Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

D rɩk sẽn zĩnd-b a Zeova poorẽ wã togs-n-taare

D rɩk sẽn zĩnd-b a Zeova poorẽ wã togs-n-taare

“Sẽn-Ka-Saab sẽn dat tɩ f maan bũmb ning bala, yaa tɩ f maan sẽn yaa tɩrga, la f nong maan-neere, la f kẽn ne f Wẽnnaamã ne sik-m-menga.”—MII. 6:8.

YƖƖLA: 63, 43

1, 2. A Abisayi sẽn wa n dat n kʋ a Sayullã, wãn to la a Davɩɩd wilg t’a bee Wẽnnaam poorẽ? (Ges-y fotã sẽn be yĩngrã.)

A SAYULL ne a sodaas tus a tã n da gẽesd a Davɩɩd Zʋʋda weoogẽ wã n dat n kʋ. La daar a ye yʋngo, a Davɩɩd ne a poorẽ dãmbã bãnga a Sayull ne a sodaasã sẽn gãe zĩig ningã. A Davɩɩd ne a Abisayi basame tɩ b gũsi, tɩ b soos n gãens sodaasã n ta a Sayull sẽn gõẽ wã. A Abisayi walma a Davɩɩd n yeel woto: “M kotame tɩ y bas tɩ m dɩdg-a ne tẽngã n kõs-a ne m kãndã vugr bala, ka na n yɩ tɩlɛ tɩ m leb n kõs-a ye!” La a Davɩɩd pa bas-a t’a kʋ a Sayull ye. A yeela a Abisayi yaa: “Da kʋ-b ye. Bala, ned sã n sɩɩs Sẽn-Ka-Saab sẽn yãk-a soabã, a na n konga bʋʋm.” Rẽ poore, a paasame: “Bɩ Sẽn-Ka-Saab sõng-m tɩ [m] nug ra sɩɩs soab ning bãmb sẽn yãkã ye.”—1 Sãm. 26:8-12.

2 A Davɩɩd ra mii zĩnd Wẽnnaam poorẽ wã sẽn dat n yɛɛlga. A ra pa tol n dat n maan a Sayull wẽng ye. Bõe yĩnga? Bala, yaa Wẽnnaam n yãk a Sayull t’a yaa Israyɛll rĩma. Rũndã-rũndã me, a Zeova ratame tɩ neb nins sẽn tũud yẽ wã zĩnd a poorẽ, la b waoog neb nins a sẽn yãk tɩ b lʋɩt taoorã.—Karm-y Miise 6:8.

3. Wãn to la a Abisayi wilg t’a be a Davɩɩd poorẽ?

3 A Abisayi ra waoogda a Davɩɩde, bala a ra miime tɩ Wẽnnaam yãk-a lame t’a na n wa yɩ rĩma. La a Davɩɩd sẽn wa n dɩt naamã, a maana yel-wẽn-kãsemse. A yoo ne a Uuri pag a Batseba, la a yeel a Zoaab t’a maan yam ne yam t’a Uuri ki zabrẽ wã. (2 Sãm. 11:2-4, 14, 15; 1 Kib. 2:16) A Zoaab ra yaa a Abisayi ba-biiga. Rẽnd tõe t’a Abisayi bãnga a Davɩɩd sẽn maan bũmb ningã. Baa ne rẽ, a ra ket n waoogd-a lame. Sẽn paase, a ra yaa soda-naaba, n da tõe n zab n deeg naamã. La a pa maan woto ye. A pʋd n sõnga a Davɩɩd n zab ne a bɛɛbã.—2 Sãm. 10:10; 20:6; 21:15-17.

4. a) Bõe n wilgd t’a Davɩɩd zĩnda Wẽnnaam poorẽ? b) Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?

4 A Davɩɩd zĩnda a Zeova poorẽ a vɩɩmã tõre. A sẽn wa n yaa bi-bɩɩga, a zaba ne Filisti nin-wobg a Goliate, a sẽn paoog “Wẽnnaam sẽn vɩ tãb-biisã” yĩnga. (1 Sãm. 17:23, 26, 48-51) A Davɩɩd sẽn wa n maan yel-wẽn-kãsems a naamã sasa wã, a Zeova tʋma no-rɛɛs a Natã t’a tɩ wilg-a t’a sẽn maanã yaa wẽnga. A Davɩɩd sak n deega a kongrã n tek yam n kos sugri. (2 Sãm. 12:1-5, 13) Baa a sẽn wa n kʋʋlã, a kell n zĩnda a Zeova poorẽ. Wala makre, a kõo teed wʋsg a Zeova roogã meeb yĩnga. (1 Kib. 29:1-5) Rẽnd baa a Davɩɩd sẽn maan yel-wẽn-kãsemsã, a kell n zĩnda Wẽnnaam poorẽ. (Yɩɩn. 51:6, 12; 86:2) Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n goma a Davɩɩd yelle, la d gom neb a taab sẽn vɩɩmd a wakatẽ wã me yelle. Rẽ na n sõng-d lame tɩ d bãng zĩnd a Zeova poorẽ wã sẽn dat n yɛɛlga. D na n yãa zʋg-sõma kẽer me d sẽn segd n talle, n tõog n zĩnd a Zeova poorẽ.

ÃNDA POORẼ LA D SEGD N ZĨND N YƖƖDA?

5. Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Abisayi kibarã pʋgẽ?

5 Yaa a Abisayi sẽn da be a Davɩɩd poorẽ wã la a sẽn bao n na n kʋ a Sayullã. La a Davɩɩd sẽn da mi tɩ pa zems tɩ b maan “Sẽn-Ka-Saab sẽn yãk-a soabã” wẽngã, a pa sak t’a Abisayi kʋ rĩmã ye. (1 Sãm. 26:8-11) Yam-bʋg la d tõe n dɩk kiba-kãngã pʋgẽ? Kibarã wilgdame tɩ baa d sẽn tõe n zĩnd neb buud toor-toor poorẽ wã, yaa Biiblã noy la d tog n tik n bãng d sẽn segd n zĩnd a soab poorẽ n yɩɩda.

6. Baa d sẽn tõe n zĩnd d zakã rãmb wall d zo-rãmbã poorẽ wã, bõe yĩng tɩ d segd n gũusi?

6 D wae n bee neb nins d sẽn nongã poorẽ. Wala makre, d zo-rãmb wall d zakã rãmba. La d sẽn yaa neb sẽn pa zems zãngã, d sũurã tõe n belg-d lame. (Zer. 17:9) Rẽ n so tɩ ned d sẽn nong sã n wa yik n maand wẽnga, wall a bas a Zeova tũubu, d tog n tẽegame tɩ yaa a Zeova poorẽ la d segd n zĩnd n yɩɩda.—Karm-y Matye 22:37.

7. Bõe la saam-bi-poak a ye maan n wilg t’a be a Zeova poorẽ n yɩɩda?

7 B sã n yiis y zakã ned tigingã pʋgẽ, y tõe n tũnuga ne rẽ n wilg a Zeova tɩ y be a poorẽ. Wala makre, saam-bi-poak yʋʋr sẽn boond t’a Ann ma la b ra yiis tigingã pʋgẽ. [1] Daar a ye, a Ann ma wã bool-a-la telefõnnẽ, n yeel t’a rat n wa ges-a lame. A paasame tɩ b zakã rãmb pa le gomd ne yẽ, t’a sũur sãamdẽ. A gomdã sãama a Ann sũuri, la a yeel-a lame t’a maag a yĩng t’a na n gʋls-a-la lɛtre. A Ann deng n karma Biiblã sagls kẽer n bʋgse, n yaool n gʋls lɛtrã. (1 Kor. 5:11; 2 Zã 9-11) A lɛtrã pʋgẽ, a tẽega a ma wã tɩ yaa a sẽn maan yel-wẽnd n pa rat n tek yam n kos sugrã yĩng la zakã rãmb sẽn lak b mens ne-a wã. A paasame t’a sã n dat n paam sũ-noog yɛsa, a segd n manega a yellã ne a Zeova.—Zak 4:8.

8. D sã n dat n kell n zĩnd Wẽnnaam poorẽ, zʋg-sõma bʋs la d segd n talle?

8 D sã n maag d yĩng n karem a Davɩɩd wakatẽ neb nins sẽn zĩnd Wẽnnaam poorẽ wã kibayã, d bãngdame tɩ sẽn na yɩl n kell n zĩnd Wẽnnaam poorẽ, zʋg-sõma a tã la d segd n talle: Yaa sik-m-menga, maan-neere, la raoodo. Bɩ d gom zʋg-sõma kãens yelle.

D SEGD N YƖƖ SIK-M-MENS RÃMBA

9. Bõe yĩng t’a Abneer ra baood n na n kʋ a Davɩɩde?

9 A Davɩɩd sẽn wa n zãad a Goliat zugã n gomd ne rĩm a Sayullã, a Sayull biig a Zonatã, la Israyɛll sodaasã naab a Abneer ra bee be n getẽ. A Zonatã yõga zood ne a Davɩɩde, n kell n zĩnd a poorẽ. (1 Sãm. 17:57–18:3) La a Sayull sẽn wa n baood a Davɩɩd n na n kʋ wã, a Abneer sõnga a Sayulli. Rẽ n so t’a Davɩɩd yeel woto: “Nin-wẽns n baood n dat n kʋ maam.” (Yɩɩn. 54:5; 1 Sãm. 26:1-5) Bõe n kɩt t’a Zonatã manesem sẽn yɩ to-to ne a Davɩɩdã yɩ toor fasɩ ne a Abneere? A Abneer me ra miime tɩ Wẽnnaam yãka a Davɩɩd t’a n wa lebg Israyɛll rĩma. A Sayull kũumã poore, a ra tõe n sika a meng n teel a Davɩɩde, n wilg t’a bee Wẽnnaam poorẽ, la t’a pa be a Sayull biig a Is-Bosɛt poorẽ ye. La a gãanda a Sayull pag a ye. Tõe t’a sẽn maan woto wã, yaa naamã la a ra rata.—2 Sãm. 2:8-10; 3:6-11.

10. Bõe n kɩt t’a Absalom pa zĩnd Wẽnnaam poorẽ?

10 A Davɩɩd biig a Absalom me wuk-m-mengã kɩtame t’a pa zĩnd Wẽnnaam poorẽ ye. A ra rat n yɩɩ rĩma. Rẽ n so t’a ‘bao saar ne wiidi, la a yãk neb pis-nu tɩ b be a taoor n yãagd-a.’ (2 Sãm. 15:1) A tõogame me tɩ Israyɛll neb wʋsg kẽ-a. A makame meng n na kʋ a Davɩɩde, baa a sẽn da mi tɩ yaa a Zeova n yãk-a t’a lebg Israyɛll rĩmã.—2 Sãm. 15:13, 14; 17:1-4.

11. Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Abneer kibarã, a Absalom la a Baruk kibarã pʋgẽ?

11 A Abneer ne a Absalom kibarã wilgda vẽeneg tɩ ned sã n baood naam ne a sũur fãa, yɩta toog t’a zĩnd Wẽnnaam poorẽ. Yaa sɩd tɩ tõnd nonga a Zeova, n pa rat-m-ye rãmb wa a Abneer ne a Absalom ye. La d segd n gũusame tɩ ra wa lebg ligdã, wall bao n paam naam d tʋʋmã zĩisẽ wã n pak-d n yɩɩd ye. Bala, rẽ tõe n sãama tõnd ne a Zeova zoodã. Wala makre, a Zeremi seb-gʋnd a Baruk wa n yik n baooda bũmb a sẽn pa tõe n paame, n pa le tũud Wẽnnaam ne sũ-noog ye. Rẽ n so t’a Zeova yeel-a woto: “Beneere, mam siigda bũmb ning m sẽn dag n me wã, la m võoda bũmb ning m sẽn dag n selã. Bõn-kãng na n yɩɩ tẽngã gill fãa pʋgẽ. La foom, fo baood n maana bõn-kãsemse! Da bao bõn-kãens ye!” (Zer. 45:4, 5) A Baruk kelga a Zeova saglgã. Tõnd me segd n kelga a saglgã, bala, ka la bilfu, a na n sãama dũni-kãngã.

12. Kiba-bʋg n wilgd tɩ ned sã n baood a meng nafr bala, a pa tõe n zĩnd a Zeova poorẽ?

12 Megsik saam-biig yʋʋr sẽn boond t’a Dãniyɛll wa n mikame tɩ lebga tɩlɛ t’a yãk a sẽn na n zĩnd a soab poorẽ. A ra baooda pʋg-sad n dat n kẽ kãadem, tɩ pʋg-sadã yaool n pa tũud a Zeova ye. A Dãniyɛll yeela woto: “Baa mam sẽn wa n lebg so-pakdã, m da ket n gʋlsd-a-la lɛta.” La a Dãniyɛll wa n bãngame tɩ yaa yẽ mengã nafr bal la a ra baooda. A ra pa be a Zeova poorẽ ye. A ra segd n sika a meng n bao sõngre. Rẽ n so t’a tɩ sõs ne kãsem-soab sẽn tar minim, n gom pʋg-sadã yelle. A Dãniyɛll paasame: “A sõnga maam tɩ m bãng tɩ m sã n dat n zĩnd Wẽnnaam poorẽ, m pa le segd n gʋls pʋg-sadã lɛtr ye.” A Dãniyɛll yeelame tɩ pʋg-sadã basg pa yɩ nana ye. A pʋʋsa a Zeova naoor wʋsg rẽ poorẽ, n mi n daag nintãm. A paasame tɩ yẽ sẽn tõog n bas pʋg-sadã poore, pa yã n kaoos la a yã t’a paamda sũ-noog koɛɛgã mooneg pʋgẽ ye. Rũndã-rũndã, a Dãniyɛll kẽe kãadem ne pag sẽn nong a Zeova. A yaa tigims sull yel-gɛta.

D SÃ N BE WẼNNAAM POORẼ, D TÕOGD N MAANA D TAABÃ NEERE

Y zoa sã n maan yel-wẽn-kãseng tɩ y bãnge, y na n goma ne-a rẽ yelle, n ges t’a paam kãsem-dãmbã sõngr bɩ? (Ges-y sull 14)

13. Wãn to la a Natã wilg t’a bee Wẽnnaam poorẽ, la a be a Davɩɩd poorẽ me?

13 D sã n be a Zeova poorẽ, d na n tõog n zĩnda d taabã poorẽ me, n sõng-b tɩ naf-b n yɩɩda. Wala makre, no-rɛɛs a Natã ra be a Zeova poorẽ, la a ra be a Davɩɩd poorẽ me. A Davɩɩd sẽn wa n bao rao a ye pag la a maan sɩlem tɩ b kʋ a sɩdã, a Zeova tʋma a Natã t’a tɩ wilg-a t’a sẽn maanã yaa wẽnga. A Natã talla raoodo, n sak a Zeova noorã. La a talla yam me, n bʋk a meng n gom ne a Davɩɩde. A ra ratame t’a Davɩɩd bãng a sẽn maan bũmb ningã wẽnem sẽn ta zĩig ningã. Rẽ n so t’a rɩk makre, n gom rakãagr sẽn maan naong soab pãnga, n deeg a pe-bil yelle. A Davɩɩd sẽn kelg kibarã poore, a sũur yika ne rakãagrã sẽn maan bũmb ningã. Rẽ masã la a Natã yeel-a woto: “Sẽn maan-a yel-kãngã wã, yaa yãmba.” Woto kɩtame t’a Davɩɩd bãng t’a beega a Zeova.—2 Sãm. 12:1-7, 13.

14. Wãn to la d tõe n wilg tɩ d be a Zeova poorẽ, la d be neb nins d sẽn nongã poorẽ me?

14 Y sã n baood y taabã neere, tõe n sõng-y lame tɩ y bãng y sẽn segd n zĩnd a soab poorẽ n yɩɩda. Wala makre, y tõe n wa bãngame tɩ y tẽed-n-taag n maan yel-wẽn-kãsenga. Y tõe n dat n zĩnda a poorẽ, sẽn yɩɩd fãa, sã n yaa y zoa wall y zakã neda. La y sã n solg yellã, y pa wilg tɩ y be a Zeova poorẽ ye. Yaool n yaa yẽ poorẽ la y segd n zĩnd n yɩɩda. Sã n wa yaa woto bɩ y rɩk a Natã togs-n-taare, n sõng sẽn beeg-a wã ne bʋgsem. Yeel-y-yã t’a segd n tɩ baoo kãsem-dãmbã sõngr tao-tao. Sã n wa kaoosdẽ t’a pa baood sõngre, bɩ y tɩ togs yellã y toore. Y sã n maan woto, y wilgdame tɩ y bee Wẽnnaam poorẽ. Sẽn paase, y maanda y tẽed-n-taagã neere, bala kãsem-dãmbã na n sõng-a-la ne bʋgsem t’a maneg a yellã ne a Zeova.—Karm-y Maan-kʋʋr 5:1; Galat-rãmb 6:1.

D SÃ N DAT N ZĨND WẼNNAAM POORẼ, RẼNDA D TALL RAOODO

15, 16. Bõe yĩng tɩ yɩ tɩlɛ t’a Husayi tall raood n wilg t’a bee Wẽnnaam poorẽ?

15 A Husayi yɩɩ rĩm a Davɩɩd zoa. Israyɛll neb wʋsg sẽn wa n dat t’a Absalom lebg rĩmã, yɩɩ tɩlɛ t’a tall raood n tõog n zĩnd a Davɩɩd ne Wẽnnaam poorẽ. A ra miime t’a Absalom wata Zeruzalɛm ne a sodaasã, la t’a Davɩɩd zoet n yita tẽngã. (2 Sãm. 15:13; 16:15) Bõe la a Husayi ra na n maane? A ra na n basa a Davɩɩd n kẽ a Absalom bɩ? Ayo. Baa a sẽn da mi t’a Davɩɩd kʋʋlame, tɩ neb wʋsg me baood-a n na n kʋ wã, a kell n zĩnda a poorẽ, bala a miime tɩ yaa a Zeova n yãk-a t’a lebg rĩma. A Husayi zoe n babsa a Davɩɩd n tɩ paam-a oliiv tɩɩs tãngã zugu.—2 Sãm. 15:30, 32.

16 A Davɩɩd kosa a Husayi t’a leb Zeruzalɛm, n tɩ maan wa a be a Absalom poorẽ. A ra segd n tɩ belga a Absalom t’a ra kelg a Ahitofɛll saglsã ye. A Husayi gẽnega a yõor n sak a Davɩɩd noorã, n wilg t’a be a Zeova poorẽ. A Davɩɩd pʋʋsa a Zeova n kos t’a sõng a Husayi, t’a sɩd sõng-a. A Absalom kelga a Husayi saglsã, n bas a Ahitofɛlle.—2 Sãm. 15:31; 17:14.

17. D sã n dat n kell n zĩnd a Zeova poorẽ, bõe yĩng tɩ d segd n tall raoodo?

17 D sã n dat n kell n zĩnd a Zeova poorẽ, d segd n talla raoodo. Tõnd sʋkã, neb wʋsg n sakd a Zeova ne raoodo, baa b zagsã rãmba, b tʋmd-n-taase, wall tẽngã taoor dãmb sẽn dat n gɩdg-bã. Wala makre, a Taaro sẽn be Zapõ wã ra sɩng n sakda a roagdbã hal a yãadmẽ. A ra maanda woto ne yamleoogo. A ra pa tol n dat n sãam a roagdbã sũur ye. La a sẽn wa n sɩng Biiblã zãmsg ne a Zeova Kaset rãmbã t’a roagdbã ra rat t’a basã, pa yɩ nana ne-a ye. Sẽn yɩɩd fãa, a sẽn wa n dat n togs-b t’a rat n sɩnga tigissã kẽndã. A Taaro yeelame t’a roagdbã sũur sãama wʋsgo, tɩ b yeel yẽ t’a ra le wa b zakẽ wã ye. A paasa woto: “Maana yʋʋm tɩ mam da pa tõe n tɩ ges-b ye. Mam pʋʋsa a Zeova n kos raoodo, sẽn na yɩl n da toeem yam ye. La rũndã-rũndã, b toeema bilfu, tɩ m mi n tɩ ges-ba.”—Karm-y Yel-bũn 29:25.

18. Wãn to la sõs-kãngã naf yãmba?

18 Bɩ d rɩk a Davɩɩde, a Zonatã, a Natã la a Husayi togs-n-taare, n zĩnd a Zeova poorẽ n paam barka. D ra tol n dɩk a Abneer ne a Absalom naoor ye. Yaa sɩd tɩ d yaa neb sẽn pa zems zãnga, n mi n kongdẽ. Baa ne rẽ, d tõe n wilgame tɩ d be a Zeova poorẽ ne d sũur fãa.

^ [1] (sull a 7) D toeema yʋy kẽere.