1-2. Bõe la d tõe n maan n tũ a Zeezi naoã? Rɩk-y makre.

MAMS-Y n ges-y yãmb sẽn na n tũud neb n pãrgd we-raoog sẽn pid ne bogd la londo, tɩ ned sẽn mi zĩigã sõma be taoor n wilgd yãmb sore. A sẽn be taoor n kẽndã, yãmb nee a na-bogdã. Y wa n pa le ne-a ye. La y pa yɛɛsd ye. Yãmb ne neb a taabã kell n maana y sẽn tõe tɛk n tũud a na-bogdã neere.

² D sẽn yaa kiris-neb hakɩɩkã, yaa wa tõnd me pãrgda we-raoog sẽn pid ne bogd la londo. We-raoogã makda dũni-wẽn-kãngã. La zu-noogã, a Zeova kõ-d-la ned sẽn zems zãng t’a wilgd tõnd sore, tɩ d tõe n tũ a naoã neere. Yaa a Bi-ribl a Zeezi Kiristi. (1 Pɩy. 2:21) Sebr a ye sẽn bilgd Biiblã gom-biis võor pʋgẽ, b yeelame t’a Pɩyɛɛr rɩka makr ne sor-wilgda. Wa sor-wilgd sẽn basd a na-bogd a poorẽ wã, a Zeezi me basa a na-bogd a poorẽ, tɩ tõnd me tõe n tũ. Bɩ d bao sogs-kãensã a tãabã leoore: Tũ a Zeezi naoã rat n yeelame tɩ bõe? Bõe yĩng tɩ d segd n tũ a naoã? La wãn to la d tõe n maan rẽ?

3. Tũ ned nao rat n yeelame tɩ bõe?

³ Tũ ned nao rat n yeelame tɩ bõe? Rat n yeelame tɩ f vɩɩmd wa a soabã sẽn vɩɩmd to-to wã. (Sɩng. 6:9, 10; Yel. 4:26) D tõe n dɩka ned sẽn vɩɩmd to-to n mak ne a na-bogd a sẽn kẽn n bas a poorẽ. Dẽnd tũ ned nao rat n yeelame tɩ f rɩk a togs-n-taare.

4. Tũ a Zeezi naoã rat n yeelame tɩ bõe?

⁴ Tũ a Zeezi naoã rat n yeelame tɩ bõe? Koɛɛg-koɛɛg bala, rat n yeelame tɩ d rɩk a togs-n-taare. Vɛrse ning zug sõsgã sẽn tikã pʋgẽ, tʋm-tʋmd a Pɩyɛɛr goma a Zeezi sẽn tõog toog namsg pʋgẽ tɩ yaa mak-sõngã yelle. La bũmb toor- toor n be d sẽn tõe n maan n dɩk a Zeezi togs-n-taare. (1 Pɩy. 2:18-25) A Zeezi vɩɩmã tõre, bũmb ning fãa a sẽn yeele, la a sẽn maan yaa mak-sõng d sẽn tõe n tũ.

5. Ninsaal sẽn pa zems zãngã tõe n dɩka a Zeezi sẽn zems zãngã togs-n-taar bɩ? Wilg-y y leoorã võore.

⁵ Tõnd sẽn yaa neb sẽn pa zems zãngã, d tõe n sɩd rɩka a Zeezi togs-n-taar bɩ? N-ye, d tõeeme. Tẽeg-y t’a Pɩyɛɛr sagla tõnd tɩ d ‘tũ a Zeezi naoã neere,’ la a pa yeel tɩ d tũ a naoã kɛpɩ-kɛpɩ ye. D sã n modg n tũ a Zeezi naoã neere, n maand d sẽn tõe fãa baa ne d sẽn pa zems zãngã, d tũuda tʋm-tʋmd a Zã sẽn yeelã. Ad a sẽn yeele: “Kell n kẽn wa [a Zeezi] sẽn kẽn to-to wã.”—1 Zã 2:6.

6-7. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ d sã n tũud a Zeezi naoã, d zoodã ne a Zeova pãng paasdame?

⁶ D sã n tũud a Zeezi naoã, kɩtdame tɩ tõnd ne a Zeova zoodã pãng paasdẽ. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel woto? Pipi, a Zeezi kõo tõnd mak-sõngo, d sẽn tõe n vɩɩmd to-to tɩ ta Wẽnnaam yamã wɛɛngẽ. (Zã 8:29) Dẽnd d sã n tũud a Zeezi naoã, d tata a Zeova yam. La d tõe n kɩsa sɩd tɩ d saasẽ Ba wã na n bao n pẽnega neb nins sẽn modgd n na n yɩ a zo-rãmbã.—Zak 4:8.

⁷ Yiibu, a Zeezi rɩka a Ba wã togs-n-taar kɛpɩ. Rẽ n so t’a tõog n yeel yaa: “Ned ning sẽn yã maam, a yãa Ba wã me.” (Zã 14:9) Tõnd sã n tall a Zeezi zʋg-sõma wã buudu, la a manesmã sẽn da yaa to-to ne nebã, wala makre, a sẽn zoe wãoor nimbãanegã, a sẽn kʋm pag sẽn da bẽed bã-kɛgengã, la a sẽn zoe neb nimbãaneg b neb sẽn maan kaalem yĩngã, d rɩkda a Zeova me togs-n-taare. (Mark 1:40, 41; 5:25-34; Zã 11:33-35) D sã n modgd n dɩkd a Zeova togs-n-taare, tõnd ne yẽ zoodã pãng me na n paasdame.

8. Wilg-y bũmb ning sẽn kɩt tɩ d sã n tũud a Zeezi naoã, bɩ na n sõng-d tɩ d ‘tõog’ dũniyã.

 ⁸ D sã n tũud a Zeezi naoã, na n kɩtame tɩ d ra bas tɩ bũmb nins sẽn be dũni-kãngã pʋgẽ wã tiis-d ye. Yʋng ning b sẽn na n yõk a Zeezi wã, a yeelame yaa: “Mam tõoga dũniyã.” (Zã 16:33) A ra rat n yeelame t’a pa bas tɩ dũniyã nebã sẽn tagsd to-to wã, b magbã la b tʋʋm-tʋmdɩ wã tõog-a ye. A Zeezi pa tol n yĩm bũmb ning yĩng b sẽn tʋm-a tẽngã zugã ye. Rat n yeel tɩ n kɩt t’a Zeova yʋʋrã paam waoogre. La tõnd yẽ? Dũni-kãngã pʋgẽ, bũmb wʋsg n be n tõe n tiis-du. La wa a Zeezi, d sã n lʋɩɩsd a Zeova raabã taoor d vɩɩmã pʋgẽ, tõnd me na n “tõoga” dũniyã.—1 Zã 5:5.

9. Bõe la d segd n maan n tõog n pa vɩɩm sẽn kõn sa wã sor zugu?

⁹ D sã n tũud a Zeezi naoã, d na n wa paama vɩɩm sẽn kõn sa wã. Bi-bɩɩg sẽn yaa ra-kãagrã sẽn wa n sok a Zeezi tɩ bõe la a segd n maan n wa paam vɩɩm sẽn kõn sa wã, a Zeezi leokame yaa: “Wa tũ maam.” (Mat. 19:16-21) A Zeezi yeela zʋɩf-rãmb nins sẽn da pa tẽed tɩ yẽ la Kiristã yaa: ‘Mam piisã pʋgda maam. Mam kõta bãmb vɩɩm sẽn ka sɛta.’ (Zã 10:24-29) A Zeezi yeela a Nikodɛm sẽn da yaa Sãnedrẽ wã ned a ye sẽn da nong a Zeezi zãmsgã tɩ ‘ned ning fãa sẽn tẽed yẽ’ na n wa ‘paama vɩɩm sẽn ka sɛta.’ (Zã 3:16) D wilgdame tɩ d tẽeda a Zeezi, d sã n tũud a zãmsgã, a goamã la a mak-sõngã. D sã n maand woto, d na n kell n paa vɩɩm sẽn kõn sa wã sor zugu.—Mat. 7:14.

10. Bõe la d segd n maane, d sã n dat n bãng a Zeezi sõma n paase? (Zã 17:3)

¹⁰ Nand tɩ d tõog n tũ a Zeezi naoã neere, yaa tɩlɛ tɩ d reng n bao n bãng-a. (Karm-y Zã 17:3.) Bao n bãng a Zeezi pa raar a ye tʋʋmd ye. D segd n ket n baood n bãngda bũmb wʋsg a Zeezi zugu, rat n yeel t’a zʋg-sõma wã, a tagsa wã, la a sẽn kõ noy ninsã. Baa d sẽn kaoos sɩdã pʋgẽ to-to, d segd n ket n baood n bãngda a Zeova la a Zeezi me.

11. Bõe n be Evãnzill-dãmb a naasã pʋsẽ?

¹¹ A Zeova sẽn nong-dã yĩnga, a kɩtame tɩ b gʋls Evãnzill-dãmb a naasã a Gomdã pʋgẽ, n na n sõng-d tɩ d bãng a Bi-riblã sõma. Yaa a Zeezi vɩɩmã la a koe-moonegã kibay n be Evãnzill-dãmbã pʋgẽ. Kiba-kãens wilgda tõnd bũmb nins a Zeezi sẽn yeele, a sẽn maane, la a manesem sẽn da yaa to-to yɛl kẽer taoore. Seb-kãens a naasã sõngda tõnd tɩ d tõog n tũ a Zeezi mak-sõngã neere. (Ebre. 12:3) Sɩd me, a Zeezi na-bogdã a sẽn bas tɩ d tõe n tũ wã bee seb-kãens pʋsẽ. Dẽnd d sã n maag d yĩng n zãms Evãnzill-dãmbã neere, d  na n bãngda a Zeezi sõma n paasdẽ. Woto, d na n tõog n tũu a naoã neere.

12. Bõe la d tõe n maan tɩ Evãnzill-dãmbã naf-d sõma?

¹² D sã n dat tɩ Evãnzill-dãmbã naf-d sõma, d pa segd n karem-b woto bal ye. D segd n maaga d yĩng n zãms-b sõma, la d bʋgs b zug neere. (Ges-y Zozoe 1:8.) Bɩ d ges sagls a yiib sẽn tõe n sõng-d tɩ d bʋgs Evãnzill-dãmbã zugu, la d tũ bũmb nins d sẽn karemd be wã.

13. Bõe la y tõe n maan tɩ Evãnzill-dãmbã kibay yɩ vẽeneg y yamẽ?

¹³ Pipi, maan-y tɩ Evãnzill-dãmbã kibay yɩ vẽeneg y yamẽ. Mams-y y yamẽ tɩ yaa wa y neeme, la y wʋmd bũmb nins sẽn da maand wakat-kãngã, tɩ kẽed y sũur sõma. Sẽn na yɩl n maan woto, maan-y vaeesg sɛb nins a Zeova siglgã sẽn yiisã pʋgẽ. Y sã n wa zãmsd kibare, bɩ y bao n bãng b sẽn deng n yeel bũmb ningã, la b sẽn yeel bũmb ning rẽ poorã. Bao-y kibay a taab sẽn gomd nebã la zĩisã yelle. Ges-y b sẽn togs kiba-kãng to-to Evãnzill a to pʋgẽ, n mak rẽ ne taaba. Wakat ninga, Evãnzill gʋlsd tõe n togsa bũmb a kibarã pʋgẽ, t’a taabã yaool n pa togs rẽ ye.

14-15. Bõe la d tõe n maan n tõog n tũ Evãnzill-dãmbã kibay sẽn sõngd tõnd tɩ d bãng bũmb ningã d vɩɩmã pʋgẽ?

¹⁴ Yiibu, tũ-y Evãnzill-dãmbã kibay sẽn sõngd tõnd tɩ d bãng bũmb ningã y vɩɩmã pʋgẽ. (Zã 13:17) Y sã n wa maag y yĩng n zãms kibar sẽn be Evãnzillã pʋgẽ, bɩ y sok y meng yaa: ‘Yam-bʋg la m tõe n dɩk kiba-kãngã pʋgẽ? Wãn to la m tõe n tall kiba-kãngã n sõng ned a to?’ Tags-y ned yelle, tɩ sã n wa mik tɩ zemsame bɩ y maag y yĩng n togs-a bũmb ning y sẽn bãng kibarã pʋgẽ wã tɩ naf-a.

¹⁵ Bɩ d ges makr sẽn na n sõng-d tɩ d tũ sagls a yiibã to-to. D na n goma pʋg-kõor sẽn yaa naong soabã a Zeezi sẽn gom n pẽg wẽnd-doogẽ wã yelle.

16. Bilg-y Mark 12:41 kibarã sẽn yɩ to-to.

¹⁶ Maan-y tɩ kibarã yɩ vẽeneg y yamẽ. (Karm-y Mark 12:41.) Yaa yʋʋmd 33, Nizã rasem 11 wã raare. Keta rasem a wãn bal tɩ b kʋ a Zeezi. Baraare, a Zeezi rɩka sẽk wʋsg n zãms nebã wẽnd-doogẽ wã. Tũudmã taoor dãmb sẽn yaa kɩɩsdbã baoome n na n bẽd-a, hal tɩ pa yɩ nana ne-a ye. Sẽn deng rẽ, kẽer da sokd-a lame n na n bãng ãnd n kõ-a sor t’a tʋmd a tʋʋmã. Sãnda sok-a-la sogsg n na n bẽd-a. (Mark 11:27-33; 12:13-34) La masã, a Zeezi yikame n tɩ zĩnd wẽnd-doogã zĩig a to. Tõe tɩ yaa zĩig ning b sẽn da boond tɩ pagbã zakã. A sẽn be be wã, a nee ligdã kogend sẽn dɩg zakã pʋgẽ, lalsã sɛɛga. A zĩndame n get nebã sẽn wat n ningd ligdã kogendã pʋsẽ. A nee ra-kã-rãmbã sẽn wat n ningd ligd-koeems wʋsgo. Tõe t’a ra pa zãr ne kogendã, hal n wʋmd ligdã b sẽn kiigd kogendã pʋsẽ wã bʋʋre.

17. Bilg-y pʋg-kõor ning yell b sẽn gomd Mark 12:42 pʋgẽ wã sẽn maan bũmb ningã.

¹⁷ Karm-y Mark 12:42. Sẽn wa n yɩ bilfu, a Zeezi yãa pag a ye sẽn maan bũmbu. Yaa “pʋg-kõor sẽn yaa naong soaba.” (Luk 21:2) Vɩɩmã pa nana ne-a baa-baa. Tõe t’a maooda ne a pãng fãa, sẽn na yɩl n paam bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne a vɩɩmã. A maaga a yĩng n kolg ligdã koglg a yembre, n solg n ning ligd-koeems a yiibu. Tõe t’a sẽn sagl ligdã, pa tol n maan bʋrg meng ye. A Zeezi bãnga ligd ning a sẽn ning koglgã pʋgẽ wã sõore. Yaa lɛpta a yiibu. Wakat-kãnga, ligd-bõonesã sʋka, rẽ n da yaa bilf n yɩɩda. Pʋd n pa sek n tõe n da yirg a yembr sẽn da yaa liuul ning ligd sẽn yaa nana n yɩɩdã ye.

18. Sã n yaa ne Mark 12:43, 44, bõe la a Zeezi yeel pʋg-kõorã kũunã wɛɛngẽ?

¹⁸ Karm-y Mark 12:43, 44. Pʋg-kõorã sẽn maan bũmb ningã yɩɩ a Zeezi noog wʋsgo. Rẽ n so t’a bool a karen-biisã n togs-b pʋg-kõorã sẽn maanã. A yeelame: “Pʋg-kõ-kãngã sẽn yaa naong soabã ningame n yɩɩg neb nins fãa sẽn ning ligd kogendẽ wã.” Rẽ poore, a paasame: “B fãa [sẽn yɩɩd fãa ra-kã-rãmbã] yãka ligd ning b sẽn paam tɩ sek n kellã pʋgẽ n ningi, la yẽ sẽn yaa naong soabã, a ninga a sẽn tarã zãnga, a sẽn teeg bũmb ning n na n vɩɩmdã fãa.” Pʋg-kõ-kãngã sẽn yaa wẽn-sakdã sẽn kõ a ligdã zãng baraarã, wilgame t’a rɩka a vɩɩmã n ning a Zeova nugẽ t’a ges a yelle.—Yɩɩn. 26:3.

19. A Zeezi sẽn yeel bũmb ning pʋg-kõorã sẽn yaa naong soabã wɛɛngẽ wã kõta tõnd yam-bʋgo?

¹⁹ Tũ-y kibarã sẽn sõngd tõnd tɩ d bãng bũmb ningã y vɩɩmã pʋgẽ. Sok-y y meng yaa: ‘A Zeezi sẽn togs bũmb ning pʋg-kõorã sẽn yaa naong soabã wɛɛngẽ wã wilgda maam bõe?’ Tags-y pʋg-kõorã yelle. Sãmbg kae t’a ra nongẽ lame n kõ a Zeova tɩ yɩɩg woto. La a maana a sẽn tõe. A kõo a Zeova a sẽn da tar tɩ yaa sõma n yɩɩdã. A Zeezi me bãngame t’a kũunã tara yõod wʋsg a Ba wã nifẽ. Yam-bʋg la d tõe n dɩk kiba-kãngã pʋgẽ? A Zeova sũur noomame, d sã n kõ-a bũmb ning d sẽn tar tɩ yaa sõma n yɩɩdã, rat n yeel tɩ d sã n maand a raabã ne d sũurã fãa la ne d sɩɩgã fãa. (Mat. 22:37; Kol. 3:23) A Zeova sã n neẽ tɩ d maanda d sẽn tõe fãa, a sũur nooma wʋsgo. Yaa woto me ne d sẽn maand d sẽn tõe fãa n kẽesd d sẽkã la d pãngã a Zeova tũubã pʋgẽ wã, koe-moonegã la tigissã kẽndã sẽn naage.

20. Wãn to la y tõe n tũ kiba-kãngã sẽn gomd pʋg-kõorã yellã sẽn zãmsd tõnd bũmb ningã? Rɩk-y makre.

 ²⁰ Wãn to la y tõe n tũ kiba-kãngã sẽn gomd pʋg-kõorã yellã sẽn zãmsd tõnd bũmb ningã? Tags-y neb takɩ yelle, neb sẽn tõe n dat tɩ b sõng-b tɩ b bas b yam tɩ b modgrã tata a Zeova yam. Wala makre, tõe tɩ y mii saam-bi-poak sẽn kʋʋle, sẽn ningd a meng taal bɩ sẽn tagsd t’a ka yõodo, a sẽn pa le tar keelem bɩ pãng n tõe n moon koɛɛgã wa pĩndã yĩnga. Wala tõe tɩ y mii saam-biig sẽn maood ne bã-kʋdg bɩ bãag sẽn namsd-a wʋsgo, hal t’a koms raoodo, a sẽn pa le tõe n kẽnd Rĩungã roogẽ wakat fãa n maand tigissã yĩnga. Sõng-y nin-kãensã buudã, n togs-b goam sẽn yaa “sõma raood kengr yĩnga.” (Efɛ. 4:29) Wilg-y-b yam ning d sẽn tõe n dɩk pʋg-kõorã sẽn yaa naong soabã kibarã pʋgẽ wã. Y goamã sẽn kengd raoodã tõe n sõng-b lame tɩ b bas b yam t’a Zeova sũur noomame, d sã n kõ-a d sẽn tar tɩ yaa sõma n yɩɩdã. (Yel. 15:23; 1 Tes. 5:11) Y sã n pẽgd neb a taabã b sẽn kõt a Zeova b sẽn tar tɩ yaa sõma n yɩɩdã, baa sã n wõnda paooda wʋsgo, wilgdame tɩ y tũuda a Zeezi naoã neere.

21. Bõe la y yãk yam n na n maane?

²¹ D sũur nooma wʋsgo, Evãnzill-dãmbã kibayã sẽn togsd bũmb wʋsg a Zeezi vɩɩmã wɛɛngẽ, tɩ sõngd tõnd tɩ d tõe n dɩk a togs-n-taare, n tũ a naoã neerã. Y sã n wa zãmsd Biiblã y yembre, wall y zak pʋgẽ Biibl zãmsg sasa, bɩ y maneg n zãms bũmb nins yell Evãnzill-dãmbã sẽn gomdã sõma. D tẽeg tɩ d sã n dat tɩ zãmsg a woto naf-d sõma, d segd n maaname tɩ kibarã yɩ vẽeneg d yamẽ, la d tũ d sẽn bãng bũmb ningã d vɩɩmã pʋgẽ. Sẽn paase, d sã n dat n tõog n maan bũmb nins a Zeezi sẽn maanã, d segd n kelga bũmb nins a sẽn yeelã. Sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ, d na n goma a Zeezi sẽn yeel bũmb ning nand t’a ki wã yelle.