കാനാ: സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ “ഈറ്റ” എന്ന്‌ അർഥമുള്ള കാനെഹ്‌ എന്ന എബ്രാ​യ​പ​ദ​ത്തിൽനിന്ന്‌ വന്നത്‌. അതു​കൊണ്ട്‌ “കാനാ” എന്ന സ്ഥലപ്പേ​രി​ന്റെ അർഥം “ഈറ്റക​ളു​ടെ നാട്‌” എന്നായി​രി​ക്കാം. യോഹ​ന്നാൻ മാത്രമേ ഈ പട്ടണ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പറഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ളൂ. ആശേർഗോ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ പ്രദേ​ശ​ത്തുള്ള സ്ഥലമായ കാനെ​യിൽനിന്ന്‌ (എബ്രാ​യ​യിൽ, ഖാനാ) (യോശ 19:24, 28) ഇതിനെ വേർതി​രിച്ച്‌ കാണി​ക്കാ​നാ​യി​രി​ക്കാം യോഹ​ന്നാൻ എപ്പോ​ഴും ഇതിനെ ഗലീല​യി​ലെ കാനാ എന്നു വിളി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. (യോഹ 2:11; 4:46; 21:2) ഇന്നത്തെ ഖിർബെത്‌ ഖാനാ എന്ന സ്ഥലത്താണു പഴയ കാനാ സ്ഥിതി ചെയ്‌തി​രു​ന്ന​തെന്നു പല പണ്ഡിത​ന്മാ​രും കരുതു​ന്നു. അവിടത്തെ ഒരു കുന്നിൽ ഒരു പുരാ​ത​ന​ഗ്രാ​മ​ത്തി​ന്റെ അവശി​ഷ്ടങ്ങൾ കണ്ടെത്തി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. ബെത്‌ നെതോഫ താഴ്‌​വര​യു​ടെ (എൽ-ബത്തൂഫ്‌ സമതലം) വടക്കേ അറ്റത്തുള്ള ആ സ്ഥലം നസറെ​ത്തിന്‌ ഏതാണ്ട്‌ 13 കി.മീ. വടക്കാണ്‌. ‘ഗലീല​യി​ലെ കാനാ’ എന്ന്‌ അർഥമുള്ള കാനാ എൽ ജലീൽ എന്നാണ്‌ അറബി​യിൽ ഇന്നും ആ സ്ഥലത്തിന്റെ പേര്‌. അതിന്‌ അടുത്തുള്ള ഒരു ചതുപ്പു​നി​ലത്ത്‌ ഈറ്റകൾ ധാരാ​ള​മാ​യി ഉള്ളതു​കൊണ്ട്‌ കാനാ​യ്‌ക്ക്‌ ആ പേര്‌ എന്തു​കൊ​ണ്ടും ചേരും. പണ്ടുകാ​ലത്ത്‌ ഉപയോ​ഗ​ത്തി​ലി​രുന്ന ജലസം​ഭ​ര​ണി​ക​ളു​ടെ നാശാ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ളും ഒരു സിന​ഗോ​ഗി​ന്റേ​തെന്നു കരുതുന്ന ഭാഗങ്ങ​ളും (എ.ഡി. ഒന്നാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​ന്റെ അവസാ​ന​ഭാ​ഗ​ത്തോ എ.ഡി. രണ്ടാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​ലോ പണിത​തെന്നു കരുത​പ്പെ​ടു​ന്നു.) അവിടെ കണ്ടെത്തി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. എ.ഡി. ഒന്നാം നൂറ്റാ​ണ്ടോ​ളം പഴക്കമു​ള്ള​തെന്നു കരുത​പ്പെ​ടുന്ന കളിമൺപാ​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ കഷണങ്ങ​ളും നാണയ​ങ്ങ​ളും അവി​ടെ​നിന്ന്‌ കിട്ടി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. എന്നാൽ നസറെ​ത്തിന്‌ 6.5 കി.മീ. വടക്കു​കി​ഴ​ക്കാ​യി സ്ഥിതി​ചെ​യ്യുന്ന കെഫ്‌ർ കെന്ന എന്ന സ്ഥലത്താണു പഴയ കാനാ​യു​ടെ സ്ഥാന​മെന്നു ക്രൈ​സ്‌ത​വ​സ​ഭ​യു​ടെ പാരമ്പ​ര്യ​രേ​ഖകൾ പറയുന്നു. പക്ഷേ തീർത്ഥാ​ട​കർക്കു നസറെ​ത്തിൽനിന്ന്‌ കെഫ്‌ർ കെന്നയി​ലേക്ക്‌ എളുപ്പം എത്തി​ച്ചേ​രാം എന്നതു​കൊ​ണ്ടു മാത്ര​മാ​യി​രി​ക്കാം അവർ അങ്ങനെ പറയു​ന്നത്‌. എന്നാൽ കെഫ്‌ർ കെന്നയ്‌ക്കു സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ ബൈബി​ളിൽ പറഞ്ഞി​രി​ക്കുന്ന (ഗലീല​യി​ലെ) കാനാ എന്ന പേരു​മാ​യി ഭാഷാ​പ​ര​മായ ബന്ധമൊ​ന്നു​മില്ല.

സ്‌ത്രീ​യേ: തന്റെ അമ്മയെ അഭിസം​ബോ​ധന ചെയ്‌ത ഇതേ പദം ഉപയോ​ഗിച്ച്‌ യേശു മറ്റു സ്‌ത്രീ​ക​ളെ​യും അഭിസം​ബോ​ധന ചെയ്‌തി​ട്ടുണ്ട്‌. സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ വളരെ മാന്യ​മായ ഒരു രീതി​യാ​യി​ത്ത​ന്നെ​യാണ്‌ അതിനെ മിക്ക​പ്പോ​ഴും കണക്കാ​ക്കി​യി​രു​ന്നത്‌. അതു മാന്യ​ത​യോ ആദരവോ ഇല്ലാത്ത, പരുഷ​മായ ഒരു പദപ്ര​യോ​ഗ​മാ​യി ആരും കണ്ടിരു​ന്നില്ല. യേശു​വി​ന്റെ കല്ലറയു​ടെ മുന്നിൽവെച്ച്‌ സങ്കട​പ്പെട്ട്‌ കരയു​ക​യാ​യി​രുന്ന മഗ്‌ദ​ല​ക്കാ​രി മറിയ​യോ​ടു സംസാ​രി​ച്ച​പ്പോൾ ദൈവ​ദൂ​ത​ന്മാ​രും പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്പെട്ട യേശു​വും ഇതേ പദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചു. ആ അഭിസം​ബോ​ധ​നാ​രീ​തി പരുഷ​മോ ആദരവി​ല്ലാ​ത്ത​തോ ആയിരു​ന്നെ​ങ്കിൽ യേശു തീർച്ച​യാ​യും അത്തരം ഒരു സാഹച​ര്യ​ത്തിൽ അത്‌ ഉപയോ​ഗി​ക്കി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. (യോഹ 20:13, 15) ഇനി, ദണ്ഡനസ്‌തം​ഭ​ത്തിൽ കിടക്കു​മ്പോൾ യേശു തന്റെ അമ്മയെ, പ്രിയ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ യോഹ​ന്നാ​നെ ഏൽപ്പിച്ച സന്ദർഭം നോക്കുക. യേശു ഇങ്ങനെ​യൊ​രു ക്രമീ​ക​രണം ചെയ്‌തത്‌, സ്വന്തം അപ്പനെ​യും അമ്മയെ​യും ബഹുമാ​നി​ക്കണം എന്നു തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ പറഞ്ഞി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടാണ്‌. (പുറ 20:12; ആവ 5:16; മത്ത 15:4) അമ്മയെ​ക്കു​റിച്ച്‌ അത്ര​യേറെ ചിന്തയു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ആ സാഹച​ര്യ​ത്തി​ലും യേശു ഇതേ പദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചാണ്‌ അമ്മയെ അഭിസം​ബോ​ധന ചെയ്‌തത്‌. (യോഹ 19:26) “സ്‌ത്രീ​യേ” എന്ന അഭിസം​ബോ​ധ​ന​യിൽ ആദരവും സ്‌നേ​ഹ​വും അടങ്ങി​യി​ട്ടുണ്ട്‌ എന്നതി​നോ​ടു പല ആധികാ​രി​ക​ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങ​ളും യോജി​ക്കു​ന്നു.

നമുക്ക്‌ ഇതിൽ എന്തു കാര്യം?: “അവർക്കു വീഞ്ഞില്ല” എന്നു മറിയ യേശു​വി​നോ​ടു പറഞ്ഞത്‌ (യോഹ 2:3) യേശു അവർക്ക്‌ എന്തെങ്കി​ലും സഹായം ചെയ്‌തു​കൊ​ടു​ക്കണം എന്ന അർഥത്തി​ലാണ്‌. യേശു അതേവരെ അത്ഭുത​ങ്ങ​ളൊ​ന്നും ചെയ്‌തി​ട്ടി​ല്ലാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ മറിയ​യു​ടെ ഈ വാക്കുകൾ വളരെ ശ്രദ്ധേ​യ​മാണ്‌. യേശു മറുപടി നൽകി​യ​പ്പോൾ ഉപയോ​ഗിച്ച സെമി​റ്റിക്ക്‌ ഭാഷാ​ശൈ​ലി​യു​ടെ അക്ഷരാർഥം “എനിക്കും നിനക്കും എന്ത്‌” എന്നാണ്‌. പൊതു​വേ കുറ​ച്ചൊ​ക്കെ എതിർപ്പു സൂചി​പ്പി​ക്കുന്ന ഈ ശൈലി​യു​ടെ അർഥം സന്ദർഭ​മ​നു​സ​രി​ച്ചാ​ണു മനസ്സി​ലാ​ക്കേ​ണ്ടത്‌. അതിനു ചില​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ വിദ്വേ​ഷ​ത്തെ​യും പുച്ഛ​ത്തെ​യും കുറി​ക്കാ​നാ​കു​മെ​ങ്കി​ലും (മത്ത 8:29; മർ 1:24; 5:7; ലൂക്ക 4:34; 8:28) യേശു ഇവിടെ അത്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചതു ചെറിയ തോതി​ലുള്ള ഒരു എതിർപ്പു കാണി​ക്കാൻ മാത്ര​മാ​യി​രി​ക്കാം. (എബ്രാ​യ​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ ഈ ശൈലി മൃദു​വായ രീതി​യിൽ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ ഉദാഹ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാണ്‌ 2ശമു 16:9, 10; 1രാജ 17:18 എന്നിവ.) യേശു അപ്പോൾ അൽപ്പം വിമുഖത കാട്ടി​യ​തി​ന്റെ കാരണം എന്റെ സമയം ഇതുവരെ വന്നിട്ടില്ല എന്ന യേശു​വി​ന്റെ വാക്കു​ക​ളിൽനിന്ന്‌ വ്യക്തമാണ്‌. എങ്കിലും അവർക്കു സഹായം ചെയ്‌തു​കൊ​ടു​ക്കാൻ തനിക്ക്‌ അപ്പോൾ പറ്റില്ല എന്നൊരു സൂചന മറിയ​യോ​ടുള്ള യേശു​വി​ന്റെ മറുപ​ടി​യിൽ ഇല്ലായി​രു​ന്നു എന്നു വേണം കരുതാൻ. അല്ലാത്ത​പക്ഷം 5-ാം വാക്യ​ത്തിൽ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന വാക്കുകൾ മറിയ പറയി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

അളവു​പാ​ത്രം: ഇവിടെ പറഞ്ഞി​രി​ക്കുന്ന അളവു​പാ​ത്രം (ഗ്രീക്കിൽ, മെറ്റ്‌റേ​റ്റേസ്‌) എബ്രാ​യ​രു​ടെ ബത്ത്‌ ആണെന്ന്‌ അനേകം പണ്ഡിത​ന്മാ​രും കരുതു​ന്നു. പുരാതന എബ്രായ അക്ഷരങ്ങൾ ഉപയോ​ഗിച്ച്‌ “ബത്ത്‌” എന്നു രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന ചില ഭരണി​ക്ക​ഷ​ണങ്ങൾ പുരാ​വ​സ്‌തു​ഗ​വേ​ഷകർ കണ്ടെത്തി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. അവയെ അടിസ്ഥാ​ന​മാ​ക്കി നടത്തിയ പഠനത്തിൽനിന്ന്‌, ഒരു ബത്ത്‌ ഏതാണ്ട്‌ 22 ലി. വരുമാ​യി​രു​ന്നെന്നു ചില പണ്ഡിത​ന്മാർ കണക്കാ​ക്കു​ന്നു. (1രാജ 7:26; എസ്ര 7:22; യഹ 45:14) ഇതു സത്യ​മെ​ങ്കിൽ, അവി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ഓരോ കൽഭര​ണി​യി​ലും 44 ലി. മുതൽ 66 ലി. വരെ വെള്ളം നിറയ്‌ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു. അങ്ങനെ​യെ​ങ്കിൽ ആറു കൽഭര​ണി​യി​ലും​കൂ​ടെ ഏകദേശം 260 ലിറ്ററി​നും 390 ലിറ്ററി​നും ഇടയിൽ വെള്ളം കൊള്ളു​മാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ ഇവിടെ പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നത്‌, ഗ്രീക്കു​കാർ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രുന്ന കുറച്ചു​കൂ​ടെ വലി​യൊ​രു അളവു​പാ​ത്ര​മാ​ണെന്നു (40 ലി. വരെ കൊള്ളു​ന്നത്‌.) മറ്റു ചില പണ്ഡിത​ന്മാർ കരുതു​ന്നു.​—അനു. ബി14 കാണുക.

ആദ്യത്തെ അടയാളം: വെള്ളം മേത്തരം വീഞ്ഞാക്കി മാറ്റി​യതു യേശു​വി​ന്റെ ആദ്യത്തെ അടയാളം അഥവാ അത്ഭുതം ആയിരു​ന്നു. ഈ സംഭവം യോഹ​ന്നാൻ മാത്രമേ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ള്ളൂ.

പെസഹ: ഇവിടെ പറഞ്ഞി​രി​ക്കുന്ന പെസഹ ആഘോഷം നടന്നതു യേശു​വി​ന്റെ ശുശ്രൂ​ഷ​യു​ടെ ആദ്യഭാ​ഗത്ത്‌ ആയിരു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ അത്‌ എ.ഡി. 30-ലെ വസന്തകാ​ലത്ത്‌ (അതായത്‌, മാർച്ചി​ലോ ഏപ്രി​ലി​ലോ) ആയിരി​ക്കാം നടന്നത്‌. കാരണം എ.ഡി. 29-ലെ ശരത്‌കാ​ലത്ത്‌ (അതായത്‌, സെപ്‌റ്റം​ബ​റി​ലോ ഒക്ടോ​ബ​റി​ലോ) സ്‌നാ​ന​മേറ്റ യേശു തന്റെ പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്തനം തുടങ്ങി​യത്‌ അതിനു ശേഷമാണ്‌. (ലൂക്ക 3:1-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പും അനു. എ7-ഉം കാണുക.) നാലു സുവി​ശേ​ഷ​വി​വ​ര​ണങ്ങൾ താരത​മ്യം ചെയ്‌താൽ യേശു​വി​ന്റെ ഭൗമി​ക​ശു​ശ്രൂ​ഷ​ക്കാ​ലത്ത്‌ നാലു പെസഹ ആഘോ​ഷങ്ങൾ നടന്നെന്നു മനസ്സി​ലാ​ക്കാം. യേശു​വി​ന്റെ ശുശ്രൂ​ഷ​യു​ടെ ദൈർഘ്യം മൂന്നര വർഷമാ​യി​രു​ന്നു എന്ന്‌ ഇതു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. മത്തായി​യു​ടെ​യും മർക്കോ​സി​ന്റെ​യും ലൂക്കോ​സി​ന്റെ​യും സുവി​ശേ​ഷ​ത്തിൽ യേശു മരിച്ച അവസാ​നത്തെ പെസഹാ​ദി​ന​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ മാത്രമേ പറഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ളൂ. യോഹ​ന്നാ​ന്റെ സുവി​ശേ​ഷ​ത്തിൽ മൂന്നു പെസഹ​ക​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പ്രത്യേ​കം എടുത്തു​പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ടുണ്ട്‌. (യോഹ 2:13; 6:4; 11:55) ഇനി, നാലാ​മ​ത്തേ​തി​നെ​യാ​ണു സർവസാ​ധ്യ​ത​യു​മ​നു​സ​രിച്ച്‌ യോഹ 5:1-ൽ ‘ജൂതന്മാ​രു​ടെ ഉത്സവം’ എന്നു വിളി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. യേശു​വി​ന്റെ ജീവി​ത​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ കൂടുതൽ വ്യക്തമായ ഒരു ചിത്രം കിട്ടാൻ സുവി​ശേ​ഷ​വി​വ​ര​ണങ്ങൾ താരത​മ്യം ചെയ്യേ​ണ്ട​തി​ന്റെ പ്രാധാ​ന്യ​മാണ്‌ ഇത്‌ എടുത്തു​കാ​ട്ടു​ന്നത്‌.​—യോഹ 5:1; 6:4; 11:55 എന്നിവ​യു​ടെ പഠനക്കു​റി​പ്പു​കൾ കാണുക.

ദേവാ​ലയം: സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ ജനതക​ളു​ടെ മുറ്റം എന്ന്‌ അറിയ​പ്പെ​ടുന്ന ദേവാ​ല​യ​ഭാ​ഗ​മാ​യി​രി​ക്കാം ഇത്‌.​—അനു. ബി11 കാണുക.

ആടുമാ​ടു​കൾ, പ്രാവു​കൾ എന്നിവ വിൽക്കു​ന്ന​വരെ: ഇസ്രാ​യേൽജനം ബലി അർപ്പി​ക്കാൻ ദേവാ​ല​യ​ത്തിൽ വരണ​മെന്നു ദൈവ​നി​യ​മ​ത്തിൽ വ്യവസ്ഥ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതിനാ​യി യരുശ​ലേ​മി​ലേക്കു വരുന്ന​വർക്ക്‌ അവിടെ താമസി​ക്കുന്ന സമയത്ത്‌ ആഹാര​വും വേണ്ടി​വ​രും. പക്ഷേ ചിലർ വരുന്നതു വളരെ ദൂരെ​നി​ന്നാ​യ​തു​കൊണ്ട്‌ ഇതെല്ലാം സ്വന്തം നാട്ടിൽനിന്ന്‌ കൊണ്ടു​വ​രാൻ ബുദ്ധി​മു​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ തങ്ങളുടെ ധാന്യ​വി​ള​ക​ളും തങ്ങളുടെ മൃഗങ്ങ​ളെ​യും വിറ്റ്‌ ആ പണവു​മാ​യി യരുശ​ലേ​മി​ലേക്കു വരാനും യാഗാർപ്പ​ണ​ത്തി​നു വേണ്ട ആടുമാ​ടു​ക​ളെ​യും പ്രാവു​ക​ളെ​യും യരുശ​ലേ​മിൽനി​ന്നു​തന്നെ വാങ്ങാ​നും നിയമം അനുവ​ദി​ച്ചി​രു​ന്നു. യരുശ​ലേ​മിൽ തങ്ങു​മ്പോൾ അവർക്കു വേണ്ടി​വ​രുന്ന സാധന​ങ്ങ​ളും ഈ പണം​കൊണ്ട്‌ വാങ്ങാ​മാ​യി​രു​ന്നു. (ആവ 14:23-26) എന്നാൽ കുറെ​ക്കാ​ലം കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ കച്ചവട​ക്കാർ ബലിക്കുള്ള മൃഗങ്ങ​ളെ​യും പക്ഷിക​ളെ​യും ദേവാ​ല​യ​സ​മു​ച്ച​യ​ത്തിന്‌ ഉള്ളിൽവെ​ച്ചു​തന്നെ വിൽക്കാൻതു​ടങ്ങി. (ഈ വാക്യ​ത്തി​ലെ ദേവാ​ലയം എന്നതിന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.) സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ അവരിൽ ചിലർ ആളുക​ളിൽനിന്ന്‌ അന്യാ​യ​വില ഈടാ​ക്കി​ക്കൊണ്ട്‌ അവരെ വഞ്ചിക്കു​ക​യും ചെയ്‌തി​രു​ന്നു.

ചാട്ട: “ചാട്ട” എന്നതിന്റെ ഗ്രീക്കു​പദം (സ്‌ഖോ​യ്‌നീ​ഓൺ) കുറി​ക്കു​ന്നത്‌ ഈറ്റയോ ഞാങ്ങണ​യോ മറ്റേ​തെ​ങ്കി​ലും വസ്‌തു​വോ കൊണ്ട്‌ ഉണ്ടാക്കുന്ന ഒരു തരം കയറി​നെ​യാണ്‌. സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ ‘ദേവാ​ല​യ​ത്തിൽനിന്ന്‌ ആടുമാ​ടു​കളെ പുറത്താ​ക്കാ​നാണ്‌’ യേശു ചാട്ട ഉപയോ​ഗി​ച്ചത്‌. അപ്പോൾ സ്വാഭാ​വി​ക​മാ​യും അവയെ വിറ്റി​രു​ന്ന​വ​രും അവയുടെ പുറകേ ആലയവ​ള​പ്പി​നു വെളി​യി​ലേക്കു പോയി​ക്കാ​ണും. ഇനി, പ്രാവു​കളെ വിൽക്കു​ന്ന​വരെ യേശു വഴക്കു പറഞ്ഞ്‌ പുറത്താ​ക്കി​യെ​ന്നാ​ണു തൊട്ട​ടുത്ത വാക്യ​ത്തിൽ കാണു​ന്നത്‌. അവി​ടെ​യാ​കട്ടെ ചാട്ട​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഒന്നും പറയു​ന്നു​മില്ല. അതു കാണി​ക്കു​ന്നതു യേശു കച്ചവട​ക്കാർക്കു നേരെ ചാട്ട പ്രയോ​ഗി​ച്ചില്ല എന്നാണ്‌. എന്തായാ​ലും സത്യാ​രാ​ധ​നയെ കച്ചവട​ച്ച​ര​ക്കാ​ക്കി​യവർ ഒടുവിൽ ദേവാ​ല​യ​വ​ള​പ്പിൽനിന്ന്‌ പുറത്തു​പോ​കാൻ നിർബ​ന്ധി​ത​രാ​യി.

ആടുമാ​ടു​ക​ളെ​യും അവരെ​യെ​ല്ലാ​വ​രെ​യും ദേവാ​ല​യ​ത്തി​നു പുറത്താ​ക്കി: യേശു ഭൂമി​യി​ലാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോൾ, യരുശ​ലേ​മി​ലെ ദേവാ​ല​യ​ത്തിൽ കച്ചവടം നടത്തി​യി​രു​ന്ന​വരെ രണ്ടു തവണ പുറത്താ​ക്കി. അങ്ങനെ ചെയ്‌ത ആദ്യസ​ന്ദർഭ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചാണ്‌ ഇവിടെ വിവരി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. എ.ഡി. 30-ലെ പെസഹ​യോട്‌ അനുബ​ന്ധിച്ച്‌ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ അഭിഷി​ക്ത​പു​ത്ര​നാ​യി യേശു യരുശ​ലേ​മി​ലേക്ക്‌ ആദ്യമാ​യി വന്ന സമയമാ​യി​രു​ന്നു അത്‌. (അനു. എ7 കാണുക.) എ.ഡി. 33, നീസാൻ 10-ന്‌ യേശു രണ്ടാമ​തും ആലയം ശുദ്ധീ​ക​രി​ച്ചു. ഇതെക്കു​റി​ച്ചാണ്‌ മത്തായി​യു​ടെ​യും (21:12, 13) മർക്കോ​സി​ന്റെ​യും (11:15-18) ലൂക്കോ​സി​ന്റെ​യും (19:45, 46) സുവി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ളിൽ വിവരി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌.​—അനു. എ7 കാണുക.

നാണയം മാറ്റി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്നവർ: മത്ത 21:12-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

ഒരു കച്ചവട​സ്ഥലം: അഥവാ “ഒരു ചന്ത; ഒരു വ്യാപാ​ര​സ്ഥാ​പനം.” ഇവിടെ “കച്ചവട​സ്ഥലം” എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന ഓയ്‌ക്കോൻ എംപോ​റി​യൗ എന്ന ഗ്രീക്ക്‌ പദപ്ര​യോ​ഗ​ത്തി​ന്റെ അർഥം, “വ്യാപാ​രം നടക്കുന്ന സ്ഥലം; ചന്ത” എന്നൊ​ക്കെ​യാണ്‌. ക്രിസ്‌തീയ ഗ്രീക്കു​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ ഈ പദപ്ര​യോ​ഗം ഇവിടെ മാത്രമേ കാണു​ന്നു​ള്ളൂ. ദേവാ​ല​യ​വ​ള​പ്പി​നു​ള്ളി​ലെ ബലിമൃ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ വിൽപ്പന മുഖ്യ​പു​രോ​ഹി​ത​നായ അന്നാസി​ന്റെ കുടും​ബ​ത്തി​ന്റെ പ്രധാന വരുമാ​ന​മാർഗ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നായി​രു​ന്നു. വളരെ​യ​ധി​കം സ്വാധീ​ന​ശ​ക്തി​യുള്ള ഒരു സമ്പന്നകു​ടും​ബ​മാ​യി​രു​ന്നു അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റേത്‌.

അങ്ങയുടെ ഭവന​ത്തോ​ടുള്ള ശുഷ്‌കാ​ന്തി: “ശുഷ്‌കാ​ന്തി” എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന ഗ്രീക്കു​പദം (സീലൊസ്‌) ഇവിടെ കുറി​ക്കു​ന്നത്‌, അർപ്പണ​മ​നോ​ഭാ​വ​മുള്ള ഒരാൾക്കു തോന്നുന്ന ശക്തവും തീവ്ര​വും ആയ താത്‌പ​ര്യ​ത്തെ​യാണ്‌. ഈ സന്ദർഭ​ത്തിൽ ശിഷ്യ​ന്മാ​രു​ടെ മനസ്സി​ലേക്കു വന്ന തിരു​വെ​ഴുത്ത്‌ സങ്ക 69:9 ആയിരു​ന്നു. അവിടെ “ശുഷ്‌കാ​ന്തി” എന്ന പദത്തിന്റെ സ്ഥാനത്ത്‌ കാണുന്ന എബ്രാ​യ​നാ​മ​പ​ദ​ത്തിന്‌ (കിനാഹ്‌) “സമ്പൂർണ​ഭക്തി നിഷ്‌കർഷി​ക്കുക; യാതൊ​രു മത്സരവും വെച്ചു​പൊ​റു​പ്പി​ക്കാ​തി​രി​ക്കുക” എന്നൊക്കെ അർഥം വരാം. ദേവാ​ല​യ​പ​രി​സ​രത്ത്‌ കച്ചവടം നടക്കു​ന്നതു കണ്ടപ്പോൾ യേശു​വി​നു രോഷം തോന്നി​യതു തികച്ചും ന്യായ​മാ​യി​രു​ന്നു. തന്റെ ശുഷ്‌കാ​ന്തി, അപ്പോൾ നടപടി​യെ​ടു​ക്കാൻ യേശു​വി​നെ പ്രേരി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു.

ഈ ദേവാ​ലയം പൊളി​ക്കുക; മൂന്നു ദിവസ​ത്തി​നകം ഞാൻ ഇതു പണിയും: യേശു​വി​ന്റെ ഈ വാക്കുകൾ യോഹ​ന്നാൻ മാത്രമേ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ള്ളൂ. ഹെരോദ്‌ പണിത ദേവാ​ല​യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണു യേശു പറയു​ന്ന​തെന്നു ജൂതന്മാർ വിചാ​രി​ച്ചു. യേശു​വി​ന്റെ വിചാ​ര​ണ​സ​മ​യത്ത്‌, ശത്രുക്കൾ ഈ വാക്കുകൾ ഉദ്ധരി​ക്കു​ക​യും അതു വളച്ചൊ​ടി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യു​ന്ന​താ​യി കാണാം. (മത്ത 26:61; 27:40; മർ 14:58) എന്നാൽ യോഹ 2:21 സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌ യേശു ഇവിടെ ആലങ്കാ​രി​ക​ഭാഷ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ആലയം പൊളി​ക്കു​മെ​ന്നും പുനർനിർമി​ക്കു​മെ​ന്നും പറഞ്ഞ​പ്പോൾ യേശു ഉദ്ദേശി​ച്ചത്‌, തന്റെ മരണവും പുനരു​ത്ഥാ​ന​വും ആയിരു​ന്നു. “ഞാൻ ഇതു പണിയും” എന്നു യേശു പറഞ്ഞെ​ങ്കി​ലും യേശു​വി​നെ പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്പെ​ടു​ത്തി​യതു ദൈവ​മാ​ണെന്നു തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​കൾ വ്യക്തമാ​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌. (പ്രവൃ 10:40; റോമ 8:11; എബ്ര 13:20) മരിച്ച്‌ മൂന്നാം ദിവസം പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ (മത്ത 16:21; ലൂക്ക 24:7, 21, 46) യേശു​വി​നു മറ്റൊരു ശരീരം ലഭിച്ചു. അത്‌ യരുശ​ലേ​മി​ലെ ദേവാ​ല​യം​പോ​ലെ കൈ​കൊണ്ട്‌ പണിത​താ​യി​രു​ന്നില്ല, മറിച്ച്‌ പിതാവ്‌ രൂപം​കൊ​ടുത്ത ഒരു ആത്മശരീ​രം ആയിരു​ന്നു. (പ്രവൃ 2:24; 1പത്ര 3:18) തിരു​വെ​ഴു​ത്തിൽ പലയി​ട​ത്തും വ്യക്തി​കളെ ആലങ്കാ​രി​ക​മാ​യി ദേവാ​ല​യ​ത്തോ​ടു താരത​മ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, മിശിഹ ‘മുഖ്യ മൂലക്ക​ല്ലാ​യി​രി​ക്കു​മെന്നു’ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​കൾ മുൻകൂ​ട്ടി​പ്പ​റഞ്ഞു. (സങ്ക 118:22; യശ 28:16, 17; പ്രവൃ 4:10, 11) ഇനി, 1കൊ 3:16, 17; 6:19; എഫ 2:20; 1പത്ര 2:6, 7 എന്നീ വാക്യ​ങ്ങ​ളിൽ പൗലോ​സും പത്രോ​സും യേശു​വി​നെ​യും അനുഗാ​മി​ക​ളെ​യും കുറിച്ച്‌ പറഞ്ഞ​പ്പോ​ഴും സമാന​മായ താരത​മ്യ​ങ്ങൾ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌.

46 വർഷം​കൊണ്ട്‌ പണിത ഈ ദേവാ​ലയം: ഹെരോദ്‌ രാജാ​വി​ന്റെ ദേവാലയ പുനർനിർമാ​ണ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണു ജൂതന്മാർ ഇവിടെ പറഞ്ഞത്‌. യരുശ​ലേ​മിൽ ശലോ​മോൻ പണിത ആദ്യത്തെ ദേവാ​ലയം ബി.സി. 607-ൽ ബാബി​ലോൺകാർ നശിപ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. ബാബി​ലോ​ണി​ലെ അടിമ​ത്ത​ത്തി​നു ശേഷം സെരു​ബ്ബാ​ബേ​ലി​ന്റെ നേതൃ​ത്വ​ത്തിൽ അതു പുതു​ക്കി​പ്പ​ണി​തു. (എസ്ര 6:13-15; ഹഗ്ഗ 2:2-4) ഹെരോദ്‌ തന്റെ പുനർനിർമാ​ണ​പ്ര​വർത്ത​നങ്ങൾ തുടങ്ങി​യതു ഭരണത്തി​ന്റെ 18-ാം വർഷത്തി​ലാ​ണെന്നു ജോസീ​ഫസ്‌ [യഹൂദ​പു​രാ​വൃ​ത്തങ്ങൾ, XV, (ഇംഗ്ലീഷ്‌) 380 (xi, 1)] പറയുന്നു. ജൂതന്മാർ തങ്ങളുടെ രാജാ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ ഭരണവർഷങ്ങൾ കണക്കാ​ക്കുന്ന രീതി​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ നോക്കി​യാൽ അതു ബി.സി. 18/17 ആണ്‌. വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ എ.ഡി. 70-ൽ ദേവാ​ലയം നശിപ്പി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ ആറു വർഷം മുമ്പു​വരെ അതിൽ ചെറിയ ചില നിർമാ​ണ​പ്ര​വർത്ത​ന​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ നടക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

തന്റെ ശരീരം എന്ന ആലയം: യേശു ആലങ്കാ​രി​ക​ഭാഷ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നെ​ന്നാണ്‌ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ യോഹ​ന്നാ​ന്റെ ഈ വാക്കുകൾ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌. യേശു തന്റെ മരണ​ത്തെ​യും പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തെ​യും, ഒരു കെട്ടിടം പൊളി​ക്കു​ന്ന​തി​നോ​ടും പുനർനിർമി​ക്കു​ന്ന​തി​നോ​ടും താരത​മ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

മനുഷ്യ​രു​ടെ ഹൃദയ​ത്തിൽ എന്താ​ണെന്ന്‌ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നു: യേശു​വി​നു മനുഷ്യ​രു​ടെ ചിന്തയും മനസ്സി​ലി​രി​പ്പും ഉദ്ദേശ്യ​വും മനസ്സി​ലാ​ക്കാ​നുള്ള കഴിവു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഇക്കാര്യം യശയ്യ പ്രവാ​ചകൻ മുൻകൂ​ട്ടി​പ്പ​റഞ്ഞു. ‘യഹോ​വ​യു​ടെ ആത്മാവ്‌ അവന്റെ മേൽ വസിക്കു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌’ ‘അവൻ കണ്ണു​കൊണ്ട്‌ കാണു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌ വിധി കല്‌പി​ക്കില്ല’ എന്ന്‌ അദ്ദേഹം മിശി​ഹ​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പ്രവചി​ച്ചി​രു​ന്നു.​—യശ 11:2, 3; മത്ത 9:4; മർ 2:8; മർ 2:8-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.