1. Ãnd dãmb n sõng n lugl Filip tigingã?

YAA a Poll ne a Sɩlaas la a Luk n paas a Tɩmote n sõng n lugl Filip tigingã. Rẽ tɩ yaa Rom n so Filip tẽngã. Koe-moondb a naasã sẽn da tar yẽesmã sẽn wa n ta Filipã, b mikame tɩ neb wʋsg n da be be n tʋll n bãng koe-noogã n paase. Tao-tao bal tɩ tigin-paallã neb sɩngame n tigimd taaba. Wõnda yaa b tẽed-n-taag yʋʋr sẽn boond t’a Lidi zakẽ. A ra nonga sãamb reegre.—Tʋʋ. 16:40.

2. Tao-tao bala, zu-loe-bʋg la tigin-paallã paam-yã?

² La tao-tao bal tɩ tigin-paallã paama zu-loeese. A Sʋɩtãan kɩtame tɩ tũudum hakɩɩkã bɛɛb yik n na n gɩdg a Poll ne a tũud-n-taasã tʋʋmdã, hal n namsd koe-moondbã ne toolem. B yõka a Poll ne a Sɩlaase, n pãb-b ne rasaba, la b kẽes-b roogo. B sẽn wa n paam tɩ b yiis-bã, b tɩ kaaga tigin-paallã neba, n keng b raoodo. Rẽ poore, a Poll ne a Sɩlaas la a Tɩmote loogame, la wõnda a Luk kell n paa be. Tigingã neb na n maana wãn masã? Ne a Zeova vʋʋsem sõngã sõngre, b kell n wɩnga ne a Zeova tũubu. (Fili. 2:12) Be bʋʋm la a Poll sẽn gom n wilg t’a sũur nooma ne-bã!

3. Wa Filip rãmb 1:9-11 sẽn wilgdã, bõe la a Poll pʋʋs n kose?

³ Na maan yʋʋm piig poore, a Poll gʋlsa lɛtr n tool Filip tigingã. Y sã n karem lɛtrã, y nee vẽeneg t’a ra nong-b-la ne a sũur fãa. Ad a sẽn yeele: “Mam nonga yãmb fãa wʋsg ne nonglem ning Kirist Zeezi sẽn tarã.” (Fili. 1:8) A yeel-b lame me t’a pʋʋsa b yĩnga. A kosa a Zeova t’a sõng-ba, tɩ nonglem ning b sẽn tarã ket n tar paasgo, tɩ b bãng  bũmb nins sẽn tar yõod n yɩɩdã n bake, la b yɩ neb sẽn pa tar taale, la neb sẽn pa na n kɩt tɩ b to lak n lʋɩ, la b tõog n kell n yɩ neb sẽn pid ne tɩrlem biisi. Yaa goam sẽn sɩd yit a sũurẽ. Sãmbg kae t’a Poll gom-kãensã tõe n nafa tõnd me. (Karm-y Filip rãmb 1:9-11.) Sõs-kãnga pʋgẽ, d na n wɛgsa a goamã ball-balle, la d ges d sẽn tõe n tũ a sẽn yeelã to-to.

4. a) Wa 1 Zã 4:9, 10 sẽn yetã, bõe la a Zeova maan-yã, tɩ wilgd t’a nonga tõndo? b) Hal sẽn ta zĩ-bʋg la d segd n nong Wẽnnaam?

⁴ A Zeova wilga nonglem sẽn ka to, n tʋm a Biigã t’a wa ki n dol tõnd yel-wẽnã. (Karm-y 1 Zã 4:9, 10.) A sẽn nong tõnd woto wã kɩtame tɩ tõnd me tog n nong-a. (Rom. 5:8) Hal sẽn ta zĩ-bʋg la d segd n nong Wẽnnaam? Bũmb la a Zeezi yeel Fariziẽ a ye, tɩ leokd sokrã. A yeel-a lame yaa: “Fo tog n nonga a Zeova sẽn yaa fo Wẽnnaamã ne f sũurã fãa, ne f sɩɩgã fãa, la ne f yamã fãa.” (Mat. 22:36, 37) D pa rat n nong a Zeova wɛdg-wɛdg ye. D pʋd n datame tɩ daar ne a to fãa bɩ d nonglmã tar paasgo. A Poll yeela Filip tigingã neb tɩ segdame tɩ b nonglmã “paas la a ket n tar paasgo.” Bõe la d tõe n maan tɩ d sẽn nong Wẽnnaam to-to wã tar paasgo?

5. D maanda wãn n tõog tɩ d sẽn nong Wẽnnaam to-to wã paasdẽ?

⁵ Sẽn na yɩl n nong Wẽnnaam, yaa tɩlɛ tɩ d bãng-a. Ad Biiblã sẽn yete: “Ned ning sẽn pa tar nonglem pa bãng Wẽnnaam ye. Bala Wẽnnaam yaa nonglem.” (1 Zã 4:8) A Poll goamã pʋgẽ, a wilgame tɩ sẽn na yɩl tɩ d sẽn nong Wẽnnaam to-to wã paam pãnga, d segd n paama “bãngr hakɩɩk la yam-vẽenem wʋsg” Wẽnnaam zugu. (Fili. 1:9) D sẽn wa n sɩng Biiblã zãmsgã, d ra pa mi a sẽn yaa Wẽnnaam ning buudã sõma ye. Ne rẽ fãa, ra seka d na nong-a. La d sẽn wɩngd ne Biiblã zãmsgo, n bãngd a Zeova n paasdẽ wã, d sẽn nong-a to-to wã me tara paasg bala. Sɩd pa zaalem la d sẽn get tɩ Biiblã zãmsg la a goamã zug bʋgsgã naaga bũmb nins sẽn tar yõod n yɩɩdã ye.—Fili. 2:16.

6. Sẽn zems ne 1 Zã 4:11, 20, 21 sẽn yetã, bõe me n na n wilg tɩ d nonglmã tara paasgo?

⁶ Wẽnnaam sẽn nong tõnd wʋsgã, na n kɩtame tɩ tõnd me yãk yam n nong d tẽed-n-taasã. (Karm-y 1 Zã 4:11, 20, 21.) D tõe n tẽedame tɩ pa na n yɩ toog ne-d tɩ d nong d tẽed-n-taasã ye. Bala, d fãa tũuda a Zeova, n modgd n na n dɩk a togs-n-taare. D rɩkda a Zeezi naoore. A Zeezi yaool n sak n kii tõnd yĩnga, a sẽn nong tõnd wʋsgã yĩnga. Baasgo, wakat ninga, tõe n yɩɩ toog tɩ d tũ Wẽnnaam sẽn yeelã, n sɩd nong taaba. A buud zĩnda Filip tigingã pʋgẽ. D gom rẽ yelle.

7. Sagls nins a Poll sẽn kõ a Evodi ne a Sẽntiisã wilgda tõnd bõe?

⁷ A Evodi ne a Sẽntiis yaa pagb sẽn naag tʋm-tʋmd a Poll n tʋm Wẽnnaam tʋʋmdã ne yẽesem. La b yiibã wa n pa le zemsd taab ye. Tõe tɩ yaa mo-yõsr n zĩnd b sʋka. A Poll sẽn tool b tigingã lɛtrã, a tolg n pʋda a Evodi ne a Sẽntiis yʋyã, n sagl-b tɩ b “tall yam a yembre.” (Fili. 4:2, 3) A gesame tɩ yɩta sõma t’a sagl tigingã neb fãa. A yeel-b lame yaa: “Ket-y n maand-y bũmb fãa tɩ pa naag ne yẽgeng la no-koɛɛm” ye. (Fili. 2:14) Yaa vẽeneg tɩ pa pagb a yiibã bal la a Poll sagl-kãensã sõng ye. Sõnga tigingã neb fãa tɩ b maneg n nong taaba.

8. Bõe n tõe n kɩt tɩ yɩ toog ne-d tɩ d nong d tẽed-n-taasã sõma, la bõe n na n sõng-do?

⁸ Wa sẽn yɩ to-to a Evodi ne a Sẽntiis  nengẽ wã, bũmb a ye n tõe n kɩt tɩ yɩ toog ne-d tɩ d nong d tẽed-n-taasã sõma. Yaa d sẽn na n nong n get nebã sẽn kongd zĩis ninsã. Tõnd fãa kongda daar ne a to fãa. D sã n nong n tagsd d taabã kongr yelle, na n yɩɩ toog tɩ d nong-ba. Wala makre, d tẽed-n-taag sẽn segd n naag-d n pɩɩs Rĩungã roog sã n yĩm n pa sõng-do, tõe n yika d sũuri. D sã n bas tɩ rẽ kɩt tɩ d tẽeg a tudgr a taab d sẽn mi, d sũurã na n maneg n yika ne-a, tɩ d pa le nong-a woto ye. Yel-kãngã buud sã n bee yãmb ne y tigingã ned sʋka, yɩta sõma tɩ y tags bũmb a ye zugu: A Zeova nee tõnd mengã sẽn mi n kongdẽ wã, wa a sẽn ne d tẽed-n-taagã me nengẽ wã. La ne rẽ fãa, a ket n nonga d tẽed-n-taagã, la a ket n nong tõnd me. Rẽ wã, yaa tɩlɛ tɩ d rɩk a Zeova togs-n-taar nonglmã wɛɛngẽ, n tagsd d tẽed-n-taasã zʋg-sõma wã yell n yɩɩda. D sã n maand d sẽn tõe fãa n nong d tẽed-n-taasã, zems-n-taar ning sẽn be d sʋkã paamda pãnga.—Fili. 2:1, 2.

9. Sõdg-y bũmb kẽer sẽn naag “bũmb nins sẽn tar yõod n yɩɩdã.”

⁹ Wẽnnaam kɩtame t’a Poll sagl Filip tigingã nebã, la kiris-nebã fãa tɩ b bao n “bãng bũmb nins sẽn tar yõod n yɩɩdã n bake.” (Fili. 1:10) Ad bũmb kẽer sẽn tar yõod n yɩɩda: A Zeova yʋʋrã na paam waoogrã, a raabã pidsgu, laafɩ la zems-n-taar na zĩnd tigingã pʋgẽ wã. (Mat. 6:9, 10; Zã 13:35) Sã n yaa bõn-kãensã n tar yõod n yɩɩd tõnd vɩɩmã pʋgẽ, dẽnd d sɩd nonga a Zeova.

10. Bõe la d segd n maan sẽn na yɩl n yɩ neb sẽn pa tar taale?

¹⁰ A Poll yeelame me tɩ d segd n yɩɩ “neb sẽn pa tar taale.” Woto pa rat n yeel tɩ d yɩ neb sẽn zems zãng ye. D pa tõe n yɩ neb sẽn pa tol n tar taal baa bilf wa a Zeova ye. La d sã n maand d sẽn tõe fãa sẽn na yɩl tɩ d nonglmã ket n paasdẽ, la d maood ne d sũur fãa n na n bãng bũmb nins sẽn tar yõod n yɩɩdã n bake, a Zeova nifẽ, d yaa ned sẽn pa tar taale. D sã n gũusd neer sẽn na yɩl n da wa kɩt tɩ d to lak n lʋɩ, rẽ me wilgdame tɩ d nonga a Zeova la d tẽed-n-taasã.

11. Bõe yĩng tɩ d segd n gũus n da wa kɩt tɩ d to lak n lʋɩ?

¹¹ Sɩd-sɩdã, b sẽn keoogd tõnd tɩ d gũus neer n da wa kɩt tɩ d to lak n lʋɩ wã pa reem yell ye. Wãn to la tõe n tũ ne tõnd tɩ d to lak n lʋɩ? Tõe n tũu ne reem la yõ-noogr nins d sẽn nongã, fut nins d sẽn nongã, la baa d yam-yãkr tʋʋmã wɛɛngẽ wã. Tõe tɩ pa bũmb a Zeova sẽn gɩdg ye. La ned a to sũur-kaset sã n yet-a tɩ pa zemse, tɩ koms a tẽebã t’a lak n lʋɩ, rẽ la yellã. A Zeezi yeelame tɩ d sã n maan tɩ zood ning d tẽed-n-taag sẽn tar ne a Zeova wã sãame, sẽn são d yĩng yaa b sẽn na n loe d yublã ne kugr sẽn zɩs wʋsgo, n lob-d mogrã pʋgẽ.—Mat. 18:6.

12. Pagã ne a sɩdã sẽn yaa so-pakdbã sẽn maanã kõta tõnd yam bʋgo?

¹² D ges bũmb a ye pag ne a sɩd sẽn yaa so-pakdb sẽn maane, tɩ wilgd tɩ b kelga a Zeezi gomdã neere. B tigingã pʋgẽ, pag a ye ne a sɩd n da reeg lisg paalem. La b sẽn paam wubr ningã kɩtame tɩ b ra getẽ tɩ bũmb wʋsg yaa kisgu. Ne bãmb tagsgo, kiris-ned pa segd n kẽng sĩnima roogẽ, baa filim ning a sẽn na n tɩ gesã pa wẽnga. Daar a ye, b wʋmame tɩ pag a ye wã ne a sɩdã sẽn yaa so-pakdbã tɩ gesa filim. B sũy sãama wʋsgo! Sẽn yaa-b so-pakdbã sẽn bãngã, b yãka yam n pa le kẽnd n get filim,  n tãag wakat ning pagã ne a sɩdã sẽn tõog n kibl b mensã sũur-kasetã sõma, n mi sẽn sakd la sẽn pa sakdã. (Ebre. 5:14) Sẽn yaa-b so-pakdbã sẽn pa bao sẽn noom bãmbã, wilgdame tɩ b sẽn nong pag a to wã ne a sɩdã pa ne no-goam bala, la yaa ne tʋʋm me.—Rom. 14:19-21; 1 Zã 3:18.

13. Wãn to la ned tõe n tudg a to t’a maan yel-wẽnde?

¹³ Bũmb a to me d sẽn tõe n maan tɩ yɩ sabab tɩ ned lak n lʋɩ, yaa d sẽn na n tudg-a, t’a maan yel-wẽnde. Wãn to? D rɩk makre. Biiblã karen-biig n da tar zu-loɛɛg ne rãamã. A maoo yʋʋm wʋsgo, hal n wa bãng t’a tog n basa rãamã fasɩ. A toeema a vɩɩmã, n wa reeg lisgu. La daar a ye, kiris-ned n bool yẽ ne neb a taab tɩ b na n dɩ la b yũ, n yeel-a tɩ rẽnda a sak n yũ rãam. A pʋd n yeel-a lame yaa: “Fo lebga kiris-ned masã. A Zeova kõta foom a vʋʋsem sõngã. Zʋg-sõng a ye vʋʋsem sõngã sẽn sõngd ned t’a bɩɩs yaa yõk-m-mengã. Fo sã n yõkda f menga, f segd n mii f sẽn tog n yũ tɛka.” A sã n kelg sẽn bool-a nebã, n sɩd reeg rãamã n yũ, tɩ rẽ kɩt t’a le lebg rãamã yamba, na n yɩɩ kaeto!

14. Wãn to la tigissã sõngd tõnd tɩ d bãng n tũ Filip rãmb 1:10 saglsã?

¹⁴ D tigissã sõngda tõnd tɩ d bãng n tũ Filip rãmb 1:10 saglsã bũmb wʋsg pʋgẽ. Pipi, zãmsg ning d sẽn paamd tigissã sasa wã tẽegda tõnd bũmb nins sẽn tar yõod n yɩɩd a Zeova nifẽ wã. Yiib-n-soaba, sõngda tõnd tɩ d bãng n tũ d sẽn wʋmdã, n tõog n yɩ neb sẽn pa tar taale. Tãab-n-soaba,  tigissã sõngda tõnd “tɩ d bɩɩs nonglem la d tʋm tʋʋm-sõma.” (Ebre. 10:24, 25) D sẽn paamd tɩ d tẽed-n-taasã kengd d raood tigissa sasa wakat fãa wã, kɩtame tɩ tõnd me maneg n nong Wẽnnaam ne d tẽed-n-taasã. Tõnd sũyã sã n pid ne Wẽnnaam nonglem, la d tẽed-n-taasã nonglem, d na n gũusa neere, n da wa maan bũmb sẽn na n kɩt tɩ d tẽed-n-taag lʋɩ ye.

15. B sẽn yeel tɩ d yɩ neb sẽn ‘pid ne tɩrlem biisã’ rat n yeelame tɩ bõe?

¹⁵ A Poll pʋʋsa Wẽnnaam ne a sũur fãa, n kos-a t’a sõng a tẽed-n-taasã sẽn be Filipã tɩ b yɩ neb sẽn “pid ne tɩrlem biisi.” (Fili. 1:11) Yaa vẽeneg tɩ b sẽn tog n nong Wẽnnaam la a nin-buiidã naaga ‘tɩrlem biisã.’ La b sẽn segd n gomd b tẽebã yell ne neb a taabã, la b togsd-b bõn-sõma nins b sẽn gũudã me naagame. Filip rãmb 2:15 wã pʋgẽ, a rɩka makr a to. A sagl-b lame tɩ b yɩ neb sẽn “yãgd wa vẽenem dũniyã pʋgẽ.” Tẽegda tõnd a Zeezi sẽn yeel t’a karen-biisã yaa ‘dũniyã vẽenemã.’ (Mat. 5:14-16) A leb n yeela a karen-biisã tɩ b ‘kẽng n tɩ sõng . . . neb tɩ b lebg yẽ karen-biisi,’ la a paas tɩ b na n yɩɩ yẽ “kaset rãmb . . . hal n tãag dũniyã zĩig ning sẽn zãr n yɩɩdã.” (Mat. 28:18-20; Tʋʋ. 1:8) Tõnd me sã n sõngd n tʋmd tʋʋm-kãngã yõod sẽn ka to wã ne yẽesem, d yaa neb sẽn pid ne “tɩrlem biisi.”

16. Wãn to la Filip rãmb 1:12-14 wilgd tɩ baa yɛlã wa n pa nana ne-do, d tõe n kell n yãga wa vẽenem? (Ges-y sebrã pipi neng fotã.)

¹⁶ Baa d yɛlã sẽn wa n yaa to-to fãa, d tõe n yãga wa vẽenem. Wakat ninga, bũmb sẽn kɩt tɩ wõnd yaa toog tɩ d moon koe-noogã tõe n wa lebga sɛgb d sẽn paam n na n moone. Wala makre, tʋm-tʋmd a Poll sẽn wa n gʋlsd a lɛtrã n na n tool Filip tigingã t’a ra bee Rom tẽngã. La a ra bee  roogẽ tɩ sodaas gũud-a, t’a pa tõe n yi ye. Baa ne rẽ, a pa bas n pa taas sẽn da gũud-b yẽ wã, la sẽn da wat-b n get-a wã koɛɛgã ye. A Poll kell n moona koɛɛgã ne yẽesem baa ne yɛlã sẽn da pa nana ne-a wã. La woto sõnga a tẽed-n-taasã tɩ b paam raood la bas-m-yam, n da “togsd Wẽnnaam goamã wʋsg n pa yɛɛsdẽ ye.”—Karm-y Filip rãmb 1:12-14; 4:22.

17. Bõe la d tẽed-n-taas kẽer maand n ket n moond koɛɛgã, baa yɛlã sẽn pa nana ne-bã?

¹⁷ D tẽed-n-taas wʋsg n dɩkd a Poll togs-n-taare, n moond koɛɛgã ne raoodo. B tẽnsẽ wã, b pa tar sor n moond zãma zĩisẽ wall zak-zak ye. Rẽ n so tɩ b bao manesem a taab n ket n moond koe-noogã. (Mat. 10:16-20) Tẽng a ye pʋgẽ, tigims sull yel-gɛtã kong n sagla koe-moondbã tɩ b ned kam fãa moond a roagdba, a yagse, a karen-bi-taase, a tʋmd-n-taas la a mitinsi. Yʋʋm a yiib pʋgẽ bala, b tigimsã sõor paasa wʋsgo. Tõe tɩ d tẽngẽ wã, b pa gɩdg tɩ d ra moon koɛɛgã zãma zĩisẽ la zak-zak ye. La d tõe n dɩka yam d tẽed-n-taas nins sẽn pa tar sorã sẽn maand to-to wã pʋgẽ. D baood soay wakat fãa n moond koɛɛgã wʋsgo, la d bas d yam tɩ baa yɛlã wa n pa nana ne-do, a Zeova na n kõ-d-la raood la tõog tɩ d moone.—Fili. 2:13.

18. Bõe la d segd n yãk yam n na n maane?

¹⁸ Yaa masã meng la d segd n yãk yam, n na n maan d sẽn tõe fãa n tũ sagls nins sẽn be a Poll lɛtr ning a sẽn tool Filip tigingã. Bɩ d bao n bãng bũmb nins sẽn tar yõod n yɩɩdã n bake, la d yɩ neb sẽn pa tar taale, neb sẽn pa na n kɩt tɩ b to lak n lʋɩ, la neb sẽn pid ne tɩrlem biisi. Woto, d nonglmã na n ket n tara paasgo, t’a Zeova sẽn yaa d Ba sẽn nong-d wʋsgã yʋʋr paam waoogre.