എപ്പോ​ഴും പ്രാർഥി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ന്റെ ആവശ്യം: 2-8 വാക്യ​ങ്ങ​ളിൽ കാണുന്ന ദൃഷ്ടാന്തം ലൂക്കോസ്‌ മാത്രമേ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ള്ളൂ. ഈ സുവി​ശേ​ഷ​വി​വ​രണം പ്രാർഥ​ന​യ്‌ക്കു പ്രാധാ​ന്യം നൽകി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ മറ്റൊരു ഉദാഹ​ര​ണ​മാണ്‌ ഇത്‌.​—ലൂക്ക 1:10, 13; 2:37; 3:21; 6:12; 9:28, 29; 11:1; 18:1-8; 22:39-46; 23:46.

ഒരു ന്യായാ​ധി​പൻ: റോമാ​ക്കാർ നിയമിച്ച ഒരു ന്യായാ​ധി​പ​നെ​ക്കു​റി​ച്ചോ മജിസ്‌​റ്റ്രേ​ട്ടി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചോ ആണ്‌ സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ യേശു ഇവിടെ പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. ജൂതന്മാ​രു​ടെ നീതി​ന്യാ​യ​വ്യ​വ​സ്ഥ​യിൽ കേസുകൾ തീർപ്പാ​ക്കാൻ കുറഞ്ഞതു മൂന്നു പേരെ​ങ്കി​ലും വേണമാ​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ ഈ ദൃഷ്ടാ​ന്ത​ത്തി​ലെ ന്യായാ​ധി​പൻ ജൂതന്മാർ നിയമിച്ച ആളായി​രു​ന്നി​രി​ക്കില്ല. മാത്രമല്ല, ആ ന്യായാ​ധി​പൻ ദൈവത്തെ ഭയപ്പെ​ടാ​ത്ത​വ​നും ഒരാ​ളെ​യും വകവെ​ക്കാ​ത്ത​വ​നും ആയിരു​ന്നെ​ന്നും പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. ‘വകവെ​ക്കാത്ത’ എന്ന പദപ്ര​യോ​ഗം സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌, മറ്റുള്ളവർ എന്തു വിചാ​രി​ക്കു​മെന്ന ഒരു ചിന്തയും അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ ഇല്ലായി​രു​ന്നു എന്നാണ്‌.

ആളുകളെ വകവെ​ക്കു​ക​യോ ചെയ്യു​ന്നില്ല: ഇവിടെ ഈ പദപ്ര​യോ​ഗം സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌, ആ ന്യായാ​ധി​പൻ പൊതു​ജ​നാ​ഭി​പ്രാ​യ​ത്തി​നു വഴങ്ങി​ക്കൊ​ടു​ക്കുന്ന ആളോ മറ്റുള്ളവർ എന്തു ചിന്തി​ക്കു​മെന്ന്‌ അമിത​മാ​യി ഉത്‌ക​ണ്‌ഠ​പ്പെ​ടുന്ന ആളോ അല്ലായി​രു​ന്നു എന്നാണ്‌.​—ലൂക്ക 18:2-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

എന്റെ സ്വൈരം കെടു​ത്തും: അക്ഷ. “അവസാ​നം​വരെ എന്റെ (കണ്ണിനു) താഴെ ഇടിക്കും.” ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന ഹുപ്പൊ​പ്പി​യേ​സൊ എന്ന ഗ്രീക്കു​ക്രി​യയെ നിർവ​ചി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നതു “മുഖത്ത്‌ അടിക്കുക; കണ്ണിനു ചുറ്റും കരിവാ​ളി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ ഇടിക്കുക” എന്നൊ​ക്കെ​യാണ്‌. എന്നാൽ സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ ഇവിടെ അത്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌, ഒരാളെ നിരന്തരം ബുദ്ധി​മു​ട്ടി​ക്കുക, ഒരാൾക്ക്‌ ഒട്ടും സ്വൈരം കൊടു​ക്കാ​തി​രി​ക്കുക എന്നെല്ലാ​മുള്ള അർഥത്തിൽ ആലങ്കാ​രി​ക​മാ​യി​ട്ടാണ്‌. ഒരാളു​ടെ സത്‌പേര്‌ കളങ്ക​പ്പെ​ടു​ത്തുക എന്നൊരു അർഥവും ഈ പദത്തി​നു​ണ്ടെന്ന്‌ ചില പണ്ഡിത​ന്മാർ കരുതു​ന്നു. എന്നാൽ ഇവിടെ അത്‌ ആ ന്യായാ​ധി​പന്റെ മാനസി​കാ​വ​സ്ഥയെ ആണ്‌ വർണി​ക്കു​ന്നത്‌. നീതി​ക്കാ​യുള്ള ആ വിധവ​യു​ടെ യാചന ശ്രദ്ധി​ക്കാൻ ആദ്യം അദ്ദേഹം തയ്യാറാ​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ആ സ്‌ത്രീ മടുത്ത്‌ പിന്മാ​റാ​തി​രു​ന്ന​പ്പോൾ അദ്ദേഹ​ത്തി​നു നടപടി​യെ​ടു​ക്കാൻ തോന്നി. (ലൂക്ക 18:1-4) ദൈവം നീതി​കെട്ട ആ ന്യായാ​ധി​പ​നെ​പ്പോ​ലെ​യാ​ണെന്നല്ല ദൃഷ്ടാന്തം പറയു​ന്നത്‌. ദൈവ​വും ന്യായാ​ധി​പ​നും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാ​സ​മാണ്‌ അത്‌ എടുത്തു​കാ​ട്ടു​ന്നത്‌. നീതി​കെട്ട ആ ന്യായാ​ധി​പൻ ഒടുവിൽ ശരിയാ​യതു ചെയ്‌തെ​ങ്കിൽ ദൈവം അതിന്‌ എത്രയ​ധി​കം തയ്യാറാ​കും! ആ വിധവ​യെ​പ്പോ​ലെ ദൈവ​ദാ​സ​ന്മാർ മടുത്ത്‌ പിന്മാ​റാ​തെ യഹോ​വ​യോ​ടു സഹായം ചോദി​ക്കണം. നീതി​മാ​നായ ദൈവം നീതി നടപ്പാ​ക്കി​ക്കൊണ്ട്‌ അവരുടെ പ്രാർഥ​ന​യ്‌ക്ക്‌ ഉത്തരം കൊടു​ക്കും.​—ലൂക്ക 18:6, 7.

ഇത്തരം വിശ്വാ​സം: അഥവാ “ഈ വിശ്വാ​സം.” “വിശ്വാ​സം” എന്ന പദത്തിനു മുമ്പ്‌ ഇവിടെ ഗ്രീക്കിൽ ഒരു നിശ്ചായക ഉപപദം കാണു​ന്നുണ്ട്‌. അതു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌, യേശു ഇവിടെ വിശ്വാ​സം എന്ന ഗുണ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പൊതു​വായ ഒരർഥ​ത്തിൽ സംസാ​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നില്ല, മറിച്ച്‌ ഒരു പ്രത്യേ​ക​തരം വിശ്വാ​സ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പറയു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു എന്നാണ്‌. യേശുവിന്റെ ദൃഷ്ടാ​ന്ത​ക​ഥ​യി​ലെ ആ വിധവ​യ്‌ക്ക്‌ ഉണ്ടായി​രു​ന്ന​തു​പോ​ലുള്ള ഒരു വിശ്വാ​സ​മാ​ണു യേശുവിന്റെ മനസ്സി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നത്‌. (ലൂക്ക 18:1-8) ഇത്തരം വിശ്വാ​സ​മുള്ള ഒരാൾക്കു പ്രാർഥ​ന​യു​ടെ ശക്തിയി​ലും അതു​പോ​ലെ, ദൈവം തന്റെ തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വർക്കു നീതി നടത്തി​ക്കൊ​ടു​ക്കും എന്ന കാര്യ​ത്തി​ലും വിശ്വാ​സ​മു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കും. സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌, വിശ്വാ​സ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള ചോദ്യ​ത്തി​നു യേശു ഉത്തരം കൊടു​ക്കാ​തെ വിട്ടത്‌, വിശ്വാസത്തിന്റെ ഗുണനി​ല​വാ​ര​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഒരു ആത്മപരി​ശോ​ധന നടത്താൻ ശിഷ്യ​ന്മാ​രെ പ്രേരി​പ്പി​ക്കാ​നാണ്‌. പ്രാർഥ​ന​യെ​യും വിശ്വാ​സ​ത്തെ​യും കുറി​ച്ചുള്ള ദൃഷ്ടാന്തം ഈ അവസര​ത്തിൽ എന്തു​കൊ​ണ്ടും യോജി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. കാരണം തന്റെ ശിഷ്യ​ന്മാർ നേരി​ടാൻപോ​കുന്ന പരി​ശോ​ധ​ന​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണു യേശു തൊട്ടു​മുമ്പ്‌ സംസാ​രി​ച്ചത്‌.​—ലൂക്ക 17:22-37.

ദേവാ​ലയം: പ്രാർഥി​ക്കാൻ ദേവാ​ല​യ​ത്തി​ലേക്കു പോയി​രു​ന്നവർ വിശു​ദ്ധ​ത്തി​ലോ അതിവി​ശു​ദ്ധ​ത്തി​ലോ പ്രവേ​ശി​ച്ചി​രു​ന്നില്ല. എന്നാൽ ചുറ്റു​മുള്ള മുറ്റങ്ങ​ളിൽ പ്രവേ​ശി​ക്കാൻ അവർക്ക്‌ അനുവാ​ദ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ദൃഷ്ടാ​ന്ത​ത്തി​ലെ രണ്ടു ജൂതന്മാർ പ്രാർഥി​ച്ചത്‌ ഈ മുറ്റങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നിൽ നിന്നു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാം.​—അനു. ബി11 കാണുക.

പിടി​ച്ചു​പ​റി​ക്കാ​രൻ: റോമാ​ക്കാർ ഇസ്രാ​യേൽ ഭരിച്ചി​രുന്ന സമയത്ത്‌ ജൂതന്മാ​രായ നികു​തി​പി​രി​വു​കാർ മിക്ക​പ്പോ​ഴും ആളുക​ളിൽനിന്ന്‌ അന്യാ​യ​മാ​യാ​ണു നികുതി ഈടാ​ക്കി​യി​രു​ന്നത്‌. ആളുകളെ ചൂഷണം ചെയ്‌ത്‌ വളഞ്ഞ വഴിയി​ലൂ​ടെ സമ്പന്നരാ​കാൻ അവർക്കു ധാരാളം അവസരങ്ങൾ ലഭിച്ചി​രു​ന്നു. (സ്വാഭാ​വി​ക​മാ​യും ആ നികു​തി​പി​രി​വു​കാ​രു​ടെ റോമൻ മേലധി​കാ​രി​കൾക്കും അതിന്റെ പ്രയോ​ജനം കിട്ടി​യി​രു​ന്നു.) താൻ ഒരു പിടി​ച്ചു​പ​റി​ക്കാ​ര​ന​ല്ലെന്നു ദൈവ​ത്തി​നു മുന്നിൽ വീമ്പി​ള​ക്കിയ സ്വയനീ​തി​ക്കാ​ര​നായ പരീശ​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ദൃഷ്ടാ​ന്ത​ത്തിൽ പറഞ്ഞ​പ്പോൾ യേശു​വി​ന്റെ മനസ്സി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നതു നികു​തി​പി​രി​വു​കാ​രു​ടെ ഈ രീതി​യാ​യി​രി​ക്കാം.

ആഴ്‌ച​യിൽ രണ്ടു പ്രാവ​ശ്യം ഉപവസി​ക്കു​ന്നു: മോശ​യി​ലൂ​ടെ കൊടുത്ത നിയമ​ത്തിൽ “ഉപവാസം” എന്നൊരു പദം കാണു​ന്നില്ല. എന്നാൽ പാപപ​രി​ഹാ​ര​ദി​വ​സ​ത്തോ​ടു ബന്ധപ്പെട്ട്‌ വർഷത്തി​ലൊ​രി​ക്കൽ “നിങ്ങൾ നിങ്ങളെ ക്ലേശി​പ്പി​ക്കണം” എന്ന കല്‌പ​ന​യിൽ ഉപവാസം ഉൾപ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​താ​യി പൊതു​വേ കരുത​പ്പെ​ടു​ന്നു. (ലേവ 16:29, അടിക്കു​റിപ്പ്‌; സംഖ 29:7, അടിക്കു​റിപ്പ്‌; സങ്ക 35:13) പിൽക്കാ​ലത്ത്‌, ചില ദേശീ​യ​ദു​ര​ന്ത​ങ്ങ​ളു​ടെ ഓർമ​യ്‌ക്കാ​യി മറ്റു വാർഷിക ഉപവാ​സ​ങ്ങ​ളും ആചരി​ക്കാൻ തുടങ്ങി. എന്നാൽ “ആഴ്‌ച​യിൽ രണ്ടു പ്രാവ​ശ്യം” (ആഴ്‌ച​യു​ടെ രണ്ടാം ദിവസ​വും അഞ്ചാം ദിവസ​വും) ഉപവസി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു പരീശ​ന്മാ​രു​ടെ രീതി. ആളുക​ളു​ടെ ശ്രദ്ധ പിടി​ച്ചു​പ​റ്റു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ഈ ഭക്തി​പ്ര​ക​ട​ന​ത്തി​ന്റെ ഉദ്ദേശ്യം. (മത്ത 6:16) പതിവ്‌ ചന്തദി​വ​സ​ങ്ങ​ളിൽ ധാരാളം ആളുകൾ പട്ടണത്തിൽ വരുമാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ ആ ദിവസ​ങ്ങ​ളാണ്‌ അവർ ഉപവസി​ക്കാ​നാ​യി തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്തി​രു​ന്ന​തെന്നു ചിലർ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. സിന​ഗോ​ഗു​ക​ളിൽ പ്രത്യേ​ക​മ​ത​ശു​ശ്രൂ​ഷകൾ നടക്കുന്ന ദിവസ​ങ്ങ​ളി​ലും പ്രാ​ദേ​ശി​ക​കോ​ട​തി​കൾ സമ്മേളി​ച്ചി​രുന്ന ദിവസ​ങ്ങ​ളി​ലും അവർ ഉപവസി​ച്ചി​രു​ന്നു.

എന്നോടു കൃപ തോ​ന്നേ​ണമേ: അഥവാ “എന്നോടു കരുണ തോ​ന്നേ​ണമേ.” “കൃപ തോ​ന്നേ​ണമേ” എന്നതി​നുള്ള ഗ്രീക്കു​പദം ക്രിസ്‌തീയ ഗ്രീക്കു​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ രണ്ടു പ്രാവ​ശ്യ​മേ കാണു​ന്നു​ള്ളൂ. രണ്ടിട​ത്തും അനുര​ഞ്‌ജ​ന​ത്തോ​ടോ പാപപ​രി​ഹാ​ര​ത്തോ​ടോ ബന്ധപ്പെ​ട്ടാണ്‌ ആ പദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. എബ്ര 2:17-ൽ (അടിക്കു​റി​പ്പും കാണുക.) ആ പദത്തെ ‘അനുര​ഞ്‌ജ​ന​ബലി (പാപപ​രി​ഹാ​ര​ത്തി​നുള്ള ബലി) അർപ്പി​ക്കുക’ അഥവാ ‘പാപപ​രി​ഹാ​രം വരുത്തുക’ എന്നാണു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌.

കുട്ടി​കളെ: അഥവാ “ശിശു​ക്കളെ.” ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന ബ്രീ​ഫോസ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​ത്തിന്‌ തീരെ ചെറിയ കുട്ടി​ക​ളെ​യോ ശിശു​ക്ക​ളെ​യോ ഗർഭസ്ഥ​ശി​ശു​ക്ക​ളെ​പ്പോ​ലു​മോ കുറി​ക്കാ​നാ​കും. (ലൂക്ക 1:41; 2:12; പ്രവൃ 7:19; 2തിമ 3:15, “ശൈശവം”; 1പത്ര 2:2) എന്നാൽ മത്ത 19:13-ലെയും മർ 10:13-ലെയും സമാന്ത​ര​വി​വ​ര​ണ​ങ്ങ​ളിൽ കാണു​ന്നതു പൈദി​യോൻ എന്ന മറ്റൊരു ഗ്രീക്കു​പ​ദ​മാണ്‌. ആ പദം നവജാ​ത​ശി​ശു​ക്ക​ളെ​യും തീരെ ചെറിയ കുട്ടി​ക​ളെ​യും മാത്രമല്ല (മത്ത 2:8; ലൂക്ക 1:59) യായീറൊസിന്റെ 12 വയസ്സു​കാ​രി മകളെ​യും (മർ 5:39-42) കുറി​ക്കാൻ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. സുവി​ശേ​ഷ​യെ​ഴു​ത്തു​കാർ വ്യത്യസ്‌ത ഗ്രീക്കു​പ​ദങ്ങൾ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു എന്ന വസ്‌തുത സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌, അവിടെ പല പ്രായ​ത്തി​ലുള്ള കുട്ടികൾ ഉണ്ടായി​രു​ന്നി​രി​ക്കാം എന്നാണ്‌. ലൂക്കോസ്‌, അവരിൽ പ്രായം കുറഞ്ഞ കുട്ടി​ക​ളു​ടെ കാര്യം മാത്രം എടുത്തു​പ​റ​ഞ്ഞ​താ​കാം.

ഒരു കുട്ടി​യെ​പ്പോ​ലെ: മർ 10:15-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

നല്ലവനായ ഗുരു: മർ 10:17-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

യേശു അയാ​ളോ​ടു പറഞ്ഞു: ആ പ്രമാ​ണിക്ക്‌ എത്ര​ത്തോ​ളം ആത്മാർഥ​ത​യു​ണ്ടെന്നു യേശു​വി​നു മനസ്സി​ലാ​യി. യേശു​വിന്‌ “അയാ​ളോ​ടു സ്‌നേഹം തോന്നി” എന്നാണു മർ 10:21 പറയു​ന്നത്‌. എന്നാൽ ഒരു ശിഷ്യ​നാ​കാൻ അയാൾ കുറെ​ക്കൂ​ടെ ആത്മത്യാ​ഗ​മ​നോ​ഭാ​വം വളർത്തേ​ണ്ട​തു​ണ്ടെന്നു യേശു​വി​നു മനസ്സി​ലാ​യി​ക്കാ​ണും. അതു​കൊണ്ട്‌ യേശു അയാ​ളോട്‌, ഉള്ളതെ​ല്ലാം വിറ്റ്‌ ദരി​ദ്രർക്കു കൊടു​ക്കുക എന്നു പറഞ്ഞു. യേശു​വി​നെ അനുഗ​മി​ക്കാ​നാ​യി തങ്ങൾക്കു​ള്ള​തെ​ല്ലാം ഉപേക്ഷി​ക്കാൻ തയ്യാറായ പത്രോ​സി​നെ​യും മറ്റുള്ള​വ​രെ​യും പോ​ലെ​യ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു ഈ ചെറു​പ്പ​ക്കാ​രൻ. ഒരു ശിഷ്യ​നാ​കാൻവേണ്ടി തന്റെ സ്വത്തുക്കൾ ഉപേക്ഷി​ക്കാൻ അയാൾക്കു മനസ്സു​വ​ന്നില്ല.​—മത്ത 4:20, 22; ലൂക്ക 18:23, 28.

എളുപ്പം ഒട്ടകം ഒരു സൂചി​ക്കു​ഴ​യി​ലൂ​ടെ കടക്കു​ന്ന​താണ്‌: ഒരു കാര്യം വ്യക്തമാ​ക്കാൻ യേശു ഇവിടെ അതിശ​യോ​ക്തി അലങ്കാരം ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു ഒട്ടകത്തി​നു സൂചി​യു​ടെ ദ്വാര​ത്തി​ലൂ​ടെ കടക്കാ​നാ​കാ​ത്ത​തു​പോ​ലെ, ഒരു ധനികൻ യഹോ​വ​യോ​ടുള്ള ബന്ധത്തെ​ക്കാൾ എപ്പോ​ഴും തന്റെ സമ്പത്തിനു പ്രാധാ​ന്യം കൊടു​ക്കു​ന്നെ​ങ്കിൽ അയാൾക്ക്‌ ഒരിക്ക​ലും ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ കടക്കാൻ കഴിയില്ല. എന്നാൽ സമ്പന്നരായ ആർക്കും ദൈവ​രാ​ജ്യം അവകാ​ശ​മാ​ക്കാൻ കഴിയി​ല്ലെന്നല്ല യേശു ഉദ്ദേശി​ച്ചത്‌. കാരണം “മനുഷ്യർക്ക്‌ അസാധ്യ​മാ​യതു ദൈവ​ത്തി​നു സാധ്യം” എന്നും യേശു തൊട്ടു​പി​ന്നാ​ലെ പറഞ്ഞു. (ലൂക്ക 18:27) “സൂചി” എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന ബിലോ​നെ എന്ന ഗ്രീക്കു​പദം ക്രിസ്‌തീയ ഗ്രീക്കു​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ ഇവിടെ മാത്രമേ കാണു​ന്നു​ള്ളൂ. തയ്യൽസൂ​ചി​കൾക്കു പുറമേ, ശസ്‌ത്ര​ക്രി​യ​ക​ളിൽ ഉപയോ​ഗി​ക്കുന്ന സൂചി​കളെ കുറി​ക്കാ​നും ഈ പദം ചില​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നു. പക്ഷേ മത്ത 19:24-ലെയും മർ 10:25-ലെയും സമാന്ത​ര​വി​വ​ര​ണ​ങ്ങ​ളിൽ “സൂചി” എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌, “തയ്‌ക്കുക” എന്ന അർഥമുള്ള ക്രിയ​യിൽനിന്ന്‌ വന്ന റാഫിസ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​മാണ്‌.

വരാൻപോ​കുന്ന വ്യവസ്ഥി​തി​യിൽ: അഥവാ “വരാൻപോ​കുന്ന യുഗത്തിൽ.” ഇതിന്റെ ഗ്രീക്കു​പ​ദ​മായ ഏയോൻ എന്നതിന്റെ അടിസ്ഥാ​നാർഥം “യുഗം” എന്നാണ്‌. ഏതെങ്കി​ലും ഒരു കാലഘ​ട്ടത്തെ അല്ലെങ്കിൽ യുഗത്തെ വേർതി​രി​ച്ചു​കാ​ണി​ക്കുന്ന പ്രത്യേ​ക​ത​ക​ളെ​യോ സാഹച​ര്യ​ങ്ങ​ളെ​യോ സ്ഥിതി​വി​ശേ​ഷ​ത്തെ​യോ ഇതിനു കുറി​ക്കാ​നാ​കും. ദൈവ​രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത്തിൻകീ​ഴിൽ വരാൻപോ​കുന്ന ഒരു യുഗ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചാണ്‌ യേശു ഇവിടെ പറയു​ന്നത്‌. വിശ്വ​സ്‌ത​രാ​യ​വർക്ക്‌ ആ ഭരണത്തിൻകീ​ഴിൽ നിത്യ​ജീ​വൻ ലഭിക്കും.​—മർ 10:29, 30; പദാവ​ലി​യിൽ “വ്യവസ്ഥി​തി(കൾ)” കാണുക.

യരീഹൊ: യോർദാൻ നദിക്കു പടിഞ്ഞാറ്‌ ഇസ്രാ​യേ​ല്യർ കീഴട​ക്കിയ ആദ്യ കനാന്യ​ന​ഗരം. (സംഖ 22:1; യോശ 6:1, 24, 25) ഈ പുരാ​ത​ന​ന​ഗരം പിൽക്കാ​ലത്ത്‌ ഉപേക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടെ​ങ്കി​ലും അവിടെ നല്ലൊരു ജല​സ്രോ​ത​സ്സു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ (എയിൻ എസ്‌-സുൽത്താൻ) ബാബി​ലോൺപ്ര​വാ​സ​ത്തിൽനിന്ന്‌ മടങ്ങിവന്ന ജൂതന്മാർ അവിടെ മറ്റൊരു നഗരം പണിതു. യേശുവിന്റെ കാലമാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും ആ ജൂതന​ഗ​ര​ത്തി​നു ഏതാണ്ട്‌ 2 കി.മീ. തെക്കായി റോമാ​ക്കാർ പുതി​യൊ​രു നഗരം നിർമി​ച്ചി​രു​ന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാം ഒരേ സംഭവ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ വിവരി​ക്കു​ന്നി​ടത്ത്‌ യേശു ‘യരീഹൊ വിട്ട്‌ പോയ​താ​യി’ മത്തായി​യും മർക്കോ​സും പറയു​മ്പോൾ (മത്ത 20:29; മർ 10:46) യേശു യരീ​ഹൊ​യോട്‌ അടുത്തു എന്നു ലൂക്കോസ്‌ പറയു​ന്നത്‌. ജൂതന്മാ​രു​ടെ യരീ​ഹൊ​യിൽനിന്ന്‌ യാത്ര തിരിച്ച യേശു, റോമാ​ക്കാ​രു​ടെ യരീ​ഹൊ​യോട്‌ അടുക്കു​മ്പോ​ഴാ​യി​രി​ക്കാം അന്ധനായ മനുഷ്യ​നെ സുഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യത്‌.​—അനു. ബി4-ഉം ബി10-ഉം കാണുക.