YƲƲMD 1930 soabã loogr poor tɩ Rĩungã koɛɛgã mooneg ra pa paamd pãng wʋsg Berzill soolmẽ wã ye. La yʋʋmd 1935, a Nathaniel Yuille ne a pag a Maud sẽn da yaa so-pakdbã gʋlsa lɛtr n tool a Joseph Rutherford sẽn da lʋɩt koe-moonegã taoor wakat kãngã. B ra rat n tʋma a Zeova tʋʋmdã ne b sũur fãa, n yeel b lɛtrã pʋgẽ tɩ b na n sak n kẽnga zĩig ning fãa b sẽn na n tʋm-ba.

A Nathaniel ra yaa ẽnzeniyɛɛr n dɩk a retrɛte, n da tar yʋʋm 62. A ra yaa Sãn Frãnsisko sẽn be Kaliforni sẽn be Etazĩni wã tiging a ye tʋʋmdã taoor lʋɩta. Yẽ n da lʋɩt taoor koɛɛgã mooneg wɛɛngẽ tigin-kãng pʋgẽ, n da tũnugd ne fõnograf-rãmb la mobill sẽn tar alo-alo n moondẽ. B yeel-a lame t’a kẽng Berzill sẽn yaa tẽn-yalenga, t’a nebã gomd buud-goam toor-toorã, n tɩ yɩ filiyallã yel-gɛta. A sẽn ta be wã, a minimã, n paas a sẽn da rat n moon koɛɛgã ne a sũur fãa wã nafa neb wʋsgo.

Yɩɩ yʋʋmd 1936 la a Nathaniel ne a Maud ta Berzilli. Yɩɩ bãmb ne so-pakd a to yʋʋr sẽn boond t’a Antonio Andrade n tũ taaba. Yẽ ra wʋmda buud-goam wʋsgo, n tõe n sõng a Nathaniel ne a pagã. B zãa teed sẽn na n sõng koɛɛgã mooneg pʋgẽ hal wʋsgo. Yɩɩ fõnograf-rãmb 35, la mobill sẽn tar alo-alo. Dũniyã gill zugu, tẽns a naas bal yalem n yɩɩd Berzilli, tɩ koe-moondbã yaool n da zems 60 bala. La tʋʋm-teed nins b sẽn tall n kẽngã sõng-b lame tɩ b moon koɛɛgã tɩ ta neb milyõ-rãmb yʋʋm a wãn pʋgẽ.

Saam-biig a Yuille ne a pagã sẽn ta Berzillã kiuug poore, filiyallã sigla tigis-kãseng Sao Polo galʋ-tẽngã pʋgẽ. Rẽ n yɩ pipi b sẽn maan tʋʋmdã tigis-kãseng Berzill soolmẽ wã. B yii ne mobillã sẽn tar alo-alo wã n bool nebã tɩ b wa kelg zãma taoor sõsgã. Wõnda yɩ  a Maud n wẽn mobillã. Neb 110 n wa n kelg sõsgã. Tigis-kãsengã kenga koe-moondbã raoodo, la kɩt tɩ b maneg n moon koɛɛgã wʋsgo. B bãnga b sẽn tõe n maan to-to n tall sɛba, koe-moonegã kart-rãmba, la fõnograf-rãmb n moon koɛɛgã. B ra tara sõss b sẽn dɩk disk-rãmb zug ne alema, ãngilindi, ɛspayõlle, hõngrowa, la ne polonẽ n ningdẽ tɩ nebã kelgdẽ. B wa n paama sõss ne portigɛ me.

Yʋʋmd 1937 soabã, b sigla tʋʋmdã tigis-kãsems a tã Sao Polo, Riodezanero, la Kuritiba. Rẽ kɩtame tɩ koɛɛgã mooneg paam pãng n paase. B talla mobillã n kẽ sak ning koe-moondbã sẽn da moond zak-zakã. A José Maglovsky sẽn da yaa bi-bilf wakat kãngã yeela woto: “D rɩgenda taable, n dogl d sɛbã a zugu, la d ning sõsg mobillã sẽn tar alo-alo wã pʋgẽ tɩ gomda. Neb nins sẽn dat n bãng bʋrgã võorã yitame n wa, tɩ d tũnug ne rẽ n sõs ne-ba.”

Tigis-kãsemsã sasa me, b ra kẽnd n lisda nebã kʋɩlsẽ wã. B mi n taame n mik tɩ sẽn deemd-b koomã gãe kʋɩlgã noore, n kokd sõorã. Saam-biisã ra tũnugda ne rẽ n taasd nin-kãens koe-noogã. B ra ningda saam-biig a Rutherford sõsg ning sẽn gomd lisgã yellã tɩ wãgda, tɩ nebã mi n wa gũbg mobillã, tɩ b lebgd sõsgã ne portigɛ tɩ b kelgdẽ. B sã n wa lisd nebã, b ningda Rĩungã yɩɩl ne polonẽ, tɩ d tẽed-n-taasã tũud n yɩɩnd buud-goam toɛy-toɛy pʋsẽ. Yʋʋmd 1938 aniyɛɛrã yeelame tɩ woto kɩtame tɩ d tẽed-n-taas wʋsg tags yɛlã sẽn yɩ to-to Pãntekotã daarã. Baraare, ned kam fãa ra wʋmda koe-noogã a meng buud-gomd pʋgẽ.

Tigis-kãsemsã poore, hat fãa, b ra gilgda Sao Polo tẽngã pʋgẽ, la tẽn-kɩremsã ne mobillã, n ningd sõss tɩ nebã kelgdẽ. Baa saagã ra pa tõe n gɩdg-b tɩ b pa gilg ye. Zĩig a ye n da be kilo 97 ne Sao Polo tɩ wãoob tus a tã be be. Kiuug fãa b ra kẽnd n ningda sõssã tɩ b kelgdẽ. Bilfu-bilfu, b wa n lugla tiging be. Baa tigin-kãng koe-moondbã bãagã sẽn namsd-ba, b tɩ kosa zĩig a to wãoob sẽn beẽ, tɩ b kõ-b sor tɩ b kẽed n moond Biiblã koɛɛgã, n belsd b taabã.

Yɩɩ yʋʋmd 1938 la b paam sõss b sẽn dɩk disk-rãmb zug ne portigɛ. Tusẽ raar fãa, b ra tallda mobillã n kẽng yaadẽ wã, n tɩ ning sõsg sẽn wilgd sẽn ki-bã sẽn beẽ, wall sẽn gomd a Zeova yelle, pa rẽ bɩ sẽn wilgd arzɛk hakɩɩkã sẽn yaa a soaba, tɩ sẽn wat-b be n na n ges b neb yaadã kelgdẽ. Neb tus pis-naas la zak n paam sõs-kãens n kelge.

Koe-moondbã yẽesmã yika tũudmã taoor dãmb sũyã, tɩ b ra mi n tõgd tẽngã taoor dãmb n dat tɩ b gɩdg tɩ mobillã ra le gilg ye. Saam-bi-poak a Yuille yeelame tɩ daar a ye, prɛtr n pirs neb kʋʋng tɩ b wa gũbg mobillã. La tẽngã meere, n paas polɩɩs-rãmbã nanambs n wa n yals n kelg sõsgã tõre. Rẽ poore, meerã reega sebr n zã n looge. Baraare, yellã rʋka bãane. Baa ne tũudmã taoor dãmb sẽn da modgd n dat n gɩdg tʋʋmdã, yʋʋmd 1940 aniyɛɛrã yeelame tɩ yɩɩ yʋʋmd 1939 wã la b tõog n moon koɛɛgã sõma Berzill soolmẽ wã, n gom a Zeova sẽn yaa Rĩm-kãsengã yelle.

B sẽn wa ne “Watstawa mobillã sẽn tar alo-alo wã” Berzillã sɩd toeema yɛl wʋsg koɛɛgã mooneg pʋgẽ. Sõngame tɩ neb milyõ-rãmb wʋm Rĩungã koɛɛgã. B koosa mobil-kãng yʋʋmd 1941 wã. Baa ne rẽ, a Zeova Kaset rãmb wʋsg n kell n kẽng taoor ne tʋʋmdã Berzill sẽn yaa tẽn-yalengã pʋgẽ, n taas pʋ-peelem dãmbã koe-noogã.—D sẽn maan pĩnd Berzill soolmẽ wã.