1. Bõe la a Zeova gũnug roagdbã?

A ZEOVA sẽn wa n naan d yaab a Ãdem ne a Awa wã, a kɩtame tɩ b ra tʋll n dog kamba. Sɩd me, Biiblã yetame: “Kamb yaa Sẽn-Ka-Saab kũuni.” (Yɩɩn. 127:3) Rat n yeelame tɩ bõe? D rɩk makr wa yãmb zoa sẽn na n dɩk ligd-kẽeng n wa gũnug yãmba. Y tagsg na n yɩɩ wãna? Y kõn ges t’a sẽn kɩs-y sɩd woto wã, a waoog-y lame sɩda? La tõe tɩ y na n sokda y meng y sẽn na n maan to-to n sɩd ges ligdã yell sõma. Bũmb yõod sẽn yɩɩd ligd hal zĩig sẽn zãr la a Zeova rɩk n gũnug roagdbã. Yaa kambã. A ratame tɩ roagdbã ges tɩ kambã vɩɩm yɩ sõma, tɩ b paam sũ-noogo.

2. Bõe yell la d na n gome?

² Pag ne rao sã n kẽ kãadem, ãnd n yãkd b sã n na n doga kamba, la biig fãa rogem sẽn na n yɩ wakat ningã? Bõe la roagdb tõe n maane, n sõng b kambã tɩ b vɩɩmã yɩ noogo? D na n yãa Biiblã sagls a wãn sẽn tõe n sõng kiris-ned yel-kãensã wɛɛngẽ.

3. a) Neb sã n kẽ kãadem, ãnd n yãkd b sã n na n doga kamba? b) B zo-rãmbã la b roagdbã segd n tẽegda Biiblã vɛrse-bʋs yelle?

³ Tẽns kẽere, pag ne rao sã n kẽ kãadem, nebã ratame tɩ b sɩng rogem tao-tao. B zakã rãmb la neb a taab mi n pʋgd n pẽdgd-b-la rẽ poorẽ menga. A Zetro yaa d saam-biig sẽn be Aazi. A yeelame: “Tigingã pʋgẽ, sẽn tar-b kambã mi n pẽdgda sẽn kẽ-b kãadem n nan pa tar kambã, n dat tɩ b sɩng rogem.” Aazi saam-biig a to yʋʋr sẽn boond t’a  Zefrey yeelame tɩ “kẽer yeta sẽn pa tar-b kambã tɩ b na n wa kʋʋlame tɩ ned kae n get b yell ye.” Yaool n yaa rao ne a pag n yãkd b sã n na n doga kamba. Bãmb n yãkde, bala yaa b zɩɩb ned a to sẽn pa tõe n deeg n tʋke. (Gal. 6:5) Yaa sɩd tɩ neb sã n kẽ kãadem, b roagdbã la b zo-rãmbã mi n tara goam sẽn wilgd tɩ b ratame tɩ b vɩɩmã yɩ noogo. La d fãa segd n tẽegdame tɩ yaa raoã ne a pagã n tog n yãk b sã n na n doga kamb bɩ b pa na n doge.—1 Tes. 4:11.

4-5. Yɩta sõma tɩ pag ne a sɩd reng n yẽs bõe zugu, la sẽn são yaa sẽn na n yɩ wakat bʋgo?

⁴ Pag ne a sɩd sã n yãk yam n na n dog kamba, yɩta sõma tɩ b reng n yẽs ne taaba, n bãng bũmb a yiibu: Pipi, wakat bʋg la b na n sɩng rogem, la yiib-n-soaba, kamb a wãn la b rata. Wakat bʋg la b segd n yẽs rẽ zugu? Bõe yĩng tɩ tar yõod wʋsg tɩ b reng n yẽs yel-kãensã zugu?

⁵ Naoor wʋsgo, yɩta sõma tɩ neb a yiib sã n wa rat n kẽ kãadem bɩ b reng n yẽs kambã rogem yell zugu. Bõe yĩnga? Bũmb a ye yaa tɩ sẽn são yaa b yiibã fãa sẽn na n yaa yam a yembr yel-kãngã wɛɛngẽ. Yɩta sõma me tɩ b yẽs ne taab n ges b sã n segl n saame n na n lebg roagdba. Kẽer yãkda yam n na n bas tɩ yʋʋm a yiib bɩ sẽn yɩɩd rẽ loog tɩ b yaool n sɩng rogem. Bala biig zãab rɩta sẽk la wat ne yaams wʋsgo. B getame tɩ b sã gũ yʋʋm a wãna, na n sõng-b lame tɩ b paam n vɩɩmd b yiib bala, n minim taab sõma nanda. Rẽ, b bãngda taab sõma, tɩ b zoodã paam pãnga.—Efɛ. 5:33.

6. D sẽn vɩ wakat ningã kɩtame tɩ neb kẽer yãk yam n na n maan bõe?

⁶ Kiris-neb kẽer n yãk yam n na n maan wa a Nowe kom-dibli a tãabã ne b pagbã. A Nowe kom-dibli wã ne b pagbã pa yãg ne rogmã ye. (Sɩng. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Pɩy. 2:5) A Zeezi yeelame tɩ rũndã-rũndã vɩɩmã na n yɩɩ wa sẽn yɩ to-to “a Nowe wakatẽ wã.” D sɩd nee vẽeneg tɩ masã wã, yɛlã yaa “kãn-kãe hal tɩ vɩɩmã lebg toogo.” (Mat. 24:37; 2 Tɩm. 3:1) Neb kẽer sẽn mi rẽ wã, b yãka yam n pa na n dog kamb nanda, sẽn na yɩl n tõog n kẽes b sẽkã wʋsg Wẽnnaam tʋʋmdã pʋgẽ.

7. Wãn to la sagls nins sẽn be Luk 14:28, 29 wã, la Yel-bũn 21:5 pʋgẽ wã tõe n sõng pag ne a sɩda?

⁷ Kiris-neb kẽer sã n na n yãk b sã n na n doga kamba, la kamb sõor b sẽn date, b tũuda saglg ning sẽn be Luk 14:28, 29 wã.  (Karm-y-yã.) Yaa wa ned sẽn dat n me roogo, n na n deng n geel n ges a tõogã sã n sekdame. Roagdb wʋsg wilgame tɩ kambã yell gesg rɩta ligd la sẽka, la wat ne yaams wʋsgo. Woto wã, pag ne a sɩd segd n deng n yẽsame, n leok sogsg kẽere. Wala makre: ‘Sẽn na yɩl tɩ d zakã rãmb paam sẽn yaa tɩlɛ wã, d yiibã fãa na n baoo tʋʋm bɩ? D zemsa taab bũmb nins sẽn sɩd yaa tɩlɛ wã wɛɛngẽ bɩ? D yiibã fãa sã n na n tʋmame, ãnd n na n be ne d kambã d sẽn wat n be tʋʋmã zĩigẽ? D ratame tɩ d kambã tũ ãnda soab saglse, la b rɩk a togs-n-taare?’ Pag ne a sɩd sã n maag b yĩng n deng n yẽs yel-kãensã fãa zugu, wilgdame tɩ b rata ne b sũur fãa n tũ Yel-bũn 21:5 sẽn yetã.—Karm-y-yã.

8. Yel-bʋs zug la pag ne a sɩd segd n deng n yẽse, la bõe la rao sẽn nong a pag segd n maandẽ?

⁸ Sẽn na yɩl tɩ biig zãab la a wubr yɩ sõma, a ba wã ne a ma wã fãa segd n yãta sẽk n get a yelle. Biig yell gesg me yaool n yaa tʋʋm-kẽenga. Rẽ wã, kambã rogem sã n pa yaag taab sõma, yɩta toog tɩ roagdbã tõog n ges biig fãa yell wa sẽn segdã. Neb kẽer sẽn dog b kambã n pa yaag rogmã wakat tɩ sek sak n deegame tɩ b wa n pa le mi b sẽn maand ye. Pag sã n tar kamb wʋsg woto, a wat n pa le tar keelem la pãng meng ye. Woto na n kɩtame t’a pa le tõe n yã sẽk n zãmsd Biiblã, n pʋʋsdẽ, la a yit koe-moonegã n pa vaandẽ ye. Zu-loɛɛg a to me yaa tõog n kelgd tigissã neere, n paamd n dɩt b yõodã. Rao sẽn nong a pag na n maanda a sẽn tõe, n sõngd-a ne kambã yell gesg tigissã zĩigẽ, la zakẽ me. Wala makre, a tõe n sõnga pagã ne zakã tʋʋm kẽere. A na n maoodame tɩ zakã neb fãa paamd n dɩt zak pʋgẽ Biibl zãmsgã yõod wakat fãa. A na n gesame me tɩ yẽ ne a zakã rãmb yit koe-moonegã.

9-10. Roagd sã n dat t’a biig wubr yɩ sõma, yaa tɩlɛ t’a maan bõe?

⁹ La bõe la roagdbã tõe n maane, n sõng b kambã tɩ b wa nong a Zeova? Bõe la b tõe n maan tɩ sõng b kambã tɩ b ra rɩk dũni-kãngã nebã togs-n-taare? D na n goma bũmb a wãn yell bala.

¹⁰ Pʋʋsd-y-yã a Zeova n kot sõngre. Rɩk-y-yã a Manowa ne a pagã togs-n-taare. Bãmb n yɩ a Samsõ roagdba. A Manowa sẽn wa n bãng t’a pagã na n doga biigã, a yõka a Zeova sɛɛga, n kos-a t’a wilg-b b sẽn tog n wub b biigã to-to.

11. Wa b sẽn wilg Bʋ-kaoodb 13:8 wã, wãn to la roagdbã tõe n dɩk a Manowa togs-n-taare?

¹¹ A Nihad ne a pag a Alma sẽn yit  Bosni-Ɛrzegovinnã rɩka a Manowa ne a pagã togs-n-taare. Ad b sẽn yeele: “Wa a Manowa, d kosa a Zeova t’a sõng-d tɩ d bãng n wub d biigã sõma. La a Zeova leoka d pʋʋsgã ne Biiblã maasem, tʋm-tʋmdã sɛbã, tigissã la ne tigis-kãsemsã maasem.”—Karm-y Bʋ-kaoodb 13:8.

12. Bõe la a Zozɛf ne a Maari maan-yã, n kõ b kambã mak-sõngo?

¹² Kõt-y y kambã mak-sõngo. Yãmb sẽn yet y kambã bũmb ninsã tara yõodo, la yaa y mak-sõngã n tõe n sõng-b n yɩɩda. D tõe n kɩsa sɩd t’a Zozɛf ne a Maari kõo a Zeezi la b kamb a taabã mak-sõngo. A Zozɛf ra tʋmda wʋsgo, n na n paam n ges a zakã rãmb yelle. Sẽn paase, a ra sõngd-b-la sẽn na yɩl tɩ b nong a Zeova tũubã. (Tõo. 4:9, 10) A Zozɛf ra tallda a zakã rãmb tɩ b kẽnd Zerizalɛm “yʋʋmd fãa” n maand Pakã kibsa, baa tõogã sẽn da pa wilgd tɩ yaa tɩlɛ tɩ b tũ-a wã. (Luk 2:41, 42) Tõe tɩ b wakatẽ wã, roagdb kẽer ra getame tɩ tall f zakã rãmb n kẽngã yaa naongo, la tɩ sãamda sẽk la ligdi. Yaa vẽeneg t’a Zozɛf ra nonga tũudmã yɛla, la t’a sõnga a kambã tɩ bãmb me nong rẽ. Sẽn paase, a Maari ra mii Gʋls-sõamyã neere. A sõnga a kambã ne a no-goamã la a tʋʋm-tʋmdɩ wã, tɩ bãmb me wa nong Wẽnnaam Gomdã.

13. Bõe la pag a ye ne a sɩd maan-yã, n dɩk a Zozɛf ne a Maari togs-n-taare?

¹³ A Nihad ne a pag a Alma ra rata ne b sũy fãa n maan wa a Zozɛf ne a Maari. Wãn to la rẽ sõng-b tɩ b tõog n wub b biigã t’a wa nong a Zeova, n tũud-a? B yeelame: “Ne tõnd mengã sẽn vɩ to-to wã, d sõnga d biigã t’a bãng tɩ ned sã n vɩ tɩ zemsd ne a Zeova noyã, rẽ n manegd-a.” A Nihad paasame yaa: “Yɩ-y ned ning yãmb sẽn dat tɩ y biigã yɩ wã.”

14. Bõe yĩng tɩ roagdbã segd n bao n bãng b kambã tũud-n-taasã?

¹⁴ Sõng-y y kambã tɩ b bao tũud-n-ta-sõma. Ba wã ne ma wã fãa segd n bãnga b kambã tũud-n-taasã, la b sẽn maand bũmb nins b sẽn wat n be ne taabã. Rat n yeelame me tɩ b bao n bãng b kambã sẽn sõsd ne neb nins ne b portaabl-dãmbã la b ordinatɛɛr-dãmbã maasmã. Bala kambã tõe n wa tagsda wa b tũud-n-taasã, la b maand wa bãmba.—1 Kor. 15:33.

15. Yam-bʋg la roagdbã tõe n dɩk saam-biigã mak-sõngã pʋgẽ?

¹⁵ La roagdb sã n pa tar minim wʋsg portaabl-dãmbã ne ordinatɛɛr-dãmbã tall n tʋmã wɛɛngẽ, b maanda wãna? A Zesse yaa roagda. A bee Filipin. Ad a sẽn yeele: “portaabl-dãmbã ne ordinatɛɛr-dãmbã tall n tʋmã wɛɛngẽ, d minimã pa waoog ye. La rẽ pa koms d raood tɩ d pa wilg d kambã zu-loees nins te-kãens sẽn tõe n wa ne wã ye.” A pa gɩdg a kambã tɩ b ra tall portaabl bɩ ordinatɛɛre, yẽ mengã sẽn pa mi te-kãens sõma wã yĩng ye. A yeelame: “Mam wilga m kambã tɩ yɩta sõma tɩ b tar b portaablã n zãmsd buud-gom-zẽnga, n segend tigissã, la b karemd Biiblã daar fãa.” Tõnd sɩt jw.org^® pʋgẽ, zĩig n be n yaa kom-bɩɩsã yĩnga. Sõss n be be n gomd mesaaz-rãmbã toolg la fot-rãmbã toolgã yelle. Y sã n tara kamba, rẽ yĩnga yãmb naaga taab n karem sõs-kãense, la y sõs b zug bɩ? Video-rãmb me n be tɩ b gom-zutã yaa: “Foo n so telefonnã bɩ, bɩ yẽ n so foo?” ne “Gũus ne réseaux sociaux rãmbã.” * Yãmb  naaga taab n ges video-kãens la y sõs b zug bɩ? Y sã n maan woto, y na n tõog n sõnga y kambã tɩ b bãng n tʋm ne te-kãens neere.—Yel. 13:20.

16. Bõe la roagdb wʋsg maan-yã, la wãn to la rẽ sõng b kambã?

¹⁶ Roagdb wʋsg maanda bũmb toor-toore, sẽn na yɩl tɩ b kambã paamd n naagd neb sẽn tũud a Zeova ne b sũy fãa n maand bũmb kẽer la b sõsda. Yaa woto la saam-biig a Ndéni ne a pag a Bomine sẽn be Kodivoaarã maan-yã. B ra nong n deegda tigims sull yel-gɛtã b zakẽ wã. Ad saam-biigã sẽn yeele: “Woto sõnga tõnd biigã wʋsgo. A wa n lebga so-pakda. La masã, b yãk-a lame t’a yaa tigims sull yel-gɛtã lɛdgda.” Yãmb me tõe n maana woto y kambã yĩnga.

17-18. Wakat bʋg la roagdbã segd n sɩng b kambã zãmsgo?

¹⁷ Sɩng-y tɩ b ket n paoodẽ. Roagdbã sã n sɩng b kambã sõngr tɩ b ket n paoodẽ, rẽ n são. (Yel. 22:6) A Tɩmote makrã wilgda rẽ. A wa n tũuda tʋm-tʋmd a Poll n togd soay n moond koɛɛgã. La yaa a ma a Eniis ne a yaab-poak a Loyiis sẽn zãms-a a Zeova noyã ‘hal a yãadmẽ’ wã yĩnga.—2 Tɩm. 1:5; 3:15.

¹⁸ A Zãnkolood ne a pag a Piyis sẽn be Kodivoaarã tõog n wuba b kambã tɩ b wa nong a Zeova, n tũud-a. Yaa kamb a yoobe. Bõe n sõng-ba? B rɩka a Eniis ne a Loyiis togs-n-taare. Ad b sẽn yeele: “D zãmsa d kambã a Zeova noyã hal b yãadmẽ. D sɩnga b rogmã poor bala.”—Tõo. 6:6, 7.

19. Rɩk a Zeova noyã n “zãms” kambã rat n yeelame tɩ bõe?

¹⁹ Rɩk a Zeova noyã n “zãms” y kambã rat n yeelame tɩ bõe? Rat n yeelame tɩ y wilg-ba, la y tẽegd-ba, n maand woto n yɩlemdẽ. Sẽn na yɩl n tõog n maand rẽ, yaa tɩlɛ tɩ roagdbã yãt sẽk n sõsd ne b kambã. Roagdb kẽer sã n wilgd biig bũmb n yɩlemdẽ tɩ baas n pa kẽedẽ, sãamda b sũuri. La b tog n ninga b yamẽ tɩ rẽ n na n sõng tɩ b tõog tɩ b kambã wʋm Wẽnnaam goamã võore, la b sak n tũ.

20. Kambã wubr wɛɛngẽ, wãn to la Yɩɩn-sõamyã 127:4 sẽn yet bũmb ningã tõe n sõng roagdbã?

²⁰ Bao-y n bãng-y biig fãa sõma. Yɩɩn- sõamyã 127 wã pʋgẽ, b maka kambã ne pɛɛma. (Karm-y Yɩɩn-sõamyã 127:4.) B tõe n maana pɛɛm ne kãnkãre, raoogo, kutu, la teed a taaba. B woglmã bɩ b bedrmã me tõe n yɩɩda taaba. Woto me, biig fãa yaa toor ne a to. Dẽnd roagdbã segd n bao n bãnga b sẽn na n wub biig fãa to-to. Pag a ye ne a sɩd sẽn be Israyɛll togsa bũmb ning sẽn sõng-b tɩ b tõog n wub b kambã sõma, tɩ b tũud a Zeova. Yaa kamb a yiibu. B yeelame: “Ned fãa ra zãmsda Biiblã ne biig a ye.” Zak soab fãa segd n bao n bãnga sã n yaa tɩlɛ tɩ b zãms Biiblã ne b kambã yembr-yembre, la sã n tõeeme.

21. Bõe la a Zeova tõe n maan n sõng roagdbã?

²¹ Roagdb kẽer getame tɩ yaa toog wʋsg tɩ b tõog n zãms b kambã a Zeova noyã. Kambã yaool n yaa a Zeova kũuni. Dẽnd a Zeova na n sak n sõng-y-la wakat fãa. Roagdb sã n pʋʋsd-a n kot sõngre, a sakd n kelgame. A tũnugda ne bũmb toor-toor n leokd b pʋʋsgã. Wala makre, ne Biiblã, bũmb nins siglgã sẽn yiisdã, la roagdb kẽer sẽn tar minim mak-sõng la b saglse.

22. Wilg-y bũmb kẽer roagdbã sẽn tõe n maan n sõng b kambã, tɩ naf-b n yɩɩda.

²² Neb kẽer yetame tɩ biig wubr yaa yʋʋm 20 tʋʋmde. La togs sɩdã, f sã n yaa roagda, yaa wakat fãa yĩnga. Wilgd-y y kambã tɩ y nong-b lame, mao-y n yãt sẽk n sõsd ne-ba, la y zãmsd-b Biiblã, tɩ rẽ naaga bũmb y sẽn tõe n maan n sõng y kambã, tɩ naf-b n yɩɩdã. Wubrã sakrã wɛɛngẽ, kambã manesem na n yɩɩ toor-toore. La kamb wʋsg sẽn paam tɩ b roagdbã sõng-b tɩ b bãng a Zeova sak n tũud-a lame. Bãmb me tagsda wa a Zoana Mayi. Ad a sẽn yeele: “M sã n tags n ges m roagdbã sẽn wub maam to-to wã, m sũur nooma b sẽn modg n sõng-m tɩ m nong a Zeova wã. B roga maam. La pa rẽ bal ye. B sõnga maam tɩ m vɩɩmã tar barka.” (Yel. 23:24, 25) D tẽed-n-taas bãmb milyõ-rãmb n tagsd woto.