Pawulo: Iyo naali oohagalalene! Waari mweri wa novembro yaka ya 1985, nere odhowa elabo yobajha nathomeliwihu ninga amisiyonariyu oLiberiya wAfrika Osidental. Aviyawu namugwenlihu wimela elabo yoSenegali. Vano Ana owoga eegi: “Enahala mawora vang’ono wihina nifiye oLiberiya!” Nigaali mwaviwawuni mune, ovuwihiwa mwana muselu wawoga weegi: “Athu enadhowa oLiberiya ekite mwaviyawuni, mwaha wi oLiberiya wihikala koddo, kadhinandeya aviyawo wimela elaboyele.” Muwari mwa malabo owakwana 10, nakala ni amisiyonariyu yakala oSenegali, nivuruwanaga muselu dhadhela oLiberiya dhawoga wodhela karo dhaathukula muruthu dhaathu ni athu yapiwa mwaha wohiwelela muselu wawoga wi kidhowe oLiberiya.

Ana: Obajha ehimaga miyo gili muthu owoova. Ngaali mwaana miyo githaniwa “Aninya namoova.” Miyo gafunaga omulupa rampa, malabo mamodha ginoova vanlubale! Mbwenye nahithoma odhowa oLiberiya, naarive niwaga wi wahikala koddo.

Pawulo: Miyo ni Ana nibaliwe elabo yowInglatera ni nunnuwile murudda mmodhave. Iyo aabiilene nibanjhe olaba ninga apiyonero, numala ohudhera oskola. Teto miyo egikongomedhile wihina gaavolowele mabasa ala oopiyonero bi makalo aaga, mbwenye Ana aakaviheriwe ni amaye. Efunelo yehu, yaali olabihedha egumi yehu wihina naapare mabasa a mudhidhi waamutene. Nganna yaka 19, miyo gahikanna ofuru wolaba oBeteli, mbwenye Ana ambele olaba oBeteli iyo nutelana yaka ya 1982.

Ana: Iyo nodhiveliwa vanlubale olaba oBeteli, mbwenye nofuna vanlubale okavihera murudda wahoweleya anamalaleya. Teto woona wihina oBeteli nalaba ni addibila yaali amisiyonariyu, efunelo yehu wenjhedhedheya. Nahimala yaka tharu nilobelaga wodhela muselu ole. Iyo nahihagalala vanlubale numwakela konviti wihina nikursari Eskola ya Jileyadi turma 79, yaka ya 1985. Nuwindo iyo othomeliwa elabo yoLiberiya wAfrika Osidental.

Pawulo: Iyo omugwela aviyawu oobajha arumedhiwe odhowa oLiberiya. Woona wihina athuya yowoova vanlubale, aliwa kayedda ni mahiyu. Vano wihina nande okala oopwaseya, nnowileri yolebela ya Salmo malabo aamateene ni mahiyu. Mbwenye iyo nodhiveliwa vanlubale okala amisiyonariyu. Mwadhaaga Ana aapara mabasa oolaleya, vano miyo galaba oBeteli ni  ddibila John Charuk. Gahihudhera dhithu dhowinjhiva nuliye, mwaha ddibila John ahikala oLiberiya muwari mwa yaka dhowinjhiva. Teto oliye ahanona makathamiho yaliwo ni dhithu dhathuwathuwiha addibila ni arogola ooLiberiya. Mwebaribarene oliye ahigikavihera vanlubale.

Ana: Mwahaya bwaddi iyo ndhe ndhiveliwege oLiberiya muwari mwa mudhidhi vang’ono? Mwaha wa addibilihu. Aliwa yaali oodhivela, owaredha ni oororomeleya. Iyo wandana vanlubale naaliwa, teto iyo okala ninga omudhi. Dholaga dhewa dhahilibiha epaddi yomuzimuni, ohiya eyo, olaleya oLiberiya, yothabwa onihagalasa. Anamuralaya yotakaleliwa nathapanyaga naaliwa mudhidhi vang’ono baahi! Wowafwanya athu egaali murampani ethapanyedhaga muselu dha mBibiliyani, ethu wahoweliwe werana yaali ovolowela museluya baahi. Iyo nahikanna anamahudhera owinjhiva, teto kayari yokweya wahudhiha aatene. Naarive dhigaali ndo, iyo nohagalala vanlubale!

Pawulo: Nuuvira yaka nayi (4) oLiberiya wigaali mwana murenddele, yaka ya 1989 wambela koddo. Anyakoddo ale wambela othonga murudda dhaala waddamela oBeteli nlabo na 2 a Julho yaka ya 1990. Muwari mwa mweri miraru, iyo kananna makalelo athapanya ni muthu di muthu, amudhihu, newene naaddibila oBeteli. Ohiya eyo, wahithabwa okala opanga, teto kawali dhoojha dhowinjhiva ni ahiyana yorarusiwa. Makathamiho ala yahilegela muwari mwa yaka 14.

Ana: Nikuru dhaala naathu yanna owaniha koddo ni waapa athu a nikuru nimodha. Mburo dhatedhene wowafwanyamo anyakoddo yaali ni futhidhiwadhene ni yowara guwo dhowopiha. Teto yovolowa mba mwaathu ni yoothukula ethu yafuniwa. Athu amodha yowawoona athu “epiwaga ninga anaku.” Anyakoddoya yahimala wafuga arampa aatene wihina muthu di muthu anaavire, teto athu owinjhiva yaxixa ovira yopiwa ni yowavokedha mburo waali anookwa amodha. Teto eyo yahipadduwa ofiyedha waddamela oBeteli. Addibila ororomeleya yahipiwa ni amisiyonariyu abiili ofuneya.

Addibila yahipweha egumi yewa vangovini wihina yabarele addibila a nlogo nimodha yaharahariwa wihina epiwe. Amisiyonariyu ni addibila amodha yakala oBeteli yaherana emodha wodhela wakoya addibila. Addibila amodha yalaba oBeteli yaali a nihimo yaharahariwa, yagona epaddi ya musiddo amodha odhulu, amodha yakala mmakwartu, mbwenye epaddi yodhulu. Iyo nahigawana kwartu yehu ni emudhi dhaala yaali athu owakwana 7.

Pawulo: Malabo matene anyakoddo yoxixa ovolowa oBeteli wihina yoone akala wahikala addibila yipitile. Nahikanna addibila annayi yanisugwera. Abiili yakala vajanelani, amodha yakala vamusiwoni. Vano addibila ale yakala vamusiwoni yavenyihela osogolo mada ewa,  yatonyihedha wi kawali muladdu, mbwenye yavenyihela mundduli yatonyihedha wi anyakoddo yanna owaniha. Bumwahaya ale yakala vajanelani yothamaga mowaguva wihina yakavihere addibila amodha wipita.

Ana: Nuuvira sumana dhowinjhiva, nikuru dhaala naanyakoddo ovolowa oBeteli. Miyo ni murogola dhaala othawela okastibanyu waali mburo mung’ono ni arumariyu, nuwindo iyo wipita wewule. Murogola ole aali ni miyo ohowela wipita pamadhene mburo yole. Mwaha anyakoddo ale, yahigihara ni futhidhiwa. Mbwenye Pawulo osayela makalelo owakooddiha wihina enafiye mburo nathawelihu. Oliye owoga eegi: “Mwadhaaga anna olabihedha kastibanyu.” Mbwenye wihina murogolo ole ipite pama, gohowela osaddula mburo waali arumariyu ale, teto yonyagula vanlubale ni wahivira mwana mudhidhi geregana eyo. Bumwahaya gowoova anyakoddo ale ogikoha ethu yagigoneliha. Mwaha wa yeyo, miyo aatene wambela ogurumela vanlubela. Geere ddi wihina gande ofugula musiwo? Miyo olobela wa Yehova gimulobaga wihina agikavihere. Nufugula musiwo miyo okuromuwa. Vano munyakoddo mmodha ogithukuma ni odhowa ofugula arumariyu. Nuwindo wambela osayela ethu afuniye, mbwenya kafwanyemo ethu. Voharela munyakoddo ole naakwaye odhowa osakasaga kwartu dhimodha. Mbwenye kayandile ofwanye ethu.

Pawulo: Dhahivira mwana mweridhene nihinna dhoojha dhowinjhiva. Matabixu ehu yaali webedha wemabesi. Teto yaali yojha yela yomuzimuni yanikavihere.

Iyo nahinona wi nahere nikuma oBeteli wihina nasayele dhoojha ni manjhe, addibilihu nabarelihu yere opiwa. Mbwenye enakala ninga Yehova oonikavihera mudhidhi wofwanelela ni onivaha ethu nahowelihu mudhidhi yoole. Yehova onikavihera ni dhithu nahowelihu ni onivaha kopolo wihina nande owanana dhothuwathuwiha dhehu.

Naarive dhithudha dhithabwaga orusa oLiberiya, mbwenye ebaribari yanna othabwa waara. Dila dhowinjhivadhene addibila yothawa wihina evuluse egumi yewa. Mbwenye aliwa yakala opwaseyene emuroromelaga Yehova. Addibila amodha yawoga wihina dhithu ndhe dhapadduwa, dhere waxagiha wihina yande ovilela mudhidhi wa mahoso manlubale.” Azombwe ni anamaholela mulogo ooliba murima yaherana dhaatedhene yandiwa wihina yakavihere addibila. Teto akala yohowela otama murudda yakaliwa, addibila ala yakala owiwananene elaleyaga murudda yatameliwa ni yomaga mwanamusasa mukokolani wihina etugumanegemo. Mwebaribarene odhowa omutugumanoni ni mmabasani oolaleya mudhidhi yole worusa, yowakavihera addibila ale okanna ejhehedhelo ni yowalibiha vanlubale. Mudhidhi naagawelaga addibila dhoojha ni dhego dhimodha aliwa yahoweliwa, nootikina vanlubale. Mwaha wihina ohiya oloba dhowara, aliwa yaloba pasta wihina edhowegena mmalaleyelo! Athu yaali owukuwene mwaha wa koddo ele obajha ovuruwana muthenga dhapama, teto aliwa yotikina vanlubale, yawonaga Anamoona Yehova ehagalalaga naarive efwanyiwaga makathamiho mamodhave. Mwebaribarene addibila ni arogola yakala ninga waara vayiihini! (Mat. 5:14-16)  Teto mwaha woviheya waddibila ale anyakoddo amodha yaali owopiha yahihudhera ebaribari.

Pawulo: Malabo mamodha nohowela ovenyawo oLiberiya wihina ndhowe elabo emodha. Nahivenyawo dila tharu muwari mwa mudhidhi mung’ono, teto dila biili muwari mwa yaka modha. Murogola dhaala ali misiyonariya ohuwoga pamadhene makalelo naalihu nusoriha eegi: “Ojileyadi nihudhera wihina sathima wadhivela addibila ni arogola enakala elabo nthomeliwihu, teto siyeyo nerilihuna. Bumwahaya kayali ethu yokweya wahiya addibilihu yafwanyiwa makathamiho ninga yaale oorusa!” Mbwenye nahihagalala vanlubale mwaha onona wi naarive nikalaga dhilabo dhaddamele ni elabo yoLiberiya, nerege wanda wakavihera addibilihu.

Ana: Mweri wa Maio yaka ya 1996, annayi wa iyo othukula karo mwaali madukumentu athima ooFiliyale. Iyo nafuna nthawele murudda wobareleya walapele makilometuru 16. Mbwenye nimaruwagawene anyakoddo ofiya murudda wehu. Anyakoddo ale wobela futhi odhulu ni oninmeliha, nuwindo aliwa onikitiha mukaroni iyo araru, mbwenye Pawulo ohala mukaroni mune naliwa. Vano iyo ohala vevale owimmelene nahinna yowera. Mbwenye ohunavire mudhidhi wowinjhivene nnamoona Pawulo adhaaga ni moddo akumaga nikame vakoveni, vano iyo othuwathuwa mwaha nubuwela wi eere wobeliwa vakoveni. Mbwenye iyo wonelamo wi ele nubuwelihu kayali yeyo, mwaha Pawulo eera weedda! Mbwenye nikame nne nakuma mwaha wihina munyakoddo dhaala danvadile mudhidhi amukumihaga mukaroni. Yohagalasaya sowihina nikwaddana kanathabwile wunnuwa.

Waddamela mburo naalihu, wahikala karo ya anyakoddo mwaali athu owinjhiva yoova mwaha futhi ndhe dhobiwa. Vano iyo okurumbuwela karo ele, mbwenye kawali mburo wihina nihiddele wi nahimore. Motoristaya omaruwa athamagaga vanlubale mwaha woova, ofiyedha iyo ohalaga neena numora. Iyo wambela okuwa wihina imele, mbwenye motoristaya kaafuna onivuruwana. Mbwenye nahilibihedha wihina nahimore. Mwaha wa yeyo, nufiya iyo wambela ogurumela mwaha makuva aatene yere onipa vanlubale.

Pawulo: Numala ofiya iyo wonelamo wi guwo dhewu dhahimala otaala ni dhahitakala vanlubale. Vano iyo wambela wikoha: “Nihivuluwa?” Vano iyo ogona waddamela elikopiteru dhaala oobeliwe ni anyakoddo, teto aali elikopiteru yola afuna onthukulela oSera Leyowa nlabo noharela. Nuufiya oSera Leyowa nahihagalala mwaha ohukwa, mbwenye nahithuwathuwa nawubuwelaga addibilihu ooLiberiya.

Ana: Nufiya Beteli yakala luwani yoFrithawani, elabo yoSera Leyowa, iyo wonelamo wi nili oobareleya, teto addibila yahinaakela pama. Mbwenye malabo mamodha, gowubuwela dhithu dhabure gonilimi dhipadduwaga oLiberiya. Malabo aamateene gowoova gubuwelaga wi yere ogipadduwela ethu yowopiha, teto kaganda wubuwela pama. Miyo newene kagarumedha wi gaali mburo wobareleya. Teto ni mahiyu gorurumuwa gigurumelaga, goovaga wi yere opadduwa ethu-sithu yowopiha, eyo yapadduwa murima waaga wogimalamo. Teto Pawulo oogikubarela ni oolobela ni miyo. Iyo nowiiba jhibo dhOmwene ofiyedha miyo omaala ogurumela. Miyo gubuwela wi gahibajha osavuwa ni kagande wakwanihedha mutholo wokala.

Miyo kagidha giddiwala ethu yapadduwile voharela. Sumana yele nahawakela marevista menli. Noobajha Despertai! a 8 a Junho a 1996. Muwari mwa revista nna mwahikala artigu aanna musolo “Como lidar com a síndrome do pânico” Numwileri artigu ole miyo wonelamo pama dhithu dhagipadduwela. Nanabiili aali Sentinela a 15 a Maio a 1996 aanna musolo “Como obtêm essa força?” Sentinela ola ahikanna fotu ya nikuruthu naaporisiwe. Artiguya owoga wihina naarive nikuruthu nne nigaporeye, nowanda ojha ni ovava. Makalelo mamodhave, iyo podi odidela wakela muzimu wotxena naarive nifwanyiwaga makathamiho. Artigu ale, yahigikavihera teto yaali ninga yoojha yomuzimuni Yehova aagivahiliye mudhidhi wofwanelela. (Mat. 24:45) Ethu emodha yagikavihenre yaali wahudhera marevista ninga yaala ni waweddagana mpastani mwaaga. Nuuvira mudhidhi woova waaga ni ogurumela ovuguwa.

Pawulo: Dila dhowinjhivadhene niiwa wihina dhithudha oLiberiya dhihiwomela ni podi ohogolowelawo, nohagalala vanlubale. Omagomihedho wa yaka ya 2004, iyo wakwaniha yaka 20 nilabaga ninga amisiyonariyu oLiberiya. Vano koddo yahimala ni addibila yanna opandda porogarama wihina amagiwe Beteli muxa. Mbwenye mohujhehedha, iyo wakela mutholo muxa.

 Yahinirusa vanlubale orumedha mutholo ola. Mwaha nahalemela addibila ooLiberiya, aliwa yaali ninga emudhi yehu, teto iyo kanafuna wahiya yekiwa. Vano iyo wubuwela makalelo Yehova anireelihiye, mudhidhi nahilihu amudhihu wihina nakursari eskola ya Jileyadi. Bumwahaya iyo othoma omurumedha konviti ole. Elabo nathomeliwihu odhowawo, yaali Gaana, yaddamanne ni oLiberiya.

Ana: Nlabo naapaganyilihu addibila oLiberiya, nahunla vanlubale. Iyo nahitikina nuumwiwa ddibila dhaala owunnuwelavo ni athotho anithaniwa Franki, eegi: “Nyu munohowela onidduwale.” Nuwindo oliye owoga mwaha bwaddi adhe aawogege madhu ale. Oliye owoga eegi: “Ebaribari wi kamunandde onidduwala, mbwenye nyu munohowela olaba ni murima weenyu waamutene mutholo ola muxa mwakenlinyu. Mutholo ola onadhela wa Yehova, bumwahaya mpwasedhe wakavihera aaddibila munafuninyu mwaakavihere.” Madhu ala yahinilibiha vanlubale wihina nambele wandana ni addibila axa ni ohudhera dhithu dhixa.

Pawulo: Nufiya oGaana, iyo wandana ni addibila owinjhiva, teto aliwa yaali ninga amudhihu axa. Wahikala Anamoona a Yehova elabo yeele, teto nahihudhera vanlubale ni addibila ale owithwelavo epaddi yomuzimuni. Nulaba oBeteli yoGaana muwari mwa yaka 13, iyo wakela mukono mmodha. Iyo othomeliwa Beteli yoKeniya, ohAfrika Oriyentali. Naarive niganna munukwela ni addibila nahilihu oGaana, nahandana mowaguva ni addibila ooKeniya, teto nnowona wihina oKeniya wuno nnowanda okavihera vanlubale, mwaha winohoweleya anamalaleya.

Ana: Mwigumini mwaaga gifwanyiwa makathamiho owinjhiva ni oorusa, bumwahaya malabo mamodha gothabwa woova. Nakalaga murudda wowopiha ni mudhidhi woorusa iyo podi ovoloweliwa ni mubuwelo wehu, eyo podi onithukulela wukuuwa ni othabwaga woova vanlubale. Yehova kananibarela mwamakathamiho aatene enanifwanya. Peeno giwa futhi yobiwaga ginothabwa woova, teto ginogurumela vanlubale. Mbwenye gihudhera omuroromela Yehova, nnikavihero addibila ni arogola enanivahiwa. Teto gihudhera wihina nadidela werana dhithu dhomuzimuni ninga: omwileri Bibiliya, olobela, odhowa omutugumanoni ni olaleya Yehova anere onikavihera wakwanihedha mutholo wehu.

Pawulo: Malabo mamodha athu enonikoha yeegi: “Mabasa enyu amudhidhi wamutene munaparinyu enowudhivelani?” Elabo podi okala yooriya, yowopiha ni yohiwanana, ethu enathabwa onidhivela kahiyo elaboya, mbwenye baaddibila ni arogola eelaboya. Bumwahaya naarive akala nnaredhela mburo, mweddelo ni dhilemelelo dhohiyana-iyana, odhivela ninnihuna ni Yehova mmodhave. Iyo nubuwela wi mutholo wehu waali walibiha addibilihu, mbwenye iyo ddinalibihiwa naaddibilihu.

Addibilihu enafwanyeya eelabo yaatene yavati mareeliho a Yehova, iyo nihikanna emudhi yomuzimuni wapela eelabo yaatene yavati.Teto nihikanna ebaribari wi nadidela omuroromela Yehova oliye anere onivaha kopolo nnahowelihu wi nande oovilela naarive nifwanyiwaga makathamiho bi makathamiho. — Fil. 4:13.