1-2. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ kiris-ned wõnda etaas-woko? (1 Korẽnt rãmbã 15:58)

 YƲƲMD 1970 wã poore, b mee ro-wok sẽn tar etaas pis-yoob Tokiyo, Zapõ soolmẽ wã. Sẽn mik tɩ tẽn-digimdg wae n maanda beenẽ wã, nebã ra sokda b mens roogã sẽn na n maan to-to n kell n yalse, n da lʋɩ ye. Bõe la metbã maan sẽn na yɩl tɩ tẽn-digimdg ra tõog n lub roogã? B mee roogã t’a tar pãnga, la b maan tɩ tẽn-digimdg sasa bɩ a tõe n miime, n yaool n da lʋɩ ye. Kiris-nebã yaa wa ro-kãnga. Wãn to?

² Kiris-ned segd n yalsa kãn-kãe, la a ra yɩ dem-dem me ye. A segd n yalsa kãn-kãe n da vigs a Zeova noyã sakr wɛɛngẽ ye. (Karm-y 1 Korẽnt rãmb 15:58.) A segd n yɩɩ ned “sẽn sakd nana,” n yaool n pa sakd n kɩɩs Wẽnnaam noyã ye. La yell ning taoore, sã n tõe wall sã n yaa tɩlɛ, a pa tog n yɩ dem-dem ye. (Zak 3:17) Kiris-ned sã n tar tagsg a woto, a pa na n yɩ dem-dem tɩ looge, a pa na n sakd bũmb fãa me ye. Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n yãa d sẽn tõe n yals kãn-kãe n da vigs to-to. D leb n na n yãa bũmb a nu a Sʋɩtãan sẽn maand sẽn na yɩl tɩ yɩ toog ne-d tɩ d kell n yals kãn-kãe, la d bãng d sẽn tõe n maan to-to t’a ra tõog-d ye.

3. No-bʋs la a Zeova kõ tɩ be Tʋʋm 15:28, 29 pʋgẽ?

³ A Zeova n yaa soab ning sẽn tar sor n tõe n kõ noy n yɩɩdã. Wakat fãa, a kõta a nin-buiidã noy sẽn yaa vẽenese. (Eza. 33:22) Wala makre, pipi kiris-nebã taoor lʋɩtb sullã wilga bũmb a tãab wɛɛngẽ kiris-nebã sẽn segd n yals kãn- kãe: 1) B segd n zãaga b mens ne bõn-naands pʋʋsgo, n tũ a Zeova a ye tãa. 2) B segd n saka a Zeova noorã zɩɩmã sẽn yaa sõngã wɛɛngẽ. La 3) b segd n tũu Biiblã noyã, n zãag b mens ne yoobo. (Karm-y Tʋʋm 15:28, 29.) Rũndã-rũndã, wãn to la kiris-nebã tõe n sak a Zeova bõn-kãensã a tãabã wɛɛngẽ?

4. Wãn to la d wilgd tɩ d waoogda a Zeova a ye tãa? (Vẽnegre 4:11)

⁴ D zãagda d mens ne bõn-naands pʋʋsgo, n tũud a Zeova a ye tãa. A yeela Israyɛll nebã tɩ b segd n waooga yẽ a ye tãa. (Tõo. 5:6-10) A Sʋɩtãan sẽn wa n mak a Zeezi wã, a Zeezi yeelame tɩ yaa a Zeova a ye bal la d segd n waooge. (Mat. 4:8-10) Rẽ n so tɩ d pa waoogd bõn-naands ye. Sẽn paase, d pa waoogd ninsaalb wa Wẽnnaam ye. Wala makre, d pa waoogd tũudmã taoor dãmba, politikã taoor dãmba, neb nins yʋy sẽn yi ɛspoorã wall reem toor-toorã wɛɛngẽ tɩ loog noor ye. D bee a Zeova sẽn yaa soab ning sẽn “naan bũmb fãa” wã poorẽ, n waoogd yẽ a ye tãa.—Karm-y Vẽnegr 4:11.

5. Bõe yĩng tɩ d tũud a Zeova noorã vɩɩmã la zɩɩmã sẽn yaa sõamyã wɛɛngẽ?

⁵ D sakda a Zeova noorã vɩɩmã la zɩɩmã sẽn yaa sõamyã wɛɛngẽ. Bõe yĩnga? Bala a Zeova yeelame tɩ zɩɩmã makda vɩɩmã sẽn yaa kũun sẽn yaa sõma wʋsg a sẽn kõ-dã. (Maan. 17:14) A Zeova sẽn wa n kõ ninsaalbã sor pipi tɩ b tõe n wãb rũng nemdã, a yeel-b lame tɩ b ra rɩ zɩɩm ye. (Sɩng. 9:4) A sẽn wa n na n kõ Israyɛll nebã a Moyiiz Tõogã, a lebs n togsa no-kãnga. (Maan. 17:10) Sẽn paase, a kɩtame tɩ pipi kiris-nebã taoor lʋɩtb sullã yeel kiris-nebã fãa tɩ b segd n “laka b mens . . . ne zɩɩm.” (Tʋʋ. 15:28, 29) D sã n na n yãk yam tɩbsgã wɛɛngẽ, d tũuda no-kãngã n pa reemd ne-a ye. b

6. Bõe la d maand sẽn na yɩl n tõog n kell n sak a Zeova noyã, n da yo?

⁶ D sakda a Zeova noyã, n zãagd d mens ne yoobo. (Ebre. 13:4) Tẽn-tʋmd a Poll sagl-d lame tɩ d kʋ d yĩngã wila, rat n yeel tɩ d maan d sẽn tõe fãa n zãag d mens ne bũmb ning fãa sẽn tõe n wa ne tʋls-wẽnse. D pa na n sak n ges bũmbu, wall d maan bũmb sẽn tõe n wa kɩt tɩ d yo ye. (Kolo. 3:5; Zoob 31:1) D sã n wa be makr taoore, d yɩta tao-tao n zãag d mens ne tagsa la manesem sẽn tõe n sãam tõnd ne Wẽnnaam zoodã.

7. Bõe la d segd n yãk yam n maane, la bõe yĩnga?

⁷ A Zeova ratame tɩ d sak-a ne d sũur fãa. (Rom. 6:17) Noy nins a sẽn kõt tõndã yaa tõnd neer yĩng wakat fãa. D pa tõe n toeem a noyã me ye. (Eza. 48:17, 18; 1 Kor. 6:9, 10) D maanda d sẽn tõe fãa n na n noog a Zeova sũuri. D yaa wa yɩɩn-gʋlsdã. A yeelame: “Mam yãka yam n na n sak yãmb noyã wakat fãa, n tãag m yõor tɛka.” (Yɩɩn. 119:112) La a Sʋɩtãan maanda a sẽn tõe fãa n na n kɩt tɩ yɩ toog ne-d tɩ yals kãn-kãe. Wãn to la a maanda?

8. Wãn to la a Sʋɩtãan tũnugd ne namsgã sẽn na yɩl tɩ d bas a Zeova tũubu?

⁸ Namsg d tũudmã yĩnga. A Sʋɩtãan mi n tũnuga ne neb tɩ b nams tõnd ne b no-goam la ne nen-kɛglem tʋʋma, n dat tɩ d bas a Zeova tũubu. A raabã yaa a “wãb” tõndo, rat n yeel tɩ n sãam tõnd ne a Zeova zoodã. (1 Pɩy. 5:8) B namsa pipi kiris-nebã, n pãb-b la b kʋ  kẽere, b sẽn yãk yam n kell yals kãn-kãe wã yĩnga. (Tʋʋ. 5:27, 28, 40; 7:54-60) Rũndã-rũndã, a Sʋɩtãan ket n tũnugda ne neb tɩ b namsd tõnd d tũudmã yĩnga. B sẽn namsd d tẽed-n-taasã ne nams-toaag Risi la tẽns a taab pʋsẽ wã, n paas bɛɛbã sẽn namsd d ned kam fãa wã wilgda rẽ vẽenega.

9. Togs-y kibar sẽn wilgd tɩ d segd n gũusa ne a Sʋɩtãan sɩlmã.

⁹ Sɩlem. A Sʋɩtãan sẽn kɩtd tɩ b namsd tõndã sẽn yãk a toogo, a tũnugda ne “sɩlem-tʋʋma.” (Efɛɛ. 6:11) D gom saam-biig yʋʋr sẽn boond t’a Boob yelle. B ra gãneg-a-la logtor yiri, n na n maan wopeere sẽn pa nana. A yeela logtoɛɛmbã tɩ sẽn wa n yaa a soab fãa, a pa rat tɩ b ning-a zɩɩm ye. Logtor ning sẽn da segd n maan wopeere wã sakame n na n tũ a raabã. La yʋng ning sẽn deng wopeere wã daarã, logtor a to sẽn da segd n naag n maan wopeere wã waa a Boob nengẽ a zakã rãmb kuilb poore. A yeela a Boob tɩ b tõeeme n pa ning-a zɩɩm, la tɩ b na n baoo zɩɩm n pẽneg yambẽ, tɩ sã n wa yaa tɩlɛ bɩ b ning-a. Tõe tɩ logtorã tagsame t’a Boob zakã rãmb sẽn pa be yambẽ wã, a na n toeema yam. La a Boob kell n kɩɩ kãnde, n yeel t’a pa na n sak tɩ b ning-a zɩɩm, baa sẽn wa n yaa a soaba.

10. Bõe yĩng tɩ yaa wẽng tɩ d get yɛlã wa neb a taabã sẽn get-b to-to wã? (1 Korẽnt rãmbã 3:19, 20)

¹⁰ Neb a taabã sẽn get yɛlã to-to wã. D sã n tagsd wa neb nins sẽn maand b toog kae ne a Zeova noyã, tõnd me tõeeme n wa pa le tagsd a Zeova la a noyã yell ye. (Karm-y 1 Korẽnt rãmb 3:19, 20.) “Dũni-kãngã yamã” wae n kɩtdame tɩ nebã kɩɩsd Wẽnnaam. Pɛrgam la Tiyatiir kiris-neb kẽer dɩka b tẽnsã neb sãnda sẽn da yaa bõn-naands pʋʋsdb la yoaadbã togs-n-taare. A Zeezi keooga tigims a yiibã fãa nebã, b sẽn pa kisg yoobã yĩnga. (Vẽn. 2:14, 20) Rũndã-rũndã, nebã pẽdgda tõnd n dat tɩ d tall tagsg sẽn pa sõma. D zakã neb wall d mitins tõe n yetame tɩ d yaa dem-dem wʋsgo, n dat tɩ d kɩɩs a Zeova noyã. Wala makre, b tõe n yetame tɩ d sã n sak d tʋlsmã pa wẽnga, la tɩ Biiblã noyã yaa pĩnd dãmbã yĩng bala.

11. Baa ne d sẽn yas kãn-kãe wã, d segd n gũusa ne bõe?

¹¹ Wakat ninga d tõe n wa tagsdame tɩ noy nins a Zeova sẽn kõt tõndã pa vẽeneg zãng ye. D tõe n wa rat n ‘maaname tɩ zʋʋg bũmb nins sẽn gʋlsã.’ (1 Kor. 4:6) A Zeezi wakatẽ tũudmã taoor dãmb ra maanda woto. B sẽn da lugund noy n paasd Tõogã, b ra paasda nin-buiidã zɩɩbo. (Mat. 23:4) A Zeova tũnugda ne a Gomdã la a siglgã n kõt-d noy sẽn yaa vẽenese. D pa tar bũmb d sẽn na n tik n paas noy a taab ye. (Yel. 3:5-7) Rẽ n so tɩ d pa maand bũmb sẽn zʋʋg bũmb ning sẽn gʋls Biiblã pʋgẽ wã, wall n lugund noy yɛl nins sẽn yaa ned kam fãa n yãkdã wɛɛngẽ, n dat tɩ d tẽed-n-taasã tũ ye.

12. A Sʋɩtãan tũnugda ne “belgr gom-vɩɩdã” n maand bõe?

¹² Belgre. A Sʋɩtãan tũnugda ne “belgr gom-vɩɩd” la “dũniyã bũmb toor-toorã,” n na n welg nebã la a kẽes-b moogo. (Kolo. 2:8) Wala makre pipi kiris-nebã wakatẽ, a tũnuga ne ninsaalbã filozofi-rãmba, Zʋɩf-rãmbã zãmsg toor-toor sẽn pa tik Biiblã zugu, la neb kẽer sẽn da yet tɩ yaa tɩlɛ tɩ kiris-nebã tũ a Moyiiz Tõogã. Bõn-kãensã yaa belgre, bala ra kɩtame tɩ nebã zãagd ne a Zeova sẽn yaa soab ning nengẽ yam hakɩɩkã sẽn yitã. Rũndã-rũndã, a Sʋɩtãan tũnugda ne  kiba-kɩtb kẽer la rezo sosiyo-rãmbã n yelgd kibay sẽn pa tar tikri, la kibay sẽn yaa ziri politikã taoor dãmb sẽn wat ne. Koronavirisã bã-loangdgã sasa, d wʋma kiba-kãens buudã wʋsgo. c Neb kẽer sẽn da kelgd kibay a woto buud ra maanda yɩɩr wʋsgo, la a Zeova Kaset rãmbã sẽn kelg sagls nins siglgã sẽn kõtã yam ra gãee bãane.—Mat. 24:45.

13. Bõe yĩng tɩ d segd n gũus ne bũmb nins sẽn tõe n tiis-dã?

¹³ Bũmb nins sẽn tõe n tiis-dã. D pa segd n yĩm “bũmb nins sẽn tar yõod n yɩɩdã” yell ye. (Fili. 1:9, 10) D sã n bas tɩ bũmb tiis-du, sãamda d sẽkã la d pãngã, tɩ d pa tõe n maan bũmb nins sẽn tar yõod n yɩɩdã ye. D sã n bas tɩ bũmb nins d sẽn minim n maandẽ wã wa pak tõnd n yɩɩda, wala makre, rɩɩbo, rãamã yũubu, pemsmã kokr la d nug-tʋʋmdã, b na n tiis-d lame. (Luk 21:34, 35) Sẽn paase, beoog sẽn vẽeg fãa d wʋmda kibay sẽn gomd neb sẽn wilgd b sũ-sãams yelle, la politikã no-koɛɛma. D pa segd n bas tɩ no-koɛɛm a woto wa tiis-d ye. Sã n pa rẽ d tõe n wa kẽesa d toog yel-kãensã pʋsẽ, baa yaa d sũurã pʋgẽ. A Sʋɩtãan tũnugda ne woto fãa, n dat tɩ yɩ toog tɩ d kell n maan sẽn yaa tɩrga. Bɩ d ges d sẽn tõe n maan to-to t’a ra tõog tɩ d pa kell n yals kãn-kãe ye.

14. Bõe la d tõe n maan tɩ sõng-d tɩ d kell n pa a Zeova poorẽ?

¹⁴ Tagsd-y y sẽn dɩk y meng n kõ a Zeova n deeg lisgã yelle. Y maana woto, y sẽn dat n zĩnd a Zeova poorẽ wã yĩnga. Tẽeg-y bũmb ning sẽn kɩt tɩ y kɩs sɩd tɩ y bãnga tũudum hakɩɩkã yelle. Y wa n bãnga a Zeova, n waoogd-a la y nong-a a sẽn yaa y saasẽ Ba wã yĩnga. Y tẽebã pãng wa n paasame, tɩ y tek yam n kos sugri. Y basa bũmb nins a Zeova sẽn kisã maanego, n maand bũmb nins sẽn noom-a wã. Y sẽn wa n bãng tɩ Wẽnnaam kõ-y-la sugrã, y  paama yolsgo. (Yɩɩn. 32:1, 2) Y ra kẽnda tigissã, la y wilgd neb a taabã bõn-sõma nins y sẽn da bãngdã. Y sẽn dɩk y meng n kõ Wẽnnaam n deeg lisg masã wã, y kẽnda vɩɩmã sor zug n yãk yam n pa na n tol n bʋdg ye.—Mat. 7:13, 14.

15. Bõe yĩng tɩ zãmsgã la bʋgsgã tar yõodo?

¹⁵ Zãmsd-y Wẽnnaam Gomdã la y bʋgsd a zugu. Tɩɩg yẽg sã n sũd tẽngã sõma, a tara pãnga. Woto me, tõnd tẽebã sã n yẽbg Wẽnnaam Gomdã zug sõma, d na n tõog n yalsa kãn-kãe. Tɩɩg sã n bɩtẽ a yẽgã sũt n paasdame, la b yɛdgdẽ. D sã n karemd Biiblã la d bʋgsd a zugu, paasda d tẽebã pãnga, la kɩtdẽ tɩ d maneg n kɩs sɩd tɩ Wẽnnaam noyã la sõma n yɩɩda. (Kolo. 2:6, 7) Tags-y n ges-y-yã a Zeova noyã, a saglsã la a koglgã sẽn naf neb nins sẽn tũ-a pĩnd wẽndẽ wã to-to. Wala makre, Wẽnnaam sẽn wa n vẽneg a Ezekɩyɛll t’a yã wẽnd-doogã, a maaga a yĩng n ges malɛkã sẽn magd wẽnd-doogã to-to wã. Vẽnegrã a Ezekɩyɛll sẽn yã wã kenga a raoodo, la sõngd tõnd tɩ d bãng d sẽn tõe n tũ noy nins a Zeova sẽn gãneg tũudum hakɩɩkã wɛɛngẽ wã to-to. d (Eze. 40:1-4; 43:10-12) Tõnd me sã n bao sẽk n zãms Wẽnnaam Gomdã yel-zulumsã la d tags b zugu, na n naf-d lame.

16. Wãn to la a Boob sũur sẽn da keemã sõng-a? (Yɩɩn-sõamyã 112:7)

¹⁶ Tall-y sũur sẽn keeme. Rĩm a Davɩɩd yɩɩll a yembr pʋgẽ, a wilgame t’a sẽn nong a Zeova to-to wã pa na n tol n maag ye. A yeelame yaa: “Mam Wẽnnaam, m sũur keemame.” (Yɩɩn. 57:7) Tõnd me tõe n talla sũur sẽn keeme, n teeg a Zeova zãng-zãnga. (Karm-y Yɩɩn-sõamyã 112:7.) D ges rẽ sẽn sõng a Boob sẽn yaa saam-biig ning yell d sẽn gom tɩ loogã to-to. B sẽn wa n yeel-a tɩ b na n bĩnga zɩɩm tɩ sã n wa yaa tɩlɛ bɩ b ning-a wã, a yeelame tɩ b sã n tagsdẽ tɩ b tõe n wa ning-a-la zɩɩm, a na n yii logtorã yir zĩig pʋgẽ. A Boob yeelame: “M da pa maand sãmbs yam ning m sẽn yãkã wɛɛngẽ, la m  da pa maand yɩɩr bũmb ning sẽn tõe n paam-mã wɛɛngẽ me ye.”

17. Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Boob kibarã pʋgẽ? (Ges-y fotã me.)

¹⁷ A Boob sũur da keemame, bala a yãka yam n na n yals kãn-kãe hal sẽn kaoose, nand t’a kẽng logtorã yiri. Pipi, a ra rat n nooga a Zeova sũuri. Yiibu, a maaga a yĩng n zãms Biiblã la tõnd sɛbã sẽn tik Biiblã zugã sẽn yet bũmb ning vɩɩmã la zɩɩmã sẽn yaa sõamyã wɛɛngẽ. Tãabo, a kɩsa sɩd t’a sã n sak a Zeova noyã, a na n paama bark sẽn ka sɛte. Tõnd me tõe n talla sũur sẽn keeme, sẽn yaa yell ning fãa taoore.

18. Wãn to la a Barak kibarã wilgd tɩ d tog n kɩsa a Zeova sɩda? (Ges-y sebrã pipi neng fotã.)

¹⁸ Teeg-y-yã a Zeova. D ges a Barak sẽn tõog zabrã to-to, a sẽn kɩs sɩd ne noor ning a Zeova sẽn kõ-a wã yĩnga. Baa gãong wall kãnd sẽn da pa be soolmã fãa pʋgẽ wã, a Zeova yeel-a lame t’a tɩ zab ne Kanaã soda-naab a Sisera ne a nebã sẽn da tar zab-teed wʋsgã. (Bʋ. 5:8) No-rɛɛs-poak a Deboora yeela a Barak t’a sig longẽ wã n zab ne a Sisera sẽn da tar saar-dãmb kobs-wɛ wã. Baa tẽn-nabrã zug zabr sẽn da yaa nana ne saar-dãmbã n yɩɩdã, a Barak sakame. Sodaasã sẽn wa n sigd Taboor tãngã, a Zeova kɩtame tɩ sa-kẽeng sɩng niibu. A Sisera saar-dãmbã sũda bɛgdã, t’a Zeova kɩt t’a Barak tõog zabrã. (Bʋ. 4:1-7, 10, 13-16) Tõnd me sã n teeg a Zeova la d kɩs sɩd ne noy nins a sẽn tũnugd ne a siglgã n kõt tõndã, a na n sõng-d lame tɩ d tõog n yals kãn-kãe.—Tõo. 31:6.

19. Bõe yĩng tɩ y rat n kell n yals kãn-kãe?

¹⁹ D sã n ket n vɩ dũni-kãngã pʋgẽ fãa, na n yɩɩ tɩlɛ tɩ d ket n maood sẽn na yɩl n kell n yals kãn-kãe. (1 Tɩm. 6:11, 12; 2 Pɩy. 3:17) Bɩ d yãk yam n da bas tɩ b sẽn namsd tõnd d tũudmã yĩngã, a Sʋɩtãan sɩlmã, ninsaalbã tagsa wã, belgrã la bũmb nins sẽn tõe n tiis-dã wa kɩt tɩ d pa yals kãn-kãe ye. (Efɛɛ. 4:14) Bɩ d kell n yals kãn-kãe, n nong a Zeova la d sakd a noyã wakat fãa. La d pa segd n yɩ dem-dem wʋsg ye. Sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ, d na n yãa a Zeova ne a Zeezi sẽn kõ mak-sõng sẽn zems zãng to-to, maan bũmb fãa ne yamã wɛɛngẽ.