MUSOLO 2
Bibliya—livuru nnadhela wa Mulugu
1, 2. Mwahaya bwaddi Bibliya adhe akalege nvaho wathima onadhela wa Mulugu?
KUBUWELA mukwawo uvahe ethu yapama morurumusa. Wonemo addi? Mwebaribarene were odhiveliwa woona wi mukwawo ohuwubuwela. Were omutamalela mwaha ethu uvahiliye.
2 Bibliya nvaho wa Mulugu. Onowoga muselu dhihinafwanyeya mmalivuruni burebure. Motajhiha, Bibliya onowoga wi Mulugu dipaddusile odhulu, elabo yavati, ni dimpaddusile mulobwana ni mwihiyana oobajha. Ononivaha dholaga dhinanikavihera naafwanyiwaga makathamiho. Mbibliyani nnohudhera wi Mulugu onere werana efunelo yaye ni makalelo onaasadduliye elabo wi ekale parayizu. Bibliya nvaho munlubale!
3. Ethu baani onanoniwe wadhowaganave omuhudhera Bibliya?
3 Wadhowaganave omuhudhera Bibliya, onere onona wi Mulugu onofuna wandana ni we. Mudhidhi onamunonigiwe, wandana wawo nuuliye onerege wenjhedhedheya.
4. Enutikiniha ddi wodhela Bibliya?
4 Bibliya ohutapuleliwa dhiwogelo dhowakwana 2800, ni ehipidiwa matxikwi ni matxikwi a Bibliya. Athu owakwana 90 purcentu eelabo yatene yavati podi omwileri Bibliya ni ewogelo yewa. Vasumanani, matxikwi ni matxikwi aathu enomwakela Bibliya! Mwebaribarene, kavo livuru nnaligana ni Bibliya.
5. Nnone addi wi Bibliya ‘madhu a Mulugu?’
5 Dholebela dha mBibliyani ‘dhinadhela wa Mulugu.’ (Omwileri 2 Timóteo 3:16.) Mbwenye athu amodhaya podi wubuwela ayi: Enandeya addi Bibliya okala a Mulugu, wula agalebiwe naathu? Bibliya onowakula: ‘Athu ewogile mubuwelo wadhela wa Mulugu, yasogoreliwa [obe, yeddihiwa] ni muzimu wotxena.’ (2 Pedro 1:21) Omubuwele muthu owunnuwelavo onamuloba mudhule wi amulebele karta naye. Karta nne, nnakale na mudhule obe na muthuule owunnuwelavo? Mwebaribarene, nnakale na muthuule owunnuwelavo. Ni makalelo mamodhave Bibliya da Mulugu, kahiyo aathu ale Mulugu aarumiliye wihina emulebe. Athu ale emulebile Bibliya elebile mubuwelo wa Mulugu. Mwebaribarene Bibliya ‘madhu a Mulugu.’—1 Tessalonicenses 2:13; Osugwe wonelamo 2.
A Tradução do Novo Mundo da Bíblia Sagrada podi wileriwa ni dhiwogelo dhowinjhiva
BIBLIYA ONOWOGA EBARIBARI
6, 7. Mwahaya bwaddi nigawogaga wi dholebela dhatedhene dha mBibliyani dhinowiwanana?
6 Dhihivira yaka 1600 Bibliya alebiwaga. Athu ale emulebile Bibliya kiyabaliwe mudhidhi mmodhave. Amodha yali athu ohudheresesa, amodhaya naari. Motajhiha, mmodha ari mediku. Amodhaya yali anamalima, anamameza, anamakukula, anamavuhulela, anamatoriha, amodha yali amwene. Naari athuya egari ohiyana-hiyana, dhego dhatedhene dhilebiliwa mBibliyani dhinowiwanana. Kavo kapitulu enavanyiha ele elebiwe kapitulu emodhaya. *
7 Livuru nowambela na Bibliya nnowoga makalelo makathamiho yambeliwa. Livuru nogomihedha nnowoga makalelo Mulugu onaamarihiye makathamiho ni onawomihedhiye elabo wihina ekale parayizu. Bibliya onowoga thalako yaathu matxikwi ni matxikwi a yaka dha mundduli, ni onowoga wi Mulugu onowerana ele onapaganyiye.
8. Ethu baani enatonyihedha wi Bibliya awogaga dhego dha siyensiya onowoga ebaribari?
8 Bibliya kahiyo livuru na siyensiya newene kahiyo livuru nooskola. Mbwenye awogaga wodhela siyensiya, Bibliya onowoga ebaribari. Siyene enafuneya nlivuru nnadhela wa Mulugu. Motajhiha, livuru na Levítico nihikanna dhoxagiha dha Mulugu dhakavihere amwaana Izarayeli okala obareleyene ni dhiredda. Bibliya onohudhiha wi elabo kesamele ethu. (Jó 26:7) Wahifiya mudhidhi athu yarumedhiwa wi elabo yavati eri ninga musalasala, Bibliya ahiwoga wi elabo eri ninga bola.—Isaías 40:22.
9. Ororomeleya waanamaleba a Bibliya winatonyihedha ddi?
9 Bibliya awogaga thalako anowoga ebaribari. Mbwenye thalako dhinawoga malivuru mamodhaya kahiyo dhebaribari mwaha anamalebaya kiyawoga ebaribari. Motajhiha, aliwa kiyaleba akala nlogo newa noogonjhihiwa vakoddoni. Mbwenye anamaleba a Bibliya yali athu oororomeleya kiyavita dhatedhene dhaapadduwela, podi akala nlogo newa naamwana Ezarayeli noogonjhihiwa. Aliwa yoleba dhovirigana dhewa. Motajhiha, namaleba mmodha a Bibliya Moses, kakuwile ethu aviriganihiliye, oliye ohuwoga makalelo Mulugu amusinyusiliye. (Números 20:2-12) Ororomeleya waanamaleba a Bibliya winotonyihedha pamadhene wi Bibliya mwinnyaya di Mulugu. Iyo podi omuroromela onawogiye.
LIVURU MUDHANLE DHOLAGA DHAPAMA
10. Mwahaya bwaddi dholaga dha mBibliyani dhiganikavihera ofiyedha peeno?
10 Woona wi ‘dholebela dhatedhene dhinadha wa Mulugu, dhihikanna mpurelo wohudhiha, wosumulula, wowogola dhego.’ (2 Timóteo 3:16) Ofiyedha peeno dholaga dha mBibliyani dhinokaviherave. Mwahaya? Mwaha wi dholaga nda dhinadhela wa mwinnyene Yehova oli Mpaddusi. Oliye ohunona nnubuwelihu ni dhinanipadduwela. Oliye ohunona dhinanereyela okwaranya iyo nannya ni onofuna wi nikale oohagalala. Mulugu ohunona eri yabure niile eri yapama wa iyo.
11, 12. (a) Dholaga baani dhapama dha Yesu nnafwanyihu mu livuruni na Mateus kapitulu 5 ofiyedha Mateus kapitulu 7? (b) Dhego baani nnahudherihu mBibliyani?
11 Kapitulu 5 ofiyedha 7 dha livuru na Mateus, nnofwanyamo dholaga dhapama dhowinjhiva dha Yesu, dhinawoga wi negi nikale ohagalala nnere ddi, makalelo owiwanana naakwihu, oolobela, ni makalelo oparihedha mabasa korowa mwigumini mwehu. Nnowenya wi Yesu ohuvaha dholaga nda yaka 2000 dhivirile, mbwenye ofiyedha peeno dhihikanna mabasa ni dhinonikaviherave.
12 Mbibliyani Yehova ononihudhiha ni malagano aye, enanikavihera wedda pama namudhihu, okala anamalaba apama ni okanna murenddele ni athu amodha. Malagano a mBibliyani enonikaviherave malabwene kinapwatha emuthu baani ninnihuna obe nnakalihuwo ni makathamiho baani enanifwanya. — Omwileri Isaías 48:17; Osugwe wonelamo 3.
WE PODI OROROMELA DHOVUHULELA DHA MBIBLIYANI
Namaleba mmodha a Bibliya, Izayiya, ohuwoga wi Babiloniya eere ogujhuliwa
13. Izayiya awogile ddi wodhela ele yapadduwe ni luwani yo Babiloniya?
13 Dhovuhulela dhowinjhiva dha mBibliyani dhihimala wakwanela. Motajhiha, namavuhulela Izayiya ahiwoga wi luwani yo Babiloniya egahigujhuliwa. (Isaías 13:19) Oliye ohuwoga mukalelo yagujhuliwiwa. Luwani ele yahibareliwa ni txinga yoliba ni muhinjhe. Mbwenye Izayiya ahiwoga wi mwihinjheya ogahumma ni musiwodha dhaakale dhofuguwadhene. Amwiddani ale yere ovolowa mBabiloniya mune soowana. Izayiya ahimuwoga ni muthuya aamugujhule, akale Siru.—Omwileri Isaías 44:27–45:2; Osugwe wonelamo 4.
14, 15. Yovuhulela ya Izayiya yakwanele addi?
14 Dhigavinre yaka 200 Izayiya agalebile dhovuhulela nda, nikuru naatoropa yahimwaddamela Babiloniya owiwegeredhene wi emugujhule. Ki mweneya asogolela baani? Ninga dhovuhulela dhawogiwa, ari mwene Oopersiya, ithaniwa Siru. Dhego dhatedhene dhere wereya wi dhovuhulela dhimodha dhakwanele.
15 Emahiyu yele Babiloniya afuniye ogujhuliwa, yahikanna mathanga. Aliwa yoona wi eli oobareleyene mwaha wa txinga nooliba vamodha ni mwihinjhe. Aliwa kiyanona wi ode Siru vamodha naatoropa aye ehabola mahinjhe a mwihinjhe wabarela luwani ele. Vano mahinjhe ale egavuguwile, atoropa ale ovolowa. Mbwenye yandile addi ovolowa? Ninga mwawogele dhovuhulela, musiwodha dhali dhofuguwadhene, mowindala atoropaya yahivolowa soowana.
16. (a) Izayiya awogile ddi wodhela ele yapadduwe ni Babiloniya? (b) Enatonyihedha ddi wi yovuhulela ya Izayiya ehakwanela?
16 Izayiya ahiwoga wi were ofiya mudhidhi mBabiloniya mwihikalege athu. Oliye ohuleba ayi: ‘Kamundha mukalaga athu, newene kanindha nikalawo nlogo nnakalegemo.’ (Isaías 13:20) Ki yovuhulela ela yahakwanela? Mburo ola, onakala, makilometuru 80, Wiraki Oobagda omayelo nduwa mwapeeno wihalile nddebeve bahi. Ofiyedha peeno, kavo muthu onkalawo. Yehova ahiwoga wodhela Babiloniya egihina: ‘Ginere omuxela ni muxelo waga wotolosa.’—Isaías 14:22, 23. *
Maddebe ooBabiloniya
17. Mwahaya bwaddi nigafwanelela ororomela dhopaganya dhatedhene dha Mulugu?
17 Woona wi dhovuhulela dhowinjhiva dha mBibliyani dhihakwanela, nnofwanela ororomela ele Bibliya onawogiye wodhela osogolo. Nroromele wi Yehova onere wakwaneliha mpaganyo waye wowomihedha elabo ekale parayizu. (Omwileri Números 23:19.) Ehe, nihikanna ejhehedhelo ya ‘egumi yohimala, wi Mulugu kahiyo Mulugu owoota ororomelihile malabo amundduli.’—Tito 1:2. *
BIBLIYA PODI OSADDULA EGUMAWO
18. Pawulo awogile ddi wodhela ‘Madhu a Mulugu?’
18 Nihimala woona wi kavo livuru nnaligana ni Bibliya. Oyo dowiwanana, ni awogaga wodhela thalako dha siyensiya onowoga ebaribari. Ohiya eyo, ononivaha dholaga dhapama ni onowoga dhovuhulela dhowinjhiva dhakwanele. Mbwenye Bibliya onowoga dhithu dhimodhadha. Murumiwi Pawulo ohuleba ayi: ‘Madhu a Mulugu ehikanna egumi ni ehikanna owodha.’ Eyo entapulela ddi? — Omwileri Hebreus 4:12.
19, 20. (a) Bibliya anukavihere addi onona emuthu yawo? (b) Onatonyihedhe addi wi onovaha thima nvaho ola?
19 Bibliya podi osaddula egumawo. Podi wukavihera onona emuthu yawo. Wukavihera wonelamo mubuwelo wawo ni dhowubuwela dha vati dhammurimani mwawo. Ninga motajhiha, iyo podi owoga wi nnomudhivela Mulugu. Mbwenye nnotonyihedha eyo, naalabihedhaga mabasa nde Bibliya onahudhihiye.
20 Mwebaribarene Bibliya livuru na Mulugu. Oliye onafuna wi omwilerigi, omuhudherege ni omudhivelege. Otamalele yovaha ela ni odhowegenave omuhudheraga Bibliya. Werana ndo onere wonelamo efunelo baani Mulugu anniyena naathu. Musolo onaharela, nnere ohudhera wodhela efunelo eyo.
^ paragarafu 6 Athu amodha enawoga wi nde dhinawoga Bibliya kadhiniwanana, mbwenye eyo kahiyo ebaribari. Osugwe musolo 7 wa livuru A Bíblia — Palavra de Deus ou de Homem?, nlebiwe ni Anamona a Yehova.
^ paragarafu 16 Wafunaga ononave wodhela dhovuhulela dhimodha dha mBibliyani, podi wileri dhipaddi 27-29 na buruxura Um Livro para Todas as Pessoas, nlebiwe ni Anamona a Yehova.
^ paragarafu 17 Ogujhuliwa wa Babiloniya yovuhulela ya mBibliyani yereye. We podi wileri dhovuhulela dhinawoga wodhela Yesu Kiristu va yotapulela 5.
