1. പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തിൽ വിശ്വാ​സ​മു​ണ്ടെന്ന്‌ ഒരു കുട്ടി തെളി​യി​ച്ചത്‌ എങ്ങനെ?

 ഗുരു​ത​ര​മായ ആരോ​ഗ്യ​പ്ര​ശ്‌ന​മുള്ള ഒരു കുട്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു മാത്യു. അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ പല ഓപ്പ​റേ​ഷ​നു​ക​ളും ആവശ്യ​മാ​യി​വന്നു. അവന്‌ ഏഴു വയസ്സുള്ള സമയത്ത്‌ ഒരിക്കൽ വീട്ടു​കാ​രു​ടെ​കൂ​ടെ JW പ്രക്ഷേ​പണം കാണു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. പരിപാ​ടി​യു​ടെ അവസാനം, പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്പെ​ട്ടു​വ​രു​ന്ന​വരെ തിരികെ സ്വീക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള ഒരു ചിത്ര​ഗീ​ത​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. b അതു കണ്ടുതീർന്ന ഉടനെ മാത്യു അപ്പന്റെ​യും അമ്മയു​ടെ​യും അടുത്ത്‌ ചെന്ന്‌ അവരുടെ കൈ പിടി​ച്ചി​ട്ടു പറഞ്ഞു: “ഡാഡീ, മമ്മീ, നിങ്ങൾ വിഷമി​ക്കേണ്ടാ. ഞാൻ മരിച്ചു​പോ​യാ​ലും യഹോവ എന്നെ ജീവനി​ലേക്കു കൊണ്ടു​വ​രും. കുറച്ച്‌ നാൾ കാത്തി​രി​ക്ക​ണ​മെന്നേ ഉള്ളൂ; എല്ലാം ശരിയാ​കും.” പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തി​ലുള്ള മകന്റെ വിശ്വാ​സം കണ്ടപ്പോൾ ആ മാതാ​പി​താ​ക്കൾക്ക്‌ എത്ര സന്തോഷം തോന്നി​ക്കാ​ണും!

2-3. പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്ര​ത്യാ​ശ​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ചിന്തി​ക്കു​ന്നത്‌ നല്ലതാ​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌?

² പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്ര​ത്യാ​ശ​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ബൈബി​ളിൽ പറയുന്ന കാര്യങ്ങൾ നമ്മളെ​ല്ലാം ഇടയ്‌ക്കി​ടെ ചിന്തി​ക്കു​ന്നതു നല്ലതാണ്‌. (യോഹ. 5:28, 29) കാരണം എപ്പോ​ഴാ​ണു ഗുരു​ത​ര​മായ ഒരു രോഗം വരുന്ന​തെ​ന്നോ പ്രിയ​പ്പെട്ട ആരെങ്കി​ലും മരിക്കു​ന്ന​തെ​ന്നോ നമുക്ക്‌ അറിയില്ല. (സഭാ. 9:11; യാക്കോ. 4:13, 14) ഇത്തരം പ്രശ്‌നങ്ങൾ ഉണ്ടാകു​മ്പോൾ സഹിച്ചു​നിൽക്കാൻ പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്ര​ത്യാ​ശ നമ്മളെ സഹായി​ക്കും. (1 തെസ്സ. 4:13) സ്വർഗീ​യ​പി​താ​വി​നു നമ്മളെ നന്നായി അറിയാ​മെ​ന്നും ദൈവം നമ്മളെ ഒരുപാ​ടു സ്‌നേ​ഹി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നും തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​കൾ ഉറപ്പു​ത​രു​ന്നുണ്ട്‌. (ലൂക്കോ. 12:7) നമ്മളെ എത്ര നന്നായി അറിഞ്ഞാ​ലാണ്‌ യഹോ​വ​യ്‌ക്കു നമ്മുടെ വ്യക്തി​ത്വ​വും ഓർമ​ക​ളും എല്ലാം സഹിതം നമ്മളെ തിരികെ ജീവനി​ലേക്കു കൊണ്ടു​വ​രാ​നാ​കു​ന്നത്‌ എന്നു ചിന്തി​ക്കുക. ഇനി, യഹോവ നമ്മളെ ഒരുപാ​ടു സ്‌നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടല്ലേ നിത്യ​ജീ​വ​നുള്ള അവസരം തുറന്നു​ത​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നത്‌? മരിച്ചു​പോ​യ​വരെ ഉയിർപ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​പോ​ലും അതു നൽകണ​മെ​ങ്കിൽ ആ സ്‌നേഹം എത്ര വലുതാ​യി​രി​ക്കും!

³ പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്ര​ത്യാ​ശ​യിൽ നമുക്കു വിശ്വ​സി​ക്കാ​നാ​കു​ന്നത്‌ എന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണെന്ന്‌ ഈ ലേഖന​ത്തിൽ ആദ്യം ചർച്ച ചെയ്യും. തുടർന്ന്‌, വിശ്വാ​സത്തെ ബലപ്പെ​ടു​ത്തുന്ന ഒരു ബൈബിൾവി​വ​ര​ണ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ നമ്മൾ പഠിക്കും. ഈ ലേഖന​ത്തി​ന്റെ ആധാര​വാ​ക്യ​ത്തി​ലെ, “നിന്റെ ആങ്ങള എഴു​ന്നേ​റ്റു​വ​രും” എന്ന വാക്കുകൾ ഉൾപ്പെ​ടുന്ന ഒരു ഭാഗമാ​ണത്‌. (യോഹ. 11:23) അവസാനം, പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്ര​ത്യാ​ശ​യി​ലുള്ള വിശ്വാ​സം എങ്ങനെ ശക്തമാ​ക്കാ​മെ​ന്നും കാണും.

4. ഒരു വാഗ്‌ദാ​ന​ത്തിൽ വിശ്വ​സി​ക്ക​ണ​മെ​ങ്കിൽ നമുക്ക്‌ എന്ത്‌ ഉറപ്പു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കണം? ഒരു ദൃഷ്ടാ​ന്ത​ത്തി​ലൂ​ടെ വിശദീ​ക​രി​ക്കുക.

⁴ ഒരു വാഗ്‌ദാ​ന​ത്തിൽ വിശ്വ​സി​ക്ക​ണ​മെ​ങ്കിൽ അതു നൽകുന്ന ആൾക്ക്‌ ആ കാര്യം ചെയ്യാ​നുള്ള ആഗ്രഹ​വും കഴിവും ഉണ്ടെന്ന്‌ നമുക്കു ബോധ്യം വരണം. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ഇങ്ങനെ ചിന്തി​ക്കുക: നിങ്ങളു​ടെ വീട്‌ ഒരു കൊടു​ങ്കാ​റ്റിൽ തകർന്നു​കി​ട​ക്കു​ക​യാണ്‌. ഇപ്പോൾ ഒരു സുഹൃത്തു വന്നിട്ടു പറയുന്നു, ‘വീടു പുതു​ക്കി​പ്പ​ണി​യാൻ ഞാൻ സഹായി​ക്കാം.’ അദ്ദേഹം ആത്മാർഥ​ത​യുള്ള ഒരു സുഹൃ​ത്താണ്‌. അതു​കൊണ്ട്‌ സഹായി​ക്കാ​നുള്ള ആഗ്രഹം അദ്ദേഹ​ത്തി​നു​ണ്ടെന്നു നിങ്ങൾക്ക്‌ ഉറപ്പാണ്‌. അദ്ദേഹം നല്ലൊരു കെട്ടി​ടം​പ​ണി​ക്കാ​ര​നും വേണ്ട ഉപകര​ണ​ങ്ങ​ളുള്ള ആളും ആയതു​കൊണ്ട്‌ ആ വ്യക്തിക്ക്‌ അതിനു കഴിയു​മെ​ന്നും നിങ്ങൾക്ക്‌ അറിയാം. അതു​കൊണ്ട്‌ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ വാഗ്‌ദാ​നം നിങ്ങൾ വിശ്വ​സി​ക്കും. അങ്ങനെ​യെ​ങ്കിൽ മരിച്ച​വരെ തിരികെ ജീവനി​ലേക്കു കൊണ്ടു​വ​രു​മെ​ന്നുള്ള ദൈവ​ത്തി​ന്റെ വാഗ്‌ദാ​ന​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ എന്തു പറയാം? ദൈവ​ത്തി​നു ശരിക്കും അങ്ങനെ ചെയ്യാ​നുള്ള ആഗ്രഹ​വും കഴിവും ഉണ്ടോ?

5-6. മരിച്ച​വരെ ഉയിർപ്പി​ക്കാൻ യഹോ​വ​യ്‌ക്ക്‌ ആഗ്രഹ​മു​ണ്ടെന്നു നമുക്ക്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌ ഉറപ്പു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാ​നാ​കും?

⁵ മരിച്ചു​പോ​യ​വരെ പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്പെ​ടു​ത്താ​നുള്ള ആഗ്രഹം യഹോ​വ​യ്‌ക്കു​ണ്ടോ? തീർച്ച​യാ​യു​മുണ്ട്‌! ആ വാഗ്‌ദാ​ന​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ എഴുതാൻ പല ബൈബി​ളെ​ഴു​ത്തു​കാ​രെ​യും യഹോവ പ്രചോ​ദി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. (യശ. 26:19; ഹോശേ. 13:14; വെളി. 20:11-13) യഹോവ ഒരു വാക്കു തന്നാൽ അതു പാലി​ച്ചി​രി​ക്കും. (യോശു. 23:14) വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ, മരിച്ച​വരെ തിരികെ ജീവനി​ലേക്കു കൊണ്ടു​വ​രാൻ യഹോവ കാത്തി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌. അത്‌ എങ്ങനെ അറിയാം?

⁶ ഗോ​ത്ര​പി​താ​വായ ഇയ്യോ​ബി​ന്റെ വാക്കുകൾ ശ്രദ്ധി​ക്കുക. താൻ മരിച്ചു​പോ​യാ​ലും തന്നെ വീണ്ടും കാണാൻ യഹോ​വ​യ്‌ക്ക്‌ ആഗ്രഹം തോന്നു​മെന്ന്‌ ഇയ്യോ​ബിന്‌ ഉറപ്പാ​യി​രു​ന്നു. (ഇയ്യോ. 14:14, 15) മരിച്ചു​പോയ തന്റെ എല്ലാ ദാസന്മാ​രെ​ക്കു​റി​ച്ചും യഹോ​വ​യ്‌ക്ക്‌ അതേ ആഗ്രഹ​മുണ്ട്‌. അവരെ തിരികെ ജീവനി​ലേക്കു കൊണ്ടു​വ​രാ​നും ആരോ​ഗ്യ​ത്തോ​ടെ​യും സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ​യും അവർ ജീവി​ക്കു​ന്നതു കാണാ​നും യഹോവ കാത്തി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌. എന്നാൽ യഹോ​വ​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ അറിയാൻ അവസരം കിട്ടാതെ മരിച്ചു​പോയ കോടി​ക്ക​ണ​ക്കിന്‌ ആളുക​ളു​ടെ കാര്യ​ത്തി​ലോ? നമ്മുടെ സ്‌നേ​ഹ​വാ​നായ ദൈവം അവരെ​യും ഉയിർപ്പി​ക്കാൻ ആഗ്രഹി​ക്കു​ന്നു. (പ്രവൃ. 24:15) അങ്ങനെ​യാ​കു​മ്പോൾ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളാ​കാ​നും ഭൂമി​യിൽ എന്നേക്കും ജീവി​ക്കാ​നും അവർക്കും അവസരം കിട്ടു​മ​ല്ലോ. (യോഹ. 3:16) മരിച്ച​വരെ പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്പെ​ടു​ത്താൻ ഉറപ്പാ​യും യഹോ​വ​യ്‌ക്ക്‌ ആഗ്രഹ​മുണ്ട്‌.

7-8. മരിച്ച​വരെ ഉയിർപ്പി​ക്കാ​നുള്ള കഴിവ്‌ യഹോ​വ​യ്‌ക്കു​ണ്ടെന്നു എങ്ങനെ അറിയാം?

⁷ മരിച്ച​വരെ ഉയിർപ്പി​ക്കാ​നുള്ള കഴിവും യഹോ​വ​യ്‌ക്കു​ണ്ടോ? ഉറപ്പാ​യും! കാരണം യഹോവ “സർവശക്തൻ” ആണ്‌. (വെളി. 1:8) അതു​കൊണ്ട്‌ മരണം ഉൾപ്പെടെ ഏതു ശത്രു​വി​നെ​യും കീഴ്‌പെ​ടു​ത്താ​നുള്ള ശക്തി യഹോ​വ​യ്‌ക്കുണ്ട്‌. (1 കൊരി. 15:26) അത്‌ അറിയു​ന്നതു നമുക്ക്‌ ഒരു ബലവും ആശ്വാ​സ​വും അല്ലേ? എമ്മ അർനോൾഡ്‌ സഹോ​ദ​രി​യു​ടെ അനുഭവം നോക്കുക. രണ്ടാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ സമയത്ത്‌ സഹോ​ദ​രി​ക്കും കുടും​ബ​ത്തി​നും വിശ്വാ​സ​ത്തി​ന്റെ പേരിൽ പല പരീക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളും നേരിട്ടു. നാസി തടങ്കൽപ്പാ​ള​യ​ത്തിൽവെച്ച്‌ മരിച്ച പ്രിയ​പ്പെ​ട്ട​വരെ ഓർത്ത്‌ വിഷമി​ക്കുന്ന മകളോട്‌ സഹോ​ദരി പറഞ്ഞു: ‘മരണത്തിന്‌ മനുഷ്യ​രെ എന്നേക്കു​മാ​യി ശവക്കു​ഴി​യിൽ തളച്ചി​ടാ​നാ​കു​മെ​ങ്കിൽ അതു തീർച്ച​യാ​യും ദൈവ​ത്തെ​ക്കാൾ ശക്തിയു​ള്ള​താ​ണെ​ന്നു​വ​രും. പക്ഷേ അങ്ങനെ​യാ​കാൻ പറ്റില്ല​ല്ലോ.’ യഹോ​വ​യെ​ക്കാൾ ശക്തിയുള്ള ഒന്നുമില്ല! ജീവൻ സൃഷ്ടിച്ച സർവശ​ക്ത​നായ ദൈവ​ത്തി​നു തീർച്ച​യാ​യും മരിച്ചു​പോ​യ​വർക്കു ജീവൻ തിരികെ നൽകാ​നും കഴിയും.

⁸ മരിച്ച​വരെ പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്പെ​ടു​ത്താ​നുള്ള കഴിവ്‌ യഹോ​വ​യ്‌ക്കു​ണ്ടെന്നു പറയാ​നുള്ള മറ്റൊരു കാരണം, യഹോ​വ​യു​ടെ അളവറ്റ ഓർമ​ശ​ക്തി​യാണ്‌. ദൈവം ഓരോ നക്ഷത്ര​ത്തെ​യും പേരെ​ടുത്ത്‌ വിളി​ക്കു​ന്നു. (യശ. 40:26) അതു​പോ​ലെ മരിച്ചു​പോ​യ​വ​രും ദൈവ​ത്തി​ന്റെ ഓർമ​യി​ലുണ്ട്‌. (ഇയ്യോ. 14:13; ലൂക്കോ. 20:37, 38) തിരികെ ജീവനി​ലേക്കു കൊണ്ടു​വ​രാൻ താൻ ആഗ്രഹി​ക്കു​ന്ന​വ​രെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള ചെറി​യ​ചെ​റിയ വിവര​ങ്ങൾപോ​ലും ഓർത്തു​വെ​ക്കാൻ യഹോ​വ​യ്‌ക്ക്‌ ഒരു ബുദ്ധി​മു​ട്ടു​മില്ല. അവർ കാഴ്‌ച​യ്‌ക്ക്‌ എങ്ങനെ​യു​ള്ള​വ​രാ​ണെ​ന്നും അവരുടെ സ്വഭാ​വ​സ​വി​ശേ​ഷ​ത​ക​ളും ജീവി​ത​ത്തി​ലെ അനുഭ​വ​ങ്ങ​ളും ഓർമ​ക​ളും എന്തെല്ലാ​മാ​ണെ​ന്നും ദൈവം ഓർത്തു​വെ​ക്കു​ന്നു.

9. പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള യഹോ​വ​യു​ടെ വാഗ്‌ദാ​ന​ത്തിൽ നിങ്ങൾ വിശ്വ​സി​ക്കു​ന്നത്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌?

⁹ മരിച്ച​വരെ ഉയിർപ്പി​ക്കാ​നുള്ള ആഗ്രഹ​വും കഴിവും യഹോ​വ​യ്‌ക്കു​ള്ള​തു​കൊണ്ട്‌ പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള ദൈവ​ത്തി​ന്റെ വാഗ്‌ദാ​നം നമുക്കു  വിശ്വ​സി​ക്കാ​നാ​കും. അതിനുള്ള മറ്റൊരു കാരണ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഇനി നോക്കാം: യഹോവ ഇതി​നോ​ട​കം​തന്നെ ആളുകളെ ഉയിർപ്പി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. ബൈബിൾക്കാ​ല​ങ്ങ​ളിൽ യേശു ഉൾപ്പെ​ടെ​യുള്ള ചില വിശ്വ​സ്‌ത​ദാ​സ​ന്മാർക്കു മരിച്ച​വരെ ഉയിർപ്പി​ക്കാ​നുള്ള ശക്തി ദൈവം നൽകി. അത്തരത്തിൽ യേശു നടത്തിയ ഒരു പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണു നമ്മൾ കാണാൻപോ​കു​ന്നത്‌. യോഹ​ന്നാൻ 11-ാം അധ്യാ​യ​ത്തിൽനി​ന്നുള്ള വിവര​ണ​മാണ്‌ അത്‌.

10. യേശു യോർദാന്‌ അക്കരെ പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്തനം ചെയ്‌തു​കൊ​ണ്ടി​രുന്ന സമയത്ത്‌ എന്താണു സംഭവി​ച്ചത്‌, യേശു അപ്പോൾ എന്തു ചെയ്‌തു? (യോഹ​ന്നാൻ 11:1-3)

¹⁰ യോഹ​ന്നാൻ 11:1-3 വായി​ക്കുക. എ.ഡി. 32-ന്റെ അവസാ​ന​ത്തോട്‌ അടുത്ത്‌ ബഥാന്യ​യിൽ നടന്ന ഈ സംഭവം ഒന്നു മനസ്സിൽക്കാ​ണുക: ആ ഗ്രാമ​ത്തിൽ യേശു​വി​നു വളരെ അടുത്ത സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളുണ്ട്‌, ലാസറും അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ പെങ്ങന്മാ​രായ മാർത്ത​യും മറിയ​യും. (ലൂക്കോ. 10:38-42) ഇപ്പോൾ ലാസറിന്‌ ഒരു രോഗം പിടി​പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌. അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ സഹോ​ദ​രി​മാർക്ക്‌ ആകെ ഉത്‌ക​ണ്‌ഠ​യാ​യി. ഈ വിവരം യേശു​വി​നെ അറിയി​ക്കാൻ അവർ ആളയച്ചു. പക്ഷേ യേശു ബഥാന്യ​യിൽനിന്ന്‌ രണ്ടു ദിവസത്തെ വഴിദൂ​രം അകലെ​യാ​യി യോർദാന്‌ അക്കരെ​യുള്ള ഒരു സ്ഥലത്താണ്‌. (യോഹ. 10:40) സന്ദേശ​വു​മാ​യി വന്നയാൾ യേശു​വി​ന്റെ അടുത്ത്‌ എത്തിയ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും ലാസർ മരിച്ചി​രു​ന്നു. തന്റെ സുഹൃത്ത്‌ മരി​ച്ചെന്നു മനസ്സി​ലാ​യെ​ങ്കി​ലും യേശു രണ്ടു ദിവസം​കൂ​ടി അവി​ടെ​ത്തന്നെ തങ്ങുന്നു. അതിനു ശേഷമാണ്‌ ബഥാന്യ​യി​ലേക്കു യാത്ര​തി​രി​ച്ചത്‌. അതു​കൊണ്ട്‌ യേശു അവിടെ എത്തിയ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും ലാസർ മരിച്ചിട്ട്‌ നാലു ദിവസം കഴിഞ്ഞു. ഇപ്പോൾ യേശു തന്റെ കൂട്ടു​കാർക്ക്‌ വളരെ​യ​ധി​കം സന്തോഷം നൽകുന്ന, ദൈവത്തെ മഹത്ത്വ​പ്പെ​ടു​ത്തുന്ന, ഒരു കാര്യം ചെയ്യാൻപോ​കു​ക​യാണ്‌.—യോഹ. 11:4, 6, 11, 17.

11. ഈ വിവര​ണ​ത്തിൽനിന്ന്‌ സൗഹൃ​ദ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ നമുക്ക്‌ എന്തു പഠിക്കാം?

¹¹ ഈ വിവരണം സൗഹൃ​ദ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ നല്ലൊരു പാഠം പഠിപ്പി​ക്കു​ന്നു. യേശു​വി​നുള്ള സന്ദേശ​വു​മാ​യി ആളെ അയച്ച​പ്പോൾ ലാസർ സുഖമി​ല്ലാ​തെ കിടപ്പി​ലാ​ണെന്നു മാത്രമേ മറിയ​യും മാർത്ത​യും പറഞ്ഞുള്ളൂ. യേശു​വി​നോട്‌ തങ്ങളുടെ അടു​ത്തേക്കു വരാൻ ആവശ്യ​പ്പെ​ട്ടില്ല. (യോഹ. 11:3) ഇനി, ലാസർ മരി​ച്ചെന്നു മനസ്സി​ലാ​ക്കി​യ​പ്പോൾ യേശു​വി​നു വേണ​മെ​ങ്കിൽ താനാ​യി​രി​ക്കുന്ന സ്ഥലത്തു​നി​ന്നു​തന്നെ അദ്ദേഹത്തെ ഉയിർപ്പി​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു. പക്ഷേ തന്റെ സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളായ മറിയ​യു​ടെ​യും മാർത്ത​യു​ടെ​യും കൂടെ​യാ​യി​രി​ക്കാൻ ബഥാന്യ​യി​ലേക്കു പോകാൻ യേശു തീരു​മാ​നി​ച്ചു. ഇതു​പോ​ലെ, ആവശ്യ​പ്പെ​ടാ​തെ​തന്നെ സഹായ​ത്തി​നാ​യി ഓടി​യെ​ത്തുന്ന ഒരു കൂട്ടു​കാ​രൻ നിങ്ങൾക്കു​ണ്ടോ? എങ്കിൽ “കഷ്ടതക​ളു​ടെ സമയത്ത്‌” അയാ​ളെ​യാ​യി​രി​ക്കി​ല്ലേ നിങ്ങൾ ആശ്രയി​ക്കുക? (സുഭാ. 17:17) യേശു അങ്ങനെ​യുള്ള ഒരാളാ​യി​രു​ന്നു. യേശു​വി​നെ അനുക​രി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ മറ്റുള്ള​വർക്കു നല്ലൊരു സുഹൃ​ത്താ​യി​രി​ക്കാൻ നമുക്കും ശ്രമി​ക്കാം. നമുക്ക്‌ ഇനി ബഥാന്യ​യി​ലേക്കു തിരി​ച്ചു​പോ​കാം. തുടർന്ന്‌ അവിടെ എന്തു സംഭവി​ച്ചെന്നു നോക്കാം.

12. യേശു മാർത്ത​യ്‌ക്ക്‌ എന്ത്‌ ഉറപ്പു​നൽകി, മാർത്ത​യ്‌ക്ക്‌ അതു വിശ്വ​സി​ക്കാ​നാ​കു​മാ​യി​രു​ന്നത്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌? (യോഹ​ന്നാൻ 11:23-26)

¹² യോഹ​ന്നാൻ 11:23-26 വായി​ക്കുക. യേശു ബഥാന്യ​യു​ടെ അടുത്ത്‌ എത്തി​യെന്ന്‌ അറിഞ്ഞ മാർത്ത യേശു​വി​നെ കാണാ​നാ​യി ഓടി​ച്ചെന്നു. എന്നിട്ട്‌ യേശു​വി​നോ​ടു പറഞ്ഞു: “കർത്താവേ, അങ്ങ്‌ ഇവി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ എന്റെ ആങ്ങള മരിക്കി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.” (യോഹ. 11:21) ശരിയാണ്‌, യേശു അവിടെ ഉണ്ടായി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ ലാസറി​നെ സുഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യേനെ. പക്ഷേ അതിലും വലി​യൊ​രു കാര്യം ചെയ്യു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചാണ്‌ യേശു ഇപ്പോൾ ചിന്തി​ക്കു​ന്നത്‌. “നിന്റെ ആങ്ങള എഴു​ന്നേ​റ്റു​വ​രും” എന്നു യേശു മാർത്ത​യ്‌ക്ക്‌ ഉറപ്പു​കൊ​ടു​ത്തു. “ഞാനാണു പുനരു​ത്ഥാ​ന​വും ജീവനും” എന്നു പറഞ്ഞു​കൊണ്ട്‌ ആ വാക്കുകൾ വിശ്വ​സി​ക്കാ​നുള്ള കൂടു​ത​ലായ കാരണ​വും യേശു നൽകി.  അതെ, ദൈവം യേശു​വി​നു മരിച്ച​വരെ ഉയിർപ്പി​ക്കാ​നുള്ള കഴിവ്‌ നൽകി​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മുമ്പ്‌ ഒരു ചെറിയ പെൺകു​ട്ടി​യെ​യും ഒരു ചെറു​പ്പ​ക്കാ​ര​നെ​യും അവർ മരിച്ച്‌ അധികം താമസി​യാ​തെ യേശു ഉയിർപ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. (ലൂക്കോ. 7:11-15; 8:49-55) പക്ഷേ ഇപ്പോൾ ലാസർ മരിച്ചിട്ട്‌ നാലു ദിവസ​മാ​യി. ഇങ്ങനെ, ശരീരം അഴുകാൻതു​ട​ങ്ങിയ ഒരാളെ യേശു​വിന്‌ ഉയിർപ്പി​ക്കാൻ കഴിയു​മോ?

13. യോഹ​ന്നാൻ 11:32-35 ൽ പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ മറിയ​യും മറ്റുള്ള​വ​രും കരയു​ന്നതു കണ്ടപ്പോൾ യേശു എന്തു ചെയ്‌തു? (ചിത്ര​വും കാണുക.)

¹³ യോഹ​ന്നാൻ 11:32-35 വായി​ക്കുക. തുടർന്ന്‌ എന്തു സംഭവി​ച്ചെന്നു നോക്കുക. ലാസറി​ന്റെ മറ്റേ സഹോ​ദ​രി​യായ മറിയ യേശു​വി​നെ കാണാൻ പുറ​ത്തേക്കു ചെന്നു. മറിയ​യും യേശു​വി​നോട്‌, മാർത്ത​യു​ടെ അതേ വാക്കുകൾ പറഞ്ഞു: “കർത്താവേ, അങ്ങ്‌ ഇവി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ എന്റെ ആങ്ങള മരിക്കി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.” മറിയ​യും മറ്റുള്ള​വ​രും ആകെ സങ്കടത്തി​ലാണ്‌. അവർ കരയു​ന്നതു കാണു​ക​യും കേൾക്കു​ക​യും ചെയ്‌ത​പ്പോൾ യേശു​വി​നും വലിയ വിഷമ​മാ​യി. അവരുടെ സങ്കടം കണ്ട്‌ മനസ്സലിഞ്ഞ യേശു​വും കരഞ്ഞു. സ്‌നേ​ഹി​ക്കുന്ന ഒരാൾ മരിക്കു​മ്പോ​ഴു​ണ്ടാ​കുന്ന വേദന എത്ര വലുതാ​ണെന്നു യേശു​വി​നു മനസ്സി​ലാ​കും. അതു​കൊ​ണ്ടു നമ്മളെ കണ്ണീരി​ലാ​ഴ്‌ത്തുന്ന ഇത്തരം കാര്യങ്ങൾ ഇല്ലാതാ​ക്കാൻ ഉറപ്പാ​യും യേശു കാത്തി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌.

14. മറിയ കരയു​ന്നതു കണ്ടപ്പോൾ യേശു പ്രതി​ക​രിച്ച വിധത്തിൽനിന്ന്‌ യഹോ​വ​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ നമുക്ക്‌ എന്തു പഠിക്കാം?

¹⁴ മറിയ കരയു​ന്നതു കണ്ടപ്പോ​ഴുള്ള യേശു​വി​ന്റെ പ്രതി​ക​രണം നമ്മളെ പഠിപ്പി​ക്കു​ന്നത്‌ യഹോവ ആർദ്രാ​നു​ക​മ്പ​യുള്ള ദൈവ​മാ​ണെ​ന്നാണ്‌. എന്തു​കൊ​ണ്ടാണ്‌ അങ്ങനെ പറയു​ന്നത്‌? കഴിഞ്ഞ ലേഖന​ത്തിൽ കണ്ടതു​പോ​ലെ, യേശു തന്റെ പിതാ​വി​ന്റെ ചിന്തക​ളും വികാ​ര​ങ്ങ​ളും ഏറ്റവും നന്നായി അനുക​രി​ക്കു​ന്നു. (യോഹ. 12:45) തന്റെ കൂട്ടു​കാ​രു​ടെ വിഷമം കണ്ടപ്പോൾ യേശു​വിന്‌ അവരോട്‌ അനുകമ്പ തോന്നു​ക​യും അവരോ​ടൊ​പ്പം കരയു​ക​യും ചെയ്‌തു. അതു കാണി​ക്കു​ന്നത്‌, നമ്മുടെ കണ്ണീർ കാണു​മ്പോൾ യഹോ​വ​യ്‌ക്കും നമ്മളോട്‌ അതേ അനുകമ്പ തോന്നു​മെ​ന്നാണ്‌. (സങ്കീ. 56:8) ഈ അറിവ്‌ അനുക​മ്പ​യുള്ള ദൈവ​ത്തോ​ടു കൂടുതൽ അടുക്കാൻ നിങ്ങളെ പ്രേരി​പ്പി​ക്കു​ന്നി​ല്ലേ?

15. യോഹ​ന്നാൻ 11:41-44 പറയു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌ ലാസറി​ന്റെ കല്ലറയ്‌ക്കൽ എന്താണു നടന്ന​തെന്നു വിവരി​ക്കുക. (ചിത്ര​വും കാണുക.)

¹⁵ യോഹ​ന്നാൻ 11:41-44 വായി​ക്കുക. ലാസറി​നെ അടക്കം ചെയ്‌തി​രുന്ന കല്ലറയു​ടെ അടുത്ത്‌ എത്തിയിട്ട്‌ അതിന്റെ വാതിൽക്കൽ വെച്ചി​രി​ക്കുന്ന കല്ലു മാറ്റാൻ യേശു ആവശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. പക്ഷേ ദുർഗന്ധം കാണു​മെന്നു പറഞ്ഞു​കൊണ്ട്‌ മാർത്ത യേശു​വി​നെ തടയാൻ ശ്രമിച്ചു. അപ്പോൾ യേശു അവളോട്‌, “‘വിശ്വ​സി​ച്ചാൽ നീ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ മഹത്ത്വം കാണു​മെന്നു ഞാൻ പറഞ്ഞില്ലേ’ എന്നു ചോദി​ച്ചു.” (യോഹ. 11:39, 40) എന്നിട്ട്‌ എല്ലാവ​രു​ടെ​യും മുന്നിൽവെച്ച്‌ യേശു കണ്ണുകൾ മേലോട്ട്‌ ഉയർത്തി പ്രാർഥി​ക്കു​ന്നു. താൻ ചെയ്യാൻപോ​കുന്ന  കാര്യ​ത്തി​ന്റെ മഹത്ത്വം മുഴുവൻ യഹോ​വ​യ്‌ക്കു നൽകാ​നാ​ണു യേശു ആഗ്രഹി​ക്കു​ന്നത്‌. തുടർന്ന്‌ യേശു ഇങ്ങനെ പറയുന്നു: “ലാസറേ, പുറത്ത്‌ വരൂ.” അപ്പോൾ ലാസർ കല്ലറയു​ടെ പുറ​ത്തേക്കു വന്നു. യേശു ഇപ്പോൾ ചെയ്‌ത ഈ കാര്യം, ഒരിക്ക​ലും നടക്കി​ല്ലെന്നു പലരും കരുതിയ ഒന്നാണ്‌. c

16. യോഹ​ന്നാൻ 11-ാം അധ്യാ​യ​ത്തി​ലെ വിവരണം പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്ര​ത്യാ​ശ​യി​ലുള്ള വിശ്വാ​സം ശക്തമാ​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ?

¹⁶ യോഹ​ന്നാൻ 11-ാം അധ്യാ​യ​ത്തി​ലെ ഈ വിവരണം, പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്ര​ത്യാ​ശ​യി​ലുള്ള നമ്മുടെ വിശ്വാ​സം കൂടുതൽ ശക്തമാ​ക്കു​ന്നു. എങ്ങനെ? യേശു മാർത്ത​യ്‌ക്കു കൊടുത്ത ഉറപ്പ്‌ ഓർക്കുക: “നിന്റെ ആങ്ങള എഴു​ന്നേ​റ്റു​വ​രും.” (യോഹ. 11:23) തന്റെ പിതാ​വി​നെ​പ്പോ​ലെ യേശു​വി​നും മരിച്ച​വരെ ഉയിർപ്പി​ക്കാ​നുള്ള ആഗ്രഹ​വും കഴിവും ഉണ്ട്‌. ആളുകളെ തിരികെ ജീവനി​ലേക്കു കൊണ്ടു​വ​രാ​നും നമുക്കു​ണ്ടായ സങ്കടങ്ങൾ മായ്‌ക്കാ​നും യേശു അതിയാ​യി ആഗ്രഹി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെന്ന്‌ യേശു​വി​ന്റെ കണ്ണീർ ഉറപ്പു​നൽകു​ന്നു. കൂടാതെ, ലാസറി​നെ ഉയിർപ്പി​ച്ച​തി​ലൂ​ടെ മരിച്ച​വരെ പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്പെ​ടു​ത്താ​നുള്ള കഴിവ്‌ തനിക്കു​ണ്ടെന്നു യേശു വീണ്ടും തെളി​യി​ച്ചു. യേശു മാർത്തയെ ഓർമി​പ്പിച്ച ആ കാര്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും ചിന്തി​ക്കുക: “വിശ്വ​സി​ച്ചാൽ നീ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ മഹത്ത്വം കാണു​മെന്നു ഞാൻ പറഞ്ഞില്ലേ.” (യോഹ. 11:40) മരിച്ച​വരെ ഉയിർപ്പി​ക്കു​മെന്ന ദൈവ​ത്തി​ന്റെ വാക്കുകൾ വിശ്വ​സി​ക്കാൻ നമുക്കു ശക്തമായ കാരണ​ങ്ങ​ളുണ്ട്‌. എന്നാൽ ആ വാഗ്‌ദാ​ന​ത്തി​ലുള്ള വിശ്വാ​സം കുറെ​ക്കൂ​ടി ശക്തമാ​ക്കാൻ എന്തു ചെയ്യാം?

17. പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള ബൈബിൾവി​വ​ര​ണങ്ങൾ വായി​ക്കു​മ്പോൾ ഏതു കാര്യം മനസ്സിൽപ്പി​ടി​ക്കണം?

¹⁷ മുമ്പ്‌ നടന്ന പുനരു​ത്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ വായി​ക്കുക, ചിന്തി​ക്കുക. മരിച്ച​വ​രിൽനിന്ന്‌ ഭൂമി​യി​ലെ ജീവനി​ലേക്ക്‌ ഉയിർപ്പി​ക്ക​പ്പെട്ട എട്ടു പേരെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ബൈബിൾ പറയുന്നു. d ആ ഓരോ വിവര​ണ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും വിശദ​മാ​യി ഒന്നു പഠിച്ചു​കൂ​ടേ? അങ്ങനെ ചെയ്യു​മ്പോൾ ഒരു കാര്യം ഓർക്കുക: പുരു​ഷ​ന്മാ​രും സ്‌ത്രീ​ക​ളും കുട്ടി​ക​ളും ഉൾപ്പെടെ പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്പെ​ട്ടു​വന്ന ആ വ്യക്തി​ക​ളെ​ല്ലാം ശരിക്കും ഭൂമി​യിൽ ജീവി​ച്ചി​രു​ന്ന​വർത​ന്നെ​യാണ്‌. ആ ഭാഗങ്ങൾ വായി​ക്കു​മ്പോൾ അതിൽനിന്ന്‌ പഠിക്കാ​നാ​കുന്ന പാഠങ്ങൾ കണ്ടെത്തുക. ഓരോ സംഭവ​വും മരിച്ച​വരെ ജീവനി​ലേക്കു കൊണ്ടു​വ​രാ​നുള്ള യഹോ​വ​യു​ടെ ശക്തിയും ആഗ്രഹ​വും വെളി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ​യാ​ണെന്നു ചിന്തി​ക്കുക. ഏറ്റവും പ്രധാ​ന​മാ​യി യേശു​വി​ന്റെ പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ചിന്തി​ക്കുക.  ഇന്നുവരെ നടന്നി​ട്ടു​ള്ള​തിൽവെച്ച്‌ ഏറ്റവും പ്രധാ​ന​പ്പെട്ട പുനരു​ത്ഥാ​നം അതാണ​ല്ലോ. ആ പുനരു​ത്ഥാ​നം നടന്നു എന്നതിനു നൂറു​ക​ണ​ക്കി​നു സാക്ഷി​ക​ളുണ്ട്‌. ഭാവി​യി​ലെ പുനരു​ത്ഥാ​നം നടക്കു​മെന്നു വിശ്വ​സി​ക്കാൻ നമുക്കുള്ള ഏറ്റവും വലിയ കാരണം യേശു​വി​ന്റെ പുനരു​ത്ഥാ​ന​മാണ്‌.—1 കൊരി. 15:3-6, 20-22.

18. പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള നമ്മുടെ പാട്ടു​ക​ളിൽനിന്ന്‌ എങ്ങനെ പ്രയോ​ജനം നേടാം? (അടിക്കു​റി​പ്പും കാണുക.)

¹⁸ പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്ര​ത്യാ​ശ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള ‘ആത്മീയ​ഗീ​ത​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌’ പ്രയോ​ജനം നേടുക. e (എഫെ. 5:19) പുനരു​ത്ഥാ​നം ശരിക്കും നടക്കാൻപോ​കുന്ന ഒന്നായി കാണാ​നും അതിലുള്ള നമ്മുടെ വിശ്വാ​സം ശക്തമാ​ക്കാ​നും ഇത്തരം ഗീതങ്ങൾ സഹായി​ക്കും. അവ കേൾക്കുക, പാടി പരിശീ​ലി​ക്കുക, വരിക​ളു​ടെ അർഥ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ കുടും​ബാ​രാ​ധ​ന​യിൽ ചർച്ച ചെയ്യുക. കൂടാതെ, വരികൾ മനഃപാ​ഠ​മാ​ക്കു​ക​യും അതെക്കു​റിച്ച്‌ ആഴത്തിൽ ചിന്തി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുക. ഇങ്ങനെ​യൊ​ക്കെ ചെയ്യു​ന്നെ​ങ്കിൽ, ജീവനു ഭീഷണി നേരി​ടു​മ്പോ​ഴോ പ്രിയ​പ്പെട്ട ആരെങ്കി​ലും മരിക്കു​മ്പോ​ഴോ ഈ പാട്ടുകൾ ഓർത്തെ​ടു​ക്കാ​നും അതിൽനിന്ന്‌ ആശ്വാ​സ​വും ബലവും നേടാ​നും ദൈവാ​ത്മാവ്‌ നമ്മളെ സഹായി​ക്കും.

19. പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ എന്തെല്ലാം കാര്യങ്ങൾ നമുക്കു ഭാവന​യിൽ കാണാ​നാ​കും? (“ അവരോട്‌ എന്തു ചോദി​ക്കും?” എന്ന ചതുരം കാണുക.)

¹⁹ കാര്യങ്ങൾ ഭാവന​യിൽ കാണുക. യഹോവ നമുക്കു കാര്യങ്ങൾ ഭാവന​യിൽ കാണാ​നുള്ള കഴിവ്‌ തന്നിട്ടുണ്ട്‌. അത്‌ ഉപയോ​ഗിച്ച്‌, ഇപ്പോൾത്തന്നെ പറുദീ​സ​യി​ലാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​താ​യി നമുക്കു ചിന്തി​ക്കാ​നാ​കും. ഒരു സഹോ​ദരി പറയുന്നു: “പുതിയ ലോക​ത്തിൽ ജീവി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഭാവന​യിൽ കാണാൻ ഒരുപാ​ടു സമയം ഞാൻ ചെലവ​ഴി​ക്കാ​റുണ്ട്‌. അങ്ങനെ ചെയ്യു​മ്പോൾ പറുദീ​സ​യിൽ വിരി​യുന്ന റോസാ​പ്പൂ​ക്ക​ളു​ടെ മണം​പോ​ലും എനിക്കു കിട്ടാ​റുണ്ട്‌.” ബൈബിൾക്കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ലെ വിശ്വ​സ്‌ത​രായ സ്‌ത്രീ​പു​രു​ഷ​ന്മാ​രെ നേരിൽ കാണു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഓർക്കുക. ആരെ കാണാ​നാ​ണു നിങ്ങൾ കാത്തി​രി​ക്കു​ന്നത്‌? ആ വ്യക്തി​യോട്‌ എന്തൊക്കെ ചോദ്യ​ങ്ങ​ളാ​യി​രി​ക്കും ചോദി​ക്കുക? ഇനി, മരിച്ചു​പോയ നിങ്ങളു​ടെ പ്രിയ​പ്പെ​ട്ട​വ​രോ​ടൊ​പ്പം വീണ്ടും ഒന്നിക്കു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചും ഭാവന​യിൽ കാണുക. അവരോട്‌ ആദ്യം പറയുന്ന വാക്കുകൾ, അവരെ കെട്ടി​പ്പി​ടി​ക്കു​ന്നത്‌, സന്തോ​ഷം​കൊണ്ട്‌ കണ്ണുകൾ നിറയു​ന്നത്‌, അങ്ങനെ ആ കൂടി​ക്കാ​ഴ്‌ച​യി​ലെ ചെറി​യ​ചെ​റിയ കാര്യ​ങ്ങൾപോ​ലും മനസ്സിൽ കാണാൻ ശ്രമി​ക്കുക.

20. എന്തു ചെയ്യാൻ നമ്മൾ തുടർന്നും ശ്രമി​ക്കണം?

²⁰ പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്ര​ത്യാ​ശ തന്നതിന്‌ യഹോ​വ​യോ​ടു നമുക്ക്‌ എത്ര നന്ദിയു​ള്ള​വ​രാ​യി​രി​ക്കാം! ദൈവം തന്റെ വാക്കു പാലി​ക്കു​മെന്നു നമുക്ക്‌ ഉറപ്പു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാ​നാ​കും. കാരണം യഹോ​വ​യ്‌ക്ക്‌ അതിനുള്ള ആഗ്രഹ​വും കഴിവും ഉണ്ട്‌. അതു​കൊണ്ട്‌ ഈ പ്രത്യാ​ശ​യി​ലുള്ള വിശ്വാ​സം കൂടുതൽ ശക്തമാ​ക്കാൻ തുടർന്നും ശ്രമി​ക്കാം. അങ്ങനെ ചെയ്യു​മ്പോൾ നമ്മൾ ദൈവ​ത്തോ​ടു കൂടു​തൽക്കൂ​ടു​തൽ അടുക്കും. ഒരർഥ​ത്തിൽ ദൈവം നമ്മളോട്‌ ഇങ്ങനെ പറയു​ക​യാണ്‌: ‘നിന്റെ പ്രിയ​പ്പെ​ട്ടവർ എഴു​ന്നേ​റ്റു​വ​രും!’