1. Nnande addi okala ooliba murima? (2 Timóteo 4:5)

 NAAFWANYIWAGA makathamiho, ororomeleya wehu wa Yehova vamodha nnikuru naaye podi wehiwa. Ki eyo yapadduwa nnere ddi? Nnohowela oliba murima, wisugwedha ni ndhowegeve ‘nlibihaga nroromelo nehu.’ (Omwileri 2 Timóteo 4:5.) Nnere wanda oliba murima nakala ofwaseya, wubuwelaga ni makalelo apama ni wilibihedha wonaga dhithudha ninga Yehova anoniliye. Neerana ndo mubuwelo wehu kunasugwedhiwege ni dhofuna dhehu.

2. Ohudhera wula nnasunze ddi?

² Ohudhera wivirile, nihoona dhoweha tharu dhahinakumela mmulogoni. Mbwenye ohudhera wula nnere woona dhoweha tharu dhinakumelela mmulogoni, ofiyedha weha ororomeleya wehu ni Yehova. (1) Nubuwelaga wihina ddibila kaneddihile pama, (2) naakela yolaga ni (3) nakanna makathamiho wihina naalemele masadduwo amunikuruni. Akala nnofwanyiwa makathamiho ala esorihiwe, nnahowela neere ddi wihina nilibe murima ni okalagave oororomeleya wa Yehova vamodha nnikuru naaye?

3. Nnakala aavi noona wihina ddibila obe murogola kaneddihile pama?

³ Onookalaga ootakaleliwene mwaha ddibila obe namaholela mulogo owoga obe werana ethu yahudhivele? Podi wera oliye kaafuna werana ndo. (Rom. 3:23; Tia. 3:2) Naari dhigaali ndo, wahitakaleliwa wodhela ele eriliyena. Podi wera kuwanda ogona mwaha wa yeyo ni wowikoha: “Akala ddibila ugerela ethu ninga yela, mwebaribarene nna nlogo na Mulugu?” Teto siyeyo Saddana anafuniye wi nubuwelege. (2 Cor. 2:11) Mubuwelo wotakala ninga yola podi onimwalaniha ni Yehova vamodha  nnikuru naaye. Bumwahaya, noona wihina ddibila obe murogola kaneddihile pama, nnere ddi wihina nilibe murima ni osukuma mubuwelo wabure?

4. Nimakalelo baani Juze andiliye oliba murima naarive agonihiwe goyi, ki nnahudhera ddi ni yotajhiha yaye? (Génesis 50:19-21)

⁴ Kukoye ntxiga. Juze agali muzombwe, addibile yahimoniha goyi teto addibile amodha yofuna ompa. (Gén. 37:4, 18-22) Omagomihedhowa aliwa omuguliha ninga mudhaari. Yokumelelavoya sowihina muwari mwa yaka 13, Juze ahifwanyiwa dhoweha dhowinjhiva. Oliye eere wubuwela, mwebaribarene Yehova anogidhivela. Akala oliye anogidhivela, ki agisukumele ddi mudhidhi ola ginamuhowelimi. Mbwenye Juze kafiyendhe okala muthu oowali. Ohiya eyo oliye ahiliba murima ni okalave ofwaseya. Aganna ofuru wowawelihedha kunyawunya addibile, oliye kawerele ethu yabure. Mbwenye ahawoniha odhivela ni ahalevelela. (Gén. 45:4, 5) Juze andile werana ndo mwaha ahubuwela nimakalelo apama. Ohiya wasugwera makathamiho yampadduwenle, oliye ahaaja makalelo owoona dhithudha mwamakalelo apama, wodhela odidela werana — efunelo ya Yehova. (Omwileri Génesis 50:19-21.) Yopadduwa ela enanihudhiha ddi? Akala ddibila kuweddihile pama, kuwoge wi nibili tha Yehova, ohiya eyo openddege makalelo Yehova anuukaviheriye wanda ovilelana makathamiho ala, naarive amodha yahuweddihaga pama walevelelege ohidduwalaga wihina odhivela winobarela dhothega dhowinjhiva. — 1 Ped. 4:8.

5. Mikeya andile aavi oliba murima naarive agatakaleliwe?

⁵ Kasugwa yotajhiha dhaala ya namaholela mulogo anithaniwa Mikeya b anakala wAmerika oosuli. Addibila yanna mutholo mmulogoni werana ethu yamutakalele vanlubale, oliye owoga egi: “Mwigumini mwaga kaginereliwege ethu ninga yela egitakalele vanlubale. Gahithabwa wukuuwa teto kaganda ogona, gowunla ni kaganona gafunimi weera.” Naarive dhigari ndo, Mikeya ahiliba murima ni oosugwera mubuwelo waye. Andile addi werana eyo? Oliye oolobelesa malabo aamatene wa Yehova amulobaga muzimu wotxena wihina ande ovilelana. Oliye oosayela muselu dholibiha mmalivuruni mwehu. Nnahudhera ddi ni yopadduwa ela? Akala ddibila obe murogola ohuwoga obe oherana ethu-sithu yuwukunle vanlubale, okale ofwaseya ni wahihiye mubuwelo wotakala okumelela. Podi weera ehikala ethu epadduwile mwigumini mwa ddibila oyo, ofiyedha oliye werana dhithudha nimakalelo yaala we wahinonniwe. Bumwahaya olobele wa Yehova ni onfugulele murima wawo, omwaaddele dhatedhene dhinupadduwela ni omulobe wihina woonege dhithudha ninga anoneliye. Nerana ndo, enere okala yokweya okala olevelela ni kannubuwelege wihina ddibilihu erilena yapudhave. (Pro. 19:11) Kuddiwale wihina Yehova ohunona dhatedhene dhinupadduwela ni oliye aneere wuvaha kopolo onahoweliwe wihina wandde ovilela. — 2 Cró. 16:9; Ecl. 5:8.

6. Mwahaya bwaddi nigahowela woona dholaga dha Yehova ninga makalelo owoniha odhivela? (Hebreus 12:5, 6, 11)

⁶ Yehova anilaga iyo podi wukuuwa vanlubale. Mbwenye nabajha osugwera mubuwelo wehu, iyo podi wonaga ninga kanilagiwe pama obe muthuya afwanelela olagiwa kahiyo miyo teto yolagaya kinooneleyamo. Nubuwelaga ndo, iyo podi oyelela ethu yathima — mwaha olagiwa ni Yehova makalelo owoniha odhivela waye. (Omwileri Hebreus 12:5, 6, 11.)  Nahiya wihina mubuwelo wabure onisugwerege nnere okweyiha wihina Saddana anikwerebeyihe. Oliye anafuna wihina iyo nikooddege olagiwa ni Yehova, ofiyedha vang’ono vang’ono nihiye omulabela Yehova ni osukuma nikuru naaye. Bumwahaya akala were olagiwa, onande addi oliba murima?

7. a) Mowiwanana ni fotu, nimakalelo baani Yehova amulabihedhiye Peduru nuurumedha olagiwa? b) Onahudhera ddi ni yotajhiha ya Peduru?

⁷ Orumedhe dholaga, ni osaddule ele enahoweleya osaddula. Dila yoharela, Yesu ahimusumulula Peduru vaari vanamahara amodha. (Mar. 8:33; Luc. 22:31-34) Podi wera Peduru ahikanna manyazo vanlubale, mbwenye kahile omuroromela Yesu. Oliye ahirumedha yolaga ele ni ohudhera ni yoviriganiha yaye. Bumwahaya Yehova omureeliha Peduru mwaha wororomeleya ni onvaha mutholo wosamalela mulogo. (João 21:15-17; At. 10:24-33; 1 Ped. 1:1) Nnahudhera ddi ni yotajhiha ya Peduru? Nahaasugweraga manyazo nnakanihu, teto narumedha olagiwa ni nawerena masadduwo enahoweleya, nnere wahagalasa addibila vamodha ni iyoya. Mowindo nnere okala athima vamentoni va Yehova vamodha naaddibila.

8-9. Bernardo nulagiwa aali aavi omabajhowene, ki yamukavihere ddi osaddula makalelo aye owubuwela?

⁸ Kasugwa empadduwele ddibila dhala anithaniwa Bernardo, anakala elabo yoMosambiki, Oliye oyelela mutholo wokala namaholela. Bernardo aali aavi vobajhavene? Oliye anowoga egi: “Miyo gahitakaleliwa mwaha kagonelamo yolaga yagivahiwa.” Oliye ahithabwa othuwathuwa ubuwelaga makalelo addibila yamonegiiwa. Bernardo owoga egi: “Dhahivira mweri dhowinjhivadhene wihina gikanne monelo wapama wodhela yolaga ele ni ohogolowela omuroromela Yehova vamodha nnikuru naaye.” Yamukavihere Bernardo osaddula mubuwelwaye ddi?

⁹ Bernardo osaddula makalelo aye owubuwela. oliye onowoga egi: “Ngaali namaholela, galabihedhesa yolebela ya Hebreus 12:7 wihina gakaviherena athu amodha okanna monelo wapama wodhela dholaga dha Yehova. Vano miyo wubuwela anahowela olabihedha yolebela ela baani? Baadhaari aatene a Yehova vamodha — ni miyo.” Vano Bernardo werana masadduwo mamodha wihina ahogolowele omuroromela Yehova vamodha nnikuru naaye. Oliye ohogolowela omwileri Bibiliya ni apenddaga ndhe ileriye. Bernardo oothabwa  wubuwela makalelo addibila ammulogoni yamonegiwa. Mbwenye naarive dhigari ndo oliye oodhowa mmalaleyelo vamodha naaddibila ni mmutugumanoni. Nuuvira mudhidhi, Bernardo ohogolowela okala namaholela. Akala we oli ninga Bernardo aakenle yolaga, osayele ni osugwe dhithu dhapama ohiya osugwa dhipadduwile, orumedhe dholaga ni wawerena masadduwo enahoweleya. c (Pro. 8:33; 22:4) Werana ndo, okanne ebaribari wihina Yehova anere wureeliha wodhela okalave ororomeleya wooliye vamodha nnikuru naaye.

10. Masadduwo baani yehile ororomeleya walobwana amodha aamwaana Ezarayeli?

¹⁰ Masadduwo a nikuru na Yehova podi weha nroromelo nehu. Nahikala pasope, iyo podi ofiyedha omusukuma Yehova. Motajhiha, kasugwa makalelo yaali amwaana Ezarayeli amodha yaafwanyiwe masadduwo, yahinathi wakela nipangano na Moyizeji, ababi yowerana dhithu yeregena anamakutha baahi. Aliwa yowamaga aaltare ni yomukuthela Yehova anenyama wodhela emudhi yewa. (Gén. 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Jó 1:5) Mbwenye nlamulo nne nubajha olabihedhiwa, ababi yohowela ohiya werana dhithu ndhe. Yehova wathoma Anamakutha a emudhi ya Arawu wihina ekuthege mukutho. Nuweriwana masadduwo ala, ababi yahere yeragana dhithudha ninga Anamakutha yahili anihimo naaLevita yere okwa. d (Lev. 17:3-6, 8, 9) Nerege yaali masadduwo yaala yamuthukulele Kora, Data, Abirawu ni amodhaya onyemula onamathonga wa Moyizeji ni Arawu? (Núm. 16:1-3) Kannonile, naarive dhigaari ndo, iyo nihinona wihina Kora, Data ni Abirawu namodhaya kiyonihile ororomeleya wewa ni Yehova. Kivano mmulogoni mwakumelela masadduwo enehe ororomeleya wawo, onere ddi?

11. Nnahudhera ddi ni dhotajhiha dha aKowatita?

¹¹ Okaviherege masadduwo bi masadduwo enereya munikuruni na Yehova. Muwari mwa mudhidhi yole egaali mwiddeddereni aKowatita yahikanna mutholo wavayeka. Mudhidhi wamutene amwaana Ezarayeli yaafunaga otamela mburo mmodhaya, aKowatita amodha yahithomeliwa wihina ethukulege Nikasa na nipangano vaari vamulogo. (Núm. 3:29, 31; 10:33; Jos. 3:2-4) Ela yaali gari enlubale! Mbwenye dhithudha dhihisadduwa amwaana Ezarayeli nufiya elabo yothomeliwa. Vano Nikasa nanipangano kanahoweleya otamihedha mburo mmodhaya. Mudhidhi wa mwene Salomawu aKowatita amodha yahithomeliwa wihina ekale anamiba, amodha wihina ekale anamasugwera mulago muTempulu, ni amodha basugwera mburo wuugeliwa dhoojha. (1 Cró. 6:31-33; 26:1, 24) Kaavo ethu enooniha wihina aKowatita yonyonya elobaga wihina evahiwe mutholo mmodha mwaha kale yoothukula Nikasa na nipangano. Nnahudhera ddi naaliwa? Nikuru na Yehova nawerana masadduwo, nnohowela okavihera thabwathabwa akala enovolowela mutholo wehu. Sathima okalagave ohagalala nakelaga mutholo bu mutholo. Kudduwale wihina thima onniwena vamentoni va Yehova, kinadhela mwaha wa mutholo onniwena. Wa Yehova ethu anathabwiye ovaha thima fumwiwelela.— 1 Sam. 15:22.

12. Zaina aali aavi nutamihiwawo oBeteli?

 ¹² Kasugwa yotajhiha ya Zaina, murogola dhala aakenle mutholo dhowinjhiva, ni ahowela ohiya mutholo adhiveliwiye vanlubale. Nuuvira yaka 23 akaviheraga oBeteli, murogola Zaina othomeliwa wihina akaviherege murudda dhimodha. Oliye onowoga egi: “Dhahigitakalela vanlubale nuwakela mutholo ola, miyo kagiivaha thima ni gowikoha, githegile ddi?” Yathabwile ogukuula sowihina addibila vamodha naarogola ammulogoni yahiwoga yegi: “We wahandege wapara pama mabasa, nivanove wakale oBeteli.” Malabo mamodha mudhidhi dhowinjhivadhene, Zaina akalesa owukuwene, oliye ovireliwa emahiyu yantero unlaga. Oliye onowoga egi: “Miyo kagenyile wihina eyo egubuwelihe dhitu dhabure wodhela nikuuru na Yehova obe odhivela wa Yehova onniyena ni iyo.” Ki Zaina andile aavi oliba murima?

13. Ethu baani erilena Zaina wihina awedhe ogonjhiha mubuwelo wotakala?

¹³ Zaina ahiwedha owanana mubuwelo wotakala. Nimakalelo baani? Oliye ahileri muselu dhimodha dhinafwanyeya mmalivuruni mwehu dhinawoga mwaha mmodhave ninga agumanniyena. Ethu emodhaya yamukavihere vanlubale, aali Namasugwera a 1 a Fevereiro a 2001 anna musolo onihina, “Você pode vencer o desânimo!” Namasugwera ola, onomuwoga namaleba Bibiliya ithaniwa Marku. Mwebaribarene oliye ahiwanana yowukula niga yeela nuwakela masadduwo mmulogoni. Zaina anowoga egi: “Yotajhiha ya Marku yaali ninga murombwe wagikavihere ogonjhiha wukuuwa.” Ethu emodha yamukavihere Zaina yaali waredha naakwaye. Oliye kanakala yeka suthukumwee newene kiikubanyedha. Oliye ahoonelamo wihina muzimu wotxena onoweddiha pama dhothoma dha nikuru na Yehova. Teto addibila enaholela mulogo yomuthuwathuwela oliye. Ofiyedha oliye wonelamo wihina yathimaya munikuruni mwa Yehova, si dhithu dheddaga pama mowiwanana ni muzimu wa Yehova.

14. Vlado awannena masadduwo baani mmulogoni, ki yamukavihere yaali ddi?

¹⁴ Namaholela mulogo dhaala anithaniwa Vlado anna yaka 73 anakala oEsloveniya, ahikanna makathamiho wihina oonelemo mwahaya bwaddi omulogoniwaye edhe egumanelege ni mulogo mmodha ni onyumbani womwene widhe wifugiwege. Oliye anowoga egi: “Miyo kagonelamo mwahaya bwaddi  nyumba ya omwene yoothabwa owoma ninga yela edhe efugiwege. Gahithabwa wukuuwa mwaha nyumba yomwene ele yawomihedhiwe ovaneneve. Gili karapinteero ginosasanya dhithu dhowinjhiva. Ohiya eyo, ogumanela mulogo minddi yali masadduyo manlubale wa anakalaba ammulogoni.” Yamukavihere Vlado ddi? Oliye anowoga egi: “Ogumanela mulogo minddi munikuruni na Yehova winodhana mareeliho manlubale. Mowindala masadduwo mang’ono enapadduwa mmulogoni mwehu enatonyihedha wi ninna wiwegeredha wihina osogolo ekale masadduwo manlubale.” Uhakela masadduwo mwaha wa mutholo wawo, obe mwaha mulogo wawo ogumaniwa okala mulogo minddi? Podi okala yorusa wawerana masadduwo ninga yala, mbwenye okanne ebaribari wihina Yehova anowonelamo makalelo onubuweliiwe. Akala we ohaawanana masadduwo niga yaala wodhela okalave ororomeleya wa Yehova nnikuru naaye analabihedhiye, mwebaribarene onere oreelihiwa. — Sal. 18:25.

15. Nnawedhe addi okala oliba murima nafwanyiwaga makathamiho enadhela mmulogoni?

¹⁵ Woona wihina nnakalawo malabo okuthula, nnojheha wihina enere okumelela makathamiho manlubale mmulogoni. Makathamiho ala podi weha ororomeleya wehu ni Yehova. Mowindo nnohowela oliba murima, akala ddibila obe murogola uherana ethu yutakalele, kukoye ntxiga. Akala uhakela yolaga orumedhe yolagaya ni wawerena masadduwo enahoweleya. Akala munikuruni mwa Yehova ehawerana masadduwo enavolowela mutholo wawo, warumeedhe ni wawiwelele ni murima wawo wamuteene.

16. Nnande addi okalave ororomeleya wa Yehova vamodha nnikuru naaye?

¹⁶ We podi olibiha nroromelo nawo wa Yehova vamodha nnikuru naaye, ororomeleya wawo wehiwaga. Wihina nande werana ndo, enohoweleya oliba murima. Eyo enatapulela, okala ofwaseya, nubuwelaga pama, ni woonaga dhithudha ninga Yehova anoneliye. Ethu emodhaya ohudherege dhopadduwa dha athu enawogiwa mBibiliyani yandile wawanana makathamiho mamodhave ni openddege dhotajhiha dhewa. Olobele wa Yehova olobaga nikavihero. Waredhege vamodha naaddibila ammulogoni, ni kupwathege dhoviriganiha dhewa. Wera ndo, Saddana kanawedhe wumwalaniha wandana onniwena ni Yehova vamodha nnikuru naaye. — Tia. 4:7.