1. Bõe la b yãk kãsem-dãmbã tɩ b maan tɩ tar yõodo, wa 1 Pɩyɛɛr 5:2 sẽn wilgdã?

 A ZEOVA ninga a nin-buiidã a sẽn nong wʋsgã kãsem-dãmbã nugẽ, n dat tɩ b ges b yelle. Nin-kãensã sẽn yaa wẽn-zoɛtbã sũur nooma wʋsg a Zeova sẽn yãk-b tɩ b get b tẽed-n-taasã yellã, n tʋmd wʋsg n na n yɩ ‘rũm-kɩɩmb sẽn sɩd kɩɩmd-ba.’ (Zer. 23:4; karm-y 1 Pɩyɛɛr 5:2.) D sẽn tar nin-kãensã tigingã pʋgẽ wã noom-d-la wʋsgo!

2. Bõe n tõe n wa kɩt tɩ yɩ toog ne kãsem-dãmb kẽer tɩ b ges tigingã yelle?

² Kãsem-dãmbã segda zu-loees buud toor-toor b tʋʋmdã pʋgẽ. Bũmb a ye yaa tɩ tigingã neb yell gesg pa nana ye. A Toni sẽn yaa kãsem-soab n be Etazĩni wã ra sakda tʋʋmd buud fãa. La a wa n bãngame tɩ pa tʋʋmã fãa la a tõe n maan ye. Ad a sẽn yeele: “Koronaviriisã bãag sẽn wa n sɩngã, m da tʋmda wʋsg n sigind tigissã na-kẽndre, la koɛɛgã moonego. La baa m sẽn maandg fãa, tʋʋmã ra pa sat ye. Rẽ kɩtame tɩ m da pa le tar sẽk wʋsg Biiblã kareng la a zãmsgo, la pʋʋsgã yĩng ye.” A Ilɛɛr sẽn yaa kãsem-soab n be Kosovo wã me paama zu-loɛɛg a to. A ra bee zĩig zabr sẽn be, n da getẽ tɩ noy nins siglgã sẽn kõtã tũub yaa toogo. Ad a sẽn yeele: “Filyallã sẽn wa n yeel maam tɩ m tɩ ges m saam-biis sẽn be zĩig zabrã sẽn wɩng wʋsgã, sɩd yɩɩ makr meng-meng n kõ maam. Mam da yɛɛsdame. Sẽn paase, ra wõnda b sẽn kõ noy ninsã tũub yaa toog wʋsgo.” A Tim sẽn yaa misioneer n be Aazi wã ra getame tɩ yaa toog t’a tõog n tʋm a daar fãa tʋʋmã. Ad a sẽn yeele: “Wakat ninga, m mi n yaa wʋsgo, tɩ m yamã ka be saam-biisã yell gesg ye.” Bõe n tõe n sõng kãsem-dãmb sẽn maood ne yɛl a woto buudu?

3. Wãn to la bʋ-kaood a Zedeyõ kibarã tõe n naf tõnd fãa?

 ³ Kãsem-dãmbã tõe n dɩka yam bʋ-kaood a Zedeyõ mak-sõngã pʋgẽ. (Ebre. 6:12; 11:32) A ra kogenda Wẽnnaam nin-buiidã la a get b yelle. (Bʋ. 2:16; 1 Kib. 17:6) B yãka kãsem-dãmbã tɩ b ges Wẽnnaam nin-buiidã yell toog wakate, wa a Zedeyõ. (Tʋʋ. 20:28; 2 Tɩm. 3:1) D tõe n dɩka yam a Zedeyõ sik-m-mengã la a sakrã pʋgẽ. Yɩɩ tɩlɛ t’a tõog toog n tʋm a tʋʋmdã. D yaa kãsem-soab tɩ d pa kãsem-soaba, d tõe n wilgame tɩ d sũur nooma ne kãsem-dãmbã. D tõe n teela nin-kãensã sẽn tʋmd wʋsg tigingã yĩngã.—Ebre. 13:17.

4. Bõe la a Zedeyõ maan tɩ wilg t’a ra yaa sik-m-meng soaba?

⁴ A Zedeyõ ra yaa sik-m-meng soaba, n sak n deeg tɩ pa bũmbã fãa la a tõe n maan ye. b Wẽnnaam malɛkã sẽn wa n yeel a Zedeyõ tɩ yẽ la b yãk t’a na n fãag Israyɛll nebã Madiyã nebã sẽn da tar pãng wʋsgã nugẽ wã, a sẽn da yaa sik-m-meng soabã a yeelame yaa: “Tõnd roogã rãmb n yaa bilf n yɩɩd Manase buudã sʋka, la maam n yaa m ba wã zakã rãmb yao-zʋʋga.” (Bʋ. 6:15) A ra getame t’a pa tõe tʋʋmdã, la a Zeova ra miime t’a na n tõogame. Ne a Zeova sõngre, a Zedeyõ tõog n tʋma a tʋʋmdã sõma.

5. Wakat-bʋg la tõe n yɩ toog tɩ kãsem-soab wilg t’a yaa sik-m-meng soaba?

⁵ Kãsem-dãmbã modgda wʋsg n wilgdẽ tɩ b yaa sik-m-mens rãmb bũmb fãa pʋgẽ, la b sak n deeg tɩ pa bũmbã fãa la b tõe n maan ye. (Mis. 6:8; Tʋʋ. 20:18, 19) B pa wukd b mens bũmb nins b sẽn tõogd n maandẽ wã yĩng ye. B sẽn mi n kongdẽ wã me pa kɩt tɩ b getẽ tɩ b ka yõod ye. Baasgo, tõe n wa yɩɩ toog tɩ kãsem-soab kell n tall sik-m-menga. Wala makre, a tõe n saka tʋʋm wʋsgo, n wa getẽ tɩ yaa toog ne-a. B tõeeme me n wa pẽg-a wall b sãbs-a tʋʋmd a sẽn tʋm yĩnga. Sã n wa yaa woto, yam-bʋg la kãsem-dãmbã tõe n dɩk a Zedeyõ kibarã pʋgẽ tɩ sõng-ba?

6. Yam-bʋg la kãsem-dãmbã tõe n dɩk a Zedeyõ nengẽ, sik-m-mengã wɛɛngẽ? (Ges-y fotã me.)

⁶ Kot-y sõngre. Ned sẽn yaa sik-m-meng  soab sak n deegame tɩ pa bũmbã fãa la a tõe n maan ye. A Zedeyõ ra sakd n kota neb a taabã sõngre, tɩ wilgdẽ t’a yaa sik-m-meng soaba. (Bʋ. 6:27, 35; 7:24) Kãsem-soab sẽn tar yam me maanda woto. A Toni sẽn yaa saam-biig ning yell d sẽn gom tɩ loogã yeelame: “B sẽn wub maam to-to wã kɩtame tɩ m sakd tʋʋmd ning fãa b sẽn kõ-ma, baa m sã n pa tõe. Rẽ n so tɩ d ra mi n gomd sik-m-mengã yell d zak pʋgẽ Biibl zãmsgã sasa, la m kelgd m pagã sẽn yet bũmb ning rẽ wɛɛngẽ wã. Sẽn paase, m gesa video jw.org pʋgẽ, t’a gom-zugã yaa: Rɩk-y-yã a Zeezi naoor n sõngd y taabã, n kɩs-b sɩda, la y kengd b raoodo.” Rẽ tɛka, a Toni kota a taabã sõngre. Baasa wãna? Ad a Toni sẽn yeele: “D tõogd n tʋmda tigingã tʋʋma, tɩ ma-me paamd sẽk sõma n paasd m tẽebã pãnga.”

7. B sã n wa sãbsd kãsem-soaba, wãn to la a tõe n dɩk a Zedeyõ togs-n-taare? (Zak 3:13)

⁷ B sã n wa sãbsd-y bɩ y ra yik y sũur ye. B sã n wa sãbs kãsem-soaba, tõe n yɩɩ toog t’a tall sik-m-menga. Rẽ wɛɛngẽ me, a Zedeyõ mak-sõngã tõe n sõnga kãsem-dãmbã. Efrayim nebã sẽn wa n sãbsd a Zedeyõ wã, a sẽn da mi t’a pa zems zãngã yĩnga, a kell n talla sik-m-menga. (Bʋ. 8:1-3) A pa leok-b ne sũ-yikr ye. A sika a meng n kelg-b la a leok-b ne bʋgsem, tɩ b sũyã sigi. Kãsem-soab sẽn tar yam dɩkda a Zedeyõ togs-n-taare, n maagd a yĩng n kelgdẽ la a leokd ne bʋgsem, b sã n wa sãbsd-a. (Karm-y Zak 3:13.) Woto, b sõngdame tɩ laafɩ kell n zĩnd tigingã pʋgẽ.

8. B sã n wa pẽgd kãsem-soaba, a manesem segd n yɩɩ wãna? Togs-y kibare.

⁸ Wilgd-y tɩ yaa a Zeova n tog ne pẽgre. B sẽn wa n pẽg a Zedeyõ a sẽn zab n tõog Madiyã nebã yĩngã, a wilgame tɩ yaa a Zeova n tog ne pẽgre. (Bʋ. 8:22, 23) Wãn to la kãsem-dãmbã tõe n dɩk a Zedeyõ togs-n-taare? B tog n pẽgda a Zeova, bũmb nins b sẽn tõogd n maandẽ wã yĩnga. (1 Kor. 4:6, 7) Wala makre, b sã n pẽg kãsem-soab sõsg a sẽn wɛgs tɩ yɩ sõma yĩnga, a tõe n wilgame tɩ yaa Wẽnnaam Gomdã maasem yĩnga, wall zãmsg ning d sẽn paamd a siglgã pʋgẽ wã maasem yĩnga. Yɩta sõma tɩ kãsem-dãmbã mi n sok b mens n ges b sã n pa reegd pẽgrã a Zeova sẽn segd ne wã. D gom kãsem-soab a ye yʋʋr sẽn boond t’a Tɩmote yelle. B sẽn wa n yãk-a t’a lebg kãsem-soabã, a ra nonga zãma taoor sõssã wɛgsgo. Ad a sẽn yeele: “M da mi n tara sɩngr-goam sẽn yaa wogdo, la m dɩkd makr võor wʋmb sẽn pa nana. Nebã ra nong n pẽgd-m-la wʋsg rẽ yĩnga. La rẽ kɩtame tɩ yaa maam la b ra pẽgd n yɩɩd Biiblã wall a Zeova.” A Tɩmote wa n bãngame t’a segd n toeema a sẽn wɛgsd a sõssã to-to wã, tɩ ra wa yɩ yẽ bal la b pẽgd ye. (Yel. 27:21) Ad a sẽn yeele: “Neb kẽer mi n togs-m-la m sõsg sẽn sõng-b to-to tɩ b tõog n welg b zu-loɛɛga, n tõog toog wall b paas bãmb ne a Zeova zoodã pãnga. Gom-kãensã buudã kõta maam sũ-noog n yɩɩd nebã sẽn da pẽgd maamã.”

9. Bõe n kɩt tɩ ra pa nana ne a Zedeyõ t’a yɩ sakd la a tall raoodo? (Ges-y sebrã pipi neng fotã.)

⁹ B sẽn wa n yãk a Zedeyõ t’a lebg bʋ-kaoodã, ra yaa tɩlɛ t’a yɩ sakda, la a tall raoodo. B kõ-a-la tʋʋmd sẽn da pa nana. A ra segd sãama tẽn-kugrã a ba wã sẽn da maan n pʋʋsd wẽn-faoog a Baallã. (Bʋ. 6:25, 26) Rẽ poore, a sẽn wa n yãk a tãb- biisã, a Zeova yeel-a-la hal naoor a yiib fãa t’a boog b sõorã. (Bʋ. 7:2-7) Sẽn na n baase, a Zeova yeel-a lame t’a tɩ zab ne a bɛɛbã ne yʋn-sʋka.—Bʋ. 7:9-11.

10. Bõe n tõe n wa kɩt tɩ yɩ toog ne kãsem-soab t’a yɩ sakda?

¹⁰ Kãsem-dãmbã segd n yɩɩ neb sẽn “sakd nana.” (Zak 3:17) Kãsem-soab sẽn yaa sakd sikda a meng n tũud Gʋls-sõamyã sẽn yet bũmb ningã, la Wẽnnaam siglgã noyã. Woto, a kõta neb a taabã mak-sõngo. La baasgo, tõe n wa yɩɩ toog ne-a t’a yɩ sakda. Wala makre, tõe n yɩɩ toog ne-a t’a sak n tũ noy nins b sẽn kõt-a wã. Wakat ninga, a tõe n sokda a meng no-kãensã sã n zemsame. B tõe n wa kos-a lame me t’a tʋm tʋʋmd sẽn tõe n kɩt t’a paam yell ne tẽngã taoor damba. Sã n wa yaa woto, wãn to la kãsem-soab tõe n dɩk a Zedeyõ togs-n-taar sakrã wɛɛngẽ?

11. Bõe la kãsem-dãmbã tõe n maan tɩ sõng-b tɩ b yɩ sakdba?

¹¹ Kelgd-y saglsã neere, la y tũudẽ. Wẽnnaam wilga a Zedeyõ a sẽn tõe n sãam a ba wã tẽn-kugrã to-to, zĩig ning a sẽn segd n me tẽn-kugr yẽ yĩngã, la rũng ning a sẽn na n kʋ n maan maoongã. A Zedeyõ pa bao padems n pa tũ Wẽnnaam noorã ye. A kell n maana wa a Zeova sẽn yeelã bal kɛpɩ. Rũndã-rũndã, a Zeova siglgã tũnugda ne lɛta, koees la noy a taab n wilgd kãsem-dãmbã b sẽn tõe n ges tigingã neb yell to-to. D nonga d kãsem-dãmbã, b sẽn tũud noy nins siglgã sẽn kõtã ne b sũur fãa wã yĩnga. Nafda tigingã neb fãa.—Yɩɩn. 119:112.

12. Siglgã sã n wa toeem bũmbu, wãn to la kãsem-dãmbã tõe n tũ Ebre-rãmb 13:17 sẽn yetã?

¹² Sakd-y n toeemd-y-yã. Tẽeg-y t’a Zedeyõ saka a Zeova noorã, n kuils a tãb-biisã n kell bãmb b wãn bala. (Bʋ. 7:8) Tõe t’a soka a meng yaa: ‘Yaa tɩlɛ tɩ m maan woto bɩ? Na n yãka neng sɩda?’ Baasgo, a Zedeyõ sakame. Kãsem-dãmbã rɩkda a Zedeyõ togs-n-taar rũndã-rũndã, n sakd n toeemd yɛl kẽer tigingã pʋgẽ tɩ zemsd ne noy nins siglgã sẽn kõtã. (Karm-y Ebre-rãmb 13:17.) Wala makre, yʋʋmd 2014, Siglgã taoor lʋɩtb Sullã toeema b sẽn maand to-to n paamd ligd n met Rĩungã rot la tigis-kãsemsã rotã. (2 Kor. 8:12-14) B pa le pengd tiging neb ligd tɩ b me b Rĩung roog ye. Masã, tigimsã sẽn be dũniyã gill zugã naagda b paoogã taaba, sẽn na yɩl tɩ b tõog n me siglgã rot zĩis nins sẽn yaa tɩlɛ wã. Woto kɩtame tɩ tiging fãa tõe n paam Rĩung roogo, baa a pa tar ligdi. Saam-biig yʋʋr sẽn boond t’a Zooze sẽn wʋm toeengã, a ra maanda sãmbse. A ra yeta a meng yaa: ‘B pa na n tõog n me Rĩung ro-yɛng meng ye. Tõnd babgẽ wã, b pa maand yɛlã woto ye.’ Bõe n sõng a Zooze t’a sak n teel noorã b sẽn yiisã? A yeelame yaa: “Yel-bũn 3:5, 6 sẽn yet bũmb ningã kɩtame tɩ m tẽeg tɩ m segd n kɩsa  a Zeova sɩda. Sɩd me, siglgã yam-yãkrã woma bi-sõma! D tõogd n meta Rĩung rot wʋsg masã. Sẽn paase, ned fãa kõta a sẽn tare, tɩ lokd taaba.”

13. a) A Zedeyõ ra kɩsa sɩd ne bõe? b) Wãn to la kãsem-dãmbã tõe n dɩk a togs-n-taare? (Ges-y fotã me.)

¹³ Tall-y raood n maan a Zeova raabã. Baa ne tʋʋmdã sẽn da tõe n tũ ne a Zedeyõ yõor t’a ra yɛɛsdẽ wã, a kell n saka a Zeova. (Bʋ. 9:17) A Zeova sẽn keng a Zedeyõ raoodã poore, a kɩsa sɩd t’a na n sõng-a lame t’a kogl a nin-buiidã. Kãsem-dãmb nins sẽn be zĩis b sẽn gɩdg d tũudmã rɩkda a Zedeyõ togs-n-taare. B ket n lʋɩta taoor tigissã sasa la koɛɛgã mooneg sasa ne raoodo, baa ne b sẽn mi tɩ b tõe n yõk-b lame n kẽes bãens roogo, n fees-ba, n dig-b tʋʋma, wall n pãb-bã. c To-kãsengã sasa, na n yɩɩ tɩlɛ tɩ kãsem-dãmbã tall raood n tũ noy nins b sẽn na n kõ-bã, baa sã n tõe n tũu ne b yõore. Wala makre, noy nins d sẽn na n paam bʋ-kaoorã koɛɛg b sẽn mak ne sa-pɩlmã wɛɛngẽ, la d sẽn na n maan to-to n põs a Goog sẽn yit Magoogã nugẽ wã wɛɛngẽ.—Eze. 38:18; Vẽn. 16:21.

14. Bõe n pa yɩ nana ne a Zedeyõ?

¹⁴ B sẽn yãk a Zedeyõ t’a lebg bʋ-kaoodã, ra na n yɩɩ tɩlɛ t’a tall pãnga. B sẽn wa n zab ne Madiyã nebã ne yʋng tɩ b zoe wã, a Zedeyõ rig-b-la Zizreyɛll longã n tãag Zʋrdẽ kʋɩlgã. Tõe tɩ kʋɩlgã ra gũbga ne tuudu. (Bʋ. 7:22) A Zedeyõ sẽn ta Zʋrdẽ kʋɩlgã noorã, a teka be bɩ? Ayo! Baa ne b sẽn da ya wã, a Zedeyõ ne a tãb-biis kobs-tã wã pasga kʋɩlgã n kell n dig Madiyã nebã. B wa n yõk-b lame, n zab ne-b n tõoge.—Bʋ. 8:4-12.

15. Bõe n tõe n yɩ toog ne kãsem-soaba?

¹⁵ Kãsem-soab tõe n wa yaa wʋsg ne tigingã yell gesgo, la a zakã rãmb yell gesgo. Sã n wa yaa woto, wãn to la kãsem-dãmbã tõe n dɩk a Zedeyõ togs-n-taare?

16-17. Bõe n sõng a Zedeyõ t’a paam pãnga, la kãsem-dãmbã tõe n kɩsa sɩd ne bõe? (Ezayi 40:28-31) (Ges-y fotã me.)

 ¹⁶ Bas-y y yam t’a Zeova na n teel-y lame. A Zedeyõ ra kɩsa sɩd t’a Zeova na n kõ-a-la pãnga, la sɩd yɩɩ woto. (Bʋ. 6:14, 34) Daar a ye, a Zedeyõ ne a tãb-biisã zoee ne nao n dig Madiyã rĩm-dãmb a yiib sẽn da zao yʋgma. (Bʋ. 8:12, 21) Ne a Zeova sõngre, b tõoga b bɛɛbã. Kãsem-dãmbã me tõe n teega a Zeova, soab ning sẽn ‘pa yaade, la a pãng sẽn pa boogd me wã.’ B sã n wa rat pãnga, a na n kõ-b lame.—Karm-y Ezayi 40:28-31.

¹⁷ D gom saam-biig yʋʋr sẽn boond t’a Matiye yelle. A yaa seɛlas ned a yembre. Bõe n sõngd-a? A yeelame: “M gũus n gesame tɩ Filip rãmb 4:13 sẽn yetã yaa sɩda. M sã n wa ya wʋsg n getẽ tɩ m pa le tõe, m pʋʋsda Wẽnnaam ne m sũur fãa n kos pãnga, sẽn na yɩl n ges m saam-biisã yelle. A Zeova vʋʋsem sõngã kõt-m-la pãnga, tɩ m tõogd toogo.” Kãsem-dãmbã sã n wa get tigingã yelle, bãmb me tõe n sega zu-loees wa a Zedeyõ. B segd n sakame tɩ pa bũmbã fãa la b tõe n maane, la tɩ pa b sẽn datã fãa la b na n tõog n maan ye. La b tõe n basa b yam t’a Zeova na n kelga b kosgã, n kõ-b raood la pãnga.—Yɩɩn. 116:1; Fili. 2:13.

18. Bõe la kãsem-dãmbã tõe n maan n dɩk a Zedeyõ togs-n-taare?

¹⁸ Kãsem-dãmbã tõe n dɩka yam wʋsg a Zedeyõ mak-sõngã pʋgẽ. B segd n wilgdame tɩ b yaa sik-m-mens rãmba, tʋʋm nins b sẽn sakd n deegdẽ wã wɛɛngẽ, la b sã n wa sãbsd-b wall b pẽgd-ba. B segd n yɩɩ sakdb la b tall raoodo, sẽn yɩɩd fãa dũni-kãngã saabã sẽn kolgdã. B segd n basa b yam tɩ sẽn wa n yaa yell ning fãa la b segda, Wẽnnaam na n kõ-b-la pãnga. Sɩd-sɩda, d sũur nooma ne pe-kɩɩm-kãensã sẽn tʋmd wʋsgã, la d “waoogd neb a woto buudu.”—Fili. 2:29.