Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

ZÃMSGÃ YĨNGA 45

YƖƖLL 138 Zoob-peendã rãmb toga ne waoogre

D rɩk yam wẽn-sakdb yaoolem goam pʋgẽ

D rɩk yam wẽn-sakdb yaoolem goam pʋgẽ

“Yam pa be ne nin-kẽembã, la pa kʋʋlem n wat ne bãngr sɩda?”ZOOB 12:12.

D SẼN NA N BÃNGE

D na n yãame tɩ Wẽnnaam a Zeova sakr wata ne bark masã menga, la vɩɩm sẽn ka sɛt beoog sẽn wate.

1. Bõe yĩng tɩ d tõe n dɩk yam sẽn kʋʋl-bã nengẽ?

 SẼN na yɩl n bãng n yãk yam, tõnd fãa rata saglse. D tõe n paama sagls kãsem-dãmbã la neb a taab tẽeb sẽn bɩ nengẽ. B yʋʋmã sã n yɩɩda tõnd wʋsgo, d pa segd n yɩ tao-tao n tags tɩ b saglsã pa tar yõod rũndã-rũndã ye. A Zeova ratame tɩ d rɩk yam sẽn kʋʋl-bã nengẽ. B sẽn vɩɩmd n kaoos n yɩɩd tõndã yĩnga, b paama weer n tõe n paam minim, bãngr la yam n yɩɩd tõndo.—Zoob 12:12.

2. Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?

2 Pĩnd wẽndẽ wã, a Zeova tũnuga ne neb sẽn kʋʋl n keng a nin-buiidã raood la a wilg-b sore. D na n goma a Moyiizi, a Davɩɩd la tẽn-tʋmd a Zã yelle. B vɩɩmda wakat toor-toore, tɩ b yɛlã me ra yaa toor-toore. B ned kam fãa sẽn wa n kolg kũumã, a kõo neb nins sẽn pa ta-a wã saglse. B fãa wilgame tɩ Wẽnnaam sakr tara yõod wʋsgo. A Zeova kɩtame tɩ b gʋls b goamã Biiblã pʋgẽ tõnd yĩnga. D yaa bi-bɩɩg tɩ d kʋʋlame me, d sã n karem b saglsã tõe n naf-d lame. (Rom. 15:4; 2 Tɩm. 3:16) Sõs-kãngã pʋgẽ d na n goma nin-kãensã a tãabã yaoolem goamã yelle, la d ges yam ning d sẽn tõe n dɩk b sẽn yeelã pʋgẽ.

“Y NA N VƖƖMD N KAOOSAME”

3. Tʋʋm-bʋs la a Moyiiz tʋm-yã?

3 A Moyiiz tʋma a Zeova tʋʋmã a vɩɩmã tõre. A yɩɩ no-rɛɛsa, bʋ-kaooda, taoor lʋɩt la kʋdemd yel-mita. A Moyiiz yãa bũmb wʋsg a vɩɩmã pʋgẽ. A lʋɩɩ Israyɛll nebã taoor tɩ b yi Ezipti, la a yã yel-soalem nins a Zeova sẽn maanã wʋsgo. A Zeova kɩtame t’a gʋls Biiblã pipi seb a nu wã, la Yɩɩn-sõamyã 90 soabã. Tõe tɩ yaa yẽ n gʋls Yɩɩn-sõamyã 91 soabã la Zoob sebrã me.

4. Ãnd dãmb raood la a Moyiiz keng-yã, la bõe yĩnga?

4 A Moyiiz sẽn wa n kolg kũum n tar yʋʋm 120 wã, a tigma Israyɛll nin-buiidã fãa n na n tẽeg-b b sẽn yã wã. A kɛlgdbã wʋsg sẽn wa n yaa kom-bɩɩse, b yãa yel-soalem wʋsgã a Zeova sẽn maanã, la a sẽn sɩbg Ezipt nebã to-to wã. (Yik. 7:3, 4) B kẽna Mog-miuugã koomã sẽn welgã sʋka, la b yã a Farawõ tãb-biisã sãoongo. (Yik. 14:29-31) B paamame t’a Zeova kogl-b we-raoogẽ wã la a ges b yelle. (Tõo. 8:3, 4) Israyɛll nebã ra kolga kãabg tẽngã pʋgẽ kõom, t’a Moyiiz me ra kolg kũum. Rẽ n so t’a ra rat n keng nin-buiidã raoodo. a

5. A Moyiiz yaoolem goam nins sẽn be Tõod 30:19, 20 wã kɩtame tɩ Israyɛll nebã ra tõe n bas b yam ne bõe?

5 Bõe la a Moyiiz yeel-yã? (Karm-y Tõod 30:19, 20.) A tẽega Israyɛll nebã tɩ b tõe n paama vɩɩm sẽn tar barka. Israyɛll nebã sã n da paam a Zeova barkã, b ra na n tõog n vɩɩmd n kaoosa tẽng ning a Zeova sẽn pʋlem-bã pʋgẽ. Sɩd ra yaa tẽn-neer sẽn sakd kood me! A Moyiiz goma tẽngã yell n yeel yaa: “Yaa soolem sẽn tar tẽns sẽn yaa bɛd la sẽn yaa neeb yãmb sẽn pa me, ne rot sẽn pid ne bõn-sõma buud fãa yãmb sẽn pa tʋm n paame, la buls yãmb sẽn pa tu, n paas viyn pʋt la oliiv tɩɩs yãmb sẽn pa sele.”—Tõo. 6:10, 11.

6. Bõe yĩng tɩ Wẽnnaam bas tɩ buud a taab tõog Israyɛlle?

6 A Moyiiz keooga Israyɛll nebã me. B sã n da rat n kell n vɩɩmd b tẽngã sẽn sakd koodã pʋgẽ, b ra segd n tũu a Zeova noyã. Rẽ n so t’a Moyiiz sagl-b tɩ b sak a Zeova koɛɛgã, n “gãd-a kãn-kãe” tɩ rẽ la b wilgd tɩ b “yãka vɩɩmã.” La Israyɛll nebã wa n kɩɩsa a Zeova, t’a bas tɩ Asiiri nebã la Babilon nebã tõog-ba, n tall-b n keng yembdo.—2 Rĩm. 17:6-8, 13, 14; 2 Kib 36:15-17, 20.

7. Bũmb ning a Moyiiz sẽn yeelã wilgda tõnd bõe? (Ges-y fotã me.)

7 Rẽ wilgda tõnd bõe? A Zeova sakr wata ne vɩɩm. Tõnd kolga dũni-paalgã pʋgẽ kõom wa Israyɛll nebã sẽn da kolg kãabg tẽngã pʋgẽ kõomã. Ka la bilfu, tẽngã na n lebga arzãn wa Wẽnnaam sẽn pʋlmã. (Eza. 35:1; Luk 23:43) A Sʋɩtãan ne a zĩn-dãmbã pa na n le beẽ ye. (Vẽn. 20:2, 3) Ziri tũudum me pa na n le beẽ n belgd nebã tɩ b zãagd b mens ne a Zeova ye. (Vẽn. 17:16) Ninsaalbã goosneema-rãmb me pa na n le beẽ n weoogd nebã ye. (Vẽn. 19:19, 20) A Zeova pa na n bas tɩ tõat baa a ye zĩnd arzãnã pʋgẽ ye. (Yɩɩn. 37:10, 11) Zĩig fãa, nebã na n sakda a Zeova noyã sẽn yaa tɩrsã sẽn wat ne zems-n-taar la laafɩ wã. Nebã fãa na n nonga taab la b kõt taab sɩda. (Eza. 11:9) D yãgdame tɩ wakat kãng ta. Sẽn yɩɩd fãa, d sã n sakd a Zeova noyã d na n kell n vɩɩmda dũni-paalgã pʋgẽ. Pa yʋʋm kobs yĩng ye. Na n yɩɩ wakat sẽn kõn sa yĩnga.—Yɩɩn. 37:29; Zã 3:16.

D sã n sak a Zeova, d na n wa vɩɩmda arzãnã pʋgẽ. Pa yʋʋm kobs yĩng ye. Yaa wakat sẽn kõn sa yĩnga (Ges-y sull a 7)


8. Wãn to la Wẽnnaam sẽn pʋlem vɩɩm sẽn kõn sa wã sõng misioneer a yembre? (Ziid 20, 21)

8 D sã n tagsd vɩɩm sẽn ka sɛtã Wẽnnaam sẽn pʋlmã yell wakat fãa, d na n tʋll n gãd-a-la kãn-kãe baa sẽn wa n yaa a soab fãa. (Karm-y Ziid 20, 21.) Pʋlen-kãng tõe n kõ-d-la raood tɩ d mao ne d pãn-komsmã me. Saam-biig a ye sẽn yɩ misioneer Afirik n kaoos wʋsg ra tara pãn-komsem n maood ne wakat fãa. A yeelame: “M bãngame tɩ m sã n pa kell n sak a Zeova, m pa na n wa paam n vɩɩmd wakat sẽn kõn sa arzãnã pʋgẽ ye. Rẽ kɩtame tɩ m maneg n mao ne m pãn-komsmã, n da pʋʋsd a Zeova wʋsg rẽ yĩnga. Ne a Zeova sõngre, m wa n tõoga m pãn-komsmã.”

“FO NA N PAAMA TÕOGRE”

9. Zu-loe-bʋs la a Davɩɩd paam-yã?

9 A Davɩɩd yɩɩ rĩm-kãsenga. A ra mii yʋʋm-teed wẽebo. A yɩɩ yɩɩn-gʋlsda, zabr gãndaoogo, la no-rɛɛs me. La a paama zu-loees wʋsgo. Yʋʋm wʋsg pʋgẽ, yɩɩ tɩlɛ t’a zoe n solge. Bala rĩm a Sayull sẽn da maand sũ-kiir ne-a wã ra baood-a lame n na n kʋ. A Davɩɩd sẽn lebg rĩmã poore, wakat n zĩnd tɩ yɩ tɩlɛ t’a zoe n solge. Bala a biig a Absalom ra baood-a lame n na n kʋ n deeg naamã. Baa ne a sẽn paam zu-loees wʋsg la a maan yel-wẽn-kãsemsã, a kell n maana sɩd ne Wẽnnaam n tãag a kũum. A Zeova yeelame t’a Davɩɩd yaa ‘ned yẽ sũur sẽn noom ne.’ Yaa vẽeneg t’a Davɩɩd saglsã segda ne kelgre.—Tʋʋ. 13:22; 1 Rĩm. 15:5.

10. Bõe yĩng t’a Davɩɩd sagl a biig a Salomo sẽn ledg-a n lebg rĩmã?

10 Tẽeg-y sagl ning a Davɩɩd sẽn kõ a biig a Salomo sẽn ledg-a n lebg Israyɛll rĩmã yelle. A Zeova ra yãka a Salomo sẽn da yaa bi-bɩɩgã t’a teel tũudum hakɩɩkã, la a me wẽnd-doog tɩ nebã wat be n waoogd yẽ. (1 Kib 22:5) A Salomo ra segd n tʋma tʋʋm sẽn pa nana. Bõe la a Davɩɩd yeel-a? D na n goma rẽ yelle.

11. Sã n yaa ne 1 Rĩm-dãmb 2:2, 3, sagl-bʋg la a Davɩɩd kõ a Salomo, la a Salomo sẽn wa n tũud saglgã a yɛlã ra yaa wãn to? (Ges-y fotã me.)

11 Bõe la a Davɩɩd yeel-yã? (Karm-y 1 Rĩm-dãmb 2:2, 3.) A Davɩɩd yeela a biigã t’a sã n sak a Zeova, a na n paama tõogre. Yʋʋm wʋsg pʋgẽ, a Salomo sɩd paama tõogre. (1 Kib 29:23-25) A tõog n mee wẽnd-doogã hal t’a be rasãnde. A gʋlsa Biiblã sɛba. A togsa goam tɩ b gʋls Biiblã seb a taab pʋsẽ. A yʋʋrã yii wʋsg a yamã la a arzɛkã yĩnga. (1 Rĩm. 4:34) La a Salomo sã n da rat n ket n paamd tõogre, a ra segd n kell n saka a Zeova wa a ba a Davɩɩd sẽn sagl-a wã. Zu-bʋko, a Salomo sẽn wa n kʋʋlã a sɩnga wẽnnaam-dãmb a taab waoogre. A Zeova sũur sãamame t’a pa le kõ-a yam sẽn na yɩl t’a ges a nin-buiidã yell ne tɩrlem ye.—1 Rĩm. 11:9, 10; 12:4.

A Davɩɩd yaoolem goamã a sẽn togs a biig a Salomo wã wilgdame tɩ d sã n sakd a Zeova, a na n kõ-d-la yam tɩ d bãngd n yãkd yam (Ges-y sull 11-12) b


12. Bũmb ning a Davɩɩd sẽn yeelã wilgda tõnd bõe?

12 Rẽ wilgda tõnd bõe? A Zeova sakr wata ne tõogre. (Yɩɩn. 1:1-3) Yaa sɩd t’a Zeova pa pʋlem t’a na n kõ-d-la arzɛk la ziir wa a Salomo ye. La d sã n sakd d Wẽnnaamã, a na n kõ-d-la yam tɩ d bãngd n yãkd yam. (Yel. 2:6, 7; Zak 1:5) Sagls nins a Zeova sẽn kõt tõndã tõe n sõng-d lame tɩ d bãng n yãk yam tʋʋmã wɛɛngẽ, karengã wɛɛngẽ, pemsmã kokr la ligdã wɛɛngẽ. D sã n tũud a Zeova saglsã d na n tõog n kogla tõnd ne yẽ zoodã n wa paam vɩɩm sẽn kõn sa wã. (Yel. 2:10, 11) D na n paama zo-rãmb hakɩɩka, tɩ d zakã pʋgẽ me vɩɩm yaa noogo.

13. Bõe n sõng a Karmen t’a paam vɩɩm sẽn tar barka?

13 A Karmen sẽn be Mozãmbikã ra tagsdame tɩ yaa f sã n karem n zãag la f yɛlã yɩt sõma. A kẽnga inivɛrsite n na n tɩ zãms rot pãlã-rãmb maanego. A yeelame: “M sũur da nooma ne bũmb ning m sẽn da zãmsdã. La ra rɩta m sẽkã wʋsg la wat ne yaamse. M da segd n taa lekollẽ wã yibeoog wakat a yopoe sẽn loog minit pis-tã, n pa be n tãag zabr wakat a yoobe. Tigissã kẽnd ra yaa toogo, tɩ maam ne a Zeova zoodã pãng ra tar boogr bala. M bãnga vẽeneg tɩ m da modgdame n na n sak zu-soben-dãmb a yiibu.” (Mat. 6:24) A Karmen pʋʋsa a Zeova a zu-loɛɛgã wɛɛngẽ la a maan vaeesg tõnd sɛbã pʋsẽ. A yeelame: “Mam sẽn paam sagls saam-biis tẽeb sẽn bɩ nengẽ la m ma wã nengẽ poore, m yãka yam n bas inivɛrsite wã la m kẽes m meng zãng a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ. M neeme tɩ m yãka yam sẽn yaa sõma hal wʋsgo. M pa maand m bãngẽ baa bilf ye.”

14. Bõe la a Moyiiz ne a Davɩɩd fãa wilg-yã?

14 A Moyiiz ne a Davɩɩd ra nonga a Zeova. B ra miime t’a Zeova sakr tara yõod wʋsgo. B yaoolem goamã pʋsẽ, b yeela b kɛlgdbã tɩ b rɩk bãmb togs-n-taar n kell n gãd b Wẽnnaam a Zeova kãn-kãe. B yiibã fãa yeela b kɛlgdbã tɩ b sã n bas a Zeova b na n konga a lohormã la bark nins a sẽn pʋlem-bã. B saglsã tõe n nafa tõnd rũndã-rũndã me. Yʋʋm kobs poore, wẽn-tũud a to me n wilg tɩ tara yõod tɩ d kell n maan sɩd ne Wẽnnaam.

BŨMB SẼN KÕT “SŨ-NO-KÃSENG N YƖƖDA”

15. Bõe la tẽn-tʋmd a Zã yã-yã?

15 A Zã ra yaa a Zeezi Kirist tẽn-tʋmd a sẽn nong wʋsgo. (Mat. 10:2; Zã 19:26) A ra yãagda a Zeezi a sẽn wa n moond koe-noogã. A maana kaset ne yel-soalem wʋsg a sẽn maane. A kell n paa ne a Zeezi baa toog wakate. B sẽn wa n na n kʋ a Zeezi wã a zĩnda be. A leb n yã-a-la a vʋʋgrã poore. A leb n yãa kiris-nebã sẽn da yaa sul-bilã sẽn fɩɩge, hal tɩ koe-noogã moon “dũniyã gill zugu.”—Kolo. 1:23.

16. A Zã lɛta wã nafa ãnd dãmb pĩnd wẽndẽ wã, la nafd ãnd dãmb rũndã-rũndã?

16 A Zã sẽn wa n kʋʋl wʋsgã, a paamame tɩ Wẽnnaam kɩt t’a gʋls Vẽnegr sebrã. (Vẽn. 1:1) A gʋlsa Zã evãnzillã me. Wẽnnaam leb n vẽneg-a lame t’a gʋls lɛta a tãabo. A gʋlsa a lɛtr a tãab-n-soabã n tool kiris-ned yʋʋr sẽn boond t’a Gayus. A Zã ra nonga nin-kãng wa a biiga. (3 Zã 1) Wakat kãnga tõe tɩ neb wʋsg la a Zã ra nong wa a kamba. Bũmb nins a Zã sẽn gʋlsã nafda a Zeezi karen-biisã hal n tãag masã.

17. Sã n yaa ne 3 Zã 4, bõe n wat ne sũ-no-kãsenga?

17 Bõe la a Zã gʋls-yã? (Karm-y 3 Zã 4.) A Zã goma sũ-noog ning wẽn-sakrã sẽn wat ne wã yelle. A sẽn wa n gʋlsd a lɛtr a tãab-n-soabã tɩ neb n da yelgd ziri zãmsg n wat ne welsgo. La sãnda ra ket n “kẽnda sɩdã pʋgẽ.” B ra sakda a Zeova, n ‘ket n kẽnd wa sẽn zems a noyã.’ (2 Zã 4, 6) Nin-kãens sẽn da maand sɩdã ra kõta a Zã sũ-noogo, la kõt a Zeova me sũ-noogo.—Yel. 27:11.

18. A Zã goamã wilgda tõnd bõe?

18 Rẽ wilgda tõnd bõe? Maan-sɩd wata ne sũ-noogo. (1 Zã 5:3) Wala makre, d sẽn mi tɩ d noogda a Zeova sũurã kõta tõnd me sũ-noogo. A Zeova sã n neẽ tɩ d zãagda d meng ne dũniyã n maand a raabã, noom-a lame. (Yel. 23:15) Malɛgsã sẽn be saasẽ wã me maanda sũ-noogo. (Luk 15:10) Tõnd me sã n ne d tẽed-n-taag sẽn maand sɩda, sẽn yɩɩd fãa zu-loɛɛg wall makr taoore, noom-d lame. (2 Tes. 1:4) B sã n wa sãam a Sʋɩtãan dũniyã d sũur na n yɩ noog d sẽn kell n maan sɩd ne a Zeova wã.

19. Bõe la saam-bi-poak a Rasɛll yeel sõng ned t’a bãng sɩdã wɛɛngẽ? (Ges-y fotã me.)

19 D sã n sõngd neb a taabã sẽn na yɩl tɩ b bãng a Zeova noom-d-la wʋsgo. A Rasɛll sẽn be Repiblik Dominikɛnnã tagsdame tɩ sõng ned t’a bãng d Wẽnnaam sẽn ka to wã yaa zu-zẽkr sẽn pa tõe n bãng n bilgi. A tagsa neb nins a sẽn sõng tɩ b bãng sɩdã yell n yeel yaa: “M sã n zãmsd ned Biiblã n wa neẽ t’a nonga a Zeova, t’a kɩs-a-la sɩda, la t’a toeemda sẽn na yɩl n noog a sũuri, m sũ-noogã pa tõe n bãng n bilg ye. Sũ-no-kãng yɩɩda modgr buud fãa wall bũmb ning fãa m sẽn mong m meng sẽn na yɩl n zãms-a Biiblã.”

D sã n sõngd d taabã sẽn na yɩl tɩ b nong a Zeova la b sakd-a, d paamda sũ-noogo (Ges-y sull 19)


RƖK-Y YAM WẼN-SAKDBÃ YAOOLEM GOAM PƲGẼ

20. Bõe n kɩt tɩ d yaa wa a Moyiizi, a Davɩɩd la a Zã?

20 A Moyiizi, a Davɩɩd la a Zã sẽn vɩɩmd wakat ningã la b yɛlã sẽn da yaa to-to wã yaa toor ne tõndo. La bũmb wʋsg wɛɛngẽ d yaa wa bãmba. B ra tũuda Wẽnnaam sɩd-sɩdã, tɩ tõnd me tũud-a. D pʋʋsda a Zeova, n teeg-a la d baood sagls a nengẽ wa bãmba. Tõnd me kɩsa sɩd t’a Zeova ningda neb nins sẽn sakd-a wã barka.

21. D sã n tũ a Moyiizi, a Davɩɩd la a Zã goamã n sak a Zeova, bark-bʋs la d na n paame?

21 Bɩ d tũ nin-kãensã sẽn da kʋʋlã yaoolem goamã n sak a Zeova noyã. Woto, d na n paama tõogr hakɩɩk bũmb ning fãa d sẽn maand pʋgẽ. D na n ‘vɩɩmd n kaoosame,’ rat n yeel tɩ d na n paama vɩɩm sẽn kõn sa. (Tõo. 30:20) Sẽn paase, d na n paama sũ-noog d sẽn mi tɩ d noogda d saasẽ Ba wã sẽn nong-dã sũurã yĩnga. A na n pidsa a pʋlemsã tɩ yɩ sõma n yɩɩg tõnd sẽn mamsdã menga.—Efɛɛ. 3:20.

YƖƖLL 129 D na n kell n tõoga toogo

a Israyɛll neb nins sẽn yã yel-soalem nins a Zeova sẽn maan Mog-miuugẽ wã fãa la bal pa tõog n ta kãabg tẽngẽ wã ye. (Sõd. 14:22, 23) A Zeova yeelame tɩ b sʋkã neb nins fãa sẽn tar yʋʋm pisi bɩ sẽn yɩɩd rẽ tɩ b gʋls b yʋyã na n kii we-raoogẽ wã. (Sõd. 14:29) La a Zozuwe ne a Kalɛɛb la neb nins yʋʋm sẽn da pa ta pisi wã wʋsgo, n paas Levi buudã neb wʋsg tõog n yãa a Zeova pʋlengã pidsgu, b sẽn wa n pasg Zʋrdẽ kʋɩlgã n kẽ Kanaã wã.—Tõo. 1:24-40.

b FOTÃ BILGRI: Goabgã: A Davɩɩd sẽn kõt a biig a Salomo a yaoolem saglse. Rɩtgã: Saam-biis ne saam-bi-pogs sẽn paamd zãmsg so-pakrã tʋʋmd lekoll sasa.