1. “Wẽnnaam laafɩ wã” yaa bõe, la d sã n tara, wãn to la nafd tõndo? (Filip rãmbã 4:6, 7)

 LAAFƖ buud n be tɩ dũniyã nebã pa mi-a ye. Yaa “Wẽnnaam laafɩ wã,” rat n yeel tɩ sũur pʋgẽ bãan ning d sẽn tarã, d sẽn tar zood ne d saasẽ Ba wã yĩngã. D sã n tar Wẽnnaam laafɩ wã, d yam gãeeme. (Karm-y Filip rãmb 4:6, 7.) D paamda zood sõma ne neb nins sẽn nong-a wã, la d paamd zood sõma ne “laafɩ Wẽnnaamã” me. (1 Tes. 5:23) D sã n mi d saasẽ Ba wã n teeg-a, la d sakd-a, Wennaam laafɩ wã tõe n kɩtame tɩ d bas yɩɩre, d sã n wa segd zu-loe-kɛgemse.

2. Bõe yĩng tɩ d tõe n kɩs sɩd tɩ d tõe n paama Wẽnnaam laafɩ wã?

² Yel-pakr sasa, wala makre bã-longdga, sabab-wẽnga, tẽn-gudgr wall b sã n wa namsd tõnd d tẽebã yĩnga, d tõe n paama Wẽnnaam laafɩ wã bɩ? Yel-kãensã fãa tõe n kẽes-d-la rabeem. La a Zeezi yeela a karen-biisã yaa: “Ra bas-y tɩ y sũyã sãame, wall y bas tɩ rabeem yõk-y ye.” (Zã 14:27) Zu-noogo, d saam-biis la d saam-bi-pogs n sak n tũ a Zeezi saglgã. Ne a Zeova sõngre, b kell n talla sũur pʋgẽ bãane, baa ne zu-loe-kɛgemsã.

3. Bã-longdg sasa, bõe n tõe n maan tɩ kɩt tɩ d pa le tar sũur pʋgẽ bãane?

³ Bã-longdg tõe n kɩtame tɩ ned vɩɩm toeem fasɩ. Wala makre, koronaviriisã bã-longdgã namsa neb wʋsgo. Bãngdb kẽer sõsa ne neb wʋsg bãagã wɛɛngẽ, la b fãa la bal wilgame tɩ bãagã sasa, b ra makda gõeem n kongdẽ. Bã-longdgã kɩtame tɩ sẽn da maand-b yɩɩrã, sẽn da bẽed-b deperɛsɩyõ wã, rã-yũudbã, la dorg yũudbã sõor paas wʋsgo. Neb nins b  sẽn namsd b zagsã pʋsẽ wã, la b rãmb nins sẽn mak n na n kʋ b mensã sõor me paasa wʋsgo. Bã-longdg sã n bee zĩig ning y sẽn beẽ wã, bõe n tõe n sõng-y tɩ y ra maan yɩɩr wʋsgo, la y kell n tall Wẽnnaam laafɩ wã?

4. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel t’a Zeezi sẽn togs bãngr-gomd ning yaoolem wakatã wɛɛngẽ wã sõngda tõnd tɩ d tall sũur pʋgẽ bãane?

⁴ A Zeezi pĩnd n togsame tɩ yaoolem wakatã, bã-longds na n zĩnda “zĩig-zĩiga.” (Luk 21:11) Wãn to la d sẽn mi rẽ wã tõe n sõng-d tɩ d kell n tall sũur pʋgẽ bãane? Bã-longds sẽn be rũndã-rũndã wã pa ling tõnd ye. D neeme t’a Zeezi sẽn yeel bũmb ningã sɩd pidsdame. Dẽnd d tara bʋʋm n na n tũ saglg ning a Zeezi sẽn kõ neb nins sẽn vɩ yaoolem wakatã. A yeelame yaa: “Ra bas-y tɩ rẽ yɛɛs-y ye.”—Mat. 24:6.

5. a) Wa Filip rãmb 4:8, 9 sẽn wilgdã, bã-longdg sasa bõe la d tõe n pʋʋs a Zeova n kose? b) Wãn to la Biiblã b sẽn karmã kelgr naf d saam-bi-poak a ye, la yam bʋg la d tõe n dɩke?

⁵ Bã-longdg tõe n kẽes-d-la rabeem nana-nana. Yɩɩ woto ne d saam-bi-poak a ye yʋʋr sẽn bond t’a Deezi. b Koronaviriisã kʋʋ a baaba-bil ne a baaba-kãseng biig n paas b logtorã. Rẽ poore, a Deezi ra yɛɛsda bãagã sẽn na n yõk yẽ tɩ long a ma wã sẽn da kʋʋl wʋsgã. Bã-longdgã yĩnga, a ra maanda yɩɩr a tʋʋmã sẽn na n wa sãame, hal t’a pa le tar ligd n daad rɩɩbo, la a yaood a roogã ye. A ra tagsda rẽ yell wakat fãa tɩ kɩt t’a pa gõe ye. La a Deezi le wa n paama a sũur pʋgẽ bãanã. Bõe n sõng-a? A pelga a pʋg n kos a Zeova t’a sõng-a t’a paam sũur pʋgẽ bãane, la a tall tagsa sẽn zemse. (Karm-y Filip rãmb 4:8, 9.) A ra kelgda Biiblã b sẽn karmã, n mamsd a yamẽ tɩ yaa Zeova n “gomd” ne-a. Ad a sẽn yeele: “Karemdbã koeesã sẽn da bʋgsã sõng-m lame tɩ m yɩɩrã booge, la tẽeg-m tɩ m yell paka a Zeova.”—Yɩɩn. 94:19.

6. Y sã n karemd Biiblã n bʋgsd a zug la y kẽnd tigissã, wãn to la rẽ na n naf-yã?

⁶ Bã-longdg sasa, tõe n yɩɩ toog tɩ y tõog n ket n maand bũmb kẽer y sẽn da maand pĩndã. La y pa segd n bas tɩ rẽ kɩt tɩ y pa le zãmsd Biiblã la y kẽnd tigissã ye. Neb vɩɩm kibay sẽn be d sɛbã la d video-rãmbã pʋsẽ tẽegd-d lame, tɩ d saam-biisã la d saam-bi-pogsã ket n maanda sɩd ne a Zeova, baa ne zu-loe-kãensã buudã. (1 Pɩy. 5:9) Tigissã na n sõng-y lame tɩ y tagsd Biiblã sẽn yetã zug wakat fãa tɩ kengd y raoodo. Y tõe n paam n kenga y taabã raoodo, la y paam me tɩ b keng y raoodo. (Rom. 1:11, 12) Y sã n tẽeg a Zeova sẽn sõng wẽn-sakdb to-to b sẽn wa n ka laafɩ, b sẽn wa n zoet rabeem, la b sẽn wa n get tɩ b yaa b yembre, y tẽebã pãng na n paasame, la y na n basa y yam t’a na n sõnga yãmb me.

7. Yam-bʋg la y tõe n dɩk tẽn-tʋmd a Zã sẽn maan bũmb ningã pʋgẽ?

 ⁷ Modg-y n sõsd ne y tẽed-n-taasã. Bã-longdg sasa, tõe n wa yɩɩ tɩlɛ tɩ d da pẽnegd nebã, baa d sã n wa be ne d tẽed-n-taasã. Sã n wa yaa woto, d tõe n wa tagsda wa tẽn-tʋmd a Zã. A ra ratame n gom ne a zoa a Gayus neng ne nenga. (3 Zã 13, 14) Wa n kaoosa bilf t’a Zã ket n nan pa yã a Gayus ye. La a Zã baoo a sẽn tõe n maane. A gʋlsa lɛtr n tool a Gayus. Sã n wa yaa toog tɩ y kẽng y tẽed-n-taag zakẽ n tɩ kaag-a, y tõe n tunuga ne telefon bɩ video-kõnferãns n gom ne-a, wall y gʋls-a mesaaze. Y sã n baood n bãngd y tẽed-n-taasã kibare, na n kɩtame tɩ y yam gãande, tɩ y pa getẽ tɩ y yaa y yembr ye. Sẽn yɩɩd fãa, y sã n wa maand yɩɩre, bɩ y gom ne kãsem-dãmbã, la y sak b sõngrã.—Eza. 32:1, 2.

8. Wãn to la sabab-wẽng tõe n kɩt tɩ yɩ toog tɩ y kell n tall sũur pʋgẽ bãane?

⁸ Sa-kãsenga, tẽn-digimdg wall bugum sã n zoe n sãama zĩig ning yãmb sẽn beẽ wã, tõe n kɩtame tɩ y maan yɩɩr n kaoose. Y nin-nongds sã n maana kaalem wall y roogã sã n sãamame tɩ y bõn y teedã fãa, y sũur tõe n sãama wʋsgo, tɩ y tagsdẽ tɩ sẽn maand kae, wall y sũurã pʋd n puugi. Woto pa rat n yeel tɩ y yaa ned sẽn nong ligdi, wall y tẽebã paoodame ye. Zu-loɛɛg a woto sasa, neb kẽer tõe n tagsdame tɩ y na n lebga sũ-to-neda. (Zoob 1:11) La baa ne zu-loe-kɛgemsã, y tõe n kell n talla sũur pʋgẽ bãane. Wãn to?

9. Bõe la a Zeezi yeele, tɩ tõe n sõng-d tɩ d segl d mens sabab-wẽns yĩnga?

⁹ Tẽeg-y bũmb ning a Zeezi sẽn da yeelã. Neb kẽer tagsdame tɩ sabab-wẽng pa na n tol n paam-b ye. La d miime tɩ sabab-wẽnsã na n tara paasgo, hal n tõe n wa paam-d menga. A Zeezi yeela a karen-biisã tɩ “tẽn-digimd-kãsems” la sabab-wẽns a taab na n zĩnda dũniyã zugu, nand tɩ saabã ta. (Luk 21:11) A yeelame me tɩ “tʋʋm-wẽnsã na n talla paasgo.” Nin-kʋʋrã, nen-kɛglmã la terorismã wilgda rẽ vẽenega. (Mat. 24:12) A Zeezi zɩ n yeel tɩ yaa sẽn pa tũud-b a Zeova wã bal la yel-kãensã na n paam ye. A Zeova Kaset rãmb wʋsg n pʋd namsde, sabab-wẽns yĩnga. (Eza. 57:1; 2 Kor. 11:25) A Zeova pa na n maan yel-solemd tɩ sabab-wẽng ra paam-d ye. La a na n kõ-d-la bũmb sẽn na n sõng-d tɩ d kell n tall sũur pʋgẽ bãane.

10. Bõe yĩng tɩ d sã n segl d mens masã meng sabab-wẽns yĩng bɩ wilgdẽ tɩ d tara tẽebo? (Yel-bũnã 22:3)

¹⁰ D sã n segl d mens sõma sabab-wẽns yĩnga, sabab-wẽng sasa, na n yɩɩ nana tɩ d tõog n tall sũur pʋgẽ bãane. La rẽ yĩnga, woto rat n yeelame tɩ d pa teeg a Zeova bɩ? Pa woto ye. D sã n segl d meng sabab-wẽng yĩnga, wilgdame tɩ d kɩsa sɩd t’a Zeova tõe n gesa d yelle. Bõe yĩng tɩ d yet woto? Bala Wẽnnaam Gomdã sagenda tõnd tɩ d segl d mens yel-beed yĩnga. (Karm-y Yel-bũnã 22:3.) Wẽnnaam siglgã tũnugda ne sɛba, tigissã, la koees n sagend-d wakat fãa tɩ d segl d mens sabab-wẽns yĩnga. c Yãmb kɩsa a Zeova sɩd bɩ? Sã n yaa woto, bɩ d tũ sagl-kãensã masã menga, nand tɩ sabab-wẽng sɩnge.

11. Yam bʋg la y rɩk a Margerit kibarã pʋgẽ?

¹¹ D ges bũmb ning sẽn paam saam-bi-poak a ye yʋʋr sẽn boond t’a Margerit. Daar a ye, tẽngã taoor dãmb yeel-a lame t’a zoe n yi a zakẽ wã, bala weoogã ra yõka bugum n dɩt n wat a sẽn beẽ wã.  Nebã fãa sẽn da zoet n yitã yĩnga, soayã ra pida ne mobila, tɩ ned pa le tõe n loog ye. Bug-zõosã ra rukda zĩig fãa, hal t’a Margerit ra pa tõe n yi a mobillã pʋgẽ ye. La a tõog n põsame, a sẽn da segl a meng sõma wã yĩnga. A kor-bilã pʋgẽ, a ra ninga tẽngã karte, sẽn tõe n sõng-a t’a bãng a sẽn na n tũ sor ning n loog nana-nana. Nand tɩ sabab-wẽngã maane, a ra zoe n dɩka sorã sẽn na yɩl n bãng-a sõma, sã n wa lebg tɩlɛ t’a zoe. A Margerit sẽn da segl a meng sõma wã sõng-a lame t’a tõog n põse.

12. Bõe yĩng tɩ d segd n tũud noy nins b sẽn kõt tõnd d koglg yĩngã?

¹² Sẽn na yɩl n kogl tõnd la b ges tɩ zũnd-zãnd ra zĩndi, tẽngã taoor dãmb tõe n yiisa noor n yeel tɩ d pa d zagsẽ wã, bɩ n zoe n yi tẽngã, pa rẽ bɩ b kõ-d noy a taaba. Neb kẽer pa sakd n tũud tẽngã taoor dãmb noore, b sẽn pa rat n loog n bas b teedã yĩnga. Kiris-nebã yẽ manesem yaa wãna? Biiblã sagenda tõnd yaa: “Zu-soabã yĩnga, bɩ y sak naam buud fãa ninsaalbã sẽn lugli. Sã n yaa rĩm bɩ y sak-a a sẽn yɩɩd yãmbã yĩnga, wall sã n yaa guvɛrneer-dãmb bɩ y sak-ba.” (1 Pɩy. 2:13, 14) Wẽnnaam siglgã me kõta tõnd noya, d koglg yĩnga. B tẽegda tõnd wakat fãa me tɩ d kõ kãsem-dãmbã d telefõn nimero nins sẽn yaa sõma wã, tɩ yel-lingdem wakat bɩ b tõe n paam d kibare. Yãmb sɩd maana woto bɩ? B tõeeme me n wilg tõnd zĩig ning d sẽn tog n zoe n kẽnge, d sẽn tõe n maan rẽ to-to, d sẽn tõe n maan n paam sõngre, wall tõnd mengã sẽn tõe n sõng neb a taabã to-to. D sã n pa tũud noy nins b sẽn kõt tõndã, d tõe n ninga d mengã vɩɩm la kãsem-dãmbã vɩɩm yell pʋgẽ. D tẽeg tɩ kãsem-dãmbã rata ne b sũy fãa n kogl tõndo. (Ebre. 13:17) A Margerit yeelame: “Mam kɩsa sɩd ne m sũur fãa tɩ yaa m sẽn tũ sagls nins kãsem-dãmbã la siglgã sẽn kõ wã la m sẽn tõog n põsã.”

13. Bõe n sõng kiris-neb wʋsg sẽn zoe n bas b zags la b tẽng tɩ b kell n tall sũ-noog la sũur pʋgẽ bãane?

¹³ Saam-biis la saam-bi-pogs wʋsg sẽn zoe n bas b zags la b tẽnga, sabab-wẽnse, zaba, wall tẽn-gudgr yĩng maana b sẽn tõe fãa sẽn na yɩl n tõog n vɩɩmd tɩ zems ne b yɛlã sẽn yaa to-to wã, la b ket n wɩngd ne a Zeova tʋʋmdã. Bãmb me ket n ‘moonda Wẽnnaam gomdã koe-noogã,’ wa pipi kiris-neb nins sẽn da zoe n bas b tẽns b sẽn da namsd-bã yĩngã. (Tʋʋ. 8:4) B sẽn da moond koɛɛgã yĩnga, kɩtame tɩ b ra  tagsd Rĩungã yell n yɩɩd zu-loees nins b sẽn da maood ne wã. Rẽ sõng-b lame tɩ b kell n tall b sũ-noogã, la b sũur pʋgẽ bãanã.

14. Bõe yĩng tɩ tõe n yɩ toog tɩ d kell n tall d sũur pʋgẽ bãanã, b sã n wa namsd tõnd d tẽebã yĩnga?

¹⁴ B sã n wa namsd tõnd d tẽebã yĩnga, tõe n kɩtame tɩ d pa le tõe n maan bũmb nins sẽn da sõngd-d tɩ d tar sũur pʋgẽ bãanã ye. D sã n paam n tigimd ne d tẽed-n-taasã, n moond koɛɛgã la d tʋmd d daar fãa tʋʋmã n pa yɛɛsd b na n wa yõk-d n tɩ pag roogo, d sũurã nooma wʋsgo. La d sã n wa pa le tõe n maan rẽ fãa, d maanda yɩɩre, la d yɛɛsd yɛlã sẽn na n wa baas to-to. Manesem a woto pa wẽng ye. La d segd n maana gũusgu. A Zeezi ra yeelame tɩ namsgã tõe n kɩtame t’a karen-biisã lak n lʋɩ. (Zã 16:1, 2) La bõe la d tõe n maan n kell n tall d sũur pʋgẽ bãanã, baa b sã n wa namsd tõnd d tẽebã yĩnga?

15. Bõe yĩng tɩ d pa segd n yɛɛsd b na n wa nams tõnd d tẽebã yĩnga? (Zã 15:20; 16:33)

¹⁵ Wẽnnaam Gomdã yeta tõnd yaa: “Neb nins fãa sẽn dat n tũ Kirist Zeezi n vɩɩmd wẽn-sakr pʋgẽ wã me na n paama namsgo.” (2 Tɩm. 3:12) Yɩɩ toog ne saam-biig a ye yʋʋr sẽn boond t’a Ãndere, t’a sak n deeg tɩ b na n namsa a Zeova Kaset rãmb nins fãa sẽn be a tẽngẽ wã, b sẽn da gɩdg d tũudmã beenẽ wã yĩnga. A ra yetame yaa: ‘A Zeova Kaset rãmbã sõor yaa wʋsg kaanẽ. Tẽngã taoor dãmb na n maana wãn n tõog n yõg tõnd fãa?’ Tagsa a woto pa sõng a Ãndere t’a paam sũur pʋgẽ bãan ye. Pʋd n kɩtame t’a ra maand yɩɩr wakat fãa. Saam-biis a taabã rɩkã yellã n bas ne a Zeova, n pa tagsd tɩ b na n wa yõk-b lame ye. B ra miime tɩ b tõe n wa yõk-b lame, la b ra pa maand yɩɩr wa a Ãndere ye. La a Ãndere yãka yam n na n maan wa bãmba, n bas a yam n teeg a Zeova. Pa yã n kaoos la a paam sũur pʋgẽ bãan ye. A ra tara sũ-noog me, baa ne yɛlã sẽn yaa wʋsgã. Tõe n yɩɩ woto me ne tõndo. Yaa sɩd t’a Zeezi yeelame tɩ b na n wa namsa tõnd d tẽebã yĩnga, la a paasame me tɩ d tõe n kell n maana sɩd ne a Zeova.—Karm-y Zã 15:20; 16:33.

16. B sã n wa namsd tõnd d tẽebã yĩnga, no-bʋs la d segd n tũ?

¹⁶ B sã n wa gɩdg d tũudmã, wall d tũudmã tʋʋm kẽere, filiyallã la kãsem- dãmbã tõe n kõ-d-la noy rẽ wɛɛngẽ. Woto fãa yaa sẽn na n kogl tõnd tɩ d ket n paam bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ d tẽebã kengr yĩngã, la sõng-d tɩ d ket n maand d sẽn tõe fãa n moond koɛɛgã. Maand-y y sẽn tõe fãa n tũud noy nins b sẽn kõt yãmbã, baa y sã n pa wʋmb noorã võor sõma ye. (Zak 3:17) Ra tol-y n vẽneg-y kibay d tẽed-n-taasã zugu, wall tigingã tʋʋm sẽn sigl to-to wã n togs ned sẽn pa segd n bãng rẽ ye.—Koɛ. 3:7.

17. Wa tẽn-tʋmdbã, bõe la d yãk yam n na n maane?

¹⁷ Bũmb a ye me sẽn kɩt t’a Sʋɩtãan zabd ne Wẽnnaam nin-buiidã, yaa b sẽn tar tʋʋmd sẽn yaa “kõ kaset a Zeezi zugã” yĩnga. (Vẽn. 12:17) Ra bas-y t’a Sʋɩtãan ne a dũniyã kẽes-y rabeem ye. Baa b sã n namsda tõnd d tẽebã yĩnga, d sã n ket n moond koɛɛgã la d zãmsd nebã Biiblã, d paamda sũ-noog la sũur pʋgẽ bãane. Pĩnd wẽndẽ wã, Zʋɩf-rãmbã tẽngã taoor dãmb sẽn wa n yeel tẽn-tʋmdbã tɩ b bas koɛɛgã moonegã, nin-kãensã sẽn da yaa wẽn-sakdbã yãka yam n na n sak Wẽnnaam. B kell n moona koɛɛgã, tɩ rẽ kõ-b sũ-noogo. (Tʋʋ. 5:27-29, 41, 42) Yaa vẽeneg tɩ b sã n wa gɩdg d tũudmã tʋʋm kẽere, d segd n maanda gũusg d sã n wa moond koɛɛgã. (Mat. 10:16) La d sã n ket n maand d sẽn tõe fãa n moond koɛɛgã, d paamda sũur pʋgẽ bãane, d sẽn mi tɩ d tata a Zeova yamã, la tɩ d moonda koɛɛg sẽn fãagd yõyã.

18. Ãnda nengẽ la d tõe n paam laafɩ hakɩɩka?

¹⁸ Baa d yɛlã sã n wa lebg toog wʋsgo, d tõe n talla sũur pʋgẽ bãane. Wakat kãnga, d segd n tẽegame tɩ laafɩ ning d sẽn datã yaa Wẽnnaam laafɩ wã, rat n yeel tɩ laafɩ ning sẽn yaa a Zeova bal n kõtã. Kell-y n teeg-y-yã a Zeova bã-longdg bɩ sabab-wẽng sasa, wall b sã n wa namsd yãmb y tẽebã yĩnga. Modg-y n tũud-y noy nins siglgã sẽn kõtã. Tagsd-y bark nins d sẽn na n paam ka la bilfã yelle. Y sã n maand woto, ‘laafɩ Wẽnnaamã na n zĩnda ne-yã.’ (Fili. 4:9) Sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ, d na n yãa d sẽn tõe n maan n sõng d tẽed-n-taas nins sẽn maood ne zu-loees wʋsgã tɩ b kell n tall Wẽnnaam laafɩ wã.