Olupe wihina wone muselu dhilimo

Olupele muselu wogwaddela

OHUDHERA 12

Nnande addi onona mudhidhi wofwanelela owoga?

Nnande addi onona mudhidhi wofwanelela owoga?

Ohukalawo mudhidhi “wofwanelela omaaleya ni mudhidhi wofwanelela owoga.”​ECL. 3:1, 7.

JHIBO 124 Sempre leais

MUSELU NNAFUNIHU OSUZA *

1. Eclesiastes 3:1, 7 onanihudhiha ddi?

OWINJHIVA wa iyo odhiveliwa owoga. Amodha enosakula okala oomaleyene. Ninga munawogela yohudhera ela, ohukalawo mudhidhi wofwanelela owoga ni wofwanelela omaaleya. (Omwileri Eclesiastes 3:1, 7.) Mbwenye kunoonelamo wi malabo mamodha enohoweleya addibilihu ethabwege owoga ni amodha ewogege vang’ono?

2. Baani onawedha onikavihera ofiyedha onona mudhidhi wofwanelela owoga ni wofwanelela omaaleya?

2 Owooga, mukono onivahile Yehova. (Êxo. 4:10, 11; Apo. 4:11) Ni madhu aye, oliye ononikavihera wonelamo makalelo apama oolabihedha mukono ola. Muwari mwa yohudhera ela, nnere woona tajhiha dhiri mBibliyani dhinanikavihera onona mudhidhi wofwanelela owoga ni wofwanelela omaaleya. Ohiya eyeneve, nnere ohudhera makalelo Yehova onakaliye nawogaga naathu amodha. Vobajha, nnafuna nnone mudhidhi wofwanelela owoga.

MUDHIDHI WOFWANELELA OWOGA BUVI?

3. Romanos 10:14, onavaha nikongomedho baani?

3 Malabwene, nikalege owiwegeredhene wi nilaleye ndina na Yehova vamodha ni Omwene wa Mulugu. (Mat. 24:14; Omwileri Romanos 10:14.) Nerana ndo, nnomutajhiha Yesu. Enddimuwaya yamuthukulele Yesu odha elabo yavati, yaali owoga naathu ndina na baabe. (João 18:37) Mbwenye, ethu yathima fuunona makaleloya oowoga. Nawogaga naathu wodhela Yehova, enohoweleya owoga ‘nuupama vamodha nuuriha wavati vamurima’ ni enohoweleya oriha mubuwelo ni dhilemelelo dhaathu. (1 Ped. 3:15) Nerana ndo, ohiya owogave bahi naathu, nnere wahudhiha obe dhenyeya nnere odahinya murima dhewa.

4. Ninga anawoga Provérbios 9:9, dhinawogihu dhinaakavihere addi athu amodha?

4 Anamaholela mulogo, yoona wi ddibila obe murogola onohowela zelu, aliwa ehinona mudhidhi wowoga nuuliye. Aliwa kinamuwogana vari vaathu. Anamaholela mulogo, kinafuna omuukula muthu, bumwahaya egasayela mudhidhi wofwanelela owoga. Wafiya mudhidhi wowoga, aliwa enomuriha muthuya vanlubale, mbwenye kinakanna manyazo oowoga malagano amBibliyani enaakavihera addibila osakula dhego ni enonelo. (Omwileri Provérbios 9:9.) Ekalele ddi yofuneya oliba murima yahoweleyaga owoga? Kabeni noone tajhiha bili dhohiyana. Tajhiha yobajha, samulobwana afuna wasumulula anaye. Yanabili, samuhiyana afuna owoga ni mwene oothikitheriwa.

5. Mudhidhi baani yahoweleya Eli owoga, mbwenye oliye kawogile?

5 Namakutha ithaniwa Eli, owadhivela vanlubale anaye abili, mbwenye aliwa newene kiyamuriha Yehova. Teto yahikanna mutholo wathima, wolaba ninga anamakutha mu tabernakulu. Yabureya, aliwa kayalabihedha pama othonga wewa, newene kiyariha dhovelela ni yowerana mararuwo burebure. (1 Sam. 2:12-17, 22) Ninga malamulo a Moses yasorihiwa, aliwa yafwanelela opiwa bahi. Mbwenye namakutha Eli, oowabona vanlubale anaye, ofiyedha wasumulula ni makalelo oojajala. Naari yeragana dhego dhabure, oliye ahenya anaye olaba mu tabernakulu. (Deut. 21:18-21) Yehova oonamo aavi makalelo yala a Eli? Oliye ahimukoha Eli: ‘Mwahaya bwaddi ogadidela wariha anawo, ohiya ogiriha miyo?’ Vano Yehova othoma wi anaye aabilene epiwe.​—1 Sam. 2:29, 34

6. Yotajhiha yanamakutha Eli enanihudhiha ddi?

6 Ekalelo yamulobwana Eli, enonihudhiha ethu yathima. Namona mmudhihu eragana ethu enamutakalela Yehova, kahiyo omaalana mmurimani, enohoweleya omususedha wihina nimubusedhe malagano a Yehova, vasogolova nimukavihere wi avahiwe dholaga dha Yehova ni anamaholela ammulogoni. (Tia. 5:14) Iyo kannafuna okala ninga Eli. Nihithabwege wariha akwihu obe amudhihu ohiya omuriha Yehova. Ebaribari sowi, kinakweya owoga ni muthu onafwanelela osumululiwa, mbwenye wilibihera wehu kahiyo webewene. Vano kabeni noone yotajhiha ya mwihiyana oWizarayeli ithaniwa Abigail, erilena dhithu moohiyana ni namakutha Eli.

Abigail, tajhiha yapama wodhela osakula mudhidhi wofwanelela owoga (Osugwe ddima 7-8) *

7. Yamuthukele ddi Abigail owoga ni Davidi?

7 Abigail, aali mwihiyana aateliwe ni mulobwana oreela, anna dhilabo dhowinjhiva ithaniwa Nabal. Mudhidhi Davidi amuthawaga mwene Sauli vamodha ni anyakoddo aye, yahikala mudhidhene ni anamakukula a Nabal ofiyedha obarela mambila aye wi ambava enawiye. Nabal ahitamalela opama yamwerihedhiwa? Naari! Davidi nuumuloba Nabal yojha ni manjhe vang’no wihina avahe anyakoddo aye, Nabal wanyanyuwela, nuwindo wambela waruwana. (1 Sam. 25:5-8, 10-12, 14) Bumwahaya Davidi adhe aamaruwelege wi aape athu atene yakala vaade Vanabal. (1 Sam. 25:13, 22) Baani awedhe wavulusa athu ala yafuna opiwa? Abigail nuwiwa yafuna opadduwa, woona wi wahifiya mudhidhi wi awoge. Nuuliba murima, oliye odhowa owoga ni Davidi vamodha naalobwana aye 400 yaavoliwe dala, teto ootakaleliwene ni owiwegeredhene wihina yawane ni Nabal.

8. Ekalelo ya Abigail enanihudhiha ddi?

8 Abigail nunfwanya Davidi, nuuliba murima vamodha ni nriho, owoga ni makalelo othukula murima. Naari ahimutheegele, oliye omuloba Davidi wi amukurumuwele. Abigail osoriha dhikalelo dhapama anniyena, nuwindo ororomela nikavihero na Yehova. (1 Sam. 25:24, 26, 28, 33, 34) Moligana ni Abigail, we podi omoona muthu aharaga mweddelo wabure. (Sal. 141:5) Yereya ethu yowindo, olibe murima wihina omukavihere muthu yoyo. Odhivela wanithukulela owoga zelu dhinahowela mwikwihu, nnere otonyihedha wi nihikanna wandana webaribari nuuliye.​—Pro. 27:17.

9-10. Anamaholela mulogo yamukaviheraga muthu, enohoweleya yubuwele ethu baani?

9 Thabwathabwa anamaholela mulogo, enofwanela oliba murima wihina emoogolele muthu onabajha othukula mweddelo wabure. (Gál. 6:1) Anamaholela mulogo ehinona wi naliwaya kahiyo athu oologomana, malabo mamodha enohowela olagiwa. Podive egari ndo, kinahiya wasumulula ale enahowela olagiwa. (2 Tim. 4:2; Tito 1:9) Anamaholela mulogo yamulagaga muthu, aliwa enolabihedha pama owoga, wihina emukavihere mwamakalelo apama ni moopwaseya. Odhivela enniwana ni ddibila, winowathukulela werana ethu sithu. (Pro. 13:24) Vadhuluva, aliwa enothuwathuwela vanlubale othithimiha ndina na Yehova, wihina ebarele malagano a Mulugu ni ebarele mulogo wodhela ethu sithu yowopiha enatota ngovi mwigumini mwa addibila.​—Atos 20:28.

10 Vano nihoona wi ohukalawo mudhidhi onafwanelela owoga. Teto, okalawo mudhidhi mmodha ohunafwanelela owoga. Yoweha baani yakumelele mudhidhi wowi ndo?

MUDHIDHI BANI ONAHOWELEYA OMAALA?

11. Nifwanafwaniho baani Tiago asoriheye, ki mwahaya bwaddi nikala nofwanelela?

11 Osugwera owoga kinakweya. Woona wi owoga winonikathamiha, namaleba a Bibliya Tiago, ahiwoga nifwanafwaniho nna: “Akala muthu kanakwakwathuwa ni madhu, muthu yoyo doologomana, onowedha weddiha mwiili waye watene ni makalelo apama.” (Tia. 3:2, 3) Mungohi oneddihiwana Kavalo dhinamageleliwa ni muru waye vamodha ni mulomo. Mungohi dhendho vamodha ni rédeas, dhinomukavihera maliba omweddiha kavalo, omwimesa kavaloya obe omweddiha. Maliba omweddiha kavalo, ahilibiha pama mungohi dhendho, kavalo podi opupuruwa yeka ofiyedha wipeyiha obe ompeyiha maliba omweddiha kavalo. Emodhave enapadduwa ni iyo. Nnofwanyiwa mudhidhi onahoweleya waaparela pamadhene a rédeas ehu anlumi. Naherana ndo, nlumi podi onitotela makathamiho obe muladdu munlubale. Vano kabeni noone dhotajhiha dha muselu yola.

12. Mudhidhi baani onahoweleya wi naapareele a rédeas ehu aanlumi, ofiyedha ohuwoga ethu?

12 Akala ddibila obe murogola ohukanna muselu ohunaddeliwa muthu bure-bure, ethu bani oneriwe? Motajhiha, kubuwela ogagumanne ni ddibila onakala. Egahiwomela okoha makalelo mabasa enedeliwa elabo yeyo? Mohanganyedha, onowafunana opama addibila eri elabo yeyo. Iyo nihikanna odhivela naaddibila aatene, nnopwatha dhego dhatedhene dhinaapadduwela. Ohiya eyeneve, naalobelaga nnosoriha dhendhe dhinawereyela. Nagumana ni ddibila onakala elabo ninga yeyo, ‘mudhidhi wowaparela a rédeas ehu anlumi, ofiyedha ohuwoga ethu.’ Kahiyo yapama omuwadda ddibila eelabo ninga yeyo, onna muselu dhahinaddeliwa muthu bure-bure wihina anaddele. Nerana ndo, enatapulela wi kaninna odhivela webaribari ni ddibila yoyo, vamodha naaddibila aatene enamuroromela wihina muselu dhendho ahiwoge ni muthu di muthu. Mohaganyedha, iyo atene kaavo onaafunana goyi addibila enakala elabo winaharahariwa Anamona a Yehova. Teto, wapela elabo yatene kahiyo okalavo ddibila onaadhe awaddele athu bure-bure, mabasa amatene oolaleya a Anamona a Yehova obe mabasa mamodha eekiristawu.

13. Ninga munawogela Provérbios 11:13, anamaholela ammulogoni enahoweleya yere ddi, ki mwahaya bwaddi?

13 Anamaholele amulogoni, enohoweleya wi eparihedhege mabasa nlagano niri va Provérbios 11:13. (Omwileri.) Okoya muselu podi okala yoweha, thabwathabwa namaholela mulogo akala ohukanna mwariye. Matelo yegi ekale ooliba, enohoweleya mulobwa athapanyege ni mwariye mudhidhi watene, ewogaga muselu dhavati vamuri mmodha ni mukwaye. Mbwenye namaholela otenle, ohunona wi kahiyo omwaddela mwariye muselu bumuselu wa mmulogoni. Erana ndo, oliye onoyelela ororomeliwa naaddibila, teto ekalelo yaye yapama enovirigana. Alobwana evahiwe mutholo mmulogoni, enohoweleya ekale ‘athu ootapula nlumi dila modha.’ Ni egerego, madhu owi ‘athu ootapula nlumi dila modha’, kinatapulela bahi okala muthu ‘ohunafuna wota obe ohunawedha omaalana muselu mmurimana’, mbwenye enatapulela mulubwana ohunafuna waaba. (1 Tim. 3:8; osugwe nota) Mulobwana onna odhivela ni mwariye, kanamwaddela mwariye muselu dhihinampatha.

14. Mwihiyana oteliwe, onaamukavihere addi mamune wi akale mulobwana eekalelo yapama?

14 Mwihiyana podi omukavihera mamune wi akale mulobwana eekalelo yapama. Mwihiyana onamukavihera mamune wi akale ndo, kanamuwadda mamune wi amwaddele muselu dhihinampatha. Erana ndo, kahiyo wera onamukavira mamuneve bahi, mbwenye onowoniha wi onowariha atene yale enamuroromela mamune. Ohiya eyeneve, Yehova onohagala aamusugwaga mwihiyana owi ndo, mwaha dhereyaga ndo mmulogoni mwinokala wiwanana vamodha ni murenddele.​—Rom. 14:19.

YEHOVA ONONAMO AVI MUSELU DHINAWOGIHU?

15. Alobwana ala araru, muselu dhaawogiliwa ni Jó, Yehova oonamo avi, ki mwahaya bwaddi?

15 Thalako ya Jó, enonikavihera vanlubale onona mudhidhi wowoga ni makaleloya owooga. Jó nuufwanyiwa makathamiho oohiyana-iyana, akwaye annayi, yahidhowa omwadherela. Aliwa yadhowela omutodola Jó ni onvaha zelu. Alobwana ala nufiya, yahimala mudhidhene ehiwogile ethu. Mbwenye alobwana ala, yahikalavo araru yithaniwa​—Elifaz, Bildade ni Zofar​—aliwa kayapanthe mudhidhi wihina yabihe wubuwela makalelo oomukavihera Jó. Muselu dhaawogiliwa, dhooniha wi yafuna bahi enone akala Jó aherana dhego dhabure obe naari. Aliwa, yahifiyedha omusiba obure Jó. (Jó 32:1-3) Muselu dhaawogile alobwana ala ni Jó, Yehova oonamo avi? Oliye ahitakaleliwa vanlubale ni alobwana ala araru. Yehova ahifiyedha owoga naaliwa wi muri atadduwa teto omuloba Jó wihina aalobelelege.​—Jó 42:7-9.

16. Obure werihedhe mulobwana Elifaz, Bildade vamodha ni Zofar, winanihudhiha ddi?

16 Obure werihedhe mulobwana Elifaz, Bildade vamodha ni Zofar, winonihudhiha dhego dhowinjhiva. Vobajha, iyo kahiyo watorihaga addibila. (Mat. 7:1-5) Kahiyo watorihaga addibila, mbwenye naabihege wavuruwana naafunaga owoga naaliwa. Nerana ndo, nnere owedha wonelamo pama dhego dhinaakathamiha addibila. (1 Ped. 3:8) Yanabili, kahiyo owogaga bure-bure, naabihege opendda akala dhinafunihu owoga sapama, obe sebaribari.(Efé. 4:25) Yanatharu, kahiyo odduwala wi dhatedhene dhinawogihu naathu, dhinompatha Yehova.

17. Yotajhiha ya Eliú enanihudhiha ddiniyani?

17 Mulobwana anennayi aadhowile omwaredhela Jó, aari mmudhi ampogo Abaraawu, ndina naye ithaniwa Eliú. Alobwana ala araru ewogaga ni Jó, oliye ere omaala bahi wula avuruwanaga dhawogiwa. Mohanganyedha oliye, ahonelamo pama dhego dhawogiwa, bumwahaya adhe awogege madhu yamukavihere Jó osaddula mubuwelo waye wabure. (Jó 33:1, 6, 17) Eliú afuniye, yali omuthithimiha bahi Yehova, ohiya withithimiha yeka obe muthu di muthu. (Jó 32:21, 22; 37:23, 24) Yotajhiha ya Eliú, ennanikavihera wonelamo wi ohukalawo mudhidhi wofwanelela owoga obe mudhidhi wofwanelela omaaleya. (Tia. 1:19) Ohiya eyeneve bahi, yotajhiha ya Eliú, enonihudhiha wi naafunaga onvaha zelu muthu, nimuthithimihege Yehova ohiya othithimihaga ekalelo yehu.

18. Nnatonyihedhe addi wi nnovaha thima owoga nivahiwihu ni Mulugu?

18 Naparihedha mabasa zelu dhiri mBibliyani wodhela makalelo oowoga, nnowoniha wi nnovaha thima owoga nivahiwihu ni Mulugu. Salomão maliba thotho, ohuleba egi: “Madhu enawogiwa mudhidhi wofwanelela, bowoma ninga ethu esasanyiwe ni parata enoomariwa ni woru.” (Pro. 25:11) Akala nnowavuruwana pamadhene akwihu yawogaga, obe nnowabiha wubuwela naafunaga owoga, madhu ehu​—podi okala ninga ethu esakanyiwe ni parata vano enoomariwa ni woru. Ni mukalelo mmodhave, naari niwogelaga vativati obe nikuwihaga, madhu ehu enere wahagalasa athu atene enanivuruwana, teto Yehova onere withukula mwaha wa iyo. (Pro. 23:15; Efé. 4:29) Ala, makalelo owoniha wi nnotamalela vanlubale owoga nivahiwihu ni Mulugu!

JHIBO 82 “Deixe a luz brilhar”

^ paragarafu 5 Mbibliyani nnofwanyamo dholaga, dhinanikavihera onona mudhidhi wowoga ni mudhidhi womaleya. Nahudhera dhinasoriha Bibliya, vano nnooparihedha mabasa, dhatedhene nnawogihu dhinomuhagalasa Yehova.

^ paragarafu 62 YOTAPULELA YA FOTU: Murogola anvahaga murogola mukwe dholaga dhapama.

^ paragarafu 64 YOTAPULELA YA FOTU:Namaholela ammulogoni anvahaga ddibila zelu wodhela oyesa.

^ paragarafu 66 YOTAPULELA YA FOTU: Abigail ahiwoga ni Davidi mudhidhi wofwanelela, mwaha wa yeyo oliye wakale mareeliho.

^ paragarafu 68 YOTAPULELA YA FOTU: Addibila egamanle woonelamo wi kinafwanelela owoga wodhela mabasa ehu enapariwa elabo winaharahariwa Anamona a Yehova.

^ paragarafu 70 YOTAPULELA YA FOTU:Namaholela ilibiheraga wi mwariye onaadhe iiwe muselu wa mmulogoni ohunaddeliwa muthu bure-bure.