അപ്പോ​സ്‌ത​ല​ന്മാർ: അഥവാ “അയയ്‌ക്ക​പ്പെ​ട്ടവർ.” അപ്പോ​സ്‌തൊ​ലൊസ്‌ എന്ന പദത്തിന്റെ ഉത്ഭവം, “പറഞ്ഞയ​യ്‌ക്കുക” എന്ന്‌ അർഥം​വ​രുന്ന അപ്പോ​സ്‌തെ​ലൊ എന്ന ഗ്രീക്കു​ക്രി​യ​യിൽനി​ന്നാണ്‌. (മത്ത 10:5; ലൂക്ക 11:49; 14:32) ഈ പദത്തിന്റെ അടിസ്ഥാ​നാർഥം യോഹ 13:16-ലെ യേശു​വി​ന്റെ വാക്കുകൾ വ്യക്തമാ​ക്കു​ന്നു. അവിടെ അത്‌ “അയയ്‌ക്ക​പ്പെ​ട്ടവൻ” എന്നാണു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌.

പത്രോസ്‌ എന്നും പേരുള്ള ശിമോൻ: തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ പത്രോ​സി​ന്റെ അഞ്ച്‌ പേരുകൾ കാണാം: (1) “ശിമ്യോൻ.” ശിമെ​യോൻ എന്ന എബ്രാ​യ​പേ​രി​നോ​ടു വളരെ സാമ്യ​മുള്ള ഗ്രീക്കു​രൂ​പം; (2) “ശിമോൻ” എന്ന ഗ്രീക്കു​പേര്‌. (ശിമ്യോൻ, ശിമോൻ എന്നീ പേരു​ക​ളു​ടെ ഉത്ഭവം “കേൾക്കുക; ശ്രദ്ധി​ക്കുക” എന്നൊക്കെ അർഥമുള്ള ഒരു എബ്രാ​യ​ക്രി​യ​യിൽനി​ന്നാണ്‌.); (3) “പത്രോസ്‌.” (“പാറക്ക​ഷണം” എന്ന്‌ അർഥം വരുന്ന ഗ്രീക്കു​പേര്‌. തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ മറ്റാർക്കും ഈ പേരില്ല.); (4) “കേഫ.” പത്രോസ്‌ എന്നതിനു തത്തുല്യ​മായ അരമാ​യ​പേര്‌. [ഇയ്യ 30:6; യിര 4:29 എന്നീ വാക്യ​ങ്ങ​ളിൽ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന കെഫിം (പാറകൾ) എന്ന എബ്രാ​യ​പ​ദ​ത്തോട്‌ ഈ പേരിനു ബന്ധമു​ണ്ടാ​കാം.]; (5) ശിമോൻ, പത്രോസ്‌ എന്നീ പേരുകൾ ചേർന്ന “ശിമോൻ പത്രോസ്‌.”​—പ്രവൃ 15:14; യോഹ 1:42; മത്ത 16:16.

ബർത്തൊ​ലൊ​മാ​യി: അർഥം: “തൊൽമാ​യി​യു​ടെ മകൻ.” യോഹ​ന്നാൻ പറഞ്ഞ നഥന​യേൽത​ന്നെ​യാണ്‌ ഇതെന്നു കരുത​പ്പെ​ടു​ന്നു. (യോഹ 1:45, 46) മത്തായി​യും ലൂക്കോ​സും ബർത്തൊ​ലൊ​മാ​യി​യെ ഫിലി​പ്പോ​സു​മാ​യി ബന്ധപ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന അതേ വിധത്തി​ലാ​ണു യോഹ​ന്നാൻ നഥന​യേ​ലി​നെ ഫിലി​പ്പോ​സു​മാ​യി ബന്ധപ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തെന്നു സുവി​ശേ​ഷ​വി​വ​ര​ണങ്ങൾ താരത​മ്യം ചെയ്യു​മ്പോൾ മനസ്സി​ലാ​കും.​—മത്ത 10:3; ലൂക്ക 6:14.

നികു​തി​പി​രി​വു​കാ​രൻ: ഈ സുവി​ശേഷം എഴുതിയ മത്തായി മുമ്പ്‌ ഒരു നികു​തി​പി​രി​വു​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ സംഖ്യ​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചും തുകക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചും ധാരാളം പരാമർശങ്ങൾ നടത്തി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. (മത്ത 17:27; 26:15; 27:3) മത്തായി പലപ്പോ​ഴും സംഖ്യകൾ കൃത്യ​മാ​യി എടുത്തു​പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ടുണ്ട്‌. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, അദ്ദേഹം യേശു​വി​ന്റെ വംശാ​വലി 14 തലമു​റകൾ വീതമുള്ള മൂന്നു ഭാഗങ്ങ​ളാ​യി തിരി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. (മത്ത 1:1-17) കൂടാതെ, കർത്താ​വി​ന്റെ പ്രാർഥ​ന​യി​ലെ ഏഴ്‌ അപേക്ഷകൾ, (മത്ത 6:9-13) മത്ത 13-ാം അധ്യാ​യ​ത്തി​ലെ ഏഴു ദൃഷ്ടാ​ന്തങ്ങൾ, മത്ത 23:13-36 വരെയുള്ള വാക്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ “നിങ്ങളു​ടെ കാര്യം കഷ്ടം” എന്ന ശൈലി​യി​ലുള്ള ഏഴു പ്രസ്‌താ​വ​നകൾ എന്നിവ​യും അതിന്‌ ഉദാഹ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാണ്‌. “നികു​തി​പി​രി​വു​കാ​രൻ” എന്ന പദത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ കൂടുതൽ അറിയാൻ മത്ത 5:46-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

മത്തായി: ലേവി എന്നും അറിയ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു.​—ലൂക്ക 5:27.

അൽഫാ​യി​യു​ടെ മകനായ യാക്കോബ്‌: മർ 3:18-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

തദ്ദായി: അപ്പോ​സ്‌ത​ല​ന്മാ​രു​ടെ പേരുകൾ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന ലൂക്ക 6:16-ലും പ്രവൃ 1:13-ലും തദ്ദായി​യു​ടെ പേരു കാണു​ന്നില്ല. പകരം “യാക്കോ​ബി​ന്റെ മകനായ യൂദാസ്‌” എന്നാണു കാണു​ന്നത്‌. ഇതിൽനിന്ന്‌ “യൂദാസ്‌ ഈസ്‌ക​ര്യോത്ത്‌ അല്ലാത്ത മറ്റേ യൂദാസ്‌” എന്ന്‌ യോഹ​ന്നാൻ വിളിച്ച അപ്പോ​സ്‌ത​ലന്റെ മറ്റൊരു പേരാണ്‌ തദ്ദായി എന്നു നമുക്കു നിഗമനം ചെയ്യാം. (യോഹ 14:22) ഈ യൂദാ​സി​നെ ഒറ്റുകാ​ര​നായ യൂദാസ്‌ ഈസ്‌ക​ര്യോ​ത്താ​യി തെറ്റി​ദ്ധ​രി​ച്ചേ​ക്കും എന്നതു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാം തദ്ദായി എന്ന പേര്‌ ചിലയി​ട​ങ്ങ​ളിൽ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌.

കനാ​നേ​യൻ: അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ ശിമോ​നെ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ ശിമോൻ പത്രോ​സിൽനിന്ന്‌ വേർതി​രി​ച്ചു​കാ​ണി​ക്കുന്ന ഒരു വിശേ​ഷണം. (മർ 3:18) “തീവ്ര​നി​ല​പാ​ടു​കാ​രൻ; ഉത്സാഹി” എന്നൊക്കെ അർഥമുള്ള ഒരു എബ്രായ അല്ലെങ്കിൽ അരമായ പദത്തിൽനി​ന്നാ​യി​രി​ക്കാം ഇതിന്റെ ഉത്ഭവം. “തീക്ഷ്‌ണ​ത​യു​ള്ളവൻ” എന്നു ശിമോ​നെ വിശേ​ഷി​പ്പി​ക്കാൻ ലൂക്കോസ്‌ ഉപയോ​ഗിച്ച സെലോ​റ്റേസ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​ത്തി​നും “തീവ്ര​നി​ല​പാ​ടു​കാ​രൻ; ഉത്സാഹി” എന്നൊ​ക്കെ​യാണ്‌ അർഥം. (ലൂക്ക 6:15; പ്രവൃ 1:13) മുമ്പ്‌ ശിമോൻ, റോമാ​ക്കാ​രെ എതിർത്തി​രുന്ന തീവ്ര​നി​ല​പാ​ടു​കാ​രായ ഒരു ജൂതവി​ഭാ​ഗ​ത്തിൽപ്പെട്ട ആളായി​രി​ക്കാൻ സാധ്യ​ത​യു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ തീക്ഷ്‌ണ​ത​യും ഉത്സാഹ​വും കാരണ​മാ​യി​രി​ക്കാം ഇങ്ങനെ​യൊ​രു പേരു കിട്ടി​യത്‌.

ഈസ്‌ക​ര്യോത്ത്‌: “കെരീ​യോ​ത്തിൽനി​ന്നുള്ള മനുഷ്യൻ” എന്നായി​രി​ക്കാം അർഥം. യൂദാ​സി​ന്റെ അപ്പനായ ശിമോ​നെ​യും “ഈസ്‌ക​ര്യോത്ത്‌” എന്നു വിളി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. (യോഹ 6:71) ശിമോ​നും യൂദാ​സും യഹൂദ്യ​യി​ലെ കെരീ​യോത്ത്‌-ഹെ​സ്രോൻ എന്ന പട്ടണത്തിൽനി​ന്നു​ള്ള​വ​രാ​ണെന്ന്‌ ഇതു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​യി കരുത​പ്പെ​ടു​ന്നു. (യോശ 15:25) ഇതു സത്യമാ​ണെ​ങ്കിൽ 12 അപ്പോ​സ്‌ത​ല​ന്മാ​രിൽ യൂദാസ്‌ മാത്ര​മാണ്‌ യഹൂദ്യ​യിൽനി​ന്നു​ള്ളത്‌. മറ്റെല്ലാ​വ​രും ഗലീല​ക്കാ​രാ​യി​രു​ന്നു.

സ്വർഗ​രാ​ജ്യം അടുത്തി​രി​ക്കു​ന്നു: മത്ത 4:17-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

പ്രസം​ഗി​ക്കു​ക: അതായത്‌, എല്ലാവ​രും അറിയാൻ പരസ്യ​മാ​യി ഘോഷി​ക്കുക.​—മത്ത 3:1-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

കുഷ്‌ഠ​രോ​ഗി​കൾ: മത്ത 8:2-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പും പദാവ​ലി​യിൽ “കുഷ്‌ഠം; കുഷ്‌ഠ​രോ​ഗി” എന്നതും കാണുക.

അഭിവാ​ദ​നം: ജൂതന്മാർക്കി​ട​യി​ലെ സർവസാ​ധാ​ര​ണ​മായ ഒരു അഭിവാ​ദ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു “നിങ്ങൾക്കു സമാധാ​നം” എന്നത്‌.​—ന്യായ 19:20; മത്ത 10:13; ലൂക്ക 10:5.

നിങ്ങളു​ടെ കാലിലെ പൊടി കുടഞ്ഞു​ക​ള​യുക: ദൈവം വരുത്താൻപോ​കുന്ന കാര്യ​ങ്ങൾക്ക്‌ ഇനി തങ്ങൾ ഉത്തരവാ​ദി​ക​ള​ല്ലെന്നു ശിഷ്യ​ന്മാ​രു​ടെ ഈ പ്രവൃത്തി സൂചി​പ്പി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. മർ 6:11-ലും ലൂക്ക 9:5-ലും ഇതേ പദപ്ര​യോ​ഗം കാണാം. എന്നാൽ മർക്കോ​സും ലൂക്കോ​സും “അത്‌ അവർക്ക്‌ (അഥവാ “അവർക്കെ​തി​രെ”) ഒരു തെളി​വാ​കട്ടെ” എന്നുകൂ​ടി കൂട്ടി​ച്ചേർത്തി​ട്ടുണ്ട്‌. പൗലോ​സും ബർന്നബാ​സും പിസി​ദ്യ​യി​ലെ അന്ത്യോ​ക്യ​യിൽവെച്ച്‌ ഇങ്ങനെ ചെയ്‌ത​താ​യി കാണാം. (പ്രവൃ 13:51) കൊരി​ന്തിൽവെച്ച്‌ പൗലോസ്‌ തന്റെ ‘വസ്‌ത്രം കുടഞ്ഞ​തും’ ഇതി​നോ​ടു സമാന​മാ​യൊ​രു കാര്യ​മാ​യി​രു​ന്നു. “നിങ്ങളു​ടെ രക്തം നിങ്ങളു​ടെ തലമേൽത്തന്നെ ഇരിക്കട്ടെ. ഞാൻ കുറ്റക്കാ​രനല്ല” എന്നൊരു വിശദീ​ക​ര​ണ​വും പൗലോസ്‌ അതോ​ടൊ​പ്പം നൽകി. (പ്രവൃ 18:6) ഇത്തരം രീതികൾ ശിഷ്യ​ന്മാർക്കു സുപരി​ചി​ത​മാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കണം. കാരണം മറ്റു ജനതക​ളിൽപ്പെ​ട്ട​വ​രു​ടെ പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ സഞ്ചരി​ച്ചി​ട്ടു ജൂതന്മാ​രു​ടെ പ്രദേ​ശ​ത്തേക്കു വീണ്ടും കടക്കു​ന്ന​തി​നു മുമ്പ്‌ മതഭക്ത​രായ ജൂതന്മാർ ചെരി​പ്പി​ലെ പൊടി തട്ടിക്ക​ള​യു​മാ​യി​രു​ന്നു. ആ പൊടി അശുദ്ധ​മാ​യാണ്‌ അവർ കണ്ടിരു​ന്നത്‌. എന്നാൽ ശിഷ്യ​ന്മാർക്കു നിർദേശം കൊടു​ത്ത​പ്പോൾ യേശു​വി​ന്റെ മനസ്സി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നത്‌ എന്തായാ​ലും ഇതായി​രു​ന്നില്ല.

സത്യമാ​യി: മത്ത 5:18-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

ഇതാ: മത്ത 1:23-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

പാമ്പു​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ ജാഗ്ര​ത​യു​ള്ളവർ: ജാഗ്ര​ത​യു​ള്ളവർ എന്ന്‌ ഇവിടെ പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ അർഥം വിവേ​ക​മു​ള്ളവർ, വകതി​രി​വു​ള്ളവർ, സൂക്ഷ്‌മ​ബു​ദ്ധി​യു​ള്ളവർ എന്നൊ​ക്കെ​യാണ്‌. അപകടങ്ങൾ തിരി​ച്ച​റിഞ്ഞ്‌ അവ ഒഴിവാ​ക്കാൻ മിക്ക പാമ്പു​കൾക്കും പ്രത്യേ​ക​സാ​മർഥ്യ​മു​ണ്ടെ​ന്നാ​ണു ജന്തുശാ​സ്‌ത്ര​ജ്ഞ​രു​ടെ അഭി​പ്രാ​യം. ആക്രമി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​ക്കാൾ ഓടി​യൊ​ളി​ക്കാ​നാണ്‌ അവയുടെ പ്രവണത. സമാന​മാ​യി തന്റെ ശിഷ്യ​ന്മാ​രും പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്തനം നടത്തു​മ്പോൾ എതിരാ​ളി​ക​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ജാഗ്ര​ത​യു​ള്ള​വ​രാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നും അപകടങ്ങൾ മുൻകൂ​ട്ടി​ക്കണ്ട്‌ അവ ഒഴിവാ​ക്ക​ണ​മെ​ന്നും പറയു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു യേശു.

കോടതി: സുനേ​ദ്രി​ഒൻ എന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​മാണ്‌ ഇവിടെ “കോടതി” എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. ഈ പദം ഗ്രീക്കു​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ മിക്ക​പ്പോ​ഴും ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നതു യരുശ​ലേ​മിൽ സ്ഥിതി​ചെ​യ്യുന്ന, ജൂതന്മാ​രു​ടെ പരമോ​ന്ന​ത​കോ​ട​തി​യായ സൻഹെ​ദ്രി​നെ കുറി​ക്കാ​നാണ്‌. (പദാവ​ലി​യിൽ “സൻഹെ​ദ്രിൻ” എന്നതും മത്ത 5:22; 26:59 എന്നിവ​യു​ടെ പഠനക്കു​റി​പ്പു​ക​ളും കാണുക.) എന്നാൽ കുറെ​ക്കൂ​ടെ വിശാ​ല​മായ ഒരർഥ​ത്തിൽ, ആളുക​ളു​ടെ ഒരു കൂടി​വ​ര​വി​നെ​യോ യോഗ​ത്തെ​യോ കുറി​ക്കാ​നും ഇത്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഇവിടെ അതു സിന​ഗോ​ഗു​ക​ളോ​ടു ചേർന്ന്‌ പ്രവർത്തി​ച്ചി​രുന്ന പ്രാ​ദേ​ശി​ക​കോ​ട​തി​കളെ കുറി​ക്കു​ന്നു. ആളുകളെ മതഭ്ര​ഷ്ട​രാ​ക്കാ​നും ചാട്ടയ്‌ക്ക​ടി​പ്പി​ക്കാ​നും ഇത്തരം കോട​തി​കൾക്ക്‌ അധികാ​ര​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.​—മത്ത 23:34; മർ 13:9; ലൂക്ക 21:12; യോഹ 9:22; 12:42; 16:2.

സഹിച്ചു​നിൽക്കു​ന്നവൻ: അഥവാ “സഹിച്ചു​നി​ന്നവൻ.”—മത്ത 24:13-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

മനുഷ്യ​പു​ത്രൻ: മത്ത 8:20-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

ബയെത്‌സെ​ബൂബ്‌: സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ “ഈച്ചക​ളു​ടെ നാഥൻ (ദേവൻ)” എന്ന്‌ അർഥം​വ​രുന്ന ബാൽസെ​ബൂബ്‌ എന്നതിന്റെ മറ്റൊരു രൂപം. എക്രോ​നി​ലെ ഫെലി​സ്‌ത്യർ ആരാധി​ച്ചി​രു​ന്നതു ബാൽസെ​ബൂബ്‌ എന്ന ഈ ബാൽദേ​വ​നെ​യാണ്‌. (2രാജ 1:3) ചില ഗ്രീക്ക്‌ കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​പ്ര​തി​ക​ളിൽ ബീൽസെ​ബൗൽ, ബീസെ​ബൗൽ എന്നിങ്ങ​നെ​യുള്ള മറ്റു രൂപങ്ങ​ളാ​ണു കാണു​ന്നത്‌. [സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ അർഥം: ഉന്നതമായ വാസസ്ഥാ​ന​ത്തി​ന്റെ (തിരു​നി​വാ​സ​ത്തി​ന്റെ) നാഥൻ (ദേവൻ).] ഇനി ഈ പേര്‌ ബൈബി​ളേതര എബ്രാ​യ​പ​ദ​മായ സെവലിൽനിന്ന്‌ (കാഷ്‌ഠം) വന്നതാ​ണെ​ങ്കിൽ, അതിന്റെ അർഥം “കാഷ്‌ഠ​ത്തി​ന്റെ നാഥൻ (ദേവൻ)” എന്നാണ്‌. മത്ത 12:24-ൽ കാണു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, ഭൂതങ്ങ​ളു​ടെ പ്രഭു അഥവാ അധിപൻ ആയ സാത്താനെ കുറി​ക്കാ​നാണ്‌ ഈ പേര്‌ പൊതു​വേ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നത്‌.

പറയാ​നു​ണ്ടോ!: അക്ഷ. “എത്രയ​ധി​കം.” മത്ത 7:11-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

വെളി​ച്ചത്ത്‌: അതായത്‌, എല്ലാവ​രും അറിയും​വി​ധം പരസ്യ​മാ​യി.

പുരമു​ക​ളിൽനിന്ന്‌ വിളി​ച്ചു​പ​റ​യുക: “പരസ്യ​മാ​യി പ്രഖ്യാ​പി​ക്കുക” എന്ന്‌ അർഥം വരുന്ന ഒരു പ്രയോ​ഗം. ബൈബിൾക്കാ​ല​ങ്ങ​ളിൽ, വീടു​കൾക്കു പരന്ന മേൽക്കൂ​ര​യാ​ണു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നത്‌. അവി​ടെ​നിന്ന്‌ അറിയി​പ്പു​കൾ നടത്താ​നാ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു. അവി​ടെ​വെച്ച്‌ ചെയ്യുന്ന ചില കാര്യങ്ങൾ എല്ലാവ​രും അറിയു​ക​യും ചെയ്‌തി​രു​ന്നു.​—2ശമു 16:22.

ദേഹി: അഥവാ, “ജീവൻ.” അതായത്‌, ഒരാൾക്കു പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തി​ലൂ​ടെ ലഭിക്കുന്ന ഭാവി​ജീ​വി​തം. സൈക്കി എന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​വും അതിന്റെ തത്തുല്യ എബ്രാ​യ​പ​ദ​മായ നെഫെ​ഷും (കാലങ്ങ​ളാ​യി “ദേഹി” എന്നു തർജമ ചെയ്‌തു​പോ​രുന്ന വാക്കുകൾ.) അടിസ്ഥാ​ന​പ​ര​മാ​യി അർഥമാ​ക്കു​ന്നത്‌ (1) ആളുക​ളെ​യോ (2) ജന്തുക്ക​ളെ​യോ (3) ആളുക​ളു​ടെ അല്ലെങ്കിൽ ജന്തുക്ക​ളു​ടെ ജീവ​നെ​യോ ആണ്‌. (ഉൽ 1:20; 2:7; സംഖ 31:28; 1പത്ര 3:20; അടിക്കുറിപ്പുകൾ) “ഒരാളു​ടെ ജീവൻ” എന്ന അർഥത്തിൽ സൈക്കി എന്ന ഗ്രീക്കു​പദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ ഉദാഹ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാണ്‌ മത്ത 6:25; 10:39; 16:25, 26; മർ 8:35-37; ലൂക്ക 12:20; യോഹ 10:11, 15; 12:25; 13:37, 38; 15:13; പ്രവൃ 20:10 എന്നീ വാക്യങ്ങൾ. മത്ത 10:28-ലെ യേശു​വി​ന്റെ വാക്കു​ക​ളു​ടെ അർഥം കൃത്യ​മാ​യി മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ ഇതു​പോ​ലുള്ള വാക്യങ്ങൾ സഹായി​ക്കു​ന്നു.​—പദാവലി കാണുക.

ദേഹി​യെ​യും ശരീര​ത്തെ​യും . . . നശിപ്പി​ക്കാൻ കഴിയു​ന്നവൻ: ഒരാളു​ടെ “ദേഹിയെ” (അയാൾ വീണ്ടും ജീവി​ക്കാ​നുള്ള സാധ്യ​ത​യെ​യാണ്‌ ഇവിടെ കുറി​ക്കു​ന്നത്‌.) നശിപ്പി​ക്കാ​നോ നിത്യ​മായ ജീവി​ത​ത്തി​ലേക്ക്‌ അയാളെ ഉയിർപ്പി​ക്കാ​നോ കഴിയു​ന്നതു ദൈവ​ത്തി​നു മാത്ര​മാണ്‌. “ദേഹി” എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന ഗ്രീക്കു​പദം, മർത്യ​മാ​യ​തും നശിപ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​വു​ന്ന​തും എന്ന അർഥത്തിൽ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ ഒരു ഉദാഹ​ര​ണ​മാണ്‌ ഇത്‌. മർ 3:4; ലൂക്ക 17:33; യോഹ 12:25; പ്രവൃ 3:23 എന്നിവ മറ്റു ചില ഉദാഹ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാണ്‌.

ഗീഹെന്ന: നിത്യ​മായ നാശത്തെ കുറി​ക്കു​ന്നു.​—മത്ത 5:22-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പും പദാവ​ലി​യും കാണുക.

നിസ്സാ​ര​വി​ല​യു​ള്ള ഒരു നാണയ​ത്തുട്ട്‌: അക്ഷ. “ഒരു അസ്സാറി​യൊൻ.” 45 മിനിട്ട്‌ ജോലി ചെയ്യു​ന്ന​തിന്‌ ഒരാൾക്കു കിട്ടി​യി​രുന്ന കൂലി. (അനു. ബി14 കാണുക.) ഗലീല​യിൽ മൂന്നാം പര്യടനം നടത്തുന്ന ഈ സന്ദർഭ​ത്തിൽ, ഒരു അസ്സാറി​യൊ​നി​നു രണ്ടു കുരു​വി​കളെ വാങ്ങാ​മെന്നു യേശു പറഞ്ഞു. തെളി​വ​നു​സ​രിച്ച്‌ ഒരു വർഷത്തി​നു ശേഷം യഹൂദ്യ​യി​ലെ ശുശ്രൂ​ഷ​യു​ടെ സമയത്ത്‌, അതിന്റെ ഇരട്ടി വിലയ്‌ക്ക്‌ അഞ്ചു കുരു​വി​കളെ കിട്ടു​മെന്നു യേശു പറഞ്ഞു. (ലൂക്ക 12:6) ഈ രണ്ടു വിവര​ണങ്ങൾ താരത​മ്യം ചെയ്‌താൽ ഒരു കാര്യം വ്യക്തം: വ്യാപാ​രി​കൾ കുരു​വി​കളെ തീരെ വിലയി​ല്ലാ​ത്ത​താ​യാ​ണു കണ്ടിരു​ന്നത്‌. കാരണം അഞ്ചാമത്തെ കുരു​വി​യെ അവർ സൗജന്യ​മാ​യി കൊടു​ത്തി​രു​ന്നു.

കുരു​വി​കൾ: ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന സ്‌റ്റ്രുതീ​യൊൻ എന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​ത്തി​ന്റെ അൽപ്പതാ​വാ​ചി​രൂ​പം (diminutive form) സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌ ഈ പദത്തിന്‌ ഏതൊരു ചെറിയ പക്ഷി​യെ​യും കുറി​ക്കാ​നാ​കും എന്നാണ്‌. പക്ഷേ ഇതു മിക്ക​പ്പോ​ഴും കുരു​വി​ക​ളെ​യാണ്‌ അർഥമാ​ക്കി​യി​രു​ന്നത്‌. ഭക്ഷ്യ​യോ​ഗ്യ​മായ പക്ഷിക​ളിൽ ഏറ്റവും വില കുറഞ്ഞ​വ​യാ​യി​രു​ന്നു ഇവ.

നിങ്ങളു​ടെ തലയിലെ ഓരോ മുടി​യി​ഴ​യും എണ്ണിത്തി​ട്ട​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു: ഒരു മനുഷ്യ​ന്റെ തലയിൽ ശരാശരി 1,00,000-ത്തിലേറെ മുടി​യി​ഴ​ക​ളു​ണ്ടെ​ന്നാ​ണു കണക്കാ​ക്കു​ന്നത്‌. അത്ര സൂക്ഷ്‌മ​മായ വിശദാം​ശ​ങ്ങൾപോ​ലും യഹോ​വ​യ്‌ക്കു നന്നായി അറിയാം എന്നത്‌ ഒരു കാര്യ​ത്തിന്‌ ഉറപ്പേ​കു​ന്നു: ക്രിസ്‌തു​വി​ന്റെ ഓരോ അനുഗാ​മി​യു​ടെ​യും കാര്യ​ത്തിൽ യഹോ​വ​യ്‌ക്ക്‌ ആഴമായ താത്‌പ​ര്യ​മുണ്ട്‌.

ദണ്ഡനസ്‌തം​ഭം: അഥവാ “വധസ്‌തം​ഭം.” സ്റ്റോ​റോസ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​പദം ആദ്യമാ​യി കാണു​ന്നി​ടം. ഗ്രീക്കു സാഹി​ത്യ​ഭാ​ഷ​യിൽ അതു പ്രധാ​ന​മാ​യും കുത്ത​നെ​യുള്ള ഒരു സ്‌തം​ഭത്തെ അഥവാ തൂണിനെ കുറി​ക്കു​ന്നു. യേശു​വി​ന്റെ അനുഗാ​മി​യാ​യ​തി​ന്റെ പേരിൽ ഒരാൾക്കു നേരി​ടേ​ണ്ടി​വ​രുന്ന യാതന​യെ​യും അപമാ​ന​ത്തെ​യും പീഡന​ത്തെ​യും, എന്തിന്‌ മരണ​ത്തെ​പ്പോ​ലും കുറി​ക്കാൻ ആലങ്കാ​രി​കാർഥ​ത്തി​ലും ഈ പദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌.​—പദാവലി കാണുക.

എടുക്കുക: ഇവിടെ ഇത്‌ ആലങ്കാ​രി​കമായ അർഥത്തി​ലാണ്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. യേശു​വി​ന്റെ ശിഷ്യ​നാ​കുന്ന ഒരാൾ ഏറ്റെടു​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രുന്ന ഉത്തരവാ​ദി​ത്വ​ങ്ങ​ളെ​യും അയാൾക്കു നേരി​ടേ​ണ്ടി​വ​ന്നേ​ക്കാ​വുന്ന ഭവിഷ്യ​ത്തു​ക​ളെ​യും ആണ്‌ ഇത്‌ അർഥമാ​ക്കു​ന്നത്‌.

ദേഹി: അഥവാ “ജീവൻ.” പദാവലി കാണുക.

പ്രവാ​ച​ക​നാ​ണെന്ന ഒറ്റ കാരണ​ത്താൽ: അക്ഷ. “ഒരു പ്രവാ​ച​കന്റെ നാമത്തിൽ.” ഒരു പ്രവാ​ച​കന്റെ സ്ഥാന​ത്തെ​യും പ്രവർത്ത​ന​ത്തെ​യും അംഗീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​യാ​ണു “നാമത്തിൽ” എന്ന ഗ്രീക്കു​പ്ര​യോ​ഗം ഇവിടെ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌.​—മത്ത 28:19-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു താരത​മ്യം ചെയ്യുക.

പ്രവാ​ച​ക​ന്റെ പ്രതി​ഫലം: ദൈവ​ത്തി​ന്റെ യഥാർഥ​പ്ര​വാ​ച​ക​ന്മാ​രെ സ്വീക​രി​ക്കു​ക​യും പിന്തു​ണ​യ്‌ക്കു​ക​യും ചെയ്യു​ന്ന​വർക്കു സമൃദ്ധ​മായ പ്രതി​ഫലം കിട്ടും. 1രാജ 17-ലെ വിധവ​യു​ടെ വിവരണം ഇതിന്‌ ഒരു ഉദാഹ​ര​ണ​മാണ്‌.