കാനഡ​യി​ലുള്ള ഒരു ക്രൈ​സ്‌ത​വ​മ​ത​ത്തി​ലെ മൂപ്പനാ​യി​രു​ന്നു എന്റെ ഡാഡി. അതു​കൊണ്ട്‌ എല്ലാ ആഴ്‌ച​യും എന്നെയും പെങ്ങ​ളെ​യും ഡാഡി വേദപാഠ ക്ലാസിനു വിടു​മാ​യി​രു​ന്നു. അതു കഴിഞ്ഞ്‌ രാവിലെ 11 മണിക്കു പള്ളിയിൽ പോയി ആരാധന കൂടും. എന്നിട്ട്‌ ഉച്ച കഴിഞ്ഞ്‌ അമ്മയു​ടെ​കൂ​ടെ രാജ്യ​ഹാ​ളി​ലും പോകു​മാ​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ രണ്ടു മതങ്ങളും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാ​സം ഞങ്ങൾക്കു ശരിക്കും മനസ്സി​ലാ​യി.

എന്റെ അമ്മയുടെ വർഷങ്ങ​ളാ​യുള്ള നല്ല സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളാ​യി​രു​ന്നു ബോബ്‌ ഹച്ചെസ​ണും ഭാര്യ മരിയ​നും. താൻ പഠിച്ച ബൈബിൾസ​ത്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ അമ്മ അവരോ​ടു സംസാ​രി​ച്ചു. അങ്ങനെ അവരും സാക്ഷി​ക​ളാ​യി​ത്തീർന്നു. 1958-ൽ ന്യൂ​യോർക്ക്‌ സിറ്റി​യിൽവെച്ച്‌ നടന്ന എട്ടു ദിവസത്തെ ദിവ്യ​ഹിത അന്താരാ​ഷ്‌ട്ര സമ്മേള​ന​ത്തി​നു പോയ​പ്പോൾ ബോബ്‌ സഹോ​ദ​ര​നും സഹോ​ദ​രി​യും അവരുടെ മൂന്ന്‌ ആൺമക്ക​ളോ​ടൊ​പ്പം എന്നെയും കൊണ്ടു​പോ​യി. ഇപ്പോൾ തിരിഞ്ഞ്‌ ചിന്തി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണു മനസ്സി​ലാ​കു​ന്നത്‌, അന്ന്‌ എത്ര ശ്രമം ചെയ്‌തി​ട്ടാ​യി​രി​ക്കും എന്നെയും അവർ കൂടെ കൊണ്ടു​പോ​യ​തെന്ന്‌. ആ സമ്മേളനം എനിക്കു ജീവി​ത​ത്തിൽ മറക്കാ​നാ​കാത്ത ഒരു അനുഭ​വ​മാ​യി​രു​ന്നു.

എന്റെ ചെറു​പ്പ​കാ​ലത്ത്‌ ഞങ്ങൾ പശു, ആട്‌, കോഴി, പന്നി എന്നിവ​യെ​യൊ​ക്കെ വളർത്തി​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ മൃഗങ്ങ​ളോട്‌ എനിക്ക്‌ ഒരു പ്രത്യേ​ക​സ്‌നേ​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു മൃഗ​ഡോ​ക്ട​റാ​കാ​നും ഞാൻ ആഗ്രഹി​ച്ചു. ഇക്കാര്യം അമ്മ സഭയിലെ ഒരു മൂപ്പ​നോ​ടു പറഞ്ഞു. അപ്പോൾ ആ മൂപ്പൻ, നമ്മൾ ജീവി​ക്കു​ന്നത്‌ ‘അവസാ​ന​കാ​ല​ത്താ​ണെ​ന്നും’ കുറെ വർഷം കോ​ളേ​ജിൽ പോയി പഠിക്കു​ന്നത്‌ യഹോ​വ​യു​മാ​യുള്ള ബന്ധത്തെ എങ്ങനെ ബാധി​ച്ചേ​ക്കാ​മെ​ന്നും സ്‌നേ​ഹ​ത്തോ​ടെ എന്നെ ഓർമി​പ്പി​ച്ചു. (2 തിമൊ. 3:1) അങ്ങനെ ഞാൻ എന്റെ ആഗ്രഹം വേണ്ടെ​ന്നു​വെച്ചു.

 സ്‌കൂൾവി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ ഇനി എന്തു ചെയ്യണ​മെന്ന ചിന്തയി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഞാൻ. കാര്യം, എല്ലാ വാരാ​ന്ത​ങ്ങ​ളി​ലും ഞാൻ സേവന​ത്തി​നു പോയി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും എനിക്കു ശുശ്രൂഷ അത്ര ഇഷ്ടമി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു മുൻനി​ര​സേ​വ​ക​നാ​കു​ന്ന​തി​നെക്കു​റിച്ച്‌ എനിക്കു ചിന്തി​ക്കാൻപോ​ലും കഴിഞ്ഞില്ല. അപ്പോ​ഴാ​ണു വിശ്വാ​സ​ത്തി​ലി​ല്ലാത്ത എന്റെ ഡാഡി​യും അങ്കിളും ടൊറ​ന്റോ​യി​ലെ ഒരു വലിയ ഇൻഷ്വ​റൻസ്‌ കമ്പനി​യിൽ ജോലി ചെയ്യാൻ എന്നോടു പറഞ്ഞത്‌. എന്റെ അങ്കിൾ ആ കമ്പനി​യി​ലെ വലിയ ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​നാ​യി​രു​ന്നു. അങ്ങനെ ആ ജോലി ഞാൻ സ്വീക​രി​ച്ചു.

പക്ഷേ, എന്റെ ജോലിക്ക്‌ ഒരു പ്രശ്‌ന​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മിക്ക​പ്പോ​ഴും ഓവർടൈം ചെയ്യണം. സാക്ഷി​ക​ള​ല്ലാത്ത ആളുക​ളു​ടെ​കൂ​ടെ ഞാൻ കൂടുതൽ സമയം ചെലവ​ഴി​ക്കാ​നും തുടങ്ങി. അങ്ങനെ, പതിവാ​യി മീറ്റി​ങ്ങി​നു പോകാ​നും പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്തനം ചെയ്യാ​നും എനിക്കു കഴിയാ​തെ​വന്നു. ഞാൻ ആ സമയത്ത്‌ സാക്ഷി​യ​ല്ലാത്ത എന്റെ വല്ല്യപ്പ​ച്ച​ന്റെ​കൂ​ടെ​യാ​ണു താമസി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌. പക്ഷേ, അദ്ദേഹം മരിച്ച​തോ​ടെ താമസി​ക്കാൻ മറ്റൊരു സ്ഥലം കണ്ടെ​ത്തേ​ണ്ടി​വന്നു.

1958-ലെ കൺ​വെൻ​ഷനു കൂട്ടി​ക്കൊണ്ട്‌ പോയ ബോബ്‌ സഹോ​ദ​ര​നും സഹോ​ദ​രി​യും എനിക്കു സ്വന്തം അപ്പനെ​യും അമ്മയെ​യും പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു. അവരുടെ വീട്ടിൽ താമസി​ക്കാ​മെന്ന്‌ അവർ എന്നോടു പറഞ്ഞു. ആത്മീയ​മാ​യി വളരാ​നും അവർ എന്നെ സഹായി​ച്ചു. 1960-ൽ അവരുടെ മകൻ ജോണി​നോ​ടൊ​പ്പം ഞാനും സ്‌നാ​ന​മേറ്റു. ജോൺ മുൻനി​ര​സേ​വനം ആരംഭി​ച്ചു. അതോടെ ഞാനും ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ കൂടുതൽ ചെയ്യാൻതു​ടങ്ങി. എന്റെ പുരോ​ഗതി സഭയിലെ സഹോ​ദ​ര​ന്മാർ ശ്രദ്ധിച്ചു. അങ്ങനെ അവർ എന്നെ ദിവ്യാ​ധി​പത്യ ശുശ്രൂ​ഷാ​സ്‌കൂൾ ദാസനാ​യി നിയമി​ച്ചു. a

1966-ൽ റാൻഡി ബെർഗ്‌ എന്ന മുൻനി​ര​സേ​വി​കയെ ഞാൻ വിവാഹം കഴിച്ചു. ആവശ്യം അധിക​മു​ള്ളി​ടത്ത്‌ സേവി​ക്കാൻ വലിയ ആഗ്രഹ​മാ​യി​രു​ന്നു അവൾക്ക്‌. സഞ്ചാര മേൽവി​ചാ​രകൻ ഞങ്ങളുടെ കാര്യ​ത്തിൽ ഒരു പ്രത്യേ​ക​താ​ത്‌പ​ര്യ​മെ​ടു​ത്തു. അദ്ദേഹം ഞങ്ങളോട്‌ ഒണ്ടേറി​യോ​യി​ലെ ഒറീലിയ സഭയിൽ സേവി​ക്കാ​മോ എന്നു ചോദി​ച്ചു. അപ്പോൾത്തന്നെ ഞങ്ങൾ അങ്ങോട്ടു താമസം മാറി.

ഒറീലി​യ​യിൽ എത്തിയ ഉടനെ ഞാനും സാധാരണ മുൻനി​ര​സേ​വനം തുടങ്ങി. കാരണം, ശുശ്രൂ​ഷ​യി​ലെ റാൻഡി​യു​ടെ ഉത്സാഹം എന്നെയും ഒരുപാ​ടു സ്വാധീ​നി​ച്ചി​രു​ന്നു. ആത്മാർഥ​മാ​യി മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി​യ​തോ​ടെ​യാ​ണു ബൈബിൾ ഉപയോ​ഗിച്ച്‌ ആളുക​ളി​ലേക്കു സത്യം എത്തിക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ ആ സന്തോഷം ഞാൻ ശരിക്കും രുചി​ച്ച​റി​ഞ്ഞത്‌. ജീവി​ത​ത്തി​നു മാറ്റം വരുത്താ​നും യഹോ​വ​യു​ടെ ദാസരാ​യി​ത്തീ​രാ​നും ഒറീലി​യ​യി​ലുള്ള ഒരു ദമ്പതി​കളെ സഹായി​ക്കാൻ ഞങ്ങൾക്കു കഴിഞ്ഞു. അതിന്റെ സന്തോഷം പറഞ്ഞറി​യി​ക്കാൻ കഴിയില്ല.

ഒരിക്കൽ ടൊറ​ന്റോ​യിൽ പോയ​പ്പോൾ ബഥേലിൽ വലിയ ഉത്തരവാ​ദി​ത്വ​ങ്ങ​ളുള്ള അർനോൾഡ്‌ മക്‌ന​മാ​രാ സഹോ​ദ​രനെ കാണാ​നി​ട​യാ​യി. അദ്ദേഹം ഞങ്ങളോ​ടു പ്രത്യേക മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യാൻ ഇഷ്ടമാ​ണോ എന്നു ചോദി​ച്ചു. ഉടനെ ഞാൻ പറഞ്ഞു: “പിന്നെന്താ, ക്യു​ബെ​ക്കിൽ ഒഴികെ എവിടെ വേണ​മെ​ങ്കി​ലും പൊയ്‌ക്കൊ​ള്ളാം.” അങ്ങനെ പറയാൻ ഒരു കാരണ​മുണ്ട്‌. ആ സമയത്ത്‌ ക്യു​ബെക്ക്‌ സംസ്ഥാ​ന​ക്കാർ കാനഡ​യു​ടെ ബാക്കി ഭാഗത്തു​നിന്ന്‌ സ്വാത​ന്ത്ര്യം നേടാൻ ആഗ്രഹി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ ഗവൺമെ​ന്റിന്‌ എതിരെ വലിയ പ്രക്ഷോ​ഭം നടത്തി​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ, കാനഡ​യി​ലെ ഇംഗ്ലീഷ്‌ ഭാഷക്കാർക്കു ക്യു​ബെക്ക്‌ സംസ്ഥാ​ന​ത്തി​ലെ ഫ്രഞ്ച്‌ ഭാഷക്കാ​രോ​ടു പൊതു​വേ ഒരു ഇഷ്ടക്കേ​ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതു കുറെ​യൊ​ക്കെ എന്നെയും സ്വാധീ​നി​ച്ചു.

അപ്പോൾ മക്‌ന​മാ​രാ സഹോ​ദരൻ പറഞ്ഞു “ഈ സമയത്ത്‌ ബ്രാ​ഞ്ചോ​ഫീസ്‌ ക്യു​ബെ​ക്കി​ലേക്കു മാത്രമേ പ്രത്യേക മുൻനി​ര​സേ​വ​കരെ അയയ്‌ക്കു​ന്നു​ള്ളൂ.” അതു കേട്ട​പ്പോൾ പോകാ​മെന്നു ഞാൻ സമ്മതിച്ചു. അവിടെ പോയി പ്രവർത്തി​ക്കുക എന്നതു റാൻഡി​യു​ടെ വലി​യൊ​രു ആഗ്രഹ​മാ​ണെന്ന്‌ എനിക്ക്‌ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നു. ആ തീരു​മാ​നം ഞങ്ങൾ ജീവി​ത​ത്തി​ലെ​ടുത്ത ഏറ്റവും നല്ല തീരു​മാ​ന​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നായി​രു​ന്നെന്നു പിന്നീടു തിരി​ച്ച​റി​ഞ്ഞു.

അഞ്ച്‌ ആഴ്‌ചത്തെ ഫ്രഞ്ച്‌ ഭാഷാ​പ​ഠ​ന​ത്തി​നു ശേഷം റാൻഡി​യെ​യും എന്നെയും മറ്റൊരു ദമ്പതി​ക​ളോ​ടൊ​പ്പം റിമോ​സ്‌കി എന്ന ഒരു സ്ഥലത്തേക്ക്‌ അയച്ചു. മോൺട്രി​യ​ലിൽനിന്ന്‌ ഏകദേശം 540 കിലോ​മീ​റ്റർ വടക്കു​കി​ഴ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു ആ സ്ഥലം. ഫ്രഞ്ച്‌ ഭാഷ ഞങ്ങൾക്ക്‌ പിന്നെ​യും ഒരുപാ​ടു പഠിക്കാ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതിന്റെ തെളി​വാ​ണു മീറ്റി​ങ്ങി​നു ഞാൻ ഒരു അറിയി​പ്പു വായി​ച്ച​പ്പോ​ഴു​ണ്ടായ ഒരു സംഭവം. കൺ​വെൻ​ഷന്‌ “ഓസ്‌ട്രി​യ​യിൽനിന്ന്‌ കുറെ പ്രതി​നി​ധി​കൾ” വരു​മെ​ന്നാ​ണു വായി​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നത്‌. പക്ഷേ, ഞാൻ വായി​ച്ച​പ്പോൾ “ഓസ്‌ട്രിയ” എന്നതിനു പകരം അതി​നോ​ടു സാമ്യ​മുള്ള മറ്റൊരു വാക്കാ​യി​പ്പോ​യി. അപ്പോൾ അതിന്റെ അർഥം “കുറെ ഒട്ടകപ്പ​ക്ഷി​കൾ” കൺ​വെൻ​ഷനു വരും എന്നായി.

റിമോ​സ്‌കി​യിൽ ഞങ്ങളുടെ നാലു പേരു​ടെ​കൂ​ടെ പ്രവർത്തി​ക്കാൻ ഏകാകി​നി​ക​ളായ നാലു സഹോ​ദ​രി​മാ​രും ഹ്യുബർഡോ സഹോ​ദ​ര​നും കുടും​ബ​വും എത്തി. ആ സഹോ​ദ​ര​നു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു രണ്ടു പെൺമക്കൾ. ഹ്യുബർഡോ സഹോ​ദരൻ ഏഴു ബെഡ്‌റൂ​മുള്ള വലിയ ഒരു വീട്‌ വാടക​യ്‌ക്കെ​ടു​ത്തു. അതിന്റെ വാടക അവിടെ താമസി​ച്ചി​രുന്ന മുൻനി​ര​സേ​വകർ എല്ലാവ​രും​കൂ​ടെ​യാ​ണു കൊടു​ത്തി​രു​ന്നത്‌. സാധാരണ 12-ഓ 14-ഓ പേരാണ്‌ അവിടെ താമസി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌. പ്രത്യേക മുൻനി​ര​സേ​വ​ക​രാ​യി​രുന്ന റാൻഡി​യും ഞാനും രാവി​ലെ​യും ഉച്ചയ്‌ക്കും വൈകി​ട്ടും ഒക്കെ സേവന​ത്തി​നു പോകു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇത്രയും മുൻനി​ര​സേ​വകർ അവി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്ത​ന​ത്തി​നു പോകാൻ എപ്പോ​ഴും കൂട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു, ശൈത്യ​കാ​ലത്തെ നല്ല തണുപ്പുള്ള വൈകു​ന്നേ​ര​ങ്ങ​ളിൽപ്പോ​ലും.

വിശ്വ​സ്‌ത​രാ​യ ആ മുൻനി​ര​സേ​വ​ക​രും ഞങ്ങളും നല്ല കൂട്ടായി. ശരിക്കും പറഞ്ഞാൽ അവർ ഞങ്ങളുടെ കുടും​ബാം​ഗ​ങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലെ​യാ​യി. ഇടയ്‌ക്കൊ​ക്കെ ഞങ്ങൾ എല്ലാവ​രും ഒരുമിച്ച്‌ തീ കായു​ക​യും ഭക്ഷണമു​ണ്ടാ​ക്കു​ക​യും ഒക്കെ ചെയ്‌തി​രു​ന്നു. അതിൽ ഒരു സഹോ​ദരൻ സംഗീ​തോ​പ​ക​രണം നന്നായി വായി​ക്കുന്ന ആളായി​രു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ മിക്ക​പ്പോ​ഴും ശനിയാഴ്‌ച വൈകു​ന്നേ​ര​ങ്ങ​ളിൽ ഞങ്ങൾ ഒരുമിച്ച്‌ പാട്ടു പാടു​ക​യും ഡാൻസ്‌ കളിക്കു​ക​യും ഒക്കെ ചെയ്യു​മാ​യി​രു​ന്നു.

റിമോ​സ്‌കി​യിൽ ഒരുപാ​ടു പേർ ബൈബിൾ പഠിക്കാൻ തയ്യാറാ​യി. അഞ്ചു വർഷം​കൊണ്ട്‌ പല ബൈബിൾ വിദ്യാർഥി​ക​ളും നന്നായി പുരോ​ഗ​മിച്ച്‌ സ്‌നാ​ന​മേറ്റു. സഭയിലെ പ്രചാ​ര​ക​രു​ടെ എണ്ണം ഏതാണ്ട്‌ 35 ആയി വർധിച്ചു. ഇതൊക്കെ കണ്ടപ്പോൾ ഞങ്ങൾക്ക്‌ ഒത്തിരി സന്തോ​ഷ​മാ​യി.

ക്യു​ബെ​ക്കിൽവെച്ച്‌ പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്ത​ന​ത്തിൽ ഞങ്ങൾക്കു നല്ല പരിശീ​ലനം കിട്ടി. യഹോവ ഞങ്ങളുടെ ശുശ്രൂ​ഷയെ അനു​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്ന​തും ആവശ്യങ്ങൾ നടത്തി​ത്ത​രു​ന്ന​തും ഞങ്ങൾ ശരിക്കും അനുഭ​വി​ച്ച​റി​ഞ്ഞു. കൂടാതെ, ഞങ്ങൾ ഫ്രഞ്ച്‌ സംസാ​രി​ക്കുന്ന ആളുക​ളെ​യും അവരുടെ ഭാഷ​യെ​യും സംസ്‌കാ​ര​ത്തെ​യും സ്‌നേ​ഹി​ക്കാ​നും തുടങ്ങി. അതോടെ പല സംസ്‌കാ​ര​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നുള്ള ആളുകളെ സ്‌നേ​ഹി​ക്കാൻ ഞങ്ങൾ പഠിച്ചു.—2 കൊരി. 6:13.

എന്നാൽ പെട്ടെ​ന്നാ​ണു ബ്രാ​ഞ്ചോ​ഫീസ്‌ ഞങ്ങളോ​ടു കാനഡ​യി​ലെ കിഴക്കൻ തീരത്തുള്ള ന്യൂ ബ്രൺസ്‌വി​കി​ലെ ട്രക്കഡി എന്ന പട്ടണത്തി​ലേക്കു മാറാൻ ആവശ്യ​പ്പെ​ട്ടത്‌. ഈ മാറ്റം ഞങ്ങൾക്ക്‌ അത്ര എളുപ്പ​മാ​യി​രു​ന്നില്ല. കാരണം, ഞങ്ങൾ ഒരു പുതിയ വീടു വാടക​യ്‌ക്ക്‌ എടുത്തിട്ട്‌ അധിക​മാ​യി​രു​ന്നില്ല. കൂടാതെ ആഴ്‌ച​യിൽ ഏതാനും മണക്കൂർ ഒരു സ്‌കൂ​ളിൽ പഠിപ്പി​ക്കാ​മെ​ന്നും ഞാൻ സമ്മതി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഇനി, ഞങ്ങളുടെ ബൈബിൾവി​ദ്യാർഥി​കൾ പ്രചാ​ര​ക​രാ​യതേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. മാത്രമല്ല, ഞങ്ങളുടെ രാജ്യ​ഹാൾപണി പാതി​വ​ഴി​യിൽ എത്തിനിൽക്കു​ക​യു​മാ​യി​രു​ന്നു.

ഈ മാറ്റ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഞാൻ ഒരു വാരാന്തം മുഴുവൻ പ്രാർഥിക്കുകയും അവിടം പോയി കാണു​ക​യും ചെയ്‌തു. റിമോ​സ്‌കി​യിൽനിന്ന്‌ വളരെ വ്യത്യ​സ്‌ത​മാ​യി​രു​ന്നു ആ സ്ഥലം.  എന്തായാ​ലും ഞങ്ങൾ അങ്ങോട്ടു പോകാ​നാണ്‌ യഹോവ ആഗ്രഹി​ക്കു​ന്ന​തെ​ങ്കിൽ പോകു​ക​തന്നെ ചെയ്യും എന്നു തീരു​മാ​നി​ച്ചു. ഞങ്ങൾ യഹോ​വയെ പരീക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി. അങ്ങനെ യഹോവ തടസ്സങ്ങൾ ഓരോ​ന്നാ​യി നീക്കു​ന്നതു ഞങ്ങൾ കണ്ടറിഞ്ഞു. (മലാ. 3:10) എപ്പോ​ഴ​ത്തെ​യും​പോ​ലെ റാൻഡിക്ക്‌ യഹോ​വ​യു​മാ​യു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ശക്തമായ ബന്ധവും ത്യാഗം ചെയ്യാ​നുള്ള മനസ്സും നർമ​ബോ​ധ​വും ഒക്കെ ആ മാറ്റം എളുപ്പ​മാ​ക്കി.

ഞങ്ങളുടെ പുതിയ സഭയിൽ റോബർട്ട്‌ റോസ്‌ എന്ന ഒരു മൂപ്പനേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. അദ്ദേഹ​വും ഭാര്യ ലിൻഡ​യും അവിടെ കുറെ​ക്കാ​ലം മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്‌ത​വ​രാണ്‌. ഒരു കുഞ്ഞു ജനിച്ച​തി​നു ശേഷവും അവി​ടെ​ത്തന്നെ തുടരാൻ അവർ തീരു​മാ​നി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു കുഞ്ഞിനെ നോക്കേണ്ട വലിയ ഉത്തരവാ​ദി​ത്വ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും അവർ ഞങ്ങളെ വീട്ടി​ലേക്കു വിളി​ക്കു​ക​യും പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്ത​ന​ത്തിൽ ഉത്സാഹ​ത്തോ​ടെ ഉൾപ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്‌തു​കൊണ്ട്‌ ഞങ്ങളെ ശരിക്കും പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ച്ചു.

ട്രക്കഡി​യിൽ രണ്ടു വർഷം മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്‌തു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ഒട്ടും പ്രതീ​ക്ഷി​ക്കാ​തെ മറ്റൊരു നിയമനം ഞങ്ങൾക്കു കിട്ടി, സഞ്ചാര​വേല. ഏഴു വർഷം ഞങ്ങൾ ഇംഗ്ലീഷ്‌ സർക്കി​ട്ടു​ക​ളി​ലാ​ണു സേവി​ച്ചത്‌. അതു കഴിഞ്ഞ്‌ ഞങ്ങളെ വീണ്ടും ക്യു​ബെ​ക്കി​ലുള്ള ഫ്രഞ്ച്‌ സർക്കി​ട്ടി​ലേക്കു നിയമി​ച്ചു. ക്യു​ബെ​ക്കിൽ ഞങ്ങളുടെ ഡിസ്‌ട്രി​ക്‌റ്റ്‌ മേൽവി​ചാ​ര​ക​നാ​യി​രുന്ന ലാവോൺസ്‌ ക്രാപോ സഹോ​ദരൻ ഞാൻ പ്രസംഗം നടത്തുന്ന രീതിയെ എപ്പോ​ഴും അഭിന​ന്ദി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. പക്ഷേ, കുറച്ച്‌ കഴിയു​മ്പോൾ സഹോ​ദരൻ ചോദി​ക്കും: “ഇക്കാര്യം സഹോ​ദ​ര​ങ്ങൾക്കു ജീവി​ത​ത്തിൽ പ്രാവർത്തി​ക​മാ​ക്കാൻ കഴിയുന്ന രീതി​യിൽ കുറച്ചു​കൂ​ടെ നന്നായിട്ട്‌ എങ്ങനെ പറയാൻ കഴിയും?” b അദ്ദേഹം ഇങ്ങനെ​യൊ​ക്കെ എന്നെ സഹായി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ ആളുകൾക്കു പെട്ടെന്നു മനസ്സി​ലാ​കുന്ന വിധത്തിൽ ലളിത​മാ​യി കാര്യങ്ങൾ വിശദീ​ക​രി​ക്കാൻ ഞാൻ പഠിച്ചു.

എനിക്കു കിട്ടിയ നിയമ​ന​ങ്ങ​ളിൽ ഏറ്റവും മനസ്സിൽ തങ്ങിനിൽക്കുന്ന ഒന്ന്‌ 1978-ൽ മോൺട്രി​യ​ലിൽ നടന്ന “വിജയ​പ്രദ വിശ്വാസ” സാർവ​ദേ​ശീയ കൺ​വെൻ​ഷന്റെ നിയമ​ന​മാണ്‌. ഭക്ഷണശാ​ല​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു എനിക്കു ജോലി. ഏകദേശം 80,000 പേരെ​യാ​ണു ഞങ്ങൾ പ്രതീ​ക്ഷി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌. അന്ന്‌ ഒരു പുതിയ രീതി പരീക്ഷി​ക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു തീരു​മാ​നം. ഉപകര​ണ​ങ്ങ​ളും കൊടു​ക്കുന്ന ഭക്ഷണവും അതു പാകം ചെയ്യുന്ന രീതി​യും എല്ലാം പുതി​യ​താ​യി​രു​ന്നു. ഇത്രയും പേർക്കുള്ള ആഹാരം കേടാ​കാ​തെ തണുപ്പിച്ച്‌ സൂക്ഷി​ക്കാൻ ഏതാണ്ട്‌ 20 വലിയ റഫ്രി​ജ​റേ​റ്റ​റു​ക​ളാ​ണു ഞങ്ങൾക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നത്‌. അവയിൽ പലതും ഇടയ്‌ക്കി​ടെ പണിമു​ട​ക്കു​ക​യും ചെയ്യു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇനി, കൺ​വെൻ​ഷന്റെ തലേ ദിവസം ആ സ്റ്റേഡി​യ​ത്തിൽ ഒരു സ്‌പോർട്‌സ്‌ പരിപാ​ടി നടക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ പിറ്റേ​ന്ന​ത്തേ​ക്കുള്ള ഒരുക്ക​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ ചെയ്‌തു​വെ​ക്കാൻവേണ്ടി പാതി​രാ​ത്രി കഴിഞ്ഞാ​ണു ഞങ്ങൾക്ക്‌ അകത്തേക്കു കടക്കാൻ പറ്റിയത്‌. അതു​പോ​ലെ അതിരാ​വി​ലെ​തന്നെ അവ്‌ൻ പ്രവർത്തി​പ്പിച്ച്‌ തുടങ്ങി​യാ​ലേ രാവി​ലത്തെ ഭക്ഷണം സമയത്ത്‌ ഉണ്ടാക്കാൻ കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. എല്ലാം കഴിഞ്ഞ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും ഞങ്ങൾക്കു നല്ല ക്ഷീണമു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും കൂടെ ജോലി ചെയ്‌ത സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ കഠിനാ​ധ്വാ​നം, പക്വത, നർമ​ബോ​ധം എന്നിവ​യിൽനിന്ന്‌ ഞാൻ ഒരുപാ​ടു കാര്യങ്ങൾ പഠിച്ചു. അവിടെ പ്രവർത്തിച്ച സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​മാ​യി ഞങ്ങൾ നല്ല സ്‌നേ​ഹ​ബ​ന്ധ​ത്തി​ലാ​യി. ആ സ്‌നേഹം ഇന്നുവരെ തുടരു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. ക്യു​ബെ​ക്കിൽ ചരി​ത്ര​പ്ര​ധാ​ന​മായ ഈ  കൺ​വെൻ​ഷൻ നടന്നതിൽ ഞങ്ങൾക്ക്‌ ഒരുപാ​ടു സന്തോഷം തോന്നി. കാരണം, 1940-കളിലും 1950-കളിലും നമ്മുടെ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങൾക്ക്‌ ഒരുപാട്‌ ഉപദ്ര​വങ്ങൾ നേരിട്ട ഒരു സ്ഥലമാ​യി​രു​ന്നു അത്‌.

മോൺട്രി​യ​ലിൽനടന്ന വലിയ കൺ​വെൻ​ഷ​നു​ക​ളു​ടെ സമയത്ത്‌ കൂടെ പ്രവർത്തിച്ച ഓവർസി​യർമാ​രിൽനിന്ന്‌ ഒത്തിരി കാര്യങ്ങൾ എനിക്കു പഠിക്കാ​നാ​യി. ഇപ്പോൾ ഭരണസം​ഘാം​ഗ​മാ​യി പ്രവർത്തി​ക്കുന്ന ഡേവിഡ്‌ സ്‌പ്ലെയ്‌ൻ സഹോ​ദ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു ഒരു വർഷം കൺ​വെൻ​ഷൻ ഓവർസി​യർ. പിന്നീടു നടന്ന ഒരു കൺ​വെൻ​ഷ​നിൽ ആ ഉത്തരവാ​ദി​ത്വം എനിക്കാ​യി​രു​ന്നു. ആ നിയമനം നന്നായി ചെയ്യാൻ ഡേവിഡ്‌ സഹോ​ദരൻ എന്നെ എല്ലാ തരത്തി​ലും സഹായി​ച്ചു.

36 വർഷം സഞ്ചാര​വേല ചെയ്‌ത​തി​നു ശേഷം 2011-ൽ എന്നെ സഭാമൂ​പ്പ​ന്മാർക്കുള്ള സ്‌കൂ​ളി​ലെ അധ്യാ​പ​ക​നാ​യി നിയമി​ച്ചു. വെറും രണ്ടു വർഷം​കൊണ്ട്‌ ഞങ്ങൾക്ക്‌ 75 വ്യത്യ​സ്‌ത​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളിൽ താമസി​ക്കേ​ണ്ടി​വന്നു. പക്ഷേ, അതിനു​വേണ്ടി ഞങ്ങൾ ചെയ്‌ത ത്യാഗം തക്ക മൂല്യ​മു​ള്ള​താ​യി​രു​ന്നു. കാരണം, ഓരോ വാരാ​ന്ത​ത്തി​ലും ഇത്തരത്തിൽ പരിശീ​ലനം കിട്ടിയ മൂപ്പന്മാ​രു​ടെ സന്തോഷം എനിക്കു കാണാൻ കഴിഞ്ഞു. മൂപ്പന്മാ​രു​ടെ ആത്മീയത ശക്തമാ​ക്കാൻവേണ്ടി ഭരണസം​ഘം ഇത്ര​യെ​ല്ലാം കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യു​ന്നു​ണ്ട​ല്ലോ എന്ന്‌ ഓർത്ത്‌ അവർക്കു വളരെ​യ​ധി​കം നന്ദി തോന്നി.

പിന്നീട്‌, രാജ്യ​സു​വി​ശേ​ഷ​കർക്കുള്ള സ്‌കൂ​ളിൽ പഠിപ്പി​ക്കാൻ എനിക്കു നിയമനം കിട്ടി. എല്ലാം എങ്ങനെ ചെയ്‌തു​തീർക്കും എന്ന ഉത്‌ക​ണ്‌ഠ​യാ​യി​രു​ന്നു വിദ്യാർഥി​ക​ളിൽ പലർക്കും. കാരണം ഏഴു മണിക്കൂർ തുടർച്ച​യാ​യി ക്ലാസിൽ ഇരിക്കണം, എല്ലാ വൈകു​ന്നേ​ര​വും മൂന്നു മണിക്കൂർ വീതം ഹോം​വർക്ക്‌ ചെയ്യണം. കൂടാതെ ഓരോ ആഴ്‌ച​യും നാലോ അഞ്ചോ നിയമ​ന​ങ്ങ​ളും കാണും. യഹോ​വ​യു​ടെ സഹായ​ത്താൽ മാത്രമേ അവർക്ക്‌ അത്‌ പൂർത്തി​യാ​ക്കാൻ കഴിയു​ക​യു​ള്ളൂ എന്നു ഞാനും കൂടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന അധ്യാ​പ​ക​നും എപ്പോ​ഴും അവരോ​ടു പറയു​മാ​യി​രു​ന്നു. യഹോ​വ​യിൽ ആശ്രയി​ച്ച​തു​കൊണ്ട്‌ വിചാ​രി​ച്ച​തി​ലും നന്നായി അവർക്ക്‌ അതെല്ലാം ചെയ്യാൻ കഴിഞ്ഞു. അപ്പോൾ അവർക്കു​ണ്ടായ അതിശ​യ​വും സന്തോ​ഷ​വും ഞാൻ എപ്പോ​ഴും ഓർക്കാ​റുണ്ട്‌.

മറ്റുള്ള​വ​രോ​ടു സ്‌നേ​ഹ​വും പരിഗ​ണ​ന​യും കാണി​ക്കുന്ന കാര്യ​ത്തിൽ എന്റെ അമ്മ നല്ല ഒരു മാതൃ​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ അമ്മയുടെ ബൈബിൾവി​ദ്യാർഥി​കൾ നന്നായി പുരോ​ഗ​മി​ച്ചു. സത്യ​ത്തോ​ടുള്ള ഡാഡി​യു​ടെ മനോ​ഭാ​വ​ത്തിൽപ്പോ​ലും മാറ്റം​വന്നു. അമ്മ മരിച്ച്‌ മൂന്നു മാസം കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ എല്ലാവ​രെ​യും അതിശ​യി​പ്പി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ പൊതു​പ്ര​സം​ഗം കേൾക്കാൻ ഡാഡി രാജ്യ​ഹാ​ളിൽ വന്നു. തുടർന്ന്‌ 26 വർഷം ഡാഡി പതിവാ​യി മീറ്റി​ങ്ങു​കൾക്കു വന്നിരു​ന്നു. മരിക്കു​ന്ന​തു​വരെ സ്‌നാ​ന​പ്പെ​ട്ടി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും എല്ലാ മീറ്റി​ങ്ങി​നും ആദ്യം എത്തുന്നത്‌ ഡാഡി​യാ​യി​രു​ന്നെ​ന്നാണ്‌ മൂപ്പന്മാർ അദ്ദേഹ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പറഞ്ഞത്‌.

മക്കളായ ഞങ്ങൾക്കും അമ്മ നല്ല ഒരു മാതൃ​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. എന്റെ മൂന്നു പെങ്ങന്മാ​രും അവരുടെ ഭർത്താ​ക്ക​ന്മാ​രും യഹോ​വയെ വിശ്വ​സ്‌ത​മാ​യി സേവി​ക്കു​ന്നു. അവരിൽ രണ്ടു പേർ ബ്രാ​ഞ്ചോ​ഫീ​സു​ക​ളി​ലാ​ണു സേവി​ക്കു​ന്നത്‌. ഒരാൾ പോർച്ചു​ഗ​ലി​ലും മറ്റെയാൾ ഹെയ്‌റ്റി​യി​ലും.

റാൻഡി​യും ഞാനും ഇപ്പോൾ ഒണ്ടേറി​യോ​യി​ലെ ഹാമിൽറ്റ​ണിൽ പ്രത്യേക മുൻനി​ര​സേ​വ​ക​രാ​യി പ്രവർത്തി​ക്കു​ക​യാണ്‌. സഞ്ചാര​വേ​ല​യി​ലാ​യി​രുന്ന സമയത്ത്‌ മറ്റുള്ള​വ​രു​ടെ​കൂ​ടെ മടക്കസ​ന്ദർശ​ന​ങ്ങൾക്കും ബൈബിൾപ​ഠ​ന​ങ്ങൾക്കും ഒക്കെ പോകു​ന്ന​തി​ന്റെ സന്തോഷം ഞങ്ങൾ ആസ്വദി​ച്ചി​രു​ന്നു. എന്നാൽ ഇപ്പോൾ ഞങ്ങളു​ടെ​തന്നെ ബൈബിൾവി​ദ്യാർഥി​കൾ ആത്മീയ​മാ​യി പുരോ​ഗ​മി​ക്കു​ന്നതു കാണു​മ്പോൾ ഞങ്ങൾക്ക്‌ ഒത്തിരി സന്തോഷം തോന്നു​ന്നു. പുതിയ സഭയിൽ ഞങ്ങൾക്കു പലരെ​യും കൂട്ടു​കാ​രാ​യി കിട്ടി. പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യൊ​ക്കെ കടന്നു​പോ​കു​മ്പോ​ഴും അല്ലാത്ത​പ്പോ​ഴും യഹോവ അവരെ സഹായി​ക്കു​ന്നതു കാണു​ന്നതു ഞങ്ങൾക്കു ശരിക്കും ഒരു പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ന​മാണ്‌.

ഇക്കാല​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം ഒരുപാ​ടു പേർ ഞങ്ങളോ​ടു സ്‌നേ​ഹ​വും പരിഗ​ണ​ന​യും കാണി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. അതെല്ലാം ഞങ്ങൾ നന്ദി​യോ​ടെ ഓർക്കു​ന്നു. തിരിച്ച്‌ ഞങ്ങളും മറ്റുള്ള​വ​രോട്‌ ‘ആത്മാർഥ​മായ താത്‌പ​ര്യം’ കാണി​ക്കാൻ ശ്രമി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. (2 കൊരി. 7:6, 7) അങ്ങനെ യഹോ​വയെ ഏറ്റവും നന്നായി സേവി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ അവരെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കാൻ ഞങ്ങൾക്കു കഴിഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ഒരു വീട്ടിലെ അമ്മയും മകനും മകളും മുഴു​സ​മ​യ​സേ​വ​ക​രാ​യി​രു​ന്നു. മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ എപ്പോ​ഴെ​ങ്കി​ലും ചിന്തി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടോ എന്ന്‌ ഒരിക്കൽ ഞാൻ കുടും​ബ​നാ​ഥ​നോ​ടു ചോദി​ച്ചു. മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യാൻ ഞാൻ മൂന്നു പേരെ സഹായി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട​ല്ലോ എന്നായി​രു​ന്നു അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ മറുപടി. അപ്പോൾ ഞാൻ ചോദി​ച്ചു: “യഹോ​വ​യെ​ക്കാൾ നന്നായി അവരെ സഹായി​ക്കാൻ സഹോ​ദ​രനു പറ്റുമോ?” എന്നിട്ട്‌, അവർക്കു കിട്ടുന്ന സന്തോഷം ഒന്നു രുചി​ച്ച​റി​യാൻ ഞാൻ അദ്ദേഹ​ത്തോ​ടു പറഞ്ഞു. അങ്ങനെ ആറു മാസത്തി​നു​ള്ളിൽ അദ്ദേഹ​വും മുൻനി​ര​സേ​വനം തുടങ്ങി.

റാൻഡി​യും ഞാനും ‘വരും​ത​ല​മു​റ​യോട്‌’ യഹോ​വ​യു​ടെ “മഹനീ​യ​പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌” ഇനിയും പറയും. യഹോ​വ​യു​ടെ സേവനം ഞങ്ങൾ ആസ്വദി​ച്ച​പോ​ലെ അവർക്കും ആസ്വദി​ക്കാൻ കഴിയട്ടെ എന്നാണു ഞങ്ങളുടെ പ്രാർഥന.—സങ്കീ. 71:17, 18.