1. Wa 3 Zã 3, 4 sẽn wilgdã, bõe n kõt tõnd sũ-noogo?

MAMS-Y n ges-y tʋm-tʋmd a Zã sũ-noogã sẽn yɩ to-to, a sẽn wa n wʋm tɩ neb nins a sẽn da sõng tɩ b bãng sɩdã ra ket n maanda a Zeova raabã ne b sũy fãa wã! B ra tara zu-loees wʋsgo, t’a Zã ra maood n na n keng b tẽebã. A ra get-b-la wa a kamba. Woto me, tõnd kambã, wall neb nins d sẽn sõng tɩ b bãng sɩdã sã n dɩk b mens n kõ a Zeova, n ket n tũud-a, d sũy yaa noogo.—Karm-y 3 Zã 3, 4.

2. A Zã sẽn gʋls a lɛta a tãabã yaa bõe yĩnga?

² Yʋʋmd 98 wã, wõnda a Zã ra bee Efɛɛze, bɩ zĩig sẽn pẽ be. Tõe tɩ yaa b sẽn wa n yiis-a Patmos ko-sʋk tẽngã bãens roogẽ wã poor la a kẽng be. Yaa sasa kãng la a Zeova vʋʋsem sõngã kɩt t’a gʋls lɛta a tãabo. Lɛta-kãensã yaa sẽn na n sõng kiris-nebã tɩ b tʋll n kell n tall tẽeb ne a Zeezi, la b kell n kẽn sɩdã pʋgẽ.

3. Sogs-bʋs la d na n leoke?

³ A Zeezi tʋm-tʋmdbã fãa sʋka, a Zã bal n da ket n vɩ. Zirẽ-be-karen-saamb-dãmbã zãmsgã sẽn da rat n sãam tigimsã neb tẽebã ra yaa bũmb sẽn pak a Zã wʋsgo. * (1 Zã 2:18, 19, 26) Nin-kãensã sẽn yaa sɩdã kɩɩsdbã ra yetame tɩ b mii Wẽnnaam, la b yaool n da pa sakd a noyã ye. D ges vʋʋsem sõngã sẽn vẽneg a Zã t’a kõ sagls ninsã. Rẽ na n sõng-d lame tɩ d leok sogsg a tãabo: Kẽn sɩdã pʋgẽ rat n yeelame tɩ bõe?  Bõe n tõe n wa kɩt tɩ d pa le kẽn sɩdã pʋgẽ? La wãn to la d tõe n sõng taaba, tɩ d fãa kell n pa sɩdã pʋgẽ?

4. Wa 1 Zã 2:3-6 ne 2 Zã 4, 6 sẽn wilgdã, kẽn sɩdã pʋgẽ wã rat n yeelame tɩ bõe?

⁴ Sẽn na yɩl n kẽn sɩdã pʋgẽ, d segd n bãnga sɩd ning sẽn be Biiblã sẽn yaa Wẽnnaam Gomdã pʋgẽ wã. Yaa tɩlɛ me tɩ d “sak [a Zeova] noyã,” rat n yeel tɩ d sak n tũ no-kãense. (Karm-y 1 Zã 2:3-6; 2 Zã 4, 6.) A Zeova sakrã wɛɛngẽ, a Zeezi n kõ mak-sõng sẽn ka to. Bũmb sẽn tar yõod d sẽn tõe n maan n wilg tɩ d sakda a Zeova, yaa d sẽn na n maand d sẽn tõe tɛk n tũud a Zeezi naoã neere.—Zã 8:29; 1 Pɩy. 2:21.

5. D segd n kɩsa sɩd ne bõe?

⁵ Sẽn na yɩl n ket n kẽnd sɩdã pʋgẽ, d segd n kɩsa sɩd tɩ yaa a Zeova la Wẽnnaam ning sẽn yaa sɩd soabã, la tɩ bũmb nins fãa a sẽn togs Biiblã sẽn yaa a Gomdã pʋgẽ wã yaa sɩda. D segd n kɩsa sɩd me tɩ yaa a Zeezi la Mesi ning b sẽn da pʋlem t’a watame wã. Rũndã-rũndã, neb wʋsg sãmbda sã n sɩd yaa a Zeezi la Wẽnnaam yãk t’a yaa a Rĩungã Rĩmã. A Zã keoog-d lame tɩ d gũus tɩ “bɛlgdb wʋsg” n be, la tɩ b tõe n wa belga neb nins sẽn pa segl n sa n na n wilg bũmb nins Biiblã sẽn yet a Zeova ne a Zeezi zugã. (2 Zã 7-11) Ad a Zã sẽn yeele: “Ãnda n yaa zirẽ-be-nedã n zʋʋg ned ning sẽn kɩɩsd t’a Zeezi pa Kiristã?” (1 Zã 2:22) Yaa Wẽnnaam Gomdã zãmsg bal n tõe n sõng-d tɩ d ra bas tɩ b belg-d ye. Yaa d sã n maand rẽ me la d na n bãng a Zeova ne a Zeezi. (Zã 17:3) Yaa rẽ fãa poor masã la d na n kɩs sɩd tɩ d bee sɩdã pʋgẽ.

6. Zu-loe-bʋg la kiris-neb nins sẽn yaa kom-bɩɩsã segda?

⁶ Kiris-nebã fãa segd n gũusame tɩ ninsaalbã bãngr bɩ filozofi wã ra wa tudg-b ye. (1 Zã 2:26) Sẽn yɩɩd fãa, kiris-neb nins sẽn yaa kom-bɩɩsã n segd n gũus ne bẽd-kãngã. A Alɛgsɩya * yaa Fãrens saam-bi-poak sẽn tar yʋʋm 25. A yeelame: “Mam sẽn da wa n ket n karemdẽ wã, b sẽn da zãmsd tõnd tɩ bũmba fãa wa n bee woto tɩ pa tũ ne Naand sababã, la b ra zãmsd tõnd filozofi me wã, wa n kɩtame tɩ m maand sãmb-sãmb ne sɩdã. Wakat ninga, bõn-kãensã b sẽn da zãmsd tõndã ra nooma maam. La m wa n tagsame tɩ m pa tog n bas Biiblã sẽn yetã, n tẽed bũmb nins  b sẽn zãmsd-m lekollẽ wã woto bal ye.” A Alɛgsɩya zãmsa La vie: comment est-elle apparue? Evolution ou création? sebrã. Semen a wãn poor bala, a sãmbsã fãa saame. Ad a sẽn yeele: “Mam baoome n na n kɩs sɩd m toor tɩ Biiblã sẽn yetã yaa sɩda. M leb n bãngame t’a noyã tũub na n kõ-m-la sũ-noogo, la sũur pʋgẽ bãane.”

7. Bõe la d segd n gũus n da wa maane, la bõe yĩnga?

⁷ Kiris-nebã fãa, kom-bɩɩsã la kãsembã segd n modgame n da maan wa b tũuda a Zeova n yaool n solgd n maand wẽng ye. A Zã wilgame tɩ d pa tõe n kẽnd sɩdã pʋgẽ, la d tʋmd raglem tʋʋm ye. (1 Zã 1:6) D sã n dat n ta Wẽnnaam yam wakat fãa, d pa segd n yĩm t’a nee tõnd sẽn maandã fãa ye. Baa nebã sã n pa ne tõnd sẽn maandã, baa fʋɩ pa solg a Zeova nifẽ ye.—Ebre. 4:13.

8. D segd n zãaga d meng ne bõe?

⁸ D segd n zãaga d meng ne dũniyã rãmb sẽn tagsd to-to yel-wẽnã wɛɛngẽ wã. Tʋm-tʋmd a Zã yeelame yaa: “Tõnd sã n yeel tɩ ‘tõnd pa tar yel-wẽnde,’ d belgda d mense.” (1 Zã 1:8) A Zã wakatẽ wã, sɩdã kɩɩsdb ra yetame tɩ ned tõe n yãka yam n maand yel-wẽnde, la a kell n tall zood ne Wẽnnaam. Rũndã-rũndã, nebã me tagsda woto. Neb wʋsg yetame tɩ b tẽeda Wẽnnaam, la b yaool n pa sakd a sẽn yet bũmb ning yel-wẽnã wɛɛngẽ wã, sẽn tɩ yɩɩd fãa pag ne rao lagengã wɛɛngẽ wã ye. A Zeova sẽn yet tɩ yel-manesem ning yaa yel-wẽndã, bãmb yetame tɩ rẽ bee ne ned fãa, tɩ yaa ned kam fãa yam-yãkre.

9. Kom-bɩɩsã sã n kell n gãd Biiblã sẽn yetã, wãn to la na n naf-ba?

⁹ Sẽn tɩ yɩɩd fãa, kiris-neb nins sẽn yaa kom-bɩɩsã karen-bi-taas bɩ b tʋmd-n-taas tõe n wa pẽdgd-b lame tɩ b maan wa bãmba, n kɩɩs Biiblã sẽn yet pag ne rao lagengã wɛɛngẽ wã. A buud n paam saam-biig yʋʋr sẽn boond t’a Alɛksãndaar. Ad a sẽn yeele: “Lekollẽ wã,  pʋg-sadb kẽer da pẽdgda maam n dat tɩ m kẽ ne-ba. B yeelame tɩ mam sẽn pa tar pʋg-sadã, rẽnd m yaa rao sẽn gãe ne rapa.” Y sã n wa be yell a woto taoore, bɩ y tẽeg tɩ y sã n kell n gãd Biiblã sẽn yetã, y na n ket n nanda y menga, y na n gila bãas la sũ-sãamse, la y kell n tall zood sõma ne a Zeova. Sẽn paase, y sã n tõog n yals kãn-kãe makr pʋgẽ fãa, na n maneg n lebgda nana tɩ y maan sẽn yaa tɩrga. Tẽeg-y me tɩ yaa a Sʋɩtãan n kɩt tɩ nebã tar tags-kɛg pag ne rao lagengã wɛɛngẽ. Rẽnd y sã n wa tõdg fãa tɩ y kõn maan wa dũniyã nebã, y “tõoga wẽng soabã.”—1 Zã 2:14.

10. Wãn to la 1 Zã 1:9 wã sẽn yetã sõngd tõnd tɩ d tũ a Zeova ne sũur-kaset sẽn pa ningd-d taale?

¹⁰ D sak n deegame tɩ yaa a Zeova n tar sor n na n wilg yel-manesem ning sẽn yaa yel-wẽnde. D maooda ne d pãng fãa n da wa maan yel-wẽnd ye. La d sã n wa beege, d pʋʋsda a Zeova n togs-a d kongrã. (Karm-y 1 Zã 1:9.) D sã n maana yel-wẽn-kãsenga, d baooda kãsem-dãmbã a Zeova sẽn yãk tɩ b ges d yellã sõngre. (Zak 5:14-16) La d pa segd n ket n ningd d meng taal tɩ loog nugu, yel-wẽnd d sẽn da maan hal sẽn kaoos yĩng ye. Bõe yĩnga? Bala tõnd Ba wã sẽn nong-dã kɩtame t’a Bi-riblã wa ki tɩ yɩ maoong tõnd yel-wẽnã na paam sugr yĩnga. A Zeova sã n yeel tɩ ned sẽn maan yel-wẽnd sã n tek yam n kos sugri, a na n kõo a soab sugri, rẽnd a na n sɩd kõ-a-la sugri. Dẽnd bũmb kae sẽn tõe n kɩt tɩ d pa tũ a Zeova ne sũur-kaset sẽn pa ningd-d taal ye.—1 Zã 2:1, 2, 12; 3:19, 20.

11. Wãn to la y tõe n kogl y meng ne zãmsg sẽn tõe n koms y tẽebo?

¹¹ D segd n zãgsa sɩdã kɩɩsdb sẽn zãmsd nebã bũmb ninsã. Hal kiris-neb tigingã luglg tɛka, a Sʋɩtãan makdame n na n tũnug ne bɛlgdb wʋsg n na n wa ne  sãmbs kiris-nebã sũyẽ. Rẽ kɩtame tɩ d segd n bao n bãng sɩdã ne ziri wã n bake. * D bɛɛbã tõe n tũnuga ne ẽntɛrnetã la rezo sosiyo rãmbã, n na n bao n kɩt tɩ d ra le kɩs a Zeova sɩda, la d ra le nong d tẽed-n-taasã me ye. Tẽegd-y wakat fãa tɩ yaa a Sʋɩtãan n wat ne ziri a woto, la y ra sak n tẽ rẽ ye.—1 Zã 4:1, 6; Vẽn. 12:9.

12. Bõe yĩng tɩ d segd n maneg n kɩs sɩd ne bũmb nins d sẽn zãms Biiblã pʋgẽ wã?

¹² D sã n dat t’a Sʋɩtãan ra tõog n koms d tẽebã, yaa tɩlɛ tɩ d maneg n kɩs a Zeezi sɩda, la d maneg n kɩs sɩd me ne tʋʋmd ning a sẽn tar Wẽnnaam daabã pidsg pʋgẽ wã. D segd n maneg n kɩsa sɩd me ne tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã a Zeova sẽn tũnugd ne n wilgd a siglgã sor rũndã-rũndã wã. (Mat. 24:45-47) Yaa d sẽn na n zãmsd Wẽnnaam Gomdã wakat fãa la d na n maneg n kɩs sɩda. Woto, d tẽebã na n yɩɩ wa tɩɩg sẽn kɩ yẽg sõma. Lɛtr ning a Poll sẽn gʋls n tool Kolos kiris-nebã pʋgẽ, a togsa bũmb sẽn wõnd woto. A yeelame: “Yãmb sẽn sak Zu-soab a Kirist Zeezi to-to wã, bɩ y kell n kẽn bãmb pʋgẽ, n yɩ neb sẽn kɩ yẽg la sẽn me bãmb zugu, la y yals kãn-kãe tẽebã pʋgẽ.” (Kol. 2:6, 7) Kiris-ned sã n modgd n paasd a tẽebã pãnga, bũmb kae a Sʋɩtãan bɩ a poorẽ dãmbã sẽn tõe n maan n tõog t’a pa le kẽn sɩdã pʋgẽ ye.—2 Zã 8, 9.

13. Bõe n pa segd n ling tõndo, la bõe yĩnga?

¹³ Dũniyã sẽn kis tõndã pa segd n ling-d ye. (1 Zã 3:13) A Zã tẽega tõnd tɩ “dũniyã tõr bee wẽng soabã nugẽ.” (1 Zã 5:19) Dũniyã saab sẽn tar kolgrã yĩnga, a Sʋɩtãan sũ-yikrã tara paasgo. (Vẽn. 12:12) A tũnugda ne sɩlem buud toor-toor n zabd ne tõndo, wala makre yoobã, la ziri nins sɩdã kɩɩsdb sẽn yelgdã. La a zabda ne tõnd vẽeneg-vẽeneg me. Wala makre, a kɩtdame tɩ b namsd tõnd ne wẽnem, d tũudmã yĩnga. A Sʋɩtãan miime tɩ wakat ning a sẽn tar n na n mak n gɩdg koe-moonegã, wall n koms d tẽebã pa le waoog ye. Rẽnd pa lingr la b sẽn gɩdg tõnd koe-moonegã tẽns kẽerã ye. Baa ne rẽ fãa, d tẽed-n-taasã sẽn be tẽn-kãens pʋsẽ wã tõogda toogo. B mak-sõngã wilgdame tɩ baa wẽng soabã sẽn wa ne yell ning fãa d zugu, d tõe n kell n maana sɩda, n tõog-a!

14. Bõe la d tõe n maan n sõng d tẽed-n-taasã tɩ b kell n pa sɩdã pʋgẽ?

¹⁴ Sẽn na yɩl n sõng d tẽed-n-taasã tɩ b kell n pa sɩdã pʋgẽ, d segd n kʋmda b nimbãanega. (1 Zã 3:10, 11, 16-18) Pa sẽn wat n noomẽ bal la d segd n nong taab ye. D segd n nonga taab baa zu-loees wakate. Wala makre, y tẽed-n-taag ned n maan kaalem, t’a rat belsgo, wall a rat tɩ b sõng-a ne bũmb ning bɩ? Bɩ y wʋmame tɩ sabab-wẽng n maane, tɩ d tẽed-n-taas bõn b sẽn tarã, wall b rat sõngr sẽn na yɩl n lebs n me b Rĩung rot bɩ b zags bɩ? Pa ne d no-goamã bal la d tog n wilg tɩ d nonga d tẽed-n-taasã la d kʋmd nimbãaneg wʋsg ye. Sẽn yɩɩd fãa, yaa ne d tʋʋm-tʋmdɩ wã.

15. Wa 1 Zã 4:7, 8 sẽn yetã, bõe la d segd n maane?

¹⁵ D sã n nong taaba, d rɩkda d Ba sẽn be saasẽ wã togs-n-taare. (Karm-y 1 Zã 4:7, 8.) Bũmb a ye sẽn tar yõod d sẽn tõe n maan n wilg tɩ d nonga taab yaa d sẽn na n kõt taab sugri. Wala makre, ned sã n maan bũmb tɩ sãam tõnd sũuri, tɩ d kõ-a sugr la d yĩm a beegrã,  yaa nonglem. (Kol. 3:13) A buud n paam saam-biig yʋʋr sẽn boond t’a Aldo. Daar a ye, saam-biig a sẽn da nand wʋsg n gom n sãbg a buudã nebã, hal tɩ zab-a. Ad a Aldo sẽn yeele: “Wakat fãa, m da pʋʋsda a Zeova t’a sõng-m tɩ m da tall tags-wẽng saam-biigã zug ye.” La a Aldo pa tek woto bal ye. A yãka yam n kos saam-biigã t’a wa tɩ b tũ taab n moon koɛɛgã. B sẽn wa n moond ne taabã, a Aldo wilga saam-biigã tɩ bũmb ning a sẽn yeel yẽ buudã neb zugã zab-a lame. Ad a Aldo sẽn yeele: “Saam-biigã sẽn bãng t’a goamã sãama m sũurã, a kosa maam sugri. A sẽn da gomd to-to wã kɩtame tɩ m bãng t’a maanda a bãngẽ. Rẽ poore, d zoodã le manegame, tɩ d yĩm yellã.”

16-17. Bõe la d segd n yãk yam n na n kell n maane?

¹⁶ Tʋm-tʋmd a Zã ra nonga a tẽed-n-taasã hal tɩ b yell ra pak-a wʋsgo, t’a ra rat tɩ b tẽebã kell n tall pãnga. Lɛta a tãabã vʋʋsem sõngã sẽn vẽneg-a t’a gʋlsã wilgda rẽ vẽenega. D sẽn mi tɩ pagb la rap me sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebo, n na n naag Kiristã n dɩ naamã yaa wa a Zã wã sɩd kengda d raoodo!—1 Zã 2:27.

¹⁷ Bɩ d tũ sagls nins yell d sẽn gom sõs-kãngã pʋgẽ wã ne d sũur fãa. Bɩ d yãk yam n na n kell n kẽn sɩdã pʋgẽ, n sakd a Zeova bũmba fãa pʋgẽ. Zãms-y-yã a Gomdã la y kɩs sɩd ne a sẽn yetã. Bɩɩs-y tẽeb sẽn tar pãng ne a Zeezi, la y zãgs ninsaalbã bãngrã bɩ filozofi wã, la bũmb nins sɩdã kɩɩsdb sẽn zãmsd nebã. Ra maan-y wa y tũuda a Zeova, n yaool n solg n maand wẽnga, la y ra bas tɩ nebã tõog tɩ y maan sẽn pa segd ye. Tũud-y-yã a Zeova noyã y yel-manesmã fãa pʋgẽ. Bɩ d sõng d tẽed-n-taasã tɩ b tẽebã kell n tall pãnga, n kõt sẽn beegd-b tõndã sugri, la d sõngd sẽn dat-b sõngrã. Rẽ, baa tõnd zu-loeesã sẽn yaa to-to fãa, d na n ket n kẽnda sɩdã pʋgẽ.