1, 2. a) Sõdg-y bũmb a tãab sẽn yaa paoong a Zeova sẽn kõ-do. b) Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?

A ZEOVA n so bũmb fãa. Ned kae t’a paoong kolg-a ye. (1 Kib. 29:11, 12) La a sẽn yaa kõatã, a pa soogd a paoongã a yembr ye. A kõta baa bũmb nins sẽn be yõod hal wʋsgã. Wala makre, 1) a Rĩungã, 2) koe-moonegã sẽn fãagd yõyã, la 3) a Gomdã sẽn yaa wa paoongã. A Zeova sõnga tõnd tɩ d bãng bõn-kãensã, tɩ lebg tõnd me paoongo. D sũur yaa noog wʋsg ne rẽ. La d sã n pa gũusi, d tõe n wa yĩmame tɩ bõn-kãensã yõodã waoogame. Yaa tɩlɛ tɩ d tẽegd wakat fãa tɩ yaa paoongo, la d nong rẽ ne d sũur fãa. A Zeezi ra yeelame: “Yãmb paoong sẽn beẽ wã, yãmb sũurã me na n zĩnda be.”—Luk 12:34.

² Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n bao n bãnga d sẽn tõe n maan to-to n ket n nong Wẽnnaam Rĩungã, koe-moonegã, la bũmb nins d sẽn bãng Biiblã pʋgẽ wã. Bɩ ned fãa bʋgs n ges a sẽn tõe n maan to-to n maneg n nong bõn-kãensã sẽn be yõod wʋsgã.

3. A Zeezi yel-bũndã pʋgẽ, a yeelame tɩ toandã sak n maana bõe n na n paam kĩndfã? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.)

³ Karm-y Matye 13:45, 46. A Zeezi yel-bũndã pʋgẽ, a goma toand sẽn daad kĩndi n leebdẽ yelle. Toandã wa n yãa kĩndf neerem sẽn yɩɩd yẽ sẽn mi kĩndi ninsã fãa. A sũur yɩɩ noog wʋsg ne kĩndfã, hal t’a koos a sẽn tarã fãa n da-a. A tog n da mii vẽeneg tɩ kĩndfã yõod sɩd waoogame!

4. D sũur sã n noom ne Wẽnnaam Rĩungã wa toandã sũur sẽn yɩ noog to-to ne kĩndfã, d na n maana bõe?

⁴ A Zeezi yel-bũndã wilgda tõnd bõe? Wẽnnaam Rĩungã yaa wa kĩndfã ligd sẽn waoogã. Tõnd sũur sã n noom ne Wẽnnaam Rĩungã wa toandã sũur sẽn yɩ noog to-to ne kĩndfã, d na n sak n basa bũmb fãa sẽn na yɩl n paam n naag Rĩungã poorẽ dãmbã. (Karm-y Mark 10:28-30.) D na n goma neb a yiib sẽn maan woto yelle.

5. Bõe la a Zaase maan-yã, tɩ wilg t’a rat n naaga Rĩungã poorẽ dãmbã?

⁵ A Zaase ra yaa yõor yaood rɛɛgda. A ra zãmba nebã, n lebg rakãagre. (Luk 19:1-9) La daar a ye, a wʋma a Zeezi sẽn gomd Wẽnnaam Rĩungã yell ne neba. Goamã yɩ-a-la noog wʋsgo, t’a yãk yam n na n toeem fasɩ. A yeela a Zeezi yaa: “Zu-soaba, mam na n yãka m paoongã pʋɩ-sʋk n kõ naong rãmba. La mam sã n dag n zãmba ned n deeg a bũmbu, m na n lebsa yẽnda naoor a naase.” A sɩd lebsa nebã b ligdã, la a bas rat-wʋsgã.

6. Bõe la pag a ye maan-yã, la bõe n sõng-a t’a tõog n maan rẽ?

⁶ Sẽn na maan yʋʋm a wãn woto, pag n wʋm Rĩungã koe-noogã tɩ yɩ-a noogo. La yaa pag sẽn da kẽed ne pag a to. A pʋd n da yaa rap sẽn kẽed ne taab la pagb sẽn kẽed ne taabã sull a ye taoor soaba. Sul-kãng ra maooda sẽn na yɩl tɩ laloa wã kõ bãmb me sor tɩ b tõe n maan bũmb kẽere, wa neb a taabã. Pagã wa n sak n sɩnga Biiblã zãmsgo. Rẽ sõng-a lame t’a bãng tɩ Wẽnnaam Rĩungã yaa bũmb sẽn be yõod wʋsgo. A bãngame me tɩ yaa tɩlɛ t’a toeem fasɩ. (1 Kor. 6:9, 10) A sẽn nong a Zeova ne a sũur fãa wã, a basa a minung wẽngã, la a yi b sullã pʋgẽ. A reega lisg yʋʋmd 2009. Yʋʋmd poor bala, a lebga wakat fãa so-pakda. Yaa a sẽn nong a Zeova la a Rĩungã ne a sũur fãa wã n kɩt t’a tõog n toeem woto.—Mark 12:29, 30.

7. Sẽn na yɩl n ket n nong Wẽnnaam Rĩungã ne d sũur fãa, d segd n maana bõe?

⁷ Yɩɩ tɩlɛ ne neb wʋsg sẽn be tõnd sʋkã tɩ b toeem fasɩ sẽn na yɩl n lebg Rĩungã poorẽ dãmba. (Rom. 12:2) La nan pa sa ye. D segd n gũusame tɩ baa fʋɩ ra wa kɩt tɩ d pa le nong Wẽnnaam Rĩungã ye. Wala makre, ligdã la teedã baoobo, yoob wall raglem buud fãa. (Yel. 4:23; Mat. 5:27-29) Sẽn na yɩl n sõng-d tɩ d ket n nong Rĩungã ne d sũur fãa, a Zeova kõ-d-la bũmb a to sẽn yaa paoongo.

8. a) Bõe yĩng tɩ tʋm-tʋmd a Poll yeel tɩ koe-moonegã yaa wa paoong sẽn be ‘yagd laas pʋsẽ’? b) Bõe la a Poll maan tɩ wilgd t’a ra nonga koe-moonegã?

⁸ A Zeezi kõo noor tɩ d taas nebã koe-noogã, n sõng-b tɩ b bãng Rĩungã sẽn yaa a soaba. (Mat. 28:19, 20) Tʋm-tʋmd a Poll sũur da nooma wʋsg ne koe-moonegã. A goma kaool-paalgã koe-noogã mooneg yelle, n yeel tɩ yaa wa paoong sẽn be ‘yagd laas pʋsẽ.’ (2 Kor. 4:7; 1 Tɩm. 1:12) Tõnd sẽn yaa koangdbã, d yaa wa yagd laase. La koɛɛg ning d sẽn moondã yaa wa paoongo, bala kɩtdame tɩ tõnd la neb nins sẽn kelgd tõndã tõe n wa paam vɩɩm sẽn kõn sa wã. Rẽ n so t’a Poll  yeel yaa: “Mam maanda bũmba fãa koe-noogã yĩnga, tɩ m tõe n paam pʋɩɩr a pʋgẽ.” (1 Kor. 9:23) A Poll sẽn da nong koe-moonegã wʋsgã kɩtame t’a maan a sẽn tõe fãa n na n sõng nebã tɩ b bãng Wẽnnaam Rĩungã. (Karm-y Rom-dãmb 1:14, 15; 2 Tɩmote 4:2.) Sõng-a lame me t’a tõog toog baa b sẽn da namsd-a a tũudmã yĩngã. (1 Tes. 2:2) Bõe la tõnd me tõe n maan tɩ wilg tɩ d nonga koe-moonegã wa a Polle?

9. Bõe la d tõe n maan tɩ wilg tɩ d nonga koe-moonegã?

⁹ A Poll ra tũnugda ne segb buud fãa n taasd nebã koɛɛgã, tɩ rẽ me wilgdẽ t’a ra nonga koe-moonegã. Tõnd me maanda wa a Poll la pipi kiris-neb a taabã. D moonda koɛɛgã zak-zaka, zãma zĩisẽ la segb d sẽn paam fãa. (Tʋʋ. 5:42; 20:20) D baooda d sẽn tõe n maan to-to sẽn na yɩl tɩ koɛɛgã ta neb wʋsgo. Wala makre, sẽn tõe-bã rɩkda sõngr so-pakrã, tɩ kẽer lebgd wakat fãa so-pakdba. D tõe n zãmsa buud-gomd a to sẽn na yɩl n moon koɛɛgã, wall d kẽng d tẽngã babg a to, pa rẽ bɩ d pʋd n kẽng tẽn-zẽng n tɩ moone.—Tʋʋ. 16:9, 10.

10. A Irɛn sẽn moon koe-noogã ne a pãng fãa wã, bark bʋs la a paam-yã?

¹⁰ D gom Etazĩni saam-bi-poak a ye sẽn pa kẽ kãadem yelle. A yʋʋr la a Irɛn. A ra rata ne a sũur fãa tɩ neb nins sẽn gomd Risi buud-gomdã n be Etazĩni wã wʋm koe-noogã. Yʋʋmd 1993, a tɩ naaga Risi buud-gomdã koe-moondb sull sẽn da be Niuyork Siti. Wakat kãng tɩ b yaa koe-moondb 20 bala. A Irɛn wɩnga ne koɛɛgã mooneg Risi buud-gomdã pʋgẽ na maan yʋʋm 20. A yeelame tɩ yẽ ket n pa wʋmd buud-gomdã sõma woto ye. La a Zeova ninga yẽ ne koe-moondb a taabã modgrã barka. Rũndã-rũndã, Risi buud-gomdã tigims a yoob n be Niuyork Siti. A Irɛn paam n zãmsa neb wʋsg Biiblã, hal tɩ neb 15 reeg lisgu. B kẽer yaa Betɛllẽ tʋm-tʋmdba, tɩ sãnda yaa so-pakdba, tɩ taab me yaa kãsem-dãmba. Ad a Irɛn sẽn yeele: “M sã n tags n gese, m pa ne tʋʋmd a to m sẽn da tõe n yãk tɩ kõ-m sũ-noog woto ye.” Hakɩɩka, a Irɛn sũur nooma a sẽn paam n moond koe-noogã!

11. D sã n kell n wɩng ne koe-moonegã baa namsg wakate, nafa wã yaa bõe?

¹¹ Tõnd me sũur sã n noom ne koe-moonegã, d na n kell n moona koɛɛgã baa namsg wakate, wa tʋm-tʋmd a Poll. (Tʋʋ. 14:19-22) Yʋʋmd 1930 n tãag 1944, b namsa d tẽed-n-taas nins sẽn da be Etazĩni wã hal wʋsgo. La wa a Polle, b kell n wɩnga ne koɛɛgã moonego. B kẽnga bʋʋd roog sẽn na yɩl n wilg tɩ b tara sor n na n moon koɛɛgã. Naoor wʋsgo, b paama bʋʋm. Yʋʋmd 1943, saam-biig a Nathan Knorr tẽega yell a ye b sẽn tall n kẽng Etazĩni bʋ-kaoodbã sull ning sẽn tar  noor n yɩɩdã taoor n paam bʋʋm. A yeela a tẽed-n-taasã yaa: “D sẽn paam bʋʋmã yaa yãmb sẽn ka bas koɛɛgã moonegã yĩnga. Koe-moondbã sã n da pa ket n tʋmd b tʋʋmdã, bʋʋd goam ra pa gomd ye.” A paasame tɩ b sẽn paam bʋʋmã kɩtame tɩ d tẽed-n-taas sẽn be dũniyã zĩis a taab kell n paam n na n moond koɛɛgã tɩ gɩdgr kae ye. Tẽns a taab me, b talla koe-moonegã yell n kẽng bʋʋdo, n paam bʋʋm. Hakɩɩka, d sẽn nong koe-moonegã, namsg pa tõe tɩ d bas n pa moon ye.

12. Bõe la y rat ne y sũur fãa n maane?

¹² D sã n nong koɛɛgã mooneg ne d sũur fãa, pa lɛɛr-dãmbã sõor d sẽn moond kiuug fãa wã n na n pak-d ye. D na n maana d sẽn tõe fãa, n “moon Wẽnnaam barkã koe-noogã” sõma. (Tʋʋ. 20:24; 2 Tɩm. 4:5) La koe-moonegã sasa, bõe la d na n zãms nebã? Bũmb Wẽnnaam sẽn kõ tõnd tɩ yaa paoongo. Rẽ yell la d na n gom masã.

13, 14. Paoong ning yell a Zeezi sẽn gom Matye 13:52 yaa bõe, la d maanda wãn t’a paase?

¹³ Bũmb nins d sẽn bãng Biiblã pʋgẽ wã me yaa paoong a Zeova sẽn kõ-do. A Zeova yaa Wẽnnaam sẽn yaa sɩd soaba. Yẽ goamã la sɩda. (2 Sãm. 7:28; Yɩɩn. 31:6) A sẽn yaa tõnd Ba wã, a ratame tɩ tõnd me bãng sɩdã. Tõnd sẽn bãng a Zeova wã tɛka, a sõngda tõnd ne a Gomdã maasem tɩ d bãngd bũmb wʋsgo. A tũnugda ne siglgã sɛbã, tigis-kãsemsã la tigissã d sẽn kẽnd semen fãa wã, n zãmsd tõnd a goamã sẽn yaa sɩdã. Kɩtame tɩ d sẽn mi bũmb ninsã tar paasg bala, tɩ d lebg wa yir soab sẽn tar “bõn-paals ne bõn-kʋd a paoong pʋgẽ.” (Karm-y Matye 13:52.) Wa ned sẽn baood arzegse, tõnd me sã n baood ne d sũur fãa n na n bãng bũmb wʋsg n paase, a Zeova na n sõng-d lame tɩ d paoongã paase. (Karm-y Yel-bũn 2:4-7.) La bõe n na n sõng-d tɩ d maan woto?

¹⁴ Yaa tɩlɛ tɩ d zãmsd Biiblã sõma la d nong n maand vaeesg siglgã sɛb pʋgẽ. Woto, d na n bãnga ‘bõn-paalse,’ bũmb wʋsg d sẽn da pa mi. (Zoz. 1:8, 9; Yɩɩn. 1:2, 3) Pipi Gũusg Gasgã sẽn yi yʋʋmd 1879 wã pʋgẽ, b yeelame tɩ sɩdã yaa wa fɩlɛɛr sẽn solg mood sʋka. Sã n pa f maag f yĩng n gẽes sõma, f pa na n yã ye. F sã n paam fɩlɛɛr a ye, f pa segd n bas gẽesgã ye. Rẽnda f ket n gẽesdẽ, n wa paam a taab n paase. Tõnd me sã n bãng bũmb Biiblã pʋgẽ, d segd n kell n wɩnga ne zãmsgo, n paam n bãng bũmb a taaba, tɩ d bãngrã tar paasgo.

15. Bõe yĩng tɩ d tõe n bool bũmb kẽer d sẽn bãng Biiblã pʋgẽ wã tɩ ‘bõn-kʋda’? Bõn-kãens sʋka, bʋg n noom yãmb n yɩɩda?

¹⁵ Tõnd sẽn wa n sɩng Biiblã zãmsgã, d bãnga bũmb kẽer d sẽn da pa mi. D tõe n boola bõn-kãens tɩ ‘bõn-kʋda,’ bala yaa rẽ la d reng n bãnge. Wala makre, ad bũmb a wãn d sẽn bãng wakat kãnga: D bãngame t’a Zeova la Naandã, la t’a pa naan ninsaalbã zaalem yĩng ye. D bãngame me t’a nonga ãdem-biisã hal n kɩt t’a Biigã wa ki tɩ yɩ maoongo, sẽn na yɩl tɩ d paam d mens ne yel-wẽnã la kũumã. D leb n bãngame tɩ Wẽnnaam Rĩungã na n wa kɩtame tɩ namsg buud fãa sa, la tɩ ne Rĩungã maasem, d na n tõog n vɩɩmda wakat sẽn kõn sa tẽngã zugu, ne sũ-noog la bãane.—Zã 3:16; Vẽn. 4:11; 21:3, 4.

16. B sã n maneg n wɛgs Biiblã gomd ning võore, bõe la d segd n maane?

¹⁶ Wakat ninga, tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩdã mi n wilgame tɩ d sẽn da wʋmd Biiblã bãngr-gomd wall vɛrse ning võor to-to wã  pa zemse, n sõng-d tɩ d maneg n wʋm a võore. Sã n wa yaa woto, yɩta sõma tɩ d maag d yĩng n zãms b sẽn lebg n wilg-dã, la d bʋgs a zug neere. (Tʋʋ. 17:11; 1 Tɩm. 4:15) D segd n bao n bãnga bũmb ning sẽn toeemã. La pa rẽ bal ye. Segdame me tɩ d gũus n ges b sẽn maneg n bilg bãngr-gomdã wall vɛrse wã võor to-to wã, la bũmb ning sẽn kɩt tɩ pa a ye ne pĩndã. Rẽ, bõn-paallã d sẽn bãngã na n naaga bũmb nins d sẽn da zoe n miẽ wã, tɩ d paoongã paase. Bõe yĩng tɩ d segd n modg n maan woto?

17, 18. Wãn to la vʋʋsem sõngã tõe n sõng-do?

¹⁷ A Zeezi yeelame tɩ Wẽnnaam vʋʋsem sõngã tõe n sõnga tõnd tɩ d tẽeg bũmb d sẽn da zãmse. (Zã 14:25, 26) D sẽn taasd nebã Wẽnnaam koe-noogã, wãn to la vʋʋsem sõngã sẽn sõngd-d woto wã nafd tõndo? D gom saam-biig a ye yelle. A yʋʋr la a Pɩyɛɛr. Yʋʋmd 1970 wã t’a ra tara yʋʋm 19. Rẽ t’a sẽn sɩng tʋʋm Gãrãnd Bertayn Betɛllẽ wã pa kaoos ye. Daar a ye, a ra moonda koɛɛgã zak-zaka, n wa ta rao a ye zakẽ n na n sõs ne-a. Raoã ra tara toeemse, t’a yʋʋm ta 50. A Pɩyɛɛr soka raoã a sã n datame tɩ b sõng-a t’a wʋm Biiblã goam võore. Raoã leokame tɩ yẽ yaa zʋɩf-rãmbã tũudum karen-saamba. A ra tagsdame tɩ bi-bɩɩg a woto pa tõe n zãms yẽ Biiblã ye. Sẽn na yɩl n mak a Pɩyɛɛr bãngrã, a sok-a lame yaa: “M biig sõngo, Dãniyɛll sebrã ra yaa ne buud-gom-bʋgo?” A Pɩyɛɛr leokame yaa: “Zĩis kẽer n da yaa ne arameyẽ.” A yeelame tɩ yẽ sẽn tõog n leok tɩ zemsã linga raoã, la tɩ linga yẽ mengã n yɩɩda. A maana wãn n bãng leoorã? Ad a sẽn yeele: “Mam sẽn kulã, m lebs n dɩka kiis nins sẽn loogã Gũusg Gasgã ne Réveillez-vous ! wã n gese, n mik tɩ sõsg a ye pʋgẽ la b wilg t’a Dãniyɛll sebrã zĩis kẽer ra yaa ne arameyẽ.” (Dãn. 2:4) Hakɩɩka, d sã n karem bũmbu, n bʋgs a zug tɩ lebg d paoongo, vʋʋsem sõngã tõe n wa sõng-d lame tɩ d tẽege.—Luk 12:11, 12; 21:13-15.

¹⁸ D sũur sã n noom ne bũmb nins a Zeova sẽn sõng-d tɩ d bãng Biiblã pʋgẽ wã, na n kɩtame tɩ d ket n wɩngd n na n bãng bõn-paal n paase. D sã n bãngd bõn-paal n paasdẽ, na n sõngame tɩ d yɩ neb sẽn tõe n zãms b taabã Wẽnnaam Gomdã sõma.

19. Bõe yĩng tɩ d pa segd n bas tɩ d paoongã sãame?

¹⁹ Sõs-kãngã pʋgẽ, d yãame tɩ bũmb kẽer sẽn be yõod wʋsg la a Zeova sõng-d tɩ d bãnge, tɩ lebg d paoongo, tɩ d segd n nong bõn-kãens ne d sũur fãa. La a Sʋɩtãan ne a dũniyã pa rat tɩ d ket n nong rẽ ye. D sã n pa gũusi, d tõe n wa maana a Sʋɩtãan ne a dũniyã raabã. Wala makre, sẽn pak tõnd n yɩɩdã sã n yaa tʋʋm sẽn yaood sõma, wall paam n vɩɩmd naar pʋgẽ, pa rẽ bɩ paam teed wʋsg n maan wilg-m-menga, tõe n wa kɩtame tɩ d pa le nand d sẽn bãng Biiblã pʋgẽ wã ye. Tʋm-tʋmd a Zã keooga tõnd tɩ dũniyã ne a ratmã loogdame. (1 Zã 2:15-17) Rẽ n so tɩ d segd n maan d sẽn tõe fãa n ket n nong bũmb nins sẽn yaa d paoongã. D ra bas tɩ d paoongã sãam ye.

20. Bõe la y rat ne y sũur fãa n maan tɩ y paoongã ra sãame?

²⁰ D sak n bas bũmb ning fãa sẽn tõe n wa kɩt tɩ d pa le nong Wẽnnaam Rĩungã ne d sũur fãa wã. D ket n nong koe-moonegã sẽn fãagd yõyã, n moond ne yẽesem. D ket n baood n bãngd bõn-paal Biiblã pʋgẽ. Woto, d na n paamda paoong n bĩngd saasẽ, ‘zĩig ning wagdr sẽn ka kolgdã, la mogd sẽn ka sãamdã. Bala, d paoong sẽn beẽ wã, d sũurã me na n zĩnda be.’—Luk 12:33, 34.