1-2. Bõe yĩng tɩ d segd n nong d taabã ne nonglem-kãsenga?

D SEGD n nonga d taabã ne nonglem-kãsenga. * Wãn to la rẽ nafd tõndo? Bɩ d ges Biiblã sẽn leokd sok-kãngã to-to Yel-bũn sebrã pʋgẽ. B yetame: “Ra sak n bas maan-sɩd la pʋ-peelem ye. . . . Woto, Wẽnnaam ne nebã na n pẽga foom, la b suur na n yɩɩ noog ne-fo.” “Nin-sõng maanda a meng neere.” “Ned sã n baood tɩrlem la maan-neere, a na n paama vɩɩm.”—Yel. 3:3, 4; 11:17; 21:21.

² Yel-bũn sebrã vɛrse-kãensã wilgda bʋʋm a tãab sẽn kɩt tɩ d segd n nong d taabã ne nonglem-kãsenga. Pipi, yaa tɩ Wẽnnaam sũur nooma ne-do. Yiibu, nafda tõnd mengã. Wala makre, d paamda zood sẽn tar pãng wʋsg ne neb a taabã. Tãabo, d na n wa paama bark beoog-daare, la vɩɩm sẽn kõn sa. Dẽnd d tara bʋʋm sẽn seke, n na n tũ bũmb ning a Zeova sẽn yeelã. A yeelame yaa: “Maand-y taab neer la y zoet taab nimbãanega.”—Zaka. 7:9.

3. Sogs-bʋs leoor la d na n paam sõs-kãngã pʋgẽ?

³ Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n leoka sogsg a naase. Ãnd dãmb la d segd n nong ne nonglem-kãsenga? Tall nonglem-kãsengã wɛɛngẽ, yam-bʋg la d tõe n dɩk kibar ning sẽn be a Rut sebrã pʋgẽ wã? Rũndã-rũndã, wãn to la d tõe n wilg tɩ d nonga d taabã ne nonglem-kãsenga? Nafa-bʋs la neb nins sẽn nong b taabã ne nonglem-kãsengã paamda?

4. Wãn to la d tõe n dɩk a Zeova togs-n-taare, n nong d taabã ne nonglem-kãsenga? (Mark 10:29, 30)

⁴ Wa d sẽn yã sõsg ning sẽn loogã pʋgẽ wã, yaa neb nins sẽn nong a Zeova la b tũud-a wã bal la a nong ne nonglem-kãsenga. (Dãn. 9:4) Tõnd dat n yɩɩ “Wẽnnaam togs-n-taas wa kom-nongdse.” (Efɛ. 5:1) Rẽ n so tɩ d rat ne d sũy fãa n tall nonglem-kãseng ne d tigingã neba.—Karm-y Mark 10:29, 30.

5-6. Maan-sɩd rat n yeelame tɩ bõe?

⁵ Yaa vẽeneg tɩ yaa d sã n wʋm nonglem-kãsengã võor sõma la d na n tõog n nong d tẽed-n-taasã woto. Sẽn na yɩl n wʋm nonglem-kãsengã võor sõma, bɩ d ges welgr ning sẽn be nonglem-kãseng ne maan-sɩd sʋkã. D rɩk makre.

 ⁶ Rũndã-rũndã, ned sã n tʋm ãnterepiriiz pʋgẽ n kaoos yʋʋm wʋsgo, d tõe n yeelame t’a yaa tʋm-tʋmd sẽn maand sɩda. Yʋʋm wʋsgã fãa pʋgẽ, tõeeme t’a zɩ n paam n sõs ne tʋʋmdã taoor dãmb ye. Tõe tɩ wakat ninga a sũur pa noom ne noy nins tʋʋmdã taoor dãmb sẽn gãnegã ye. A pa nong ãnterepiriizã ye. La a sẽn paam n tʋmdẽ tɩ b yaood-a wã, a sũur noomame. Sã n pa a paama tʋʋmd a to sẽn são tʋʋm-kãnga, a na n kell tʋma beenẽ hal n wa loog retrɛte.

7-8. a) Bõe n kɩtd tɩ ned nong a taab ne nonglem-kãsenga? b) Bõe yĩng la d sẽn na n gom Rut sebrã vɛrse kẽer yellã?

⁷ Yaa ned sẽn maand yɛlã ne yam ningã n wilgd a sã n yaa maan-sɩd soab wa d sẽn wilg  sull a 6 pʋgẽ wã, bɩ a sã n yaa ned sẽn tar nonglem-kãsenga. Pĩnd wẽndẽ wã, bõe n kɩt tɩ Wẽnnaam nin-buiidã ra nong b taabã ne nonglem-kãsenga? Pa b sẽn da get tɩ yaa tɩlɛ tɩ b maan rẽ yĩng ye. Yaa b sẽn da rat ne b sũy fãa n maan rẽ wã yĩnga. Wala makre, a Davɩɩde. A wilgame t’a nonga a zo-nongr a Zonatã ne nonglem-kãsenga, baa ne a Zonatã ba wã sẽn da baood a Davɩɩd n na n kʋ wã. Yʋʋm wʋsg a Zonatã kũumã poore, a Davɩɩd kell n wilga nonglem-kãseng ne a Zonatã biig a Mefibosɛte.—1 Sãm. 20:9, 14, 15; 2 Sãm. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

⁸ Rut sebrã sẽn be Biiblã pʋgẽ wã tõe n sõnga tõnd tɩ d bãng bũmb wʋsgo, nonglem-kãsengã wɛɛngẽ. Rẽ wɛɛngẽ, yam-bʋg la d tõe n dɩk neb nins yell b sẽn gomd sebrã pʋgẽ wã nengẽ? Wãn to la d tõe n tũ bũmb ning d sẽn na n bãngã d tigingã pʋgẽ? *

9. Bõe yĩng t’a Naomi wa baas n yeel tɩ yaa a Zeova n namsd yẽ?

⁹ Rut sebrã tara kibar sẽn gomd a Naomi ne a bi-pag a Rut yelle, n paas rao a ye yʋʋr sẽn boond t’a Boaaz, sẽn da yaa wẽn-zoɛt yelle. A Boaaz ra kĩi ne a Naomi sɩdã. Kom n wa n zĩnd Israyɛlle, t’a Naomi ne a sɩdã n paas b kom-dibli a yiibã yik n tɩ zĩnd Moaab. B sẽn wa n be be wã, a Naomi sɩdã maana kaalem. A kom-dibli a yiibã kẽe kãadem, la zu-bʋko, bãmb me wa n maana kaalem. (Rut 1:3-5; 2:1) Yel-be-kãngã sãama a Naomi sũurã hal wʋsgo. A komsa raood wʋsgo, tɩ rẽ kɩt t’a ra tagsdẽ tɩ yaa a Zeova n namsd-a. Ges-y a sẽn yeel bũmb ning a sũ-sãangã wɛɛngẽ. A yeelame: ‘Zu-soabã nug zɩsga mam zugu.’ “Zu-soabã monga maam bʋʋm,  Pãng-Soab a Wẽnd sɩbga maam.”—Rut 1:13, 20, 21.

10. A Naomi sẽn gom sũ-to-goamã, a Zeova manesem yɩɩ wãn ne-a?

¹⁰ A Naomi sẽn gom sũ-to-goamã, a Zeova manesem yɩɩ wãna? A pa raag a Naomi n bas ye. A pʋd n zoee a nimbãanega. A Zeova miime tɩ “weoogr tõe n kɩtame tɩ yam soab tʋm wa gãeenga.” (Koɛ. 7:7, MN) La ra yaa tɩlɛ tɩ b sõng a Naomi t’a bãng t’a Zeova pa raag-a n bas ye. Bõe la a Zeova maan n sõng-a? (1 Sãm. 2:8) A kɩtame t’a Rut nong a Naomi ne nonglem-kãsenga. A Rut maaga a yĩng n sõng a sɩdã ma ne bʋgsem t’a sũ-sãangã booge, la a bãng t’a Zeova ket n nong-a lame. A Rut sẽn maan bũmb ningã sõngda tõnd tɩ d bãng bõe?

11. Bõe yĩng tɩ saam-biis la saam-bi-pogs wʋsg modgd n sõngd neb nins sũy sẽn sãam bɩ sẽn koms-b raoodã?

¹¹ Nonglem-kãsengã kɩtdame tɩ d maan bũmb n sõng neb nins sẽn koms raoodã: Wa a Rut sẽn kell n pa ne a Naomi wã, rũndã-rũndã me, saam-biis la saam-bi-pogs wʋsg modgdame n sõngd b tigingã neb nins sũy sẽn sãame, bɩ sẽn koms-b raoodã. B nonga b tẽed-n-taasã, n dat n maan b sẽn tõe fãa n sõng-ba. (Yel. 12:25; 24:10) Yaa woto la tẽn-tʋmd a Poll sagl tõnd tɩ d maane. A yeelame: “Tõnd kota yãmb tɩ y . . . bels sũ-sãoong rãmbã, tɩ y sõng neb nins sẽn ka pãngã, la tɩ y maan sũ-mar ne nebã fãa.”—1 Tes. 5:14.

12. Naoor wʋsgo, bõe la d tõe n maan tɩ sɩd sõng saam-biig bɩ saam-bi-poak sẽn koms raoodo?

¹² Naoor wʋsgo, bũmb d sẽn tõe n maan tɩ sõng saam-biig bɩ saam-bi-poak sẽn koms raoodo, yaa d sẽn na n maag d yĩng n kelg-a, la d wilg-a tɩ d nong-a lame. A Zeova sũur nooma ne bũmb nins y sẽn maand n sõngd a nin-buiidã a sẽn nong wʋsgã. (Yɩɩn. 41:2) Yel-bũn 19:17 yetame: “Sẽn sõngd-a nimbãan-ned pengda Sẽn-Ka-Saabo, la bãmb na n dola yẽnda.”

13. Bõe la a Rut maan tɩ yaa toor ne a Orpa? Bõe yĩng t’a Rut sẽn yãk yam ningã wilgd t’a ra nonga a Naomi ne nonglem-kãsenga? (Ges-y sebrã pipi neng fotã.)

¹³ Bũmb ning sẽn maan a Naomi sɩdã la a kom-dibli a yiibã kũumã poorã sõngda tõnd tɩ d wʋm nonglem-kãsengã sẽn dat n yɛɛlgã sõma. A Naomi sẽn wʋm tɩ “Zu-soabã maana b nebã neer n kõ-b rɩɩbã,” a yãka yam n na n leb a tẽngẽ wã. (Rut 1:6, 7) A Naomi bi-pagb a yiibã fãa yikame n na n tũ-a n looge. B sẽn wa n be sorẽ, yaa naoor a tãab fãa la a Naomi yeel-b tɩ b lebg n kul Moaab. La b manesem yɩɩ wãna? Biiblã yetame: “A Orpa moka a sɩda ma wã n bas-a n looge. La a Rut sũurã loee ne a sɩd-ma wã.” (Rut 1:6-14) A Orpa saka a Naomi sẽn yeelã, n sɩd leb Moaab. La a Rut yẽ pa sak n lebg  ye. A ra tõe n yãka yam n lebge, la a sakame n na n pa, sẽn na yɩl n sõng a sɩdã ma sẽn da rat sõngrã. (Rut 1:16, 17) A Rut yãka yam n pa ne a Naomi, la pa rẽ sẽn da yaa tɩlɛ yĩng ye. Yaa a meng sẽn da rat rẽ wã yĩnga. A Rut sẽn yãk yam ningã wilgdame t’a ra nonga a Naomi ne nonglem-kãsenga. Yam-bʋg la d tõe n dɩk kiba-kãngã pʋgẽ?

14. a) Bõe la saam-biis la saam-bi-pogs wʋsg yãk yam n maandẽ? b) Sẽn zems ne Ebre-rãmb 13:16, bõe n noom Wẽnnaam?

¹⁴ Nonglem-kãsengã kɩtdame tɩ d maan tɩ yɩɩg d sẽn segd n maanã: Wa sẽn da yaa to-to pĩnd wẽndẽ wã, rũndã-rũndã me, saam-biis la saam-bi-pogs wʋsg yãka yam n wilgd b tẽed-n-taasã tɩ b nong-b-la ne nonglem-kãsenga, baa ne b sẽn zɩ n yã-bã. B sã n wʋm tɩ sabab-wẽng n maane, tao-tao bala, b baooda b sẽn tõe n maan n sõnge. Ned sã n wa tar ligd zu-loees tigingã pʋgẽ, tao-tao bala b baooda b sẽn tõe n maan n sõng a soabã. Wa pipi kiris-neb nins sẽn da be Masedoanã, b maandame tɩ yɩɩg b sẽn segd n maanã. B mongda b mens bũmb kẽere, n pʋd n kõ “tɩ yɩɩg b paoongã,” sẽn na yɩl n sõng b tẽed-n-taas nins sẽn be sõngr raab pʋgẽ wã. (2 Kor. 8:3) A Zeova sũur nooma wʋsg ne nin-kãensã sẽn wilgd tɩ b nonga b taabã.—Karm-y Ebre-rãmb 13:16.

15-16. Wãn to la a Rut wilg t’a yaa ned sẽn dat ne a sũur fãa n sõng a taabã?

¹⁵ A Rut sẽn maan bũmb ning n sõng a Naomi wã sõngda tõnd tɩ d bãng bũmb wʋsgo. Bɩ d gom bãmb b wãn bal yelle.

¹⁶ Ket-y n modgd-y n sõngd y taabã: A Rut sẽn kos n na n tũ a sɩdã ma n kẽng Zida wã, sɩngrẽ wã a Naomi zãgsame. La a Rut pa koms raood n bas ye. Baasa wãna? “A Naomi sẽn yã t’a Rut rat n tũu yẽnda ne a sũur fãa wã, a basa a Rut pẽdgre.”—Rut 1:15-18.

17. Bõe n tõe n sõng-d tɩ d ra koms raood tao-tao n bas d taabã sõngre?

¹⁷ Yam ning d sẽn tõe n dɩke: Yɩl n tõog n sõng ned sũur sẽn sãam wʋsgo, baooda sũ-mare. La d pa segd n koms raood n bas a soab sõngr ye. Saam-bi-poak sẽn be sõngr raab pʋgẽ tõe n zãgsa d sõngr sɩngrẽ wã. * La d sẽn nong-a, n dat n maan a neerã yĩnga, d na n maana d sẽn tõe fãa n sõng-a, n da raag-a n bas ye. (Gal. 6:2) D saagdame tɩ tõe t’a wa sak tɩ d sõng-a, la d keng a raoodo.

18. Bõe n tog n da sãamd a Rut sũur wʋsgo?

¹⁸ Da yik-y y sũur ye: A Naomi ne a Rut sẽn ta Betlehɛmmã, a Naomi yãa a yagsã. A yeel-b lame yaa: “Mam sẽn wa n loogdẽ wã tɩ m tara bũmb fãa, la Zu-soabã talla maam n lebg n wa ne nug-zaala.” (Rut 1:21) Tags-y n ges-y a Rut tagsg sẽn yɩ to-to, a sẽn wʋm a Naomi gom-kãensa wã. A Rut ra maanda a sẽn tõe fãa n sõngd a Naomi. A ra naag-a lame n yãbe, n bels-a, la yãag-a n maan rasem wʋsgo. Baa ne rẽ, a Naomi yeelame: “Zu-soabã talla maam n lebg n wa ne nug-zaala.” Baa ne a Rut sẽn da yas ne a Naomi wã, a Naomi goamã ra wõnda a pa nand bũmb nins fãa a Rut sẽn maand n sõngd-a wã ye. A Rut sũurã tog n sãama wʋsgo. La baa ne rẽ, a kell n paa ne a Naomi.

19. Bõe n tõe n sõng-d tɩ d ra raag ned sẽn tar zu-loɛɛg n base, n pa sõng-a?

 ¹⁹ Yam ning d sẽn tõe n dɩke: Rũndã-rũndã, saam-bi-poak tõe n goma goam tɩ sãam d sũuri, baa ne d sẽn maand d sẽn tõe fãa n na n sõng-a wã. La d segd n modgame n da yik d sũur ye. D pa segd n daag d saam-bi-poakã sẽn be sõngr raab pʋgẽ n bas ye. D kos a Zeova t’a sõng-d tɩ d bãng d sẽn na n maan to-to n bels-a.—Yel. 18:24.

20. Bõe n sõng a Rut t’a pa koms raood n bas a Naomi sõngre?

²⁰ Ned sã n dat raood kengr bɩ y keng a raoodo: A Rut wilgame t’a nonga a Naomi ne nonglem-kãsenga. La yẽ mengã wa n data raood kengre. La a Zeova tũnuga ne a Boaaz n keng a raoodo. A Boaaz yeela a Rut yaa: “Bɩ Sẽn-Ka-Saab keo foom wa sẽn zems bũmb ningã fo sẽn maanã! La bɩ Sẽn-Ka-Saab sẽn yaa Israyɛll Wẽnnaamã, fo sẽn wa n soond a soab maasmẽ wã keo foom tɩ seke.” Gom-kãensã sẽn be yamleoogã kenga a Rut raood wʋsgo. A Rut leoka a Boaaz n yeel yaa: “M soaala, yãmb maana neere, yãmb sẽn bels maamã, yãmb nooga y tʋm-tʋmd-poakã sũuri.” (Rut 2:12, 13) A Boaaz kenga a Rut raood a sẽn wa n dat raood kengrã. La woto kõo a Rut pãng t’a pa koms raood n bas a Naomi sõngr ye.

21. Wa Ezayi 32:1, 2 sẽn wilgdã, bõe la kãsem-dãmb nins sẽn wilgd tɩ b tẽed-n-taasã yell pak-b lame wã maanda?

²¹ Yam ning d sẽn tõe n dɩke: Neb nins sẽn nong b taabã ne nonglem-kãsengã mi n datame tɩ b keng bãmb me raoodo. A Boaaz pẽga a Ruti, a sẽn bãng t’a maana a Naomi neerã yĩnga. Rũndã-rũndã me, kãsem-dãmbã sã n bãng tɩ saam-biig bɩ saam-bi-poak n  maan bũmb n sõng a taabã, b pẽgd-a-la sõma. B sẽn pẽgd-b saam-biisã la saam-bi-pogsã woto wã sõngd-b lame tɩ b paam pãnga, n da koms raood n bas ye.—Karm-y Ezayi 32:1, 2.

22-23. A Naomi tagsg wa n lebga wãn to, la bõe yĩnga? (Yɩɩn-sõamyã 136:23, 26)

²² Kaoosg zugẽ, a Boaaz maana a Naomi ne a Rut neere, n kõ-b rɩɩbo. (Rut 2:14-18) A Boaaz sẽn kõ-b kũunã, a Naomi manesem yɩɩ wãna? A Naomi yeelame: “Bɩ Sẽn-Ka-Saab sẽn wilgd b nonglem wakat fãa ne nin-vɩɩsã, la ne sẽn ki-bã ning rao-kãng barka.” (Rut 2:20a) Yaa vẽeneg t’a Naomi tagsgã toeemame. Sɩngrẽ wã, a ra yãbda a toogã pʋgẽ, n yetẽ yaa: “Zu-soabã monga maam bʋʋm.” La masã, a yeela ne sũ-noog tɩ ‘Sẽn-Ka-Saab wilgda b nonglem wakat fãa.’ Bõe n kɩt t’a Naomi tagsgã toeeme?

²³ A Naomi wa n neeme t’a Zeova pa raag-a n bas ye. A Zeova tũnuga ne a Rut n sõng-a, b sẽn wa n togd sor n dabd Zida wã. (Rut 1:16) A Naomi wa n bãngame me t’a Zeova tũnuga ne a Boaaz n sõng yẽ ne a Ruti. (Rut 2:19, 20b) Tõe t’a yeela a sũurẽ yaa: ‘Masã, m neeme t’a Zeova zɩ n daag maam n bas ye. A zĩnda ne maam hal n tãag masã.’ (Karm-y Yɩɩn-sõamyã 136:23, 26.) A Naomi sũur tog n yɩɩ noog wʋsgo, a Rut ne a Boaaz sẽn kell n sõng-a n pa koms raood n basã. B tãabã fãa sũy yɩɩ noogo, a Naomi sẽn le paam pãng n tũud a Zeova wã.

24. Bõe yĩng tɩ d segd n kell n nong d taabã ne nonglem-kãsenga?

²⁴ Bõe la Rut sebrã sõng tõnd tɩ d bãng nonglem-kãsengã wɛɛngẽ? Nonglem-kãseng kɩtdame tɩ d ra koms raood n bas d tẽed-n-taas nins sẽn be zu-loees pʋgẽ wã sõngr ye. Leb n kɩtdame tɩ d maan d sẽn tõe fãa, sẽn na yɩl n sõng-ba. Kãsem-dãmbã segd n pẽgda b tẽed-n-taas nins sẽn wilgd tɩ b nonga b taabã ne nonglem-kãsengã, n da bas tɩ kaoos ye. D sã n ne neb sẽn da koms raood sẽn le paam pãng n tũud a Zeova ne sũ-noogo, noom-d-la wʋsgo. (Tʋʋ. 20:35) Sẽn yɩɩd fãa, bõe yĩng tɩ d segd n kell n nong d taabã ne nonglem-kãsenga? Yaa d sẽn dat n dɩk a Zeova togs-n-taare, la d noog a sũurã yĩnga. Bala a yaa “nonglem soaba.”—Yik. 34:6; Yɩɩn. 33:22.