Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

1918: Yʋʋm koabg la woto!

1918: Yʋʋm koabg la woto!

Yʋʋmd 1918 yʋʋm-vẽkr pipi daar Gũusg Gasgã sɩnga ne gom-kãnga: “Yʋʋmd 1918 wã na n yɩɩ wãna?” Dũni gill pipi zabrã ra ket n bee a piig la a yiib Erop soolmẽ wã, la bũmb kẽer sẽn da yaa to-to yʋʋmdã sɩngrẽ wã ra kɩtame tɩ wõnd Biiblã Zãmsdbã yɛlã, la baa dũniyã yɛlã na n yɩɩ sõma.

DŨNIYÃ NEBÃ RA BAOODA LAAFƖ LA BÃANE

Yʋʋmd 1918 yʋʋm-vẽkr rasem a 8 wã, a Woodrow Wilson sẽn da yaa Etazĩni tẽngã naabã tɩ goma ne tẽngã tʋʋmd noor ning sẽn get noyã luglg yellã, n wilg bũmb 14 yẽ sẽn tagsd tɩ tõe n sõngame tɩ laafɩ la bãan le zĩndi. A wilgame tɩ tẽnsã taoor dãmb tog n yẽsda ne taab sõma-sõma, tɩ b tog n booga zab-teedã, la tɩ b tog n gesame tɩ tẽnsã maan lagem-n-taar buudu, tɩ yɩ bũmb sẽn na n naf tẽn-bɛdã la tẽn-bõonesã fãa. Yaa bũmb piig la a naas-n-soabã a sẽn wilgã la b wa n tik n lugl Sosiete dɛ nasiõ wã, la b yẽs ne taab Vɛrsay tẽngẽ wã n maan kaoole, tɩ kell n sõng tɩ dũni gill pipi zabrã sa wã.

KƖƖSDBÃ PA TÕOG YE

Baa ne dũniyã sẽn da gudg wʋsg yʋʋmd 1917 wã, * bũmb nins sẽn maan siglgã yʋʋmd-yʋʋmd tigsgã sasa wã ra kɩtame tɩ wõnd Biiblã Zãmsdbã na n paama yolsgo.

Tigsgã yɩɩ yʋʋmd 1918 yʋʋm-vẽkr rasem a 5 wã. Tigsgã sasa, rap kẽer b sẽn da kɩt tɩ b yi Betɛllẽ wã makame n na n soog siglgã. Ra yaa rap b sẽn da mi sõma Biiblã Zãmsdbã sʋka. A Richard Barber sẽn da yaa tigims sull yel-gɛtã n pʋʋs tɩ b sɩng tigsgã. Rẽ poore, b togsa b sẽn tõog n maan yʋʋmd 1917 wã, la b yaool n na n ges tɩ b vote, n yãk sẽn na n yɩ-b siglgã taoor dãmb yʋʋmd 1918 wã. Saam-biig a Barber sõdga a Joseph Rutherford ne saam-biis a yoobe, n kos tɩ b yãk bãmba. La avoka a ye sẽn da be ne kɩɩsdbã yikame n sõdg rap a yopoe yʋya, n yeel tɩ b yãk bãmba. Rap a yopoe wã sʋka, b sẽn da kɩt tɩ neb nins yi Betɛllẽ wã ra naagame. La b pa yãk-b ye. Sẽn vot-bã fãa la bal yãka saam-biig a Rutherford ne saam-biis a yoob sẽn yaa sɩd rãmba.

Saam-biis wʋsg sẽn zĩnd tigsgẽ wã yeelame tɩ bãmb ra zɩ n maan tigsg a Zeova sẽn ning bark hal wʋsg woto ye. La b sũ-noogã pa kaoos ye.

LE MYSTÈRE ACCOMPLI SEBRÃ

Na maan kiis a wãna, Biiblã Zãmsdbã ra kõta nebã Le Mystère accompli sebrã. Neb wʋsg sẽn yaa sũ-tɩrs rãmb sũy yɩɩ noog ne b sẽn wɛgs Biiblã goam to-to sebrã pʋgẽ wã.

A Edward Crist sẽn da yaa tigims sull yel-gɛt Kanada wã wilgame tɩ rao a ye ne a pag karma sebrã, n sak sɩdã semen a nu poor bala! Ad a sẽn yeele: “Pagã ne a sɩdã fãa rɩka b meng n kõ Wẽnnaam, n ket n wɩngdẽ.”

Rao a ye me sẽn paam sebrã n karme, tao-tao bala, a tɩ togsa a zo-rãmbã a sẽn bãng bũmb ninsã. Sebrã goam kẽ-a-la sõma. Ad a sẽn yeele: “Mam da kẽndame, tɩ bũmb wa wẽ m bãokã. M tagsame tɩ yaa tãn-koeemde, la ra yaa Le Mystère accompli sebrã. M rɩka sebrã n zã n kuli, n tɩ karm-a zãnga. . . . M wa n bãngame tɩ yaa pastɛɛr sũur n yik ne sebrã, t’a rɩk n lak a fenetr n lobge. . . . M kɩsa sɩd tɩ bõn-kãngã bal a sẽn maanã sõngame tɩ neb wʋsg na n wa paam vɩɩm, n yɩɩd a sẽn maan bũmb nins fãa a vɩɩmã tõrã. . . . Pastɛɛrã sũ-yikrã maasem yĩnga, d paamame n waoogd Wẽnnaam masã.”

La pa pastɛɛrã bal sũur n yik ne sebrã ye. Yʋʋmd 1918 wao-fugdg rasem 12, Kanada tẽngã taoor dãmb gɩdga sebrã karengo, n yeel tɩ goam n be be, n pirsd nebã tɩ b kɩɩs goosneemã, la b ra teel zabrã me ye. Rẽ poor bilfu, Etazĩni tẽngã taoor dãmb me gɩdga sebrã karengo. Goosneemã tʋm-tʋmdb tɩ vaeesa rot nins Betɛllẽ tʋm-tʋmdbã sẽn gãe wã, la biru-rãmbã sẽn be Niuyork la Kaliforni wã. B ra rat n paam n bãnga bũmb kẽer siglgã taoor lʋɩtbã zugu. Yaa yʋʋmd 1918 tʋʋlg rasem 14 la tʋʋmd noor ning sẽn get bʋ-kaoorã yellã gɩdg Le Mystère accompli sebrã karengo, n yeel tɩ sebrã tõe n kɩtame tɩ nebã pa rat n teel zabrã, la t’a goamã kɩɩsda tẽngã laloa a ye (Loi sur l’espionnage).

B KẼES-B-LA ROOGO!

Yʋʋmd 1918 sig-noy rasem a 7 wã, b kõo tʋʋmd noor ning sẽn get bʋ-kaoorã yellã sor tɩ b na n yõk a Giovanni DeCecca, a George Fisher, a Alexander Macmillan, a Robert Martin, a Frederick Robison, a Joseph Rutherford, a William Van Amburgh, la a Clayton Woodworth n page. B rõd-b lame tɩ b pirsda nebã tɩ b ra le sak Etazĩni sodaasã, la b ra tũ b sẽn yetã, la b wilg tɩ woto wã yaa laloa wã la b kɩɩs-yã, la b zãmb b tẽngã. Yʋʋmd 1918 sigr rasem a 3 wã la b sɩng b bʋʋbo. Ra yaa vẽeneg tɩ b na n ning-b-la taale. Bõe yĩnga?

Etazĩni tẽngã porkirɛɛr zenerallã yeelame tɩ laloa ning saam-biisã sẽn kɩɩsã yaa zab-teoog sẽn sɩd sõngd bãmb tɩ b zabd ne sẽn yelgd-b kibay n sãamd tẽngã yʋʋrã. B wa n dat n toeema laloa-kãng bilfu, la yʋʋmd 1918 sig-noy rasem 16, tʋʋmd noor ning sẽn get noyã luglg yellã yeelame tɩ bãmb pa sak ye. Yaool n da na n kogla sẽn taasd-b kibay sẽn yaa sɩda, n pa maand rẽ bʋʋm-faad yĩng la ne yam-wẽngã. B goma Le Mystère accompli sebrã yell wʋsgo. Ad b sẽn yeel tʋʋmd noorã sɛb pʋgẽ: “Le Mystère accompli sebrã naaga sɛb nins sẽn yelgd kibay sẽn tolg n tõe n wa ne yellã. . . . Tõe n kɩtame tɩ sodaasã kɩɩs tõnd daabã, . . . la kɩt me tɩ nebã pa rat n le sak n kẽ sodaarã ye.”

Yʋʋmd 1918 sigr rasem 20 wã, b kaoo bʋʋdã n ning saam-biis a nii wã fãa taale. Vẽkembeoogã, bʋ-kaood ning sẽn da so bʋʋdã togsa sɩbgrã sẽn na n yɩ a soabã. A yeelame tɩ saam-biisã sẽn tõe n maan wẽng ningã yɩɩda Alemayn sodaas sulli, la tɩ b toga ne sɩbgr sẽn yaa toaaga. Semen a yiib poore, b talla saam-biisã n tɩ kẽes roog Atlãnta, n wilg tɩ ned fãa na n paa be yʋʋm 10 n debd 20.

B KET N WƖNGDA NE KOE-MOONEGÃ

B namsa Biiblã Zãmsdbã hal sõma wakat kãnga. Polɩɩs-rãmbã (FBI wã) ra gũusd n geta b tʋʋmã, hal n gʋls sɛb ka tɛk rẽ zugu. B wilga sɛbã pʋgẽ tɩ saam-biisã yãka yam n na n ket n wɩngd ne koe-moonegã.

Orlãndo tẽngã sẽn be Floriidã, lapostã taoor soab gʋlsa FBI wã rãmb lɛtr n yeel yaa: “Biiblã Zãmsdbã moonda koɛɛgã zak-zaka, la naoor wʋsgo yaa yʋngo. . . . Baa ne b sẽn paamd namsgã, wõnda b yãka yam n na n kell n wɩng ne b koe-moonegã.”

Kolonell a ye sẽn da yaa tʋʋmd noor ning sẽn get zabã yellã taoor soab gʋlsa FBI wã rãmb lɛtre, n gom saam-biig a Frederick Franz yelle. Saam-biigã wa n lebga siglgã taoor lʋɩtb sull neda. A yeela lɛtrã pʋgẽ tɩ saam-biig a Franz koosa Le Mystère accompli sebrã sẽn dat n ta bãmb tusri.

A Charles Fekel sẽn wa n lebg siglgã taoor lʋɩtb sull nedã me yãa namsg wʋsgo. Polɩɩs-rãmbã yõk-a lame n page, a sẽn da kõt nebã Le Mystère accompli sebrã yĩnga. A sẽn wa n be bãensã roogẽ wã, polɩɩs-rãmbã ra karemda a lɛta wã. Yaa Baltimoor tẽngã sẽn be Marilãndã la b pag-a kiuugu, n yeel t’a yaa Otris neda, n yaa bɛya. Wakat kãng tɩ beem n da be Etazĩni ne Otris sʋka. Polɩɩs-rãmbã sẽn wa n sokd-a sogsgã, a kell n taas-b-la koɛɛgã ne raoodo. A tẽega a Poll goam nins sẽn be 1 Korẽnt-rãmb 9:16. Ad a Poll sẽn yeelã: “Mam sã n ka moon koe-noogã, toog n na n paam maam.” *

Biiblã Zãmsdbã sẽn da moond koɛɛgã ne yẽesmã toog sẽn kae, b ra gilgda ne sɛb n na n kos tɩ nebã tik b nus n wilg tɩ b ratame tɩ b yiis saam-biisã b sẽn pag Atlãnta wã. Ad saam-bi-poak a Anna Gardner sẽn yeele: “Wakat fãa, d ra tara d sẽn maande. Saam-biisã sẽn wa n be bãensã roogẽ wã, tõnd tʋʋmd ra yaa paam tɩ nebã tik b nusi. D ra kẽnda zak-zaka. D paamame tɩ neb tusa sak n tik b nusi. D ra yeta nebã tɩ saam-biisã yaa kiris-neb hakɩɩka, la tɩ b rõd-b-la zaalem, n yõg-b n page.”

TIGIS-KÃSEMSE

Wakat kãng sẽn pa yɩ nana wã, b ra maanda tigis-kãsems wakat fãa, n na n keng d tẽed-n-taasã raoodo. Gũusg Gasgã pʋgẽ, b yeelame tɩ yaa sẽn yɩɩd tigis-kãsems 40 n zĩnd yʋʋmdã pʋgẽ. B paasame: “D paama kibay sẽn wilgd tɩ fãa yɩɩ sõma. Pĩndã, ra yaa kiuug a yiib bɩ a tãab bal la d ra maand tigis-kãsemsã fãa yʋʋmdã pʋgẽ, la masã wã, kiuug fãa d maanda tigis-kãsemse.”

Sũ-tɩrs rãmbã ra ket n sakda koe-noogã. Wala makre, na maan neb 1200 n wa tigis-kãseng sẽn zĩnd Klevlãnd, Owayo. Neb 42 n deeg lisgu. Bi-bilf n da naage. A ra nonga Wẽnnaam, la a mi rɩk f meng n kõ-a wã yõod n yɩɩd kãsemb wʋsgo.

BÕE N NA N MAAN MASÃ?

Yʋʋmd 1918 wã sẽn wa n dabd a saabã, Biiblã Zãmsdbã ra pa mi b yɛlã sẽn na n baas to-to ye. B koosa b zĩis kẽer sẽn da be Burkilini, la b viig b biru-kãsengã n kẽng Pitsbɛrge, Pɛnsilvani. Siglgã taoor lʋɩtbã ra keta bãensã roogẽ, tɩ b yaool n da yãk yʋʋmd 1919 yʋʋm-vẽkr rasem a 4 n na n maan siglgã yʋʋmd-yʋʋmd tigsgã. Na n baasa wãna?

D tẽed-n-taasã ra ket n wɩngda ne koe-moonegã. B ra kɩsa sɩd tɩ na n baasa neere, hal n yãk Ezayi 54:17 wã tɩ na n yɩ yʋʋmd 1919 wã vɛrse. Vɛrse wã yetame: “Zab-teoog ning fãa b sẽn maan n na n zab ne foomã kõn tol n tõog n maan foom bũmb ye.” B ra segla b mense, n miẽ tɩ yɛlã na n tiig n toeemame, la tɩ rẽ na n paasa b tẽebã pãnga, tɩ b maneg n paam raood n wɩng ne tʋʋm-kẽeng ning sẽn gũud-bã.

^ sull 6 Ges-y yʋʋmd 2017 aniyɛɛrã neng 172-176, sõsg ning gom-zug sẽn yaa: Il y a cent ans : 1917.”

^ sull 22 A Charles Fekel vɩɩmã kibar bee yʋʋmd 1970 sɩpaolg rasem 15 Gũusg Gasgã pʋgẽ. Gom-zugã yaa: “Les joies que procure la persévérance dans toute bonne œuvre.