കമ്മ്യൂ​ണിസ്റ്റ്‌ നിരോ​ധ​ന​ത്തിൻ കീഴിൽ 40-ലേറെ വർഷങ്ങൾ

മീഖായൽ വസി​ലെ​വിച്ച്‌ സാവി​റ്റ്‌സ്‌കി പറഞ്ഞ​പ്ര​കാ​രം

യഹോവയുടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ “വലി​യൊ​രു നാടു​ക​ടത്തൽ” 1951 ഏപ്രിൽ 1, 7, 8 തീയതി​ക​ളിൽ നടന്നതാ​യി 1956 ഏപ്രിൽ 1-ലെ വീക്ഷാ​ഗോ​പു​രം (ഇംഗ്ലീഷ്‌) റിപ്പോർട്ടു ചെയ്‌തു. “ഇവ റഷ്യയി​ലെ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കൾക്കു മറക്കാ​നാ​വാത്ത തീയതി​കളാ”ണെന്ന്‌ ആ വീക്ഷാ​ഗോ​പു​രം വിശദീ​ക​രി​ച്ചു. “ഈ മൂന്നു ദിവസ​ങ്ങ​ളിൽ, പശ്ചിമ യൂ​ക്രെ​യിൻ, വൈറ്റ്‌ റഷ്യ [ബെലാ​റസ്‌], ബെസ്സാ​റ​ബിയ, മോൾഡാ​വിയ, ലട്‌വിയ, ലിത്വാ​നിയ, എസ്‌തോ​ണിയ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളിൽ കണ്ടെത്താൻ കഴിഞ്ഞ എല്ലാ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളെ​യും—ഏഴായി​ര​ത്തിൽപരം സ്‌ത്രീ​പു​രു​ഷ​ന്മാ​രെ— . . . കുതി​ര​വ​ണ്ടി​ക​ളിൽ തിക്കി​നി​റച്ച്‌ റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനു​ക​ളി​ലേക്കു കൊണ്ടു​പോ​യി. അവി​ടെ​നിന്ന്‌, കന്നുകാ​ലി​കളെ കൊണ്ടു​പോ​കുന്ന തീവണ്ടി​ക​ളിൽ കയറ്റി അവരെ വളരെ ദൂരേക്ക്‌ അയച്ചു.”

എന്റെ ഭാര്യ​യെ​യും എട്ടുമാ​സം പ്രായ​മായ പുത്ര​നെ​യും എന്റെ മാതാ​പി​താ​ക്ക​ളെ​യും ഇളയ സഹോ​ദ​ര​നെ​യും യൂ​ക്രെ​യി​നി​ലെ ടെർനോ​പോ​ളി​ലും പ്രാന്ത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലും ഉള്ള മറ്റനേകം സാക്ഷി​ക​ളെ​യും തങ്ങളുടെ വീടു​ക​ളിൽനിന്ന്‌ 1951 ഏപ്രിൽ 8-ന്‌ പിടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​പോ​യി. കന്നുകാ​ലി​കളെ കൊണ്ടു​പോ​കുന്ന തീവണ്ടി​ക​ളി​ലാണ്‌ അവരെ കൊണ്ടു​പോ​യത്‌. ഒടുവിൽ, ഏകദേശം രണ്ടാഴ്‌ചത്തെ യാത്ര​യ്‌ക്കു ശേഷം ബെയ്‌ക്കൽ തടാക​ത്തി​നു പടിഞ്ഞാ​റുള്ള സൈബീ​രി​യൻ റ്റെയി​ഗ​യിൽ (ഉപ ആർട്ടി​ക്കി​ലെ വനപ്ര​ദേശം) അവരെ ഇറക്കി.

ഈ നാടു​ക​ട​ത്ത​ലിൽ ഞാൻ ഉൾപ്പെ​ടാ​തി​രു​ന്നത്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌? ആ സമയത്ത്‌ ഞാൻ എവിടെ ആയിരു​ന്നെ​ന്നും അതിനു​ശേഷം ഞങ്ങൾക്ക്‌ എല്ലാവർക്കും എന്തു സംഭവി​ച്ചെ​ന്നും വിവരി​ക്കു​ന്ന​തി​നു മുമ്പ്‌, ഞാൻ ഒരു യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി ആയിത്തീർന്നത്‌ എങ്ങനെ​യെന്നു പറയാം.

ബൈബിൾ സത്യം ഞങ്ങളുടെ പക്കൽ എത്തുന്നു

1947 സെപ്‌റ്റം​ബ​റിൽ, എനിക്കു വെറും 15 വയസ്സു​ള്ള​പ്പോൾ, രണ്ട്‌ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ ഞങ്ങളുടെ വീടു സന്ദർശി​ച്ചു. ടെർനോ​പോ​ളിൽനിന്ന്‌ ഏകദേശം 50 കിലോ​മീ​റ്റർ അകലെ​യുള്ള ഒരു കൊച്ചു ഗ്രാമ​മായ സ്‌ലവ്യാ​റ്റി​നിൽ ആയിരു​ന്നു ഞങ്ങളുടെ വീട്‌. ഞാനും അമ്മയും ആ യുവതി​കൾ—അവരിൽ ഒരാളു​ടെ പേര്‌ മരിയ എന്നായി​രു​ന്നു—പറഞ്ഞതു ശ്രദ്ധിച്ചു. അതു മറ്റു മതങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലുള്ള ഒരു മതം അല്ലെന്ന്‌ എനിക്കു മനസ്സി​ലാ​യി. അവർ തങ്ങളുടെ വിശ്വാ​സം വിശദീ​ക​രി​ക്കു​ക​യും ഞങ്ങളുടെ ബൈബിൾ ചോദ്യ​ങ്ങൾക്കു വ്യക്തമായ ഉത്തരങ്ങൾ നൽകു​ക​യും ചെയ്‌തു.

 ബൈബിൾ ദൈവ​വ​ച​ന​മാ​ണെന്നു ഞാൻ വിശ്വ​സി​ച്ചി​രു​ന്നു. പക്ഷേ പള്ളി എന്നിൽ നിരാ​ശ​യാണ്‌ ഉളവാ​ക്കി​യത്‌. മുത്തച്ഛൻ ഇങ്ങനെ പറയാ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു: “തീനര​ക​ത്തി​ലെ പീഡനത്തെ കുറിച്ചു പറഞ്ഞ്‌ പുരോ​ഹി​ത​ന്മാർ ആളുകളെ പേടി​പ്പി​ക്കു​ന്നു, എന്നാൽ ആ പുരോ​ഹി​ത​ന്മാ​രാ​കട്ടെ യാതൊ​ന്നി​നെ​യും ഭയപ്പെ​ടു​ന്നു​മില്ല. അവർ വെറുതെ ദരി​ദ്രരെ കബളി​പ്പി​ച്ചു കൊള്ള​യ​ടി​ക്കു​ന്നു.” രണ്ടാം ലോക മഹായു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ തുടക്ക​ത്തിൽ ഞങ്ങളുടെ ഗ്രാമ​ത്തി​ലെ പോളീഷ്‌ നിവാ​സി​കൾക്ക്‌ എതിരാ​യി നടത്തിയ അക്രമ​വും കൊള്ളി​വെ​പ്പും ഞാൻ ഓർമി​ക്കു​ന്നു. ആ ആക്രമ​ണങ്ങൾ സംഘടി​പ്പി​ച്ചത്‌ ഒരു ഗ്രീക്ക്‌ കാത്തലിക്ക്‌ പുരോ​ഹി​തൻ ആയിരു​ന്നു​വെ​ന്നതു ഞെട്ടി​പ്പി​ക്കുന്ന സംഗതി​യാണ്‌. അരും​കൊ​ല​യ്‌ക്ക്‌ ഇരയായ അനേകരെ ഞാൻ കണ്ടു. അത്തരം ക്രൂര​ത​യു​ടെ കാരണം അറിയാൻ ഞാൻ വാഞ്‌ഛി​ച്ചു.

സാക്ഷി​ക​ളോ​ടൊ​ത്തു ബൈബിൾ പഠിച്ച​പ്പോൾ ഞാൻ അതു മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ തുടങ്ങി. എരിഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുന്ന ഒരു നരകം ഇല്ലെന്നും യുദ്ധ​ത്തെ​യും രക്തച്ചൊ​രി​ച്ചി​ലി​നെ​യും പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കാ​നാ​യി പിശാ​ചായ സാത്താൻ വ്യാജ​മ​തത്തെ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്നും ഉള്ള വസ്‌തുത ഉൾപ്പെ​ടെ​യുള്ള അടിസ്ഥാന സത്യങ്ങൾ ഞാൻ പഠിച്ചു. വ്യക്തി​പ​ര​മായ പഠന സമയത്ത്‌, പഠിച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രുന്ന കാര്യ​ങ്ങ​ളെ​പ്രതി ഞാൻ ഇടയ്‌ക്കി​ടെ പ്രാർഥ​ന​യിൽ യഹോ​വ​യ്‌ക്കു ഹൃദയം​ഗ​മ​മായ നന്ദി പറയു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ബൈബിൾ സത്യങ്ങൾ ഞാൻ എന്റെ അനുജ​നായ സ്റ്റാക്കു​മാ​യി പങ്കു​വെ​ക്കാൻ തുടങ്ങി. അവൻ അവ സ്വീക​രി​ച്ച​പ്പോൾ അത്‌ എന്നെ വളരെ സന്തുഷ്ട​നാ​ക്കി.

ഞാൻ പഠിച്ചത്‌ പ്രസം​ഗി​ക്കൽ

വ്യക്തി​പ​ര​മായ മാറ്റങ്ങൾ വരു​ത്തേ​ണ്ട​തി​ന്റെ ആവശ്യം തിരി​ച്ച​റിഞ്ഞ ഉടനെ ഞാൻ പുകവലി നിർത്തി. സംഘടിത ബൈബിൾ പഠനത്തി​നാ​യി മറ്റുള്ള​വ​രോ​ടൊ​പ്പം പതിവാ​യി കൂടി​വ​രേ​ണ്ട​തി​ന്റെ ആവശ്യ​വും ഞാൻ മനസ്സി​ലാ​ക്കി. യോഗങ്ങൾ നടത്തി​യി​രുന്ന രഹസ്യ സ്ഥലത്ത്‌ എത്തി​ച്ചേ​രാൻ കാട്ടി​ലൂ​ടെ 10 കിലോ​മീ​റ്റർ നടക്കണ​മാ​യി​രു​ന്നു. ചില​പ്പോൾ ഏതാനും സ്‌ത്രീ​കൾക്കു മാത്രമേ യോഗ​ത്തിന്‌ എത്തി​ച്ചേ​രാൻ സാധി​ച്ചി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. ഞാൻ അന്നു സ്‌നാ​പനം ഏറ്റിട്ടി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും ആ അവസര​ങ്ങ​ളിൽ യോഗം നടത്താൻ എന്നോട്‌ ആവശ്യ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു.

ബൈബിൾ സാഹി​ത്യം കൈവശം വെക്കു​ന്നത്‌ അപകട​ക​ര​മാ​യി​രു​ന്നു, പിടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടാൽ 25 വർഷം വരെ ജയിൽ ശിക്ഷ ലഭിക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു. എന്നിട്ടും, സ്വന്തമാ​യൊ​രു ലൈ​ബ്രറി ഉണ്ടായി​രി​ക്കാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹി​ച്ചു. ഞങ്ങളുടെ ഒരു അയൽക്കാ​രൻ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളോ​ടൊ​ത്തു പഠിച്ചി​രു​ന്നു. എന്നാൽ ഭയം നിമിത്തം അദ്ദേഹം പഠനം നിർത്തു​ക​യും സാഹി​ത്യം തന്റെ ഉദ്യാ​ന​ത്തിൽ കുഴി​ച്ചി​ടു​ക​യും ചെയ്‌തു. തന്റെ പുസ്‌ത​ക​ങ്ങ​ളും മാസി​ക​ക​ളും എല്ലാം കുഴി​ച്ചെ​ടുത്ത്‌ എനിക്കു തരാ​മെന്നു സമ്മതി​ച്ച​പ്പോൾ ഞാൻ യഹോ​വ​യ്‌ക്ക്‌ എത്രമാ​ത്രം നന്ദി പറഞ്ഞെ​ന്നോ! മറ്റുള്ളവർ അന്വേ​ഷി​ച്ചു ചെല്ലാൻ സാധ്യത ഇല്ലാതി​രുന്ന പിതാ​വി​ന്റെ തേനീ​ച്ച​ക്കൂ​ടു​ക​ളിൽ ഞാൻ അവ ഒളിപ്പി​ച്ചു​വെച്ചു.

1949 ജൂ​ലൈ​യിൽ ഞാൻ എന്റെ ജീവിതം യഹോ​വ​യ്‌ക്കു സമർപ്പി​ക്കു​ക​യും അതിന്റെ പ്രതീ​ക​മാ​യി സ്‌നാ​പനം ഏൽക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. എന്റെ ജീവി​ത​ത്തി​ലെ ഏറ്റവും സന്തോ​ഷ​ക​ര​മായ ദിനമാ​യി​രു​ന്നു അത്‌. ഒരു യഥാർഥ ക്രിസ്‌ത്യാ​നി ആയിരി​ക്കുക എളുപ്പ​മ​ല്ലെ​ന്നും മുന്നിൽ ധാരാളം പരീക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടെ​ന്നും രഹസ്യ​മാ​യി ആ സ്‌നാ​പനം നടത്തിയ സാക്ഷി ഊന്നി​പ്പ​റഞ്ഞു. അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ വാക്കുകൾ എത്ര സത്യം ആയിരു​ന്നെന്നു പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ ഞാൻ മനസ്സി​ലാ​ക്കി! എങ്കിലും, സ്‌നാ​പ​ന​മേറ്റ സാക്ഷി എന്ന നിലയി​ലുള്ള എന്റെ ജീവി​ത​ത്തി​ന്റെ തുടക്കം സന്തോ​ഷ​ക​ര​മാ​യി​രു​ന്നു. സ്‌നാ​പ​ന​ത്തി​നു ശേഷം രണ്ടുമാ​സം കഴിഞ്ഞ്‌, എനിക്കും അമ്മയ്‌ക്കും സത്യം പരിച​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ത്തന്ന ആ രണ്ടു​പേ​രിൽ ഒരാളായ മരിയയെ ഞാൻ വിവാഹം കഴിച്ചു.

ആദ്യ പരീക്ഷണം പെട്ടെന്ന്‌

1950 ഏപ്രിൽ 16-ന്‌ പഡ്‌ജി​റ്റ്‌സി എന്ന ചെറിയ പട്ടണത്തിൽനി​ന്നു ഞാൻ വീട്ടി​ലേക്കു മടങ്ങവേ,  പെട്ടെന്ന്‌ എന്റെ നേരേ വന്ന പട്ടാള​ക്കാർ ഞങ്ങളുടെ അധ്യയന കൂട്ടത്തി​ലേക്കു ഞാൻ കൊണ്ടു​പോ​കുക ആയിരുന്ന ചില ബൈബിൾ സാഹി​ത്യ​ങ്ങൾ കണ്ടെത്തി. അവർ എന്നെ അറസ്റ്റു ചെയ്‌തു. കസ്റ്റഡി​യി​ലാ​യി​രുന്ന ആദ്യത്തെ ഏതാനും ദിവസങ്ങൾ അവർ എന്നെ വടി​കൊ​ണ്ടു പ്രഹരി​ച്ചു, ഉണ്ണാനോ ഉറങ്ങാ​നോ അനുവ​ദി​ച്ച​തു​മില്ല. കൈകൾ തലയ്‌ക്കു മീതെ പിടി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ നൂറു തവണ കുത്തി​യി​രുന്ന്‌ എഴു​ന്നേൽക്കാൻ എന്നോട്‌ ആജ്ഞാപി​ച്ചു. വളരെ പണി​പ്പെ​ട്ടാ​ണു ഞാൻ അതു പൂർത്തി​യാ​ക്കി​യത്‌. അതിനു​ശേഷം 24 മണിക്കൂർ നേര​ത്തേക്ക്‌ അവർ എന്നെ തണുത്ത, ഈർപ്പം നിറഞ്ഞ ഒരു അറയിൽ ഇട്ടു.

എന്റെ ചെറു​ത്തു​നിൽപ്പു ശേഷി ക്ഷയിപ്പിച്ച്‌, എന്നിൽനി​ന്നു വിവരങ്ങൾ ശേഖരി​ക്കു​ന്നത്‌ എളുപ്പ​മാ​ക്കുക എന്നതാ​യി​രു​ന്നു ഈ ദ്രോ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ലക്ഷ്യം. “നിനക്ക്‌ ഈ സാഹി​ത്യം എവി​ടെ​നി​ന്നു കിട്ടി, നീ അത്‌ ആരുടെ അടു​ത്തേക്കു കൊണ്ടു​പോ​കുക ആയിരു​ന്നു?” എന്ന്‌ അവർ ചോദി​ച്ചു. യാതൊ​ന്നും വെളി​പ്പെ​ടു​ത്താൻ ഞാൻ കൂട്ടാ​ക്കി​യില്ല. അപ്പോൾ, ഏതു നിയമ​പ്ര​കാ​ര​മാ​ണോ എന്നെ വിസ്‌ത​രി​ക്കാ​നി​രു​ന്നത്‌ അതിന്റെ ഒരു ഭാഗം എന്നെ വായിച്ചു കേൾപ്പി​ച്ചു. സോവി​യറ്റു വിരുദ്ധ സാഹി​ത്യം പ്രചരി​പ്പി​ക്കു​ക​യും കൈവശം വെക്കു​ക​യും ചെയ്യു​ന്ന​തിന്‌ വധശി​ക്ഷ​യോ 25 വർഷത്തെ തടവു​ശി​ക്ഷ​യോ നൽകാ​വു​ന്ന​താ​ണെന്ന്‌ അതു പ്രസ്‌താ​വി​ച്ചു.

“ഏതു ശിക്ഷയാ​ണു നിനക്കു വേണ്ടത്‌?” അവർ ചോദി​ച്ചു.

“രണ്ടും വേണ്ട,” ഞാൻ പ്രതി​വ​ചി​ച്ചു, “എന്നാൽ എന്റെ ആശ്രയം യഹോ​വ​യി​ലാണ്‌, അവന്റെ സഹായ​ത്തോ​ടെ, അവൻ അനുവ​ദി​ക്കുന്ന എന്തും ഞാൻ സ്വീക​രി​ക്കും.”

ഏഴു ദിവസം കഴിഞ്ഞ്‌ പോകാൻ അനുവ​ദി​ച്ച​പ്പോൾ ഞാനാകെ അതിശ​യി​ച്ചു​പോ​യി. യഹോ​വ​യു​ടെ പിൻവ​രുന്ന വാഗ്‌ദാ​ന​ത്തി​ന്റെ സത്യത വിലമ​തി​ക്കാൻ ആ അനുഭവം എന്നെ സഹായി​ച്ചു: “ഞാൻ നിന്നെ ഒരുനാ​ളും കൈ വിടു​ക​യില്ല, ഉപേക്ഷി​ക്ക​യു​മില്ല”—എബ്രായർ 13:5.

ഞാൻ വീട്ടിൽ മടങ്ങി എത്തിയ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും എനിക്കു കലശലായ രോഗം പിടി​പെട്ടു. പിതാവ്‌ എന്നെ ഡോക്‌ട​റു​ടെ അടുത്തു കൊണ്ടു​പോ​യി. രോഗം വേഗം ഭേദമാ​കു​ക​യും ചെയ്‌തു. കുടും​ബ​ത്തി​ലെ മറ്റുള്ള​വ​രു​ടെ മത വിശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളിൽ പിതാവ്‌ ഭാഗഭാ​ക്കാ​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, ഞങ്ങളുടെ ആരാധ​ന​യു​ടെ കാര്യ​ത്തിൽ അദ്ദേഹം ഞങ്ങളെ പിന്താങ്ങി.

തടവും നാടു​ക​ട​ത്ത​ലും

ഏതാനും മാസങ്ങൾക്കു ശേഷം സോവി​യറ്റ്‌ സൈന്യ​ത്തിൽ സേവി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​യി എന്നെ നിർബ​ന്ധ​പൂർവം തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്തു. എന്റെ മനസ്സാ​ക്ഷി​പ​ര​മായ എതിർപ്പ്‌ ഞാൻ വിശദീ​ക​രി​ച്ചു. (യെശയ്യാ​വു 2:4) എന്നിരു​ന്നാ​ലും, 1951 ഫെബ്രു​വ​രി​യിൽ  നാലു വർഷത്തെ തടവു​ശി​ക്ഷ​യ്‌ക്കു വിധിച്ച്‌ എന്നെ ടെർനോ​പോ​ളി​ലെ ജയിലി​ലേക്ക്‌ അയച്ചു. പിന്നീട്‌, ഏകദേശം 120 കിലോ​മീ​റ്റർ അകലെ​യുള്ള ഒരു വലിയ നഗരമായ ലവിഫി​ലെ ജയിലി​ലേക്ക്‌ എന്നെ മാറ്റി. അനേകം സാക്ഷി​കളെ സൈബീ​രി​യ​യി​ലേക്കു നാടു​ക​ട​ത്തി​യെന്ന്‌ അവി​ടെ​വെച്ചു ഞാൻ അറിഞ്ഞു.

1951 വേനൽക്കാ​ലത്ത്‌ ഞങ്ങളിൽ ഒരു കൂട്ടത്തെ സൈബീ​രി​യ​യ്‌ക്കും അപ്പുറം അങ്ങ്‌ വിദൂര പൗരസ്‌ത്യ ദേശ​ത്തേക്ക്‌ അയച്ചു. ഒരു മാസം നീണ്ട ആ യാത്ര​യിൽ ഞങ്ങൾ 11 സമയ മേഖലകൾ പിന്നിട്ടു, ഏകദേശം 11,000 കിലോ​മീ​റ്റർ! ആ ട്രെയിൻ യാത്ര​യിൽ ഒരു പ്രാവ​ശ്യം മാത്ര​മാണ്‌ യാത്ര നിർത്തി ഞങ്ങളെ കുളി​ക്കാൻ അനുവ​ദി​ച്ചത്‌, അതും രണ്ടാഴ്‌ച​യി​ലേറെ യാത്ര ചെയ്‌ത​ശേഷം. സൈബീ​രി​യ​യി​ലുള്ള നോ​വോ​സി​ബിർസ്‌കി​ലെ വലി​യൊ​രു പൊതു കുളി​ശാ​ല​യിൽ ആയിരു​ന്നു അത്‌.

അവി​ടെ​വെച്ച്‌, തടവു​പു​ള്ളി​ക​ളു​ടെ മഹാസ​ഞ്ച​യ​ത്തിന്‌ ഇടയിൽനിന്ന്‌ ഒരാൾ പിൻവ​രു​ന്ന​പ്ര​കാ​രം ഉച്ചത്തിൽ ചോദി​ക്കു​ന്നതു ഞാൻ കേട്ടു: “യോനാ​ദാബ്‌ കുടും​ബ​ത്തിൽപെട്ട ആരാണ്‌ ഇവിടെ ഉള്ളത്‌?” ഭൂമി​യി​ലെ നിത്യ​ജീ​വന്റെ പ്രത്യാ​ശ​യു​ള്ള​വരെ തിരി​ച്ച​റി​യി​ക്കാൻ അക്കാലത്ത്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രുന്ന പദപ്ര​യോ​ഗം ആയിരു​ന്നു “യോനാ​ദാബ്‌” എന്നത്‌. (2 രാജാ​ക്ക​ന്മാർ 10:15-17; സങ്കീർത്തനം 37:11, 29) ഉടനെ അനേകർ തങ്ങളെ​ത്തന്നെ സാക്ഷി​ക​ളാ​യി തിരി​ച്ച​റി​യി​ച്ചു. എന്തൊരു സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ ആയിരു​ന്നു ഞങ്ങൾ അന്യോ​ന്യം അഭിവാ​ദ്യം ചെയ്‌തത്‌!

ജയിലി​ലെ ആത്മീയ പ്രവർത്ത​നം

ലക്ഷ്യസ്ഥാ​നത്ത്‌ എത്തു​മ്പോൾ അന്യോ​ന്യം തിരി​ച്ച​റി​യാൻ നോ​വോ​സി​ബിർസ്‌കിൽവെച്ച്‌ ഞങ്ങൾ ഒരു രഹസ്യ​വാ​ക്യം ചർച്ച​ചെ​യ്‌തു തീരു​മാ​നി​ച്ചു. വ്‌ളാ​ഡി​വോ​സ്റ്റോ​ക്കിൽനി​ന്നു വളരെ അകലെ അല്ലാത്ത സീ ഓഫ്‌ ജപ്പാനി​ലെ തടങ്കൽ പാളയ​ത്തി​ലാ​ണു ഞങ്ങൾ എല്ലാവ​രും ചെന്നെ​ത്തി​യത്‌. അവിടെ ഞങ്ങൾ ക്രമമായ ബൈബിൾ അധ്യയന യോഗങ്ങൾ സംഘടി​പ്പി​ച്ചു. ദീർഘ​കാല തടവു ശിക്ഷയ്‌ക്കു വിധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രുന്ന പക്വത​യുള്ള, പ്രായ​മായ ആ സഹോ​ദ​ര​ന്മാ​രോട്‌ ഒപ്പമാ​യി​രു​ന്നത്‌ ആത്മീയ​മാ​യി എന്നെ ശരിക്കും ബലപ്പെ​ടു​ത്തി. ബൈബിൾ വാക്യ​ങ്ങ​ളും വീക്ഷാ​ഗോ​പുര മാസി​ക​ക​ളിൽനി​ന്നു തങ്ങൾക്ക്‌ ഓർമി​ക്കാൻ കഴിഞ്ഞ ബന്ധപ്പെട്ട വിവര​ങ്ങ​ളും ഉപയോ​ഗിച്ച്‌ അവർ മാറി​മാ​റി യോഗങ്ങൾ നടത്തി.

ഞങ്ങളുടെ ചോദ്യ​ങ്ങൾക്ക്‌ ആ സഹോ​ദ​ര​ന്മാർ ഉത്തരം നൽകി. ഞങ്ങളിൽ അനേകർ ഒഴിഞ്ഞ സിമെന്റു ചാക്കു​ക​ളിൽനി​ന്നു കടലാസു തുണ്ടുകൾ കീറി​യെ​ടുത്ത്‌ ഉത്തരങ്ങൾ എഴുതി എടുത്തു. സ്വകാര്യ പരാമർശക ലൈ​ബ്ര​റി​യാ​യി ഉപയോ​ഗി​ക്കാൻ വേണ്ടി ഞങ്ങൾ ആ കുറി​പ്പു​കൾ സൂക്ഷി​ച്ചു​വെച്ച്‌ തുന്നി​ക്കെട്ടി. ഏതാനും മാസങ്ങൾ കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ, ദീർഘ​കാല തടവു ശിക്ഷയ്‌ക്കു വിധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​വരെ സൈബീ​രി​യ​യു​ടെ ഏറെ വടക്കു മാറി​യുള്ള ക്യാമ്പു​ക​ളി​ലേക്ക്‌ അയച്ചു. ഞാൻ ഉൾപ്പെടെ മൂന്നു യുവസ​ഹോ​ദ​ര​ന്മാ​രെ ജപ്പാ​നോട്‌ 650 കിലോ​മീ​റ്റർ അടുത്തുള്ള നഖോഡ്‌ക്ക എന്ന സമീപ നഗരത്തി​ലേക്കു മാറ്റി. ഞാൻ അവിടെ ജയിലിൽ രണ്ടു വർഷം ചെലവ​ഴി​ച്ചു.

ചില അവസര​ങ്ങ​ളിൽ ഞങ്ങൾക്കു വീക്ഷാ​ഗോ​പു​ര​ത്തി​ന്റെ പ്രതികൾ ലഭിച്ചി​രു​ന്നു. അതു മാസങ്ങ​ളോ​ളം ഞങ്ങൾക്ക്‌ ആത്മീയ ഭക്ഷണമാ​യി ഉതകി​യി​രു​ന്നു. കാല​ക്ര​മ​ത്തിൽ ഞങ്ങൾക്കു കത്തുക​ളും ലഭിച്ചു. എന്റെ കുടും​ബ​ത്തിൽനിന്ന്‌ (അവർ ആ സമയത്ത്‌ നാടു​ക​ട​ത്ത​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു) എനിക്കു ലഭിച്ച ആദ്യത്തെ കത്ത്‌ എന്റെ കണ്ണുകളെ ഈറന​ണി​യി​ച്ചു. മുഖവു​ര​യിൽ ഉദ്ധരി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന വീക്ഷാ​ഗോ​പു​ര​ത്തിൽ വിവരി​ച്ചി​രു​ന്നതു പോ​ലെ​തന്നെ, സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ വീടുകൾ ആക്രമി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടെ​ന്നും വീടു​വി​ടാ​നാ​യി കുടും​ബ​ങ്ങൾക്കു വെറും രണ്ടു മണിക്കൂർ മാത്ര​മാ​ണു നൽകി​യ​തെ​ന്നും ആ കത്തിൽ പറഞ്ഞി​രു​ന്നു.

വീണ്ടും കുടും​ബ​ത്തോ​ടൊ​പ്പം

തടവു​ശിക്ഷ നാലു വർഷ​ത്തേക്ക്‌ ആയിരു​ന്നെ​ങ്കി​ലും രണ്ടു വർഷം കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ 1952 ഡിസം​ബ​റിൽ ഞാൻ ജയിൽ മോചി​ത​നാ​യി. സൈബീ​രി​യ​യി​ലെ ടുലു​ണിന്‌ അടുത്തുള്ള ഒരു കൊച്ചു ഗ്രാമ​മായ ഗാഡലി​യി​ലേക്കു നാടു​ക​ട​ത്ത​പ്പെ​ട്ടി​രുന്ന എന്റെ കുടും​ബ​ത്തോ​ടു ഞാൻ ചേർന്നു. വീണ്ടും അവരോ​ടൊ​പ്പം ആയിരി​ക്കു​ന്നത്‌ തീർച്ച​യാ​യും വിസ്‌മ​യാ​വ​ഹ​മായ ഒരു അനുഭവം ആയിരു​ന്നു. മകൻ ഇവാന്‌ ഏകദേശം മൂന്നു വയസ്സും മകൾ അന്നായ്‌ക്ക്‌ ഏകദേശം രണ്ടു വയസ്സും ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. എന്നാൽ എന്റെ സ്വാത​ന്ത്ര്യം ആപേക്ഷി​ക​മാ​യി​രു​ന്നു. പ്രാ​ദേ​ശിക അധികാ​രി​കൾ എന്റെ പാസ്‌പോർട്ട്‌ പിടി​ച്ചെ​ടു​ത്തു. ഞാൻ സൂക്ഷ്‌മ നിരീ​ക്ഷ​ണ​ത്തിൻകീ​ഴിൽ ആയിരു​ന്നു. വീട്ടിൽനി​ന്നു മൂന്നു കിലോ​മീ​റ്റ​റിൽ ഏറെ യാത്ര ചെയ്യാൻ എനിക്കു കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നില്ല. പിന്നീട്‌, ടുലു​ണി​ലെ ചന്തയി​ലേക്കു കുതി​ര​പ്പു​റത്തു പോകാൻ എനിക്ക്‌ അനുവാ​ദം ലഭിച്ചു. ജാഗ്രത പാലി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ ഞാൻ അവി​ടെ​യുള്ള സഹസാ​ക്ഷി​കളെ കണ്ടുമു​ട്ടി.

അപ്പോ​ഴേ​ക്കും, ഞങ്ങൾക്ക്‌ ഇവാ​നെ​യും അന്നാ​യെ​യും കൂടാതെ നാദിയ എന്ന പെൺകു​ട്ടി​യും കോല്യ എന്ന ആൺകു​ട്ടി​യും ജനിച്ചി​രു​ന്നു. 1958-ൽ ഞങ്ങൾക്കു വലോ​ഡിയ എന്ന ഒരു മകൻ കൂടെ ജനിച്ചു. പിന്നീട്‌ 1961-ൽ ഗാലിയ എന്ന ഒരു മകളും.

കെജിബി (മുൻ സ്റ്റേറ്റ്‌ സെക്യൂ​രി​റ്റി ഏജൻസി) ഇടയ്‌ക്കി​ടെ എന്നെ കസ്റ്റഡി​യിൽ എടുത്തു ചോദ്യം ചെയ്‌തി​രു​ന്നു. എന്നിൽനി​ന്നും സഭയെ കുറി​ച്ചുള്ള വിവരങ്ങൾ അറിയുക എന്നതു മാത്ര​മാ​യി​രു​ന്നില്ല അവരുടെ ലക്ഷ്യം. ഞാൻ അവരു​മാ​യി സഹകരി​ക്കു​ന്നു​വെന്ന സംശയം ഉണർത്താ​നും അവർ ലക്ഷ്യമി​ട്ടി​രു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ അവർ എന്നെ ഒരു ഒന്നാന്തരം റെസ്റ്ററ​ന്റിൽ കൊണ്ടു​പോ​യി ഞാൻ അവരോ​ടൊ​പ്പം ചിരിച്ചു സന്തോ​ഷി​ക്കുന്ന ഫോ​ട്ടോ​കൾ എടുക്കാ​നും  ശ്രമി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ എനിക്ക്‌ അവരുടെ ലക്ഷ്യം മനസ്സി​ലാ​യി. അതു​കൊണ്ട്‌ ഞാൻ മനപ്പൂർവം മുഖത്ത്‌ ഒരു അസംതൃപ്‌ത ഭാവം എപ്പോ​ഴും നിലനിർത്തി. കസ്റ്റഡി​യിൽ എടുത്ത ഓരോ തവണയും, വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ എന്താണു സംഭവി​ച്ച​തെന്നു ഞാൻ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളോ​ടു പറഞ്ഞു. അതു​കൊണ്ട്‌ അവർ ഒരിക്ക​ലും എന്റെ വിശ്വ​സ്‌ത​തയെ സംശയി​ച്ചില്ല.

ക്യാമ്പു​ക​ളു​മാ​യുള്ള സമ്പർക്കം

വർഷങ്ങ​ളാ​യി, നൂറു​ക​ണ​ക്കി​നു സാക്ഷി​കളെ ജയിൽ ക്യാമ്പു​ക​ളിൽ അടച്ചി​രു​ന്നു. ഈ കാലത്ത്‌, ജയിലിൽ ആക്കപ്പെട്ട ഞങ്ങളുടെ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങൾക്കു സാഹി​ത്യ​ങ്ങൾ വിതരണം ചെയ്‌തു​കൊണ്ട്‌ അവരു​മാ​യി ഞങ്ങൾ പതിവാ​യി ബന്ധപ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. അതു ചെയ്‌തത്‌ എപ്രകാ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു? കർശന​മായ നിയ​ന്ത്ര​ണ​ങ്ങൾക്കു മധ്യേ സാഹി​ത്യം രഹസ്യ​മാ​യി എത്തിക്കാൻ എങ്ങനെ കഴിയു​മെന്ന്‌, ക്യാമ്പിൽ നിന്നു മോചി​ത​രായ സഹോ​ദ​രീ​സ​ഹോ​ദ​ര​ന്മാ​രിൽനി​ന്നു ഞങ്ങൾ മനസ്സി​ലാ​ക്കി. പോള​ണ്ടി​ലൂ​ടെ​യും മറ്റു രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യും ഞങ്ങൾക്കു ലഭിച്ച മാസി​ക​ക​ളും പുസ്‌ത​ക​ങ്ങ​ളും ഏകദേശം പത്തു വർഷം ഈ ക്യാമ്പു​ക​ളി​ലുള്ള സഹോ​ദ​ര​ങ്ങൾക്കു വിതരണം ചെയ്യാൻ ഞങ്ങൾക്കു സാധിച്ചു.

ഒരു ചെറിയ തീപ്പെട്ടി പോലുള്ള എന്തി​ലെ​ങ്കി​ലും ഒരു മാസിക മുഴു​വ​നും ഒളിപ്പി​ച്ചു​വെ​ക്കാൻ പോന്ന​വി​ധം അത്ര നേരിയ അക്ഷരത്തിൽ സാഹി​ത്യം പകർത്തി എഴുതു​ക​യെന്ന ദുഷ്‌ക​ര​മായ ജോലി ഞങ്ങളുടെ ക്രിസ്‌തീയ സഹോ​ദ​രി​മാ​രിൽ അനേകർ മണിക്കൂ​റു​ക​ളോ​ളം ചെയ്‌തു! നിരോ​ധനം നീക്കം ചെയ്യ​പ്പെ​ടു​ക​യും ഞങ്ങൾക്കു മനോ​ഹ​ര​മായ ചതുർവർണ മാസി​കകൾ ലഭ്യമാ​കു​ക​യും ചെയ്‌ത 1991-ൽ ആ സഹോ​ദ​രി​മാ​രിൽ ഒരാൾ പറഞ്ഞു: “ഇപ്പോൾ ഞങ്ങൾ വിസ്‌മ​രി​ക്ക​പ്പെ​ടും.” അവർ പറഞ്ഞതു തെറ്റാ​യി​രു​ന്നു. മനുഷ്യർ വിസ്‌മ​രി​ച്ചാ​ലും, അത്തരം വിശ്വ​സ്‌ത​രു​ടെ വേല യഹോവ ഒരിക്ക​ലും വിസ്‌മ​രി​ക്കില്ല!—എബ്രായർ 6:10.

സ്ഥലംമാ​റ​ലും ദുരന്ത​ങ്ങ​ളും

1967 അവസാനം എന്റെ അനുജന്റെ ഇർക്കു​റ്റ്‌സ്‌കി​ലെ വീട്‌ പരി​ശോ​ധി​ക്ക​പ്പെട്ടു. ബൈബിൾ സാഹി​ത്യ​ത്തി​ന്റെ കോപ്പി​ക​ളും ഫിലി​മു​ക​ളും കണ്ടെടു​ത്തു. അവനെ കുറ്റം ചുമത്തി മൂന്നു വർഷ​ത്തേക്കു ജയിലി​ല​ടച്ചു. എന്നിരു​ന്നാ​ലും, അവർ ഞങ്ങളുടെ വീടു പരി​ശോ​ധി​ച്ച​പ്പോൾ യാതൊ​ന്നും കണ്ടെത്തി​യില്ല. പക്ഷേ, ഞങ്ങളും അതിൽ ഉൾപ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നെന്ന്‌ അധികാ​രി​കൾക്കു ബോധ്യ​മാ​യി. അതു​കൊണ്ട്‌ ഞങ്ങൾക്ക്‌ ആ പ്രദേശം വിട്ടു​പോ​കേണ്ടി വന്നു. ഞങ്ങൾ ഏകദേശം 5,000 കിലോ​മീ​റ്റർ പടിഞ്ഞാ​റുള്ള കോക്ക​സ​സി​ലെ നെവി​നോ​മി​സ്‌ക്‌ നഗരത്തി​ലേക്കു താമസം മാറി. അവിടെ ഞങ്ങൾ അനൗപ​ചാ​രിക സാക്ഷീ​ക​ര​ണ​ത്തിൽ തിര​ക്കോ​ടെ ഏർപ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു.

1969 ജൂണിലെ ആദ്യത്തെ സ്‌കൂൾ ഒഴിവു ദിനത്തിൽ ഒരു ദുരന്ത​മു​ണ്ടാ​യി. ഒരു ഹൈ-വോൾട്ടേജ്‌ ഇലക്‌ട്രിക്‌ ട്രാൻസ്‌ഫോർമ​റി​ന്റെ അടുത്തു​നിന്ന്‌ ഒരു പന്ത്‌ തിരി​ച്ചെ​ടു​ക്കാ​നുള്ള ശ്രമത്തി​നി​ട​യിൽ 12 വയസ്സു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ഞങ്ങളുടെ മകൻ കോല്യ​യ്‌ക്കു ശക്തമായ വൈദ്യു​ത ആഘാത​മേറ്റു. അവന്റെ ശരീര​ത്തി​ന്റെ 70 ശതമാ​ന​ത്തി​ല​ധി​കം പൊള്ളി. ആശുപ​ത്രി​യിൽ വെച്ച്‌ അവൻ എന്നോടു ചോദി​ച്ചു: “ആ ദ്വീപിൽ വീണ്ടും ഒരുമി​ച്ചു പോകാൻ നമുക്കു സാധി​ക്കു​മോ?” (ഞങ്ങൾ ഒരു രസത്തി​നാ​യി സന്ദർശി​ക്കു​മാ​യി​രുന്ന ഒരു ദ്വീപി​നെ കുറി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു അവൻ സംസാ​രി​ച്ചത്‌) “സാധി​ക്കും, കോല്യ,” ഞാൻ പറഞ്ഞു, “നാം ആ ദ്വീപി​ലേക്കു വീണ്ടും പോകും. യേശു​ക്രി​സ്‌തു നിന്നെ ജീവനി​ലേക്ക്‌ ഉയിർപ്പി​ക്കു​മ്പോൾ നാം തീർച്ച​യാ​യും അവി​ടേക്കു പോകും.” രാജ്യ​ഹാ​ളി​ലെ വാദ്യ​വൃ​ന്ദ​ത്തോ​ടൊ​പ്പം തന്റെ വാദ്യോ​പ​ക​ര​ണ​ത്തിൽ വായി​ക്കാൻ അവൻ ഇഷ്ടപ്പെ​ട്ടി​രുന്ന, തനിക്ക്‌ ഏറ്റവും പ്രിയ​പ്പെട്ട രാജ്യ​ഗീ​ത​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്ന്‌ അർധ​ബോ​ധാ​വ​സ്ഥ​യിൽ ആയിരി​ക്കെ അവൻ പാടി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു. മൂന്നു ദിവസം കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ, പുനരു​ത്ഥാന പ്രത്യാ​ശ​യി​ലുള്ള ഉറപ്പോ​ടെ അവൻ മരിച്ചു.

തുടർന്നു​വന്ന വർഷം ഇവാനെ സൈനിക സേവന​ത്തിന്‌ നിർബ​ന്ധ​പൂർവം തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്തു. അപ്പോൾ അവന്‌ 20 വയസ്സാ​യി​രു​ന്നു. സേവി​ക്കാൻ വിസമ്മ​തി​ച്ച​തി​നാൽ അറസ്റ്റു ചെയ്യപ്പെട്ട അവനു മൂന്നു വർഷം ജയിലിൽ കഴി​യേ​ണ്ടി​വന്നു. 1971-ൽ, എന്നെ സൈനിക സേവന​ത്തി​നു തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കു​ക​യും സേവി​ച്ചി​ല്ലെ​ങ്കിൽ വീണ്ടും തടവി​ലാ​ക്കു​മെന്നു ഭീഷണി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും ചെയ്‌തു. എന്റെ കേസ്‌ മാസങ്ങ​ളോ​ളം ഇഴഞ്ഞു നീങ്ങി. അതിനി​ട​യിൽ ഭാര്യ കാൻസർ രോഗി​യാ​യി. അവൾക്ക്‌ ഏറെ പരിച​രണം ആവശ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു. അക്കാര​ണ​ത്താൽ അവർ എനിക്ക്‌ എതിരായ കേസ്‌ ഉപേക്ഷി​ച്ചു. 1972-ൽ മരിയാ മരിച്ചു. അവൾ ഒരു വിശ്വസ്‌ത പങ്കാളി ആയിരു​ന്നു. മരണം​വരെ അവൾ യഹോ​വ​യോ​ടു വിശ്വ​സ്‌തത പുലർത്തി.

ഞങ്ങളുടെ കുടും​ബം വിദേ​ശ​ത്തേക്കു വ്യാപി​ക്കു​ന്നു

1973-ൽ ഞാൻ നീനായെ വിവാഹം ചെയ്‌തു. ഒരു സാക്ഷി ആയതിന്‌ 1960-ൽ പിതാവ്‌ അവളെ വീട്ടിൽനി​ന്നു പുറത്താ​ക്കി​യി​രു​ന്നു. തടങ്കൽ പാളയ​ത്തിൽ ആയിരുന്ന സഹോ​ദ​ര​ങ്ങൾക്കാ​യി മാസി​കകൾ പകർത്തി​യെ​ഴു​തു​ന്ന​തിൽ കഠിനാ​ധ്വാ​നം ചെയ്‌ത സഹോ​ദ​രി​മാ​രോട്‌ ഒപ്പമു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന തീക്ഷ്‌ണ​ത​യുള്ള ഒരു ശുശ്രൂ​ഷക ആയിരു​ന്നു അവൾ. എന്റെ കുട്ടി​ക​ളും അവളെ സ്‌നേ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്നു.

നെവി​നോ​മി​സ്‌ക്കി​ലെ ഞങ്ങളുടെ പ്രവർത്ത​നങ്ങൾ അധികാ​രി​കളെ അസഹ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി. അവിടം വിട്ടു​പോ​കാൻ അവർ ഞങ്ങളെ നിർബ​ന്ധി​ച്ചു. അതു​കൊണ്ട്‌, 1975-ൽ ഞാനും ഭാര്യ​യും പുത്രി​മാ​രും ജോർജി​യ​യി​ലെ ദക്ഷിണ കോക്ക​സ​സി​ലേക്കു നീങ്ങി. അതേസ​മയം, പുത്ര​ന്മാ​രായ ഇവാനും വലോ​ഡി​യ​യും  കസാഖ്‌സ്ഥാ​ന്റെ ദക്ഷിണ അതിർത്തി​യി​ലുള്ള ജാമ്പു​ലി​ലേക്കു താമസം മാറി.

ജോർജി​യ​യിൽ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ പ്രവർത്തനം ആരംഭി​ച്ചതേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. കരിങ്കടൽ തീരത്തുള്ള ഗാഗ്‌റ​യി​ലും സുക്കമി​യി​ലും പ്രാന്ത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലും ഞങ്ങൾ അനൗപ​ചാ​രിക സാക്ഷീ​ക​രണം നടത്തി. ഒരു വർഷം കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ പത്തു പുതിയ സാക്ഷികൾ ഒരു പർവത നദിയിൽ സ്‌നാ​പ​ന​മേറ്റു. ഞങ്ങൾ ആ സ്ഥലം വിട്ടു​പോ​ക​ണ​മെന്ന്‌ ഉടൻതന്നെ അധികാ​രി​കൾ നിർബന്ധം പിടിച്ചു. ഞങ്ങൾ കിഴക്കൻ ജോർജി​യ​യി​ലേക്കു നീങ്ങി. ചെമ്മരി​യാ​ടു തുല്യ​രായ ആളുകളെ കണ്ടെത്താ​നുള്ള ശ്രമങ്ങൾ അവി​ടെ​വെച്ച്‌ ഊർജി​ത​മാ​ക്കി. യഹോവ ഞങ്ങളെ അനു​ഗ്ര​ഹി​ച്ചു.

ഞങ്ങൾ ചെറിയ കൂട്ടങ്ങ​ളാ​യി ഒരുമി​ച്ചു​കൂ​ടി. ഭാഷ ഒരു പ്രശ്‌ന​മാ​യി​രു​ന്നു. കാരണം ഞങ്ങൾക്കു ജോർജി​യൻ ഭാഷ അറിയി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. ചില ജോർജി​യ​ക്കാർക്ക്‌ ആണെങ്കിൽ റഷ്യൻ ഭാഷ നന്നായി സംസാ​രി​ക്കാൻ വശമി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു​താ​നും. ആദ്യ​മൊ​ക്കെ ഞങ്ങൾ റഷ്യക്കാ​രു​മാ​യി മാത്രം പഠിച്ചു. എന്നാൽ പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ ജോർജി​യൻ ഭാഷയി​ലുള്ള പ്രസം​ഗ​വും പഠിപ്പി​ക്ക​ലും പുരോ​ഗ​മി​ച്ചു. ഇപ്പോൾ ജോർജി​യ​യിൽ ആയിര​ക്ക​ണ​ക്കി​നു രാജ്യ ഘോഷ​ക​രുണ്ട്‌.

1979-ൽ കെജി​ബി​യു​ടെ സമ്മർദ ഫലമായി, തന്റെ രാജ്യത്തു ഞങ്ങൾക്കു മേലാൽ സ്വാഗതം ഇല്ലെന്ന്‌ എന്റെ തൊഴി​ലു​ടമ പറഞ്ഞു. ആ സമയത്താ​യി​രു​ന്നു എന്റെ പുത്രി​യായ നാദിയ ഒരു കാർ അപകട​ത്തിൽപ്പെ​ട്ടത്‌. ആ അപകട​ത്തിൽ അവളും അവളുടെ മകളും കൊല്ല​പ്പെട്ടു. തലേവർഷം നെവി​നോ​മി​സ്‌ക്കിൽ വെച്ച്‌ എന്റെ അമ്മ മരണമ​ട​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. അവർ മരണം​വരെ യഹോ​വ​യോ​ടു വിശ്വ​സ്‌ത​യാ​യി​രു​ന്നു. അങ്ങനെ, പിതാ​വും എന്റെ അനുജ​നും അവിടെ തനിച്ചാ​യി​ത്തീർന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ അങ്ങോട്ടു മടങ്ങി​പ്പോ​കാൻ ഞങ്ങൾ തീരു​മാ​നി​ച്ചു.

സഹിഷ്‌ണു​ത​യു​ടെ അനു​ഗ്ര​ഹ​ങ്ങൾ

നെവി​നോ​മി​സ്‌ക്കിൽ ഞങ്ങൾ തുടർന്നും രഹസ്യ​മാ​യി ബൈബിൾ സാഹി​ത്യ​ങ്ങൾ ഉത്‌പാ​ദി​പ്പി​ച്ചു. 1980 മധ്യത്തിൽ, ഒരിക്കൽ അധികാ​രി​കൾ എന്നെ വിളിച്ചു വരുത്തി​യ​പ്പോൾ, ഞങ്ങളുടെ മാസി​കകൾ ഞാൻ ഒളിപ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​യി സ്വപ്‌നം കണ്ടെന്ന്‌ ഞാൻ അവരോ​ടു പറഞ്ഞു. അവർ പൊട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു. ഞാൻ തിരി​ച്ചു​പോ​രവേ അവരിൽ ഒരാൾ പറഞ്ഞു: “നിങ്ങളു​ടെ സാഹി​ത്യം ഒളിപ്പി​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ​യാ​ണെന്ന്‌ ഉള്ളതിനെ കുറിച്ച്‌ ഇനി നിങ്ങൾ സ്വപ്‌ന​മൊ​ന്നും കാണാ​തി​രി​ക്കട്ടെ.” അദ്ദേഹം ഇങ്ങനെ ഉപസം​ഹ​രി​ച്ചു: “താമസി​യാ​തെ, നിങ്ങളു​ടെ അലമാ​ര​ക​ളിൽ സാഹി​ത്യ​ങ്ങൾ പ്രദർശി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടും. ഭാര്യ​യു​ടെ കൈ​കോർത്തു പിടി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ കയ്യിൽ ബൈബി​ളു​മാ​യി നിങ്ങൾ യോഗ​ങ്ങൾക്കു പോകു​ക​യും ചെയ്യും.”

1989-ൽ മകൾ അന്നാ മസ്‌തിഷ്‌ക ധമനി​വീ​ക്കം നിമിത്തം മരിച്ചത്‌ ഞങ്ങളെ ദുഃഖ​ത്തി​ലാ​ഴ്‌ത്തി. അവൾക്ക്‌ 38 വയസ്സേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. അതേവർഷം ആഗസ്റ്റിൽ നെവി​നോ​മി​സ്‌ക്കി​ലെ സാക്ഷികൾ ഒരു ട്രെയിൻ വാടക​യ്‌ക്കെ​ടുത്ത്‌ ഒരു അന്താരാ​ഷ്‌ട്ര കൺ​വെൻ​ഷനു സംബന്ധി​ക്കാ​നാ​യി പോള​ണ്ടി​ലെ വാഴ്‌സോ​യി​ലേക്കു പോയി. സോവി​യറ്റ്‌ യൂണി​യ​നിൽനി​ന്നുള്ള ആയിരങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ 60,366 പേർ അവിടെ ഹാജരാ​യി. ഞങ്ങൾ സ്വപ്‌നം കാണു​ക​യാ​ണെന്നു തന്നെ ഞങ്ങൾ ചിന്തിച്ചു! ഏകദേശം രണ്ടു വർഷത്തി​നു ശേഷം 1991 മാർച്ച്‌ 27-ന്‌ മോസ്‌കോ​യിൽ വെച്ച്‌, യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ മത സംഘട​ന​യ്‌ക്കു നിയമ​പ​ര​മായ അംഗീ​കാ​രം നൽകുന്ന ചരി​ത്ര​പ്ര​ധാ​ന​മായ പ്രമാ​ണ​ത്തിൽ ഒപ്പിട്ട സോവി​യറ്റ്‌ യൂണി​യ​നി​ലെ അഞ്ചു ദീർഘ​കാല സഭാമൂ​പ്പ​ന്മാ​രിൽ ഒരുവ​നാ​യി​രി​ക്കാൻ എനിക്കു പദവി ലഭിച്ചു!

ശേഷി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന എന്റെ മക്കൾ യഹോ​വയെ വിശ്വ​സ്‌ത​രാ​യി സേവി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​തിൽ ഞാൻ അതീവ സന്തുഷ്ട​നാണ്‌. അന്നാ​യെ​യും നാദി​യാ​യെ​യും അവളുടെ പുത്രി​യെ​യും കൂടാതെ കോല്യ​യെ​യും എനിക്കു വീണ്ടും കാണാൻ കഴിയുന്ന ദൈവ​ത്തി​ന്റെ പുതിയ ലോക​ത്തി​നാ​യി ഞാൻ കാത്തി​രി​ക്കു​ന്നു. കോല്യ പുനരു​ത്ഥാ​നം പ്രാപി​ക്കു​മ്പോൾ, അനേകം വർഷം മുമ്പ്‌ ഞങ്ങൾ ഒരുമി​ച്ചു വളരെ സന്തോഷം പങ്കിട്ടി​രുന്ന ആ ദ്വീപി​ലേക്ക്‌ അവനെ കൊണ്ടു​പോ​കാ​മെ​ന്നുള്ള വാഗ്‌ദാ​നം ഞാൻ പാലി​ക്കും.

അതിനി​ട​യിൽ, ഈ വിശാ​ല​മായ രാജ്യത്ത്‌ ബൈബിൾ സത്യം ത്വരി​ത​ഗ​തി​യിൽ വ്യാപി​ക്കു​ന്നതു കാണു​ന്നത്‌ എന്തൊരു സന്തോ​ഷ​മാണ്‌! എന്റെ ജീവിത ഭാഗ​ധേയം സംബന്ധി​ച്ചു ഞാൻ തികച്ചും സന്തുഷ്ട​നാണ്‌. യഹോ​വ​യു​ടെ ഒരു സാക്ഷി ആയിത്തീ​രാൻ എന്നെ അനുവ​ദി​ച്ച​തി​നു ഞാൻ അവനു നന്ദി പറയുന്നു. സങ്കീർത്തനം 34:8-ന്റെ സത്യത എനിക്കു ബോധ്യ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു: “യഹോവ നല്ലവൻ എന്നു രുചി​ച്ച​റി​വിൻ; അവനെ ശരണം​പ്രാ​പി​ക്കുന്ന പുരുഷൻ ഭാഗ്യ​വാൻ [“സന്തുഷ്ടൻ, NW].”

[25-ാം പേജിലെ ചിത്രങ്ങൾ]

ടുലുണിൽ ഞാൻ എന്റെ കുടും​ബ​ത്തോ​ടു ചേർന്ന വർഷം

[26-ാം പേജിലെ ചിത്രങ്ങൾ]

മുകളിൽ: സൈബീ​രി​യ​യി​ലെ ടുലു​ണി​ലുള്ള ഞങ്ങളുടെ വീടിനു വെളി​യിൽ എന്റെ പിതാ​വും കുട്ടി​ക​ളും

ഏറ്റവും മുകളിൽ വലത്ത്‌: ഒരു വാഹന അപകട​ത്തിൽ മരിച്ച എന്റെ പുത്രി നാദി​യ​യും അവളുടെ പുത്രി​യും

വലത്ത്‌: 1968-ലെ ഒരു കുടുംബ ചിത്രം