1. Wakat bʋg la tõe n yɩ toog ne-d tɩ d tũ a Zeova?

YÃMB tagsdame tɩ wakat bʋg la tõe n yɩ toog ne yãmb n yɩɩd tɩ y tũ a Zeova? Yaa y sã n wa tar zu-loees bɩ, bɩ yaa y sẽn wat n pa tar zu-loees wʋsgo? Yɛlã sã n wa pa nana ne-do, d yɩta tao-tao n teeg a Zeova. La d sã n vɩ ne bãane, bõe la d maanda? D mi n basame tɩ bũmb tiis tõnd a Zeova tũubã wɛɛngẽ bɩ? A Zeova keooga Israyɛll nebã tɩ b gũus tɩ yell a woto buud tõe n paam-b lame.—Tõo. 6:10-12.

2. Mak-sõng-bʋg la a Aaza kõ tõndo?

² Rĩm a Aaza kõo tõnd mak-sõngo. A kell n teega a Zeova zãng-zãnga, tɩ wilg t’a talla yam. Pa toog sasa bal la a tũ a Zeova ye. A tũu a Zeova, b sẽn wa n vɩ bãan sasa me. A Aaza “kell n loee a meng zãng ne Sẽn-Ka-Saabo,” hal a yãadmẽ. (1 Rĩm 15:14) Bũmb a ye a Aaza sẽn maan tɩ wilg t’a tũu a Zeova ne a sũur fãa, yaa a sẽn menes bõn-naandsã pʋʋsg Zida tẽngẽ wã. Ad Biiblã sẽn yete: “Yẽnda sãama bu-zẽms a taabã wẽnnaam-dãmbã tẽn-kuga, maoong kʋʋb zĩisã, la a wã kug-vigindsã, la a kɛ a Aseera ra-lugdsã n lubi.” (2 Kib. 14:2, 4) A pʋd n kɩtame t’a yaab-poak a Maaka pa le yɩ rĩm poak soolmã pʋgẽ ye. Bõe yĩnga? Bala a yaab-poakã ra pirsda nebã tɩ b pʋʋsd bõn-naandga.—1 Rĩm 15:11-13.

3. Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?

 ³ A Aaza pa menes bõn-naandsã pʋʋsg bal ye. A sõnga Zida nebã me tɩ b le sɩng a Zeova tũubu. A Zeova kɩtame t’a Aaza ne Zida nebã ra vɩ ne bãane. * A Aaza naamã wakate, “tẽngã vɩɩmda bãan” yʋʋm piiga. (2 Kib. 13:23; 14:3, 5) Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n yãa a Aaza sẽn maan bũmb nins bãanã wakate. Rẽ poore, d na n yãa pipi kiris-nebã mak-sõngã. Bala wa a Aaza, bãmb me tũnuga ne bãan wakat n moon koɛɛgã sõma. Sẽn na n baase, d na n leoka sok-kãngã: Yãmb sẽn vɩ tẽng ningã, y sã n tũuda a Zeova tɩ gɩdgr nan kaẽ, wãn to la y tõe n tʋm ne yam wakat kãng sẽn yaa bãan wakatã?

4. Wa 2 Kibay 14:1, 5, 6 sẽn wilgdã, bõe la a Aaza maan bãan wakate?

⁴ Karm-y 2 Kibay 14:1, 5, 6. A Aaza yeela nin-buiidã tɩ yaa a Zeova n ‘kõ bãmb vʋʋsg zĩigã fãa.’ A Aaza pa tags tɩ bãanã wakat yaa sasa b sẽn na n vʋʋs ye. A pʋd n sɩngame n na n me tẽnse, lalse, gasdo, la a vigl kʋɩlense. A yeela Zida nebã tɩ tẽngã fãa zĩi bãane. A Aaza ra rat n yeelame tɩ bõe? A ra rat n yeelame tɩ bɛɛb sẽn kae wã yĩnga, nebã tõe n gilgda tẽns nins Wẽnnaam sẽn kõ-b tɩ b soogã pʋgẽ, n metẽ tɩ gɩdgr kae ye. A yeela nebã tɩ b modg n dɩ bãanã wakat yõodo.

5. Bõe yĩng t’a Aaza paas a tãb-biisã pãnga?

⁵ A Aaza tũnuga ne bãanã wakat n paas a tãb-biisã pãnga. (2 Kib. 14:7) Woto rat n yeelame t’a ra pa teeg  a Zeova bɩ? Ayo. A Aaza ra miime tɩ yẽ sẽn yaa rĩmã, yaa yẽ n segd n sõng nebã tɩ b segl b mense, n wa tõog n mao ne zu-loeesã. A ra miime tɩ Zida tẽngã bãanã pa na n kaoos wakat fãa yĩng ye. La sɩd yɩɩ woto.

6. Bõe la pipi kiris-nebã maan bãan wakate?

⁶ Baa ne pipi kiris-nebã sẽn da mi n paamd nams-toaagã, b paama bãan wakat me. Bõe la b maan bãanã wakate? Nin-kãensã sẽn da yaa pagb la rap sẽn yaa wẽn-sakdbã kell n moona koe-noogã n pa bas ye. Kibarã sẽn be Tʋʋm sebrã pʋgẽ wã wilgame tɩ yaa b sẽn “da zoet a Zeova” wã yĩnga. B kell n moona koe-noogã, tɩ kɩt tɩ ‘b sõorã ra paasdẽ.’ Sãmbg kae t’a Zeova ninga b tʋʋmdã barka, b sẽn kell n moon ne yẽesem bãan wakatã.—Tʋʋ. 9:26-31.

7-8. A Poll ne kiris-neb a taab sẽn paam segbã, b maana bõe? Wilg-y y leoorã võore.

⁷ Pipi kiris-nebã ra tũnugda ne segb buud fãa n moond koe-noogã. Wala makre, Wẽnnaam tʋʋmdã wɛɛngẽ, tʋm-tʋmd a Poll sẽn wa n bãng tɩ kʋɩleng sẽn yaa yaleng la b pak yẽnda yĩng Efɛɛzã, a tũnuga ne segb-kãng n na n moon koɛɛgã tẽn-kãng la a sõng neb wʋsg tɩ b lebg a Zeezi karen-biisi.—1 Kor. 16:8, 9.

⁸ Yʋʋmd 49 wã, b sẽn welg bãongã kõom yellã n sa wã, a Poll ne kiris-neb a taab paama segb yɛs n na n moon koɛɛgã ne yẽesem. (Tʋʋ. 15:23-29) Kãsem-dãmbã sẽn taas tigimsã b yam-yãkrã bãongã kõom wɛɛngẽ wã poore, karen-biisã kell n nanga pãng n “moond koe-noogã sẽn yaa a Zeova gomdã.” (Tʋʋ. 15:30-35) Baasa wãna? Biiblã yeelame tɩ “tigimsã neb tẽeb pãng ra paasdame, tɩ b sõorã me ra fɩɩgd wʋsg daar fãa.”—Tʋʋ. 16:4, 5.

9. Rũndã-rũndã, yɛlã yaa wãn to tẽns wʋsg pʋsẽ, la sok-bʋg la d tõe n sok-d mengã?

⁹ Rũndã-rũndã, tẽns wʋsg pʋsẽ, d tõe n moona koɛɛgã tɩ gɩdgr kae ye. Yãmb sẽn vɩ tẽng ningã yaa woto bɩ? Sã n yaa woto, sok-y y meng yaa: ‘Bõe la m maand sasa kãnga?’ D sẽn vɩ yaoolem wakatã, d sũur noomame bala a Zeova nin-buiidã maneg n moondã koɛɛgã, la b zãmsd nebã n yɩɩd pĩndã. (Mark 13:10) Rẽ wɛɛngẽ, tʋʋm wʋsg la d tõe n paam n tʋme.

10. Bõe la 2 Tɩmote 4:2 sagend tõnd tɩ d maane?

¹⁰ Yãmb sã n vɩɩ bãan wakate, bõe la y tõe n maan n dɩ a yõodo? (Karm-y 2 Tɩmote 4:2.) Y tõe n tagsame n ges yãmb mengã bɩ y zakã ned sã n tõe n kẽesa a meng sõma koɛɛgã mooneg pʋgẽ n paase, wala makre, n lebg so-pakda. Masã pa wakat d sẽn segd n bao arzɛgs ye. Bala, d arzɛgsã pa na n tall yõod to-kãsengã sasa ye.—Yel. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Zã 2:15-17.

11. Bõe la koe-moondb wʋsg maan-yã, n na n sõng neb wʋsg tɩ b bãng a Zeova?

¹¹ Koe-moondb wʋsg zãmsa buud-gom-zẽnga, n na n paam n sõng neb a taab tɩ b bãng a Zeova. A Zeova siglgã yiisda sɛb la bũmb a taab ne buud-goam wʋsgo, n sõngd koe-moondbã. Wala makre, yʋʋmd 2010, b ra yiisda sɛbã sẽn ta buud-goam 500 pʋgẽ. La masã, taa buud-goam 1000 la zaka.

12. Ned sã n wʋm Rĩungã koɛɛg a mengã buud-gomd pʋgẽ, wãn to la nafd-a? Togs-y kibare.

 ¹² Neb kẽer sã n wʋm tɩ b gomd a Zeova yell b buud-gomdã pʋgẽ, b manesem yaa wãn to? Ad saam-bi-poak a ye kibare. A zĩnda rasem a tãab tigs-kãsengẽ Etazĩni soolmẽ wã. Tigs-kãsengã ra yaa ne Kinyarwanda. Yaa buud-gomd neb wʋsg sẽn gomd Ruwãnda, Kõngo Kinsasa, la Ugãnda. Tigs-kãsengã poore, saam-bi-poakã sẽn gomd Kinyarwanda wã yeelame: “Mam sẽn be Etazĩni yaa yʋʋm 17 masã, la yaa pipi la woto mam sẽn kelg sõss tigs-kãsengẽ n wʋm a võor sõma.” Sãmbg kae t’a sũur yɩɩ noog wʋsgo, a sẽn paam n kelg sõssã a buud-gomdã pʋgẽ wã. Sã n tõeeme, bɩ yãmb me zãms buud-gomd a to, n tõog n sõng yãmb moonegã zĩigẽ neb kẽere. Tõe tɩ b sak n kelg-yã, y sã n gomd b buud-gomdã ne-ba. Y sã n modg n maan woto, y na n paama sũ-noog wʋsgo.

13. Bõe la d tẽed-n-taas nins sẽn be Risi wã maan-yã, b sẽn wa n vɩ bãan wakatã?

¹³ Pa d tẽed-n-taasã fãa n tar sor n tõe n moon koɛɛgã tɩ gɩdgr kae ye. Tẽns kẽere, d tẽed-n-taasã pa tõe n bas b yam n moon koɛɛgã ye. Bala tẽngã taoor dãmb gɩdga koɛɛgã moonego. Wala makre, d tẽed-n-taasã sẽn be Risi wã. Tẽngã taoor dãmb nams-b lame n kaoos yʋʋm wʋsgo. La yʋʋmd 1991 tʋʋlg kiuugã, b kõ-b-la sor tɩ b tõe n tũ a Zeova. Wakat kãng tɩ Risi koe-moondbã sõor zemsa tus piig la a yoobe. Yʋʋm 20 loogr poore, b sõorã fɩɩgame n yɩɩg tus koabg la pis-yoobe. Yaa vẽeneg tɩ d tẽed-n-taasã tʋma ne yam, b sẽn wa n tar sor n tõe n moon koɛɛgã tɩ gɩdgr kaẽ wã. La wakat kãng sẽn yɩ bãan wakatã pa kaoos ye. Baa b sẽn tiig n le gɩdg d tũudmã  be wã, d tẽed-n-taasã ket n tũuda a Zeova ne yẽesem. B ket n maanda b sẽn tõe fãa n tũud a Zeova.

14-15. Bõe la a Zeova tũnug ne a pãngã n maan n sõng a Aaza?

¹⁴ A Aaza wakatẽ wã, bãanã wakat wa n saame. Tãb-biis kʋʋng n yi Etiopi n wa na n zab ne-ba. B sõorã ra yɩɩda milyõ. B taoor soabã yʋʋr da yaa a Zeera. A ra kɩsa sɩd tɩ yẽ ne a tãb-biisã na n tõoga Zida nebã. La Rĩm a Aaza yẽ pa teeg a tãb-biisã sõor ye. A teega a Zeova. A pʋʋsa a Zeova n yeel yaa: “Sõng-y-do Sẽn-Ka-Saab sẽn yaa tõnd Wẽnnaam! Bala, tõnd teega yãmba, la yaa yãmb yʋʋrã yĩng la tõnd wa n na n zab ne kʋʋn-kãngã fãa.”—2 Kib. 14:10.

¹⁵ Baa ne Etiopi tãb-biisã sõor sẽn da yɩɩd a Aaza tãb-biisã naoor a yiibã, a Aaza ra miime bal t’a Zeova pãngã ka to, la t’a tõe n fãaga a nin-buiidã. A Zeova sɩd sõnga a nin-buiidã, tɩ Etiopi tãb-biisã paam yãnde.—2 Kib. 14:7-12.

16. Bõe n kɩt tɩ d miẽ tɩ bãanã wakat na n talla tɛka?

¹⁶ Yaa sɩd tɩ d ned kam fãa pa mi yɛlã sẽn na n yɩ to-to ne-a beoog-daar ye. La d miime tɩ Wẽnnaam nin-buiidã sẽn tar bãan ning rũndã-rũndã wã pa na n kaoos ye. Sɩd me, a Zeezi yeelame tɩ yaoolem wakatã, “buudã fãa na n kisga” a karen-biisã. (Mat. 24:9) Tʋm-tʋmd a Poll me yeelame tɩ “neb nins fãa sẽn dat n tũ Kirist Zeezi n vɩɩmd wẽn-sakr pʋgẽ wã me na n paama namsgo.” (2 Tɩm. 3:12) A Sʋɩtãan “sũ-puugrã yaa kãsenga,” tɩ d sã n tagsdẽ t’a pa tõe n paam-do, d belgda d menga.—Vẽn. 12:12.

17. Wãn to la d tẽebã tõe n wa paam makre?

¹⁷ Ka la bilfu, d fãa tẽebã na n paama makre. Pa na n le kaoos la to-kãseng zĩnd dũniyã gill zug ye. “A buud zɩ n zĩnd hal dũniyã sɩngr n tãag masã” ye. (Mat. 24:21) Wakat kãnga, d zakã neb tõe n wẽneg nams-d lame, tẽngã taoor dãmb me tõe n gɩdga d tʋʋmdã. (Mat. 10:35, 36) Rẽ yĩnga, wala a Aaza, tõnd ned kam fãa na n teega a Zeova, n paam t’a sõng-d la a kogl-d bɩ?

18. Sẽn zems ne Ebre-rãmb 10:38, 39 wã, bõe n na n sõng-d tɩ d segl d mense, bãanã wakat sẽn na n wa sa wã yĩnga?

 ¹⁸ A Zeova maanda bũmb toor-toor n na n sõng tõnd tɩ d tẽebã kell n tall pãnga, yɛl nins sẽn watã yĩnga. A tũnugda ne “tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã,” n kõt tõnd “rɩɩb wakat sẽn zemse,” n sõngd tõnd sẽn na yɩl tɩ d tẽebã kell n tall pãnga. (Mat. 24:45) La ned kam fãa segd n modgame t’a tẽeb ket n tar pãnga.—Karm-y Ebre-rãmb 10:38, 39.

19-20. Wa 1 Kibayã 28:9 sẽn wilgdã, sogs-bʋs la d segd n sok d mense, la bõe yĩnga?

¹⁹ Wala rĩm a Aaza, tõnd me segd n baoa a Zeova. (2 Kib. 14:3; 15:1, 2) D sã n bao n bãng a Zeova sõma, la d wa reeg lisgu, wilgdame tɩ d sɩnga a baoobo. D segd n maanda d sẽn tõe fãa tɩ d sẽn nong-a to-to wã tar paasgo. Sẽn na yɩl n bãng d sã n sɩd maanda woto, bɩ d sok d meng yaa: ‘Rẽ yĩnga, mam kẽnda tigissã wakat fãa bɩ?’ D sã n kẽnd tigissã, d paamda pãng n ket maand a Zeova raabã, la d paamdẽ tɩ d saam-biisã kengd d raoodo. (Mat. 11:28) D le tõe n soka d meng yaa: ‘Rẽ yĩnga, mam karemda Biiblã wakat fãa bɩ?’ Yãmb sã n vɩɩ ne y zakã rãmba, yãmb yãka wakat zak pʋgẽ Biibl zãmsgã yĩng bɩ? Pa rẽ bɩ y sã n vɩɩ y ye, yãmb yãka wakat n zãmsd Biiblã n pa vaandẽ bɩ? Sẽn paase, y maanda y sẽn tõe fãa n moond koɛɛgã la y zãmsd nebã Biiblã bɩ?

²⁰ Bõe yĩng tɩ d segd n sok d meng sogs-kãensã? Biiblã yetame t’a Zeova feesda d tagsa wã la d sũyã. Dẽnd tõnd me segd n maana woto. (Karm-y 1 Kibayã 28:9.) D sã n yã tɩ d segd n toeema d magb kẽere, d yel-manesem, wall d tagsa, d segd n kosa a Zeova t’a sõng-d tɩ d tõog n toeeme. Yaa masã meng la d segd n segl d mens sõma, makr ning sẽn watã yĩnga. Bɩ d ra tol n bas tɩ bũmb gɩdg-d tɩ d ra tʋm ne yam bãan wakat ye!