പർവതങ്ങൾ ഭീഷണി​യിൽ

“വരും​ത​ല​മു​റ​കൾക്കു നൽകാൻ ഭൂമു​ഖത്തെ പർവത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങൾക്ക്‌ അക്ഷയനി​ധി​കൾ ഉണ്ടായി​രി​ക്കു​മെന്ന്‌ ഉറപ്പു​വ​രു​ത്തു​ന്നത്‌ എല്ലാവർക്കും പ്രയോ​ജനം ചെയ്യും.”—കോഫി അന്നൻ, ഐക്യ​രാ​ഷ്‌ട്ര​സ​ഭ​യു​ടെ സെക്ര​ട്ടറി-ജനറൽ.

ഗാംഭീ​ര്യം, അചഞ്ചലത, കരുത്ത്‌—പർവത​ങ്ങ​ളു​ടെ പര്യാ​യ​മാ​യി മനസ്സി​ലേക്ക്‌ ഓടി​യെ​ത്തുന്ന വാക്കുകൾ. പ്രകൃ​തി​യി​ലെ ഈ അതികാ​യ​ന്മാർക്കു ഭീഷണി​യാ​യി ആരുണ്ട്‌? ഭൂഗ്ര​ഹ​ത്തി​ലെ പർവതങ്ങൾ അപകട​ത്തി​ലാ​ണെന്നു വിശ്വ​സി​ക്കാൻ ചിലർക്കു ബുദ്ധി​മു​ട്ടു തോന്നി​യേ​ക്കാം. എന്നാൽ അതാണു വാസ്‌തവം, അവ ഭീഷണി​യി​ലാണ്‌. പർവത​ങ്ങ​ളി​ലെ ആവാസ​വ്യ​വ​സ്ഥ​ക​ളു​ടെ അടിത്ത​റ​തോ​ണ്ടുന്ന നിരവധി പ്രശ്‌ന​ങ്ങളെ പരിസ്ഥി​തി സംരക്ഷ​ണ​വാ​ദി​കൾ അക്കമി​ട്ടു​നി​ര​ത്തു​ന്നു. എല്ലാം ഒന്നി​നൊ​ന്നു ഗുരു​തരം, അവ കൂടുതൽ വഷളാ​കു​ക​യു​മാണ്‌. പർവത​ങ്ങൾക്കു​മേൽ ഭീഷണി​യു​ടെ നിഴൽവി​രി​ക്കുന്ന ചില പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു ചിന്തി​ക്കുക.

 ◼ വികസന പദ്ധതികൾ. ലോക​ത്തി​ലെ പർവത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ ഏകദേശം 25 ശതമാ​ന​വും റോഡ്‌, ഖനനം, പൈപ്പ്‌ലൈൻ നിർമാ​ണം, അണക്കെ​ട്ടു​കൾ തുടങ്ങി അടുത്ത 30 വർഷ​ത്തേ​ക്കുള്ള വികസ​ന​പ​ദ്ധ​തി​ക​ളു​ടെ ഭീഷണി​യി​ലാണ്‌. റോഡു​നിർമാ​ണം കുത്ത​നെ​യുള്ള പർവത​ച്ചെ​രി​വു​ക​ളിൽ മണ്ണൊ​ലി​പ്പി​നു കാരണ​മാ​യേ​ക്കും, കൂടാതെ ഈ റോഡു​കൾ മരം​വെ​ട്ടു​കാർക്ക്‌ പണി എളുപ്പ​മാ​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ക​യും അവർ അങ്ങനെ കൂടുതൽ നാശന​ഷ്ടങ്ങൾ വരുത്തി​വെ​ക്കു​ക​യും ചെയ്യും. ഖനനത്തി​ലൂ​ടെ ഏകദേശം ആയിരം​കോ​ടി ടൺ അയിരാണ്‌ വർഷം​തോ​റും മാന്തി​യെ​ടു​ക്കു​ന്നത്‌. ഇതിൽ അധിക​വും പർവത​ങ്ങ​ളു​ടെ മാറു​പി​ളർന്നി​ട്ടാണ്‌. ഖനനത്തി​ലൂ​ടെ പുറ​ത്തെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​ല​ധി​കം പാഴ്‌വ​സ്‌തു​ക്കൾ പുറന്ത​ള്ള​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. *

◼ ആഗോ​ള​ത​പനം. “ഇതുവരെ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ള്ള​തി​ലേ​ക്കും ചൂടു​കൂ​ടിയ ഒമ്പത്‌ വർഷങ്ങൾ 1990-ന്‌ ശേഷമാ​യി​രു​ന്നു” എന്ന്‌ വേൾഡ്‌വാച്ച്‌ ഇൻസ്റ്റി​റ്റ്യൂട്ട്‌ പറയുന്നു. ഇത്‌ പർവത​മേ​ഖ​ല​യി​ലെ ആവാസ​വ്യ​വ​സ്ഥയെ വിശേ​ഷാൽ ബാധി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. ഹിമാ​നി​കൾ ഉരുകു​ക​യും പർവത​നെ​റു​ക​യി​ലെ മഞ്ഞു​തൊ​പ്പി​കൾ അപ്രത്യ​ക്ഷ​മാ​കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. ഇത്‌ ജലസം​ഭ​ര​ണി​കളെ ബാധി​ക്കു​ക​യും ഗുരു​ത​ര​മായ ഉരുൾപ്പൊ​ട്ട​ലി​നു കാരണ​മാ​കു​ക​യും ചെയ്യു​മെന്ന്‌ ചില ശാസ്‌ത്രജ്ഞർ പറയുന്നു. ഹിമാ​ല​യ​ത്തി​ലെ ഡസൻക​ണ​ക്കിന്‌ ഹിമത​ടാ​കങ്ങൾ അവയുടെ പ്രകൃ​തി​ദത്ത മതിൽക്കെ​ട്ടു​ക​ളെ​യെ​ല്ലാം ഭേദി​ക്കു​മെന്ന മട്ടിലാണ്‌. അങ്ങനെ​യാ​യാൽ ഫലം വിനാ​ശ​ക​മായ പ്രളയ​മാ​യി​രി​ക്കും. കഴിഞ്ഞ ഏതാനും ദശകങ്ങ​ളിൽ ഈ ദുരന്തം പലയാ​വർത്തി ആഞ്ഞടി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞു.

◼ ഉപജീ​വ​ന​ത്തി​നു​വേണ്ടി മാത്ര​മുള്ള കൃഷി. ജനപ്പെ​രു​പ്പം, തരിശു​ഭൂ​മി​ക​ളിൽപ്പോ​ലും കൃഷി​ചെ​യ്യാൻ ആളുകളെ നിർബ​ന്ധി​ത​രാ​ക്കു​ന്നു. ഒരു പഠനമ​നു​സ​രിച്ച്‌, ആഫ്രി​ക്ക​യു​ടെ പർവത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ പകുതി​യോ​ളം ഇപ്പോൾ കൃഷി​ക്കും കാലി​മേ​യ്‌ക്ക​ലി​നും ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നു—10 ശതമാനം കൃഷി​ക്കും 34 ശതമാനം കാലി​മേ​യ്‌ക്ക​ലി​നും. സ്വതവേ കൃഷിക്ക്‌ പറ്റിയ​ത​ല്ലാത്ത ഈ മലമേ​ടു​ക​ളിൽ കൃഷി​യി​റ​ക്കു​മ്പോൾ മുടക്കു​മു​തൽ കഷ്ടിച്ച്‌ തിരി​ച്ചു​കി​ട്ടു​മെ​ന്ന​ല്ലാ​തെ കൂടുതൽ പ്രയോ​ജ​ന​മൊ​ന്നു​മില്ല. * അമിത​മായ കാലി​മേ​യ്‌ക്ക​ലാ​കട്ടെ ലോല​മായ സസ്യജാ​ല​ങ്ങ​ളെ​യൊ​ക്കെ വേഗം നശിപ്പി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. മൊത്തം പർവത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ മൂന്നു ശതമാനം മാത്രമേ പരിസ്ഥി​തി​ക്കു ഹാനി​ത​ട്ടാ​തെ കൃഷി​യി​റ​ക്കാൻ പറ്റിയ​താ​യു​ള്ളു എന്ന്‌ ഒരു പഠനം സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.

◼ യുദ്ധം. അടുത്ത​കാ​ല​ങ്ങ​ളിൽ തലയു​യർത്തിയ ആഭ്യന്ത​ര​യു​ദ്ധങ്ങൾ നിരവധി പർവത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങളെ താറു​മാ​റാ​ക്കി. തങ്ങളുടെ സൈനിക നീക്കങ്ങൾക്കുള്ള ഒളിത്താ​വ​ള​ങ്ങ​ളാ​യി ആക്രമ​ണ​കാ​രി​കൾ വൃക്ഷസ​മൃ​ദ്ധ​മായ മലമട​ക്കു​കൾ തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്തു. “വന്യമായ മാനവ പോരാ​ട്ടങ്ങൾ” ആഫ്രി​ക്ക​യു​ടെ പർവത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ 67 ശതമാ​ന​ത്തെ​യും മുറി​വേൽപ്പി​ച്ച​താ​യി ഐക്യ​രാ​ഷ്‌ട്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു റിപ്പോർട്ടു കാണി​ക്കു​ന്നു. കൂടാതെ, ചില മലമ്പ്ര​ദേ​ശങ്ങൾ നിയമ​വി​രുദ്ധ മയക്കു​മ​രുന്ന്‌ ഉത്‌പാ​ദ​ന​ത്തി​ന്റെ വിളനി​ല​ങ്ങ​ളാ​യി​ത്തീർന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇതാകട്ടെ ചില​പ്പോൾ അവിട​ങ്ങ​ളിൽ സായു​ധ​പോ​രാ​ട്ട​ങ്ങൾക്കു വഴി​തെ​ളി​ക്കു​ന്നു, പരിസ്ഥി​തി​യു​ടെ താളം​തെ​റ്റു​ന്ന​തി​നും അത്‌ ഇടയാ​ക്കു​ന്നു.

കൂടുതൽ എന്തെങ്കി​ലും ചെയ്യേ​ണ്ട​തു​ണ്ടോ?

പർവത​ങ്ങ​ളോ​ടുള്ള മനുഷ്യ​ന്റെ പരാ​ക്ര​മ​ങ്ങ​ളു​ടെ തിക്തഫ​ലങ്ങൾ ഇതി​നോ​ട​കം​തന്നെ വ്യക്തമാ​യി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. വെള്ള​പ്പൊ​ക്കം, ഉരുൾപ്പൊ​ട്ടൽ, ജലദൗർല​ഭ്യം എന്നിവ അതിന്റെ ഏതാനും സൂചന​ക​ളാണ്‌. ഇക്കാര്യ​ത്തിൽ ഗവണ്മെ​ന്റു​കൾ ഉണർന്നു​തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. ചില പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ വനഭൂ​മി​കൾ പുനരു​ദ്ധ​രി​ക്കു​ക​യും മരം​വെട്ട്‌ നിരോ​ധി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തി​രി​ക്കു​ന്നു. അന്യം​നി​ന്നു​പോ​കുന്ന ജീവി​വർഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ സ്വാഭാ​വിക ആവാസ​വ്യ​വ​സ്ഥ​ക​ളെ​യും പ്രകൃ​തി​യി​ലെ പല ദൃശ്യ​വി​സ്‌മ​യ​ങ്ങ​ളെ​യും സംരക്ഷി​ക്കു​ക​യെന്ന ഉദ്ദേശ്യ​ത്തിൽ നാഷണൽ പാർക്കു​കൾക്കു രൂപം​കൊ​ടു​ത്തി​ട്ടുണ്ട്‌.

പക്ഷേ, ഇങ്ങനെ​യുള്ള സംരക്ഷിത മേഖല​ക​ളിൽപ്പോ​ലും പാരി​സ്ഥി​തിക പ്രശ്‌നങ്ങൾ ഉയരുന്നു. (“പ്രകൃ​തി​യി​ലെ ചില അഭയ​കേ​ന്ദ്രങ്ങൾ” എന്ന ചതുരം കാണുക.) വിവിധ ജീവി​വർഗങ്ങൾ അമ്പരപ്പി​ക്കുന്ന തോതിൽ ഭൂമു​ഖ​ത്തു​നിന്ന്‌ അപ്രത്യ​ക്ഷ​മാ​യി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​കയാ​ണെന്ന വസ്‌തുത ഈ അഭയ​കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങളെ സംരക്ഷി​ക്കാ​നുള്ള ശ്രമങ്ങൾ വെളി​ച്ചം​കാ​ണു​ന്നില്ല എന്നതിന്റെ സൂചന​യാണ്‌. പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു വിദഗ്‌ധർ ബോധ​വാ​ന്മാ​രാണ്‌, എങ്കിലും ഈ അപങ്കി​ല​ഭൂ​വി​ഭാ​ഗങ്ങൾ വലിയ​തോ​തിൽ സംരക്ഷി​ക്കാ​നുള്ള ശ്രമങ്ങൾ ഇതുവരെ സഫലമാ​യി​ട്ടില്ല. “നമ്മുടെ ശാസ്‌ത്രീയ ജ്ഞാനത്തിൽ ഞാൻ അഭിമാ​നി​ക്കു​ന്നു, എന്നാൽ ജൈവ​വൈ​വി​ധ്യ​ത്തി​ന്റെ മുഖ്യ കലവറകൾ  നശിപ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തിൽ ഞാൻ നിരാ​ശ​നാണ്‌,” വിഖ്യാത ജീവശാ​സ്‌ത്രജ്ഞൻ ഇ. ഒ. വിൽസൺ പറയുന്നു.

ജൈവ​വൈ​വി​ധ്യ​ത്തി​ന്റെ നഷ്ടത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഓർത്ത്‌ ഇത്രയ്‌ക്ക്‌ ഉത്‌ക​ണ്‌ഠ​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​തു​ണ്ടോ? ഭൂമി​യി​ലെ ജൈവ​വൈ​വി​ധ്യം മനുഷ്യ​വർഗ​ത്തിന്‌ ഒട്ടേറെ പ്രയോ​ജ​നങ്ങൾ കൈവ​രു​ത്തു​ന്നു​വെന്ന്‌ നിരവധി ജീവശാ​സ്‌ത്രജ്ഞർ പറയുന്നു. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ജൈവ​വൈ​വി​ധ്യ​ത്തി​ന്റെ പണ്ടകശാ​ല​യായ മഡഗാ​സ്‌ക​റി​ന്റെ മലമേ​ടു​ക​ളിൽ വളരുന്ന ഒരു ചെടി​യാണ്‌ റോസി പെറി​വി​ങ്കിൾ (ശവക്കോ​ട്ടപ്പച്ച). രക്താർബു​ദ​ചി​കി​ത്സ​യ്‌ക്കുള്ള ഒരു സുപ്ര​ധാന ഔഷധം ഈ ചെടി​യിൽനി​ന്നാണ്‌ എടുക്കു​ന്നത്‌. ഇനി, ദശാബ്ദ​ങ്ങ​ളോ​ളം മലേറി​യയെ ചൊൽപ്പ​ടി​യിൽ നിറു​ത്താ​നു​ത​കിയ കൊയി​നാ മരത്തിൽനി​ന്നെ​ടു​ക്കുന്ന ക്വി​നൈ​ന്റെ​യും മറ്റ്‌ ഔഷധ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും തറവാട്‌ ആൻഡീസ്‌ പർവത​നി​ര​ക​ളാണ്‌. പർവത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ  വളരുന്ന ഒട്ടനവധി സസ്യങ്ങൾ കോടി​ക്ക​ണ​ക്കി​നു മനുഷ്യ​ജീ​വൻ രക്ഷിക്കാൻ ഉതകി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. ഈ സസ്യങ്ങ​ളിൽ ചിലത്‌ മറ്റു പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലും നട്ടുവ​ളർത്താൻ കഴിഞ്ഞി​ട്ടുണ്ട്‌ എന്നുള്ളതു ശരിതന്നെ. എന്നിരു​ന്നാ​ലും, പർവത സസ്യജാ​ല​ങ്ങ​ളു​ടെ വൻതോ​തി​ലുള്ള നശീക​രണം, ഇതുവരെ കണ്ടുപി​ടി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ചികി​ത്സാ​രം​ഗ​ത്തും ഭക്ഷ്യവി​ള​യെന്ന നിലയി​ലും വലിയ സാധ്യ​ത​ക​ളുള്ള സസ്യജാ​ലങ്ങൾ അറിയാ​തെ​യെ​ങ്കി​ലും നഷ്ടമാ​കാൻ ഇടയാ​ക്കു​ന്നു.

ഇപ്പോ​ഴ​ത്തെ നശീക​ര​ണ​ഘ​ട​ക​ങ്ങൾക്ക്‌ എങ്ങനെ​യെ​ങ്കി​ലും കടിഞ്ഞാ​ണി​ടാൻ കഴിയു​മോ? ഏറ്റ മുറി​വു​കൾ സുഖ​പ്പെ​ടു​ത്താ​നാ​കു​മോ? പർവതങ്ങൾ സൗന്ദര്യ​ത്തി​ന്റെ​യും ജൈവ​വൈ​വി​ധ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും അഭയ​കേ​ന്ദ്ര​മാ​യി തുടരു​മോ?

[അടിക്കു​റി​പ്പു​കൾ]

 [7-ാം പേജിലെ ചതുരം/ചിത്രങ്ങൾ]

മലമേടുകളിലെ ജന്തുജാ​ല​ങ്ങൾ

പർവത സിംഹം എന്നറി​യ​പ്പെ​ടുന്ന പ്യൂമ അതിന്റെ പേരു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​തന്നെ മലമട​ക്കു​ക​ളി​ലാണ്‌ മുഖ്യ​മാ​യും കാണ​പ്പെ​ടു​ന്നത്‌. റോക്കി, ആൻഡീസ്‌ എന്നീ പർവത​നി​ര​ക​ളാണ്‌ ഇതിന്റെ പ്രധാന വിഹാ​ര​രം​ഗങ്ങൾ. മിക്ക ഇരപി​ടി​യ​ന്മാ​രെ​യും​പോ​ലെ ഈ മാർജാ​ര​നും മനുഷ്യ​ന്റെ ഭീഷണി​മൂ​ലം ദുർഗ​മ​മായ വനഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ളി​ലേക്കു പിൻവാ​ങ്ങു​ക​യാണ്‌.

ചുവന്ന പാൻഡ​കളെ ഹിമാ​ല​യ​സാ​നു​ക്ക​ളിൽ മാത്ര​മാ​ണു കണ്ടുവ​രു​ന്നത്‌ (എവറസ്റ്റി​ന്റെ താഴ്‌ന്ന മലഞ്ചെ​രി​വു​ക​ളി​ലും കാണാം). ഇത്രയും വിദൂ​ര​ങ്ങ​ളി​ലാണ്‌ ആവാസ​കേ​ന്ദ്ര​മെ​ങ്കി​ലും അതിജീ​വ​ന​ത്തി​നാ​യി ഇവ പാടു​പെ​ടു​ക​യാണ്‌, കാരണം ഇവയെ തീറ്റി​പ്പോ​റ്റുന്ന മുളങ്കാ​ടു​കൾ നശിപ്പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.

[കടപ്പാട്‌]

Cortesía del Zoo de la Casa de Campo, Madrid

തവിട്ടുകരടി ഒരിക്കൽ യൂറോപ്പ്‌, ഏഷ്യ, വടക്കേ​അ​മേ​രിക്ക എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളിൽ യഥേഷ്ടം വിഹരി​ച്ചി​രു​ന്നു. കനേഡി​യൻ റോക്കീസ്‌, അലാസ്‌ക, സൈബീ​രിയ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളിൽ ഇതിനെ സാധാരണ കാണാ​മെ​ങ്കി​ലും യൂറോ​പ്പിൽ ഇന്ന്‌ ഇവ ഏതാനും ഒറ്റപ്പെട്ട പർവത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ മാത്ര​മാ​യി ഒതുങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌. കഴിഞ്ഞ നൂറ്റാ​ണ്ടിൽ ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളിൽ ഇതിന്റെ എണ്ണം 99 ശതമാനം കുറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു.

സ്വർണക്കഴുകൻ ഉത്തരാർധ​ഗോ​ള​ത്തി​ലെ പർവത​നി​ര​കൾക്കു മീതെ​യുള്ള ആകാശം അടക്കി​വാ​ണി​രു​ന്നു. എന്നാൽ സങ്കടക​ര​മെന്നു പറയട്ടെ, യൂറോ​പ്പിൽ ഇവ ഇപ്പോൾ 5,000 ജോഡി​യിൽ കുറവേ ഉള്ളൂ. കാരണം കഴിഞ്ഞ കാലത്ത്‌ ഇവ ‘അങ്ങേയ​റ്റത്തെ വെറു​പ്പിന്‌ ഇരയായ’ പക്ഷിക​ളാ​യി​രു​ന്നു.

ഭീമൻ പാൻഡ​യു​ടെ “നിലനിൽപ്പ്‌ മൂന്ന്‌ അനിവാ​ര്യ​ഘ​ട​ക​ങ്ങളെ ആശ്രയി​ച്ചാ​ണി​രി​ക്കു​ന്നത്‌: ഉയർന്ന മലനി​ര​ക​ളും അഗാധ​മായ താഴ്‌വ​ര​ക​ളും, ഇടതൂർന്ന മുളങ്കാ​ടു​കൾ, ഓജസ്സുറ്റ അരുവി​കൾ,” ചൈന​യി​ലെ പ്രകൃ​തി​ശാ​സ്‌ത്ര​ജ്ഞ​നായ ടാങ്‌ സിയാങ്‌ പറയുന്നു. ഒരു കണക്കു​പ്ര​കാ​രം, കാടു​ക​ളിൽ ജീവി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന പാൻഡ​ക​ളു​ടെ എണ്ണം 1,600-ൽ താഴെ​യാണ്‌.

[8, 9 പേജു​ക​ളി​ലെ ചതുരം/ചിത്രങ്ങൾ]

പ്രകൃതിയിലെ ചില അഭയ​കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങൾ

യോസെമിറ്റ്‌ നാഷണൽ പാർക്ക്‌ (കാലി​ഫോർണിയ, യു.എസ്‌.എ.) പ്രകൃ​തി​ശാ​സ്‌ത്ര​ജ്ഞ​നായ ജോൺ മൂയി​റി​ന്റെ അശ്രാ​ന്ത​പ​രി​ശ്രമം മൂലം 1890-ൽ ഇതു നിലവിൽവന്നു. ഇതിന്റെ കൺമയ​ക്കുന്ന രമണീ​യ​തകൾ പ്രതി​വർഷം 40 ലക്ഷം സന്ദർശ​കരെ ഇവി​ടേക്കു മാടി​വി​ളി​ക്കു​ന്നു. പക്ഷേ, ഈ ഭൂവി​ഭാ​ഗത്തെ സംരക്ഷി​ക്കു​ക​യും ഒപ്പം പ്രകൃ​തി​സ്‌നേ​ഹി​കൾക്ക്‌ ആവശ്യ​മായ സൗകര്യ​ങ്ങൾ ഒരുക്കി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ക​യും ചെയ്യാൻ പാർക്കി​ന്റെ അധികാ​രി​കൾ പാടു​പെ​ടു​ക​യാണ്‌.

പോഡോകാർപുസ്‌ നാഷണൽ പാർക്ക്‌ (ഇക്വ​ഡോർ) സദാ മേഘങ്ങളെ തൊട്ടു​രു​മ്മുന്ന, ആൻഡിയൻ ഉഷ്‌ണ​മേ​ഖലാ വനത്തിന്റെ ഒരു പ്രദേ​ശത്തെ പരിര​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു. വിവി​ധ​യി​നം ജന്തു-സസ്യജാ​ലങ്ങൾ—600-ലധികം ഇനം പക്ഷിക​ളും ഏകദേശം 4,000 ഇനം സസ്യജാ​ല​ങ്ങ​ളും—ഇവി​ടെ​യുണ്ട്‌. കോടി​ക്ക​ണ​ക്കി​നാ​ളു​ക​ളു​ടെ ജീവൻ രക്ഷിച്ചി​ട്ടുള്ള ക്വി​നൈൻ എന്ന ഔഷധം കണ്ടുപി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടത്‌ ഇവി​ടെ​നി​ന്നാണ്‌. മിക്ക നാഷണൽ പാർക്കു​ക​ളി​ലെ​യും​പോ​ലെ ഇവി​ടെ​യും അനിയ​ന്ത്രിത മരം​വെ​ട്ട​ലും അനധി​കൃത വേട്ടയാ​ട​ലും നടക്കു​ന്നുണ്ട്‌.

കിളിമഞ്ചാരോ പർവതം (ടാൻസാ​നിയ) ആഫ്രി​ക്ക​യു​ടെ മേൽക്കൂ​ര​യും ലോക​ത്തി​ലെ ഏറ്റവും വലിയ അഗ്നിപർവ​ത​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നു​മാണ്‌. അതിന്റെ താഴ്‌വാ​ര​ങ്ങ​ളിൽ ആനക്കൂ​ട്ടങ്ങൾ വിഹരി​ക്കു​ന്നു. ഭീമൻ ലോബി​ലിയ, ഭീമൻ ഗ്രൗണ്ട്‌സെൽ എന്നിങ്ങ​നെ​യുള്ള അസുല​ഭ​ങ്ങ​ളായ സസ്യജാ​ലങ്ങൾ ഈ ആൽപൈൻ മേഖല​യിൽ വളരുന്നു. നിയമ​വി​രുദ്ധ നായാട്ട്‌, വനനശീ​ക​രണം, അമിത​മായ കാലി​മേ​യ്‌ക്കൽ എന്നിവ ഇതിനു ഭീഷണി ഉയർത്തു​ന്നു.

റ്റാതാ നാഷണൽ പാർക്ക്‌ (കാനറി ദ്വീപു​കൾ) ശവപ്പറ​മ്പു​പോ​ലുള്ള അഗ്നിപർവത പ്രദേ​ശ​ത്തിന്‌ ഉണർവേ​കുന്ന, വിരള​മാ​യി മാത്രം കാണ​പ്പെ​ടുന്ന സസ്യജാ​ലങ്ങൾ ഇവിടെ സംരക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു. അഗ്നിപർവ​തങ്ങൾ നിറഞ്ഞ ദ്വീപു​ക​ളു​ടേത്‌ മിക്കവാ​റും ലോല​മായ ആവാസ​വ്യ​വ​സ്ഥ​യാണ്‌, മറ്റിട​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നുള്ള ജീവജാ​ല​ങ്ങളെ കൊണ്ടു​വന്നു വളർത്തു​ന്നത്‌ അതിനെ പ്രതി​കൂ​ല​മാ​യി ബാധി​ക്കും.

പിറേനേ, ഓർഡെസാ നാഷണൽ പാർക്കു​കൾ (ഫ്രാൻസ്‌, സ്‌പെ​യിൻ) ഗംഭീ​ര​മായ ആൽപൈൻ രമണീ​യ​ത​ക​ളെ​യും അവിടെ വളരുന്ന ജന്തുസ​സ്യ​ജാ​ല​ങ്ങ​ളെ​യും സംരക്ഷി​ക്കു​ന്നു. യൂറോ​പ്പി​ലെ മറ്റു മലനി​ര​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ​തന്നെ പിറേ​നേ​സി​ന്റെ ചരിവു​ക​ളി​ലും സ്‌കീ​യിങ്‌ നടത്തു​ന്ന​വ​രു​ടെ തിരക്കു​കൂ​ടു​ക​യാണ്‌. അതു​പോ​ലെ വിനോ​ദ​സ​ഞ്ചാ​രി​കൾക്കാ​യുള്ള മറ്റു സുഖസൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളും ഇവിടെ വർധി​ച്ചു​വ​രു​ന്നു. പരമ്പരാ​ഗ​ത​മായ കാർഷി​ക​രീ​തി​കൾ നിറു​ത്തി​യ​തും ഇവിടത്തെ പരിസ്ഥി​തി​യെ ദോഷ​ക​ര​മാ​യി ബാധി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌.

സൊരാക്‌സാൻ നാഷണൽ പാർക്ക്‌ കൊറി​യൻ റിപ്പബ്ലി​ക്കി​ലെ ഏറ്റവും പ്രശസ്‌ത​മായ പാർക്കാണ്‌. ഇവിടത്തെ കരിങ്കൽകൊ​ടു​മു​ടി​ക​ളും വൃക്ഷനി​ബി​ഡ​മായ മലഞ്ചെ​രി​വു​ക​ളും ശരത്‌കാ​ലത്ത്‌ ഇവിടം ഒരു മാസ്‌മ​ര​ലോ​ക​മാ​ക്കു​ന്നു. വാരാ​ന്ത​ങ്ങ​ളിൽ ഇവിടെ ചില സ്ഥലങ്ങൾ നഗരത്തി​ലെ നടപ്പാ​തകൾ പോ​ലെ​യാ​കും, അത്രയ്‌ക്കാണ്‌ സന്ദർശ​ക​രു​ടെ തിരക്ക്‌.

 [10-ാം പേജിലെ ചതുരം/ചിത്രങ്ങൾ]

മലമേടുകളിലെ സസ്യജാ​ല​ങ്ങൾ

ടവർ ഓഫ്‌ ജുവൽസ്‌. വസന്തകാ​ലത്ത്‌ ഏതാനും ആഴ്‌ച​കൊണ്ട്‌ ഈ സുന്ദര​പു​ഷ്‌പം ഒരു മനുഷ്യ​ന്റെ​യത്ര ഉയരം വെക്കും. കാനറി ദ്വീപു​ക​ളി​ലെ രണ്ട്‌ അഗ്നിപർവ​ത​മു​ടി​ക​ളിൽ മാത്രമേ ഇതു കാണാൻ കഴിയൂ, അതും ഏതാണ്ട്‌ 1,800 മീറ്റർ ഉയരത്തിൽ. പർവത​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നുള്ള പല സസ്യജാ​ല​ങ്ങ​ളും ഇങ്ങനെ വിരലി​ലെ​ണ്ണാ​വുന്ന സ്ഥലങ്ങളിൽ ഒതുങ്ങു​ന്നു.

കാർലിൻ ഞെരി​ഞ്ഞി​ലു​കൾ ആൽപ്‌സി​ലും പിറേ​നേ​യി​ലും വളരുന്നു. തീജ്വാ​ല​പോ​ലുള്ള ഈ വനപു​ഷ്‌പങ്ങൾ വേനൽക്കാ​ലം അവസാ​നി​ക്കവേ പർവത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലെ പുൽമേ​ടു​കളെ ഉജ്ജ്വല​മാ​ക്കു​ന്നു. ഈ പുഷ്‌പങ്ങൾ ചെറു​പ്രാ​ണി​കളെ വിരു​ന്നൂ​ട്ടു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.

ഇംഗ്ലീഷ്‌ ഐറിസ്‌. മനോ​ഹ​ര​മായ ഈ വനപു​ഷ്‌പ​ങ്ങ​ളു​ടെ സങ്കരയി​ന​ങ്ങളെ പലരും പൂന്തോ​ട്ട​ങ്ങ​ളിൽ വളർത്തു​ന്നുണ്ട്‌. ഇത്തരം ഉദ്യാ​ന​പു​ഷ്‌പ​ങ്ങ​ളിൽ മിക്കവ​യു​ടെ​യും തറവാട്‌ ആൽപൈൻ മലനി​ര​ക​ളാണ്‌.

മൗണ്ടെൻ ഹൗസ്‌ലീക്ക്‌ പാറപ്പി​ളർപ്പു​ക​ളിൽ പറ്റിപ്പി​ടി​ച്ചു വളരുന്ന നിരവധി ആൽപൈൻ ചെടി​ക​ളി​ലൊ​ന്നാണ്‌. ദക്ഷിണ​യൂ​റോ​പ്പി​ന്റെ മലമേ​ടു​ക​ളാണ്‌ ഈ ഇനങ്ങളു​ടെ സ്വദേശം. കരുത്താർന്ന ഈ പുഷ്‌പ​ത്തിന്‌ ഏറെക്കാ​ലത്തെ ആയുസ്സു​ള്ള​തി​നാൽ നിത്യ​പു​ഷ്‌പം എന്നും ഇതിനെ വിളി​ക്കാ​റുണ്ട്‌.

ബ്രോമെലിയാഡ്‌സ്‌. ഈ ചെടി​ക​ളു​ടെ​യും ഓർക്കി​ഡു​ക​ളു​ടെ​യും ഒട്ടനവധി ഇനങ്ങൾ, മേഘങ്ങളെ തൊട്ടു​രു​മ്മുന്ന ഉത്തും​ഗ​ങ്ങ​ളായ ഉഷ്‌ണ​മേ​ഖലാ വനാന്ത​ര​ങ്ങ​ളിൽ തഴച്ചു വളരുന്നു. 4,500 മീറ്റർ ഉയരത്തിൽവരെ ഇവയെ കാണാം.

അൾജീരിയൻ ഐറിസ്‌ വളരു​ന്നത്‌ വടക്കൻ ആഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ എർ റിഫ്‌ മലനിര കളിലും അറ്റ്‌ലസ്‌ പർവത​നി​ര​ക​ളി​ലു​മാണ്‌. മെഡി​റ്റ​റേ​നി​യൻ സസ്യജാ​ല​ങ്ങ​ളു​ടെ ഹോട്ട്‌സ്‌പോട്ട്‌ എന്നറി​യ​പ്പെ​ടുന്ന പ്രദേ​ശ​മാ​ണിത്‌.

[6-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

ഇന്തൊനീഷ്യയിലെ മാവോ​ക്കെ പർവത​ങ്ങൾക്ക​ടുത്ത്‌ ചെമ്പും സ്വർണ​വും ഖനനം ചെയ്‌തെ​ടു​ക്കു​ന്നു

[കടപ്പാട്‌]

© Rob Huibers/Panos Pictures

[8-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

റോസി പെറി​വി​ങ്കിൾ