നന്ദി—നിങ്ങൾ അതു പ്രകടി​പ്പി​ക്കാ​റു​ണ്ടോ?

പശ്ചിമാഫ്രിക്കയിലെ ഒരു മിഷനറി ഭവനത്തിൽ റ്റെഡി എന്നു പേരുള്ള ഒരു നായ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. ആരെങ്കി​ലും ഇറച്ചി​ക്ക​ഷണം അവന്റെ നേർക്ക്‌ ഇട്ടു​കൊ​ടു​ത്താൽ, ചവയ്‌ക്കാ​നോ രുചി നോക്കാ​നോ നിൽക്കാ​തെ അവൻ അതു വെട്ടി​വി​ഴു​ങ്ങു​മാ​യി​രു​ന്നു. വെയി​ലത്തു കിതച്ചു​നിൽക്കുന്ന അവൻ തന്റെ അടുത്ത മാംസ വിഹി​ത​ത്തി​നാ​യി കാത്തു​നിൽക്കും, അതു കിട്ടി​ക്ക​ഴി​യു​മ്പോൾ അവൻ തിരിഞ്ഞ്‌ തന്റെ പാട്ടിനു പോകും.

തനിക്കു ലഭിച്ച സംഗതി​ക​ളോ​ടു റ്റെഡി ഒരിക്ക​ലും നന്ദി പ്രകടി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നില്ല. ആരും അതു പ്രതീ​ക്ഷി​ച്ച​തു​മില്ല. കാരണം, അവൻ വെറു​മൊ​രു നായയല്ലേ.

കൃതജ്ഞ​ത​യു​ടെ കാര്യ​ത്തിൽ, മൃഗങ്ങ​ളെ​ക്കാൾ മനുഷ്യർ അതു പ്രകടി​പ്പി​ക്കാൻ നാം പ്രതീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു. എന്നാൽ അക്കാര്യ​ത്തിൽ സാധാരണ നാം നിരാ​ശ​രാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. പലരും ജീവി​ത​ത്തിൽ തങ്ങൾക്കു കിട്ടാ​വു​ന്ന​തെ​ല്ലാം പിടി​ച്ചു​വാ​ങ്ങു​ന്നു. എന്നിട്ട്‌ പിന്നെ​യും കൂടുതൽ പ്രതീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു. അതും അതിശ​യ​ക​രമല്ല. അന്ത്യനാ​ളു​ക​ളിൽ മനുഷ്യർ നന്ദി​കെ​ട്ടവർ ആയിരി​ക്കു​മെന്നു ബൈബി​ളിൽ മുൻകൂ​ട്ടി പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു.—2 തിമൊ​ഥെ​യൊസ്‌ 3:1, 2.

എന്നിരു​ന്നാ​ലും, ദൈവ​ദാ​സ​ന്മാർ വ്യത്യസ്‌ത മനോ​ഭാ​വം ഉള്ളവരാണ്‌. ‘നന്ദിയു​ള്ള​വ​രാ​യി ഇരിപ്പിൻ’ എന്നു സഹവി​ശ്വാ​സി​കളെ ഉദ്‌ബോ​ധി​പ്പി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ പൗലൊസ്‌ അപ്പൊ​സ്‌തലൻ നൽകിയ ബുദ്ധി​യു​പ​ദേശം അവർ ചെവി​ക്കൊ​ള്ളു​ന്നു.—കൊ​ലൊ​സ്സ്യർ 3:15.

യഹോവ—നന്ദി പ്രകടി​പ്പി​ക്കു​ന്നവൻ

വിലമ​തി​പ്പു പ്രകടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തിൽ യഹോ​വ​യാം ദൈവം പൂർണ​ത​യുള്ള മാതൃക വെക്കുന്നു. തന്റെ വിശ്വസ്‌ത ദാസന്മാ​രെ അവൻ എങ്ങനെ വീക്ഷി​ക്കു​ന്നു എന്നു പരിചി​ന്തി​ക്കുക. നിശ്വ​സ്‌ത​ത​യിൽ പൗലൊസ്‌ എബ്രായ ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കൾക്ക്‌ ഇങ്ങനെ എഴുതി: “ദൈവം നിങ്ങളു​ടെ പ്രവൃ​ത്തി​യും വിശു​ദ്ധ​ന്മാ​രെ ശുശ്രൂ​ഷി​ച്ച​തി​നാ​ലും ശുശ്രൂ​ഷി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​ലും തന്റെ നാമ​ത്തോ​ടു കാണിച്ച സ്‌നേ​ഹ​വും മറന്നു​ക​ള​വാൻ തക്കവണ്ണം അനീതി​യു​ള്ള​വനല്ല.”—എബ്രായർ 6:10.

തന്റെ വിശ്വസ്‌ത ദാസന്മാ​രോ​ടു യഹോ​വ​യ്‌ക്കുള്ള വിലമ​തി​പ്പി​ന്റെ ഉദാഹ​ര​ണങ്ങൾ സമൃദ്ധ​മാണ്‌. അബ്രാ​ഹാ​മി​ന്റെ അക്ഷരീയ സന്തതി​കളെ വർധി​പ്പി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ യഹോവ അവനെ അനു​ഗ്ര​ഹി​ച്ചു. അങ്ങനെ അവർ “ആകാശ​ത്തി​ലെ നക്ഷത്ര​ങ്ങൾപോ​ലെ​യും കടല്‌ക്ക​ര​യി​ലെ മണൽപോ​ലെ​യും”  വർധിച്ചു. (ഉല്‌പത്തി 22:17) പരി​ശോ​ധ​ന​യിൻ കീഴിൽ ഇയ്യോബ്‌ പാലിച്ച വിശ്വ​സ്‌ത​തയെ വിലമ​തി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ യഹോവ അവന്റെ സമൃദ്ധ​മായ സമ്പത്ത്‌ പുനഃ​സ്ഥാ​പി​ക്കുക മാത്രമല്ല, അവന്‌ ഉണ്ടായി​രു​ന്ന​തൊ​ക്കെ​യും ‘ഇരട്ടി​യാ​യി കൊടു​ക്കു’കയും ചെയ്‌തു. (ഇയ്യോബ്‌ 42:10) കഴിഞ്ഞു​പോയ സഹസ്രാ​ബ്ദ​ങ്ങ​ളിൽ ഉടനീളം യഹോവ മനുഷ്യ​രോട്‌ ഇടപെട്ട വിധം പിൻവ​രുന്ന പ്രസ്‌താ​വ​ന​യു​ടെ സത്യത തെളി​യി​ക്കു​ന്നു: “യഹോ​വ​യു​ടെ കണ്ണു തങ്കൽ ഏകഗ്ര​ചി​ത്ത​ന്മാ​രാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​വർക്കു വേണ്ടി തന്നെത്താൻ ബലവാ​നെന്നു കാണി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ന്നു ഭൂമി​യി​ലെ​ല്ലാ​ട​വും ഊടാ​ടി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.”—2 ദിനവൃ​ത്താ​ന്തം 16:9.

തന്റെ ഹിതം ചെയ്യാൻ ശ്രമി​ക്കു​ന്ന​വ​രോ​ടുള്ള വിലമ​തി​പ്പും അവർക്കു പ്രതി​ഫലം നൽകാ​നുള്ള ചായ്‌വും ദൈവ​ത്തി​ന്റെ വ്യക്തി​ത്വ​ത്തി​ന്റെ മുഖ്യ സവി​ശേ​ഷ​തകൾ ആണ്‌. അത്‌ അംഗീ​ക​രി​ക്കു​ന്നതു ക്രിസ്‌തീയ വിശ്വാ​സ​ത്തിൽ പ്രധാ​ന​മാണ്‌. പൗലൊസ്‌ ഇങ്ങനെ എഴുതി: ‘വിശ്വാ​സം കൂടാതെ ദൈവത്തെ പ്രസാ​ദി​പ്പി​പ്പാൻ കഴിയു​ന്നതല്ല; ദൈവ​ത്തി​ന്റെ അടുക്കൽ വരുന്നവൻ ദൈവം തന്നെ അന്വേ​ഷി​ക്കു​ന്ന​വർക്കു പ്രതി​ഫലം കൊടു​ക്കു​ന്നു എന്നു വിശ്വ​സി​ക്കേ​ണ്ട​ത​ല്ലോ.’—എബ്രായർ 11:6.

അതിനു പകരം, കണിശ​മായ, വിമർശ​നാ​ത്മ​ക​മായ മനോ​ഭാ​വ​മാണ്‌ യഹോവ പ്രകട​മാ​ക്കു​ന്ന​തെ​ങ്കിൽ നമ്മിലാ​രും കുറ്റം വിധി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​ത്ത​വ​രാ​യി ഉണ്ടാകില്ല. ദീർഘ​കാ​ലം മുമ്പു സങ്കീർത്ത​ന​ക്കാ​രൻ ഈ ആശയം വ്യക്തമാ​ക്കി: “യഹോവേ, നീ അകൃത്യ​ങ്ങളെ ഓർമ്മ​വെ​ച്ചാൽ കർത്താവേ, ആർ നിലനി​ല്‌ക്കും?” (സങ്കീർത്തനം 130:3) യഹോവ വിലമ​തി​പ്പി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നോ വിമർശി​ക്കു​ന്ന​വ​നോ അല്ല. തന്നെ സേവി​ക്കു​ന്ന​വരെ അവൻ പരിപാ​ലി​ക്കു​ന്നു. അവൻ നന്ദി പ്രകടി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.

യേശു—വളരെ വിലമ​തി​പ്പു​ള്ള​വൻ

തന്റെ സ്വർഗീയ പിതാ​വി​ന്റെ ഗുണങ്ങളെ പൂർണ​മാ​യി പ്രതി​ഫ​ലി​പ്പിച്ച യേശു​ക്രി​സ്‌തു മറ്റുള്ളവർ വിശ്വാ​സ​ത്തോ​ടെ ചെയ്‌ത കാര്യ​ങ്ങ​ളെ​പ്രതി നന്ദി പ്രകട​മാ​ക്കി. യെരൂ​ശ​ലേ​മി​ലെ ആലയത്തിൽ ഒരിക്കൽ ഉണ്ടായ സംഭവം പരിചി​ന്തി​ക്കുക: “[യേശു] തലപൊ​ക്കി ധനവാ​ന്മാർ ഭണ്ഡാര​ത്തിൽ വഴിപാ​ടു ഇടുന്നതു കണ്ടു. ദരി​ദ്ര​യാ​യോ​രു വിധവ രണ്ടു കാശു ഇടുന്നതു കണ്ടിട്ടു അവൻ: ഈ ദരി​ദ്ര​യായ വിധവ എല്ലാവ​രെ​ക്കാ​ളും അധികം ഇട്ടിരി​ക്കു​ന്നു എന്നു ഞാൻ സത്യമാ​യി നിങ്ങ​ളോ​ടു പറയുന്നു. എല്ലാവ​രും തങ്ങളുടെ സമൃദ്ധി​യിൽ നിന്നല്ലോ വഴിപാ​ടു ഇട്ടതു; ഇവളോ തന്റെ ഇല്ലായ്‌മ​യിൽനി​ന്നു തനിക്കുള്ള ഉപജീ​വനം ഒക്കെയും ഇട്ടിരി​ക്കു​ന്നു” എന്നു പറഞ്ഞു.—ലൂക്കൊസ്‌ 21:1-4.

പണപര​മാ​യ മൂല്യം നോക്കി​യാൽ, ധനിക​രു​ടെ സംഭാ​വ​ന​യോ​ടുള്ള താരത​മ്യ​ത്തിൽ ആ വിധവ​യു​ടെ സംഭാവന വളരെ തുച്ഛമാ​യി​രു​ന്നു. അവിടെ വന്നവരിൽ മിക്കവ​രും അവളെ ശ്രദ്ധി​ക്കുക പോലും ഇല്ലായി​രു​ന്നു. എന്നാൽ, യേശു ആ വിധവയെ ശ്രദ്ധിച്ചു. അവൻ അവളുടെ സാഹച​ര്യ​ങ്ങൾ വിവേ​ചി​ച്ച​റി​ഞ്ഞു. യേശു അവളെ നിരീ​ക്ഷി​ക്കു​ക​യും വിലമ​തി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു.

മറിയ എന്ന ഒരു ധനിക ഉൾപ്പെ​ട്ട​താ​ണു മറ്റൊരു സംഭവം. യേശു ഒരു വിരു​ന്നിൽ സംബന്ധി​ക്കവേ അവൾ വില​യേ​റിയ സുഗന്ധ​തൈലം അവന്റെ കാൽപ്പാ​ദ​ങ്ങ​ളി​ലും തലയി​ലും ഒഴിച്ചു. ആ തൈലം വിറ്റു കിട്ടുന്ന പണം​കൊ​ണ്ടു ദരി​ദ്രരെ സഹായി​ക്കാൻ കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നു എന്നു പറഞ്ഞു​കൊണ്ട്‌ ചിലർ അവളുടെ നടപടി​യെ വിമർശി​ച്ചു. അതി​നോട്‌ യേശു എങ്ങനെ​യാ​ണു പ്രതി​ക​രി​ച്ചത്‌? അവൻ ഇപ്രകാ​രം പറഞ്ഞു: “ഇവളെ വിടു​വിൻ; അവളെ അസഹ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നതു എന്തു? അവൾ എങ്കൽ നല്ല പ്രവൃ​ത്തി​യ​ല്ലോ ചെയ്‌തതു. സുവി​ശേഷം ലോക​ത്തിൽ ഒക്കെയും പ്രസം​ഗി​ക്കു​ന്നേ​ട​ത്തെ​ല്ലാം അവൾ ചെയ്‌ത​തും അവളുടെ ഓർമ്മെ​ക്കാ​യി പ്രസ്‌താ​വി​ക്കും എന്നു ഞാൻ സത്യമാ​യി​ട്ടു നിങ്ങ​ളോ​ടു പറയുന്നു.”—മർക്കൊസ്‌ 14:3-6, 9; യോഹ​ന്നാൻ 12:3.

വില​യേ​റി​യ ആ തൈലം മറ്റൊരു വിധത്തിൽ ഉപയോ​ഗി​ക്കാ​തി​രു​ന്ന​തി​നെ ചൊല്ലി യേശു വിമർശ​ന​പൂർവം അനിഷ്ടം പ്രകടി​പ്പി​ച്ചില്ല. മറിയ​യു​ടെ സ്‌നേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ​യും വിശ്വാ​സ​ത്തി​ന്റെ​യും ഉദാര​മായ പ്രകട​നത്തെ അവൻ വിലമ​തി​ച്ചു. അവളുടെ ആ നല്ല പ്രവൃ​ത്തി​യു​ടെ ഓർമ എന്ന നിലയിൽ ആ സംഭവം ബൈബി​ളിൽ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇവയും മറ്റു വിവര​ണ​ങ്ങ​ളും യേശു വളരെ വിലമ​തി​പ്പുള്ള മനുഷ്യൻ ആയിരു​ന്നു​വെന്നു പ്രകട​മാ​ക്കു​ന്നു.

നിങ്ങൾ ഒരു ദൈവ​ദാ​സൻ ആണെങ്കിൽ, നിർമ​ലാ​രാ​ധന ഉന്നമി​പ്പി​ക്കാ​നുള്ള നിങ്ങളു​ടെ ശ്രമങ്ങളെ യഹോ​വ​യാം ദൈവ​വും യേശു​ക്രി​സ്‌തു​വും ആഴമായി വിലമ​തി​ക്കു​ന്നു​വെന്നു നിങ്ങൾക്ക്‌ ഉറപ്പു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാൻ കഴിയും. അത്തരം അറിവ്‌ നമ്മെ അവരി​ലേക്ക്‌ അടുപ്പി​ക്കു​ക​യും നന്ദി പ്രകടി​പ്പി​ക്കു​ന്നവർ എന്നു തെളി​യി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ അവരെ അനുക​രി​ക്കാൻ നമ്മെ പ്രചോ​ദി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.

സാത്താന്റെ വിമർശന മനോ​ഭാ​വം

ഇനി, നന്ദി പ്രകട​മാ​ക്കാത്ത ഒരുവന്റെ കാര്യം നമുക്കു പരിചി​ന്തി​ക്കാം, പിശാ​ചായ സാത്താ​നാണ്‌ അത്‌. ദൈവ​ത്തി​നെ​തി​രെ ഒരു വിനാശക മത്സരം തുടങ്ങു​ന്ന​തി​നു കാരണ​മാ​യതു സാത്താന്റെ വിലമ​തി​പ്പി​ല്ലായ്‌മ ആയിരു​ന്നു.

അതൃപ്‌തി കലർന്ന വിമർശന മനോ​ഭാ​വം തന്റെ ഉള്ളിൽ വളരാൻ അനുവ​ദിച്ച സാത്താൻ അതു  മറ്റുള്ള​വ​രി​ലും വിതയ്‌ക്കാൻ തുടങ്ങി. ഏദെൻ തോട്ട​ത്തി​ലെ സംഭവങ്ങൾ പരിചി​ന്തി​ക്കുക. യഹോ​വ​യാം ദൈവം ആദ്യ മനുഷ്യ​നെ​യും സ്‌ത്രീ​യെ​യും സൃഷ്ടിച്ച്‌ അവരെ ഒരു പറുദീ​സാ ഉദ്യാ​ന​ത്തിൽ ആക്കിയ​ശേഷം, “തോട്ട​ത്തി​ലെ സകലവൃ​ക്ഷ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ഫലം നിനക്കു ഇഷ്ടം​പോ​ലെ തിന്നാം” എന്ന്‌ അവരോട്‌ പറഞ്ഞു: എന്നാൽ ഒരു വിലക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ദൈവം പറഞ്ഞു: “നന്മതി​ന്മ​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള അറിവി​ന്റെ വൃക്ഷത്തിൻ ഫലം തിന്നരു​തു; തിന്നുന്ന നാളിൽ നീ മരിക്കും.”—ഉല്‌പത്തി 2:16, 17.

എന്നാൽ, സാത്താൻ പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ യഹോ​വ​യു​ടെ വിശ്വാ​സ്യ​തയെ വെല്ലു​വി​ളി​ച്ചു. താൻ യഹോ​വ​യ്‌ക്ക്‌ എതിരെ മത്സരി​ച്ച​തു​പോ​ലെ, മത്സരി​ക്കാൻ ഹവ്വായ്‌ക്കു പ്രചോ​ദനം തോന്നു​മാറ്‌ അവളെ യഹോ​വ​യോ​ടു കൃതജ്ഞ​ത​യി​ല്ലാ​ത്തവൾ ആക്കിത്തീർക്കാ​നാണ്‌ അവൻ ഒരു പരിധി​വരെ ശ്രമി​ച്ചത്‌. “തോട്ട​ത്തി​ലെ യാതൊ​രു വൃക്ഷത്തി​ന്റെ ഫലവും നിങ്ങൾ തിന്നരു​തെന്നു ദൈവം വാസ്‌ത​വ​മാ​യി കല്‌പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടോ”? എന്നു സാത്താൻ ചോദി​ച്ചു. (ഉല്‌പത്തി 3:1) ദൈവം വിലപ്പെട്ട ഒന്ന്‌, ഹവ്വായു​ടെ കണ്ണു തുറപ്പിച്ച്‌ അവളെ ദൈവ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ ആക്കുന്ന ഒന്ന്‌, അവളിൽനി​ന്നു മറച്ചു​വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണോ എന്നായി​രു​ന്നു വ്യക്തമാ​യും ആ ചോദ്യ​ത്തി​ന്റെ ധ്വനി. യഹോവ തന്റെമേൽ ചൊരിഞ്ഞ അനു​ഗ്ര​ഹ​ങ്ങൾക്കെ​ല്ലാം നന്ദി പ്രകടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​നു പകരം, വിലക്ക​പ്പെ​ട്ട​തി​നു വേണ്ടി അവൾ വാഞ്‌ഛി​ക്കാൻ തുടങ്ങി.—ഉല്‌പത്തി 3:5, 6.

അതിന്റെ വിപത്‌ക​ര​മായ പരിണ​ത​ഫ​ലങ്ങൾ എല്ലാവർക്കും അറിയാം. ‘ജീവനു​ള്ള​വർക്കെ​ല്ലാം മാതാവ്‌’ ആയതി​നാൽ ഹവ്വാ എന്ന പേര്‌ അവൾക്കു ലഭി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും, മരിക്കുന്ന സകലരു​ടെ​യും മാതാവ്‌ എന്നു മറ്റൊരു വിധത്തിൽ അവളെ​ക്കു​റി​ച്ചു പറയാ​നാ​കും. സകലരും ആദാമിൽനി​ന്നു മരണത്തെ ഉളവാ​ക്കുന്ന പാപം അവകാ​ശ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.—ഉല്‌പത്തി 3:20; റോമർ 5:12.

ദൈവ​ത്തെ​യും ക്രിസ്‌തു​വി​നെ​യും അനുക​രി​ക്കു​ക

സാത്താ​നും യേശു​വും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാ​സം ശ്രദ്ധി​ക്കുക. “നമ്മുടെ സഹോ​ദ​ര​ന്മാ​രെ രാപ്പകൽ ദൈവ​സ​ന്നി​ധി​യിൽ കുറ്റം ചുമത്തുന്ന അപവാദി” എന്നാണ്‌ സാത്താനെ വർണി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. (വെളി​പ്പാ​ടു 12:10) യേശു “താൻമു​ഖാ​ന്ത​ര​മാ​യി ദൈവ​ത്തോ​ടു അടുക്കു​ന്ന​വർക്കു വേണ്ടി പക്ഷവാദം ചെയ്‌വാൻ സദാ ജീവി​ക്കു​ന്ന​വ​നാ​ക​യാൽ അവരെ പൂർണ്ണ​മാ​യി രക്ഷിപ്പാൻ അവൻ പ്രാപ്‌ത​നാ​കു​ന്നു.”—എബ്രായർ 7:25.

സാത്താൻ ദൈവ​ദാ​സ​ന്മാ​രെ കുറ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. എന്നാൽ യേശു അവരെ വിലമ​തി​ക്കു​ന്നു, അവർക്കു വേണ്ടി പക്ഷവാദം നടത്തുന്നു. ക്രിസ്‌തു​വി​ന്റെ അനുകാ​രി​കൾ എന്ന നിലയിൽ, പരസ്‌പരം വിലമ​തി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും വില​പ്പെ​ട്ട​വ​രെന്നു കരുതി​ക്കൊ​ണ്ടും മറ്റുള്ള​വ​രി​ലെ നന്മ കാണാ​നാ​യി​രി​ക്കണം ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കൾ ശ്രമി​ക്കേ​ണ്ടത്‌. അങ്ങനെ ചെയ്യു​മ്പോൾ, വിലമ​തി​പ്പി​ന്റെ കാര്യ​ത്തിൽ അതി​ശ്രേഷ്‌ഠ മാതൃ​ക​യായ യഹോ​വ​യാം ദൈവ​ത്തോ​ടു നന്ദിയു​ള്ളവർ ആണെന്ന്‌ അവർ പ്രകട​മാ​ക്കു​ക​യാ​കും ചെയ്യു​ന്നത്‌.—1 കൊരി​ന്ത്യർ 11:1.

[17-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

മറിയയുടെ നല്ല പ്രവൃ​ത്തി​യെ യേശു വിലമ​തി​ച്ചു