1, 2. a) Bõe la neb kẽer tagsda? b) Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?

WẼNNAAM tara nin-buiid a sẽn sigl tɩ b tũud-a bɩ? Neb kẽer tagsdame tɩ pa tɩlɛ tɩ f naag neb a taab n tũ Wẽnnaam, la tɩ ned fãa tõe n be a zĩigẽ n tũud-a. La rẽ yĩnga yaa sɩd bɩ? Sẽn tagsd-b woto wã bee bʋʋm bɩ?

² Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n yãa kaset buud toor-toor sẽn wilgd t’a Zeova sẽn naanã fãa pa yaare, la t’a sigla a nin-buiidã sõma. D na n yãa d manesem sẽn segd n yɩ to-to me, a nin-buiidã taoor lʋɩtb sã n kõ-d noy bɩ saglse. (1 Kor. 14:33, 40) Pipi kiris-nebã tũu Gʋlsg Sõamyã saglse, tɩ sõng-b tɩ b tõog tɩ koe-noogã ta zĩis wʋsgo. Tõnd rɩka b togs-n-taare, n tũud Biiblã sẽn yetã. D leb n sakda d taoor lʋɩtbã noyã la b saglsã. Rẽ kɩtame tɩ d tõog n moond koe-noogã dũniyã gill zugu, la kɩt me tɩ tʋʋm-dẽgd pa be d tigimsã pʋsẽ, tɩ laafɩ la zems-n-taar be d sʋka.

3. Bõe n kɩt tɩ y kɩs sɩd t’a Zeova pa zũnd-zãnd Wẽnnaam?

³ D sã n ges bũmb nins fãa a Zeova sẽn naanã, d mikdame  t’a pa zũnd-zãnd soab ye. Biiblã yeta woto: “Yaa ne yam la Sẽn-Ka-Saab yẽbg dũniyã, la yaa ne bãngr la b lugl sa-gãongã.” (Yel. 3:19) Tõnd mii a Zeova sẽn naanã bilf bala. Sɩd me, tõnd wʋmda a tʋʋm-kãsemsã rãamd “wa waleng bala.” (Zoob 26:14) La baa bũmb nins tõnd sẽn mi wã sẽn paoodã, seka na sõng tɩ d bãng tɩ ãndũniyã bũmba fãa sigla sõma. (Yɩɩn. 8:4, 5) Planet-rãmbã, kiuugã, ãdsã, la wĩndgã gilgdame, la bũmb fãa tũuda a sore, n pa fãood a to ye. Yĩngr bõn-kãensã pa kẽnd yaar ye. B kẽndã zemsa ne noy takɩ. Woto fãa wilgda vẽeneg t’a Zeova sɩd ‘naana saasã ne yam,’ la t’a naana tẽngã ne bãngre. Wilgdame me tɩ tõnd segd n pẽg-a lame, n tũ-a, la d sak-a wakat fãa.—Yɩɩn. 136:1, 5-9.

4. Bõe yĩng tɩ siãnsã bãngdbã pa tõe n leok sogsg kẽere?

⁴ Siãnsã bãngdb sõngame tɩ d mi ãndũniyã bũmb wʋsgo. Rẽ sõngame tɩ b tõog n maan teedo, tɩ maneg d vɩɩmã n paase. La sogsg wʋsg leoor la b pa tõe n sõng nebã tɩ b paame. Wala makre, Bãngdb n mi sa-gãongã yɛla, la b pa tõe n wilg sẽn sɩng to-to tɩ ãndũniyã wa beẽ wã ye. B pa tõe n wilg bũmb ning sẽn kɩt tɩ yaa tẽngã zug bal la ninsaalbã, rũmsã, tɩɩsã la moodã be wã ye. Sẽn paase, nebã wʋsg pa mi bũmb ning sẽn kɩt tɩ ninsaal pa tol n dat n ki wã ye. (Koɛ. 3:11) Bõe yĩng tɩ b pa tõe n leok sogs-kãensã? Ad bʋʋm a ye: Siãnsã bãngdb la neb a taab yetame tɩ Wẽnd kae ye. B ratame tɩ nebã tẽ tɩ bũmba fãa wa n bee woto tɩ pa tũ ne naand sabab ye. La Biiblã sẽn yaa a Zeova Gomdã leokda sogs-kãensã fãa.

5. Bõe n wilgd tɩ noy n be tɩ ninsaalbã tũud tɩlɛ?

⁵ Bũmb nins a Zeova sẽn naanã fãa tũuda noy. No-kãens pa toeemd ye. Tʋm-tʋmdb toor-toor teega no-kãens n tʋmd b tʋʋmã. Wala makre, elɛktrisiẽ-rãmbã, polõmbiye-rãmbã, pɩlot-rãmbã la logtoɛɛmbã. Logtor sã n dat n ges bãad sũuri, a zoe n mii sũurã sẽn beẽ, bala Wẽnnaam sẽn naan ninsaal t’a sũurã be zĩig ningã pa toeemd ye. Dẽnd pa be ne gẽes toog ye. Nebã fãa miime me tɩ ned sã n dʋ zĩig sẽn zãnt wʋsg n yɩke, a na n waa tẽnga, la tõe n tũu ne a yõore. Nebã tũuda no-kãensã buudã, bala b miime tɩ b sã n kɩɩse, tõe n tũu ne b yõore.

6. Bõe n wilgd t’a Zeova ratame t’a nin-buiidã sigl sõma n tũud-a tɩ zũnd-zãnd ka be?

⁶ Hakɩɩka, a Zeova sigla ãndũniyã bũmba fãa tɩ zũnd-zãnd baa bilf ka be ye. Woto kɩtame tɩ d tõe n yeel t’a ratame t’a nin-buiidã sigl sõma, n tũud-a tɩ zũnd-zãnd ka be ye. Sɩd me, a Zeova kõo tõnd Biiblã sẽn na yɩl tɩ d bãng a sẽn dat tɩ d tũ-a to-to. D sã n dat tɩ d vɩɩmã tall bark tɩ d sũur noomẽ, yaa tɩlɛ tɩ d sak noy la sagls nins a Zeova sẽn kõt tõnd ne a Gomdã la a siglgã maasmã.

7. Bõe n wilgd tɩ Biiblã gʋlsg pa yɩ yaare?

⁷ Biiblã yaa sebr sẽn ka to, Wẽnnaam sẽn kõ tõndo. Bãngdb kẽer yetame tɩ yaa sɛb zʋɩf-rãmb ne kiris-neb sẽn gʋls la b sẽn dɩk n naag taab n boondẽ tɩ Biiblã. La Biiblã gʋlsg yaool n pa yɩ yaar ye. Yaa Wẽnnaam meng n yãk neb tɩ b gʋls Biiblã sɛb toor-toorã. Yẽ n wilg b sẽn segd n gʋlsã, la sasa ning b sẽn da tog n gʋlsã. Yaa rẽ yĩng la a sɛbã fãa sẽn sõngd tɩ d tõe n bãng koɛɛg ning a sẽn taasd ninsaalbã. Sɩngr sebrã n tãag Vẽnegr sebrã, b wilgame tɩ “yageng” n na n wa kɩt tɩ tẽngã yɩ arzãn wa Wẽnnaam sẽn da rat sɩngrẽ wã, la tɩ “yagengã” sẽn yaa a Zeezi Kiristã na n wilga ne  a Rĩungã maasem t’a Zeova n segd n yɩ yĩngr la tẽng Naaba.—Karm-y Sɩngr 3:15; Matye 6:10; Vẽnegr 11:15.

8. Bõe n wilgd tɩ Israyɛll nebã ra sigla b yɛlã fãa sõma?

⁸ Israyɛll nebã ra tũuda noy nins Wẽnnaam sẽn kõ-bã, n da sigl b yɛlã fãa tɩ yaa sõma. Wala makre, b ra yãka pagb tɩ b tʋmd sɛk-roogã noore. (Yik. 38:8) B sẽn da wa n be rasempʋɩɩgẽ wã, b sã n da na n tilg sɛk-roogã wall b luk-a, pa rẽ bɩ nin-buiidã sã n na n yik n toeem zĩiga, noy n da be b sẽn segd n tũ tɩ zũnd-zãnd ra zĩnd ye. Rĩm a Davɩɩd wa n maneg n sigla Levi nebã la maan-kʋʋdbã tʋʋmã, tɩ b ned fãa ra mi a sẽn maande. (1 Kib. 23:1-6; 24:1-3) Israyɛll nebã sã n da tũud a Zeova noyã, kɩtdame tɩ laafɩ la zems-n-taar be b sʋka, tɩ zũnd-zãnd kaẽ ye.—Tõo. 11:26, 27; 28:1-14.

9. Bõe n wilgd tɩ pipi kiris-nebã ra sigla bũmba fãa sõma?

⁹ Pipi kiris-nebã me ra sigla bũmba fãa sõma, n da tar taoor lʋɩtb sull sẽn kõt tigimsã fãa noy la saglse. Sɩngrẽ wã, sullã neb ra yaa tʋm-tʋmdbã. (Tʋʋ. 6:1-6) La b wa n yãka kãsem-dãmb a taab n paase. (Tʋʋ. 15:6) A Zeova kɩtame tɩ nin-kãensã kẽere, la neb a taab sẽn da sõngd-b gʋls lɛta n kõ tigimsã noy la saglse. (1 Tɩm. 3:1-13; Tit 1:5-9) Tigimsã sẽn da tũud taoor-lʋɩtbã sẽn yetã, wãn to la naf-ba?

10. Pipi kiris-nebã sẽn da tũud taoor lʋɩtbã sull no-sɩɩr fãa wã, bõe n maane? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.)

¹⁰ Karm-y Tʋʋm 16:4, 5. Taoor-lʋɩtbã sulli, rat n yeel tɩ “tẽn-tʋmdbã ne kãsem-dãmbã sẽn be Zeruzalɛmã” ra tʋmda saam-biis tɩ b gilgd tigimsã pʋsẽ, n togsd no-sɩɩr ning fãa b sẽn dɩke. Tigimsã neb sẽn da tũud rẽ wã, b tẽebã “pãng da paasdame,” tɩ b ‘sõorã ra paasd daar woo daare.’ Woto wilgda tõnd bõe?

11. Taoor lʋɩtbã sull sã n kõ noy la saglse, kãsem-dãmbã la kãsemb-sõngdbã segd n maana bõe?

¹¹ Betɛll-dãmbã taoor lʋɩtb sula, tigims sul yel-gɛtbã, la tigimsã kãsem-dãmb fãa segd n saka noy la sagls nins Wẽnnaam nin-buiidã taoor lʋɩtb sull sẽn kõtã. A Zeova pʋd n wilga a Gomdã pʋgẽ tɩ d fãa segd n saka sẽn lʋɩt-b tõnd taoorã. (Tõo. 30:16; Ebre. 13:7, 17) Wẽnnaam pa rat tɩ neb sẽn yaa tõtba, pa rẽ bɩ sẽn nong yẽgeng zĩnd a nin-buiidã sʋk ye. Bala, na n kɩtame tɩ yɩ toog tɩ nonglem, laafɩ la zems-n-taar zĩnd tigimsã pʋsẽ. Tõnd ned baa a ye pa tol n dat n yɩ wa a Diyotɛrf sẽn da pa nand taoor lʋɩtbã ye. (Karm-y 3 Zã 9, 10.) Yɩta sõma tɩ ned kam fãa sok a meng woto: ‘Mam manesmã kõta m tẽed-n-taasã raood tɩ bãmb me maand sɩd ne a Zeova bɩ? Siglgã taoor lʋɩtb sã n kõ-d saglse, m tũuda tao-tao bɩ?’

12. B sẽn yãkd kãsem-dãmbã la kãsemb-sõngdbã to-to wã wɛɛngẽ, bõe n toeeme?

¹² Sẽn nan pa kaoose, siglgã taoor lʋɩtb sull toeema b sẽn yãkd kãsem-dãmbã la kãsemb-sõngdbã to-to wã. “Karemdbã sogsg” sẽn be yʋʋmd 2014 sɩpaolg kiuug rasem 15 Gũusg Gasgã pʋgẽ wã, b wilgame tɩ pipi kiris-nebã wakatẽ, taoor lʋɩtbã sull da kõo tigims sul yel-gɛtbã sor tɩ b yãkd kãsem-dãmbã la kãsemb-sõngdbã. Rẽ n so tɩ yʋʋmd 2014 bõn-bɩʋʋng kiuugã tɛka, lebga tigims sul yel-gɛtbã n yãkd nin-kãensã. Tiging kãsem-dãmb sã n dat tɩ saam-biig lebg kãsem-soab wall kãsemb-sõngda, b togsda tigims sull yel-gɛtã. A sã n wa na n kaag tigingã, a baoodame n bãng saam-biigã sõma. A tõe n naag-a lame n moon koɛɛgã. Saam-biigã sã n kẽe kãadem, yel-gɛtã na n bao n bãnga a zakã rãmb me sõma.  (1 Tɩm. 3:4, 5) Tigims sull yel-gɛtã ne kãsem-dãmbã tigsgã sasa, b na n goma saam-biigã yelle. B naagda taab n ges Biiblã vɛrse nins sẽn wilgd zʋg-sõma nins b sẽn baood tɩ kãsem-soab wall kãsemb-sõngd tallã, sẽn na yɩl n bãng saam-biigã sã n tara zʋg-kãense.—1 Tɩm. 3:1-10, 12, 13; 1 Pɩy. 5:1-3.

13. Wãn to la tõnd tõe n wilg tɩ d sakda kãsem-dãmbã saglse?

¹³ Kãsem-dãmbã kõta tõnd sagls sẽn yit Biiblã pʋgẽ, bala, b geta tõnd yelle, n dat n kogl-do. Rẽnd segdame tɩ d sak b saglsã, bala yaa d neer yĩnga. (1 Tɩm. 6:3) Pipi kiris-nebã wakatẽ, tigingã neb kẽer n da wa n tar manesem sẽn pa zemse. B ra tõdga tʋʋma, n kẽed yɛl sẽn pa pak-ba. Kãsem-dãmbã bao n na n sõng-b lame tɩ b toeeme, la b pa sak ye. A Poll wilga tigingã neb sẽn segd n tall manesem ning ne ned a woto. A yeelame: “Bãng-y-yã a soaba, la y ra paam lagem-n-taar baa bilf ne-a ye.” Ra segdame tɩ tigingã neb lak b mens ne-a, la pa rat n yeel tɩ b ges-a wa b bɛ ye. (2 Tes. 3:11-15) Rũndã-rũndã me, kiris-ned sã n maand a toor kae ne Wẽnnaam noyã, wala makre, a sã n baood ned sẽn pa tũud a Zeova n na n kẽ kãadem, kãsem-dãmbã na n sagl-a lame. (1 Kor. 7:39) A sã n tõdg t’a kõn toeeme, kãsem-dãmbã tõe n wɛgsa sõsg tigingã yĩnga, n sõng nebã tɩ b bãng tɩ yel-manesem a woto sãamda Wẽnnaam nin-buiidã yʋʋre. Yãmb tigingã kãsem-dãmbã sã n wɛgs sõsg a woto, y maanda wãna? Y sã n mi ned ning yell b sẽn gomdã, y na n sak n laka y meng ne-a bɩ? Y sã n maan woto, na n sõng-a lame t’a bãng t’a maanda a meng wẽnga, la t’a Zeova sũur pa noom ne a manesmã ye. Woto tõe n kɩtame t’a sak n toeeme. ^[1]

14. Bõe la d tõe n maan n sõng tɩ tigingã kell n yɩ yɩlemde?

¹⁴ Wẽnnaam Gomdã wilgda tõnd ned kam fãa sẽn segd n maan tɩ tigingã kell n yɩ yɩlemde. D rɩk makr ne yell sẽn zĩnd Korẽnt tigingã pʋgẽ. A Poll da nonga a tẽed-n-taasã sẽn da be be wã. Yẽ n sõng kẽer tɩ b bãng a Zeova. (1 Kor. 1:1, 2) Tigingã ned a ye n wa n tʋmd sẽn pa segde, tɩ b sĩnd n getẽ. Tags-y n ges-y-yã a Poll sũur sẽn sãam to-to, a sẽn wa n wʋmã. A Poll yeela tigingã kãsem-dãmb tɩ b “bas ned a woto a Sʋɩtãan nugẽ,” rat n yeel tɩ b yiis-a tigingã pʋgẽ. (1 Kor. 5:1, 5-7, 12) Tigingã ned sã n maan yel-wẽnd n pa rat n tek yam n kos sugri, tɩ kãsem-dãmbã togs tɩ b yiis-a-la tigingã pʋgẽ, y na n teela b yam-yãkrã bɩ? Y sã n maan woto, na n sõngame tɩ tigingã kell n yɩ yɩlemde. Tõe meng tɩ sõng a soabã t’a tek yam, n paam t’a Zeova kõ-a sugri.

15. Bõe la d tõe n maan n sõng tɩ laafɩ zĩnd tigingã pʋgẽ?

¹⁵ Yell a to me n zĩnd Korẽnt tigingã pʋgẽ. Tigingã neb kẽer n da boond taab bʋ-kaoodb taoore. A Poll sok-b-la woto: “Bõe tɩ yãmb ka basd bal tɩ b rɩk bũmb yãmb sẽn so?” (1 Kor. 6:1-8) Rũndã-rũndã me, kiris-neb kẽer mi n boola taab bʋʋdo. Wala makre, sãnda tʋma ne taab n na n bao ligd tɩ pa yãk nenga, tɩ nin-yɛng pa sak bõnã, wall a tagsdẽ t’a to wã zãmb-a lame, tɩ wa baas bʋʋd roogo. Yell a woto tõe n kɩtame tɩ nebã paoog a Zeova, la b sãam a nin-buiidã yʋʋre. Leb n tõe n sãama tigingã neb zems-n-taare. La Biiblã tẽegda tõnd tɩ d sẽn sakd bõne, tɩ laafɩ kell n zĩnd tigingã pʋgẽ n são. ^[2] A Zeezi wilga d sẽn segd n welg d mo-yõsã  la zu-loe-kãensã buudã to-to. (Karm-y Matye 5:23, 24; 18:15-17.) D sã n tũ a saglsã, sõngdame tɩ laafɩ zĩnd tigingã pʋgẽ.

16. Bõe yĩng t’a Zeova nin-buiidã sẽn naag taab n tũud-a ne yam a yembrã pa lingri?

¹⁶ Biiblã yeta tõnd vẽeneg woto: “Ade, ba-biis sã n be ne taaba, yaa sõama, a bee yamleoogo!” (Yɩɩn. 133:1) Israyɛll nebã sã n da tũud a Zeova noyã, zems-n-taar bee b sʋka, tɩ bũmb fãa sigl tɩ yaa sõma. Wẽnnaam da pĩnd n goma a nin-buiidã sẽn na n wa zems taab to-to wã yell n yeele: “Mam na n tigma bãmb wa piis sẽn be yãgr pʋgẽ.” (Mii. 2:12) A ra pĩnd n togsame me tɩ yẽ nin-buiidã na n bãnga yẽ la a raabã sõma, la b naag taab noor a ye n tũ yẽ. Ad a sẽn yeele: “Mam na n yɩlga buudã fãa no-bɩmsã, tɩ b fãa tõe n waoog maam a Sẽn-Ka-Saab ne yam a yembre.” (Sof. 3:9) D sẽn naag taab n tũud a Zeova ne yam a yembrã sɩd yaa zu-zẽkre!

17. Tigingã ned sã n maan yel-wẽn-kãsenga, bõe la kãsem-dãmbã segd n maane?

¹⁷ Tigingã ned sã n maan yel-wẽn-kãsenga, kãsem-dãmbã segd n sõng-a-la tao-tao ne sũ-bʋgsem, bala a Zeova ratame tɩ b ges tigingã yelle, tɩ wẽng wall bũmb sẽn tõe n wa ne welsg da zĩnd ye. (Yel. 15:3) A Poll sẽn da nong a tẽed-n-taasã sẽn be Korẽntã, a gʋlsa pipi lɛtr ning a sẽn tool-bã, n na n sagl-b tɩ b rems yell ning sẽn da maand b tigingã pʋgẽ tɩ yaa kɛgrã. D miime tɩ b tũu a Poll saglgã tao-tao, bala kiis a wãn poore, a pẽg-b-la lɛtr a yiib-n-soab ning a sẽn tool-bã pʋgẽ. Tigingã ned sã n tudgi, kãsem-dãmbã segd n ‘sagla a soab ne sũ-bʋgsem.’—Gal. 6:1.

18. a) Wãn to la Wẽnnaam Gomdã sagls sõng pipi kiris-nebã? b) Bõe yell la d na n gom sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ?

¹⁸ Yaa vẽeneg tɩ Wẽnnaam Gomdã saglsã sõnga pipi kiris-nebã tɩ b tõog tɩ b tigimsã kell n pa yɩlma, tɩ laafɩ la zems-n-taar da beẽ. (1 Kor. 1:10; Efɛ. 4:11-13; 1 Pɩy. 3:8) Rẽ kɩtame tɩ b tõog n moon koe-noogã wʋsgo. Sɩd me, a Poll wa n yeelame tɩ b moona koe-noogã dũniyã gill zugu. (Kol. 1:23) Rũndã-rũndã me, a Zeova sigla a nin-buiidã sõma, tɩ b naag taab n moond koe-noogã dũniyã gill zug ne yam a yembre. Sõsg ning sẽn pʋgdã na n wilgame tɩ b rata ne b sũur fãa n waoog a Zeova sẽn yaa yĩngr la tẽng Naabã, la b sak n tũ bũmb nins a sẽn wilg a Gomdã pʋgẽ wã.—Yɩɩn. 71:15, 16.