ​ണു റോമൻ ഭരണകാ​ലത്ത്‌ ‘വിമോ​ചി​തർ’ എന്നു വിളി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌. ഈ വാക്യ​ത്തിൽ ‘വിമോ​ചി​ത​രു​ടെ സിന​ഗോ​ഗിൽപ്പെ​ട്ടവർ’ എന്നു പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നത്‌, ഒരിക്കൽ റോമാ​ക്കാ​രു​ടെ ബന്ധനത്തി​ലാ​യിട്ട്‌ പിന്നീട്‌ മോചനം ലഭിച്ച ജൂതന്മാ​രെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണെന്നു ചിലർ പറയുന്നു. എന്നാൽ സ്വത​ന്ത്ര​രാ​യ​ശേഷം ജൂതമതം സ്വീക​രിച്ച അടിമ​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചാണ്‌ ഇവിടെ പറയു​ന്ന​തെന്നു ചിന്തി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​മുണ്ട്‌.

മൂപ്പന്മാർ: മത്ത 16:21-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

നസറെ​ത്തു​കാ​രൻ: മർ 10:47-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

ദൈവ​ദൂ​തന്റെ മുഖം​പോ​ലി​രി​ക്കു​ന്നത്‌: പൊതു​വേ ‘ദൈവ​ദൂ​തൻ’ എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്താ​റുള്ള എബ്രായ, ഗ്രീക്ക്‌ പദങ്ങളു​ടെ അർഥം “സന്ദേശ​വാ​ഹകൻ” എന്നാണ്‌. (യോഹ 1:51-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.) ദൈവ​ത്തിൽനി​ന്നുള്ള സന്ദേശങ്ങൾ അറിയി​ക്കു​ന്ന​വ​രാ​യ​തു​കൊണ്ട്‌ തങ്ങൾക്കു ദൈവ​ത്തി​ന്റെ പിന്തു​ണ​യു​ണ്ടെന്ന്‌ ദൈവ​ദൂ​ത​ന്മാർക്ക്‌ ഉറപ്പുണ്ട്‌. അത്‌ അവർക്കു ധൈര്യ​വും പ്രശാ​ന്ത​ത​യും നൽകുന്നു. ഇവിടെ സ്‌തെ​ഫാ​നൊ​സി​ന്റെ മുഖഭാ​വ​വും അതു​പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു. കുറ്റ​ബോ​ധ​ത്തി​ന്റെ ലാഞ്‌ഛ​ന​പോ​ലും ആ മുഖത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നില്ല. പ്രശാ​ന്ത​ത​യോ​ടെ നിന്ന അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ മുഖത്ത്‌, “തേജോ​മ​യ​നായ” യഹോ​വ​യു​ടെ പിന്തുണ തനിക്കു​ണ്ടെന്ന ബോധ്യം തെളി​ഞ്ഞു​കാ​ണാ​മാ​യി​രു​ന്നു.—പ്രവൃ 7:2.