1, 2. Kom-bɩɩs nins sẽn tũud a Zeova wã mi n sokda b mens bõe, la saglg bʋg la Biiblã kõta?

DAAR a ye, Gãrãnd Bertayn saam-bi-poak karen-bi-taag n yeel-a woto: “Fo yamã waoog ne f na tẽed tɩ Wẽnnaam beeme.” Alemayn saam-biig me n yeel tɩ bãmb karen-saam-dãmbã tagsdame tɩ Biiblã sẽn wilgd sẽn sɩng to-to tɩ bũmb fãa wa beẽ wã yaa soalma, la b tẽed tɩ karen-biisã fãa sak n deegame tɩ bũmba fãa wa n bee woto. Fãrens saam-bi-poak me n yeel tɩ bãmb karen-saam-dãmbã sã n wʋm tɩ karen-biis n ket n tẽed Biiblã, b yetame tɩ pa sɩd ye.

² Neb wʋsg pa tẽed tɩ yaa Wẽnnaam n naan ninsaal ye. B tẽedame tɩ bũmb fãa wa n bee woto bala. B boonda rẽ tɩ evolisĩo. Fo sã n yaa bi-bɩɩg n tũud a Zeova, wall f nan zãmsda Biiblã, tõe tɩ f mi n soka f meng yaa: ‘Wãn to la m tõe n sõng ned t’a bãng tɩ yaa a Zeova n naan bũmba fãa?’ Biiblã sagenda tõnd tɩ d bʋgs bũmb nins d sẽn wʋmdã zug neere. A yetame: “Tagsgã na n kogla foom.” F sã n tagsd neere, wãn to la kogend-fo? Na n sõng-f lame tɩ f kɩs sɩd t’a Zeova beeme, la f ra tẽ goam sẽn yaa ziri ye.—Karm-y Yel-bũn 2:10-12.

3. Bõe yell la d na n gome?

 ³ Yɩl n kɩs a Zeova sɩda, rẽnda d bãng-a sõma. (1 Tɩm. 2:4) Woto yĩnga, f sã n karemd Biiblã la siglgã sɛbã, yɩta sõma tɩ f mi n yals n bʋgse. Modg n wʋm goamã võore. (Mat. 13:23) Rẽ, f na n yãa kaset wʋsg sẽn wilgd tɩ yaa a Zeova n naan bũmb fãa, la tɩ Biiblã yaa yẽ Gomde.—Ebre. 11:1.

4. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ sẽn tẽed-b evolisiõ wã me tẽeda b sẽn zɩ n yã? Bõe la d fãa tog n maane?

⁴ Nina tõe n yeela foo yaa: “Mam tẽedame tɩ bũmb fãa wa n bee woto, bala, siãnsã bãngdb tẽeda rẽ. Ned sẽn zɩ n yã Wẽnnaamã, fo yɩta wãn n tẽ t’a beeme?” Neb wʋsg yeta woto. Sɩd me, ned zɩ n yã Wẽnnaam wall a yã a sẽn naand bũmb ye. (Zã 1:18) La ned sã n tẽed evolisiõ wã, yẽ me tẽeda a sẽn zɩ n yã. Bõe yĩnga? Bala, siãnsã bãngd bɩ ned a to zɩ n yã sẽnemd bɩ waaf sẽn toeem n lebg bõn-yẽeg bɩ wobg ye. (Zoob 38:1, 4) Dẽnd ned kam fãa segd n gesa bũmb nins a sẽn ne wã n tags neere, n yãk a sẽn na n tẽ. Tʋm-tʋmd a Poll yeela woto: “Sẽn sɩng ne dũni naanego, nebã nee Wẽnnaam pãng kãsengã sẽn ka sɛtã nin sẽn ka tõe n yã wã, la b Wẽnnaamlemã sõama, b sã n tags n ges bũmb nins bãmb sẽn maanã.”—Rom. 1:20.

5. Bõe la siglgã yiis-yã, tɩ tõe n sõng-d tɩ d maneg n pẽg bũmb nins a Zeova sẽn naanã?

⁵ D sã n ges ãndũniyã bũmb toor-toorã, n bʋgs rẽ zug sõma, d nee vẽeneg tɩ pa yaar ye. “Yaa ne tẽeb” la tõnd bãng tɩ Naand n be, baa d ninã pa ne-a. D bãngame t’a yaa yam-kãseng soaba, la t’a nonglmã ne a tɩrlmã la a pãngã ka to ye. (Ebre. 11:3, 27) D sã n karem bũmb nins siãnsã bãngdb sẽn vaees n yã wã, sõngd-d lame tɩ d maneg n pẽg bũmb nins Wẽnnaam sẽn naanã. Siglgã yiisa video-rãmb la sɛb sẽn sõngd tõnd rẽ wɛɛngẽ. Wala makre, Les merveilles de la création révèlent la gloire de Dieu video wã, La vie a-t-elle été créée ? ne Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie borsiir-dãmbã, la Y a-t-il un Créateur qui se soucie de vous ? sebrã. Réveillez-vous  ! wã pʋgẽ, b mi n sõsa ne siãnsã bãngdb la neb a taaba, tɩ b togs bũmb ning sẽn kɩt tɩ b tẽed masã tɩ Wẽnnaam beeme wã. Réveillez-vous ! wã sõsg ning gom-zug sẽn yaa Hasard ou conception ? wã pʋgẽ me, b mi n goma rũms la bũmb a taab yelle, la b wilg meng tɩ bãngdbã geta rẽ n maand teed toor-toore.

6. Wãn to la sɛb kẽer tʋm-tʋmdã sẽn yiisã tõe n sõng-fo?

⁶ Etazĩni saam-biig sẽn tar yʋʋm 19 yeelame tɩ borsiir a yiibã yell d sẽn gomã sõnga yẽ wʋsgo. Ad a sẽn yeele: “Mam karm-b-la naoor ka tɛka.” Fãrens saam-bi-poak me n yeel tɩ ‘Hasard ou conception ?’ sõssã nooma yẽ wʋsgo! A yeelame tɩ sõs-kãensã wilgdame tɩ baa bãng-bɛdã rãmb sẽn tõe n ges rũms la bũmb a taab n maan teedã, te-kãens sõmblmã pa tol n tõe n ta Wẽnnaam sẽn naanã ye. Afirikdisiid bi-pugl sẽn tar yʋʋm 15 n nong Réveillez-vous ! wã sõsg ning gom-zug sẽn yaa ‘Interview’ wã. A roagdbã yeelame: “A sã n dɩk Réveillez-vous ! wã, sõs-kãng la a nong n karemd pipi.” Fo-me sã n karemd seb-kãensã, f tẽebã na n yɩɩ wa tɩɩg sẽn kɩ yẽg sõma, tɩ nebã ziri wã sẽn wõnd sebgã pa tõe-f ye.—Zer. 17:5-8.

7. Bõe yĩng tɩ Wẽnnaam dat tɩ f minim n tagsd neere?

⁷ Fo mi n sokda f meng bũmb ning sẽn kɩt tɩ f tẽed Biiblã bɩ? Rẽ yĩnga, woto yaa wẽng bɩ? Ayo! A Zeova pa rat tɩ f tẽ bũmbu, neb a taabã sẽn tẽed rẽ yĩng bal ye. A ratame tɩ f minim n tagsd neere, hal n wa ‘mi sõama ne wẽng n bake,’ n tõog n kɩs sɩd ne Biiblã sẽn yetã. Rẽnd segdame tɩ f bʋgsd neere, n paam n wʋm Biiblã goam võor sõma, tɩ f tẽebã yɩ tẽeb hakɩɩka. (Karm-y Ebre-rãmb 5:14; 1 Tɩmote 2:4.) Bũmb sẽn tõe n sõng-f yaa f sẽn na n maan vaeesg Biiblã goam kẽer zugu.

8, 9. a) Neb kẽer sã n wa zãmsd Biiblã, b maanda vaeesg bõe zugu? b) Kẽer sẽn bʋgs sõma Biiblã zãmsg sasa wã, b paama nafa bʋse?

⁸ Kẽer yãka yam n na n vaeesd Biiblã bãngr-goamã. Sãnda me yaa kʋdemdã yɛl Biiblã sẽn togsã la b makd ne kʋdemdã yel-mitbã la siãnsã bãngdb ne tẽn-vaeesdbã sẽn togsdã. Fo-me tõe n bao n wʋma Sɩngr 3:15 bãngr-gomdã võore. Yaa Biiblã pipi bãngr-gomde. D yaab a Ãdem ne a Awa kɩɩsgã poor bal la a Zeova togs gom-kãngã. Bãngr-gom-kãngã sõngda tõnd tɩ d bãng Rĩungã sẽn na n maan to-to n wilg tɩ Wẽnnaam naamã la sõma, la a kɩt tɩ namsg buud fãa sa. Bõe la f tõe n maan n tõog n wʋm Sɩngr 3:15 goamã võor sõma? F tõe n maana vaeesgo, n tigs Biiblã vɛrse nins fãa sẽn wilgd bãngr-gomdã sẽn na n pids to-to wã. Rẽ poor bɩ f bao n bãng wakat ning b sẽn togs vɛrse-kãens goamã, n tong-b pʋgdg-pʋgdga. Woto, f na n yãame tɩ baa Biiblã gʋlsdbã sẽn pa vɩɩmd wakat yɛngã, b ned fãa sẽn gʋls bũmb ningã sõngame tɩ bãngr-gomdã lebg vẽenega. Rẽ, f na n kɩsa sɩd tɩ yaa a Zeova vʋʋsem sõngã n vẽneg-ba.—2 Pɩy. 1:21.

⁹ Alemayn saam-biig n yeel tɩ baa ne sẽn yaa rap 40 n gʋls Biiblã, tɩ b wʋsgã pa vɩɩmd wakat-yɛng la b pa bãng taabã, Biiblã sebr fãa sõngdame tɩ d bãng bũmb Wẽnnaam Rĩungã zugu. Ostrali saam-bi-poak n zãms yʋʋmd 2013 yʋʋm-sar kiuug rasem 15 Gũusg Gasgã sõsg a ye, tɩ sõng-a t’a bãng tɩ bũmb nins b sẽn da maand Pakã raarã bilgda Sɩngr 3:15 goamã sẽn na n pids to-to, la Mesi wã sẽn da na n wa maanã.  A yeelame tɩ kɩtame t’a maneg n kɩs sɩd t’a Zeova yaa Wẽnnaam sẽn ka to. Ad a sẽn yeele: “M sã n tags Wẽnnaam sẽn kɩt tɩ Israyɛll nebã ra maand bõn-kãensã Pakã sasa, la a ges t’a Zeezi sɩd wa pids fãa kɛpɩ wã, m pẽgda wʋsgo! M kong n yals n bʋgsame, n na n ges Pakã kibs sẽn da makd bũmb sẽn da na n wa pidsã. Bõe yĩng tɩ saam-bi-poakã sũur yɩ noog woto? Yaa a sẽn maag a yĩng n bʋgs a sẽn karmã zug sõma n ‘wʋm a võorã.’ Paasa a tẽebã, tɩ yẽ ne a Zeova zoodã me paase.—Mat. 13:23.

10. Bõe yĩng tɩ Biiblã gʋlsdbã pʋ-peelmã tõe n kɩt tɩ f maneg n kɩs sɩd ne Biiblã?

¹⁰ Biiblã gʋlsdb pʋ-peelmã me tõe n sõng-f lame tɩ f kɩs sɩd tɩ Biiblã yaa Wẽnnaam Gomde. B togsa sɩd n pa zoe rabeem ye. Seb-gʋlsdb wʋsg sẽn zĩnd pĩnd wẽndẽ pa sak n togs b tẽngã neb la b nanambsã sẽn maan tɩ pa sõma ye. La a Zeova no-rɛɛsdbã yẽ togsa Israyɛll nin-buiidã la b rĩm-dãmbã sẽn maan tɩ yaa sõma, la b kongre. (2 Kib. 16:9, 10; 24:18-22) B togsa baa bãmb mensã la wẽn-sakdb kẽer sẽn maan tɩ pa sõma. (2 Sãm. 12:1-14; Mark 14:50) Gãrãnd Bertayn bi-bɩɩg n yeel tɩ pʋ-peelem a woto buud pa wae ye. A paasame: “Sõngdame tɩ d maneg n kɩs sɩd tɩ yaa a Zeova n kɩt tɩ b gʋls Biiblã.”

11. Bõe yĩng tɩ Biiblã sẽn sõngd nebã to-to wã tõe n kɩt tɩ d kɩs sɩd t’a yaa Wẽnnaam sebre?

¹¹ Nebã sã n tũud Biiblã goamã, b neeme tɩ sɩd sõngd-b-la wʋsgo, tɩ rẽ kɩt tɩ b kɩs sɩd t’a yaa Wẽnnaam sebre. (Karm-y Yɩɩn-sõamyã 19:8-12.) Zapõ saam-bi-poak yeelame: “Maam ne m zakã rãmb sẽn tũud Biiblã saglsã, d tara sũ-noog masã. Laafɩ la zems-n-taar ne nonglem bee d sʋka.” Biiblã sõnga neb wʋsgo, bala b paama b mens ne tũudum sẽn pa sõma, la minimd sẽn kẽesd neb wʋsg rabeem. (Yɩɩn. 115:3-8) Biiblã wilgdame tɩ beoog na n yɩɩ neere. A sõngda nebã tɩ b teeg a Zeova sẽn yaa Wẽnnaam sẽn tõe fãa wã. La neb kẽer sẽn yet tɩ Wẽnd kae wã kɩtame tɩ wʋsg bas a pẽgre, n pẽgd bũmb nins a sẽn naanã. Kɩtame me tɩ b tẽed tɩ yaa ãdem-biisã n na n wa tõog tɩ vɩɩmã yɩ noogo. D sã n yaool n ges b sẽn mak rẽ maaneg hal n tãag masã wã, d neeme tɩ b pa tõog n welg dũniyã zu-loees ye.—Yɩɩn. 146:3, 4.

12, 13. Wãn to la f tõe n sõng ned t’a bãng tɩ Wẽnnaam n naan bũmb fãa, la tɩ Biiblã yaa yẽ Gomde?

¹² F sã n dat n sõng ned t’a bãng tɩ yaa Wẽnnaam n naan bũmb fãa, la tɩ Biiblã yaa yẽ Gomde, f maanda wãna? Ra yɩ tao-tao n tags tɩ f mii sẽn be a yamẽ ye. Kẽer yetame tɩ b tẽeda evolisiõ wã, n yaool n tẽed me tɩ Wẽnnaam beeme. B tagsdame tɩ sɩngrẽ wã, bũmb kẽer wa n be b toor woto bala, tɩ Wẽnnaam tũnug ne bõn-kãens n naan sẽn ketã. Sãnda me yetame tɩ yaa b sẽn zãmsd evolisiõ wã lekollẽ wã n kɩt tɩ bãmb tẽed tɩ yaa sɩdã. Kẽer nengẽ, yaa tũudmã n tolg n sãam b sũyã, tɩ b pa le tẽed Wẽnnaam ye. Rẽ wã, yɩta sõma tɩ f reng n sok b tagsgo. Kelg-b neere. F sã n kelg-b neere, tõe tɩ bãmb me sak n kelg-fo.—Tit 3:2.

¹³ Ned sã n yeel-f tɩ f sẽn tẽed tɩ Wẽnnaam beeme wã yaa yalemdo, wãn to la f tõe n leoke? Sok-a ne waoogr t’a togs foo yẽ sẽn tagsd tɩ vɩɩmã sɩnga to-to wã. Rẽ poor bɩ f yeel-a tɩ sã n yaa bõn-vɩɩg a ye n tall tedgr hal tɩ wa lebg bõn-vɩɩs wʋsgo, yaa tɩlɛ tɩ pipi bõn-vɩɩgã tar tõog n tõe n wek sẽn na yɩl t’a bullã rã meneme, n yaool n tedge. Sɩd me, bãngd a ye n sõdg bũmb kẽer sẽn yaa tɩlɛ.  A yeelame tɩ yaa tɩlɛ 1) t’a tar gãong sẽn kogend a yĩngã, 2) t’a tar a sẽn tõe n maan n paam pãnga, la a tõe n maan bũmb ne pãn-kangã, 3) t’a tar bũmb toor-toor a yĩngẽ wã sẽn wilgd a bɩʋʋngã sẽn na n yɩ to-to, la 4) t’a tõe n weke, t’a biig fãa wõnd-a. Bãngdã paasame tɩ baa bõn-vɩɩs nins sẽn yaa-b kɩds n yɩɩdã sẽn yaa to-to wã meng yaa yel-solemde.

14. Bõe me la f tõe n maan n sõng ned nana-nana t’a bãng tɩ Naand n be?

¹⁴ F sã n dat n sõng ned nana-nana t’a bãng tɩ Naand n be, f tõe n maana wa tʋm-tʋmd a Polle. A yeela woto: “Roog fãa yaa ned n me, la soab ning sẽn me-a bũmb fãa wã yaa Wẽnnaam.” (Ebre. 3:4) Sɩd me, roog pa tõe n wa be a toor tɩ pa ned n me ye. Bõn-vɩɩsã naaneg toolem yaool n yɩɩda roog meebo. Dẽnd bõn-vɩɩsã pa tõe n wa be b toor woto ye. Tõnd sɛb kẽer me tõe n sõng-f lame. Saam-bi-poak n sõs ne bi-bɩɩg sẽn da pa tẽed tɩ Wẽnnaam beeme, n kõ-a borsiir nins yell d sẽn gomã. Semen poore, bi-bɩɩgã yeelame: “Masã, mam tẽedame tɩ Wẽnnaam beeme.” A saka Biiblã zãmsgo, n wa lebg tõnd tẽed-n-taaga.

15, 16. D sã n dat tɩ ned bãng tɩ Biiblã yaa Wẽnnaam sebre, bõe la d segd n deng n maane? Bõe me la d segd n tẽege?

¹⁵ Ned sã n pa tẽed tɩ Biiblã yaa Wẽnnaam sebre, wãn to la f tõe n sõng-a? Yɩta sõma tɩ f reng n bãng a sẽn tẽed bũmb ninsi, bɩ y sẽn tõe n sõs bũmb ning zug tɩ yɩ-a noogo. (Yel. 18:13) Sã n yaa siãnsã yɛl n noom-a, tõe tɩ f sã n wilg-a bũmb b sẽn yeel Biiblã pʋgẽ tɩ siãnsã me yet rẽ, a na n sak n kelgame. Sã n yaa pĩnd wẽndẽ yɛlã n noom-a, f tõe n togs-a-la bũmb kʋdemdã yel-mitb sẽn yeele, la f wilg-a Biiblã sẽn da pĩnd n togs yel-kãng hal daar zãra. F leb n tõe n goma Biiblã saglsã yelle. Wala makre, sagls nins a Zeezi sẽn kõ, a sẽn wa n sõsd ne nebã tãngã zugã.

¹⁶ Tẽeg tɩ pa no-koeemd la f rat ne nebã ye. F rat n sõsa ne-b noog-noogo, tɩ b bãng Biiblã sẽn yetã. Sok b tagsgo, la f maag f yĩng n kelg-ba. F sã n wa na n togs f sẽn tẽedã, bɩ f gom ne waoogre, sẽn yɩɩd fãa, a soabã sã n yɩɩda foo. Woto, tõe tɩ bãmb me waoog-fo. B na n yãame tɩ baa fo sẽn paoodã, f bʋgsa bũmb nins f sẽn tẽedã zug neere. La ned sã n baood no-koeemd ne-fo, wall a rat n yaal-fo, pa tɩlɛ tɩ f leok-a ye.—Yel. 26:4.

17, 18. a) Bõe la f tõe n maan tɩ f tẽebã tall pãnga? b) Sõsg ning sẽn pʋgdã na n goma bõe yelle?

¹⁷ F sã n dat tɩ f tẽebã tall pãnga, f zãmsgã pa segd n tek sẽn yaa nana wã bal ye. F segd n maaga f yĩng n zãms Biiblã, n zulg f bãngrã, wa ned sẽn baood arzegs ne a sũur fãa. (Yel. 2:3-6) Bũmb kẽer siglgã sẽn yiis tõe n sõng-f lame. Wala makre, Watchtower Library wã, Publications Watch Tower ẽndɛgs-rãmbã, Guide de recherche pour les Témoins de Jéhovah wã, n paas tõnd sitã zĩig ning b sẽn tõe n kẽ n maan vaeesgã. F leb n tõe n karma Biiblã tõre. F tõe n mogd n sa-a-la yʋʋmd pʋgẽ. Biiblã kareng sõngda wʋsg tɩ ned tẽeb bɩ. Tigims sull yel-gɛt n yeel tɩ yẽ sẽn wa n yaa bi-bɩɩgã, rẽ n sõng tɩ yẽ ne a Zeova zoodã paase. Ad a sẽn yeele: “Bũmb sẽn sõng-m tɩ m kɩs sɩd tɩ Biiblã yaa Wẽnnaam Gomde, yaa m sẽn karem a tõrã. Kɩtame tɩ m maneg n wʋm Biiblã kibay m sẽn da zãms m yãadmẽ wã.”

¹⁸ Roagdba, yaa yãmb n tõe n sõng y kambã tɩ b tẽebã bɩ. Bõe la y tõe n maan n sõng-ba? Sõsg ning sẽn pʋgdã na n goma rẽ yelle.