വൈവി​ധ്യം—ജീവന്‌ അനിവാ​ര്യം

ആയിര​ത്തി​യെ​ണ്ണൂ​റ്റി​നാൽപ്പ​തു​ക​ളിൽ അയർല​ണ്ടി​ലെ ജനസംഖ്യ 80 ലക്ഷം കവിഞ്ഞു. അങ്ങനെ അത്‌ യൂറോ​പ്പി​ലെ ഏറ്റവു​മ​ധി​കം ജനപ്പാർപ്പുള്ള രാജ്യ​മാ​യി​ത്തീർന്നു. ഉരുള​ക്കി​ഴ​ങ്ങാ​യി​രു​ന്നു അവിടത്തെ മുഖ്യ ആഹാരം. ലംപറു​കൾ എന്നറി​യ​പ്പെ​ടുന്ന ഒരു ഇനമാണ്‌ അവിടെ വ്യാപ​ക​മാ​യി കൃഷി ചെയ്യ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നത്‌.

പതിവു പോലെ 1845-ലും കർഷകർ ലംപറു​കൾ കൃഷി​യി​റക്കി. എന്നാൽ ചെടി​കൾക്ക്‌ ബ്ലൈറ്റ്‌ രോഗം പിടി​പെ​ടു​ക​യും കൃഷി മുഴു​വ​നും നശിക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. “അയർല​ണ്ടി​ന്റെ ഭൂരി​ഭാ​ഗ​വും ബുദ്ധി​മു​ട്ടു നിറഞ്ഞ ആ വർഷത്തെ അതിജീ​വി​ച്ചു” എന്ന്‌ അവസാന വിളവ്‌—അമേരി​ക്കൻ കൃഷിക്ക്‌ ഭീഷണി ഉയർത്തുന്ന ജനിതക ചൂതാട്ടം (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന തന്റെ പുസ്‌ത​ക​ത്തിൽ പോൾ റെയ്‌ബൺ എഴുതി. എന്നാൽ “പിറ്റേ വർഷം വലിയ വിപത്താണ്‌ ഉണ്ടായത്‌. കർഷകർക്ക്‌ അതേ ഇനം ഉരുള​ക്കി​ഴ​ങ്ങു​കൾ തന്നെ നടുക​യ​ല്ലാ​തെ വേറെ നിവൃ​ത്തി​യി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. അവിടെ ലഭ്യമാ​യി​രുന്ന ഏക ഇനമാ​യി​രു​ന്നു അത്‌. രോഗം വീണ്ടും വന്നു. ഇത്തവണ അത്യന്തം ശക്തി​യോ​ടെ അത്‌ ആഞ്ഞടിച്ചു. ദുരന്തം അതിഭീ​ക​ര​മാ​യി​രു​ന്നു.” ഏകദേശം 10 ലക്ഷം പേർ പട്ടിണി​കി​ടന്നു മരിച്ച​പ്പോൾ 15 ലക്ഷത്തോ​ളം ആളുകൾ മറ്റു രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലേക്ക്‌—കൂടു​ത​ലും ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലേക്ക്‌—കുടി​യേ​റി​പ്പാർത്തെന്ന്‌ ചരി​ത്ര​കാ​ര​ന്മാർ കണക്കാ​ക്കു​ന്നു. അവശേ​ഷി​ച്ചവർ കടുത്ത ദാരി​ദ്ര്യ​ത്തി​ന്റെ പിടി​യി​ലു​മാ​യി.

അതേസ​മ​യം തെക്കേ അമേരി​ക്ക​യി​ലെ ആൻഡീ​സിൽ കർഷകർ പലയിനം ഉരുള​ക്കി​ഴ​ങ്ങു​കൾ കൃഷി​ചെ​യ്‌തു. അവയിൽ ചിലതി​നെ മാത്രമേ രോഗം ബാധി​ച്ചു​ള്ളൂ. അതു​കൊണ്ട്‌ വലിയ വിപ​ത്തൊ​ന്നും ഉണ്ടായ​തു​മില്ല. അപ്പോൾ വ്യക്തമാ​യും വർഗ​വൈ​വി​ധ്യ​വും വർഗത്തി​നു​ള്ളി​ലെ വൈവി​ധ്യ​വും ഒരു സംരക്ഷ​ണ​മാണ്‌. ഒരിനം വിള മാത്രം കൃഷി​ചെ​യ്യു​ന്നത്‌ ഈ അടിസ്ഥാന  അതിജീ​വന തന്ത്രത്തി​നു വിരു​ദ്ധ​മാണ്‌. കാരണം, രോഗ​മോ കീടങ്ങ​ളോ ചെടിയെ ആക്രമിച്ച്‌ ഒരു പ്രദേ​ശത്തെ കൃഷി മൊത്തം നശിപ്പി​ക്കാ​നുള്ള സാധ്യത വർധി​ക്കു​ന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടാണ്‌ പലപ്പോ​ഴും പരിസ്ഥി​തിക്ക്‌ ദോഷം ചെയ്യു​മെ​ങ്കിൽ കൂടി അനേകം കർഷക​രും കീടനാ​ശി​നി​ക​ളെ​യും കളനാ​ശി​നി​ക​ളെ​യും കുമിൾനാ​ശി​നി​ക​ളെ​യും ഇത്ര വലിയ തോതിൽ ആശ്രയി​ക്കു​ന്നത്‌.

അങ്ങനെ​യെ​ങ്കിൽ കർഷകർ എന്തിനാണ്‌ വ്യത്യസ്‌ത നാടൻ ഇനങ്ങൾ കൃഷി ചെയ്യു​ന്നതു നിറുത്തി ഏകവിള കൃഷി സമ്പ്രദാ​യ​ത്തി​ലേക്കു തിരി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നത്‌? സാധാ​ര​ണ​ഗ​തി​യിൽ സാമ്പത്തിക സമ്മർദ​മാണ്‌ കാരണം. ഒരൊറ്റ ഇനം വിള കൃഷി ചെയ്യു​ന്നത്‌ ആയാസ​ര​ഹി​ത​മായ വിള​വെ​ടു​പ്പും ഗുണ​മേ​ന്മ​യുള്ള വിളവും കേടി​നെ​തി​രെ സംരക്ഷ​ണ​വും ഉയർന്ന ഉത്‌പാ​ദ​ന​ക്ഷ​മ​ത​യും വാഗ്‌ദാ​നം ചെയ്യുന്നു. ഇതിനു പ്രചാരം ലഭിച്ചു തുടങ്ങി​യത്‌ 1960-കളിലാണ്‌, ഹരിത വിപ്ലവം എന്ന ആശയത്തി​ന്റെ ആവിർഭാ​വ​ത്തോ​ടെ.

ഹരിത വിപ്ലവം

ധാന്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ—വിശേ​ഷി​ച്ചും നെല്ലി​ന്റെ​യും ഗോത​മ്പി​ന്റെ​യും—വ്യത്യസ്‌ത ഇനങ്ങൾ കൃഷി​ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നു പകരം നല്ല വിളവു ലഭിക്കുന്ന ഒരൊറ്റ ഇനം മാത്രം കൃഷി​ചെ​യ്യാൻ ഭക്ഷ്യ ദൗർല​ഭ്യം ഉണ്ടാകാ​നി​ട​യുള്ള രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ കർഷകരെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ ഗവൺമെ​ന്റു​ക​ളും കോർപ്പ​റേ​ഷ​നു​ക​ളും വമ്പിച്ച പ്രചാ​ര​ണ​പ​രി​പാ​ടി​കൾ സംഘടി​പ്പി​ച്ചു. ഈ “അത്ഭുത ധാന്യങ്ങൾ” ലോക​ത്തി​ന്റെ വിശപ്പി​നുള്ള പരിഹാ​ര​മാ​യി വാഴ്‌ത്ത​പ്പെട്ടു. എന്നാൽ അവയ്‌ക്ക്‌ വില കൂടു​ത​ലാ​യി​രു​ന്നു—സാധാരണ വിലയു​ടെ മൂന്നി​ര​ട്ടി​യോ​ളം. അതു​പോ​ലെ ഒരു വലിയ പരിധി​വരെ വിളവ്‌ വളങ്ങ​ളെ​യും മറ്റു രാസവ​സ്‌തു​ക്ക​ളെ​യും ട്രാക്ടർ പോലുള്ള വിലകൂ​ടിയ ഉപകര​ണ​ങ്ങ​ളെ​യും ആശ്രയി​ച്ചി​രു​ന്നു. എന്നിട്ടും ഗവൺമെ​ന്റിൽനി​ന്നുള്ള ധനസഹാ​യ​ത്തോ​ടെ ഹരിത വിപ്ലവം വലിയ പ്രചാരം നേടി. “ദശലക്ഷ​ങ്ങളെ പട്ടിണി​യിൽനി​ന്നു രക്ഷിച്ച [അത്‌] ഇപ്പോൾ ലോക​ത്തി​ന്റെ ഭക്ഷ്യ സുരക്ഷ​യ്‌ക്ക്‌ ഭീഷണി ആയിരി​ക്കു​ക​യാണ്‌” എന്ന്‌ റെയ്‌ബൺ പറയുന്നു.

ഫലത്തിൽ, താത്‌കാ​ലിക ലാഭം മുൻനി​റു​ത്തി നടപ്പാ​ക്ക​പ്പെട്ട ഹരിത വിപ്ലവം ദീർഘ​കാല അപകടങ്ങൾ വരുത്തി​വെ​ച്ചി​രി​ക്കാം. പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ ഭൂഖണ്ഡ​ങ്ങ​ളി​ലെ​ങ്ങും ഏകവിള കൃഷി സാധാ​ര​ണ​മാ​യി​ത്തീർന്നു. വളത്തിന്റെ വൻതോ​തി​ലുള്ള ഉപയോ​ഗം കളകൾ തഴച്ചു വളരു​ന്ന​തി​നി​ട​യാ​ക്കി​യ​പ്പോൾ കീടനാ​ശി​നി​കൾ ഉപദ്ര​വ​കാ​രി​ക​ളായ കീടങ്ങ​ളോ​ടൊ​പ്പം ഉപയോ​ഗ​പ്ര​ദ​മായ പ്രാണി​ക​ളെ​യും നശിപ്പി​ച്ചു. നെൽപ്പാ​ട​ങ്ങ​ളിൽ വിഷരാ​സ​വ​സ്‌തു​ക്കൾ മത്സ്യം, ചെമ്മീൻ, ഞണ്ട്‌, തവള, ഭക്ഷ്യ​യോ​ഗ്യ​മായ സസ്യങ്ങൾ, കാട്ടു​ചെ​ടി​കൾ എന്നിവ​യെ​ല്ലാം—ഇവയിൽ മിക്കവ​യും ഭക്ഷണത്തി​നു വേണ്ടി ഉപയോ​ഗി​ക്കാ​വു​ന്ന​താണ്‌—നശിക്കു​ന്ന​തിന്‌ ഇടയാക്കി. ചില കേസു​ക​ളിൽ രാസവ​സ്‌തു​ക്ക​ളു​ടെ ഉപയോ​ഗം കർഷകർക്കി​ട​യി​ലെ വിഷബാ​ധ​യി​ലേ​ക്കും നയിച്ചു.

യു​ണൈ​റ്റഡ്‌ കിങ്‌ഡ​ത്തി​ലെ ഓപ്പൺ യൂണി​വേ​ഴ്‌സി​റ്റി ജൈവ​ശാ​സ്‌ത്ര അധ്യാ​പി​ക​യായ ഡോ. മെയ്‌-വാൻ ഹോ ഇങ്ങനെ എഴുതി: “‘ഹരിത വിപ്ലവ’ത്തെ തുടർന്ന്‌ നടപ്പാ​ക്ക​പ്പെട്ട ഏകവിള കൃഷി സമ്പ്രദാ​യം ലോക​മെ​ങ്ങു​മുള്ള ജൈവ​വൈ​വി​ധ്യ​ത്തെ​യും ഭക്ഷ്യസു​ര​ക്ഷ​യെ​യും പ്രതി​കൂ​ല​മാ​യി ബാധി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നത്‌ തർക്കമറ്റ സംഗതി​യാണ്‌.” യുഎൻ ഭക്ഷ്യ-കാർഷിക സംഘടന പറയു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌ മുഖ്യ​മാ​യും വ്യവസാ​യ​വ​ത്‌കൃത കൃഷി​രീ​തി​കൾ പിൻപ​റ്റി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ ഫലമായി കാർഷിക വിളക​ളിൽ ഒരു നൂറ്റാണ്ടു മുമ്പ്‌ ഉണ്ടായി​രുന്ന ജൈവ​വൈ​വി​ധ്യ​ത്തി​ന്റെ 75 ശതമാനം ഇന്നു നഷ്ടമാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

“ജനിതക സമാന​ത​യു​ടെ സ്വീക​ര​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ നാം വരുത്തി​വെ​ക്കുന്ന പാരി​സ്ഥി​തിക അപകട​സാ​ധ്യ​തകൾ വളരെ വലുതാണ്‌” എന്ന്‌ വേൾഡ്‌വാച്ച്‌ ഇൻസ്റ്റി​റ്റ്യൂട്ട്‌ പ്രസി​ദ്ധീ​ക​രിച്ച ഒരു പത്രിക മുന്നറി​യി​പ്പു നൽകി. ഈ അപകട സാധ്യ​ത​കളെ എങ്ങനെ നിയ​ന്ത്ര​ണാ​ധീ​ന​മാ​ക്കി നിറു​ത്താൻ കഴിയും? കാർഷിക ശാസ്‌ത്ര​ജ്ഞ​രു​ടെ സഹായ​ത്തി​നു പുറമേ ശക്തി​യേ​റിയ രാസവ​സ്‌തു​ക്ക​ളും കർഷകർക്കുള്ള സാമ്പത്തിക സഹായ​വും ആവശ്യ​മാണ്‌. എന്നാൽ ഇവയെ​ല്ലാം ഉണ്ടെങ്കി​ലും സുരക്ഷി​ത​ത്വം ഉറപ്പാ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നില്ല. ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളിൽ ബ്ലൈറ്റ്‌ രോഗ​ത്തി​ന്റെ ഫലമായി ചോള​ക്കൃ​ഷി വൻതോ​തിൽ നശിച്ചു​പോ​കു​ന്ന​തി​നു കാരണ​മാ​യത്‌ ജനിതക സമാന​ത​യാണ്‌. അതു​പോ​ലെ ഇന്തൊ​നീ​ഷ്യ​യിൽ അത്‌ അഞ്ചു ലക്ഷം ഏക്കർ പ്രദേ​ശത്തെ നെൽക്കൃ​ഷി​യു​ടെ നഷ്ടത്തി​ലും കലാശി​ച്ചു. എന്നാൽ അടുത്ത കാലത്ത്‌ ഒരു പുതിയ കാർഷിക വിപ്ലവം രൂപം​കൊ​ണ്ടു തുടങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌. കൂടുതൽ അടിസ്ഥാ​ന​പ​ര​മായ തലത്തിൽനിന്ന്‌, അതായത്‌ ജീൻ തലത്തിൽനിന്ന്‌, ജീവൻ കൈകാ​ര്യം ചെയ്യു​ന്നത്‌ അതിൽ ഉൾപ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.

 ജീൻ വിപ്ലവം

ജനിത​ക​ശാ​സ്‌ത്ര പഠനങ്ങൾ ജൈവ സാങ്കേ​തി​ക​വി​ദ്യ എന്ന ഒരു വമ്പിച്ച വ്യവസാ​യം പുതു​താ​യി രൂപം കൊള്ളാൻ ഇടയാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. പേര്‌ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ ജനിതക എൻജി​നീ​യ​റിങ്‌ പോലുള്ള മാർഗങ്ങൾ ഉപയോ​ഗിച്ച്‌ അത്‌ ജൈവ​ശാ​സ്‌ത്രത്തെ ആധുനിക സാങ്കേ​തിക വിദ്യ​യു​മാ​യി സമന്വ​യി​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​ണു ചെയ്യു​ന്നത്‌. പുതിയ ചില ജൈവ​സാ​ങ്കേ​തിക സ്ഥാപനങ്ങൾ കാർഷിക രംഗത്തെ കേന്ദ്രീ​ക​രി​ച്ചു പ്രവർത്തി​ക്കു​ന്ന​വ​യാണ്‌. ഉയർന്ന വിളവ്‌ നൽകു​ക​യും രോഗം, വരൾച്ച, അതി​ശൈ​ത്യം എന്നിവയെ ചെറു​ക്കു​ക​യും അപകട​കാ​രി​ക​ളായ രാസവ​സ്‌തു​ക്ക​ളു​ടെ ആവശ്യം കുറയ്‌ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്ന വിത്തു​ക​ളു​ടെ നിർമാണ കുത്തകാ​വ​കാ​ശം നേടി​യെ​ടു​ക്കാ​നാ​യി അവ തീവ്ര​മാ​യി യത്‌നി​ക്കു​ന്നു. അത്തരം ലക്ഷ്യങ്ങൾ നേടി​യെ​ടു​ക്കാൻ കഴിഞ്ഞാൽ അതു വളരെ പ്രയോ​ജ​ന​പ്ര​ദ​മാ​യി​രി​ക്കും. എന്നാൽ ജനിതക എഞ്ചിനീ​യ​റി​ങ്ങി​ലൂ​ടെ ഉത്‌പാ​ദി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന വിളകളെ കുറിച്ച്‌ ചിലർ ഉത്‌കണ്‌ഠ പ്രകടി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌.

“പ്രകൃ​തി​യി​ലെ ജനിതക വൈവി​ധ്യ​ത്തി​നു ചില പരിധി​കൾ ഉണ്ട്‌,” ജനിതക എൻജി​നീ​യ​റിങ്‌, ഭക്ഷണവും നമ്മുടെ പരിസ്ഥി​തി​യും (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന പുസ്‌തകം പറയുന്നു. “ഒരു റോസി​നെ മറ്റൊരു ഇനം റോസു​മാ​യി സങ്കരണം നടത്താൻ കഴിയും. എന്നാൽ ഒരു റോസി​നെ ഒരിക്ക​ലും ഒരു ഉരുള​ക്കി​ഴ​ങ്ങു​മാ​യി സങ്കരണം നടത്താൻ കഴിയു​ക​യില്ല. . . . അതേസ​മയം ജനിതക എൻജി​നീ​യ​റി​ങ്ങിൽ സാധാ​ര​ണ​മാ​യി അഭില​ഷ​ണീ​യ​മായ ഒരു ഗുണമോ സവി​ശേ​ഷ​ത​യോ കൈമാ​റ്റം ചെയ്യാ​നുള്ള ശ്രമത്തിൽ ഒരു വർഗത്തിൽനി​ന്നുള്ള ജീനുകൾ മറ്റൊരു വർഗത്തി​ലേക്കു മാറ്റി​സ്ഥാ​പി​ക്കു​ന്നത്‌ ഉൾപ്പെ​ടു​ന്നു. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ഉരുള​ക്കി​ഴ​ങ്ങി​നോ സ്‌​ട്രോ​ബെ​റി​ക്കോ ശൈത്യ​പ്ര​തി​രോ​ധ​ശേഷി പ്രദാനം ചെയ്യാൻ ആഗ്രഹി​ക്കു​ന്നെ​ങ്കിൽ ഒരു ആർട്ടിക്‌ മത്സ്യത്തിന്‌ (ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌ ഫ്‌ളൗണ്ടർ) ശൈത്യ​പ്ര​തി​രോ​ധ​ശേഷി നൽകുന്ന രാസവ​സ്‌തു​വി​ന്റെ ഉത്‌പാ​ദ​ന​ത്തി​ലേക്കു നയിക്കുന്ന ജീൻ തിര​ഞ്ഞെ​ടുത്ത്‌ അവയി​ലേക്കു മാറ്റി വെച്ചേ​ക്കാം. ബാക്‌ടീ​രിയ, വൈറസ്‌, പ്രാണി​കൾ, ജന്തുക്കൾ എന്തിന്‌ മനുഷ്യ​രു​ടെ പോലും ജീനുകൾ സസ്യങ്ങ​ളി​ലേക്കു കൈമാ​റ്റം ചെയ്യുക ഇപ്പോൾ സാധ്യ​മാണ്‌.” a ചുരു​ക്ക​ത്തിൽ, വർഗങ്ങളെ തമ്മിൽ വേർതി​രി​ക്കുന്ന ജനിത​ക​ഭി​ത്തി​കളെ തകർക്കാൻ ജൈവ​സാ​ങ്കേ​തിക വിദ്യ​യി​ലൂ​ടെ മനുഷ്യ​നു സാധി​ക്കു​ന്നു.

ഹരിത വിപ്ലവം പോ​ലെ​തന്നെ, ചിലർ ‘ജീൻ വിപ്ലവം’ എന്നു വിശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തും ജനിതക സമാനത എന്ന പ്രശ്‌ന​ത്തി​നു വഴി​തെ​ളി​ക്കു​ന്നു. ചിലരു​ടെ അഭി​പ്രാ​യ​ത്തിൽ അത്‌ കൂടു​ത​ലാ​യി അങ്ങനെ ചെയ്യുന്നു. കാരണം ജനിതക ശാസ്‌ത്ര​ജ്ഞർക്ക്‌ ക്ലോണി​ങ്ങും ടിഷ്യൂ കൾച്ചറും പോലുള്ള പ്രക്രി​യ​ക​ളി​ലൂ​ടെ തനിപ്പ​കർപ്പു​കൾ അഥവാ ക്ലോണു​കൾ ഉത്‌പാ​ദി​പ്പി​ക്കാൻ കഴിയും. അതു​കൊണ്ട്‌ ജൈവ​വൈ​വി​ധ്യ ശോഷ​ണത്തെ കുറി​ച്ചുള്ള ആശങ്കകൾ നിലനിൽക്കു​ന്നു. എന്നാൽ ജനിതക വ്യതി​യാ​നം വരുത്തിയ സസ്യങ്ങൾ പുതിയ ചില പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളും ഉയർത്തു​ന്നു. നമ്മെയും നമ്മുടെ പരിസ്ഥി​തി​യെ​യും അവ എങ്ങനെ ബാധി​ക്കും എന്നതു പോലു​ള്ളവ. “നാം കാർഷിക ജൈവ​സാ​ങ്കേ​തി​ക​വി​ദ്യ​യു​ടെ ഒരു പുതിയ യുഗത്തി​ലേക്ക്‌ ഉയർന്ന പ്രതീ​ക്ഷ​ക​ളു​മാ​യി യാതൊ​രു​വിധ നിയ​ന്ത്ര​ണ​ങ്ങ​ളോ അനന്തര​ഫ​ല​ങ്ങളെ കുറി​ച്ചുള്ള ശരിയായ ധാരണ​ക​ളോ ഇല്ലാതെ കണ്ണുമ​ടച്ച്‌ പായു​ക​യാണ്‌” എന്ന്‌ ശാസ്‌ത്ര ലേഖക​നായ ജെറമി റിഫ്‌കിൻ പറഞ്ഞു. b

എന്നിരു​ന്നാ​ലും ജനിതക തലത്തിൽ ജീവൻ കൈകാ​ര്യം ചെയ്യാ​നുള്ള കഴിവ്‌ വളരെ പ്രയോ​ജ​ന​പ്ര​ദ​മാ​യി​രു​ന്നേ​ക്കാം. അതു​കൊണ്ട്‌ പുതിയ വിത്തു​ക​ളു​ടെ​യും ജനിതക വ്യതി​യാ​നം വരുത്തിയ മറ്റു ജീവി​ക​ളു​ടെ​യും നിർമാ​ണ​കു​ത്ത​കാ​വ​കാ​ശം ലഭിക്കാ​നാ​യി കമ്പനികൾ മത്സരി​ക്കു​ക​യാണ്‌. അതേസ​മയം സസ്യവർഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ നാശം ഒരു വ്യത്യാ​സ​വു​മി​ല്ലാ​തെ തുടരു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. നേരത്തേ പരാമർശി​ച്ചതു പോലെ വിനാശം ഒഴിവാ​ക്കാ​നാ​യി ചില ഗവൺമെ​ന്റു​ക​ളും സ്വകാര്യ സ്ഥാപന​ങ്ങ​ളും വിത്തു ബാങ്കുകൾ സ്ഥാപി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. വരും​ത​ല​മു​റ​കൾക്ക്‌ കൃഷി​ചെ​യ്യു​ന്ന​തിന്‌ ആവശ്യ​മായ വൈവി​ധ്യ​മാർന്ന വിത്തുകൾ ലഭ്യമാ​ക്കാൻ ഈ ബാങ്കു​കൾക്കു സാധി​ക്കു​മോ?

വിത്തു ബാങ്കുകൾ—വംശനാ​ശ​ത്തിന്‌ എതി​രെ​യുള്ള ഇൻഷ്വ​റൻസോ?

ഇംഗ്ലണ്ടി​ലെ ക്യൂവി​ലുള്ള റോയൽ ബൊട്ടാ​ണിക്ക്‌ ഗാർഡൻസ്‌ ‘സഹസ്രാബ്ദ വിത്തു ബാങ്ക്‌ പദ്ധതി’ എന്നറി​യ​പ്പെ​ടുന്ന ഒരു പദ്ധതി ഏറ്റെടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു. “ഏറ്റവും വലിയ അന്താരാ​ഷ്‌ട്ര പരിരക്ഷണ സംരം​ഭ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്ന്‌” എന്നാണ്‌ അവർ അതിനെ വിശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌. പദ്ധതി​യു​ടെ മുഖ്യ ലക്ഷ്യങ്ങൾ പിൻവ​രു​ന്ന​വ​യാണ്‌: (1) 2010-ഓടെ ലോക​ത്തി​ലെ, വിത്ത്‌ ഉത്‌പാ​ദി​പ്പി​ക്കുന്ന വൃക്ഷസ​സ്യാ​ദി​ക​ളു​ടെ 10 ശതമാനം—24,000-ത്തിലേറെ വർഗങ്ങൾ—ശേഖരി​ച്ചു സൂക്ഷി​ക്കുക, (2) അതി​നൊ​ക്കെ വളരെ മുമ്പു​തന്നെ യു​ണൈ​റ്റഡ്‌ കിങ്‌ഡ​ത്തി​ലെ വിത്ത്‌ ഉത്‌പാ​ദി​പ്പി​ക്കുന്ന വൃക്ഷസ​സ്യാ​ദി​ക​ളു​ടെ വിത്തുകൾ ശേഖരി​ച്ചു സൂക്ഷി​ക്കുക. മറ്റു രാഷ്‌ട്ര​ങ്ങ​ളും വിത്തു ബാങ്കുകൾ—ജീൻ ബാങ്കുകൾ എന്നും ചില​പ്പോൾ വിളി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു—സ്ഥാപി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌.

വിത്തു ബാങ്കു​ക​ളിൽ ശേഖരി​ച്ചു വെച്ചി​ട്ടുള്ള ദശലക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​നു വിത്തു​ക​ളിൽ കുറഞ്ഞത്‌ 90 ശതമാ​ന​മെ​ങ്കി​ലും ഗോതമ്പ്‌, നെല്ല്‌, ചോളം, കാക്ക​ച്ചോ​ളം,  ഉരുള​ക്കി​ഴങ്ങ്‌, സവാള, വെള്ളു​ത്തു​ള്ളി, കരിമ്പ്‌, പരുത്തി, സോയാ​ബീൻസ്‌, മറ്റു ബീൻസ്‌ എന്നിങ്ങനെ ഭക്ഷ്യ​യോ​ഗ്യ​വും അല്ലാത്ത​തു​മാ​യി വളരെ ഉപയോ​ഗ​പ്ര​ദ​മായ സസ്യങ്ങ​ളു​ടെ വിത്തു​ക​ളാണ്‌ എന്ന്‌ ജീവശാ​സ്‌ത്ര​ജ്ഞ​നായ ജോൺ ടക്‌സിൽ പറയുന്നു. എന്നാൽ വിത്തുകൾ ജീവനുള്ള വസ്‌തു​ക്ക​ളാണ്‌. അവയുടെ ഉള്ളിലെ ഊർജ ശേഖരങ്ങൾ ഇല്ലാതാ​യാൽ പിന്നെ അവയ്‌ക്കു മുളയ്‌ക്കാ​നോ വളരാ​നോ കഴിയു​ക​യില്ല. അതു​കൊണ്ട്‌ വിത്തു ബാങ്കു​കളെ എത്രമാ​ത്രം ആശ്രയി​ക്കാൻ കഴിയും?

ബാങ്കിന്റെ പ്രശ്‌ന​ങ്ങൾ

വിത്തു ബാങ്കു​ക​ളു​ടെ നടത്തി​പ്പി​നു പണം ആവശ്യ​മാണ്‌. ടക്‌സിൽ പറയു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌ ഒരു വർഷം ഏകദേശം 30 കോടി​യോ​ളം ഡോളർ. എന്നാൽ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ അഭി​പ്രാ​യ​ത്തിൽ ഈ തുക പോലും അപര്യാ​പ്‌ത​മാ​യി​രി​ക്കാം. കാരണം “ജീൻ ബാങ്കു​ക​ളിൽ ഉള്ള വിത്തു​ക​ളിൽ 13 ശതമാനം മാത്ര​മാണ്‌ ദീർഘ​കാ​ല​ത്തേക്ക്‌ കേടൊ​ന്നും വരാതെ സംരക്ഷി​ക്കാ​വുന്ന സൗകര്യ​ങ്ങ​ളിൽ സൂക്ഷി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌.” വിത്തുകൾ സൂക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ വേണ്ടത്ര സൗകര്യ​ങ്ങൾ ഇല്ലാത്ത​പ്പോൾ അവയ്‌ക്ക്‌ ആയുസ്സ്‌ കുറവാ​യി​രി​ക്കും. അതു​കൊണ്ട്‌ അടുത്ത തലമുറ വിത്തുകൾ ലഭിക്കു​ന്ന​തിന്‌ അവ നേരത്തേ നടേണ്ടി വരുന്നു. ഇല്ലെങ്കിൽ വിത്തു ബാങ്കുകൾ വിത്തു മോർച്ച​റി​ക​ളാ​യി മാറും. ഇത്‌ തീർച്ച​യാ​യും കൂടുതൽ ജോലി​ക്കാ​രു​ടെ ആവശ്യം ഉളവാ​ക്കു​ന്നു. അതാകട്ടെ, ഇപ്പോൾത്തന്നെ സാമ്പത്തിക ഞെരുക്കം അനുഭ​വി​ക്കുന്ന സ്ഥാപന​ങ്ങളെ സംബന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം കാര്യങ്ങൾ കൂടുതൽ സങ്കീർണ​മാ​ക്കി​ത്തീർക്കു​ന്നു.

“കറന്റ്‌ കട്ട്‌, ശീതീ​കരണ ഉപകര​ണ​ങ്ങൾക്കു സംഭവി​ക്കുന്ന തകരാറ്‌, വേണ്ടത്ര ജോലി​ക്കാ​രു​ടെ അഭാവം എന്നിങ്ങനെ പലതരം ബുദ്ധി​മു​ട്ടു​കളെ നേരി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നാൽ” യു.എസ്‌.എ-യിലെ കൊള​റാ​ഡോ​യി​ലുള്ള ‘ദേശീയ വിത്തു സംരക്ഷണ ലബോ​റ​ട്ടറി’യിൽ “വിത്തുകൾ തരംതി​രി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​തെ കുന്നു​കൂ​ടി കിടക്കു​ക​യാണ്‌” എന്ന്‌ മാറ്റത്തി​ന്റെ വിത്തുകൾ—ജീവനുള്ള നിധി (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന പുസ്‌തകം പറയുന്നു. കൂടാതെ, രാഷ്‌ട്രീയ അട്ടിമ​റി​ക​ളും സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യ​വും പ്രകൃതി വിപത്തു​ക​ളു​മെ​ല്ലാം വിത്തു ബാങ്കു​കളെ ബാധി​ക്കും.

വിത്തുകൾ ദീർഘ​കാ​ലം സൂക്ഷി​ക്കു​മ്പോൾ മറ്റു പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളും സംജാ​ത​മാ​കു​ന്നു. സ്വാഭാ​വിക ചുറ്റു​പാ​ടു​ക​ളിൽ ആയിരി​ക്കുന്ന സസ്യങ്ങൾക്ക്‌ പരിമി​ത​മെ​ങ്കി​ലും ചില അവസ്ഥക​ളു​മാ​യി ഇണങ്ങി​ച്ചേ​രാ​നുള്ള പ്രധാ​ന​പ്പെട്ട കഴിവുണ്ട്‌. ഇത്‌ രോഗ​ങ്ങ​ളെ​യും മറ്റു വെല്ലു​വി​ളി​ക​ളെ​യും തരണം​ചെ​യ്യാൻ അവയെ സഹായി​ക്കു​ന്നു. എന്നാൽ വിത്തു ബാങ്കി​നു​ള്ളി​ലെ സംരക്ഷിത ചുറ്റു​പാ​ടിൽ കഴിയുന്ന സസ്യങ്ങൾക്ക്‌ ഏതാനും തലമു​റകൾ കഴിയു​മ്പോൾ ആ ശേഷി​യിൽ കുറേ നഷ്ടമാ​യേ​ക്കാം. വളരെ നല്ല സൗകര്യ​ങ്ങൾ ഉണ്ടെങ്കിൽ പല സസ്യങ്ങ​ളു​ടെ​യും വിത്തുകൾ നടേണ്ടി വരുന്ന​തി​നു​മു​മ്പാ​യി നൂറ്റാ​ണ്ടു​ക​ളോ​ളം സൂക്ഷി​ക്കാൻ കഴി​ഞ്ഞേ​ക്കും. ഇത്തരം പരിമി​തി​ക​ളും അനിശ്ചി​ത​ത്വ​ങ്ങ​ളും ഉണ്ടെങ്കി​ലും വിത്തു ബാങ്കു​ക​ളു​ടെ അസ്‌തി​ത്വം തന്നെ മനുഷ്യ​വർഗ​ത്തി​ന്റെ ഭക്ഷ്യവി​ള​ക​ളു​ടെ ഭാവിയെ കുറി​ച്ചുള്ള ആശങ്കയു​ടെ പ്രതി​ഫ​ല​ന​മാണ്‌.

സസ്യവർഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ വംശനാ​ശം തടയാ​നുള്ള ഏറ്റവും നല്ല മാർഗം അവയുടെ സ്വാഭാ​വിക ചുറ്റു​പാ​ടു​കൾ സംരക്ഷി​ക്കു​ക​യും വിളക​ളിൽ കൂടുതൽ വൈവി​ധ്യം വളർത്തി​യെ​ടു​ക്കാൻ ശ്രമി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുക എന്നതാണ്‌. അങ്ങനെ ചെയ്യു​ന്ന​തിന്‌ പക്ഷേ “മനുഷ്യ​ന്റെ ആവശ്യ​ങ്ങ​ളും പ്രകൃ​തി​യും തമ്മിൽ ഒരു പുതിയ സന്തുലി​താ​വസ്ഥ കൈവ​രി​ക്കേ​ണ്ട​തുണ്ട്‌” എന്ന്‌ ടക്‌സിൽ പറയുന്നു. എന്നാൽ വ്യാവ​സാ​യി​ക​വും സാമ്പത്തി​ക​വു​മായ പുരോ​ഗ​തി​ക്കു പിന്നാലെ പരക്കം​പാ​യുന്ന മനുഷ്യൻ പ്രകൃ​തി​യു​മാ​യി ‘ഒരു പുതിയ സന്തുലി​താ​വസ്ഥ കൈവ​രി​ക്കും’ എന്നു ചിന്തി​ക്കു​ന്നത്‌ യാഥാർഥ്യ​ബോ​ധ​ത്തി​നു നിരക്കു​ന്ന​താ​ണോ? അതും, കൃഷി പോലും ഉയർന്ന സാങ്കേ​തി​ക​വി​ദ്യ​യും ലാഭേ​ച്ഛ​യും മുഖമു​ദ്ര​യാ​യുള്ള വൻബി​സി​നസ്‌ ലോക​ത്തി​ന്റെ ഭാഗമാ​യി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുന്ന ഈ സാഹച​ര്യ​ത്തിൽ. മറ്റെ​ന്തെ​ങ്കി​ലും പോം​വഴി ഉണ്ടായി​രു​ന്നേ തീരൂ. (g01 9/22)

[അടിക്കു​റി​പ്പു​കൾ]

 [7-ാം പേജിലെ ചതുരം/ചിത്രം]

കർഷകൻ ‘വംശനാശ ഭീഷണി നേരി​ടുന്ന ഒരു വർഗ’മോ?

“എല്ലാ വ്യവസാ​യ​വ​ത്‌കൃത രാഷ്‌ട്ര​ങ്ങ​ളി​ലും 1950 മുതൽ കർഷക​രു​ടെ എണ്ണത്തിൽ ഗണ്യമായ കുറവു സംഭവി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു, ചില പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ 80-ലധികം ശതമാനം പോലും,” വേൾഡ്‌ വാച്ച്‌ എന്ന പത്രിക പറയുന്നു. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌ ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളിൽ ഇപ്പോൾ ജയിൽപ്പു​ള്ളി​ക​ളു​ടെ എണ്ണത്തി​ലും കുറവാണ്‌ കർഷക​രു​ടെ എണ്ണം. ഭൂമി ഉപേക്ഷി​ച്ചുള്ള ഈ പ്രയാ​ണ​ത്തിന്‌ ഇടയാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌ എന്താണ്‌?

കുറയുന്ന വരുമാ​നം, കൃഷി​യോ​ടു ബന്ധപ്പെട്ട്‌ ഉണ്ടാകുന്ന കടബാ​ധ്യ​ത​ക​ളു​ടെ വർധനവ്‌, വർധി​ച്ചു​വ​രുന്ന ദാരി​ദ്ര്യം, യന്ത്രവ​ത്‌ക​ര​ണ​ത്തി​ലെ വർധനവ്‌ എന്നിവ​യാണ്‌ മുഖ്യ ഘടകങ്ങൾ. 1910-ൽ ഭക്ഷ്യവ​സ്‌തു​ക്കൾക്കാ​യി ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലെ ആളുകൾ ചെലവ​ഴിച്ച ഓരോ ഡോള​റി​നും ഏകദേശം 40 സെന്റ്‌ വെച്ച്‌ കർഷകർക്കു ലഭിച്ചി​രു​ന്നു. എന്നാൽ 1997 ആയപ്പോ​ഴേ​ക്കും കർഷകന്റെ വീതം 7 സെന്റ്‌ ആയി കുറഞ്ഞു. വേൾഡ്‌ വാച്ച്‌ പറയു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌ “ഒരു റൊട്ടി​ക്കു വേണ്ടി ചെലവ​ഴി​ക്കുന്ന ഡോള​റിൽ 6 സെന്റ്‌ മാത്ര​മാണ്‌ ഗോതമ്പു കൃഷി​ക്കാ​രനു ലഭിക്കു​ന്നത്‌.” അതിന്റെ അർഥം റൊട്ടി​യു​ടെ പൊതി​ക്കു വേണ്ടി ഉപഭോ​ക്താ​ക്കൾ ചെലവ​ഴി​ക്കുന്ന പണവും ഗോതമ്പു കൃഷി​ക്കാ​രനു ലഭിക്കുന്ന പണവും ഏതാണ്ട്‌ തുല്യം ആണെന്നാണ്‌. ഇതിലും കഷ്ടമാണ്‌ വികസ്വര രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ കർഷക​രു​ടെ സ്ഥിതി. ഓസ്‌​ട്രേ​ലി​യ​യി​ലോ യൂറോ​പ്പി​ലോ ഉള്ള ഒരു കർഷകന്‌ ബുദ്ധി​മു​ട്ടുള്ള ഒരു വർഷത്തെ തരണം ചെയ്യാൻ ബാങ്കിൽനി​ന്നു ലോൺ ലഭി​ച്ചേ​ക്കാം; എന്നാൽ പശ്ചിമാ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ലുള്ള ഒരു കർഷകനു രണ്ടാമ​തൊ​ന്നു ശ്രമി​ക്കാ​നുള്ള അവസരം ലഭി​ച്ചെന്നു വരില്ല. അയാൾ ചില​പ്പോൾ അതിജീ​വി​ക്കുക പോലും ഇല്ലായി​രി​ക്കാം.

[7-ാം പേജിലെ ചിത്രങ്ങൾ]

“‘ഹരിത വിപ്ലവ’ത്തെ തുടർന്ന്‌ നടപ്പാ​ക്ക​പ്പെട്ട ഏകവിള കൃഷി സമ്പ്രദാ​യം ലോക​മെ​ങ്ങു​മുള്ള ജൈവ​വൈ​വി​ധ്യ​ത്തെ​യും ഭക്ഷ്യസു​ര​ക്ഷ​യെ​യും പ്രതി​കൂ​ല​മാ​യി ബാധി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു.”—ഡോ. മെയ്‌-വാൻ ഹോ

[കടപ്പാട്‌]

Background: U.S. Department of Agriculture

Centro Internacional de Mejoramiento de Maíz y Trigo (CIMMYT)

[8-ാം പേജിലെ ചിത്രങ്ങൾ]

ഇംഗ്ലണ്ടിലെ സഹസ്രാബ്ദ വിത്തു ബാങ്ക്‌ അമൂല്യ​മായ സസ്യവി​ത്തു​കൾ ശേഖരി​ച്ചു സൂക്ഷി​ക്കു​ന്നു

[കടപ്പാട്‌]

© Trustees of Royal Botanic Gardens, Kew