1. Wala rĩm a Davɩɩde, tõnd sʋkã neb kẽer tõe n sokame tɩ bõe?

TÕND fãa ratame n vɩ ne bãan tɩ yell kaẽ ye. Ned baa a ye pa rat n maand yɩɩr ye. La wakat ninga, d tõe n wa maanda yɩɩre. A Zeova Kaset rãmb kẽer tõe n soka sokr ning rĩm a Davɩɩd sẽn da sok a Zeova wã. A sokame yaa: “Mam na n maana yɩɩr hal tɩ ta dabʋre? Mam na n maanda sũ-sãang daar fãa hal tɩ ta dabʋre?”—Yɩɩn. 13:3.

2. Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?

² Yaa sɩd tɩ d pa tõe n paam d mens fasɩ ne yɩɩrã ye. La bũmb kẽer la d tõe n maan tɩ d yɩɩrã booge. Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n deng n goma bũmb kẽer sẽn tõe n kɩt tɩ d maand yɩɩrã yelle. Rẽ poore, d na n yãa bũmb a yoob d sẽn tõe n maane, tɩ sõng-d tɩ d kell n tall sũur pʋgẽ bãane, d sã n wa maood ne zu-loeese.

3. Zu-loe-bʋs la d paamda, la d tõe n gɩdga rẽ sɩda?

³ Bũmb wʋsg n tõe n wa kɩt tɩ d maand yɩɩre, la d pa tõe n gɩdg bõn-kãens ye. Wala makre, d pa tõe tɩ rɩɩbã, futã la rotã ligd ra paas yʋʋmd fãa ye. D leb n pa tõe n gɩdg d tʋmd-n-taasã wall d karen-bi-taasã tɩ b ra bao n na n kɩt tɩ d tʋm pʋ-lik tʋʋma, bɩ n yo ye. D pa tõe me n gɩdg nebã tɩ b ra tʋm nen-kɛglem tʋʋm d sakã pʋgẽ ye. Yel-kãensã fãa sẽn maandã yaa dũni-kãngã nebã wʋsg  tagsg sẽn pa zems ne Biiblã noyã yĩnga. A Sʋɩtãan sẽn yaa dũni-kãngã wẽnnaamã miime tɩ neb kẽer na n basame, tɩ “yɩɩr ne dũni-kãngã yɛlã” kɩt tɩ b bas a Zeova tũubu. (Mat. 13:22; 1 Zã 5:19) Dẽnd dũni-kãngã sẽn pid ne yɛl sẽn wat ne yɩɩrã pa ling tõnd ye.

4. D sã n maand yɩɩr tɩ looge, bõe n tõe n wa maane?

⁴ D tõe n wa maanda yɩɩr wʋsg ne yɛlã, hal n pa le tõe n tags bũmb a to yell ye. Wala makre, d tõe n maanda yɩɩre, n tagsdẽ tɩ d pa na n paam ligd n ges d mens yelle, wall tɩ d na n lʋɩɩ bãag n pa le tõe n tʋme, bɩ tɩ d tʋʋmã na n sãamame. D leb n tõe n wa maanda yɩɩre, n tagsdẽ tɩ ned bɩ bũmb sã n wa rat tɩ d kɩɩs Wẽnnaam noyã, d pa na n tõog n yals kãn-kãe ye. Ka la bilfu, a Sʋɩtãan na n kɩtame tɩ neb nins a sẽn so wã zab ne Wẽnnaam nin-buiidã. Rẽ wã, d tõe n maanda yɩɩre, n pa mi d sẽn na n maan bũmb ning zab-kãng sasa ye. D tõe n sokda d meng yaa: ‘Rẽ yĩnga, m sã n maand yɩɩr yel-kãens yĩnga, yaa wẽng bɩ?’

5. A Zeezi sẽn yeel tɩ d ra le maan yɩɩrã, a ra rat n yeelame tɩ bõe?

⁵ D miime t’a Zeezi yeela a karen-biisã tɩ b “da le maan yɩɩr ye.’ (Mat. 6:25) Woto rat n yeelame t’a pa rat tɩ d maan yɩɩr baa fʋɩ yĩng bɩ? Ayo! Neb kẽer sẽn da tũud a Zeova pĩndã ne b sũy fãa pʋd n maoo ne yɩɩre, la ne rẽ fãa b ra ket n tata a Zeova yam. * (1 Rĩm. 19:4; Yɩɩn. 6:4) A Zeezi ra ratame tɩ d bas d yam. A ra pa rat tɩ d maand yɩɩr ne vɩɩmã yɛl tɩ loog noore, tɩ wa kɩt tɩ d pa le tõe n tũ a Zeova ne d sũy fãa ye. D sã n maand yɩɩre, bõe la d tõe n maan tɩ sõng-do?—Ges-y zĩ-gũbrã: “Y sẽn tõe n maane.”

6. Sẽn zems ne Filip rãmb 4:6, 7, bõe n tõe n sõng-d tɩ d yɩɩrã booge?

⁶ 1) Pʋʋsd-y wakat fãa: Kiris-neb nins sẽn maand yɩɩrã tõe n paamame tɩ b yam gãande, b sã n pʋʋs a Zeova ne b sũy fãa n kos sõngre. (1 Pɩy. 5:7) A Zeova na n leoka b pʋʋsgã, n kõ-b a “laafɩ wã sẽn yɩɩd bũmb nins fãa ninsaalbã sẽn tõe n wʋm a võorã.” (Karm-y Filip rãmb 4:6, 7.) A Zeova tõe n sõnga tõnd ne a vʋʋsem sõngã maasem tɩ d yɩɩrã booge.—Gal. 5:22.

7. D sã n wa pʋʋsd Wẽnnaam, bõe la d pa segd n yĩmi?

⁷ Y sã n wa pʋʋsd a Zeova, bɩ y pelg y pʋg n gom ne-a. Togs-y-yã-a y zu-loɛɛgã takɩ, la y wilg-a y tagsg yellã wɛɛngẽ. Y sã n wa pa tar y sẽn na n maan n welg y zu-loɛɛga, bɩ y kos a Zeova t’a sõng-y tɩ y ra maan yɩɩr tɩ loog ye. Y pʋʋsgã sã n yaa takɩ, y na n wa tõog n yãa a Zeova sẽn leok-y to-to vẽenega. Y sã n pa paam y pʋʋsg leoor tao-tao, bɩ y ra koms raood n bas ye. A Zeova pa rat bal tɩ y pʋʋsgã yɩ takɩ ye. A ratame me tɩ y ket n pʋʋsd-a n da bas ye.—Luk 11:8-10.

8. Bõe la d tõe n yeel a Zeova d pʋʋsg pʋgẽ?

⁸ Y sã n wa pʋʋsd a Zeova n na n bas y yɩɩrã ne-a, bɩ y tẽeg n pʋʋs-a bark me. Yaa sõma tɩ d tẽegd bõn-sõma nins a Zeova sẽn maan n kõ-dã, baa d zu-loeesã sã n yaa wʋsgo. Y sã n wa pa mi y sẽn na n yeel a Zeova bũmb ning y  pʋʋsg pʋgẽ, bɩ y tẽeg tɩ baa y yeelame bal tɩ ‘Zeova sõng-ma,’ a na n leok-y lame.—2 Kib. 18:31; Rom. 8:26.

9. Rabeem sã n wa tar-do, bõe la d segd n maane?

⁹ 2) Teeg-y a Zeova yamã, la y ra teeg y meng yam ye: No-rɛɛs a Ezayi wakatẽ wã, Zida nebã ra yɛɛsda Asiiri nebã na n wa zab ne-ba. B sẽn da pa rat tɩ Asiiri nebã wa tõog-bã yĩnga, b tɩ baoo sõngr Ezɩpt nebã nengẽ. (Eza. 30:1, 2) A Zeova keoog-b lame tɩ b sẽn tɩ bao sõngr Ezɩpt nebã nengẽ wã na n waa ne yel-beedo. (Eza. 30:7, 12, 13) Ne a Ezayi maasem, a Zeova wilga a nin-buiidã b sẽn tõe n maan n paam koglg hakɩɩka. A yeelame: “Yaa y sã n kell n pa sɩɩ la y teeg maam, la y na n paam pãnga.”—Eza. 30:15, MN.

10. Yel-bʋs pʋsẽ la d tõe n wilg tɩ d teega a Zeova?

¹⁰ Wãn to la d tõe n wilg tɩ d teega a Zeova? D rɩk makre. Mams-y n ges-y b sẽn na n kõ yãmb tʋʋmd sẽn yaood sõma, tɩ y segd n tʋm lɛɛr-dãmb wʋsg n paase, tɩ rẽ tõe n kɩt tɩ y pa le tõe n wɩng ne a Zeova tũub ye. Leb-y n tags-y n ges-y ned sẽn be y tʋʋmã zĩigẽ sẽn na n dood yãmba, t’a soab yaool n pa a Zeova Kaset soaba, pa rẽ bɩ y zakã neb sẽn na n yeel tɩ b na n yiisa yãmb buudu, y sã n ket n tũud a Zeova. Sã n wa yaa woto, tõe n yɩɩ toog tɩ y bãng n yãk yam tɩ zemse. La sẽn wa n yaa yell ning fãa pʋgẽ, a Zeova na n sõng-y lame tɩ y bãng y sẽn tog n maanega. (Mat. 6:33; 10:37; 1 Kor. 7:39) La rẽ yĩnga, yãmb na n teega a Zeova, la y sak a sõngrã bɩ?

11. B sã n wa namsd tõnd d tũudmã yĩnga, Biiblã kiba-bʋs n tõe n sõng-do?

¹¹ 3) Rɩk-y yam mak-sõma wã la mak-wẽnsã pʋgẽ: Biiblã pʋgẽ, kibay wʋsg n wilgd tɩ tara yõod tɩ d kell n pa sɩɩ la d teeg a Zeova. Y sã n wa karemd kiba-kãense, bɩ y ges bũmb ning sẽn sõng wẽn-sakdbã tɩ b kell n tall sũur pʋgẽ bãane, nebã sẽn wa n namsd-b b tũudmã yĩngã. Wala makre, zʋɩf-rãmbã bʋ-kaoodb sul-kãsengã sẽn wa n yeel tʋm-tʋmdbã tɩ b ra le moon koɛɛgã, b pa yɛɛs ye. B pʋd n yeela ne raood yaa: “Wẽnnaam n yaa naab ning tõnd sẽn segd n sakã, pa ninsaalbã ye.” (Tʋʋ. 5:29) Baa ne b sẽn pãb tʋm-tʋmdbã, b pa zoe rabeem ye. Bõe yĩnga? Bala b ra miime t’a Zeova ra bee ne-ba. A sũur da nooma ne-ba. Rẽ wã, b kell n moona koe-noogã n pa bas ye. (Tʋʋ. 5:40-42) B sẽn wa n dat n kʋ karen-biig a Etɩɛnnã, a yam da gãeeme, hal “t’a nengã ra yaa wa malɛk nenga.” (Tʋʋ. 6:12-15) Bõe yĩnga? Bala a ra kɩsa sɩd t’a Zeova sũur nooma ne-a.

12. Wa 1 Pɩyɛɛr 3:14, la 4:14 sẽn wilgdã, bõe yĩng tɩ d segd n maan sũ-noogo, b sã n wa namsd tõnd d tũudmã yĩnga?

¹² Tʋm-tʋmdbã ra tara kaset vẽeneg t’a Zeova bee ne-ba. A ra kõ-b-la tõog tɩ b tõe n maan yel-soalma. (Tʋʋ. 5:12-16; 6:8) La pa woto ne tõnd rũndã-rũndã ye. Baa ne rẽ, a Zeova sõngda tõnd ne a Gomdã maasem, tɩ d miẽ tɩ b sã n namsd tõnd d tũudmã yĩnga, a sũur nooma ne-do, la t’a vʋʋsem sõngã na n zĩnda ne-do. (Karm-y 1 Pɩyɛɛr 3:14; 4:14.) Dẽnd d pa segd n maand yɩɩre, d sẽn pa mi d sẽn na n wa maan bũmb ning nams-toaag wakat yĩng ye. D segd n tagsda d sẽn tõe n maan masã menga, n maneg n kɩs sɩd t’a Zeova tõe n sõng-d lame la a fãag-do. Wa pipi  kiris-nebã, tõnd me segd n kɩsa sɩd ne a Zeezi sẽn yeel bũmb ningã. A yeelame: “Mam na n kõo yãmb yam la m wilg yãmb y sẽn na n yeel bũmb ninga, tɩ y bɛɛbã pa tõog n leok tɩ bũmb ye.” A paasame yaa: “Yaa ne yãmb tõog-toogã la y na n fãag y vɩɩmã.” (Luk 21:12-19) D ra tol n yĩm me t’a Zeova tẽra neb nins sẽn maan sɩd ne-a n tãag b kũumã yell hal sõma ye. Woto yĩnga, a na n wa vʋʋg-b lame.

13. Yam-bʋg la d tõe n dɩk neb nins sẽn pa kell n pa sɩɩ la b pa teeg a Zeova wã kibay pʋgẽ?

¹³ D tõe n dɩka yam neb nins sẽn pa kell n pa sɩɩ la b pa teeg a Zeova wã kibay pʋgẽ me. D sã n karem kiba-kãense, na n sõng-d lame tɩ d ra maan wa bãmb ye. Wala makre, Zida rĩm a Aaza sẽn wa n deeg naamã, a teega a Zeova, sodaas kʋʋng sẽn wa n na n zab ne-bã. La a Zeova sõng-a lame t’a tõoge. (2 Kib. 14:8-11) Rẽ poore, Israyɛll rĩm a Baasa ne a sodaasã sõor sẽn pa waoogã sẽn wa n na n zab ne-bã, a Aaza pa teeg a Zeova wa a sẽn da maan pĩndã ye. A kõo Siiri sodaasã ligd n dat tɩ b wa sõng-a. (2 Kib. 16:1-3) A sẽn wa n kolg kũumã me, bã-kɛgeng n yõk-a, la a pa teeg a Zeova n na n paam sõngr ye.—2 Kib. 16:12.

14. Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Aaza kongrã pʋgẽ?

¹⁴ Sɩngrẽ wã, a Aaza sẽn wa n paam zu-loeesã, a teega a Zeova. La kaoosg zugẽ, a pa bao a Zeova sõngr ye. A baoome n na n welg yɛlã a toore. Nif gesg pʋgẽ, yaa wa a Aaza sẽn bao Siiri sodaasã sõngrã yaa yam tʋʋmde. La sõngrã pa naf-a n kaoos ye. A Zeova tũnuga ne no-rɛɛs n yeel-a yaa: “Fo basa Sẽn-Ka-Saab teegre, n tɩ teeg Siiri rĩmã. Woto yĩng kɩtame tɩ Siiri tãb-biisã na n põsg f nugẽ.” (2 Kib. 16:7) D segd n gũusame n da teeg d meng n na n welgd yɛlã d toore, n pa bao a Zeova sõngr ne a Gomdã maasem ye. Baa d sã n wa segd n welg zu-loɛɛg tʋʋll-tʋʋlle, d segd n basa d yam n teeg a Zeova, t’a na n sõng-d lame.

15. D sã n wa karemd Biiblã, bõe la d tõe n maane?

¹⁵ 4) Zãms-y Biiblã vɛrse kẽer ne zugu: Y sã n wa yã vɛrse sẽn wilgd tɩ tara yõod tɩ d kell n pa sɩɩ la d teeg a Zeova, bɩ y modg n dɩk a goamã ne zugu. Y tõe n zẽka y koɛɛg n karm-a, wall y gʋls-a zĩig ninga, n lebgd n getẽ. A Zeova ra yeela a Zozuwe t’a karemd tõogã wakat fãa n bʋgsd a zugu, sẽn na yɩl n tʋm ne yam. Tõogã karengã ra na n sõng-a lame me t’a pa zoe rabeem, la a tõog n ges Wẽnnaam nin-buiidã yelle. (Zoz. 1:8, 9) Goam wʋsg sẽn be Wẽnnaam Gomdã pʋgẽ tõe n kɩtame tɩ y paam sũur pʋgẽ bãan la yam-gãnega, y sã n wa maood ne yɛl sẽn tõe n wa ne yɩɩr bɩ rabeem.—Yɩɩn. 27:1-3; Yel. 3:25, 26.

16. Wãn to la a Zeova tũnugd ne tigingã n sõngd tõnd tɩ d kell n pa sɩɩ la d teeg-a?

¹⁶ 5) Nong-y n be-y ne Wẽnnaam nin-buiidã: A Zeova tũnugda ne d tẽed-n-taasã n na n sõng-d tɩ d kell n pa sɩɩ la d teeg-a. Tigissã sasa, sõssã b sẽn wɛgsdã, leoorã nebã sẽn kõtã, la d sẽn paamd n sõsd ne taab n kengd taab raoodã nafd-d-la wʋsgo. (Ebre. 10:24, 25) D sã n wa sõsd ne d zo-rãmbã tigingã pʋgẽ, n togsd taab yɛl d sẽn maood ne, kengda d fãa raoodo.  “Gom-noog” sẽn yit d zoa nengẽ tõe n sõng-d lame tɩ d mao ne d yɩɩre.—Yel. 12:25.

17. Wa Ebre-rãmb 6:19 sẽn wilgdã, bõe la d tõe n maan tɩ d sẽn saagd n na n wa paam bũmb ninsã sõng-d tɩ d kell n tall yam-gãneg baa yel-pakr wakate?

¹⁷ 6) Kell-y n kɩs-y sɩd tɩ y sẽn saagd n na n wa paam bũmb ninsã na n pidsame: Tõnd sẽn saagd n na n wa paam bũmb ning ne Rĩungã maasmã “yaa wa baar tõnd sɩɩsã yĩnga,” n tõe n kɩt tɩ d yals kãn-kãe baa yel-pakr wakate. (Karm-y Ebre-rãmb 6:19.) Tagsd-y a Zeova sẽn pʋlem tɩ wakat n na n wa zĩnd tɩ tags-kɛgã fãa sa wã yelle. (Eza. 65:17) Mamsd-y y yamẽ y sẽn be dũni-paalgã pʋgẽ, tɩ zu-loees baa a ye le kaẽ ye. (Mii. 4:4) Y sã n gomd rẽ yell ne y taabã, na n kɩtame tɩ y maneg n kɩs sɩd tɩ na n pidsame. Maand-y y sẽn tõe fãa n moond koɛɛgã la y sõngd nebã tɩ b lebgd a Zeezi karen-biisi. Woto, y na n ‘tõog n kɩsa sɩd ne bũmb nins y sẽn saagd n na n wa paamã, n tãag saabã.’—Ebre. 6:11.

18. Zu-loe-bʋs la d tõe n paame, la bõe n tõe n sõng-d tɩ d mao ne rẽ?

¹⁸ Dũni-kãngã sẽn debd a saabã, d na n paamda zu-loees wʋsg sẽn tõe n kɩt tɩ d maand yɩɩre. Yʋʋmd 2021 vɛrse wã tõe n sõng-d lame tɩ d mao ne zu-loe-kãense, n kell n pa sɩɩ n teeg a Zeova, la d ra teeg d mens ye. Yʋʋmdã pʋgẽ, d wilg ne d tʋʋm-tʋmdɩ wã tɩ d tẽeda a Zeova sẽn yeel bũmb ningã. A yeelame: “Yaa y sã n kell n pa sɩɩ la y teeg maam, la y na n paam pãnga.”—Eza. 30:15, MN.