Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

ZÃMSGÃ YĨNGA 18

Yãmb na n basame tɩ bũmb kɩt tɩ y pa tũ a Zeezi bɩ?

Yãmb na n basame tɩ bũmb kɩt tɩ y pa tũ a Zeezi bɩ?

“Sũ-noog soab la ned ning sẽn pa yã bũmb mam nengẽ n lak n lʋɩ wã.”—MAT. 11:6.

YƖƖLL 54 “Ad sorã”

D SẼN NA N Yà Wà*

1. Tõe tɩ bõe n ling yãmba, y sẽn wa n sɩng n taasd nebã Biiblã koɛɛgã y sẽn bãngã?

YÃMB ket n tẽra daar ning y sẽn bãng tɩ bũmb ning y sẽn zãmsd Biiblã pʋgẽ wã yaa sɩdã bɩ? Yãmb sẽn bãng Biiblã sẽn yet bũmb ningã ra yaa vẽeneg fasɩ y yamẽ. Y tagsame tɩ ned buud fãa na n tʋll n saka bũmb nins y sẽn bãng la y tẽedã. Y ra kɩsa sɩd tɩ Biiblã sẽn yet bũmb ningã na n sõnga nin-kãensã tɩ b vɩɩmã tall bark masã menga, la kɩt tɩ b saagdẽ me tɩ b na n wa paama vɩɩm sẽn tar barka. (Yɩɩn. 119:105) Rẽ n so tɩ y ra togsd y sẽn bãng bũmb ninsã y zo-rãmbã la y roagdbã ne yẽesem. La baasa wãna? B wʋsgã pa sak n tẽ yãmb sẽn togs-b bũmb ningã, hal tɩ ling-yã.

2-3. A Zeezi wakatẽ wã, neb wʋsg manesem yɩɩ wãn ne-a, la ne koɛɛg ning a sẽn da moondã?

2 Nebã sã n pa sak n kelg koɛɛgã d sẽn moondã, pa segd n ling-d ye. A Zeezi wakatẽ wã, nebã wʋsg pa sak n kelg-a, baa ne a sẽn da maand yel-soalma, tɩ wilgdẽ tɩ yaa Wẽnnaam n teend-a wã. Wala makre, a Zeezi vʋʋga a Lazaare. Yɩɩ yel-solemd a Zeezi bɛɛbã meng sẽn da pa tõe n kɩɩse. Baa ne rẽ, zʋɩf-rãmbã tũudmã taoor dãmb pa sak n deeg t’a Zeezi la Mesi wã ye. B pʋd n baoome n na n kʋ a Zeezi ne a Lazaar fãa.—Zã 11:47, 48, 53; 12:9-11.

3 A Zeezi ra miime tɩ neb wʋsg pa na n sak n deeg tɩ yẽ la Mesi wã ye. (Zã 5:39-44) A yeela a Zãmbatiis karen-biisã yaa: “Sũ-noog soab la ned ning sẽn pa yã bũmb mam nengẽ n lak n lʋɩ wã.” (Mat. 11:2, 3, 6) Bõe yĩng tɩ neb wʋsg pa sak n tẽ a Zeezi?

4. Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?

4 Sõs-kãngã la sẽn pʋgd-a wã pʋgẽ, d na n yãa bũmb toor-toor sẽn kɩt t’a Zeezi wakatẽ wã, neb wʋsg pa tẽ-a wã. Sẽn paase, d na n yãa bũmb ning sẽn kɩt tɩ rũndã-rũndã neb wʋsg pa sakd n kelgd koɛɛgã d sẽn moondã. Sẽn yɩɩd fãa, d na n yãa bũmb ning sẽn kɩt tɩ d segd n tall tẽeb sẽn tar pãng ne a Zeezi, sẽn na yɩl n da wa bas a tũub ye.

1) A ZEEZI SẼN YITẼ

Neb wʋsg pa sak n tẽ a Zeezi, a sẽn yitẽ wã yĩnga. Wãn to la yel-kãensã me tõe n kɩt tɩ neb kẽer pa tẽ a Zeezi rũndã-rũndã? (Ges-y sull a 5) *

5. Tõe tɩ yaa bõe n kɩt tɩ neb wʋsg ra tagsdẽ tɩ pa a Zeezi la Mesi wã?

5 A Zeezi sẽn bɩ zĩig ningã kɩtame tɩ neb wʋsg pa sak n tẽ-a ye. B sak n deegame t’a yaa karen-saamb sẽn ka to, la t’a maanda yel-soalma. La sã n yaa ne bãmba, ra yaa ra-wãad sẽn yaa naong soab biig bala. Sẽn paase, a ra yita Nazarɛte, sẽn tog n da yaa galʋ-tẽn-bil nebã sẽn da pa nande. Baa a Natanayɛll sẽn wa n lebg a Zeezi karen-biigã ra yeela sɩngrẽ wã tɩ “bõn-sõng tõe n yii Nazarɛt sɩda?” (Zã 1:46) Tõe t’a Natanayɛll ra pa nand tẽn-bil ning a Zeezi sẽn da be wã ye. Pa rẽ bɩ tõe tɩ yaa bãngr-gomd ning sẽn be Miise 5:1 n da be a yamẽ. Beenẽ b pĩnd n togsame tɩ Mesi wã na n doga Betlehɛm, la pa Nazarɛt ye.

6. Bõe n da tõe n sõng a Zeezi wakatẽ nebã tɩ b bãng tɩ yaa yẽ la Mesi wã?

6 Bõe la Gʋls-sõamyã yeta? No-rɛɛs a Ezayi ra pĩnd n togsame t’a Zeezi bɛɛbã ra na n maana b toog kae ne Mesi wã ‘zãmaanã’ yɛla. (Eza. 53:8) B ra pĩnd n togsa bũmb wʋsg rẽ wɛɛngẽ. Nin-kãensã sã n da maag b yĩng n vaees yɛlã sõma, b ra na n bãngame t’a Zeezi roga Betlehɛm, la t’a yaa rĩm a Davɩɩd yagenga. (Luk 2:4-7) Rẽ wã, zĩig ning a Zeezi sẽn dogã kell n zemsa ne bãngr-gomd ning sẽn be Miise 5:1 pʋgẽ wã. Yellã la bʋg masã? Nebã ra yɩta tao-tao n kaood bʋʋdo, n pa reng n bao n bãng yɛlã vɩʋʋg ye. Rẽ n so tɩ b pa sak n tẽ a Zeezi ye.

7. Bõe n kɩt tɩ rũndã-rũndã, neb wʋsg pa nong a Zeova nin-buiidã?

7 Nebã manesem yaa woto rũndã-rũndã bɩ? N-ye. A Zeova nin-buiidã fãa la bal pa nin-bɛd ye. Neb wʋsg get-b-la wa neb sẽn ‘pa paam zãmsgo, la nin-talse.’ (Tʋʋ. 4:13) Kẽer tagsdame tɩ Wẽnnaam nin-buiidã pa tõe n zãms nebã Biiblã, b sẽn pa paam dipolom-dãmb tũudum lekoll-bɛd pʋsẽ wã yĩnga. Neb kẽer yetame t’a Zeova Kaset rãmbã tũudmã yaa “tũudum sẽn yit Ameriki.” D sã n yaool n geel n gese, a Zeova Kaset rãmb a yopoe sʋka, a ye bal n be Etazĩni. Sẽn paase, b togsa neb kẽer t’a Zeova Kaset rãmbã pa tẽed a Zeezi ye. Sẽn na maan yʋʋm wʋsg pʋgẽ, b yeelame t’a Zeova Kaset rãmbã yaa “kominist-rãmba,” “Amerik tũudum,” la “neb sẽn zẽnd tũudmã yɛla.” Woto kɩtame tɩ neb wʋsg pa rat n lebg a Zeova Kaset rãmba, b sẽn wʋmd gom-kãensã, la b pa mi sɩdã a Zeova Kaset rãmbã zugã yĩnga.

8. Sẽn zems ne Tʋʋm 17:11 wã, nebã sã n dat n bãng Wẽnnaam nin-buiidã rũndã-rũndã, bõe la b segd n maane?

8 Bõe la d tõe n maan n da wa bas n pa le tẽed a Zeezi? D segd n bao n bãnga d sẽn wʋm bũmb ningã sã n yaa sɩda. Yaa woto la Evãnzill gʋlsd a Luk yãk yam n maane. A modgame n na n “vaees bõn-kãens fãa.” A ra ratame tɩ neb nins sẽn na n karem a sɛbã “kɩs sɩd tɩ bũmb nins” b sẽn bãng a Zeezi zugã yaa sɩda. (Luk 1:1-4) Pĩnd wẽndẽ zʋɩf-rãmb nins sẽn da be Beere wã me maana wa a Luki. B sẽn wʋm koe-noogã a Zeezi zug pipi wã, b vaeesa Biiblã babg ning b sẽn da gʋls ne Ebre wã n na n bãng b sẽn togs-b bũmb ningã sã n yaa sɩda. (Karm-y Tʋʋm 17:11.) Woto me, d segd n dɩka Wẽnnaam nin-buiidã sẽn zãms tõnd bũmb ningã n mak ne Gʋls-sõamyã sẽn yetã. Sẽn paase, d segd n bao n bãnga a Zeova nin-buiidã sẽn maan bũmb ning yaoolem wakatã. D sã n bao n bãng yɛlã vɩʋʋg sõma, d pa na n bas tɩ nebã sẽn yet bũmb ninsã, wall d sẽn wʋmd bũmb ninsã tiis-d ye.

2) A ZEEZI ZÃGSAME T’A KÕN MAAN YEL-SOALEM N WILG A MENG YE

Neb wʋsg pa sak n tẽ a Zeezi, a sẽn zãgs t’a kõn maan yel-soalem n wilg a mengã yĩnga. Wãn to la yel-kãensã me tõe n kɩt tɩ neb kẽer pa tẽ a Zeezi rũndã-rũndã? (Ges-y sull a 9-10) *

9. A Zeezi sẽn zãgs t’a kõn maan yel-solemd sẽn yit saasẽ tɩ nebã gesã, bõe n maane?

9 A Zeezi wakatẽ wã, neb kẽer pa ges t’a sẽn da zãmsd nebã sõma wã sekame ye. B ra rata sẽn yɩɩd rẽ. B kos-a lame t’a maan “yel-solemd sẽn yit saasẽ tɩ b gese,” n sɩd wilg tɩ yẽ la Mesi wã. (Mat. 16:1) Tõe tɩ yaa b sẽn da pa wʋmd Dãniyɛll 7:13, 14 võor sõma wã n kɩt tɩ b kos-a woto wã. La wakat ning a Zeova sẽn yãk tɩ bãngr-gom-kãng na n pidsã ra nan pa ta ye. A Zeezi sẽn da zãmsd nebã bũmb ningã ra seka b na sak n deeg tɩ yẽ la Mesi wã. La a sẽn zãgs t’a kõn maan yel-solemdã b sẽn kosã, b pa sak n deeg tɩ yẽ la Mesi wã ye.—Mat. 16:4.

10. Wãn to la a Zeezi pids a Ezayi sẽn da pĩnd n togs Mesi wã wɛɛngẽ wã?

10 Bõe la Gʋls-sõamyã yeta? No-rɛɛs a Ezayi goma Mesi wã yelle, n yeel yaa: “Yẽnda ka na n kelem wall zẽk a koɛɛg ye. Ned kõn wʋm yẽnda koɛɛg soay zut ye.” (Eza. 42:1, 2) A Zeezi ra moonda koɛɛgã, n pa baood n wilg a meng ye. A pa me wẽnd-do-bɛda, a ra pa yeelgd fut sẽn wilgd t’a yaa tũudum taoor soaba, bɩ n da rat tɩ nebã boond-a ne waoogr yʋy ye. B sẽn wa n kaood a Zeezi bʋʋdã, a pa bao n na n maan yel-solemd n noog rĩm a Erood sũur ye. (Luk 23:8-11) Yaa sɩd t’a Zeezi maana yel-soalem kẽere, la sẽn da pak-a n yɩɩd yaa koe-noogã moonego. A yeela a karen-biisã tɩ ‘yaa bõn-kãng yĩng la a wa-yã.’—Mark 1:38.

11. Bõe la neb kẽer da nongẽ n yã a Zeova Kaset rãmbã nengẽ?

11 Nebã manesem yaa woto rũndã-rũndã bɩ? N-ye. Rũndã-rũndã, neb wʋsg sũy nooma ne wẽnd-do-bɛd b sẽn yãk ligd wʋsg n nagse, tũudum taoor dãmb sẽn tar waoogr yʋy tɩ zẽkd b zugu, la kibs-rãmb b sẽn pa mi sẽn yitẽ, la b sẽn pa wʋmd b võore. B pa zãmsd neb nins sẽn kẽnd wẽnd-dotẽ wã bũmb wʋsg Wẽnnaam la a raabã wɛɛngẽ ye. La sã n yaa ne neb nins sẽn wat tõnd tigissẽ wã, b bãngda a Zeova sẽn dat tɩ d maan bũmb ningã. D Rĩungã rot yaa yɩlma, la zemse. D pa nags-b tɩ loog noor me ye. Sẽn lʋɩt-b taoorã pa yeelgd fut sẽn welgd-b toor ye. B leb n pa tar waoogr yʋy sẽn zẽkd-b ye. D sẽn tẽed bũmb ninsã la d sẽn zãmsd nebã bũmb ninsã fãa tika Wẽnnaam Gomdã zugu. Baa ne rẽ, neb wʋsg pa sakd n kelgd tõndo, b sẽn get tɩ d sẽn tũud Wẽnnaam to-to wã pa naag ne yel-maandɩ wʋsgã yĩnga. Sẽn paase, d sẽn zãmsd nebã bũmb ninsã pa zems ne bãmb sẽn dat n wʋmã ye.

12. Wa Ebre-rãmb 11:1, 6 sẽn yetã, d tẽebã segd n tika bõe zugu?

12 Bõe la d tõe n maan n da wa bas n pa le tẽed a Zeezi? Tʋm-tʋmd a Poll ra yeela Rom kiris-nebã tɩ “bũmb ning ned sẽn wʋmã n wat ne tẽebo, la bũmb ning ned sẽn wʋmã tũuda ne koɛɛg ning sẽn gomd Kirist yellã.” (Rom. 10:17) Dẽnd yaa d sã n zãmsd Gʋls-sõamyã la d tẽebã paamd pãnga, la pa d sẽn na n kẽesd d meng tũudum yel-maandɩ sẽn pa zems ne Biiblã sẽn yetã pʋgẽ, baa yel-maandɩ-kãens sã n noomame la tar yamleoogo. D segd n modgame n tall tẽeb sẽn tar pãnga, sẽn tik bãngr hakɩɩk zugu, bala “tẽeb sã n kae, ned pa tõe n ta Wẽnnaam yam ye.” (Karm-y Ebre-rãmb 11:1, 6.) Rẽ wã, d pa baood n yã yel-solemd sẽn yit saasẽ, n yaool n sak n deeg tɩ d bãnga sɩdã ye. D sã n maag d yĩng n zãms Biiblã sẽn yet bũmb ninsã sẽn paasd tẽeb pãngã, rẽ seka na sõng-d tɩ d bãng tɩ d bee sɩdã pʋgẽ, n pa le maand sãmbs ye.

3) ZƲƖF-RÃMBÃ ROG-N-MIGS WƲSG LA A ZEEZI PA TŨ YE

Neb wʋsg pa sak n tẽ a Zeezi, a sẽn zãgs n pa tũ b rog-n-migs kẽerã yĩnga. Wãn to la yel-kãensã me tõe n kɩt tɩ neb kẽer pa tẽ a Zeezi rũndã-rũndã? (Ges-y sull 13) *

13. Bõe n kɩt tɩ neb wʋsg ning a Zeezi taale?

13 A Zeezi wakatẽ wã, a Zãmbatiis karen-biisã sẽn bãng t’a Zeezi karen-biisã pa loet noorã, ling-b lame. A Zeezi wilgame tɩ yẽ sã n ket n vɩ fãa, pa tɩlɛ tɩ b loe noor ye. (Mat. 9:14-17) Baa ne rẽ, fariziẽ-rãmbã la neb a taab sẽn da kis a Zeezi ning-a-la taale, a sẽn da pa tũud bãmb rog-n-mikã la b minundã yĩnga. B sũyã yika ne-a, a sẽn yãk yam n na n sãoog bãad-dãmb vʋʋsg raarã. (Mark 3:1-6; Zã 9:16) B ra yetame tɩ b tũuda noy nins Wẽnnaam sẽn gãneg vʋʋsg raarã wɛɛngẽ wã, n yaool n da koosd teed wẽnd-doogẽ wã ra-kãnga, n pa get tɩ yaa wẽng ye. A Zeezi sẽn ning-b taal rẽ yĩngã, b sũyã yika wʋsgo. (Mat. 21:12, 13, 15) Neb nins a Zeezi sẽn taas koɛɛgã zʋɩf-rãmbã karen-doogẽ wã Nazarɛtã me sũy yikame, a sẽn tẽeg-b yɛl kẽer Israyɛll nebã sẽn da maan pĩndã, la a tik rẽ n wilg tɩ b yaa rat-m-yembr dãmb la neb sẽn pa tar tẽebã. (Luk 4:16, 25-30) Neb wʋsg pa sak n kelg a Zeezi, a sẽn pa maan bãmb sẽn da tagsd t’a na n maaname wã yĩnga.—Mat. 11:16-19.

14. Bõe yĩng t’a Zeezi wilg tɩ ninsaalb rog-n-migs nins sẽn pa zems ne Gʋls-sõamyã sẽn yetã tũub pa sõma?

14 Bõe la Gʋls-sõamyã yeta? A Zeova tũnuga ne a no-rɛɛs a Ezayi n yeel yaa: “Nin-bãmbã me sã n kolg maam, b waoogda maam ne noor bala, la b sũyã zãra ne maam, bãmb sẽn zoet maamã yaa zãmsg b sẽn deeg ninsaalb nengẽ bala.” (Eza. 29:13) A Zeezi ra bee bʋʋm, a sẽn wilg tɩ ninsaalbã rog-n-migs nins sẽn pa zems ne Gʋls-sõamyã sẽn yetã tũub pa sõma wã. Neb nins sẽn da bas Gʋls-sõamyã noyã tũub n tũud ninsaalb noy la b rog-n-migsã zãgsa a Zeova, la soab ning a sẽn tʋmã, rat n yeel tɩ Mesi wã.

15. Bõe n kɩt tɩ neb wʋsg pa nong a Zeova Kaset rãmbã rũndã-rũndã?

15 Nebã manesem yaa woto rũndã-rũndã bɩ? N-ye. Neb wʋsg sũy yikda ne a Zeova Kaset rãmbã, b sẽn pa naagd n maand kibs nins sẽn pa tik Biiblã zugã, wala makre, rogem daar tẽegr kibs la Nowɛllã. Neb a taab sũy puugda ne a Zeova Kaset rãmbã, b sẽn pa naagd n maand tẽng-n-biilmã kibs-rãmbã, bɩ b sẽn pa kẽesd b toog kʋyã yɛlẽ wã, rẽ fãa sẽn pa zems ne Wẽnnaam Gomdã sẽn yetã yĩnga. Neb nins sẽn pa sakd n kelgd tõnd yel-kãensã yĩngã tẽeda ne b sũy fãa tɩ b sẽn tũud Wẽnnaam to-to wã tata a yam. La b pa tõe n ta Wẽnnaam yam, b sã n nong dũniyã rog-n-migsã n yɩɩd Biiblã sẽn yet bũmb nins tɩ yaa vẽenegã ye.—Mark 7:7-9.

16. Wa Yɩɩn-sõamyã 119:97, 113, 163-165 sẽn wilgdã, bõe la d segd n maane, la d segd n zãaga d mens ne bõe?

16 Bõe la d tõe n maan n da wa bas n pa le tẽed a Zeezi? D segd n modgame n nong a Zeova noyã wʋsgo. (Karm-y Yɩɩn-sõamyã 119:97, 113, 163-165.) D sã n nong a Zeova, d na n zãaga d mens ne rog-n-migs nins sẽn pa tat a yamã. D pa na n bas tɩ bũmb baa a ye gɩdg-d tɩ d pa nong a Zeova ye.

4) A ZEEZI PA BAO N NA N TOEEM GOOSNEEMÃ ZĨIG PƲGẼ YE

Neb wʋsg pa sak n tẽ a Zeezi, a sẽn pa kẽes a toog politikã yɛlẽ wã yĩnga. Wãn to la yel-kãensã me tõe n kɩt tɩ neb kẽer pa tẽ a Zeezi rũndã-rũndã? (Ges-y sull 17) *

17. A Zeezi wakatẽ wã, bõe la neb wʋsg ra gũuda, tɩ kɩt tɩ b pa sak n tẽ-a?

17 A Zeezi wakatẽ wã, neb kẽer da ratame t’a toeem goosneemã zĩig pʋgẽ. B ra gũuda Mesi wã sẽn da na n wa fãag-b ne Rom dãmbã naamã sẽn da weoogd-bã. La b sẽn mak n na n kɩt t’a Zeezi lebg rĩmã, a zãgsame. (Zã 6:14, 15) Maan-kʋʋdbã la neb a taab ra maanda yɩɩre, b sẽn da tagsd t’a Zeezi na n toeema naamã, tɩ kɩt tɩ Rom dãmbã sũy yik tɩ b reeg zu-sobendã b sẽn da kõ bãmbã yĩnga. Zʋɩf-rãmbã wʋsg sẽn da maand yɩɩr naamã poorẽ wã, kɩtame tɩ b pa sak n tẽ a Zeezi ye.

18. Biiblã bãngr-gom-bʋs Mesi wã wɛɛngẽ la neb wʋsg ra pa nonge?

18 Bõe la Gʋls-sõamyã yeta? Baa ne bãngr-goam wʋsg sẽn da wilg tɩ Mesi wã na n yɩɩ zabr gãndaoog sẽn yaa tõaagdã, bãngr-goam a taab n wilgd t’a ra segd n deng n kii tõnd yel-wẽnã yĩnga. (Eza. 53:9, 12) Rẽ wã, bõe yĩng tɩ zʋɩf-rãmbã sẽn da tagsd bũmb ning Mesi wã zugã pa zemse? A Zeezi wakatẽ wã, neb wʋsg ra pa nong bãngr-goam nins sẽn da pa wilgd tɩ b zu-loeesã na n paama welgr zĩig pʋgẽ wã ye.—Zã 6:26, 27.

19. Tags-kɛg-bʋs la neb wʋsg tar tõnd zug rũndã-rũndã, tɩ kɩt tɩ b pa rat n kelg koɛɛgã d sẽn moondã?

19 Nebã manesem yaa woto rũndã-rũndã bɩ? N-ye. Rũndã-rũndã, neb wʋsg pa kelgd tõndo, d sẽn pa kẽesd d toog politikã yɛlẽ wã yĩnga. B ratame tɩ naam baoob sasa bɩ d naag n vote. La d miime tɩ sã n yaa ne a Zeova, d sã n yãk ninsaal t’a na n dɩ naam d zugu, yaa yẽ la d pa rat t’a yɩ d naaba. (1 Sãm. 8:4-7) Nebã tõe n tagsdame me tɩ d segd n mee lekoll-dãmb la logto-yiya, la d tʋmd tʋʋm a taab n sõngd nin-buiidã. Sẽn yaa koɛɛgã mooneg n pak tõnd n yɩɩd la pa dũniyã zu-loeesã welgr zĩig pʋgẽ wã, kɩtame tɩ b pa kelgd koɛɛgã tõnd sẽn moondã ye.

20. Wa a Zeezi goam nins sẽn be Matiye 7:21-23 sẽn wilgdã, bõe n segd n pak tõnd n tɩ yɩɩda?

20 Bõe la d tõe n maan n da wa bas n pa le tẽed a Zeezi? (Karm-y Matiye 7:21-23.) Sẽn segd n pak tõnd n yɩɩd yaa d tʋm tʋʋmd ning a Zeezi sẽn kõ noor tɩ d tʋmã. (Mat. 28:19, 20) D ra tol n bas tɩ politikã yɛla, la nin-buiidã zu-loeesã welgr kɩt tɩ d pa le tʋmd d tʋʋmdã ne yẽesem ye. Tõnd nonga nebã, b zu-loeesã yell me pak-d lame. La d miime tɩ d sẽn tõe n maan n sõng d taabã tɩ naf-b n yɩɩda, yaa d sẽn na n sõng-b tɩ b bãng Wẽnnaam Rĩungã, la d sõng-b me tɩ b paam a Zeova zoodo.

21. Bõe la d segd n yãk yam n maane?

21 Sõs-kãngã pʋgẽ, d yãa bũmb a naas sẽn kɩt tɩ neb wʋsg pa tẽ a Zeezi pipi kiris-nebã wakatẽ wã, la sẽn tõe n kɩt me tɩ neb kẽer pa kelg a Zeezi karen-biisã rũndã-rũndã ye. La yaa yel-kãensã a naasã bal la d segd n gũus d mens ne bɩ? Sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ, d na n yãa bũmb a naas me sẽn tõe n kɩ tɩ ned pa tẽ a Zeezi ye. Bɩ d kell n yãk yam n zãag d mens ne bũmb nins sẽn tõe n kɩt tɩ d wa bas a Zeezi tũubã, la d modg tɩ d tẽebã ket n tar pãnga.

YƖƖLL 56 Yãk yam f toor n tũ sɩdã sore

^ sull 5 Baa ne a Zeezi sẽn yɩ karen-saamb sẽn ka to dũniyã zugã, a wakatẽ wã, neb wʋsg basame tɩ yɛl kẽer kɩt tɩ b pa tũ-a ye. Bõe yĩnga? Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n yãa bũmb a naas sẽn kɩt tɩ b bas a tũubã. Sẽn paase, d na n yãa bũmb ning sẽn kɩt tɩ rũndã-rũndã, neb wʋsg pa sakd n kelgd a Zeezi karen-biis hakɩɩkã, b sẽn yet la b maand bũmb ninsã yĩnga. Sẽn yɩɩd fãa, d na n yãa bũmb ning sẽn kɩt tɩ d segd n tẽ a Zeezi ne d sũur fãa, sẽn na yɩl n da wa bas a tũub ye.

^ sull 60 FOT-RÃMBÃ BILGRI: A Filip sẽn togsd a Natanayɛll t’a tɩ gom ne a Zeezi.

^ sull 62 FOT-RÃMBÃ BILGRI: A Zeezi sẽn moond koe-noogã.

^ sull 64 FOT-RÃMBÃ BILGRI: A Zeezi sẽn sãoogd rao nug sẽn ki, tɩ bɛɛbã yas n getẽ.

^ sull 66 FOT-RÃMBÃ BILGRI: A Zeezi sẽn dʋʋd tãng zug yẽ a yembre.