Өсвөр насны хүүхэдтэй айлд зөрчил маргаан гардаг. Энэ нь эцэг эхийн чадвар тэвчээрийг бардаг байж мэднэ. «Охиныгоо дураараа авирлахлаар миний уур их хүрдэг. Бид хоёр уурлан бухимдаж бие бие рүүгээ хашгичдаг» хэмээн Бразилд амьдардаг, 14 настай хүүхдийн ээж Мариа хэлжээ. «Хүү бид хоёр байнга ширүүн маргалддаг. Сүүлдээ хүү маань өрөөндөө ороод хаалгаа түгжчихдэг юм» хэмээн Италид амьдардаг, Кармела бас ярьсан юм.

Өсвөр насны зарим хүүхэд яагаад үг сөрөөд байдаг вэ? Үеийнх нь хүүхдүүд нөлөөлдөг юм болов уу? Тийм ч байж магадгүй. Найз нөхөд сайнаар ч, муугаар ч ихээхэн нөлөөлдөг гэж Библид байдаг (Сургаалт үгс 13:20; 1 Коринт 15:33). Өнөө үед хүүхэд залуучуудад зориулсан кино, тоглоом зэрэг нь үл хүндэтгэх, эсэргүүцэх хандлагыг дэвэргэж байна.

Үүнээс гадна, өөр хүчин зүйл нөлөөлдөг. Эдгээр нь хүүхдэд тань хэрхэн нөлөөлдгийг ойлговол та хүүхэдтэйгээ эвтэй харьцахад амар байх болно. Хэдэн жишээ авч үзье.

Элч Паул: «Би хүүхэд байхдаа хүүхэд шиг ярьж, хүүхэд шиг боддог, сэтгэдэг байлаа. Би эрийн цээнд хүрээд хүүхэд насныхаа занг орхисон  юм» хэмээн бичжээ (1 Коринт 13:11). Паулын үгнээс харвал, хүүхэд томчуудын бодол өөр өөр байдаг аж. Юугаараа тэр вэ?

Бага насны хүүхэд юмыг болно эсвэл болохгүй гэж л боддог. Харин том хүн юмыг наанатай цаанатай бодож, шийдвэр гаргах юм уу дүгнэлт хийхдээ сайтар бодож эргэцүүлдэг. Жишээ нь, насанд хүрсэн хүмүүс ямар нэг юмны цаадах ёс зүйн асуудлыг харгалзан үзэж, үйл хэргээ бусдад яаж нөлөөлөхийг боддог. Томчууд ингэж бодож хэвшсэн байдаг бол өсвөр насныхан арай хэвшээгүй байдаг.

Хүүхэд залуусыг «бодлоготой» байх буюу тунгаан бодож сурахыг Библи уриалдаг (Сургаалт үгс 1:4). Үнэндээ, ийм байхыг бүх христианд уриалдаг (Ром 12:1, 2; Еврей 5:14). Хүүхдийн эргэцүүлэн бодох чадвар дөнгөж хөгжиж яваа учраас заримдаа жижиг гэмээр юман дээр ч маргадаг байж болох юм. Буруу бодсон нь хэлсэн үгнээс харагдаж мэднэ (Сургаалт үгс 14:12). Ийм үед хүүхэдтэйгээ яаж хэрэлдэж маргахгүй ярилцах вэ?

Анхаарах зүйл: Хүүхэдтэйгээ ийнхүү ярилцахдаа өөрийн зөвийг батлах гэж битгий оролдоорой. Хүүхэд хэлсэн ярьсныг тань анхаарч сонсохгүй юм шиг байлаа ч цаанаа нэгийг бодож байж болох юм. Хэдэн өдрийн дараа, хэлснийг тань хүлээн зөвшөөрснөө эсвэл угаасаа тэгж бодож байсан мэтээр хэлбэл битгий гайхаарай.

«Хүү маань үрэлгэн загнаж, дүүгээ гоочлоод байдаг юм. Энэ мэтийн жижиг юман дээр бид хоёр маргадаг байлаа. Гэхдээ ихэвчлэн хүү маань өөрийнхөө юу гэж бодож байгааг асуугаасай, өөрийг нь ойлгоосой гэж хүсээд байх шиг санагддаг юм. „Ийм учиртай байсан юм уу“ эсвэл „Чи ингэж бодож байсан юм уу“ гэж хэлэхийг минь хүлээж байж. Одоо бодоход, ингэж хэлсэн бол маргаан бага гарах байж дээ»—Кэнжи, Япон.

Өсвөр насны хүүхдийг өсгөн хүмүүжүүлэх гол зорилго нь хариуцлагатай хүн болгож, биеэ дааж амьдрахад нь туслах явдал юм (Эхлэл 2:24). Хүүхэд өсөж томрохын хэрээр хувийн онцлог, итгэл үнэмшил, үнэт зүйлтэй болдог. Ямар хүн болохоо шийдсэн хүүхэд үе тэнгийнхэн нь буруу юм хийлгэх гэж дарамтлахад зөвхөн муу үр дагаврын тухай боддоггүй. Тийм хүүхэд: «Би ямар хүн бэ? Би юуг эрхэмлэж үнэлдэг вэ? Минийх шиг үнэлж эрхэмлэдэг зүйлтэй хүн миний оронд байсан бол яах вэ?» гэсэн асуултыг өөртөө тавьдаг (2 Петр 3:11).

Библид Иосеф гэдэг залуугийн тухай гардаг. Тэрбээр хэн болохоо сайн мэддэг хүн байжээ. Жишээ нь, Потифарын эхнэр садар самуунд уруу татахад «Би яаж ийм их муухай хэрэг үйлдэж, Бурхандаа нүгэл үйлдэх билээ?» гэж хэлдэг (Эхлэл 39:9). Тэр үеийн израильчууд завхайрахыг хориглосон хуультай байгаагүй ч Иосеф тухайн асуудлаарх Бурхны үзэл бодлыг ойлгодог байв. Түүнчлэн «Би яаж» гэж хэлсэн үгнээс нь харвал Бурхны үзэл бодлыг өөрийн болгосон байжээ (Ефес 5:1).

Таны хүүхэд ч бас өөрийн гэсэн онцлог, итгэл үнэмшил, үнэт зүйлтэй болж яваа. Энэ нь сайн хэрэг. Яагаад гэвэл өөрийн гэсэн үзэл бодолтой хүн үе тэнгийнхнийхээ дарамт шахалтыг эсэргүүцдэг (Сургаалт үгс 1:10–15). Нөгөөтэйгүүр, яг тэр үзэл бодлоосоо болж таныг бас эсэргүүцэх гээд байж болох юм. Ийм үед яах хэрэгтэй вэ?

Хүн хэн болохоо мэдэхийн хэрээр өөрийн гэсэн үзэл бодолтой болдог. Энэ нь хэвийн үзэгдэл бөгөөд ач тустай. Библид христиануудыг хүүхэд шиг «давалгаанд энд тэнд шидэгдэн, аливаа номлолын салхинд ... туугдахгүй» байхыг уриалдаг (Ефес 4:14). Тийм учраас хүүхдээ өөрийн гэсэн үзэл бодолтой хүн болох боломж олгож дэмжээрэй.

«Би охидынхоо үгийг дуртайяа сонсохлоор тэд минийхээс өөр саналтай байсан ч саналыг минь хүлээн авахыг хичээдэг. Би үзэл бодлоо тэдэнд тулгалгүй, өөрийн гэсэн үзэл бодолтой болох боломж олгодог»—Ивана, Чех.

Өсвөр насны зарим хүүхэд бага насны хүүхдийн адил эцэг эхийгээ бууж өгтөл нь гуйж шалдаг. Дандаа ингэдэг бол анхаарах хэрэгтэй. Бүх юмыг нь зөвшөөрөөд байх нь амар л даа. Гэхдээ хүүхэд тань хэрэлдэж маргаж байгаад л хүслээ биелүүлдэг болж мэднэ. Тэгвэл яах хэрэгтэй вэ? «Үг чинь „За [бол] за“ эсвэл „Үгүй [бол] үгүй“ байг» гэсэн Есүсийн зөвлөгөөг дагаарай (Матай 5:37). Таныг тууштай байгааг хүүхэд тань ойлговол хэрэлдэж маргахгүй биз ээ.

Бас ухаалаг байгаарай. Жишээлбэл, гэртээ ирэх ёстой цагаасаа заримдаа жаахан оройтож ирэх ёстойгоо тайлбарлах боломж хүүхдэдээ олгоорой. Ингэлээ гээд та буулт хийсэн гэсэн үг биш, харин «Та нарын ухаалаг байгааг бүх хүн мэддэг байг» гэсэн Библийн зөвлөгөөг хэрэгжүүлж байна гэсэн үг юм (Филиппой 4:5, ШЕ).

Төгс эцэг эх гэж байдаггүй нь үнэн. «Бид бүгд олон юман дээр бүдэрдэг» гэж Библид байдаг (Иаков 3:2). Гарсан хэрүүл маргаанд та жаахан ч болов буруутай бол хүүхдээсээ уучлалт гуйхаас битгий санаа зовоорой. Буруугаа хүлээх нь даруу зангийн жишээ болдог бөгөөд хүүхэд тань таныг дууриана.

«Хэрүүл маргааны дараа би тайвширсан үедээ, сэтгэлийн хөдөлгөөнөө хянаж чадаагүйдээ хүүгээсээ уучлалт гуйсан. Тэгтэл хүү маань тайвширч намайг дуртай сонссон»—Кэнжи, Япон.