1. Madhu ala owi “ebaribari” enatapulela ddi?

“Ohudhere ebaribari mwa makalelo baani?” “Obaliwe mwebaribarini?” “Ohuvira mudhidhi wowinjhiva ogaali mwebaribarini?” Podi wera ohukosiwa makoho ala, obe ohawerana makoho ninga yala. Enatapulela ddi nawogaga madhu ala owi “ebaribari”? Malabo owinjhiva, nnowalabihedha madhu ala owi “ebaribari” naafunaga owoga wodhela ndhe nnarumedhihu, makalelo ehu omwebedha Mulugu, ni egumi yehu. Athu eli “mwebaribarini” ehinona ele Bibliya onahudhihiye, ni enohara malagano a mBibliyani. Malagano ala enowawobola athu mwa dhohudhiha dhowoota ni enowavaha egumi yapama. — João 8:32

2. Ninga munawogela João 13:34, 35, ethu baani enamuthukulela muthu ovaha thima ebaribari?

² Ethu baani yuthukulele ovaha thima ebaribari? Podi wera ethu yuthukulele ovaha thima ebaribari si dhikalelo dha Anamona a Yehova. (1 Ped. 2:12) Obe odhivela enniwana mmodha ni mukwaye. Athu owinjhiva, ethu yadahinye murima kahiyo ele ewogiwe omutugumanoni, mbwenye odhivela yoniliwa naaddibila. (Omwileri João 13:34, 35.) Mbwenye odhivela baahi kunalibiha nroromelo. Enohoweleya ethu emodha.

3. Enaapadduwe ddi nakanna nroromelo mwaha wi addibila ehikanna nroromelo?

³ Ntxikwa na nroromelo na makiristawu kahiyo odhivela oliwo muwari mwa nlogo na Mulugu baahi. Mwahaya bwaddi ndhe niwogege ndo? Wubuwele ddibila ammulogoni — podi okala namaholela mulogo obe piyonero — oviriganiha malamulo ofiyedha othega. Obe muthu ammulogoni mwawo wuvereya.  Obe, ddibila widda ebaribari vano wambela owoga wi iyo kaninna ebaribari. Mwaha wa yeyo, onere ddi? Onere okwakwathuwa ofiyedha ohiya omulabela Yehova? Sathima wubuwela ayi: Okanna nroromelo mwaha watajhiha amodha, ohiya omudhivela Yehova, kunatxova. Nroromelo nawo kanimagiwe ni dhipano dhohuvadda, mbwenye nimagiwe ni dhipano dhovadda, ninga dhithu dhowoneya ni mubuwelo wapama. Enohoweleya we wone wamwinyo wi Bibliya onowoga ebaribari wodhela Yehova. — Rom. 12:2.

4. Ninga anawoga Mateus 13:3-6, 20, 21 enapadduwa ddi ni athu amodha nroromelo newa nehiwaga?

⁴ Yesu ahiwoga wodhela athu erumeedhe ebaribari ‘mohagalala’, teto yere oyelela nroromelo newa yafwanyiwa dhoweha. (Omwileri Mateus 13:3-6, 20, 21.) Podi wera aliwa kiyonelamo pamadhene wi omuhara Yesu enovolowelavo ofwanyiwa makathamiho ni dhoweha. (Mat. 16:24) Podi wera aliwa yubuwela wi egumi a mukiristawu sokweya vanlubale, ni enadhana mareeliho, newene kiyafwanyiwa makathamiho. Teto mwilaboni muna yohilogomana, iyo atene nnere ofwanyiwa makathamiho. Ni dhosadduwa dhimodha dhinapadduwa mwigumini mwehu podi onikwerebeyiha mwana mudhidhene. — Sal. 6:6; Ecl. 9:11.

5. Mwahaya bwaddi nigawogaga wi addibila ni arogola kinanganyedha wi ehifwanya ebaribari?

⁵ Addibila ni arogola owinjhiva kinanganyedha wi ehifwanya ebaribari. Mwahaya bwaddi nigawogaga ndala? Mwahaya bowi, kavo ethu enakwerebeyiha nroromelo newa, naarive mukiristawu mmodha aviriganiha malamulo. (Sal. 119:165) Kadda yoweha enolibiha nroromelo newa, ohiya wakwerebiyiha. (Tia. 1:2-4) Ethu baani enukavihere okanna nroromelo nooliba?

6. Ntxikwa na nroromelo na makiristawu oobajha yaali ddi?

⁶ Ntxikwa na nroromelo na makiristawu oobajha yaali ‘ebaribari ya muthenga dhapama’, obe, enonelo yanniwana wodhela dholebela ni dhohudhiha dha Yesu. (Gál. 2:5) Ebaribari ela enatapulela dhatedhene ndhe makiristawu enarumedhiwa, ninga mukutho wa ovulusa erilena Yesu ni ovenyihiwa muukwani. Murumiwi Pawulo ahinona wi dhohudhiha ndha dhaali dhebaribari. Mwahaya bwaddi? Mwahaya bowi, oliye oolabihedha dholebela wihina aahudhihe ‘mowiwana nindhe dhalebiwe wi, yohoweleya Kiristu woona goyi ni avenyihiwe muukwani.’ (Atos 17:2, 3) Makiristawu oobajha yahirumedha dhohudhiha ndha ni yororomela wi muzimu wotxena were wakavihera wonelamo pamadhene madhu a Mulugu. Aliwa wonelamo wi dhohudhiha ndha dhinadhela mBibliyani. (Atos 17:11, 12; Heb. 5:14) Nroromelo na makiristawu oobajha, ntxikwana kanaali odhivela ni ohagala baahi, aliwa kayamulabela Yehova mwaha odhiveliwa okala ni adhari amodha a Mulugu. Mbwenye ntxikwa na nroromelo newa naali ‘enonelo yowakwanela ya Mulugu.’ — Col. 1:9, 10.

7. Nroromelo nnadhela mwaha ebaribari ya mBibliyani nnanikavihera wera ddi?

⁷ Ebaribari ya madhu a Mulugu kinasadduwa. (Sal. 119:160) Motajhiha, podive muthu ammulogoni anivereya obe aviriganiha malamulo ofiyedha otheega, ebaribari kinasadduwa. Naarive naafwanyiwaga dhoweha, ebaribari kinasadduwa. Mwaha wa yeyo, nnohowela onona pamadhene dhohudhiha dha mBibliyani ni orumedha wi sebaribari. Nroromelo enadhela mwaha dhohudhiha  dha mBibliyani nnere onikavihera okala oolibene nafwanyiwa dhoweha. Nnere okala ninga ankora nnamwimesa baruku nipevo nafiya. Wihina okale ninga ankora nnamwimesa baruku nipevo nafiya enahoweleya were ddi wihina ohanganyedhe wi ohufwanya ebaribari?

8. Ninga munawogela 2 Timóteo 3:14, 15, ethu baani yamuthukulele Timotiyu woona wi ahifwanya ebaribari?

⁸ Timotiyu kaanganyedha wi ahifwanya ebaribari. Mwahaya bwaddi oliye adhe ahanganyedhege? (Omwileri 2 Timóteo 3:14, 15.) Ebaribarene oliye ahinona ‘dholebela dhotaleleya’ ni nikavihero na amaye ni avwaye. Teto oliye ohoowela osayela mudhidhi wi ahudhere dholebela dha mBibliyani. Mowindo, oliye ‘okongomedhiwa orumedha’ wi dholebela dhaali dhebaribari. Vasogolova, Timotiyu, amaye ni avwaye yahifwanya dhohudhiha dheekiristawu. Mohanganyedha, Timotiyu ahitikina mwaha wa odhivela yanna anamahara a Yesu, ni oliye oofuna vanlubale okala naaddibila vamodha naarogola ni wakavihera. (Fil. 2:19, 20) Mbwenye yunnuwihe nroromelo na Timotiyu kuwaali odhivela wanniyena ni athu, mbwenye dhowoneya simuthukulele okanna wandana ni Yehova. Wamwilerigi Bibliya, enohoweleya opendda pamadhene. Eyo enowukavihera wonelamo wi ndhe Bibliya anahudhihiye sebaribari.

9. Kawoga ebaribari tharu onahoweliwe onona pamadhene?

⁹ Voobajha, enohoweleya onona ebaribari tharu dhathima. Ebaribari yoroma: Yehova Mulugu di mpaddusi a dhithu dhatedhene. (Êxo. 3:14, 15; Heb. 3:4; Apo. 4:11) Yanabili: Bibliya, muthenga dha Mulugu aalebeliiye athu. (2 Tim. 3:16, 17) Yanatharu: Yehova ohukanna nikuru naathu owegeredheyene enamulabela, nikuruna nnosamaleliwa ni Yesu, aliwa banamona a Yehova. (Isa. 43:10-12; João 14:6; Atos 15:14) Wi wonelemo pamadhene ebaribari ndha, kinahoweleya weedda bure-bure owogaga wodhela Bibliya. Yoluba yawo ekale olabihedha ‘makalelo  oopendda’ wihina wonelemo wi oli mwebaribarini  — Rom. 12:1.

10. Numala wonelamo pamadhene ebaribari, thalo yoharela sivi?

¹⁰ Numala wonelamo pamadhene ebaribari ndhe tharu wodhela Mulugu, wodhela Bibliya, ni, wodhela nikuru na Mulugu, thalo yoharela sivi? Omunone omulabihedha pamadhene Bibliya wihina wakavihere amodha yonelemo ebaribari ndha. Mwahaya bwaddi? Mwahaya bowi, makiristawu atene mutholoya buula: Wasuziha ebaribari nihudherihu athu atene enafuna wiwa. * (1 Tim. 4:16) Iyo navedaga makalelo owakavihera amodha onona ebaribari dha mBibliyani, nroromelo nehu nnere wunnuwa.

11. Nnaamutajhihe addi Pawulo namuhudhihaga muthu?

¹¹ Murumiwi Pawulo asuzihaga amodha, ahisayela makalelo ‘wowoga wodhela Yesu, alabihedhaga nlamulo na Moses ni nanamavuhulela.’ (Atos 28:23) Nnaamutajhihe addi Pawulo? Naasuzihaga amodha, enohoweleya niwogegemo wodhela dhithu dhimodha ohiya dhowoneya baahi. Enohoweleya wakavihera anamahudhera a Bibliya ohudhera ni wubuwela pamadhene ndhe dhinahudheriwa mBibliyani. Iyo kannafuna wi aliwa emwebedhe Yehova mwaha onithajhiha, mbwenye, mwaha wonelamo wi ele enasuziwa wodhela Mulugu ehu sebaribari.

12-13. Ababi enaakavihere addi aniwa okalave mwebaribarini?

¹² Ababi ni amayi mohanganyedha enofuna wi aniwa ekale mweebaribari. Ababi enonelamo wi aniwa enere wunnuwelavo omuzimuni yakanna wandana wapama mmulogoni. Mbwenye wandana wapama baahi kunaakwana wihina ahima ekale mwebaribarini. Sofuneya aliwa okanna wandana wapama ni Mulugu ni yonelemo wi dhohudhiha dha mBibliyani sebaribari.

¹³ Ohiya baahi ababi wahudhiha aniwa ebaribari ya Mulugu, enohoweleya werana ethu emodha, aliwa yonihege wi anamasuza apama a Bibliya. Ababi esayelege mudhidhi wopendda ele ehudheriwa mBibliyani. Yerana ndo, aliwa enere wasuziha aniwa werana emodhave. Ababi yawonihege aniwa makalelo owalabihedha malivuru ehu omuhudherana Bibliya ninga yamukaviheriwa muthu di muthu. Ababi yerana ndo, enere wakavihera aniwa omudhivela Yehova ni ‘ororomela nikuru nolamulela’ nnanikavihera omoonelamo pamadhene Bibliya. (Mat. 24:45-47) Kahiyo wahudhiha baahi aninyu dhithu dhinaroma ohudheriwa mBibliyani. Mbwenye  mwahudhihege ni ndhendha dhili dhorusa wonelamo wodhela ‘Mulugu’, mpimelelaga yaka enniwana ni ewedhelo yewa yowonelamo. Mweraga ndo munere wakavihera aliwa okanna nroromelo nooliba. — 1 Cor. 2:10.

14. Mwahaya bwaddi egahoweleya ohudhera dhovuhulela dha mBibliyani? (Osugwe kwaduru “ Onowanda osoriha dhovuhulela ndha?”)

¹⁴ Mbibliyani, dhovuhulela sathima. Dhinonikavihera olibiha nroromelo nehu ni Yehova. Dhovuhulela baani dhinalibiha nroromelo nawo? Podi wera dhinuudhela mmusoloni si dhovuhulela dha ‘malabo ookuthula.’ (2 Tim. 3:1-5; Mat. 24:3, 7) Ki dhovuhulela baani dhakwanele dhinalibiha nroromelo nawo? Motajhiha, onowanda osoriha dhovuhulela dhili va Daniel kapitulu 2 obe kapitulu11 akala dhihakwanela obe dhinna wakwanelave? * Nroromelo nnadhela mwaha womuhudhera Bibliya kannathikeya. Wubuwele ele yapadduwele addibilihu a elabo yo Alemanha, yaharahariwe vanlubale mudhidhi ewaniwaga koddo ya nabili ya elabo yatene. Aliwa kiyonelamo pama dhovuhulela dha Bibliya dhinasoriha malabo ookuthula, mbwenye aliwa yahikanna nroromelo ni madhu a Mulugu.

15-17. Nnonne addi wihina dhohudhiha dha mBibliyani dhahakavihera addibila eharahariwaga naakudda Nazi?

¹⁵ Mudhidhi Alemanha athongiwaga ni akudda Nazi, matxikwi ni matxikwi addibila ni arogola yahithukuleliwa mburo wodhari. Hitler ni namasogolela a SSanithaniwa Heinrich Himmler yowawidda anamona a Yehova. Murogola mmodha ohusoriha wi Himmler ahiwoga ni arogola yaali mburo wodhari egi: “Mulugu enyu Yehova podi othongaga odhulu, mbwenye elabo ya vati iyo dinathonga! Nnafuna noone anaakale elabo yavati mudhidhi owinjhivene, akala di nyu obe di iyo!” Ethu baani ekavihere nlogo na Yehova okalave oliba murima?

 ¹⁶ Anamahudhera a Bibliya ale yahinona wi omwene wa Mulugu wambele othonga yaka ya 1914. Oharahariwa wule kiyari ethu yootikiniha. Teto aliwa kiyanganyedha wi kavo onamathonga hahiihe efunelo ya Yehova wi ehipadduwe. Hitler kaande omariha webedha webaribari, newene kaande okunga onamathonga wakopolo opitha Omwene wa Mulugu. Addibilihu kiyanganyedha wi omwene wa Hitler were ogomawo.

¹⁷ Nroromelo naaddibila ni arogola naali noovadda. Kuwavirile mudhidhi wowinjhivene, onamathonga wa akudda Nazi ogomawo. Mulobwana ole ithaniwa Heinrich Himmler awoga wi “elabo ya vati iyo dinathonga” ahifiyedha othawa wihina avuluse egumaye. Athawaga oliye ahigumana ni ddibila anithaniwa Lübke, amunoniliye mukambura. Himmler anonaga wi ohugonjhihiwa, omukoha ddibila Lübke: “Namahudhera a Bibliya, ki vano enaapadduwe ddi?” Ddibila Lübke omwakula wi Anamona a Yehova yahinona wi onamathonga wa akudda Nazi were ogomawo, vano aliwa ekumihiwe mukambura. Himmler ahiwoga dhithu dhabure wodhela Anamona a Yehova, mbwenye mudhidhi yole okwa mulagalaga. Nuuvira mwana mudhidhi oliye wipa. Ki ela enanihudhiha ddi? Ela enanihudhiha wi ohudhera dhovuhulela dha mBibliyani winonikavihera okanna nroromelo nooliba ni Mulugu, ni okala ooliba nafwanyiwa dhoweha. —2 Ped. 1:19-21.

18. Ninga munawogela Jo 6:67, 68, mwahaya bwaddi “egahoweleyaga okanna enonelo yeebaribari ni mubuwelelo wapama”?

¹⁸ Iyo atene nikanne odhivela mwaha wi ela ekalelo enatonyihedha makiristawu. Mbwenye iyo atene nnohowela okanna ‘enonelo yeebaribari wodhela mubuwelelo wapama’ (Fil. 1:9) Nahikanna thotho ndha, nnere othukuliwa “ni nipevo natene na dhohudhiha ni oxaga wogongomwa waathu ni wa murako dhowoota” ni aleya esukumile ebaribari ni enaniwoga obure. (Efé. 4:14) Nsaka noobajha anamahara owinjhiva nuuhiya omuhara Yesu, murumiwi Peduru ahiwoga mohanganyedha, wi Yesu ohukanna muthenga dha egumi yohimala. (Omwileri João 6:67, 68.) Naari ahawonelagamo pama madhu ala, Peduru ali ororomeleya mwaha owonelamo ebaribari wodhela Kiristu. Bumwahaya ororomele ele elebiwe mBibliyani. Werana ndo, nroromelo nawo nnere okala nooliba ni onere owedha wakavihera athu amodha okanna nroromelo nooliba. — 2 Jo 1,2.