1, 2. Bõe n paam a Poll ne a Sɩlas Filip tẽngẽ wã? (Ges-y fotã sẽn be yĩngrã.)

MISIONEER-DÃMB a yiib la b yõk n kẽes roogo. Wa n taa yʋn-sʋka, tɩ b zĩ likã pʋgẽ, n lebg n tagsd yellã sẽn yɩ to-to wã. B karsã ra balgame, tɩ b pa tõe n yẽrg ye. Ned fãa poor yaa basa, bala, b pãb-b-la ne kalwaase. Yaa Filip tẽngã pʋgẽ. Yãmb mii misioneer-kãensã bɩ? Yaa a Poll ne a Sɩlas. (Tʋʋ. 16:23, 24) A Poll rãmb ra moonda koɛɛgã baraar yi-beoogã, tɩ neb sũ taab n wa yõk-b n tɛ n kẽng raagẽ wã, n tall-b n ta bʋ-kaoodbã taoore. Tao-tao bala, bʋ-kaoodbã kɩtame tɩ b pãrs b futã la b pãb-b ne kalwaase. (Tʋʋ. 16:16-22) B sẽn maan-b bũmb ningã yaa kɛgr menga! Bala, a Poll sẽn da yaa Rom tẽng-n-biigã, ra segdame tɩ b reng n kao a bʋʋdo. *

² A Poll sẽn wa n be bãensã roogẽ n tagsd yɛlã sẽn yɩ to-to baraarã, a ra tagsda Filip nebã me yelle. Tẽns nins a sẽn kẽngã wʋsg ra tara zʋɩf-rãmb karen-doogo. La Filip tẽngã zʋɩf-rãmbã ra pa tar karen-doog ye. B sã n da rat n tigim taab n pʋʋse, b yita tẽngã n kẽng kʋɩlg a ye noore. (Tʋʋ. 16:13, 14)  Zʋɩf-rãmb sã n be tẽngẽ, tɩ b rapã sõor pa ta piiga, b pa tõe n paam karen-doog be ye. Tõe tɩ Filip zʋɩf-rãmb sʋka, rapã pa ta piig ye. Filip nebã sũur da nooma ne b sẽn da paam n yaa Rom tẽng-n-biisã, hal n da wukd b mense, baa b sẽn da pa tar lohorem zãng wa Rom nebã. (Tʋʋ. 16:21) Tõe tɩ yaa rẽ yĩng la b sẽn pa tags t’a Poll ne a Sɩlas sẽn da yaa zʋɩf-rãmbã me tõe n yɩɩ Rom tẽng-n-biisã. Sẽn yaa a soab fãa, b sẽn kɩt tɩ b kẽes-b roogã yaa bũmb sẽn yaa kɛgre.

3. Bõe n da tõe n sãam a Poll sũuri, la a manesem yɩɩ wãna?

³ Tõe me t’a Poll tẽega sẽn sɩng to-to t’a wa be Filip tẽngẽ wã. Kiis a wãn sẽn looge, a ra bee Aazimineere, Eze mogrã rʋʋnde. A sẽn wa n be be wã, a ra rat n tɩ moona koɛɛgã zĩis kẽere, la vʋʋsem sõngã gɩdg-a lame. Yaa wa vʋʋsem sõngã ra ratame t’a kẽng zĩig a to. (Tʋʋ. 16:6, 7) Yɛɛnẽ? A sẽn wa n be Torwaasã, a yãa bõn-makre. Ned n yeel-a yaa: “Wa-y Masedoan.” A Poll bãnga a Zeova sẽn dat t’a maanã. Rẽ n so t’a yik tao-tao n kẽng Masedoan. (Karm-y Tʋʋm 16:8-10.) La a sẽn ta Masedoanã, bõe n maane? Pa kaoos la b yõk-a n kẽes roog ye. Bõe yĩng t’a Zeova bas tɩ yel-kãnga paam a Polle? A na n paa bãens roogẽ wã n kaoos wakat a wãna? Baa a Poll sã n da sokda a meng woto me, a pa bas tɩ rẽ koms a tẽebã la boog a sũ-noogã ye. Sẽn kolg yʋn-sʋka, yẽ ne a Sɩlas “ra pʋʋsdame, la b yɩɩnd n waoogd Wẽnnaam.” (Tʋʋ. 16:25) Wẽnnaam laafɩ wã kɩtame tɩ b yamã gãande, tɩ b sũyã kenge.

4, 5. a) Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel t’a Poll yellã buud tõe n paama tõndo? b) Wãn to la a Poll yɛlã toeem-yã?

⁴ Tõe tɩ wa a Polle, wakat n zĩnd tɩ yãmb me kos Wẽnnaam sõngr sẽn na yɩl n bãng n yãk yam bũmb ning pʋgẽ. Yãmb wa n yãka y sẽn na n maanegã, n da tagsdẽ tɩ yaa Wẽnnaam n wilg-y sor ne a vʋʋsem sõngã maasem. La yɛlã pa yɩ wa y sẽn da magã ye. Tõe tɩ waa ne zu-loeese, pa rẽ bɩ kɩtame tɩ y toeem bũmb wʋsg y vɩɩmã pʋgẽ. (Koɛ. 9:11) Y sã n mi n lebg n tẽege, tõe tɩ y sokda y meng yaa: ‘Bõe yĩng t’a Zeova bas tɩ yɛl a woto paam maam?’ Sã n wa yaa woto, bõe n na n sõng-y tɩ y kell n tõog toogo, n kɩs sɩd t’a Zeova na n sõng-y lame? A Poll ne a Sɩlas kibarã na n sõng-y lame tɩ y bãnge.

⁵ A Poll ne a Sɩlas sẽn wa n yɩɩnd n pẽgd Wẽnnaamã, bũmb ned baa a ye sẽn da pa tẽed n maane. Tao-tao bala, tẽn-digimd-kãseng n zĩndi, tɩ bãens roogã kʋɩlensã fãa pagse. Bi-beesã fãa bãens sogsame. Gũudã ra rat n kʋ a menga, la a Poll yeel-a lame t’a ra maan a meng bũmb ye. Gũudã ne a zakã rãmb reega lisg n lebg kiris-neba. Beoogã sẽn vẽege, bʋ-kaoodbã tʋma gũudb tɩ b wa yiis a Poll ne a Sɩlas bãens roogẽ wã, la b kɩt tɩ b loog ne laafɩ. Bʋ-kaoodbã sẽn wʋm t’a Poll ne a Sɩlas yaa Rom tẽng-n-biisã, b bãngame tɩ bãmb sẽn maan-b bũmb ningã pa zems ye. B wa b toore, n na n yãag-b tɩ b yi tẽngã. La a Poll ne a Sɩlas reng n kẽnga a Lidi sẽn deeg lisg paalmã nengẽ, n na n tɩ pʋʋs-a la b looge. B bẽda ne rẽ, n keng b tẽed-n-taasã sẽn be Filipã raoodo. (Tʋʋ. 16:26-40) Ges-y koe! Yɛlã toeema zĩig pʋgẽ!

6. Bõe yell la d na n gom sõs-kãnga pʋgẽ?

⁶ A Poll ne a Sɩlas kibarã wilgda tõnd bõe? A Zeova tõe n maana bũmb ned baa a ye sẽn da pa tẽede. Rẽnd d sã n wa  tar zu-loɛɛga, d pa segd n maan yɩɩr tɩ loog ye. A Poll sɩd bãnga woto. Lɛtr ning a sẽn wa n gʋls Filip kiris-nebã wilgda rẽ. Lɛtrã pʋgẽ, a sagl-b lame tɩ b ra maan yɩɩre, la a wilg Wẽnnaam laafɩ wã sẽn tõe n sõng-b to-to. Sõs-kãnga pʋgẽ, d na n deng n wɛgsa a goam nins sẽn be Filip-rãmb 4:6, 7 wã. (Karm-y-yã.) Rẽ poore, d na n tẽega Biiblã kibay a taab sẽn wilgd a Zeova sẽn maan bũmb ned sẽn da pa tẽede. D leb n na n yãa “Wẽnnaam laafɩ wã” sẽn tõe n sõng-d to-to tɩ d tõog toogo, n kɩs sɩd t’a Zeova bee tõnd sõngr yĩnga.

7. A Poll sẽn gʋls Filip kiris-nebã lɛtr ningã pʋgẽ, bõe la a wilg-yã? Yam-bʋg la tõnd me tõe n dɩke?

⁷ Sãmbg kae tɩ Filip kiris-nebã sẽn karem a Poll lɛtrã, b tẽega bũmb ning sẽn da paam yẽ ne a Sɩlasã, la a Zeova sẽn maan yel-solemd n sõng-bã. A Poll gʋlsa lɛtrã n na n sõng-b tɩ b bãng bõe? A ra ratame tɩ b bãng tɩ zu-loees sasa, b pa segd n maan yɩɩr ye. B segd n wɩnga ne pʋʋsgo. Rẽ, b na n paama Wẽnnaam laafɩ wã. A Poll yeel-b lame tɩ ‘Wẽnnaam laafɩ wã yɩɩda ninsaalbã bãngr fãa.’ Rat n yeelame tɩ bõe? Biibl-dãmb kẽer pʋgẽ, b yeelame tɩ Wẽnnaam laafɩ wã ‘zʋʋga tõnd sẽn tõe n mamsã,’ bɩ ‘zʋʋga ninsaal sẽn tõe n magã fãa.’ A Poll gomdã wilgdame tɩ “Wẽnnaam laafɩ wã” yɩɩda tõnd sẽn tõe n tagsã fãa. D sã n wa tar zu-loɛɛga, tɩ wõnd pa tar tɩɩm, d tẽeg t’a Zeova tara a tɩɩm. A tõe n maana bũmb d sẽn pa tẽede.—Karm-y 2 Pɩyɛɛr 2:9.

8, 9. a) Baa b sẽn maan a Poll kɛgr Filip tẽngẽ wã, bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ baasa neere? b) Bõe yĩng tɩ Filip kiris-nebã ra tõe n kɩs sɩd t’a Poll goamã yaa sɩda?

⁸ Filip kiris-nebã sẽn wa n karemd a Poll lɛtrã, tõe tɩ b tẽega bũmb ning sẽn da paam a Poll ne a Sɩlas yʋʋm piig sẽn loogã, la bũmb nins fãa a Zeova sẽn maan n sõng bãmb rẽ tɛkã, tɩ keng b raoodo. Baa a Zeova sẽn bas tɩ b maan a Poll ne a Sɩlas kɛgrã, baasa neere. Bala, kɩtame tɩ Filip kiris-nebã ra tar lohorem n moond koe-noogã. (Fili. 1:7) Filip tẽngã bʋ-kaoodb ra pa na n saag n maan kiris-nebã tigingã sẽn nan lugl b tẽngẽ wã bũmb ye. A Poll sẽn maan tɩ b bãng tɩ yẽ yaa Rom tẽng-n-biigã, tõe tɩ yaa rẽ n kɩt t’a Luk tõog n pa Filip a Poll ne a Sɩlas loogrã poore. Sã n yaa woto, a Luk tõog n sõnga sẽn nan lebg-b kiris-nebã n paase.

⁹ Filip kiris-nebã sẽn wa n karemd a Poll lɛtrã, b ra miime tɩ pa goam woto bal ye. Yẽ menga paama zu-loees ka tɛka, hal tɩ pa yɩ nana ne-a ye. A sẽn wa n gʋlsd lɛtrã meng t’a ra bee bãens roog Rom soolmẽ wã. Baa ne rẽ, a ra ket n wilgdame t’a tara “Wẽnnaam laafɩ wã.”—Fili. 1:12-14; 4:7, 11, 22.

10, 11. D sã n wa maand yɩɩr yell ning poorẽ, bõe la d segd n maane? D tõe n kɩsa sɩd t’a Zeova na n maana bõe?

¹⁰ Bõe n na n sõng-d tɩ d ‘ra maan yɩɩr ne bũmb baa fʋɩ,’ la d paam “Wẽnnaam laafɩ wã”? A Poll sẽn yeel Filip kiris-nebã bũmb ningã wilgdame tɩ yɩɩrã tɩɩm yaa pʋʋsgã. Rẽnd d sã n wa maand yɩɩre, d segd n pʋʋsa Wẽnnaam, n togs sẽn namsd tõndã. (Karm-y 1 Pɩyɛɛr 5:6, 7.) D segd n pʋʋs-a lame, n kɩs sɩd zãng t’a geta d yelle. Wakat fãa bɩ d pʋʋsd a Zeova barka, a sẽn zoe n maan bũmb nins n kõ-dã yĩnga. D tẽegdẽ me t’a tõe n maana “hal wʋsg n yɩɩg tõnd sẽn kot fãa, wall d sẽn tagsd fãa.”—Efɛ. 3:20.

 ¹¹ Wa sẽn yɩ to-to a Poll ne a Sɩlas nengẽ wã, tõe t’a Zeova sẽn na n maan n sõng-dã na n ling-d lame. Tõe tɩ pa na n yɩ wa yel-solemd ye. La na n yɩɩ sõngr ning d sẽn datã. (1 Kor. 10:13) Pa rat n yeel tɩ d segd n saga d nus n zĩẽ n gũudẽ t’a Zeova wa welg yellã n kõ-d ye. D segd n maana bũmbu. (Rom. 12:11) D tʋʋm-tʋmdɩ wã sã n zems ne d sẽn pʋʋs n kosã, wilgdame tɩ d sɩd ratame t’a Zeova reeg d kosgã. Woto, a na n paam n ning-d-la barka. D pa segd n yĩm t’a Zeova tõe n maana hal tɩ yɩɩg tõnd sẽn kosã, wall d sẽn da magã ye. Wakat ninga, a maanda d sẽn da pa tẽede, hal tɩ ling-du. Bɩ d lebg n tẽeg Biiblã kibay a wãna. Na n kɩtame tɩ d maneg n kɩs sɩd t’a Zeova tõe n maana bũmb ned sẽn da pa tẽede, n sõng-do.

12. a) Rĩm a Senakeriib sẽn wa n dat n zab n deeg Zerizalɛmmã, bõe la rĩm a Ezekɩyaas maan-yã? b) A Zeova sẽn welg yellã to-to wã wilgda tõnd bõe?

¹² Biiblã pʋgẽ, d yãta kibay wʋsg sẽn wilgd a Zeova sẽn maan bũmb ned sẽn da pa tẽede. Wala makre, rĩm a Ezekɩyaas naamã sasa, Asiiri rĩm a Senakeriib wa n zab n deesa Zida soolmã tẽns nins fãa sẽn gũbg ne lalsã, tɩ kell Zerizalɛm bala. (2 Rĩm. 18:1-3, 13) A wa n yikame n na n zab n deeg Zerizalɛm. A Ezekɩyaas manesem yɩɩ wãna? A pʋʋsa a Zeova n kos sõngre, la a tɩ kos no-rɛɛs a Ezayi saglse. (2 Rĩm. 19:5, 15-20) La a talla yam me, n sak n yao yaood ning rĩm a Senakeriib sẽn yeel t’a yaoã. (2 Rĩm. 18:14, 15) Sẽn paase, a kɩtame tɩ b maan bũmb toor-toor n na n segl b mense, sã n wa mik tɩ Asiiri sodaasã na n gũbga tẽngã n kaoose. (2 Kib. 32:2-4) Yellã baasa wãna? A Zeova tʋma malɛk t’a wa kʋ Asiiri sodaas tus koabg la pis-nii la a nu yʋn-yɛnga. Yaa bũmb ned sẽn da pa tẽede. Baa a Ezekɩyaas menga!—2 Rĩm. 19:35.

13. a) Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Zozɛf kibarã pʋgẽ? b) Bõe la a Saara paam-yã, tɩ yaa bũmb a sẽn da pa tẽede?

¹³ D tẽeg bũmb ning sẽn paam a Zakoob biig a Zozɛfã me. A sẽn wa n be bãensã roogẽ Ezɩptã, a ra pa mi t’a na n wa yɩɩ yiib-n-soab soolmã pʋgẽ, la tɩ ne yẽ maasem a Zeova na n kɩtame t’a ba wã zak rãmb ra ki kom ye. (Sɩng. 40:15; 41:39-43; 50:20) Sãmbg kae t’a Zeova sẽn maanã yɩɩga a Zozɛf sẽn da tẽedã fãa. D tẽeg a Zozɛf yaab tʋbrakẽeg a Saara me yelle. Rẽ yĩnga, a Saara sẽn da zoe n kʋʋlã, a ra pa tagsd tɩ yaa a tʋm-tʋmd-poakã sẽn dog biig ningã n na n kell n yɩ a biig sɩda? A ra tẽedame t’a Zeova na n kɩtame t’a mengã rog  biig sɩda? A Izaak rogmã yɩɩ bũmb a Saara sẽn da pa tẽede.—Sɩng. 21:1-3, 6, 7.

14. Bõe yĩng tɩ d kɩs a Zeova sɩd zãng-zãnga?

¹⁴ D miime tɩ sã n pa dũni-paalgã pʋgẽ, a Zeova pa na n kɩt tɩ d zu-loeesã fãa sa ye. D pa kot t’a maan yel-soalem d vɩɩmã pʋgẽ ye. La d miime tɩ pĩnd wẽndẽ, a Zeova maana bõn-kãsems n sõng a nin-buiidã. A Zeova pa toeem ye. (Karm-y Ezayi 43:10-13.) Woto kɩtame tɩ d kɩs-a sɩd zãng-zãnga. D miime tɩ sẽn wa n yaa a soab fãa, a na n sõng-d lame tɩ d tõog n maan a raabã. (2 Kor. 4:7-9) A Ezekɩyaas la a Zozɛf ne a Saara kibayã sõngda tõnd tɩ d bãng tɩ d sã n wa tar zu-loɛɛg tɩ wõnd yɩɩda d nugu, n kell n maan sɩd ne a Zeova, a na n sõng-d lame.

15. Bõe la d tõe n maan n ket n paamd “Wẽnnaam laafɩ wã”? Bõe n kɩt tɩ d tõe n paam a Zeova zoodo?

¹⁵ Baa d sã n wa tar zu-loeese, bõe la d tõe n maan n ket n paamd “Wẽnnaam laafɩ wã”? D segd n modgame tɩ tõnd ne a Zeova zoodã kell n tall pãnga. Yaa a Zeezi sẽn ki tɩ yɩ maoongã yĩng bal la d tõe n paam a Zeova zoodo. Yaa bõn-kãseng a Zeova sẽn maan ãdem-biisã neer yĩnga. A Zeezi maoongã maasem yĩnga, a Zeova kõta tõnd d yel-wẽnã sugri, tɩ d tõe n paam sũur-kaset sẽn yaa sõma, la d paam n lebg a zo-rãmba.—Zã 14:6; Zak 4:8; 1 Pɩy. 3:21.

16. D sã n paam “Wẽnnaam laafɩ wã,” wãn to la na n sõng-do? Rɩk-y makre.

¹⁶ D sã n paam “Wẽnnaam laafɩ wã,” wãn to la na n sõng-do? Biiblã yeelame tɩ ‘Wẽnnaam laafɩ wã na n gũu tõnd sũyã ne d tagsa wã,’ Kirist Zeezi maasem yĩnga. (Fili. 4:7) Gɛrk gom-bil ning b sẽn lebg tɩ “gũ” wã bilgda b sẽn na n yãk sodaas tɩ b gũ tẽnga. Filip nebã sã n da kẽ yʋng fãa, b ra tõe n gũsa tamm, bala b ra miime tɩ sodaas n gũud tẽngã. Tõnd me sã n paam “Wẽnnaam laafɩ wã,” kɩtdame tɩ d yam gãe, tɩ d sũy keeme. D miime t’a Zeova geta d yelle, la t’a ratame tɩ d vɩɩmã tall barka. (1 Pɩy. 5:10) Woto kɩtame tɩ d pa basd tɩ d zu-loeesã koms d raoodo, wall kɩt tɩ d maan yɩɩr tɩ loog noor ye.

17. Bõe yĩng tɩ d kɩs sɩd t’a Zeova na n sõng-d-la to-kãsengã sasa?

¹⁷ Ka la bilfu, to-kãsengã na n sɩngame. (Mat. 24:21, 22) Tõnd ned baa a ye pa mi bũmb nins sẽn tõe n paam-a wakat kãng ye. La d pa segd n maan yɩɩr wʋsg ye. Baa d sẽn pa mi bũmb nins fãa a Zeova sẽn na n maanã, d mii yẽ mengã sõma. D bãngame tɩ bũmb nins a sẽn maan pĩnd wẽndẽ n sõng a nin-buiidã wilgdame tɩ sẽn wa n yaa a soab fãa, a kɩtdame t’a raabã pidsi. Wakat ning menga, a maanda bũmb ned sẽn da pa tẽede! A Zeova sã n maan a buud n sõng tõnd me, kɩtdame tɩ d maneg n neẽ tɩ ‘Wẽnnaam laafɩ wã yɩɩda ninsaalbã bãngr fãa.’