Makoho aanamileri
‘Muhiyana’ anasorihiwa va Isaías 60:1 baani, ki nimakalelo baani oliye ‘anvenyiye’ ni ‘waara?’
Isaías 60:1 anihina: ‘Ovenye muhiyana we, ohiye waara wawo woneye, mwaha mudhidhi wa waara wawo ohufiya, nthithimiho na Yehova nnowumoneya.’ Nileri yopadduwa yaatene, nnowonelamo wihina muhiyana ola anagiwana ‘Siyawu’ obe neere Jeruzale, yaali kapitale yooJuda mudhidhi yoole. (Isa. 60:14; 62:1, 2) Va yolebela ela, madhu owi Jeruzale nnagiwana nlogo naatene naamwaana Ezarayeli. Vano mowiwana ni yolebela ela ya Isaías 60:1, nnere wawakula makoho menddi: Nikoho noobajha, mudhidhi baani Jeruzale ‘avenyiliye’ ni ahiliye waara waye woneya, ki nimakalelo baani eyo yapadduwiliwa? Nanabiili, nerege madhu a Izayiya enna wakwanela malabo yaala a peeno?
Mudhidhi baani Jeruzale ‘avenyiliye’ ni ahiliye waara waye woneya, ki nimakalelo baani eyo yapadduwiliwa. Muwari mwa yaka 70 mudhidhi maJudewu egaali mudhaarini oBabiloniya, tempulu ya Yehova oJeruzale, yahimala odduwa. Mbwenye akudda Meddo ni Persiya nuumugonjhiha Babiloniya, maJudewu ohogolowela oJeruzale ni owomihedha tempulu ni ovenyihedha webedha weebaribari. (Esd. 1:1-4) Vano okuma yaka ya 537 M.W.O., mahimo aatene owakwana 12 amwaana Ezarayeli oororomeleya ohogolowela oJeruzale. (Isa. 60:4) Aliwa wambela omukuthela mukutho Yehova, wawerana mathanga ewa ni ovenyihedha tempulu. (Esd. 3:1-4, 7-11; 6:16-22) Ni makalelo yaala, nthithimiho na Yehova ohogolowela waara dila biili oJeruzale, obe neere, nthithimiho na Yehova obajha omoneya nlogo naaye. Yokumelelavoya nlogo naamwaana Ezarayeli okala waara wamoneya malogo maatene yahamunonne Yehova.
Mbwenye yovuhulela ela ya Izayiya yakwanenle epaddi modha baahi oJeruzale. Mwaha wi amwaana Ezarayeli owinjhiva kayadidenle omulabela Yehova nuuroromeleya. (Nee. 13:27; Mal. 1:6-8; 2:13, 14; Mat. 15:7-9) Teto nuuvira mudhidhi, nlogo na Mulugu nahimukodda Mesiya, obe neere Yesu Kiristu. (Mat. 27:1, 2) Vano yaka ya 70 M.W., luwani yo Jeruzale ogujhuliwa dila yanabili.
Teto Yehova ahiwoga wi eyo yere opadduwa. (Dan. 9:24-27) Ela enowoniha wihina Yehova kajheha wi yovuhulela ela enafwanyeya va Isaías 60, yakwanele yaatene mudhidhi yole ni luwani yo Jeruzale baahi.
Nerege madhu a Izayiya enna wakwanela malabo yaala a peeno? Hee, ennawakwanela ni muhiyanaya mmodhaya anladdaniho, ali “Jeruzale oodhulu.” Murumiwi Pawulo ohuwoga wodhela oliye egi: “Mamihu duliyene.” (Gal. 4:26) Jeruzale oodhulu, anatapulela epaddi ya nikuru na Yehova noodhulu enamulabela nuuroromeleya. Ahima a muhiyana ola oomuzimuni enovolowelavo Yesu vamodha ni a 144 000, eli makiristawu oothikitheliwa, enna ejhehedhelo yodhowa odhulu ndala ninga murumiwi Pawulo. Aliwa enokosa epaddi ya ‘nlogo nootxena,’ obe neere, “Ezarayeli a Mulugu.” — 1 Ped. 2:9; Gal. 6:16.
Mbwenye ni makalelo baani Jeruzale oodhulu ‘anavenyiye’ ni anonihiye ‘waara waye?’ Oliye anowerana eyo wodhela walabihedha anaaye othikitheliwa enafwanyeya velaboni yavati. Kasugwa makalelo yovuhulela enafwanyeya va Isaías kapitulu 60 enakwaneliwa naaliwa.
Makiristawu oothikitheliwa yohowela ‘ovenya,’ mwaha aliwa yaali muyihini epaddi yomuzimuni, mapostata nubajha ohudhiha muselu dhowoota, nsaka nanabili anamahara a Yesu nuukwa M.W. (Mat. 13:37-43) Mudhidhi yole makiristawu oothikitheliwa yahivoloweliwa ni dhohudhiha dhowoota dha Babiloniya Munlubale, obe neere, gereja dhatedhene dhowoota. Makiristawu ala yahididela okala ninga adhaari a Babiloniya munlubale ofiyedha “omakuthulo wa dhithu dhatedhene.” Mudhidhi ola wa omakuthulo wa dhithu dhatedhene, obanjhe yaka ya 1914. (Mat. 13:39, 40) Vasogolova yaka ya 1919, makiristawu ala okuma muudharini ni obajha woniha waara wewa womuzimuni, wodhela wapara mabasa oolaleya muthenga dhapama Dhomwene. a Nuuvira mudhidhi athu a malogo maatene wambela ohara waara wewa vamodha ni ‘mamwene’ enasorihiwa va Isaías 60:3, obe neere, makiristawu mamodha oothikitheliwa enakosa epaddi ya Ezarayeli a Mulugu. — Ovuhu. 5:9, 10.
Osogolo makiristawu ala oothikitheliwa enere ohiya waara wewa omoneya mwamakalelo ootikiniha. Ni makalelo baani? Mudhidhi aliwa enavenyihiwiwa wihina edhowe odhulu, enowambela okosa epaddi ya ‘Jeruzale Muxa,’ obe nere muhiyana a Kiristu enatapulela a 144 000 eli mamwene ni anamakutha. — Ovuhu. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5.
Jeruzale ola Muxa anere okavihera vanlubale wihina yovuhulela enafwanyeya va Isaías 60:1 yakwanele. (Omuliganihe Isaías 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 ni Ovuhulela 21:2, 9-11, 22-26.) Ndala ninga luwani ya Jeruzale yaliwa kapitale ya onamathonga wa amwaana Ezarayeli, ni makalelo mamodhave ‘Jeruzale Muxa’ vamodha ni Yesu Kiristu binathongege mwilaboni exa. Mbwenye ni makalelo baani Jeruzale muxa ‘anakitiye odhulu, adhaaga wa Mulugu?’ Wodhela opwasedha owomihedha elabo yavati ni wamariha makathamiho aatene. Teto nlogo noororomeleya na Mulugu a malogo maatene ‘eneeddege muwarani mwaaye.’ Ohiya eyo, aliwa enere woboliwa muuthegani ni muukwani. (Ovuhu. 21:3, 4, 24) Vano dhithu ndha dhereya, dhinere “ovenyihedhiwa dhithu dhatedhene,” ndala ninga Izayiya ni anamavuhulela amodha yawogiliwa. (Dho. 3:21) Ovenyihedhiwa wula winlubale, wambele Yesu nuukala mwene ni onaamale omakuthulo wa Onamathonga waye wa Yaka Txikwi.
a Ovenyihedhiwa wa webedha webaribari onawogiwa va Ezequiel 37:1-14 ni Ovuhulela 11:7-12 wereyile yaka ya 1919. Ezekiyeli ahiwoga wihina wavira mudhidhi wowinjhiva makiristawu egaali muyihini, makiristawu aatene oothikitheliwa omuzimuni yere ovenyihedhiwa epaddi yomuzimuni. Mbwenye yovuhulela enafwanyeya livuru na Ovuhulela, enawoga wodhela ovenyihedhiwa epaddi yomuzimuni wa nikuru ning’ono na makiristawu oothikitheliwa yaaholelege mabasa a nikuru na Yehova, numala okumihiwa mukambura mwaha oharahariwa. Vano yaka ya 1919, addibila ala yahithomiwa ninga “mudhaari oororomeleya ni athotho.” — Mat. 24:45; Osugwe livuru Adoração Pura de Jeová É Restaurada! Epaddi 118.
