1. Bõe la a Zeova vẽneg a Moyiiz yẽ mengã zugu? Bõe yĩng t’a sẽn yeelã tar yõodo?

DAAR a ye, a Zeova vẽnega a meng ne a Moyiizi, n togs-a yẽ yʋʋre, la a togs-a yẽ zʋg-sõma kẽere. A wilga pipi tɩ yẽ yaa nimbãan-zoɛt la bark kõata. (Karm-y Yikr 34:5-7.) A Zeova ra tõe n deng n goma yẽ pãngã la a yamã yelle. La a pa maan woto ye. A togsa a Moyiiz yẽ zʋg-sõma kẽere, bala a Moyiiz ra rat n bãnga a sã n na n zĩnda ne yẽ n sõng-a t’a ges a nin-buiidã yelle. (Yik. 33:13) D sẽn mi tɩ d yell paka a Zeova hal t’a kʋmd d nimbãanegã pa kengd d pɛlg sɩda? Sõs-kãnga pʋgẽ, d na n goma nimbãan-zoeerã yelle. Nimbãan-zoeer kɩtdame tɩ d kʋmd sẽn namsd-bã, n dat ne d sũur fãa n sõng-b tɩ b paam yolsgo.

2, 3. a) Bõe n wilgd tɩ Wẽnnaam naana ninsaal t’a tõe n kʋm a to nimbãanega? b) Bõe yĩng tɩ d segd n bao n bãng Biiblã sẽn yet nimbãan-zoeerã wɛɛngẽ?

² A Zeova yaa nimbãan-zoeta. A sẽn naan ninsaal a meng wẽnegã kɩtame tɩ baa sẽn pa mi-b Wẽnnaamã kʋmd b taabã, n dat b neere. (Sɩng. 1:27) Kibay wʋsg n be Biiblã pʋgẽ, n gomd neb sẽn kʋm b taab nimbãaneg yelle. Tẽeg-y pʋg- yoaadb a yiibã yellã a Salomo sẽn da segd n welgã. B ra zabda taab biig poorẽ, tɩ ned fãa yetẽ tɩ biigã yaa yẽ biiga. Sẽn na yɩl n bãng sẽn sɩd yaa-a biigã ma wã, a Salomo yeelame tɩ b rɩk sʋʋg n kɛ biigã n pasg a yiibu. Biigã nimbãaneg yõka a ma wã, hal t’a kos rĩmã t’a bas tɩ pag a to wã tall biigã. (1 Rĩm. 3:23-27) Tẽeg-y-yã a Farawõ bi-puglã me sẽn fãag a Moyiiz a peelmẽ wã. A sẽn yã biigã, a bãngame t’a roagdbã yaa ebre-rãmba, la tɩ yaa biig b sẽn da segd n kʋ. Ne rẽ fãa, biigã “nimbãaneg” yõk-a lame, t’a rɩk-a n na n wub wa a meng biiga.—Yik. 2:5, 6.

³ Bõe yĩng tɩ d segd n bao n bãng d sẽn tõe n maan to-to n wilg nimbãan-zoeere? Bala, a Zeova ratame tɩ d rɩk yẽ togs-n-taare. (Efɛ. 5:1) Yaa sɩd tɩ Wẽnnaam naana tõnd tɩ d tõe n zoe d taabã nimbãanega. La d sẽn yaa a Ãdem yagens n yaa koangdbã, kɩtame tɩ mi n yaa d mengã yell n pak-d n yɩɩda. Wakat ninga, pa nana tɩ d yãk d sã n na n lʋɩɩsa sẽn nafd tõndã taoore, wall yaa sẽn nafd d taabã la d na n lʋɩɩs taoor ye. Yɩl n bãng n maan tɩ zemsã pa nana ye. La bõe n na n sõng-do? Pipi, d segd n bao n bãnga a Zeova sẽn maan tɩ wilg a nimbãan-zoeere, la neb a taab me sẽn wilg b nimbãan-zoeer to-to. Sẽn paase, d bao n bãng d sẽn tõe n dɩk Wẽnnaam togs-n-taar to-to, la d tags rẽ sẽn na n naf-d to-to wã.

4. a) Bõe yĩng t’a Zeova tʋm malɛgs Sodom tẽngã? b) A Lot ne a zakã rãmb kibarã wilgda tõnd bõe?

⁴ Kibay wʋsg n be Biiblã pʋgẽ, n wilgdẽ t’a Zeova yaa nimbãan-zoeta. Tẽeg-y-yã a sẽn maan n fãag a Lotã. Sodom ne Gomoor nebã tʋʋm-beedã ra sãamda nin-tɩrg a Lot sũur “hal wʋsgo.” Sɩd me, a Zeova gesame tɩ tẽn-kãensã nebã segda ne sãoongo, b wẽn-kɩɩsgã yĩnga. (2 Pɩy. 2:7, 8) A Zeova tʋma malɛgs tɩ b tɩ sõng a Lot t’a põse. B pẽdga yẽ ne a zakã rãmb tɩ b zoe n yi tẽngã. Ad Biiblã sẽn yeele: “Yẽ sẽn kaoosdã, dapa [malɛgsã] gãda yẽ ne a pagã la a kom-pugli a yiibã nus n tɛ bãmb n yiis tẽngã pʋgẽ, Zu-soabã sẽn zoe yẽ nimbãanegã yĩnga.” (Sɩng. 19:16, Wẽnnaam Sebre, 1983) Woto wilgdame tɩ sẽn wa n yaa zu-loɛɛg ning fãa la d tara, a Zeova neeme la a mi rẽ sẽn namsd tõnd to-to wã.—Eza. 63:7-9; Zak 5:11; 2 Pɩy. 2:9.

5. Bõe la Biiblã yeta, tɩ sõngd tõnd tɩ d bãng d sẽn tõe n maan to-to n wilg tɩ d yaa nimbãan-zoɛtba?

⁵ A Zeova maana bũmb toor-toor sẽn wilgd t’a yaa nimbãan-zoeta, la a wilga a nin-buiidã tɩ segdame tɩ bãmb me yɩ nimbãan-zoɛtba. D tẽeg noor a sẽn da kõ Israyɛll nebã. A yeelame tɩ ned sã n tar a to samde, samdã soab tõe n deega a fu-goabgã tɩ yɩ kaset t’a na n wa yaoome. (Karm-y Yikr 22:25, 26.) La a segd n lebs-a-la a fu-goabgã tɩ wĩndgã nan pa kẽ, sẽn na yɩl t’a paam n pili. Samdã soab sã n pa nimbãan-zoɛta, a pa na n dat n lebs fu-goabgã ye. La noorã wilgdame t’a Zeova ratame t’a nin-buiidã yɩ nimbãan-zoɛtba. Yam-bʋg la d tõe n dɩke? D tẽed-n-taag sã n namsdẽ tɩ d tõe n maan bũmb n sõng-a, bɩ d zoe a nimbãaneg n sõng-a.—Kol. 3:12; Zak 2:15, 16; karm-y 1 Zã 3:17.

6. A Zeova sẽn da ket n kʋmd Israyɛll nebã nimbãaneg baa b sẽn da mi n kɩɩs-a wã wilgda tõnd bõe?

⁶ Baa Israyɛll nebã sẽn da mi n kɩɩs a Zeova wã, a ra ket n wilgdame t’a kʋmda b nimbãanega. Biiblã yeelame: ‘Sẽn-Ka-Saab sẽn yaa bãmb ba-rãmbã  Wẽnnaamã tʋma b no-rɛɛsdb tɩ b wa keoog-ba, bãmb sẽn dag n zoet b nebã, la b roogã nimbãanegã yĩngã.’ (2 Kib. 36:15) Segdame tɩ tõnd me zoe neb nins sẽn nan pa mi a Zeova wã nimbãanega, bala b tõe n wa teka yam, n lebg a zo-rãmba. A Zeova pa rat t’a bʋ-kaoorã sasa bɩ ned baa a ye sãam ye. (2 Pɩy. 3:9) Woto wã, nand tɩ Wẽnnaam sãam nin-wẽnsã, d ket n wɩngd ne a nimbãan-zoeerã koɛɛg moonego.

7, 8. Yel-bʋg la zak a ye rãmb paam-yã, n kɩs sɩd tɩ yaa a Zeova n fãag-ba?

⁷ Rũndã-rũndã me, wʋsg tõe n kõo kaset t’a Zeova zoeta sẽn tũud-b yẽ wã nimbãanega. Ad makr a ye. Yʋʋmd 1990 wã sẽnese, Bosni buud toɛy-toɛyã neb wa n yikame n zabd taab n kʋʋd taaba. Daar a ye, yʋʋm 12 biig yʋʋr sẽn boond t’a Milãn ne a roagdb la a yao, n paas a Zeova Kaset rãmb a taab n kẽ kaar n na n yi Bosni n kẽng Sɛrbi. B ra rebda rasem a tãab tigis-kãsenga, t’a Milãn roagdbã tog n deeg lisg be. B sẽn ta toadgẽ wã, sodaasã kɩtame t’a Milãn rãmb zakã neb sigi, b sẽn yaa bu-zẽng nebã yĩnga, la b bas kaarã t’a loog ne neb a taabã. A Milãn rãmb maana rasem a yiib beenẽ, tɩ soda-naabã yaool n bool a taoor soabã n na n bãng a sẽn segd n maan-b bũmb ninga. Soda-naabã ra yasa a Milãn rãmb sɛɛgẽ n gomda. B wʋma taoor soabã sẽn leok yaa: “Tall-y-b n kẽng kɛɛnga, n tão-b bug-raoog n kʋ!”

⁸ Soda-naabã wa n yas n gomda ne a sodaasã, tɩ sãamb a yiib kolg a Milãn rãmb zakã neba, n yeel tɩ bãmb yaa a Zeova Kaset rãmba, la tɩ yaa saam-biis a taabã sẽn be kaarã pʋgẽ wã n togs-b yellã. B yeela a Milãn ne a yaoã tɩ b wa kẽ bãmb mobillẽ wã n pasg toadgã, bala pa kambã sɛb la sodaasã get ye. B yeela kambã roagdbã tɩ b kẽn nao n gilg sodaasã biru wã, n pasg toadgã n yek bãmba. Rabeemã yõka a Milãn t’a pa mi a sã n tog n laame bɩ n kelem ye. A roagdbã soka sãamb a yiibã yaa: “Yãmb tagsdame tɩ b na n basa tõnd tɩ d loog woto?” La b sɩd kẽn n loogame. Yaa wa sodaasã meng pa yã-b ye. Yɩɩ woto tɩ b roagdbã pasg toadgã n tɩ paam b kambã tɩ b tũ taab n kẽng tigis-kãsengã. B kɩsa sɩd tɩ yaa a Zeova n leok b pʋʋsgo, n sõng-ba. La Biiblã zãmsg sõnga tõnd tɩ d miẽ tɩ pa wakat fãa la a Zeova maand bũmb vẽeneg-vẽeneg n kolg neb sẽn tũud-a ye. (Tʋʋ. 7:58-60) Baasgo, ad a Milãn sẽn yeele: “Yaa wa a Zeova kɩtame tɩ malɛgs lob sodaasã zondo, n fãag tõndo.”—Yɩɩn. 97:10.

9. A Zeezi sẽn yã kʋʋngã, a manesem yɩɩ wãna? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.)

⁹ A Zeezi me wilga nimbãan-zoeer meng-menga. A ra kʋmda nebã, bala a ra neeme tɩ b “yɛɛme tɩ b nensã yeege, n yaa wa piis sẽn ka tar pe-kɩɩm ye.” Bõe la a maan-yã? Biiblã yeelame t’a “sɩngame n zãms-b bũmb wʋsgo.” (Mat. 9:36; karm-y Mark 6:34.) Fariziẽ-rãmbã yẽ ra pa kʋmd nebã nimbãanega, b ra pa baood n sõng-b me. (Mat. 12:9-14; 23:4; Zã 7:49) Wa a Zeezi, yãmb me rata ne y sũur fãa n sõng nebã tɩ b bãng a Zeova bɩ?

10, 11. Yaa yell fãa pʋgẽ la zems tɩ d wilg nimbãan-zoeer bɩ? Wilg-y y leoorã võore.

¹⁰ La yell ning pʋgẽ, pa zems tɩ d wilg nimbãan-zoeer ye. Wala makre, a Zeova ra yeela rĩm a Sayull t’a kʋ Amalɛk nebã fãa sẽn da yaa Israyɛll bɛɛbã, la b rũmsã fãa. La a Sayull basa Amalɛk rĩm a Agaag ne rũms kẽer n pa kʋ ye. Tõe t’a ra tagsdame t’a sẽn maanã yaa nimbãan-zoeere, la yaa a Zeova noor la a kɩɩs-yã.  Kɩtame t’a Zeova yeel t’a pa na n le yɩ rĩm ye. (1 Sãm. 15:3, 9, 15) A Zeova yaa bʋ-kaood sẽn kaood bʋʋd tɩrga. A mii sẽn be nebã sũyẽ wã. Sã n pa zems t’a kʋm ned nimbãanega, a miime. (Wiis. 2:17; Eze. 5:11) Ka la bilfu, a na n sãama neb nins fãa sẽn pa rat n sak-a wã. (2 Tes. 1:6-10) Wakat kãnga, a pa na n zoe nin-wẽng baa a ye nimbãaneg ye. A na n sãam-b lame, la a fãag nin-tɩrsã, tɩ wilg t’a kʋmda nin-tɩrsã nimbãanega.

¹¹ La yaa vẽeneg tɩ pa tõnd n segd n kao nebã bʋʋdo, n wilg sẽn segd-a ne sãoong bɩ sẽn na n põs-a ye. D we n maan d sẽn tõe fãa n sõng-ba. La bõe la d tõe n maan tɩ wilg tɩ d kʋmda d taabã nimbãanega? D ges bũmb a wãn d sẽn tõe n maane.

12. Bõe la d tõe n maan tɩ wilg tɩ d kʋmda d taabã?

¹² D sõngd d taabã. A Zeova ratame tɩ kiris-nebã sẽn maood n na n dɩk a Zeezi togs-n-taarã kʋmd b tẽed-n-taasã la neb a taabã nimbãanega. (Zã 13:34, 35; 1 Pɩy. 3:8) Kʋm ned nimbãaneg rat n yeelame tɩ f “naag-a a toogã pʋgẽ.” Nimbãan-zoɛt sã n yã ned sẽn namsde, a maanda a sẽn tõe sẽn na yɩl n sõng-a. Bɩ d mi n tags n ges d sẽn tõe n maan n sõng d taabã. Wala makre, d tõe n sõnga ned ne a zakã tʋʋmã, wall d tɩ ra a teed n wa kõ-a.—Mat. 7:12.

13. Sabab-wẽng poore, Wẽnnaam nin-buiidã maanda bõe?

¹³ Naag-y n sõng-y nebã sabab-wẽng poore. Sabab-wẽng sã n paam neba, d rat n maana bũmb n wilg tɩ d kʋmda b nimbãanega. Nebã miime t’a Zeova Kaset rãmbã nong n sõngda sabab-wẽnsã sẽn paam-b rãmbã. (1 Pɩy. 2:17) Wala makre, yʋʋmd 2011 wã, tẽn-digimdg ne sunami n zĩnd Zapõ tẽngã. Saam-bi-poak sẽn da be zĩig sabab-kãngã sẽn sãam teed wʋsg yeelame t’a sẽn wa n yã a tẽed-n-taas sẽn yi Zapõ tẽns a taab la tẽn-zẽms n wa, n na n sõng n maneg bãmb rotã la Rĩungã rotã, belsa yẽ la keng a raood hal wʋsgo. A paasame: “Yel-kãngã kɩtame tɩ m bãng tɩ  nebã yell paka a Zeova, la t’a nin-buiidã me kʋmda taab nimbãanega. Dũniyã gill zugu, saam-biisã pʋʋsda d yĩnga.”

14. Bõe la y tõe n maan n sõng bãad-rãmbã la sẽn kʋʋl-bã?

¹⁴ Sõng-y bãad-rãmbã la sẽn kʋʋl-bã. D sã n ges bãasã la kʋʋlmã sẽn namsd nebã, d pa tõe n pa kʋm b nimbãaneg ye. D yãgdame n dat tɩ bãasã la kʋʋlmã fãa sa. Rẽ n so tɩ d pʋʋsd n kotẽ tɩ Wẽnnaam Rĩungã wa. La nananda, d maanda d sẽn tõe, n sõngd bãad-rãmbã la sẽn kʋʋl-bã. Wala makre, d tẽed-n-taas a yiib n sõng seb-gʋlsd a ye ma, t’a gom rẽ yelle. A ma wã ra kʋʋlame, n leb n bẽed alzayimeere. Daar a ye, a pa tõog a rʋʋdmã ye. A sẽn wa n yẽesd zĩigã la a wʋm b sẽn wẽ kʋɩlengã, t’a tɩ pak n mik tɩ yaa a Zeova Kaset rãmb a yiib sẽn da mi n wat n sõsd ne-a. Saam-bi-pogs a yiibã sok-a-la a sã n datame tɩ b sõng-a, t’a yeel yaa: “Yaa yãnd yẽ, la sõng-y-ma.” B sõng-a lame n yẽes zĩigã, n maan te n kõ-a, la b sõs ne-a n kaoos bilfu. A biigã sũur yɩɩ noog wʋsgo, t’a yeel t’a Zeova Kaset rãmbã “tũuda b sẽn moond n yet nebã.” Rẽ yĩnga, y kʋmda bãad-rãmbã ne sẽn kʋʋl-bã nimbãanega, n maand yãmb sẽn tõe fãa n na n sõng-b tɩ b paam yolsg bilf bɩ?—Fili. 2:3, 4.

15. D sã n moond koɛɛgã, wãn to la nafd nebã?

¹⁵ Sõng-y nebã tɩ b bãng a Zeova. D sẽn ne nebã zu-loeesã kɩtame tɩ d rat n sõng-b tɩ b paam Wẽnnaam zoodo. Bũmb kae d sẽn tõe n maan tɩ naf nebã n ta d sẽn na n sõng-b tɩ b bãng Wẽnnaam, la b bãng a Rĩungã sẽn na n wa maan n kõ ãdem-biisã ye. D leb n tõe n sõng-b lame tɩ b bãng tɩ b sã n tũud Wẽnnaam noyã la a saglsã, yaa b neer yĩnga. (Eza. 48:17, 18) Sɩd-sɩda, ne koe-moonegã maasem, d waoogda a Zeova la d wilgdẽ tɩ d kʋmda d taabã nimbãanega. Bɩ y tags n ges y sã n pa tõe n paas y koe-moonegã.—1 Tɩm. 2:3, 4.

16. Ned sã n yaa nimbãan-zoɛta, wãn to la nafd-a?

¹⁶ Logtoɛɛmbã yeelame tɩ ned sã n yaa nimbãan-zoɛta, paasda a yĩnsã laafɩ, t’a sũur noom ne a menga, tɩ zems-n-taar me be yẽ ne a taabã sʋka. D sã n minim n sõngd sẽn namsd-bã, kõta sũ-noogo, sõngdame tɩ d tẽed manegre, n pa wae n tagsdẽ tɩ nebã pa nong d zĩigẽ, wall d tagsd yɛl sẽn komsd raood ye. Hakɩɩka, d sã n kʋmd d taabã, nafda tõnd mengã! (Efɛ. 4:31, 32) D sã n sõngd nebã d sẽn nong-b yĩnga, d tara sũur pʋgẽ bãane, bala d miime tɩ d sẽn maandã yaa a Zeova raabo. Ned sã n yaa nimbãan-zoɛta, sõngdame t’a yɩ sɩd-sõng wall pʋg-sõngo, roagd sẽn get a kamb yell sõma, t’a zood me yaa zood hakɩɩka. Sẽn paase, ned sã n nong n kʋmd a taabã, naoor wʋsgo, yẽ me paamdame tɩ b kʋmd a nimbãaneg n sõngd-a.—Karm-y Matye 5:7; Luk 6:38.

17. Bõe yĩng tɩ d rat n bɩɩs nimbãan-zoeere?

¹⁷ Yaa sɩd tɩ d sã n yaa nimbãan-zoɛta, nafda tõnd mengã, la pa rẽ yĩng la d sẽn dat n bɩɩs nimbãan-zoeerã ye. Yaa d sẽn dat n dɩk a Zeova togs-n-taare, t’a yʋʋrã paam waoogrã yĩnga. A nonglmã la a nimbãan-zoeerã ka tar mak-n-taar ye. (Yel. 14:31) Yẽ togs-n-taar la d fãa segd n dɩke. Bɩ d maan d sẽn tõe fãa, n yɩ nimbãan-zoɛtb wa a Zeova. Rẽ, tõnd ne d tẽed-n-taasã zems-n-taar na n paasame, tɩ laafɩ be tõnd ne neb a taabã me sʋka.—Gal. 6:10; 1 Zã 4:16.