1. Yehova erile ddi Adawu ni Eva nuuthega? (Génesis 3:15)

 ADAWU ni Eva nuuthega Yehova ovuhulela wihina odhuulu wewa were okanna ejhehedhelo. Ethu asorihiliye enafwanyeya vala va Génesis 3:15. — Omwileri.

2. Mwahaya bwaddi yovuhulela enafwanyeya va Génesis ekala enlubale?

² Yovuhulela ela enafwanyeya livuru noobajha na mBibliyani. Mbwenye dhigaari ndo malivuru amatene a mBibliyani enowiwanana ni muselu ola. Ninga kola enalabihedhiwa wihina ebandihiwena mapapeli a livuru wi ekale vamodhave, madhu enafwanyeya va Génesis 3:15 enowiwanana ni malivuru amatene enafwanyeya mBibliyani matene enna muthenga mmodhave, muthenga onihina Mulugu eere omuruma muthu wihina avuluse athu. Ni anere ompa Saddana vamodha naale enamukavihera. * Muthenga ola onowahagalasa athu aatene enamudhivela Yehova!

3. Peeno nnahudhere ddi?

³ Yohudhera ela nnere wawakula makoho mararu wodhela yovuhulela ya Génesis 3:15: Athu enawogiwa va yovuhulela ela baani? Yovuhulela ela yakwanele aavi? Yovuhulela ela enapatha aavi egumi yehu?

4. ‘Nowa’ baani ni nnonne aavi?

⁴ Athu enawogiwa va yovuhulela ya Génesis 3:14, 15 baala “nowa”, vamodha ni odhuulu wa nowa “mwihiyana,” vamodha  “nudhuulu” wa mwihiyana. Bibliya anonikavihera wanona athu ala enawogiwa vala. * Vobajha nnafuna nnone wodhela “Nowa.” Kahiyo wihina Yehova awoga nnowa nnonilihu mwaha wihina nowa kinonelamo ethu. Mbwenye Yehova awoga ni yopaddusiwa enna enonelo. Ki vano ola anowogiwa vala baani? Apocalipse 12:9 anonivaha yowakulaya. Yolebela ela enihina ‘nowa eraajhi’ di Saddana Ddiyabo. Ki vano odhuulu wa nowa baani?

5. Odhuulu wa nowa baani?

⁵ Malabo mamodha Bibliya anowalabihedha madhu ala owi odhuulu amwagagana muthu anamutajhiha pamadhene muthu mmodha ithaniwaga ninga babe. Bumwahaya odhuulu wa nowa enagiwana aangero ohuroromeleya vamodha naathu enatajhiha dhowera dha Saddana ni eli amwiddani a Mulugu ni a Nlogo naaye. Motajhiha, mwa aliwa ehikalamo angero yamurugunuwele Mulugu Malabo a Nowe teto naathu enna mubuwelo mmodhave wa baabiwa Saddana. — Gén. 6:1, 2; João 8:44; 1 João 5:19; Judas 6.

6. Mwahaya bwaddi nigarumedha wihina ‘mwihiyana’ anowogiwa va yovuhulela ela kahiyo Eva?

⁶ Vano kabeni nimuthapanyedhe ‘mwihiyana.’ Mwihiyana ola kahiyo Eva. Mwahaya bwaddi nigawoga ndo? Kabeni noone ethu yobajha. Yovuhulela enihina odhuulu wa muhiyana ole were ‘onyenya’ musolo wa nowa. Ninga nonilihu ovanene nowa di Saddana yopaddusiwa ya kopolo ya omuzimuni,mwihiyanaya ahakale Eva kadhenyeye wihina odhuulu waye wande onyenya musolo wa nowa ali Saddana. Ki vano Saddana atolosiwe aavi?

7. Ninga munawogela yolebela ela ya Apocalipse 12:1, 2, 5, 10, mwihiyana anowogiwa va Génesis 3:15 baani?

 ⁷ Livuru nogomihedha na mBibliyani nnomuwoga mwihiyanaya. (Omwileri Apocalipse 12:1, 2, 5, 10.) Mwihiyana anowogiwa vala kahiyo muthu, mwaha ohukanna mweri oli vati va manyalo aye ni ohuwara kara enna thendderi kumi nabili! Oliye anombala mwana ootikiniha: Oli Omwene wa Mulugu. Woona wihina Omwene oyo boodhulu ni mwihiyanaya dawengo. Mwihiyana oyo si epaddi ya nikuru na odhuulu wa Mulugu, obe na angero. — Gál. 4:26.

8. Anakosa epaddi enlubale ya odhuulu wa mwihiyana baani, ki abanjhe alini okala munlubale? (Génesis 22:15-18)

⁸ Bibliya anonikavihera wonelamo wihina Yesu di epaddi enlubaleya ya odhuulu wa mwihiyana. Bibliya anihina odhuulu oyo wadheele wa Abarawu. (Omwileri Génesis 22:15-18.) Yesu dakwanihedhe yovuhulela eyo mwaha oliye adhele nihimo na Abarawu. (Luc. 3:23, 34) Mbwenye odhuulu wa mwihiyana oyo wohoweleya okala wakopolo ompitha muthu wihina wande omutolosa Saddana. Bumwahaya Yesu nuukanna yaka 30 othikitheliwa ni muzimu wotxena. Vano okuma labo nenne oliye okala epaddi enlubale ya odhuulu wa mwihiyana ole. (Gál. 3:16) Yesu nuvenyihiwa mukwani Yehova onvaha ‘nthithimiho ni waara . . . teto onvaha owedha wihina athongege elabo yodhulu ni elabo yavati, amala anere ogujhula dhithu dhatedhene anerana Saddana.’ — Heb. 2:7; Mat. 28:18; 1 João 3:8.

9-10. a) Athu amodha enakosa epaddi ya odhuulu wa mwihiyana baani? b) Ki enabajha alini okosa epaddi ya mwihiyanoola?

⁹ Ehikalawo athu amodha enakosa epaddi ya odhuulu wa mwihiyana. Murumiwi Pawulo ohuwoga egi makiristawu aatene othikitheliwa yerege okosa epaddi ya nikuru nno. Oliye ohuleba egi: ‘Akala muli a Kiristu munookosa epaddi ya odhuulu wa Abaraawu munakele dhoreela mpaganyiwinyu.’ (Gál. 3:28, 29) Mukiristawu athikitheliwa ni muzimu wotxena anakala epaddi ya odhuulu wa mwihiyana, bumwahaya odhuulu wa mwihiyana di Yesu Kiristu ni a 144 000 enadhowa yalamule odhulu nuliye. (Apo. 14:1) Athu aatene enakosa epaddi ya nikuru nna enowilibihedha wihina ekale ninga baabiwa Yehova.

¹⁰ Vano woona wihina nihanona athu enawogiwa yovuhulela ela ya Génesis 3:15, Vano nnafuna noone makalelo Yehova anaakwanihedhiye vang’ono vang’ono ni makalelo enanikaviheriye peeno.

11. Nimakalelo baani odhuulu wa mwihiyana walumiwiwa ‘ddoddobwa’?

¹¹ Ninga enawogela yovuhulela ya Génesis 3:15, nowa yere oluma ‘ddoddobwa’ ya odhuulu wa mwihiyana. Yovuhulela ela yakwanela Saddana nuwathukulela ajudewu vamodha ni aromano wihina empe mwana a Mulugu. (Luc 23:13, 20-24) Muthu alumiwa ddoddobwa anohiya werana dhithu aneresiyena malabwene, ni makalelo mamodhave Yesu ali mmahame malabo mararu, muwari mwa malabo ayo kaanda werana ethu.— Mat. 16:21.

12. Makalelo baani ni alini musolo wa nowa onanyenyiwiwa?

¹² Wihina yovuhulela ya Génesis 3:15 yakwanele, Yesu ohowela ovenyihiwa mukwani mwaha wihina mowiwanana ni yovuhulelaya  odhuulu wa mwihiyana were onyenya musolo wa nowa. Eyo enoniha wihina Yesu ohowela ovola ddoddobwa ele alumiwiye! Siyeyo yapadduwile, egavinre Malabo mararu Yesu ovenyihiwa mukwani ni ovahiwa egumi yamukalakala odhulu. Vano wafiye mudhidhi wofwanelela Yesu anere onyenya musolo wa nowa obe nere anere omutolosa Saddana. (Heb. 2:14) Yesu Kiristu vamodha ni a 144 000 enere watolosa amwiddani aatene a Mulugu — obe odhuulu wa nowa.— Apo. 17:14; 20:4, 10. *

13. Yovuhulela ela enakwanela, enanikavihera ni makalelo baani?

¹³ Akala ohumala obaddiziwa yovuhulela ela enna wukavihera. Nimakalelo baani? Yesu agaali mwilaboni yavati ahitajhiha pamadhene dhikalelo dha babe. (João 14:9) Bumwahaya nahudheraga wodhela Yesu nnothabwa omunona ni omudhivela Yehova Mulugu. Teto dhohudhiha dha Yesu ni makalelo aneddihiye mulogo mwilaboni ela dhinonikavihera vanlubale. Yesu anonikavihera okanna egumi enamuhagasa Yehova. Yesu nulumiwa ddoddobwa — obe neere okwa wa Yesu winonikavihera iyo aatene. Ni makalelo baani? Wodhela okwa waye ohufiyedha ovelela nikame wihina ‘nleveleliwe dhothega.’ — 1 João 1:7.

14. Nnonne aavi wihina yovuhulela asorihe Yehova mu Ideni kiyakwanele nlabo nenne?

¹⁴ Yovuhulela asorihile Yehova mu Ideni enowoniha wihina kiyakwanele nlabo nenne. Mwaha yovuhulelaya enihina mwihiyana eere okanna odhuulu, Saddana eere otugumana odhuulu waye teto makuru ala menli yere widdana vanlubale. Wihina ndho dhipadduwe were ovira mudhidhi wowinjhivene. Woonelamo wakwanela epaddi ela ya yovuhulela winonikavihera woona wihina nerege widdiwa ni odhuulu wa Saddana. Siyeyo Yesu awogiliye ni anamahara aye. (Mar. 13:13; João 17:14) Mwebaribarene peeno nnowona ndhodha dhipadduwaga thabwathabwa yaka ndha 100 dhogomihedha. Ki nimakalelo baani?

15. Mwahaya bwaddi elabo egathabwa wawidda adhaari a Yehova?

¹⁵ Nuuvira mwana mudhidhi vang’ono Yesu nuuthomiwa ninga mwene yaka ya 1914 oliye omwigara Saddana odhulu. (Apo. 12:9, 12) Okuma vevale ofiyedha peeno Saddana ali mwilaboni yavati aajhehaga ogujhuliwa. Oliye gere okarati baahi ajheha, ali onyanyuwene vano onyanyuwa waye anithelela nlogo na Mulugu. (Apo. 12:13, 17) Bumwahaya ofiyedha peeno elabo enothabwave wawidda adhaari a Yehova. Mbwenye iyo kanoove ethu, ninna ebaribari emodhave anna murumiwi Pawulo alembe egi: ‘Akala Mulugu ali epaddi yehu, baani ananimelele?’ (Rom. 8:31) Iyo nnomuroromela pamadhene Yehova mwaha anowakwanihedha dhithu dhatedhene dhisorihiwe va Génesis 3:15.

16-18. Yovuhulela ya Génesis 3:15 enamukavihera aavi ddibila Curtis, murogola Ursula, ni murogola Jessica?

¹⁶ Yovuhulela ya Génesis 3:15 podi onikavihera wawanana makathamiho mwigumini. Ddibila anithaniwa Curtis, analaba ninga misiyonariyu elabo yo Guam, anowoga egi: “Gihifwanyiwa makathamiho orusa mwigumini mwaaga yeeha ororomeleya waga wa  Yehova. Mbwenye opendda yovuhulela enafwanyeya va Génesis 3:15 enogikavihera odidelave omuroromela Mulugu aga. Ddibila Curtis anojheha nuuthaba labo Yehova anafuniye omariha makathamiho amatene a mwigumini.

¹⁷ Murogola oWalemanya anithaniwa Ursula anihina wonelamo yovuhulela enafwanyeya va Génesis 3:15 sithu emukavihere okanna ebaribari wihina Bibliya Madhu a Mulugu. Oliye ohona makalelo dhovuhulela dhimodha dha mbibliyani dhiniwananiwa ni yovuhulela yela. Oliye onowoga: “Gahihagalala nunona wi Yehova oherana dhithu mowaguva wihina athu ehikale ndo ehinna ejhehedhelo.”

¹⁸ Murogola dhaala oMikronesiya anithaniwa Jessica, ohuwoga egi: “Ofiyedha peeno ginowanda wubuwela makalelo gaalimi nuwonelamo wihina gahifwanya ebaribari. Yovuhulela ya Génesis 3:15 enna wakwanelave. Wubuwela ndo onogikavihera wonelamo wihina kannakannege egumi yeebaribari. Yovuhulela eyo enolibiha ebaribari ginnimina wihina omulabela Yehova makalelo apama ojhavo egumihu ovanene teto winonivaha gari yokanna egumi osogolo mwilaboni elabo yavati.”

19. Enanthukulela okanna ebaribari ddi wihina epaddi yogomihedha ya yovuhulela ela enere wakwanela?

¹⁹ Ninga nonilihu ofiyedha vala, yovuhulela ya Génesis 3:15 enna wakwanelave. Teto iyo nihinona odhuulu wa muhiyana ni odhulu wa nowa. Yesu anokosa epaddi yinlubale ya odhulu wa muhiyana, ddoddobwaaye ehimala ovola, vano mwene akopolo ni ahidha akwa. Yehova ahale neena wihina amarihe wasakula ale enaya yathongege vamodha ni Yesu odhulu. Woona wihina epaddi yobajha ya yovuhulela ela ehakwanela, nihikanna ebaribari wihina epaddi yogomihedha ya epaddi ela enere wakwanela, mwebaribarene musolo wa nowa onere onyenyiwa. Mwebaribarene Saddana atolosiwa nnere okanna ohagalala winlubale mwilaboni yavati. Mbwenye labo nno nihinafiye kuselele omuroromela Yehova teto okanne ebaribari wihina anere olabihedha odhuulu wa muhiyana wihina adhena mareeliho ‘mwilaboni yatene yavati.’—Gén. 22:18.