1. യഹോ​വാ​ശും ഉസ്സീയ​യും യോശി​യ​യും ബുദ്ധി​മു​ട്ടുള്ള ഏതു സാഹച​ര്യ​ത്തെ നേരിട്ടു?

 കുട്ടി​ക്കാ​ല​ത്തോ കൗമാ​ര​പ്രാ​യ​ത്തി​ലോ ദൈവ​ജ​നത്തെ ഭരിക്കാൻ നിങ്ങളെ ഒരു രാജാ​വാ​യി തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഒന്നു ചിന്തി​ച്ചു​നോ​ക്കുക. നിങ്ങൾക്ക്‌ എന്തു തോന്നും? ആ അധികാ​രം നിങ്ങൾ എങ്ങനെ ഉപയോ​ഗി​ക്കും? യഹൂദ​യിൽ രാജാ​ക്ക​ന്മാ​രാ​യി​ത്തീർന്ന പല ചെറു​പ്പ​ക്കാ​രെ​ക്കു​റി​ച്ചും ബൈബിൾ പറയുന്നു. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, യഹോ​വാശ്‌ 7-ാം വയസ്സി​ലും ഉസ്സീയ 16-ാം വയസ്സി​ലും യോശിയ 8-ാം വയസ്സി​ലും രാജാ​ക്ക​ന്മാ​രാ​യി. ആ നിയമനം ചെയ്യു​ന്നത്‌ അവർക്ക്‌ ഒട്ടും എളുപ്പ​മാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കില്ല. പക്ഷേ, യഹോ​വ​യും ചില ആളുക​ളും അതിന്‌ അവരെ സഹായി​ച്ചു.

2. യഹോ​വാശ്‌, ഉസ്സീയ, യോശിയ എന്നിവ​രെ​ക്കു​റിച്ച്‌ നമ്മൾ പഠി​ക്കേ​ണ്ടത്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌?

² നമ്മൾ രാജാ​ക്ക​ന്മാ​രോ രാജ്ഞി​മാ​രോ ഒന്നുമല്ല. എങ്കിലും ഈ മൂന്നു ബൈബിൾക​ഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നും പ്രധാ​ന​പ്പെട്ട പല പാഠങ്ങ​ളും നമുക്കു പഠിക്കാ​നാ​കും. അവരെ​ല്ലാം നല്ല തീരു​മാ​ന​ങ്ങ​ളും ചില​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ തെറ്റായ തീരു​മാ​ന​ങ്ങ​ളും എടുത്ത​വ​രാ​യി​രു​ന്നു. അവരുടെ മാതൃ​ക​ക​ളിൽനിന്ന്‌ നല്ല സുഹൃ​ത്തു​ക്കളെ തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കേ​ണ്ട​തി​ന്റെ​യും താഴ്‌മ​യു​ള്ള​വ​രാ​യി​രി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ന്റെ​യും എപ്പോ​ഴും യഹോ​വയെ അന്വേ​ഷി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ന്റെ​യും പ്രാധാ​ന്യം നമ്മൾ മനസ്സി​ലാ​ക്കും.

3. മഹാപു​രോ​ഹി​ത​നായ യഹോ​യാദ നൽകിയ നിർദേ​ശ​ങ്ങ​ളോട്‌ യഹോ​വാശ്‌ രാജാവ്‌ പ്രതി​ക​രി​ച്ചത്‌ എങ്ങനെ?

³ യഹോ​വാ​ശി​ന്റെ നല്ല തീരു​മാ​നങ്ങൾ അനുക​രി​ക്കുക. ചെറു​പ്പ​മാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോൾ യഹോ​വാശ്‌ രാജാവ്‌ ശരിയായ ഒരു തീരു​മാ​ന​മെ​ടു​ത്തു. വളരെ ചെറു​പ്പ​ത്തിൽത്തന്നെ തന്റെ അപ്പനെ മരണത്തിൽ നഷ്ടമാ​യ​തു​കൊണ്ട്‌ യഹോ​വാ​ശി​നെ വളർത്തി​യ​തും യഹോ​വ​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പഠിപ്പി​ച്ച​തും ഒക്കെ മഹാപു​രോ​ഹി​ത​നായ യഹോ​യാ​ദ​യാണ്‌. അദ്ദേഹം നൽകിയ ഉപദേ​ശങ്ങൾ അനുസ​രി​ച്ച​തു​കൊണ്ട്‌ ജ്ഞാന​ത്തോ​ടെ തീരു​മാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ടു​ക്കാൻ യഹോ​വാ​ശി​നു കഴിഞ്ഞു. അങ്ങനെ യഹോ​വയെ സേവി​ക്കാ​നും ശുദ്ധാ​രാ​ധ​ന​യ്‌ക്കു നേതൃ​ത്വം കൊടു​ക്കാ​നും യഹോ​വാശ്‌ തീരു​മാ​നി​ച്ചു. യഹോ​വ​യു​ടെ ആലയത്തി​ന്റെ അറ്റകു​റ്റ​പ്പ​ണി​കൾ ചെയ്യു​ന്ന​തി​നു വേണ്ട ക്രമീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളും അദ്ദേഹം ചെയ്‌തു.—2 ദിന. 24:1, 2, 4, 13, 14.

4. യഹോ​വ​യു​ടെ നിയമ​ങ്ങളെ ഒരു സമ്മാന​മാ​യി കാണു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടുള്ള പ്രയോ​ജനം എന്താണ്‌? (സുഭാ. 2:2, 10-12)

 ⁴ നിങ്ങളു​ടെ മാതാ​പി​താ​ക്ക​ളോ മറ്റാ​രെ​ങ്കി​ലു​മോ യഹോ​വയെ സ്‌നേ​ഹി​ക്കാ​നും യഹോവ പറഞ്ഞി​രി​ക്കുന്ന വഴിക​ളി​ലൂ​ടെ നടക്കാ​നും നിങ്ങളെ പഠിപ്പി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ അതു നിങ്ങൾക്കു ലഭിച്ചി​രി​ക്കുന്ന വലി​യൊ​രു സമ്മാന​മാണ്‌. (സുഭാ​ഷി​തങ്ങൾ 2:2, 10-12 വായി​ക്കുക.) മാതാ​പി​താ​ക്കൾക്കു നിങ്ങളെ പല വിധങ്ങ​ളിൽ പരിശീ​ലി​പ്പി​ക്കാ​നാ​കും. നല്ല തീരു​മാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ടു​ക്കാൻ കാറ്റ്യയെ അവളുടെ അപ്പൻ എങ്ങനെ​യാ​ണു സഹായി​ച്ച​തെന്നു നോക്കുക. ദിവസ​വും അവളെ സ്‌കൂ​ളിൽ കൊണ്ടു​പോ​യി വിടുന്ന സമയത്ത്‌ അദ്ദേഹം അവളു​മാ​യി ദിനവാ​ക്യം ചർച്ച ചെയ്യു​മാ​യി​രു​ന്നു. കാറ്റ്യ പറയുന്നു: “അത്തരം ചർച്ചകൾ ഓരോ ദിവസ​വും വന്നിരുന്ന പ്രശ്‌ന​ങ്ങളെ കൈകാ​ര്യം ചെയ്യാൻ എന്നെ സഹായി​ച്ചു.” എന്നാൽ ബൈബി​ളി​നെ അടിസ്ഥാ​ന​മാ​ക്കി മാതാ​പി​താ​ക്കൾ നൽകുന്ന ഉപദേ​ശങ്ങൾ നിങ്ങളു​ടെ സ്വാത​ന്ത്ര്യം നഷ്ടപ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​താ​യി തോന്നു​ന്നെ​ങ്കി​ലോ? അപ്പോ​ഴും അവരെ അനുസ​രി​ക്കാൻ നിങ്ങൾക്ക്‌ എങ്ങനെ കഴിയും? തന്റെ മാതാ​പി​താ​ക്കൾ ഒരു നിയമം വെക്കു​ന്ന​തോ​ടൊ​പ്പം അതിന്റെ കാരണം വിശദീ​ക​രി​ച്ചു​ത​രു​മാ​യി​രു​ന്നെന്ന്‌ അനസ്‌താ​സിയ ഓർക്കു​ന്നു. “അതു​കൊണ്ട്‌ മാതാ​പി​താ​ക്കൾ വെച്ച നിയമങ്ങൾ ഒരു നിയ​ന്ത്ര​ണ​മാ​യി​ട്ടല്ല സ്‌നേ​ഹ​ത്തോ​ടെ​യുള്ള ഒരു സംരക്ഷ​ണ​മാ​യിട്ട്‌ എനിക്കു കാണാൻ കഴിഞ്ഞു” എന്നു സഹോ​ദരി പറയുന്നു.

5. നിങ്ങളു​ടെ പ്രവർത്ത​നങ്ങൾ യഹോ​വ​യെ​യും മാതാ​പി​താ​ക്ക​ളെ​യും എങ്ങനെ ബാധി​ക്കും? (സുഭാ. 22:6; 23:15, 24, 25)

⁵ ബൈബി​ളു​പ​ദേ​ശങ്ങൾ നിങ്ങൾ അനുസ​രി​ക്കു​മ്പോൾ അതു മാതാ​പി​താ​ക്കളെ ഒരുപാ​ടു സന്തോ​ഷി​പ്പി​ക്കും. ഏറ്റവും പ്രധാ​ന​മാ​യി അതു ദൈവത്തെ സന്തോ​ഷി​പ്പി​ക്കും; ദൈവ​വു​മാ​യുള്ള നിങ്ങളു​ടെ സൗഹൃദം കൂടുതൽ ശക്തമാ​ക്കു​ക​യും ചെയ്യും. (സുഭാ​ഷി​തങ്ങൾ 22:6; 23:15, 24, 25 വായി​ക്കുക.) ചെറു​പ്പ​ത്തിൽ യഹോ​വാശ്‌ വെച്ച മാതൃക അനുക​രി​ക്കാ​നുള്ള നല്ല കാരണ​ങ്ങ​ളല്ലേ അവ?

6. യഹോ​വാശ്‌ ആരുടെ ഉപദേശം ശ്രദ്ധി​ക്കാൻ തുടങ്ങി, എന്തായി​രു​ന്നു അതിന്റെ ഫലം? (2 ദിന. 24:17, 18)

⁶ യഹോ​വാ​ശി​ന്റെ മോശം തീരു​മാ​ന​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌ പാഠം പഠിക്കുക. യഹോ​യാ​ദ​യു​ടെ മരണ​ശേഷം യഹോ​വാശ്‌ ചീത്ത കൂട്ടു​കെ​ട്ടി​ലേക്കു പോയി. (2 ദിനവൃ​ത്താ​ന്തം 24:17, 18 വായി​ക്കുക.) യഹോ​വയെ സ്‌നേ​ഹി​ക്കാത്ത യഹൂദാ​പ്ര​ഭു​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ വാക്കുകൾ അനുസ​രി​ക്കാ​നാ​ണു രാജാവ്‌ തീരു​മാ​നി​ച്ചത്‌. അവരു​മാ​യുള്ള കൂട്ടു​കെട്ട്‌ അദ്ദേഹം ഒഴിവാ​ക്കേ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു. അതി​നോ​ടു നിങ്ങളും യോജി​ക്കു​ന്നി​ല്ലേ? (സുഭാ. 1:10) എന്നാൽ അദ്ദേഹം അവരുടെ ഉപദേശം അനുസ​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു ചെയ്‌തത്‌. മാത്രമല്ല, ബന്ധുവായ സെഖര്യ തിരു​ത്താൻ ശ്രമി​ച്ച​പ്പോൾ യഹോ​വാശ്‌ അദ്ദേഹത്തെ കൊല്ലു​ക​പോ​ലും ചെയ്‌തു. (2 ദിന. 24:20, 21; മത്താ. 23:35) എത്ര വലിയ ബുദ്ധി​മോ​ശ​മാണ്‌ യഹോ​വാശ്‌ കാണി​ച്ചത്‌! തുടക്കം വളരെ നല്ലതാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും ഒടുവിൽ അദ്ദേഹം വിശ്വാ​സ​ത്യാ​ഗി​യും കൊല​പാ​ത​കി​യും ആയി. അവസാനം സ്വന്തം ദാസന്മാർതന്നെ അദ്ദേഹത്തെ കൊന്നു​ക​ളഞ്ഞു. (2 ദിന. 24:22-25) യഹോ​വ​യു​ടെ​യും യഹോ​വയെ സ്‌നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ടെ​യും വാക്കുകൾ ശ്രദ്ധി​ക്കു​ന്ന​തിൽ തുടർന്നി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ ജീവിതം എത്ര വ്യത്യ​സ്‌ത​മാ​യി​രു​ന്നേനെ! യഹോ​വാ​ശി​ന്റെ ജീവി​ത​ത്തിൽനിന്ന്‌ നിങ്ങൾ എന്താണു പഠിച്ചത്‌?

7. നിങ്ങൾ ആരെയാ​ണു കൂട്ടു​കാ​രാ​ക്കേ​ണ്ടത്‌? (ചിത്ര​വും കാണുക.)

⁷ യഹോ​വാശ്‌ എടുത്ത തെറ്റായ തീരു​മാ​ന​ത്തിൽനിന്ന്‌ നമുക്ക്‌ ഒരു പാഠം പഠിക്കാ​നുണ്ട്‌. യഹോ​വയെ സ്‌നേ​ഹി​ക്കു​ക​യും സന്തോ​ഷി​പ്പി​ക്കാൻ ആഗ്രഹി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യു​ന്ന​വ​രെ​യാ​ണു നമ്മൾ കൂട്ടു​കാ​രാ​ക്കേ​ണ്ടത്‌. നമ്മുടെ  അതേ പ്രായ​ക്കാ​രെ മാത്രമല്ല അല്ലാത്ത​വ​രെ​യും നമുക്കു കൂട്ടു​കാ​രാ​ക്കാം. യഹോ​യാ​ദ​യെ​ക്കാൾ വളരെ പ്രായ​ക്കു​റ​വാ​യി​രു​ന്നു യഹോ​വാ​ശിന്‌ എന്ന കാര്യം ഓർക്കുക. നിങ്ങളു​ടെ കൂട്ടു​കാ​രെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഇങ്ങനെ​യൊ​ക്കെ ചിന്തി​ക്കുക: ‘യഹോ​വ​യി​ലുള്ള എന്റെ വിശ്വാ​സം ശക്തമാ​ക്കാൻ അവർ എന്നെ സഹായി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ? ദൈവ​ത്തി​ന്റെ നിലവാ​ര​ങ്ങൾക്കു ചേർച്ച​യിൽ ജീവി​ക്കാൻ അവർ എന്നെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ? യഹോ​വ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചും ബൈബിൾസ​ത്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചും അവർ സംസാ​രി​ക്കാ​റു​ണ്ടോ? ദൈവ​ത്തി​ന്റെ നിലവാ​ര​ങ്ങളെ അവർ ആദരി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ? ഞാൻ കേൾക്കാൻ ഇഷ്ടപ്പെ​ടുന്ന കാര്യങ്ങൾ മാത്ര​മാ​ണോ അവർ എന്നോടു പറയു​ന്നത്‌? അതോ ആവശ്യം​വ​ന്നാൽ എന്നെ തിരു​ത്താ​നുള്ള ധൈര്യം അവർ കാണി​ക്കാ​റു​ണ്ടോ?’ (സുഭാ. 27:5, 6, 17) കൂട്ടു​കാർ യഹോ​വയെ സ്‌നേ​ഹി​ക്കാ​ത്ത​വ​രാ​ണെ​ങ്കിൽ നിങ്ങൾക്ക്‌ അവരെ ആവശ്യ​മില്ല എന്നതാണു സത്യം. എന്നാൽ നിങ്ങളു​ടെ കൂട്ടു​കാർ യഹോ​വയെ സ്‌നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന​വ​രാ​ണെ​ങ്കിൽ നല്ല കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യാൻ അവർ നിങ്ങളെ സഹായി​ക്കും.—സുഭാ. 13:20.

8. സമൂഹ​മാ​ധ്യ​മങ്ങൾ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​മ്പോൾ എന്തൊക്കെ കാര്യങ്ങൾ മനസ്സിൽപ്പി​ടി​ക്കണം?

⁸ സമൂഹ​മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ നമുക്കു സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളോ​ടും കുടും​ബാം​ഗ​ങ്ങ​ളോ​ടും സംസാ​രി​ക്കാ​നും അവരു​മാ​യി സന്തോഷം പങ്കിടാ​നും കഴിയു​ന്നു. എന്നാൽ പലരും അവർ വാങ്ങി​ച്ച​തോ ചെയ്‌ത​തോ ആയ കാര്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഫോ​ട്ടോ​ക​ളും വീഡി​യോ​ക​ളും പോസ്റ്റു ചെയ്‌തു​കൊണ്ട്‌ മറ്റുള്ള​വ​രു​ടെ ശ്രദ്ധ പിടി​ച്ചു​പ​റ്റാ​നാണ്‌ ഇവ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നത്‌. സമൂഹ​മാ​ധ്യ​മങ്ങൾ ഉപയോ​ഗി​ക്കുന്ന സമയത്ത്‌ ഇങ്ങനെ ചിന്തി​ക്കുക: ‘മറ്റുള്ള​വ​രു​ടെ ശ്രദ്ധ പിടി​ച്ചു​പ​റ്റുക എന്നതാ​ണോ എന്റെ ലക്ഷ്യം? ഞാൻ ഇതിൽ എന്തെങ്കി​ലും പോസ്റ്റു ചെയ്യു​ന്നതു മറ്റുള്ള​വരെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കാ​നാ​ണോ അതോ എനിക്കു​തന്നെ ഒരു പേരു​ണ്ടാ​ക്കാ​നാ​ണോ? സമൂഹ​മാ​ധ്യ​മങ്ങൾ ഉപയോ​ഗി​ക്കുന്ന മറ്റുള്ളവർ എന്റെ ചിന്ത​യെ​യും സംസാ​ര​ത്തെ​യും പ്രവർത്ത​ന​ങ്ങ​ളെ​യും മോശ​മാ​യി സ്വാധീ​നി​ക്കാൻ ഞാൻ അനുവ​ദി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ?’ ഭരണസം​ഘാം​ഗ​മാ​യി​രുന്ന നേഥൻ നോർ സഹോ​ദരൻ ഒരിക്കൽ പറഞ്ഞത്‌ ഇങ്ങനെ​യാണ്‌: “മനുഷ്യ​രെ പ്രീതി​പ്പെ​ടു​ത്താൻ ശ്രമി​ക്ക​രുത്‌. അങ്ങനെ ചെയ്‌താൽ നിങ്ങൾക്ക്‌ ആരെയും പ്രീതി​പ്പെ​ടു​ത്താ​നാ​കില്ല. യഹോ​വയെ പ്രീതി​പ്പെ​ടു​ത്തുക. അങ്ങനെ​യാ​യാൽ യഹോ​വയെ സ്‌നേ​ഹി​ക്കുന്ന എല്ലാവ​രെ​യും നിങ്ങൾ പ്രീതി​പ്പെ​ടു​ത്തും.”

9. യഹോവ ഉസ്സീയയെ എങ്ങനെ​യെ​ല്ലാം സഹായി​ച്ചു? (2 ദിന. 26:1-5)

⁹ ഉസ്സീയ​യു​ടെ നല്ല തീരു​മാ​നങ്ങൾ അനുക​രി​ക്കുക. ചെറു​പ്പ​ത്തിൽ ഉസ്സീയ രാജാവ്‌ വളരെ താഴ്‌മ​യുള്ള വ്യക്തി​യാ​യി​രു​ന്നു. അദ്ദേഹം ‘സത്യ​ദൈ​വത്തെ ഭയപ്പെ​ടാൻ പഠിച്ചു.’ 68 വർഷം ജീവിച്ച അദ്ദേഹ​ത്തി​നു ജീവി​ത​ത്തി​ലെ ഭൂരി​ഭാ​ഗം സമയവും യഹോ​വ​യു​ടെ അനു​ഗ്ര​ഹ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. (2 ദിനവൃ​ത്താ​ന്തം 26:1-5 വായി​ക്കുക.) ഉസ്സീയ പല ശത്രു​രാ​ജ്യ​ങ്ങളെ തോൽപ്പി​ക്കു​ക​യും യരുശ​ലേ​മി​ന്റെ സുരക്ഷ ഉറപ്പു​വ​രു​ത്തു​ക​യും ചെയ്‌തു. (2 ദിന. 26:6-15) യഹോ​വ​യു​ടെ സഹായ​ത്താൽ ഒരുപാ​ടു കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യാൻ കഴിഞ്ഞ​തിൽ ഉസ്സീയ​യ്‌ക്ക്‌ ഉറപ്പാ​യും സന്തോഷം തോന്നി​യി​ട്ടുണ്ട്‌.—സഭാ. 3:12, 13.

10. ഉസ്സീയ​യ്‌ക്ക്‌ എന്തു സംഭവി​ച്ചു?

¹⁰ ഉസ്സീയ​യു​ടെ മോശം തീരു​മാ​ന​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌ പാഠം പഠിക്കുക. ഒരു രാജാ​വെന്ന നിലയിൽ മറ്റുള്ള​വർക്കു നിർദേ​ശങ്ങൾ കൊടുത്ത്‌ അവരെ​ക്കൊണ്ട്‌ അത്‌ അനുസ​രി​പ്പി​ക്കുന്ന രീതി​യാ​ണ​ല്ലോ ഉസ്സീയ ശീലി​ച്ചു​വ​ന്നത്‌. അതു​കൊണ്ട്‌ ആഗ്രഹി​ക്കുന്ന എന്തും തനിക്കു ചെയ്യാം എന്ന്‌ അദ്ദേഹം ചിന്തി​ച്ചി​രി​ക്കു​മോ? എന്തായി​രു​ന്നാ​ലും ഒരിക്കൽ ഉസ്സീയ യഹോ​വ​യു​ടെ ആലയത്തിൽ പ്രവേ​ശിച്ച്‌ ധിക്കാ​ര​ത്തോ​ടെ യാഗപീ​ഠ​ത്തിൽ സുഗന്ധ​ക്കൂട്ട്‌ അർപ്പി​ക്കാൻ തീരു​മാ​നി​ച്ചു. അങ്ങനെ ചെയ്യാൻ രാജാ​ക്ക​ന്മാർക്ക്‌ അനുവാ​ദ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നില്ല. (2 ദിന. 26:16-18) മഹാപു​രോ​ഹി​ത​നായ അസര്യ തടയാൻ ശ്രമി​ച്ച​പ്പോൾ അദ്ദേഹം കോപം​കൊണ്ട്‌ വിറച്ചു. അങ്ങനെ അതുവരെ യഹോ​വയെ വിശ്വ​സ്‌ത​മാ​യി സേവി​ച്ച​തി​ന്റെ നല്ല പേര്‌ അദ്ദേഹ​ത്തി​നു നഷ്ടമായി. കുഷ്‌ഠം വരുത്തി​ക്കൊണ്ട്‌ യഹോവ ഉസ്സീയയെ ശിക്ഷി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. (2 ദിന. 26:19-21) അദ്ദേഹം താഴ്‌മ​യു​ള്ള​വ​നാ​യി തുടർന്നി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ ജീവിതം എത്ര നല്ലതാ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു!

11. താഴ്‌മ​യു​ള്ള​വ​രാ​ണെന്നു നമുക്ക്‌ എങ്ങനെ തെളി​യി​ക്കാം? (ചിത്ര​വും കാണുക.)

¹¹ ഉസ്സീയ ശക്തനാ​യി​ത്തീർന്ന​പ്പോൾ തന്റെ നേട്ടങ്ങ​ളൊ​ക്കെ യഹോ​വ​യു​ടെ അനു​ഗ്ര​ഹ​ത്താൽ കിട്ടി​യ​താ​ണെന്ന കാര്യം അദ്ദേഹം മറന്നു. എന്താണു നമുക്കുള്ള പാഠം? ജീവി​ത​ത്തി​ലും ദൈവ​സേ​വ​ന​ത്തി​ലും നമുക്കുള്ള എല്ലാ നല്ല കാര്യ​ങ്ങ​ളും യഹോ​വ​യു​ടെ അനു​ഗ്ര​ഹ​ത്താൽ ലഭിച്ച​താ​ണെന്നു നമ്മൾ എപ്പോ​ഴും ഓർക്കണം. നമ്മുടെ നേട്ടങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പൊങ്ങച്ചം പറയു​ന്ന​തി​നു പകരം അതിന്റെ മഹത്ത്വം യഹോ​വ​യ്‌ക്കു കൊടു​ക്കുക. b (1 കൊരി. 4:7) നമ്മൾ അപൂർണ​രാ​ണെ​ന്നും നമുക്കു ശിക്ഷണം ആവശ്യ​മാ​ണെ​ന്നും താഴ്‌മ​യോ​ടെ അംഗീ​ക​രി​ക്കു​ക​യും വേണം. 60-ലധികം വയസ്സുള്ള ഒരു സഹോ​ദരൻ ഇങ്ങനെ എഴുതി: “മറ്റുള്ളവർ എന്റെ തെറ്റു  ചൂണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചാ​ലും അവരോ​ടു മുഷിവ്‌ തോന്ന​രു​തെന്ന കാര്യം ഞാൻ പഠിച്ചു. ഇടയ്‌ക്കൊ​ക്കെ എനിക്കു പറ്റുന്ന ചെറിയ തെറ്റു​കൾക്കു ശിക്ഷണം കിട്ടു​മ്പോൾ അതു തിരുത്തി മുന്നോ​ട്ടു​പോ​കാൻ ഞാൻ നന്നായി ശ്രമി​ക്കും.” നമ്മൾ യഹോ​വയെ അനുസ​രി​ക്കു​ക​യും താഴ്‌മ​യു​ള്ള​വ​രാ​യി തുടരു​ക​യും ചെയ്യു​ന്നെ​ങ്കിൽ നമ്മുടെ ജീവിതം സന്തോ​ഷ​മു​ള്ള​താ​യി​രി​ക്കും.—സുഭാ. 22:4.

12. ചെറു​പ്രാ​യ​ത്തിൽത്തന്നെ യോശിയ യഹോ​വയെ അന്വേ​ഷി​ച്ചത്‌ എങ്ങനെ? (2 ദിന. 34:1-3)

¹² യോശി​യ​യു​ടെ നല്ല തീരു​മാ​നങ്ങൾ അനുക​രി​ക്കുക. കൗമാ​ര​ത്തിൽത്തന്നെ യോശിയ യഹോ​വയെ അന്വേ​ഷി​ച്ചു​തു​ടങ്ങി. യഹോ​വ​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പഠിക്കാ​നും യഹോ​വ​യു​ടെ ഇഷ്ടം ചെയ്യാ​നും യോശിയ ആഗ്രഹി​ച്ചു. എന്നാൽ ഈ യുവരാ​ജാ​വി​ന്റെ ജീവിതം അത്ര എളുപ്പ​മാ​യി​രു​ന്നില്ല. അന്നു കൂടുതൽ ആളുക​ളും വ്യാജ​ദൈ​വ​ങ്ങളെ ആരാധി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ അതു നിറു​ത്ത​ലാ​ക്കാൻ യോശി​യ​യ്‌ക്കു നല്ല ധൈര്യം വേണമാ​യി​രു​ന്നു. യോശിയ അതിനുള്ള ധൈര്യം കാണി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. 20 വയസ്സാ​കു​ന്ന​തി​നു മുമ്പു​തന്നെ ദേശത്തു​നിന്ന്‌ വ്യാജാ​രാ​ധന തുടച്ചു​നീ​ക്കാ​നുള്ള കാര്യങ്ങൾ അദ്ദേഹം ചെയ്‌തു​തു​ടങ്ങി.—2 ദിനവൃ​ത്താ​ന്തം 34:1-3 വായി​ക്കുക.

13. നിങ്ങ​ളെ​ത്തന്നെ യഹോ​വ​യ്‌ക്കു സമർപ്പി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ തുടർന്നുള്ള നിങ്ങളു​ടെ ജീവിതം എങ്ങനെ​യു​ള്ള​താ​യി​രി​ക്കും?

¹³ നിങ്ങൾ വളരെ ചെറു​പ്പ​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും യോശി​യയെ അനുക​രി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ യഹോ​വയെ അന്വേ​ഷി​ക്കാ​നും യഹോ​വ​യു​ടെ മനോ​ഹ​ര​മായ ഗുണങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പഠിക്കാ​നും നിങ്ങൾക്കാ​കും. അങ്ങനെ ചെയ്യു​മ്പോൾ ജീവിതം യഹോ​വ​യ്‌ക്കു സമർപ്പി​ക്കാൻ നിങ്ങൾക്ക്‌ ആഗ്രഹം തോന്നും. നിങ്ങ​ളെ​ത്തന്നെ യഹോ​വ​യ്‌ക്കു സമർപ്പി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ തുടർന്നുള്ള നിങ്ങളു​ടെ ജീവിതം എങ്ങനെ​യു​ള്ള​താ​യി​രി​ക്കും? 14-ാം വയസ്സിൽ സ്‌നാ​ന​മേറ്റ ലൂക്ക്‌ യഹോ​വ​യ്‌ക്കു തന്റെ ജീവിതം സമർപ്പി​ച്ച​ശേഷം ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: “ഇനിമു​തൽ യഹോ​വയെ സേവി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​യി​രി​ക്കും എന്റെ ജീവി​ത​ത്തിൽ ഒന്നാം സ്ഥാനം. എല്ലാ കാര്യ​ത്തി​ലും യഹോ​വയെ സന്തോ​ഷി​പ്പി​ക്കാൻ ഞാൻ ശ്രമി​ക്കും.” (മർക്കോ. 12:30) ലൂക്കി​ന്റേ​തു​പോ​ലുള്ള അതേ ആഗ്രഹ​മാ​ണു​ള്ള​തെ​ങ്കിൽ നിങ്ങളു​ടെ ജീവി​ത​വും എത്ര സന്തോ​ഷ​മു​ള്ള​താ​യി​രി​ക്കും!

14. ചില ചെറു​പ്പ​ക്കാർ എങ്ങനെ​യാ​ണു യോശിയ രാജാ​വി​ന്റെ മാതൃക അനുക​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌?

¹⁴ യഹോ​വയെ സേവി​ക്കുന്ന ചെറു​പ്പ​ക്കാ​രെന്ന നിലയിൽ നിങ്ങൾ നേരി​ടുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങൾ എന്തൊ​ക്കെ​യാണ്‌? അതെക്കു​റിച്ച്‌ ചില ചെറു​പ്പ​ക്കാർ പറയു​ന്നത്‌ എന്താ​ണെന്നു നോക്കുക. സ്‌കൂ​ളിൽ കൂട്ടു​കാർ വേപ്പിങ്‌, അതായത്‌ ഇല​ക്ട്രോ​ണിക്‌ സിഗരറ്റ്‌ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌, നിർബ​ന്ധി​ച്ച​താ​യി​രു​ന്നു 12-ാം വയസ്സിൽ സ്‌നാ​ന​പ്പെട്ട ജൊഹാ​നു നേരി​ടേ​ണ്ടി​വന്ന പ്രശ്‌നം. കൂട്ടു​കാ​രു​ടെ നിർബ​ന്ധ​ത്തി​നു വഴങ്ങാ​തി​രി​ക്കാൻ ജൊഹാ​നു കഴിഞ്ഞത്‌ എങ്ങനെ​യാണ്‌? വേപ്പിങ്‌ തന്റെ ആരോ​ഗ്യ​ത്തെ​യും യഹോ​വ​യു​മാ​യുള്ള ബന്ധത്തെ​യും എങ്ങനെ ബാധി​ക്കു​മെന്നു ജൊഹാൻ ചിന്തിച്ചു. ഇനി, റെയ്‌ച്ച​ലി​ന്റെ അനുഭവം നോക്കാം. 14-ാം വയസ്സിൽ സ്‌നാ​ന​പ്പെട്ട അവൾ, സ്‌കൂ​ളിൽ തനിക്കു​ണ്ടാ​കുന്ന പ്രശ്‌ന​ങ്ങളെ നേരി​ടാൻ സഹായി​ക്കു​ന്നത്‌ എന്താ​ണെന്നു വിശദീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു: “ഞാൻ കാണു​ക​യും കേൾക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്ന കാര്യ​ങ്ങളെ യഹോ​വ​യു​മാ​യും ബൈബി​ളു​മാ​യും ബന്ധപ്പെ​ടു​ത്തി  ചിന്തി​ക്കാൻ ശ്രമി​ക്കാ​റുണ്ട്‌. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ക്ലാസിൽ ചരി​ത്ര​വി​ഷയം പഠിപ്പി​ക്കു​മ്പോൾ ഇടയ്‌ക്കൊ​ക്കെ ഒരു ബൈബിൾവി​വ​ര​ണ​മോ ഒരു പ്രവച​ന​മോ എന്റെ മനസ്സി​ലേക്കു വരും. ചില​പ്പോൾ കൂട്ടു​കാ​രോ​ടു ഞാൻ സംസാ​രി​ക്കുന്ന സമയത്ത്‌ അവരോ​ടു പറയാൻ പറ്റിയ വാക്യ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഞാൻ ചിന്തി​ക്കും.” യോശിയ രാജാ​വിന്‌ ഉണ്ടായ​തു​പോ​ലുള്ള പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളാ​യി​രി​ക്കില്ല ഒരുപക്ഷേ നിങ്ങൾക്കു നേരി​ടേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്നത്‌. എന്നാൽ അദ്ദേഹ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ ജ്ഞാനി​യും വിശ്വ​സ്‌ത​നും ആണെന്നു നിങ്ങൾക്കും തെളി​യി​ക്കാ​നാ​കും. ചെറു​പ്രാ​യ​ത്തിൽ നിങ്ങൾക്കു​ണ്ടാ​കുന്ന പ്രശ്‌ന​ങ്ങളെ വിജയ​ക​ര​മാ​യി കൈകാ​ര്യം ചെയ്‌താൽ ഭാവി​യി​ലു​ണ്ടാ​യേ​ക്കാ​വുന്ന പ്രശ്‌ന​ങ്ങളെ നേരി​ടാൻ നിങ്ങൾക്കു കൂടുതൽ എളുപ്പ​മാ​യി​രി​ക്കും.

15. യഹോ​വയെ വിശ്വ​സ്‌ത​മാ​യി സേവി​ക്കാൻ യോശി​യയെ സഹായി​ച്ചത്‌ എന്താണ്‌? (2 ദിന. 34:14, 18-21)

¹⁵ യോശിയ രാജാ​വിന്‌ 26 വയസ്സാ​യ​പ്പോൾ ആലയത്തി​ന്റെ അറ്റകു​റ്റ​പ്പ​ണി​കൾക്കു​വേ​ണ്ടി​യുള്ള കാര്യങ്ങൾ അദ്ദേഹം ചെയ്‌തു​തു​ടങ്ങി. ആ ജോലി നടക്കുന്ന സമയത്ത്‌ “മോശ​യി​ലൂ​ടെ ലഭിച്ച യഹോ​വ​യു​ടെ നിയമ​പു​സ്‌തകം” കണ്ടെത്തി. നിയമ​പു​സ്‌ത​ക​ത്തിൽനിന്ന്‌ വായി​ച്ചു​കേ​ട്ടത്‌, അതിനു ചേർച്ച​യിൽ പ്രവർത്തി​ക്കാൻ രാജാ​വി​നെ പ്രേരി​പ്പി​ച്ചു. (2 ദിനവൃ​ത്താ​ന്തം 34:14, 18-21 വായി​ക്കുക.) പതിവാ​യി ബൈബിൾ വായി​ക്കാൻ നിങ്ങൾക്ക്‌ ആഗ്രഹ​മു​ണ്ടോ? ഒരുപക്ഷേ ഇപ്പോൾത്തന്നെ നിങ്ങൾ അതിനു ശ്രമി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​കും. എന്നാൽ ശരിക്കും അത്‌ ഇഷ്ടപ്പെ​ടു​ന്നു​ണ്ടോ? വായി​ക്കു​മ്പോൾ ഇഷ്ടപ്പെട്ട വാക്യങ്ങൾ കുറി​ച്ചു​വെ​ക്കാ​റു​ണ്ടോ? നേരത്തേ പറഞ്ഞ ലൂക്ക്‌ ബൈബിൾ വായി​ക്കുന്ന സമയത്ത്‌ കിട്ടുന്ന നല്ല ആശയങ്ങൾ ഒരു ബുക്കിൽ എഴുതി​വെ​ക്കാ​റുണ്ട്‌. നിങ്ങളും അതു​പോ​ലുള്ള കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യു​ന്നെ​ങ്കിൽ ബൈബിൾ വാക്യ​ങ്ങ​ളും അതിൽനിന്ന്‌ പഠിച്ച ആശയങ്ങ​ളും ഓർത്തു​വെ​ക്കാൻ എളുപ്പ​മാ​യി​രി​ക്കും. നിങ്ങൾ എത്രയ​ധി​ക​മാ​യി ബൈബിൾ പഠിക്കു​ക​യും അതിനെ സ്‌നേ​ഹി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യു​ന്നോ അത്രയ​ധി​ക​മാ​യി യഹോ​വയെ സേവി​ക്കാ​നുള്ള ആഗ്രഹം ശക്തമാ​കും. അങ്ങനെ ശരിയായ കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യാൻ ദൈവ​വ​ചനം യോശിയ രാജാ​വി​നെ പ്രേരി​പ്പി​ച്ച​തു​പോ​ലെ നിങ്ങ​ളെ​യും പ്രേരി​പ്പി​ക്കും.

16. യോശി​യ​യ്‌ക്ക്‌ ഗുരു​ത​ര​മായ തെറ്റു പറ്റിയത്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌, അതിൽനിന്ന്‌ നമുക്ക്‌ എന്തു പഠിക്കാം?

¹⁶ യോശി​യ​യു​ടെ മോശം തീരു​മാ​ന​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌ പാഠം പഠിക്കുക. ഏകദേശം 39 വയസ്സു​ള്ള​പ്പോൾ യോശിയ വലി​യൊ​രു തെറ്റു ചെയ്‌തു. അതിന്റെ ഫലമായി അദ്ദേഹ​ത്തി​നു സ്വന്തം ജീവൻപോ​ലും നഷ്ടപ്പെട്ടു. തീരു​മാ​നങ്ങൾ എടു​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്ന​പ്പോൾ സഹായ​ത്തി​നാ​യി യഹോ​വ​യി​ലേക്കു നോക്കു​ന്ന​തി​നു പകരം അദ്ദേഹം തന്നിൽത്ത​ന്നെ​യാണ്‌ ആശ്രയി​ച്ചത്‌. (2 ദിന. 35:20-25) അതിൽനിന്ന്‌ നമുക്കു പഠിക്കാ​നുള്ള ഒരു പാഠമുണ്ട്‌: എത്ര പ്രായ​മാ​യാ​ലും, ബൈബിൾ പഠിക്കാൻ തുടങ്ങി​യിട്ട്‌ എത്ര വർഷമാ​യാ​ലും നമ്മൾ യഹോ​വയെ അന്വേ​ഷി​ക്കു​ന്ന​തിൽ  തുടരണം. ശരിയായ തീരു​മാ​ന​മെ​ടു​ക്കാ​നുള്ള സഹായ​ത്തി​നാ​യി പതിവാ​യി പ്രാർഥി​ക്കു​ന്ന​തും ദൈവ​വ​ചനം പഠിക്കു​ന്ന​തും പക്വത​യുള്ള ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ക​ളു​ടെ ഉപദേശം തേടു​ന്ന​തും അതിൽ ഉൾപ്പെ​ടു​ന്നു. അങ്ങനെ​യാ​കു​മ്പോൾ നമ്മൾ വലിയ തെറ്റുകൾ വരുത്താ​നുള്ള സാധ്യത കുറവാ​യി​രി​ക്കും. മാത്രമല്ല കൂടുതൽ സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ​യി​രി​ക്കാ​നും നമുക്കു കഴി​ഞ്ഞേ​ക്കും.—യാക്കോ. 1:25.

17. യഹൂദ​യി​ലെ മൂന്നു രാജാ​ക്ക​ന്മാ​രിൽനിന്ന്‌ നമ്മൾ എന്തൊ​ക്കെ​യാ​ണു പഠിച്ചത്‌?

¹⁷ നല്ല കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യാ​നുള്ള ഒരുപാട്‌ അവസര​ങ്ങ​ളാണ്‌ ചെറു​പ്പ​ക്കാ​രായ നിങ്ങളു​ടെ മുന്നി​ലു​ള്ളത്‌. നിങ്ങൾക്കു ശരിയായ തീരു​മാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ടു​ക്കാ​നും യഹോ​വ​യു​ടെ ഇഷ്ടം ചെയ്യാ​നും കഴിയു​മെന്ന്‌ യഹോ​വാ​ശി​ന്റെ​യും ഉസ്സീയ​യു​ടെ​യും യോശി​യ​യു​ടെ​യും ജീവിതം കാണി​ക്കു​ന്നു. എന്നാൽ നമ്മൾ കണ്ടതു​പോ​ലെ, ഈ മൂന്നു പേരും തെറ്റുകൾ ചെയ്‌തു. അതു​കൊണ്ട്‌ അവർക്ക്‌ അതിന്റെ ഫലം അനുഭ​വി​ക്കേ​ണ്ട​താ​യും​വന്നു. നമുക്കു പക്ഷേ അവർ ചെയ്‌ത നല്ല കാര്യങ്ങൾ അനുക​രി​ക്കാ​നും അവരുടെ തെറ്റുകൾ ഒഴിവാ​ക്കാ​നും കഴിയും. അപ്പോൾ നമ്മുടെ ജീവിതം എന്നും സന്തോ​ഷ​മു​ള്ള​താ​യി​രി​ക്കും.

18. നിങ്ങൾക്കു സന്തോ​ഷ​മുള്ള ജീവിതം നയിക്കാ​നാ​കു​മെന്ന്‌ ആരു​ടെ​യെ​ല്ലാം മാതൃ​കകൾ തെളി​യി​ക്കു​ന്നു? (ചിത്ര​വും കാണുക.)

¹⁸ യഹോ​വ​യോട്‌ അടുത്ത്‌ ചെല്ലു​ക​യും യഹോ​വ​യു​ടെ അംഗീ​കാ​രം നേടു​ക​യും അങ്ങനെ സന്തോ​ഷ​മുള്ള ജീവിതം നയിക്കു​ക​യും ചെയ്‌ത മറ്റു പല ചെറു​പ്പ​ക്കാ​രെ​ക്കു​റി​ച്ചും ബൈബിൾ പറയു​ന്നുണ്ട്‌. അതിന്‌ ഒരു ഉദാഹ​ര​ണ​മാ​ണു ദാവീദ്‌. വളരെ ചെറു​പ്പ​ത്തിൽത്തന്നെ അദ്ദേഹം ദൈവത്തെ തന്റെ ഉറ്റ സുഹൃ​ത്താ​ക്കു​ക​യും പിന്നീട്‌ വിശ്വ​സ്‌ത​നായ ഒരു രാജാ​വാ​യി​ത്തീ​രു​ക​യും ചെയ്‌തു. അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ ഇടയ്‌ക്കൊ​ക്കെ തെറ്റുകൾ പറ്റിയി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ഒരു വിശ്വ​സ്‌ത​നായ വ്യക്തി​യാ​യി​ട്ടാ​ണു ദൈവം അദ്ദേഹത്തെ കണ്ടത്‌. (1 രാജാ. 3:6; 9:4, 5; 14:8) ദാവീ​ദി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പഠിക്കു​മ്പോൾ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ മാതൃക യഹോ​വയെ വിശ്വ​സ്‌ത​മാ​യി സേവി​ക്കാ​നുള്ള പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ന​വും പ്രചോ​ദ​ന​വും നിങ്ങൾക്കു നൽകും. ഇനി, നിങ്ങൾക്കു മർക്കോ​സി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചും തിമൊ​ഥെ​യൊ​സി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചും കൂടുതൽ പഠിക്കാൻ ലക്ഷ്യം​വെ​ക്കാ​വു​ന്ന​താണ്‌. വളരെ ചെറു​പ്പ​ത്തിൽത്തന്നെ യഹോ​വയെ സേവി​ക്കാൻതു​ട​ങ്ങിയ അവർ അവസാ​നം​വരെ വിശ്വ​സ്‌ത​രാ​യി തുടർന്നു. അവരുടെ ആ തീരു​മാ​നം യഹോ​വയെ സന്തോ​ഷി​പ്പി​ച്ചു, മാത്രമല്ല അവർക്കൊ​രു അനു​ഗ്ര​ഹ​മാ​കു​ക​യും ചെയ്‌തു.

19. നിങ്ങൾക്ക്‌ എങ്ങനെ​യുള്ള ഒരു ജീവി​ത​മു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാ​നാ​കും?

¹⁹ ഭാവി​യിൽ നിങ്ങളു​ടെ ജീവിതം എങ്ങനെ​യു​ള്ള​താ​യി​രി​ക്കും എന്നത്‌ ഇപ്പോൾ നിങ്ങൾ എങ്ങനെ​യുള്ള ജീവിതം നയിക്കു​ന്നു എന്നതിനെ ആശ്രയി​ച്ചാ​ണി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. സ്വന്തം ബുദ്ധി​യിൽ ആശ്രയി​ക്കാ​തെ യഹോ​വ​യിൽ ആശ്രയി​ക്കു​ന്നെ​ങ്കിൽ നല്ല തീരു​മാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ടു​ക്കാൻ യഹോവ നിങ്ങളെ സഹായി​ക്കും. (സുഭാ. 20:24) അതു സന്തോ​ഷ​വും സംതൃ​പ്‌തി​യും നിറഞ്ഞ ജീവിതം നിങ്ങൾക്കു തരും. ഓർക്കുക: നിങ്ങൾ യഹോ​വ​യ്‌ക്കു​വേണ്ടി ചെയ്യുന്ന കാര്യ​ങ്ങളെ വളരെ മൂല്യ​മു​ള്ള​താ​യി​ട്ടാണ്‌ യഹോവ കാണു​ന്നത്‌. നമ്മുടെ സ്‌നേ​ഹ​മുള്ള സ്വർഗീ​യ​പി​താ​വി​നെ സേവി​ക്കു​ന്ന​തി​നു​വേണ്ടി ജീവിതം ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നി​നെ​ക്കാൾ മികച്ച​താ​യി മറ്റെന്താ​ണു​ള്ളത്‌!