Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

“D na paam taab arzãnã pʋgẽ!”

“D na paam taab arzãnã pʋgẽ!”

“F na n zĩnda ne maam Arzãnã pʋgẽ.”—LUK 23:43, MN.

YƖƖLA: 145, 139

1, 2. Togs-y nebã tagsg sẽn yaa a soab arzãnã zugu?

TÕND tẽed-n-taas ka tɛk sẽn yit tẽns toor-toor n da tigim taab Sewull, Koore soolmẽ wã, tigis-kãseng yĩnga. Tigsgã saab daare, sẽn yi-b tẽn-taasã sẽn wa n loogdẽ wã, tẽngã saam-biisã gũbg-b lame, n zẽgsd b nus n pʋʋsd-b wẽnd-na-taase, la b yetẽ yaa: “D na paam taab arzãnã pʋgẽ!” Sɩd ra sidgda yĩnga! La yaa arzãn-bʋg yell la b sẽn gomdã?

2 B sã n gomd arzãn yelle, nebã tagsg yaa toor-toore. Kẽer yetame tɩ yaa nebã bal n tagsd tɩ arzãn beeme. Sãnda me yetame tɩ zĩig ning fãa bãmb sẽn na n paam sũ-noogo, tɩ b sũy noom ne b vɩɩmã, yaa arzãna. Kom sã n sãag neda, t’a paam tɩ b rɩgl rɩbd ka tɛk a taoore, a yamẽ, yaa wa a sẽn be arzãna. Nina me sã n yã zĩig sẽn pid ne fɩlɛɛr-dãmba, a yetame: “Ad yaa zĩ-neer tɛkẽ! Yaa wa arzãna!” La ne yãmba, arzãn yaa bõe? Y tẽedame tɩ arzãn n na n wa zĩnd bɩ?

3. Bõe n wilgd tɩ Biiblã pipi sebrã pʋgẽ menga, b gomda arzãn yelle?

3 Biiblã gomda arzãn sẽn zĩnd pĩnd wẽndẽ yelle, la a gomd arzãn sẽn wat me yelle. Biiblã pipi sebrã pʋgẽ menga, b gomda arzãn yelle. Biibl a ye pʋgẽ (Bible de Douay), b lebga Sɩngr 2:8 wã tɩ: ‘Sɩngrẽ wã, Zu-soab a Wẽnnaam maana nuura zẽed zĩiga. Yaa be la a ning ninsaal [a Ãdem] a sẽn naanã.’ Yaa latẽ buud-gomdã Biibl la b ges n lebg Biibl-kãnga. Biiblã b sẽn da gʋls ne ebre wã pʋgẽ, b boonda zĩigã tɩ ‘Edɛn zẽed zĩiga.’ Edɛn võor yaa “nuura.” Sɩd me, zẽedã zĩig ra yaa nuura zĩiga. Rɩɩb ra gãeeme, zĩigã ra yaa neere, tɩ rũms buud toor-toor ra vɩ ne ninsaal hal tɩ be yamleoogo.—Sɩng. 1:29-31.

4. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ Edɛn zẽedã zĩig ra yaa arzãna?

4 Gɛrkã pʋgẽ, b lebga ebre wã gom-bil ning b sẽn lebg tɩ “zẽed zĩigã” tɩ paradeisos. Sebr a ye goma gɛrkã gom-bil-kãngã yelle, n yeel tɩ yaa ‘zĩig sẽn yaa yalenga, n yaa neere, n pa sãamd baa bilfu, tɩ bũmb pa tõe n maan ned beenẽ, tɩ tɩɩs be zĩig fãa, tɩ b wʋsg womd biisi, tɩ koomã sẽn zoet n zãgsd tɩɩsã yaa yɩlgemde, tɩ mood be sõma, tɩ yãgs la piis wãbd b yam.’—Ges-y Sɩng. 2:15, 16.

5, 6. Bõe yĩng tɩ pipi arzãnã pa be rũndã-rũndã? Woto kɩtame tɩ kẽer sokd b mens bõe?

5 Yaa zĩ-neer a woto pʋgẽ la Wẽnnaam ning a Ãdem ne a Awa, la b ka pa be ye. Bõe yĩnga? B kɩɩsa Wẽnnaam, t’a rig-b n yiisi. Bãmb ne b kambã la b yagensã bõna arzãnã. (Sɩng. 3:23, 24) Ned ra pa le get zẽedã zĩig yell ye. Baa ne rẽ, wõnda a kell n paa woto n tãag a Nowe wakatẽ sa-kãsengã.

6 Tõe tɩ neb kẽer sokda b mens yaa: ‘Arzãn a woto buud na n le zĩnda tẽngã zug bɩ?’ Kaset bee sẽn wilgd tɩ na n le zĩndame bɩ? Y sã n saagdame tɩ wakat n wat tɩ y na n paam n vɩɩmd arzãn pʋgẽ ne y zakã rãmb la y zo-rãmba, y saagrã tika bõe zugu? Y tõe n wilga ned bũmb ning sẽn kɩt tɩ y kɩs sɩd tɩ arzãn n watã bɩ?

KASET TOOR-TOOR SẼN WILGD TƖ ARZÃN N WATE

7, 8. a) Bõe la Wẽnnaam pʋlem a Abrahaam? b) Wõnda pʋlengã kɩtame t’a Abrahaam tags tɩ bõe?

7 Yaa Biiblã n tõe n sõng-d n yɩɩd tɩ d paam sogsg nins tõnd sẽn sokd d meng arzãnã wɛɛngẽ wã leoore. Bala, yaa a Zeova, a soab ning sẽn maan-a pipi arzãnã n kɩt tɩ b gʋls Biiblã. Wala makre, d gom bũmb ning a sẽn yeel a zoa a Abrahaamã yelle. A yeelame t’a na n kɩtame t’a yagensã sõor fɩɩge, n lebg wa “bĩisrã sẽn be ko-kãsengã noorã.” A paasame: ‘Fo yagensã zug maasem yĩnga, dũniyã nebã buud fãa na n paama barka. Bala, fo saka mam noorã.’ (Sɩng. 22:17, 18) Wẽnnaam lebs n togsa pʋlengã a Abrahaam biig a Izaake, la a yageng a Zakoobe.—Karm-y Sɩngr 26:4; 28:14.

8 Biiblã zĩig baa a ye pa wilgd t’a Abrahaam tagsame tɩ nebã na n wa paam n tɩ vɩɩmda arzãn pʋgẽ saasẽ ye. Dẽnd Wẽnnaam sẽn yeel-a tɩ “dũniyã nebã buud fãa” na n paama barkã, a tog n tagsame tɩ yaa tẽngã zug ka. Sẽn yaa Wẽnnaam n pʋlem woto wã, wilgdame tɩ wakat n wat tɩ “dũniyã nebã buud fãa” vɩɩm na n yɩ sõma. La yaa Biiblã gom-kãensã bal n wilgd tɩ tẽngã na n wa yɩɩ arzãn bɩ?

9, 10. Bõe me la Wẽnnaam pʋlem-yã, tɩ sõngd tõnd tɩ d kɩs sɩd tɩ tẽngã na n wa yɩɩ arzãna?

9 Wẽnnaam kɩtame me t’a Abrahaam yageng a Davɩɩd me yeel tɩ wakat n wat tɩ ‘nin-wẽng ka na n leb n zĩnd ye.’ (Yɩɩn. 37:1, 2, 10) A pʋd n paasame tɩ yaa “sik-m-mens rãmbã n na n soog tẽngã, la b na n paama vɩ-bãane, ne sũ-noog meng-menga.” A leb n yeelame tɩ ‘nin-tɩrsã na n sooga tẽngã, la b na n paa beenẽ wakat sẽn kõn sa.’ (Yɩɩn. 37:11, 29; 2 Sãm. 23:2) Yãmb tagsdame tɩ sẽn da rat-b ne b sũur fãa n maan Wẽnnaam daabã sẽn wʋm woto wã, b tagsg yɩɩ wãna? Woto seka b na tags tɩ wakat n wate, tɩ na n yɩ nin-tɩrs bal n be tẽngã zugu, la t’a na n wa lebga wa Edɛn zẽedã zĩigã.

10 La Israyɛll nebã wʋsg wa n basa a Zeova. Rẽ n so t’a bas tɩ Babilond nebã wa zab ne-ba, n sãam b tẽngã la b tall b wʋsg n loog yembdo. (2 Kib. 36:15-21; Zer. 4:22-27) La no-rɛɛsdbã ra reng n togsame tɩ yʋʋm 70 poore, b na n lebg n waa b ba-yirã. Bãngr-gom-kãensã sɩd pidsame. La b ket n nafda tõnd rũndã-rũndã. D na n lebg n tẽega bãmb b wãn bala. Bʋgs-y neer tɩ y na n yãame tɩ b sẽn yeelã sõngda tõnd tɩ d kɩs sɩd tɩ tẽngã na n wa yɩɩ arzãna.

11. Wãn to la Ezayi 11:6-9 wã pids Israyɛll wakatẽ wã, la tõe tɩ sok-bʋg n wat d yamẽ?

11 Karm-y Ezayi 11:6-9. Wẽnnaam kɩtame tɩ no-rɛɛs a Ezayi pĩnd n togs tɩ Israyɛll nebã sã n wa lebg n wa b ba-yirã, laafɩ la bãan na n zĩnda zĩig fãa. B pa na n yɛɛsdẽ tɩ ned wall rũng na wa n maan-b bũmb ye. Bũmb kõn maan biig wall kãsem ye. Woto pa tẽegd vɩɩmã sẽn da yaa to-to Edɛnnã sɩda? (Eza. 51:3) A Ezayi yeelame me tɩ ‘dũniyã gill na n pida ne Sẽn-Ka-Saab bãngre, wa ko-kãsengã sẽn pidã.’ A pa yeel tɩ na n yɩɩ Israyɛll tẽngã bal ye. La wakat bʋg la gom-kãensã na n pidsi?

12. a) Bark-bʋs la sẽn yi-b Babilond n lebg n wa wã paam-yã? b) Bõe n wilgd tɩ wakat n wat tɩ Ezayi 35:5-10 na n maneg n pidsi?

12 Karm-y Ezayi 35:5-10. Vɛrse-kãensã pʋgẽ me, a Ezayi le pĩnd n togsame tɩ Israyɛll nebã sã n wa lebg n wa b ba-yirã, b pa na n yɛɛsdẽ tɩ ned wall rũng na n wa maan-b bũmb ye. A yeelame tɩ tẽngã na n saka koodo, tɩ rɩɩbã seke, bala, koom na n bee zĩig fãa, wa sẽn da yaa to-to Edɛnnã. (Sɩng. 2:10-14; Zer. 31:12) Yaa bãmb wakatẽ wã bal la gom-kãensã ra segd n pids bɩ? Tẽeg-y tɩ bãngr-gomdã yetame me tɩ zoens nin na n pukame, tɩ wʋms tʋb yoose, tɩ wobs paam karse. La rẽ fãa pa pids wakat kãng ye. Dẽnd Wẽnnaam da ratame tɩ b bãng tɩ daar n wat t’a na n kɩt tɩ bãas buud fãa sa.

13, 14. Israyɛll nebã sẽn wa n lebg n wa b ba-yirã, wãn to la Ezayi 65:21-23 wã pids-yã, la gom-bʋs n ket n nan pa pidsi? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.)

13 Karm-y Ezayi 65:21-23. Zʋɩf-rãmbã sẽn lebg n wa b ba-yirã, b pa ta n mik ro-sõma, pʋt sẽn zoe n ko, la viyn tɩɩs sẽn yaa sõma ye. La Wẽnnaam sẽn ning-b barkã, yɛlã toeemame. Tags-y n ges-y nebã sũy sẽn yɩ noog to-to, b sẽn paam n me zags n zĩnd b pʋsẽ, la b sel tɩɩse, la b ko n paam rɩ-sõma wã.

14 A Ezayi wilgame tɩ wakat n wat tɩ ‘nebã rasem na n kaoos wa tɩɩse.’ Tɩɩs n be n kaoosd yʋʋm tusa. Ninsaalbã yʋʋm sã n na n taa woto, yaa tɩlɛ tɩ b paam yĩns keelem hal sõma. Zĩig ning b sẽn na n vɩɩmdã me sã n na n yɩɩ neere, tɩ laafɩ la bãan be zĩig fãa wa a Ezayi sẽn pĩnd n togsã, na n yɩɩ arzãna! La sɩd-sɩdã, bãngr-gom-kãngã na n pidsame!

Wãn to la a Zeezi sẽn pʋlem bi-bɛɛgã bũmb ningã na n pidsi? (Ges-y sull 15, 16)

15. Wilg-y bark kẽer a Ezayi sẽn da pĩnd n togs a bãngr-gomdã pʋgẽ.

15 Bʋgs-y neer n ges wãn to la bãngr-goam nins yell d sẽn gomã wilgd vẽeneg tɩ arzãn n wate. Dũniyã gill na n pida ne neb sẽn tar Wẽnnaam barka. Ned baa a ye kõn yɛɛs tɩ ned bɩ rũng na n wa maan-a bũmb ye. Zoensã na n paama b nini, tɩ wʋms tʋb yoke, tɩ wobs paam b karse. Nebã na n mee b toorẽ zagse, la b rɩ b koodã biisi. B na n vɩɩmd n kaoosame n yɩɩd tɩɩsã. Biiblã sõngda tõnd tɩ d bãng tɩ gom-kãensã pidsgã nan watame. La tõe tɩ neb kẽer na n yeelame tɩ gom-kãensã pa tolg n wilgd vẽeneg tɩ tẽngã na n wa yɩɩ arzãn ye. Y tõe n leok-b lame tɩ bõe? Kaset-bʋg la y tara, sẽn kɩt tɩ y kɩs sɩd zãng tɩ tẽngã na n wa yɩɩ arzãna? A Zeezi sẽn yaa nin-kãseng sẽn ka to wã kõo kaseto, tɩ d miẽ tɩ yaa sɩda.

FO NA N ZĨNDA ARZÃNÃ PƲGẼ!

16, 17. Wakat bʋg la a Zeezi gom arzãn yelle?

16 A Zeezi pa maan yel-wẽnd ye. Baa ne rẽ, b ning-a-la taale, n ka-a raoog zug t’a ki. Bi-bees a yiib sẽn da yaa zʋɩf-rãmb la b ka n yɛgl-a, a ye a rɩtgo, a to wã a goabga. Nand t’a Zeezi ki wã, b nin-yend n bãng t’a yaa rĩma, n yeel-a yaa: ‘Yãmb sã n wa deeg y naamã, bɩ y tẽeg mam yelle.’ (Luk 23:39-42) A Zeezi sẽn leok bi-bɛɛgã tɩ bũmb ningã bee Luk 23:43. Wilgda sẽn wat beoogo. B sẽn segd n lebg vɛrse-kãngã to-to wã wɛɛngẽ, nebã tagsg yaa toor-toore. Biibl-mitb kẽer yetame tɩ b sã n na n tũ gɛrkã, vɛrse wã yetame: “Mam yeta foo, rũndã fo na n zĩnda ne maam arzãnã pʋgẽ.” Kẽer yẽ yetame tɩ gomdã pa woto ye. La a Zeezi gomdã võor meng yaa bõe?

17 Rũndã-rũndã, buud-goam wʋsg gʋlsg pʋgẽ, b ningda bãn sẽn sõngd tɩ b bãng gomd võore. La pĩnd wẽndẽ gɛrkã ra pa wae n gʋlsd n ningd bãn ye. Woto wã, a Zeezi gomdã võor yaa: “Mam yeta foo, rũndã fo na n zĩnda ne maam arzãnã pʋgẽ,” bɩ yaa: “Mam yeta foo rũndã, fo na n zĩnda ne maam arzãnã pʋgẽ”? Biiblã lɛbgdb yãkda a yiibã sʋka. Bee ne bãmb sẽn tagsd t’a Zeezi gomdã rat n yeelame wã.

18, 19. Bõe n sõngd tõnd tɩ d bãng a Zeezi gomdã sẽn dat n yɛɛlgã?

18 La d tẽeg t’a Zeezi ra reng n yeela a karen-biisã yaa: “Ninsaal Bi-riblã na n paa tãnd tẽngr dasem a tãab la yʋnd a tãabo.” A leb n yeel-b lame yaa: “B na n zãmba Ninsaal Bi-riblã n yõk-b n kõ ninsaalbã. B na n kʋ-b lame, la rasem a tãab daarã, b na n vʋʋgame.” (Mat. 12:40; 16:21; 17:22, 23; Mark 10:34) Tʋm-tʋmd a Pɩyɛɛr wilgame t’a Zeezi goamã pidsame. (Tʋʋ. 10:39, 40) Dẽnd a Zeezi ne bi-bɛɛgã kũumã daare, a pa kẽng arzãn ye. A Zeezi maana rasem a tã “kɩɩm-kulg” bɩ yaoogẽ wã hal tɩ Wẽnnaam wa vʋʋg-a.—Tʋʋ. 2:31, 32. *

19 Dẽnd yaa vẽeneg t’a Zeezi sẽn na n leok bi-bɛɛgã, a gomdã sɩngrẽ, a yeel-a lame yaa: “Mam yeta foo rũndã.” Nebã ra wae n gomda woto wakat kãngã, la baa a Moyiiz rãmb wakatẽ wã. Vugri, a Moyiiz yeelame: ‘Gom-kãensã mam sẽn gomd ne yãmb rũndã wã na n paa yãmb sũyã pʋse.’—Tõo. 6:6; 7:11; 8:1, 19; 30:15.

20. Bõe n wilgd tɩ d sẽn wʋmd a Zeezi gomdã võor to-to wã zemsame?

20 Biibl-lɛbgd a ye sẽn yit Moayẽnoriyã yeelame t’a Zeezi gomdã pʋgẽ, yaa gom-bil ning sẽn yaa “rũndã” wã n tall pãnga, la tɩ b segd n lebga gomdã tɩ: “Sɩd-sɩdã maam yeta foo rũndã, foo na n zĩnda ne maam arzãnã pʋgẽ.” A paasame yaa: “Pʋlengã yɩɩ baraarã, t’a pidsgã yaa sẽn nan wate.” A wilgame me tɩ Moayẽnoriyã nebã sã n da na n pʋlem bũmbu, b nong n yeta woto, tɩ wilgdẽ tɩ yaa baraar la b pʋlemda, la tɩ sik kae tɩ b na n pidsame ye. Rẽ n so tɩ Biibl a ye b sẽn lebg siriyak buud-gomdã pʋgẽ na maan yʋʋm 1600 masã, b lebga a Zeezi gomdã tɩ: “Amiina, mam yeta foom rũndã tɩ fo na n zĩnda ne maam Edɛn zẽedã zĩigẽ.” Yaa pʋleng sẽn segd n keng tõnd fãa raoodo.

21. Bõe la bi-bɛɛgã pa paame, la bõe yĩnga?

21 Pa arzãn sẽn be saasẽ yell la a Zeezi sẽn da gomd ne bi-bɛɛgã ye. Bõe n wilgd rẽ? Ad bũmb a ye: Bi-bɛɛgã ra pa mi meng t’a Zeezi maana kaool ne a tʋm-tʋmdb nins sẽn kell n maan sɩd ne-a wã, tɩ b na n tɩ rɩ naam ne-a saasẽ ye. (Luk 22:29) Sẽn paas menga, a ra pa reeg lisgu, a ra pa paam vʋʋsem sõngã zaeebo. (Zã 3:3-6, 12) Dẽnd yaa arzãn sẽn na n zĩnd tẽng zug ka la a Zeezi sẽn pʋlem bi-bɛɛgã. Yʋʋm a wãn poore, Wẽnnaam vẽnega tʋm-tʋmd a Poll t’a yã rao sẽn ‘zẽk n kẽng’ arzãna. (2 Kor. 12:1-4) Yaa sɩd tɩ b yãka a Poll la tʋm-tʋmdb a taabã tɩ b na n kẽng saasẽ n tɩ rɩ naam ne a Zeezi, la a Poll sẽn da gomdã yaa arzãn sẽn nan wat yelle. * Yaa tẽng zug ka la arzãn-kãng na n zĩnd bɩ? Yãmb tõe n paam n zĩnda be bɩ?

YAA BŨMB SẼN NA N SƖD YƖ!

22, 23. D tõe n kɩsa sɩd ne bõe?

22 Tẽeg-y t’a Davɩɩd ra goma wakat sẽn wat yelle, n yeel tɩ sasa kãnga, ‘nin-tɩrsã na n sooga tẽngã.’ (Yɩɩn. 37:29; 2 Pɩy. 3:13) Wakat-bʋg yell la a sẽn gomdã? Yaa wakat ning tẽngã sẽn na n pid ne neb sẽn sakd Wẽnnaam noyã la a saglsã. Ezayi 65:22 yetame: “Mam nebã rasem na n kaoosa wa tɩɩse.” Woto wilgdame tɩ dũni-paalgã pʋgẽ, nebã na n vɩɩmd n kaoosa yʋʋm tusa. Yaa bũmb sẽn na n sɩd yɩ bɩ? N-ye! Bala, Vẽnegr 21:1-4 wilgdame tɩ Wẽnnaam na n gesa ãdem-biisã yelle, n ning-b barka, la tɩ wakat kãnga, “kũum kõn leb n zĩnd ye.”

23 Hakɩɩka, Biiblã sẽn yet bũmb ning arzãnã wɛɛngẽ wã yaa vẽenega. A Ãdem ne a Awa maaname tɩ d bõn arzãnã, la wakat n wat tɩ tẽngã na n lebg arzãna. Wa Wẽnnaam sẽn pʋlmã, tẽngã nebã buud fãa na n wa paama barka. A Davɩɩd yeelame tɩ sẽn yaa-b nin-tɩrs la sik-m-mens rãmbã na n sooga tẽngã, la b na n paa beenẽ wakat sẽn kõn sa. A Ezayi bãngr-goamã me kɩtame tɩ d maneg n gũud wakat ning tẽngã sẽn na n wa yɩ arzãna, tɩ nebã vɩɩmd ne sũ-noogã. Na n yɩɩ da-bʋre? Na n yɩɩ a Zeezi sẽn pʋlem bi-bɛɛgã bũmb ningã pidsg daare. Yãmb tõe n paam n zĩnda be. Wakat kãnga, Koore saam-biisã sẽn yeel sãambã tɩ b ‘na n paama taab arzãnã pʋgẽ’ wã na n pidsame!

^ sull 18 Bãngd a Marvin Pate yeelame tɩ Biibl-mitb wʋsg tagsdame t’a Zeezi sẽn yeel tɩ “rũndã” wã, a ra rat n yeelame t’a na n kiime n wẽneg n kẽng arzãn baraarã. A paasame tɩ woto pa zems ne Biiblã sẽn yetã, bala vɛrse-rãmb n wilgd t’a Zeezi kũumã poore, a reng n zĩnda yaoogẽ wã, n yaool n wa vʋʋg n kẽng saasẽ.—Mat. 12:40; Tʋʋ. 2:31; Rom. 10:7.

^ sull 21 Ges-y “Karemdbã sogsg” sẽn be seb-neng a 8 wã.