RƖẼ, dũniyã gill zugu, saam-biis tusa n lebg kãsem-dãmba, wall kãsem-sõngdba. Y sã n paama zu-zẽkr a woto, sãmbg kae tɩ sũur nooma wʋsgo.

La y sã n maanda yɩɩr bilfu, y bee bʋʋm. A Zaazõ yaa kãsem-soab yʋʋm sẽn zemse. A yeelame: “M sẽn wa lebg kãsem-soabã, m da getame tɩ m sẽn segd n maanã yaa wʋsgo.” A Zeova sẽn wa n kõ a Moyiiz tʋʋmdã, a Moyiiz ra tagsdame t’a pa na n tõog ye. Yɩɩ woto me ne a Zeremi. (Yik. 4:10; Zer. 1:6) Yãmb me sã n tagsd a woto, bõe n na n sõng-y tɩ y toeem yam, la y ket n wɩngd n paasd y minimã? D gom a Tɩmote yelle.—Tʋʋ. 16:1-3.

Yaa a Tɩmote sẽn wa n kolg yʋʋm 20 bɩ sẽn yɩɩd rẽ bilfã la tʋm-tʋmd a Poll yãk-a t’a na n tũ-a n gilg n moon koɛɛgã. A sẽn da ket n paoodẽ wã, tõe t’a ra pa kɩs a meng sɩd woto ye. Tõe me t’a mi n yɛɛsdame n pa rat n tʋm a tʋʋmdã ye. (1 Tɩm. 4:11, 12; 2 Tɩm. 1:1, 2, 7) La yʋʋm piig poore, a Poll tõog n yeela Filip tigingã yaa: “Mam tẽedame tɩ ne Zu-soaba a Zeezi sõngre, sã n yɩ bilfu, mam na n tʋma a Tɩmote yãmb nengẽ.” A paasame tɩ yẽ pa tar ned a to “sẽn tar yam a yembr” ne yẽ wa a Tɩmote ye.—Fili. 2:19, 20.

Bõe n kɩt t’a Tɩmote wa lebg kãsem-soab sẽn tʋmd sõma woto? Ad bũmb a yoob a kibarã sẽn sõngd-d tɩ d bãnge.

1. A ra geta nebã yell neere. A Poll yeela Filip tigingã neb t’a Tɩmote ‘na n sɩd gesa b yell neere.’ (Fili. 2:20) Hakɩɩka, nebã yell sɩd ra paka a Tɩmote. A ra rata ne a sũur fãa tɩ b tall zood sõma ne a Zeova, la a sɩd sak n tʋma a pãng tɛk n sõng-b woto.

Ra yɩ-y wa biis sofɛɛr sẽn dat bal n ta biisã yalsg zĩigẽ tɩ zems lɛɛrã, n pa bʋʋd nebã rɩkr ye. A Wiliyam yaa kãsem-soab na maan yʋʋm 20 la zaka. Ad a sẽn yet sẽn nan lebg-b kãsem-dãmb wall kãsem-sõngdbã: “Nong-y y tẽed-n-taasã. Sẽn segd n pak yãmb n yɩɩdã yaa b tẽebã kengre, pa segd n yɩ tigingã tʋʋmã yell gesg ye.”

2. A ra lʋɩɩsda tũudmã tʋʋm taoore. A Poll wilga bũmb ning sẽn kɩt t’a Tɩmote ra yaa toor ne neb kẽerã. A yeelame tɩ neb a taabã “geta b mens yɛlã yelle, n ka baood a Zeezi Kiris rẽndã ye.” (Fili. 2:21) Yaa Rom la a Poll zĩnd n gʋls gom-kãensa. A goamã wilgdame tɩ sẽn da pak be tigingã neb kẽer yaa b mens yɛlã. B ra pa wɩngd ne tũudmã tʋʋm woto ye. La a Tɩmote ra yaa toore. A sã n da paam segb fãa, a sõngdame tɩ koe-noogã ta neb wʋsgo. A ra yaa wa no-rɛɛs a Ezayi sẽn da yeel tɩ: “Ad maam, tʋm-y maam!”—Eza. 6:8.

Bõe n na n sõng-y tɩ y get y mens yɛlã, la y tõog me tɩ y sẽn segd n maan tũudmã yĩngã ra keoose? Pipi, yãk-y sẽn tar yõod n yɩɩdã. A Poll sagla kiris-nebã tɩ b bao n ‘bãng bũmb ning sẽn yaa sõama n yɩɩdã.’ (Fili. 1:10) Lʋɩɩsd-y sẽn tar yõod n yɩɩd Wẽnnaam nifẽ wã taoore. Yiib-n-soaba, bas-y bũmb kẽere. Wala makre, bũmb nins sẽn dɩt sẽkã, la wat ne yaamsã. A Poll yeela a Tɩmote yaa: “Zãag ne yãadem datem wẽnsã, la f bao tɩrlem, la tẽebo, la nonglem, la laafɩ.”—2 Tɩm. 2:22.

 3. A ra tʋmda tũudmã tʋʋmã ne a pãng fãa. A Poll yeela Filip tigingã yaa: “Yãmb miime t’a Tɩmote wilga a zemsgo, n zĩnd mam sɛɛgẽ wa biig sẽn be ne a ba, n naag maam koe-noogã tʋʋmd pʋgẽ.” (Fili. 2:22) A Tɩmote ra pa kʋɩɩm ye. A naaga a Poll n tʋm wʋsgo. Kɩtame tɩ b ra maneg n nong taaba.

Rũndã-rũndã, tʋʋm waoog a Zeova siglgã pʋgẽ. Yaa tʋʋm sẽn kõt sũ-noogo, la paasd tõnd ne d tẽed-n-taasã zems-n-taare. Woto wã, yãk-y yam tɩ “wakat fãa bɩ y maan Zu-soabã tʋʋmd wʋsgo.”—1 Kor. 15:58, Wẽnnaam Sebre, 1983.

4. A ra tũuda bũmb nins a sẽn bãngã. A Poll yeela a Tɩmote yaa: “Fo ra bãnga koɛɛg ninga mam sẽn zãms nebã ne m yel-manesem la m datem ne m tẽebo la m sũ-bʋgsem ne m nonglem la m sũ-mare.” (2 Tɩm. 3:10, Wẽnnaam Sebre, 1983) A Tɩmote tũu bũmb nins a sẽn bãngã. Rẽ sõngame t’a paam minim, tɩ b ra tõe n kõ-a tʋʋm n paase.—1 Kor. 4:17.

Y tara zoa yʋʋm sẽn yɩɩd yãmba, sẽn tar minim sõma la sẽn yaa mak-sõng y sẽn dat n tũ, t’a sõngd-y bɩ? Y sã n pa tar bɩ y bao. A Tom yaa kãsem-soab na maan yʋʋm wʋsgo. A yeelame: “M da paamame tɩ kãsem-soab sẽn tar minim get m yell neere. A sõng-m lame tɩ m paam minim hal sõma. Wakat fãa, m da kot-a-la saglse, la m tũudẽ. Tao-tao tɩ m kɩsa sɩd tɩ ma-me tara m sẽn tõe n maane.”

5. A ra maood n paasda a minimã. A Poll sagla a Tɩmote t’a “mao ne Wẽnnaam sakre.” (1 Tɩm. 4:8) Ned sẽn maand ɛspoor tõe n tara ãntɛrneere, la yaa tɩlɛ tɩ yẽ mengã wɩng ne zãmsgo. A Poll yeela a Tɩmote yaa: “Wɩng ne sɛbã kaoreng nebã sʋka, la saglgo, la zãmsgo. . . . Maan tʋʋm-kãng neere, n dɩk f meng n kõ-a, tɩ nebã fãa na yã tɩ fo kẽngda taoore.”—1 Tɩm. 4:13-15.

Yãmb me segd n maood n paasda y minimã. Maood-y wakat fãa n paasd y tẽebã pãnga, la y modg tɩ siglgã sã n yiis noor tigingã yell gesg wɛɛngẽ fãa bɩ y bao n wʋm a võore. Ra kɩs-y y meng sɩd tɩ looge, wala makre, n wa tagsdẽ tɩ y tara bãngr la minim wʋsg n tõe n welg sẽn yaa yell ning fãa, n pa reng n maan vaeesg sõma ye. Rɩk-y-yã a Tɩmote togs-n-taare, tɩ wakat fãa bɩ y ‘mao n gũus y menga, la y gũus ne zãmsgã.’—1 Tɩm. 4:16.

6. A ra baooda vʋʋsem sõngã sõngre. A Poll tẽega a Tɩmote sẽn maand koe-moonegã yĩngã yelle, n yeel-a yaa: “Bũmb ning sẽn be fo pʋgẽ wã, tall-a, Sɩɩg-sõng sẽn vɩ tõnd pʋgẽ wã maasem yĩnga.” (2 Tɩm. 1:14) Yɩl n ket n wɩngd ne koe-moonegã, ra yaa tɩlɛ t’a Tɩmote bao Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sõngre.

A Donald yaa kãsem-soab na maan yʋʋma. A yeelame: “Kãsem-dãmbã la kãsem-sõngdbã pa segd n maan yaal-yaal ne zood ning b sẽn tar ne a Zeova wã ye. Woto, b paamdame tɩ b ‘pãngã paasd wakat fãa.’ B sã n pʋʋsd Wẽnnaam n kot-a a vʋʋsem sõngã, la b maood n bɩɩsd vʋʋsem sõngã bilã, b na n yɩɩ sõngr meng-meng b tẽed-n-taasã yĩnga.”—Yɩɩn. 84:8; 1 Pɩy. 4:11.

D sã n get saam-biis sõor ka tɛkã sẽn nan lebg kãsem-dãmb wall kãsem-sõngdbã, n wɩngd ne tũudmã tʋʋmã, kengda raoodo. Zaazõ ning yell d sẽn gom sɩngrẽ wã yeelame: “M sẽn lebg kãsem-soabã tɛka, m paam n zãmsa bũmb wʋsgo. Kɩtame tɩ m maneg n kɩs sɩd tɩ m sẽn tõe n maanã waoogame. Masã, m sũur sɩd nooma wʋsg ne tʋʋmdã, tɩ m getẽ tɩ yaa zu-zẽkr tɛkẽ!”

Y na n ket n wɩngda ne tũudmã tʋʋm bɩ? Bao-y n dɩk-y yam a Tɩmote kibarã pʋgẽ, n dɩk a togs-n-taare. Woto, yãmb me na n yɩɩ sõngr meng-meng y tẽed-n-taasã yĩnga.