Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Nin-wẽnsã na n kaoosa wakat a wãna?

Nin-wẽnsã na n kaoosa wakat a wãna?

Nin-wẽnsã na n kaoosa wakat a wãna?

“[Zeova,] yaa bõe tɩ y sĩnd n get nin-wẽnsa tɩ b sãamd neb nins sẽn yaa sõama n yɩɩd bãmbã?”—HABAKUK 1:13.

1. Wakat bʋg la tẽngã na n pid zãng ne a Zeova ziirã bãngre?

WẼNNAAM na n wa sãama nin-wẽnsã bɩ? Sã n yaa woto, d segd n gũume n kaoos wakat a wãna? Nebã maanda sʋgs-kãensã dũniyã gill zugu. Yɛ la d tõe n yã leoorã? Yaa Wẽnnaam bãngr-goamã vʋʋsmã sẽn vẽnegã sẽn tɩ loe ne wakat a sẽn yãkã pʋgẽ, la d tõe n yã rẽ. B kõta tõnd bas-m-yam tɩ ka la bilfu, a Zeova na n pidsa bʋ-kaoorã nin-wẽnsa fãa zutu. Yaa rẽ wẽnd bal la tẽngã na n pid ne “Zusoaba [a Zeova, NW] ziir bãngr wa ko-kãsemsa sẽn lud tẽngã.” Rẽ yaa kãabg sẽn yaa bãngr-gomd ning sẽn be Wẽnnaam Gomdã sẽn yaa Sõngã pʋgẽ Habakuk 2:14 pʋgẽ wã.

2. A Habakuk sebrã tara Wẽnnaam bʋ-kao pidsg a tãab bʋse?

2 B sẽn gʋls-a sẽn zems yʋʋmd 628 S.D.T.W., a Habakuk sebrã yaa a Zeova Wẽnnaam bʋ-kao pidsg a tãab sẽn pʋg taaba. Bʋ-kao kãensa a yiib n zoe n pidsi. Pipi soabã ra yaa a Zeova sẽn togs bʋ-kaoor ning pĩnd Zida buudã sẽn da yaa tõatã zugã. Yaa wãn to yẽ ne yiib-n-soabã? Ra yaa Wẽnnaam bʋ-kaoorã a sẽn pids Babilon sẽn yaa tẽn-wɛoogdã zugã. Rẽnd sɩd-sɩda, d tara bʋʋm sõma n na n tall bas-yard tɩ Wẽnnaam bʋ-kao kãensã tãab-n-soabã na n pidsame. Sɩda, d tõe n gẽega a pidsg ka la bilf bala. Yaa nin-tɩrsã sẽn be yaoolem dayã pʋsẽ wã yĩng la Wẽnnaam sẽn na n wa ne sãoong ninsaan-wẽnsa fãa zutã. Bãmb yaoolem dãmbã na n kii ‘Wẽnnaam Sẽn-tõe-fãa daar kãsenga zabr’ sẽn wat tao-tao wã pʋgẽ.—Wilgri 16:14, 16.

3. Bõe n na n sɩd wa nin-wẽnsã zut tõnd wakatã?

3 Wẽnnaam da-kãsengã zabr tara kolgr n yɩɩd pĩndã. La Wẽnnaam bʋ-kaoorã pidsg nin-wẽnsã zut tõnd wakatã yaa waazib wala a Zeova bʋ-kao wã sẽn pids Zida la Babilon zutã. Baasg zãnga, masã menga, bõe yĩng tɩ d pa na n mams tɩ d bee Zida a Habakuk wakatã? Yaa bõe n maand tẽn-kãng pʋgẽ?

Tẽng sẽn be rãmbg pʋgẽ

4. A Habakuk wʋma kɩba-bʋs sẽn sãamd sũuri?

4 Mams-y n ges a Zeova no-rɛɛs a Habakuk sẽn zĩ a roogã zug n kokd zaabr pems-maasga. A tara yʋʋmd teoogo. (Habakuk 1:1; 3:19, NW goama soaba) La a Hababuk wʋmda koɛɛg sẽn sãamd sũuri. Zida Rĩm a Zeoyakim kʋʋ nor-rɛɛs a Uri n kɩt tɩ b rɩk a kũumã n tɩ lob nin-zaals yaad zĩigẽ. (Zeremi 26:23) Sɩda, a Uri pa kell n teeg a Zeova ye. Rabeem yõk-a lame t’a zoe n kẽng Ezipti. La a Habakuk ra miime t’a Zeoyakim sẽn tall nen-kɛglmã pa a sẽn tʋll n waoog a Zeova wã ye. Bũmb ning sẽn wilgd rẽ vẽeneg yaa rĩmã sẽn wilg a toog-kae ne Wẽnnaam tõogã, la a sẽn tall kisgr ning ne no-rɛɛs a Zeremi la neb a taab nins sẽn da sõgend a Zeova wã.

5. Yɛlã ra yaa wãn-wãn Zida tẽebã wɛɛngẽ, la wãn-wãn la a Habakuk maan yɛl a woto taoore?

5 A Habakuk nee wisdã bug-zõos sẽn yit yagsã zagsẽ n dukdẽ. Nin-buiidã pa yõogd wisd kãng tɩ b yaa a Zeova balemdb ye. B maanda ziri tũudmã tʋʋm Zida rĩm wẽng a Zeoyakim sẽn teendã. Ad sɩd yaa yãnd tɛkẽ! A Habakuk ninã pida ne nintãm, t’a bõosd woto: “Zusoaba, yaa wakat a wãn la m na n bool yãmb tɩ y wa sõng-m tɩ y ka wʋm? Mam kelmame n bool yãmb wẽnga yĩnga, la yãmb ka fãag tõnd ye. Yaa bõe yĩng tɩ yãmb kɩt tɩ m yã wẽng la m ges toogo? Sãoong ne wẽng [nen-kɛglem, NW] bee mam taoore. Zabr ne no-koeemd yikame. Woto yĩnga, tõoga kiimi. Bʋʋda ka kaood tɩrg ye. Tɩ bõe, nin-wẽns tõogda nin-tɩrse, la b kaooda bʋʋd kɛga.”—Habakuk 1:2-4.

6. Bõe n paam tõogã ne tɩrlmã Zida?

6 N-yẽe, sãoong ne nen-kɛglem bee wʋsgo. A Habakuk sẽn gesẽ fãa, a nee gudgri, no-koɛɛma, zaba. “Tõoga kiimi,” a pãngã komsame. La bʋʋd kaoob tɩrgã yẽ do? B zɩ n tõog n ‘kao-a’ t’a yɩ tɩrg abada! A zɩ n tõog ye. Wall tɩ yɩ woto, “nin-wẽns tõogda nin-tɩrse,” la b kɩɩsda noyã b sẽn yãk sẽn na yɩl n kogl bʋʋm dãmbã. Sɩda, “b kaooda bʋʋd kɛga.” Bʋʋd kaoob tɩrgã sãamame. Ad sɩd yaa kaeto menga!

7. Bõe la a Habakuk rɩk sard kãn-kãe n na n maane?

7 A Habakuk yaasame n tags yellã zugu. A na n komsa raood n bas bɩ? Sɩd-sɩda a kõn bas ye! A sẽn lebg n ges namsg ning fãa Wẽnnaam kɩs-sɩd sõgen dãmbã sẽn segã, ra-kãngã sẽn tar kɩs-sɩdã leb n dɩka sard sẽn pa vigsd n na n yals kãn-kãe, n yaa a Zeova no-rɛɛsa. A Habakuk na n ket n moonda a Zeova koɛɛgã, baa rẽ maaneg sã n na n tũu ne a yõore.

A Zeova kẽngda taoor ne ‘tʋʋmd’ b sẽn pa tõe n tẽ

8, 9. A Zeova maanda ‘tʋʋm-bʋg’ b sẽn pa tõe n tẽ?

8 Yãab pʋgẽ, a Habakuk yãa ziri wẽn-tũudb sẽn paoogd Wẽnnaam. Kelg-y a Zeova sẽn yet-b bũmb ningã: “Ges-y buud a taabã, ges-y la y yɛɛs wʋsgo.” Wõnda a Habakuk sʋkda a meng n dat n bãng Wẽnnaam sẽn gomd ne nin-wẽn-kãensã woto wã võore. Rẽ poore a wʋmda a Zeova sẽn yet-ba: “Yɛɛs[-y] wʋsgo. Tɩ bõe, mam maanda tʋʋmd yãmb wakate, tɩ baa b sã n yeel yãmba, yãmb ka na n tẽ ye.” (Habakuk 1:5) Sɩd-sɩda, a Zeova mengã n maand tʋʋm-kãngã tɩ b pa tõe n tẽ wã. La rẽ yaa bõe?

9 A Habakuk maaga a yĩng n kelg Wẽnnaam goam nins sẽn pʋglã sẽn be Habakuk 1:6-11 pʋgẽ wã. Yaa a Zeova koɛɛg la woto, la ziri wẽnnaam ba a yembr bɩ wẽn-naandg sẽn pa vɩ pa tõe n gɩdg a pidsg ye: “Tɩ bõe, mam kɩtame tɩ Kalde neba sẽn yaa nin-toose, la sũ-tʋʋlem dãmba paam pãnga. Bãmb kẽnda dũniyã yalem tɛk fãa n deesd buud a taaba tẽnse. Bãmb kɩtame tɩ rabeem yõk neb tɩ b sẽege. Bãmb pãnga la b tɩrlem ne b waoogre. Bãmb wiida zoetame n yɩɩd ãbse. Bãmb zabdame n yɩɩd kata sẽn yi yʋngo. Bãmb wed-rʋʋdba yita zĩ-zãrsẽ n zoet n watẽ. Bãmb fõta wa sɩlg sẽn dat n wẽ bũmbu. Bãmb dabeem dengda taoor n yõgd neba. [Bãmb nensã tiging yaa wa yaang sebgo, NW] Bãmb wʋkda yembs wʋsg wa bĩisri. Bãmb yaanda rĩm dãmba la b laad nanamse. Bãmb laada tẽnsa fãa lalse. Tɩ bõe, bãmb zamda tom dʋy n kẽed tẽns pʋsẽ. La bãmb wata wa sobg n yaool n loogdẽ. Bãmb yaa nin-wẽns sẽn waoogd b mens pãng wa b wẽnnaam.”

10. Ãnd la a Zeova yikda?

10 Ad sɩd yaa keoogr sẽn yaa bãngr-gomd sẽn yit Zãntlem Sẽn-ka-to soabã nengẽ! A Zeova yikda Kalde nebã sẽn yaa Babilon sẽn yaa bu-toaagã. A sẽn kẽnd ‘dũniyã yalem tɛk fãa,’ a na n zab n deega rot wʋsg wʋsgo. Ad woto sɩd kẽesd rabeem! Kalde tãb-biisã kɩtdame “tɩ rabeem yõk neba.” Yaa rabeem tɛkẽ la b wat ne. A maanda a meng tõod sẽn pa vigsdi. ‘B tara b meng tɩrlem.’

11. Wãn-wãn la y ra na n bilg Babilon tãb-biisã sẽn wa n na n zab ne Zida wã waoongo?

11 Babilon wed-moosã zoetame n yɩɩd ãbse. B wed-moosã zabdame n yɩɩd we-ba-komds sẽn yi yʋng n baood rɩɩbo. B sẽn pid ne yẽesem, ‘b tabda tẽngã’ n yãgd loogre. B yita Babilon sẽn zãrẽ wã n teesd Zida. A sẽn fõt wa sɩlg sẽn yãgd n na n dɩk a rɩ-noogã, Kalde nebã na n yõka b sẽn baood a soabã ka la bilfu. La na n yɩɩ sodaas a yẽeb pigb bal bɩ? Pa rẽ goam ye! “B gillã wata nen-kɛglem yĩng bala,” (NW) wala tãb-biis kʋʋng kãseng sẽn sũ taab n wat n na n varge. B nee sodaasã nen-wamẽ tɩ b yãgdame. B zoeta ne b wed-moosã n teesd nen-taoor Zida la Zerizalɛm sẽnẽ, n kẽngd tao-tao wa yaang sebgo. Babilon tãb-biisã yõgda neb wʋsg zabrẽ hal n “wʋkd yembs wʋsg wa bĩisri.”

12. Babilon nebã manesem yaa wãn-wãna, la ne bõe la bɛ-kãseng kãngã ‘sɩd tar taale’?

12 Kalde tãb-biisã laada rĩm dãmb la b yaand nin-bɛda. Kalde tãb-bi-kãens kẽngda taoor n pa yaadẽ, tɩ b bɛɛbã pa tar a tɩɩm ye. Bãmb “laada tẽnsa fãa lalse,” bala pãng zĩig fãa lʋɩtame, Babilon nebã sã n ‘zam tom dʋre,’ n me kunkubr n tũnug ne n zab ne-a wã. Wakat ning a Zeova sẽn yãkã pʋgẽ, bɛ yɛɛsdgã na n ‘waa wa sobg n yaool n looge.’ B sẽn zabd ne Zida la Zerizalɛmã, b “na n sɩd talla taale,” (NW) b sẽn maan Wẽnnaam nin-buiidã wẽngã yĩnga. B sã n wa paam tõogrã tʋʋll-tʋʋll poore, Kalde sodaas naabã na n wuka a meng woto: ‘Yaa tõnd wẽnnaamã pãng yĩnga.’ La yẽ sɩd nan pa mi bũmb ye!

Saagr yẽbgr sẽn yaa sõma

13. Bõe yĩng t’a Habakuk pid ne saagr la bas-yardo?

13 A sẽn wʋm a Zeova raabã võor n paasã, saagrã bɩɩ a Habakuk sũurẽ wã. A sẽn pid ne bas-m-yam zãng-zãnga, a pẽgda a Zeova. Wala b sẽn wilg Habakuk 1:12, (NW) pʋgẽ wã, no-rɛɛsã yeelame: “Fo pa be hal wakat sẽn kaoos wʋsg la, Zeova? Mam Wẽnnaam, mam Sõng Soaba, fo pa kiid ye.” Sɩda, a Zeova yaa Wẽnnaam “wakat sẽn ka sɩngr n tɩ ta wakat sẽn ka sɛɛbo.”—Yɩɩl Sõamyã 90:1, 2.

14. Manesem bʋg la Zida sɩdã-kɩɩsdã tall-yã?

14 A sẽn tagsd yãab ning Wẽnnaam sẽn kõ-a wã zug la a kɩdemd yam ning yãab kãng sẽn kõtã zugu, no-rɛɛsã paasame: “O Zeova, bʋ-kaoor yĩng la fo lugl-a; M pĩiga, yaa lengr yĩng la fo yẽbg-a.” (NW) A Zeova kaoo Zida sɩdã kɩɩsdb bʋʋd tɩ b paam taale, tɩ b zems ne a lengre, ne a sɩbg-kãsenga. B ra segd n get-a-la wa b Pĩiga, ned ning bal sẽn yaa pãng zĩiga, zĩ-lilldga la fãagr Zĩigã. (Yɩɩl Sõamyã 62:8; 94:22; 95:1) Ne rẽ fãa, Zida nanambsã sẽn yaa sɩdã kɩɩsdbã pa kolgd Wẽnnaam ye, la b ket n namsda a Zeova balemdbã sẽn ka yellã.

15. Wãn-wãn la a Zeova ‘nin yaa sõma n ka tõe n ges wẽnga’?

15 Yel-kãngã sãama a Zeova no-rɛɛsã sũur wʋsgo. Rẽ n kɩt t’a yeel woto: “Yãmb nina yaa sõama n ka tõe n ges wẽng ye. Yãmb ka tõe n sak wẽng maaneg ye.” (Habakuk 1:13) N-yẽe, a Zeova “nina yaa sõama n ka tõe n ges wẽng ye,” sẽn dat n yeel tɩ n basdẽ tɩ b maand wẽnga.

16. Wãn-wãn la y ra na n dɩk makr ne yɛl nins b sẽn togs Habakuk 1:13-17 pʋgẽ wã?

16 Woto yĩnga, a yamẽ wã, a Habakuk tara sʋgsg sẽn wat ne tagsgo. A sʋkdame: “Yaa bõe tɩ y sĩnd n get nin-wẽnsa tɩ b sãamd neb nins sẽn yaa sõama n yɩɩd bãmbã? Yaa bõe tɩ y maand ninsaalb wa ko-kãsenga zĩma la bõn-kẽnds sẽn ka tar soaala? Babilon neba yõgda neb ne leoos wa zĩma. Bãmb yõgda bãmb ne gãmba la zũnisi n maand sũ-noog n kaasdẽ. Woto, bãmb waoogda b gãmba wã la b maand maando la b yõogd tɩdar n kõt-ba. Tɩ bõe, yaa bãmb yĩng la b paamd naar n dɩt rɩ-noodo. Bãmb na n kell n kʋʋ neb ne sʋʋse la b sãam buud a taabã n ka bas bɩ?”—Habakuk 1:13-17.

17. a) B sẽn pig Zida la Zerizalɛmã, wãn-wãn la Babilon nebã maan Wẽnnaam daabã? b) Bõe la a Zeova na n vẽneg n togs a Habakuki?

17 B sã n pigd Zida la Zerizalɛm sẽn ya a na-tẽngã, Babilon nebã na n tʋmame tɩ zems ne b mens tʋlsem. B pa na n bãng tɩ b yaa Wẽnnaam tʋʋmd teoog sẽn na yɩl n pids a bʋ-kaoorã sẽn yaa tɩrgã neb nins sẽn pa kɩs-sɩd dãmbã zut ye. Yaa nana tɩ d bãng bũmb ning sẽn kɩt tɩ ra yaa toog ne a Habakuk t’a wʋm Wẽnnaam sẽn da na n tũnug ne Babilon nebã sẽn yaa nin-wẽns n pids A bʋ-kaoorã võorã. Babilon nin-kãensã sẽn pa tar ninbãan-zoeerã pa a Zeova balemdb ye. B geta ninsaalbã wa ‘zĩm la bõn-kẽnds’ bal b sẽn segd n yõg n sooge. La a Habakuk sẽn pa wʋmd yel-kãensã võorã pa na n kaoos wʋsg ye. Pa na n kaoos la a Zeova wilg a no-rɛɛsã tɩ Babilon nebã pa na n pa woto tɩ b pa sɩbg-ba, b sẽn yaa zaeedb sẽn yaa yão-be-rãmba, la b sẽn yaa zɩɩm daagdb wʋsgã yĩnga.—Habakuk 2:8.

A segl n saame n na n deeg a Zeova goam a taaba

18. Bõe la a Habakuk manesmã tõe n zãms tõndo, wa b sẽn togs Habakuk 2:1 pʋgẽ wã?

18 Baasg zãnga, masã menga, a Habakuk gũudame n na n wʋm a Zeova sẽn na n togs-a goam nins n paasã. No-rɛɛsã togsa woto ne sard rɩkr kãn-kãe: “Mam na n dʋʋme n ta gãsg ninga mam sẽn be n gũudẽ wã n yaas n gũ Zusoaba sẽn na n yeel maam bũmb ninga n bãng mam sẽn na n leok bũmb ninga m yẽgenga poorẽ.” (Habakuk 2:1) A Habakuk sɩd baooda ne a sũur fãa n dat n bãng bũmb ning Wẽnnaam sẽn na n le tũnug ne yẽ sẽn yaa no-rɛɛs n togsã. A sẽn tar tẽeb ne a Zeova sẽn yaa Wẽnnaam sẽn pa basd wẽng tɩ ket n beẽ wã kɩtame t’a sʋkd a meng n getẽ yaa bõe yĩng tɩ wẽnemã beẽ, la a ra sakame tɩ b rems a tagsgã. La yaa wãn to ne tõndo? D sã n sʋkd d mens n dat n bãng bũmb ning sẽn kɩt t’a bas bõn-wẽns kẽer tɩ beẽ wã, tõnd bas-yardã ne a Zeova Wẽnnaam tɩrlmã segd n sõnga tõnd tɩ d tall d kɩls tɩ zemsã la d gũ Wẽnnaam.—Yɩɩl Sõamyã 42:5, 11, NW.

19. Wala sẽn zems ne goam nins Wẽnnaam sẽn taas a Habakukã, bõe n paam Zʋɩf rãmbã sẽn yaa kɩɩsdbã?

19 Wa a sẽn togs a Habakukã, a Zeova pidsa a bʋʋdã Zʋɩf rãmbã buud sẽn yaa kɩɩsdbã zutu, a sẽn bas tɩ Babilon nebã tɩ pig Zida wã. Yʋʋmd 607 S.D.T.W., b sãama Zerizalɛm ne a wẽn-doogã, n kʋ nin-kẽembã la kom-bɩɩsã, n tall bãmb wʋsg n loog yembdo. (2 Kɩbaya 36:17-20) B sẽn zĩnd yembd pʋgẽ Babilon n kaoos poore, Zʋɩf rãmbã kell sẽn yaa kɩs-sɩd rãmb n lebg n kul b ba-yirã, la b wa n baas n mee wẽn-doogã. Baasg zãnga, rẽ poore, Zʋɩf rãmbã ye wilgame tɩ b pa kɩs-sɩd rãmb ne a Zeova ye, sẽn yɩɩd fãa b sẽn wa n zãgs a Zezi n pa reeg-a wa Mesi wã.

20. Wãn-wãn la a Poll tũnug ne Habakuk 1:5 b sẽn zãgs a Zezi wã wɛɛngẽ?

20 Sã n yaa ne Tʋʋma 13:38-41 (NW), tʋm-tʋmd a Poll wilga Ãntios Zʋɩf rãmbã, zãgs a Zezi tɩ ne woto bɩ b tall pa-nandem ne a yao-n-dɛɛk maoongã sẽn dat n yɛɛlga. A sẽn lebs n dɩk Habakuk 1:5 wã goam sẽn yit Gerɛk Sɛptãntã lebgrẽ wã, a Poll keoogame: “Gũus-y tɩ no-rɛɛsdbã sẽn da yeelã ra wa yãmb zut ye. ‘Ges-y-yã, neb sẽn pid ne nin-pa-nandem, la y yɛɛs yõ wã yĩnga, la y menem, bala m tʋmda tʋʋmd y wakatã, tʋʋmd y sẽn pa na n tẽ, baa ned sã n togs-a yãmb n welge.’ ” Wala sẽn zems ne a Poll sẽn lebs n togs goam ninsã, Habakuk 1:5 pidsg a yiib-n-soab n zĩndi, Rom tãb-biisã sẽn wa n sãam Zerizalɛm la a wẽn-doogã yʋʋmd 70 T.W.

21. Wãn-wãn la a Habakuk wakatẽ Zʋɩf rãmbã ges Wẽnnaam ‘tʋʋmdã’ sẽn yaa kɩt tɩ Babilon nebã sãam Zerizalɛmã?

21 Sã n yaa ne a Habakuk wakatẽ Zʋɩf rãmbã, Wẽnnaam ‘tʋʋmdã’ sẽn yaa kɩt tɩ Babilon nebã sãam Zerizalɛmã ra yaa bũmb b sẽn pa tõe n tẽ, bala galʋ-tẽn-kãng ra yaa a Zeova balengã nifu, la zĩig ning b sẽn da zĩnigd rĩm sẽn zae a sẽn yãkã geer zugã. (Yɩɩl Sõamyã 132:11-18) Zerizalɛm ra zɩ n paam sãoong kãngã buud sẽn deng rẽ ye. B ra zɩ n yõog a wẽn-doogã ye. B ra zɩ n lub a Davɩɩd na-roogã ye. B ra pa tõe n tẽ t’a Zeova ra na n basa yel-kãensã buud tɩ wa ye. La ne a Habakuk tũnugri, Wẽnnaam kõo keoogr sõma sẽn wilgd tɩ yel-kãensã sẽn sãamd sũurã ra na n zĩndame. La kʋdemdã wilgame tɩ yel-kãensã b sẽn deng n togsã zĩndame.

Wẽnnaam ‘tʋʋmd’ b sẽn pa tõe n tẽ tõnd wakatã

22. A Zeova ‘tʋʋmdã’ tẽeb sẽn yaa toogã na n waa ne bõe tõnd wakatã?

22 A Zeova na n maana ‘tʋʋmd’ b sẽn pa tõe n tẽ tõnd wakatã bɩ? Bɩ y bãng vẽeneg t’a na n maana woto, baa rẽ sã n wõnd bũmb tẽeb sẽn yaa toog ne sãmb-sãmb rãmbã. So-kãngã, a Zeova tʋʋmdã tẽeb sẽn yaa toogã na n yɩɩ dũni kiris-nedemdã sãoongo. Wala pĩnd Zida wã, dũni kiris-nedemdã yetame t’a balemda Wẽnnaam, la a yaool n lebga wẽng zãnga. A Zeova na n kɩtame tɩ b sãam dũni kiris-nedemdã tũudum siglg vũk fãa ka la bilfu, n paas “Babilon kãsenga” sẽn yaa dũni gill ziri tũudum soolmã fãa.—Wilgri 18:1-24.

23. Bõe la Wẽnnaam vʋʋsem sõngã tus a Habakuk t’a maan dẽ poore?

23 A Zeova ra tara tʋʋm a taab a Habakuk sẽn da segd n maan tɩ Zerizalɛm sãoongã yʋʋmd 607 S.D.T.W. nan pa ta ye. Bõe masã la Wẽnnaam ra na n yeel a no-rɛɛsã? Ges-y, a Habakuk ra na n wʋma yɛl sẽn da na n tus-a t’a rɩk a yʋʋm teedã n yɩɩl sũ-sãoong yɩɩl n pʋʋs a Zeova. La nananda, Wẽnnaam vʋʋsem sõngã ra na n tusa no-rɛɛsã t’a moon yel-be-kãsemse. Sɩd-sɩda, d nongẽ lame n bãng bãngr-gom-kãensã b sẽn togs wakat Wẽnnaam sẽn yãkã yĩng võor sẽn tagmã. Woto yĩng bɩ d le maag d yĩng n kelg a Habakuk bãngr-gomdã.

Y tẽrame bɩ?

• Yel-bʋs n da be Zida a Habakuk wakatã?

• A Zeova waa ne ‘tʋʋm’ bʋg b sẽn pa tõe n tẽ a Habakuk wakatã?

• A Habakuk ra tõe n tika bõe zug n tall saagre?

• ‘Tʋʋmd’ tẽeb sẽn yaa toog bʋg la Wẽnnaam na n maan tõnd wakatã?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng 15]

A Habakuk sʋka a meng n gese, yaa bõe yĩng tɩ Wẽnnaam bas tɩ wẽnemã beẽ? La yãmb yẽ?

[Foto, seb-neng 16]

A Habakuk reng n togsa yel-beed sẽn da na n wa Zida tẽnga zug Babilon nebã sabab yĩnga

[Foto, seb-neng 16]

Zerizalɛm rabood tẽn-vaeesgã sẽn wilgi, a sẽn da paam sãoong yʋʋmd 607 S.D.T.W.