Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

A Zeova bool-​a lame t’a “zoa”

A Zeova bool-​a lame t’a “zoa”

“La foom a Israyɛll sẽn yaa mam tʋmtʋmdã, foom a Zakoob mam sẽn yãkã, fo yaa mam zoa a Abrahaam yagenga.”—EZA. 41:8.

YƖƖLA: 91, 22

1, 2. a) Bõe n kɩt tɩ d miẽ tɩ ninsaal tõe n paam n yɩɩ Wẽnnaam zoa? b) Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?

NINSAAL vɩɩmã tõre, a sẽn dat n yɩɩd yaa nonglem. Pa nonglem ning sẽn kɩtd tɩ pag ne rao yam kẽ taabã bal ye. D fãa sẽn dat yaa d sẽn na n tar neb d sẽn nonge, tɩ bãmb me nong-do. La sẽn yɩɩd fãa, d ratame t’a Zeova nong-do. Neb wʋsg tẽedame tɩ d sẽn pa tõe n yã Wẽnnaamã, n paas a sẽn yaa pãn-kãseng soabã, ned pa n tõe n paam n yɩ a zoa tɩ b nong taab ye. La tõnd miime tɩ tõeeme.

2 Biiblã tara kibay sẽn gomd ninsaalb sẽn paam Wẽnnaam zood yelle. Yɩta sõma tɩ d rɩk yam kiba-kãens pʋsẽ. Bõe yĩnga? Bala, bũmb ka be ninsaal sẽn tõe n paam t’a yõodã yɩɩd a sẽn na n paam n yaa Wẽnnaam zoa ye. Rẽ n so tɩ d na n gom a Abrahaam sẽn yɩ Wẽnnaam zoa wã yelle. (Karm-y Zak 2:23.) A Abrahaam maana wãn n tõog n lebg Wẽnnaam zoa? Bũmb a ye sẽn sõng-a yaa a tẽebã. Sɩd me, Biiblã yeelame t’a yaa ‘neb nins fãa sẽn tẽedã ba.’ (Rom. 4:11) Bɩ d bao n bãng a Abrahaam tẽebã sẽn sõng-a to-to t’a lebg Wẽnnaam zoa. Yɩta sõma tɩ d ned kam fãa sok a meng woto: ‘Bõe la m tõe n maan n paam a Abrahaam tẽebã buudu, la m paas maam ne a Zeova zoodã pãnga?’

A ABRAHAAM SẼN MAAN TO-TO N LEBG A ZEOVA ZOA

3, 4. a) Bõe la a Zeova yeel a Abrahaam t’a maane, tɩ yɩ tɩlɛ t’a wilg t’a tẽebã tara pãnga? b) Bõe yĩng t’a Abrahaam sak n na n dɩk a Izaak n kʋ maoongo?

3 Mams-y n ges-y nin-kẽem sẽn kẽnd bilf-bilfu, n dʋʋd tãnga. A vɩɩmã tõre, a toga sor naoor wʋsgo. La so-tog-kãng n nams-a n yɩɩd b fãa. Nin-kẽemã yaa a Abrahaam. Tõe tɩ wakat kãng t’a ra taa yʋʋm 125. La pa a sẽn kʋʋlã yĩng la sẽn yɩ toog ne-a wã ye. Bala, a ra ket n tara keelem. [1] Bi-bɩɩg sẽn da zems yʋʋm 25 n da pʋgd-a. Yaa a biig a Izaake. A ra tʋka raado, t’a Abrahaam zãad sʋʋga, ne bũmb a sẽn tõe n tall n yõgen bugum. A Zeova ra yeela a Abrahaam t’a rɩk a biigã n tɩ kʋ maoong n kõ yẽ.—Sɩng. 22:1-8.

4 Tõe tɩ yell ra nan zɩ n paam a Abrahaam tɩ yɩ tɩlɛ t’a wilg t’a tẽebã tara pãng wa yel-kãngã ye. Neb kẽer yetame tɩ Wẽnnaam sẽn yeel a Abrahaam t’a rɩk a biigã n kʋ maoongã, yaa wẽnem. Sãnda me yetame t’a Abrahaam sẽn sak n na n kʋ a biigã, wilgdame t’a ra pa nong-a wʋsg ye. Sẽn yet-b woto wã fãa pa tar tẽeb ye. B leb n pa mi tẽeb hakɩɩkã sẽn yaa a soab ye. (1 Kor. 2:14-16) A Abrahaam pa sak Wẽnnaam sẽn yeelã n pa reng n tags ye. Yaa a sẽn tags tɩ bɩ wã yĩng la a sẽn sakã. A sẽn da tar tẽeb hakɩɩkã, a ra miime t’a saasẽ Ba a Zeova zɩ n yeel ned t’a maan bũmb sẽn na n wa ne yell tɩ tɩɩm ka be ye. A Abrahaam ra kɩsa sɩd tɩ yẽ sã n sak Wẽnnaam sẽn yeelã, a na n ninga yẽ ne a bi-nongrã barka. Bõe n sõng a Abrahaam t’a paam tẽeb sẽn tar pãng a woto? Yaa a sẽn bãng bũmb ninsã, la a sẽn yã bũmb ninsã.

5. Tõe t’a Abrahaam maana a wãn n bãng a Zeova, la wãn to la rẽ naf-a?

5 A Abrahaam sẽn bãng bũmb ninsã. A roga Uur tẽngẽ wã. Tẽn-kãng nebã ra pʋʋsda bõn-naandse. A ba a Teera meng ra pʋʋsda bõn-naandse. (Zoz. 24:2) La a Abrahaam maana a wãn n bãng a Zeova? Biiblã wilgame t’a Nowe biig a Sɛm yaa a Abrahaam yaaba. A Sɛm sẽn wa n na n ki wã t’a Abrahaam tara yʋʋm 150. D pa mi sã n yaa a Sɛm n sõng a Abrahaam t’a bãng a Zeova ye. La d miime t’a Sɛm ra yaa ned tẽeb sẽn tar pãnga. Rẽnd a ra gomda a Zeova yell ne a zakã rãmba. Tõe tɩ tũu ne yẽ t’a Abrahaam bãng a Zeova. A Abrahaam sẽn bãng a Zeova wã kɩtame t’a nong-a, la sõng-a t’a bɩɩs tẽeb me.

6, 7. Bõe la a Abrahaam yã tɩ sõng-a t’a tẽebã pãng paase?

6 A Abrahaam sẽn yã bũmb ninsã. Bõe la a yã tɩ sõng-a t’a maneg n tẽ a Zeova? Nebã wae n yetame tɩ d sẽn tagsd bũmb ning yellã tõe n toeema d sẽn get yɛlã to-to wã, la d tʋm-tʋmdɩ wã. A Abrahaam sẽn da tagsd bũmb nins a sẽn bãngã yellã kɩtame t’a ra nand a Zeova “sẽn yaa yĩngr la tẽng naandã” hal wʋsgo, n waoogd-a ne a sũur fãa. (Sɩng. 14:22) Rẽ la Biiblã sẽn boond tɩ wẽn-zoeerã. Ned sã n dat n paam Wẽnnaam zoodo, yaa tɩlɛ t’a yɩ wẽn-zoɛta. (Mal. 3:16; Yɩɩn. 25:14) Yaa a Abrahaam wẽn-zoeerã n kɩt t’a sak a Zeova.

7 Wẽnnaam yeela a Abrahaam ne a Saara tɩ b yik Uur sẽn yaa b ba-yirã, n kẽng tẽn-zẽnga. Rẽ tɩ b ra pa le yaa kom-bɩɩs ye. B ra segd n tɩ vɩɩmda fu-rot pʋsẽ b vɩɩmã tɛka. A Abrahaam sẽn sak a Zeova noorã, kɩtame t’a ra tõe n ning-a barka, la a kogl-a. Wala makre, a Abrahaam da miime t’a Saara sẽn yaa pʋg-neerã, neb n da tõe n deeg-a n bas yẽ. A ra yɛɛsda b na wa n kʋ-a a pagã yĩng menga. A ra bee bʋʋm me. La a pa bas tɩ rẽ kɩt t’a pa tũ a Zeova noorã ye. A Zeova me maana yel-soalem n kogl a Abrahaam ne a Saara fãa. (Sɩng. 12:10-20; 20:2-7, 10-12, 17, 18) A Abrahaam sẽn yã rẽ wã kɩtame t’a tẽebã pãng paase.

8. Bõe la d tõe n maan tɩ tõnd ne a Zeova zoodã tall pãnga?

8 Tõnd me tõe n lebga a Zeova zo-rãmb bɩ? N-ye. La yaa d sẽn na n bao n bãng a Zeova wa a Abrahaam. Rũndã-rũndã, d tõe n karma Biiblã n bãng a Zeova sõma n yɩɩg a Abrahaam menga. Bala, bũmb wʋsg yell la b gom Biiblã pʋgẽ, t’a Abrahaam da pa tõe n bãng ye. (Dãn. 12:4; Rom. 11:33) Biiblã pʋgẽ, goam wʋsg n be be n tõe n sõng-d tɩ d bãng “yĩngr la tẽng naandã” sõma, la sõng-d tɩ d nong-a la d nand-a. Rẽ na n kɩtame tɩ d tũud a noyã. D sã n sakd Wẽnnaam, d na n nee rẽ sẽn nafd-d to-to wã. D na n yãame t’a saglsã tũub kogend-d lame, la t’a ningd-d-la bark la a kengd d raoodo. D na n bãngame tɩ ned sã n tũud a Zeova ne a sũur fãa, a vɩɩmã tara barka, t’a yam gãe bãane, t’a sũur noome. (Yɩɩn. 34:9; Yel. 10:22) D sã n bãngd a Zeova n paasdẽ, la d yãt a sẽn ningd-d bark to-to wã, d tẽebã pãng na n paasdame, tɩ tõnd ne yẽ zoodã pãng me paasdẽ.

A ABRAHAAM SẼN MAAN TO-TO N KELL N YƖ WẼNNAAM ZOA

9, 10. a) Rɩk-y makr n wilg neb sẽn segd n maan to-to tɩ b zood tall pãnga. b) Bõe n wilgd t’a Abrahaam ra pa reemd ne yẽ ne a Zeova zoodã?

9 Zood tõe n yɩɩ bũmb sẽn tar yõod wʋsgo. (Karm-y Yel-bũn 18:24.) La a pa wa bũmb d sẽn tõe n da n tɩ rɩgl d roogẽ n getẽ ye. Zood yaa wa fɩlɛɛr d sẽn sele. D sã n dat t’a yik sõma, d segd n zãgsd-a-la koom la d get a yelle. A Abrahaam ra pa reemd ne yẽ ne a Zeova zoodã ye. A ra maanda a sẽn tõe tɛk sẽn na yɩl tɩ zoodã kell n yɩ sõma. Wãn to la a maan dẽ?

10 A Abrahaam pa tol n tags tɩ yẽ sẽn zoe n maan bũmb nins n wilg a wẽn-sakrã la a wẽn-zoeerã sekame ye. Yẽ ne a zakã rãmb sẽn wa n tɩ be Kanaã soolmẽ wã, a kell n teega a Zeova. Baa ra yaa bõn-kɩdg la a rat n maane, a rengd n bao n bãnga a Zeova sẽn date. Yʋʋmd sẽn deng a Izaak rogmã, a Zeova yeela a Abrahaam t’a kẽes a zakã rap fãa bãongo. Rẽ t’a Abrahaam tara yʋʋm 99. A Abrahaam yeelame t’a pa wʋmd bũmb ning a Zeova sẽn yeel t’a maanã võor bɩ? A baoo padems n pa maan dẽ bɩ? Ayo. A kɩsa a Zeova sɩda, n maan a sẽn yeelã “badaare.”—Sɩng. 17:10-14, 23.

11. A Zeova sẽn wa yeel a Abrahaam t’a na n sãama Sodom la Gomoorã, bõe yĩng t’a ra yɛɛsdẽ, la wãn to la a Zeova sõng-a?

11 A Abrahaam sẽn da minim n sakd a Zeova baa yel-bõoneg pʋsẽ wã, paasa b zoodã pãnga. A ra miime t’a tõe n pelga a pʋg n togs a Zeova bũmb ning fãa sẽn be a sũurẽ, tɩ bũmb sã n da namsd-a bɩ a tõe n kos sõngre. Wala makre, a Zeova sẽn wa n yeel-a t’a na n sãama Sodom la Gomoorã, a ra yɛɛsdame. Bõe yĩnga? A ra tagsdame tɩ nin-tɩrs n na n naag n sãame. Sẽn paase, a Lot sẽn yaa a kẽem-soab biigã ne a zakã rãmb da bee Sodom. Tõe t’a ra maanda yɩɩr b yĩng me. La a Abrahaam ra kɩsa a Zeova sẽn yaa “dũniyã fãa bʋ-kaoodã” sɩda. Rẽ n so t’a sik a meng n togs-a bũmb ning sẽn namsd-a wã. A Zeova maaga a yĩng n sõng a Abrahaam t’a bãng tɩ yẽ yaa nimbãan-zoɛta, la t’a pa naagd nin-tɩrg ne nin-wẽng n sãam ye.—Sɩng. 18:22-33.

12, 13. a) A Abrahaam sẽn bãng bũmb ninsã, la a sẽn yã bũmb ninsã wa n naf-a lame. Wãn to? b) Bõe n wilgd t’a Abrahaam ra kɩsa a Zeova sɩda?

12 Vẽenega, a Abrahaam sẽn bãng a Zeova sõma wã, n paas a sẽn yã bũmb ninsã sõng-a lame t’a tõog tɩ b zoodã kell n tall pãnga. Rẽnd a Zeova sẽn wa n na n yeel a Abrahaam t’a rɩk a biigã n kʋ maoong n kõ yẽ wã t’a ra zoe n mi a Zeova sẽn yaa Wẽnnaam ning buudã sõma. A ra miime t’a Zeova yaa sũ-mar soab la nimbãan-zoɛta. A kɩsa sɩd t’a tõe n teega a Zeova, la t’a yaa Wẽnnaam sẽn kogend neb nins sẽn tũud-a wã. A Abrahaam ra kɩsa sɩd me t’a Zeova pa tiig n lebg wẽnem soab ye. Bõe yĩng tɩ d yet woto?

13 Nand t’a Abrahaam loog n bas a tʋm-tʋmdbã, a yeel-b-la woto: ‘Bɩ yãmb pa ka ne bõangã, tɩ maam ne bi-bɩɩgã na n kẽnga tãngã zug n tɩ pʋʋs Wẽnnaam la d lebg n wa paam yãmba.’ (Sɩng. 22:5) Bõe yĩng t’a Abrahaam yeel woto? A ra miime t’a na n tɩ rɩka a Izaak n kʋ maoongo. Woto wã, a sẽn yeel tɩ yẽ ne a Izaak na n lebg n waame wã, a yaga ziri bɩ? Ayo. Biiblã wilgame t’a Abrahaam da kɩsa sɩd t’a Zeova tõe n vʋʋga a Izaake. (Karm-y Ebre-rãmb 11:19.) A pa yĩm tɩ baa yẽ ne a Saara sẽn da kʋʋl wʋsgã, a Zeova maana yel-solemd tɩ b paam biig ye. (Ebre. 11:11, 12, 18) Rẽnd a bãngame tɩ bũmb kae a Zeova sẽn pa tõe n maan ye. A ra pa mi yɛlã sẽn na n baas to-to baraarã ye. La a ra kɩsa sɩd tɩ baa yẽ sã n kʋ a biigã, a Zeova na n vʋʋg-a lame t’a pʋlemsã fãa tõog n pidsi. Sɩd pa zaalem la b sẽn boond a Abrahaam tɩ ‘neb nins fãa sẽn tẽedã ba’ wã ye.

14. A Zeova raabã maaneg wɛɛngẽ, bõe n yaa toog ne yãmba, la wãn to la a Abrahaam mak-sõngã tõe n sõng-yã?

14 Yaa sɩd tɩ rũndã-rũndã, a Zeova pa na n yeel tɩ d rɩk d biig n kʋ maoong ye. La a ratame tɩ d sak a noyã. D tõeeme n pa wʋmd noy kẽer võore, wall d getẽ tɩ noy sãnda tũub yaa toogo. Yãmb getame t’a Zeova noy kẽer tũub yaa toogo, wall a noor ning võor la y pa wʋmd bɩ? Wala makre, koe-moonegã yaa toog ne sãnda. Tõe tɩ b zoeta yãnde, tɩ yɩl n gom ne ned b sẽn pa mi pa nana ye. Neb kẽer nengẽ, yɩl n tõog n da yɩ wa b karen-bi-taasã, wall b tʋmd-n-taasã pa nana ye. (Yik. 23:2; 1 Tes. 2:2) B tõe n wa kõ-y-la tʋʋmd tigingã pʋgẽ me, tɩ y getẽ tɩ yɩɩda y pãnga. Sã n wa yaa woto bɩ y tags a Abrahaam tẽebã la a raoodã yelle. Vẽenega, d sã n bʋgs pĩnd wẽndẽ wẽn-sakdbã sẽn kõ mak-sõngã zugu, tõe n kɩtame tɩ d rɩk b togs-n-taare, tɩ paas tõnd ne a Zeova zoodã pãnga.—Ebre. 12:1, 2.

A ZEOVA NE A ABRAHAAM ZOODÃ WAA NE BARK WƲSGO

15. Bõe yĩng tɩ d miẽ t’a Abrahaam sẽn sak a Zeova ne a sũur fãa wã, a pa wa maan a bãngẽ?

15 A Abrahaam sẽn sak Wẽnnaam ne a sũur fãa wã, a wa n maana a bãngẽ bɩ? Ayo. Biiblã goma a vɩɩmã sẽn baas to-to wã yell n yeel woto: “A Abrahaam vɩɩmdame n kaoose, la a paama sũ-noog a kʋʋlem wakate, n yaool n ki.” (Sɩng. 25:8) Baa a Abrahaam sẽn wa n tar yʋʋm 175 wã, a ra tõe n lebg n tagsa a vɩɩmã yell ne sũ-noogo. Bõe yĩnga? Bala, a vɩɩmã tõre, a tõogame tɩ yẽ ne a Zeova zoodã kell n tall pãnga. La b sẽn yeel t’a Abrahaam ‘paama sũ-noog a kʋʋlem wakatã,’ pa rat n yeel t’a vɩɩmdame tɩ sek-a, n pa le rat n vɩɩmd beoog-daar ye.

16. Bõe n na n yɩ a Abrahaam noog arzãnã pʋgẽ?

16 Wẽnnaam Gomdã wilga vẽeneg t’a Abrahaam “rag n gũuda tẽng sẽn tar yẽbgr sẽn yaa kãenkãe, Wẽnnaam meng sẽn yaa a meebã magda la a meta.” (Ebre. 11:10) Tẽn-kãng yaa Wẽnnaam Rĩungã. A Abrahaam ra kɩsa sɩd tɩ daar n wat tɩ Wẽnnaam Rĩungã na n soog dũniyã gilli. A sɩd na n yãa rẽ! Mams-y n ges-y tẽngã sẽn na n wa lebg arzãna, t’a Abrahaam vʋʋg n vɩ a zugu. Wakat kãnga, a na n tõog n kell n paasa yẽ ne a Zeova zoodã pãnga. Yaa vẽeneg t’a sũur na n yɩɩ noog ne rẽ. Sẽn paase, a na n bãngame t’a tẽebã nafa wẽn-tũudbã yʋʋm tusa pʋgẽ. A na n bãngame meng t’a sẽn da rat n kʋ maoong ning Moriza tãngã zugã makda maoong yõod sẽn yɩɩd rẽ hal zĩig sẽn zãre. (Ebre. 11:19) A leb n na n bãngame t’a sẽn da sak n na n dɩk a biig a Izaak n kʋ maoongã sõnga neb milyõ-rãmba. B tika rẽ sẽn nams-a to-to wã zugu, n mams a Zeova sũur sẽn sãam to-to, a sẽn wa n sak tɩ b na n kʋ a Bi-ribl a Zeezi Kiris tɩ yɩ maoong ãdem-biisã yĩnga. (Zã 3:16) Sɩd me, a Abrahaam mak-sõngã sõnga tõnd fãa tɩ d bãng t’a Zeova sẽn sak t’a Zeezi ki tɩ yɩ maoongã, yaa bõn-kãseng sẽn ka to la a maan n wilg t’a nonga tõndo.

17. Bõe la yãmb dat n mao n paame, la bõe yell la sõsg ning sẽn pʋgdã na n gome?

17 Bɩ tõnd ned kam fãa mao n paam a Abrahaam tẽebã buudu. D sã n bãngd a Zeova n paasdẽ, la d sakd a noyã wakat fãa, d na n maneg n neeme t’a sõngda neb nins sẽn tũud-a ne b sũy fãa wã. (Karm-y Ebre-rãmb 6:10-12.) Bɩ d modg t’a Zeova yɩ d zoa wakat sẽn kõn sa yĩnga. Sõsg ning sẽn pʋgdã na n goma neb a tãab yelle. Bãmb me tũu Wẽnnaam ne b sũy fãa n paam n yɩ a zo-rãmba.

^ [1] (sull a 3) A Abrahaam yʋʋrã ra yaa a Abram, t’a Saara yʋʋr yaa a Sarayi. La sõs-kãngã pʋgẽ, d na n boonda b ned kam fãa ne yʋʋr ning a Zeova sẽn pʋd-a wã.