Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Bõe yĩng tɩ zãmbã yaa wʋsg woto?

Bõe yĩng tɩ zãmbã yaa wʋsg woto?

Bõe yĩng tɩ zãmbã yaa wʋsg woto?

“Da reeg kũun ye. tɩ bõe, kũun maanda nin soaba t’a lebg zõanga, la a kɩtdame tɩ nin-tɩrg kaset lebg zaalem.”—Yikri 23:8.

YƲƲM tus a tãab la kobs-nu sẽn looge, a Moiiz Tõogã gɩdga noor-madgre. Rẽ tɛka, yʋʋm kob-gĩnã pʋsẽ, b yiisa noy ka tɛk sẽn gɩdgd zãmbã. Baasg zãnga, tõodã luglg pa tõog tɩ zãmbã sa ye. Noor madgr milyaar dãmb toeemda nug daar fãa, la neb milyõ rãmb namsda a poorẽ.

Zãmbã fɩɩga dũni wã fãa zug ne manesem sẽn solg wʋsg hal n kɩt t’a rat n wã ãdem-biisã siglg menga. Tẽns sãnda pʋsẽ, bũmb ba a ye la bal pa tõe n maan tɩ pa tũ ne noor madgr ye. F sã n kõ ned sẽn tõe n sõng-f noor madgre, f tõe n paama f ɛgzame, f mubill wẽneb sebre, f kõntra, bɩ bʋʋm bʋʋdẽ. “Noor madgrã yaa wa rẽgd wʋsg sẽn namsd nebã yam,” woto la a Arnaud Montebourg sẽn yaa bʋ-kaood n be Pari wã yeel ne sũ-sãanga.

Sẽn yɩɩd fãa, noor madgrã yaa wʋsg leebgã pʋgẽ. Sosiete rãmb kẽer dɩkda b yõodã a yembr tãab zug sẽn na yɩl bal n madg fõgsneer dãmbã taoor dãmb noore. Sã n yaa ne Gãrãnd Bertayn zʋrnall The Economist, yaa sẽn ta Amerik dolaar milyaar 25 la b rɩkd n kẽesd tẽn-tẽns zab-teed koosg pʋgẽ. Ligd kãng pʋgẽ, wakɩr koabg fãa zugu, 10 fãa yaa sẽn na yɩl n madg sẽn dat-b n da wã noore. Zãmbã sẽn tar paasg tʋʋll-tʋʋllã woma bi-wẽns wʋsgo. Yʋʋm pi-gĩnd ning sẽn loogã pʋgẽ, “zood” rakãaglem, sẽn yaa zãmb leebg sẽn nafd neb a wãn sẽn mi neb sõma wã, b yeelame t’a wãa tẽns tõr laogã wɛɛngẽ.

Sɩd-sɩda, zãmbã la laogã sãang a sẽn wat ne wã sẽn namsd neb nins n yɩɩdã yaa naong rãmbã, sẽn yaa neb nins sẽn pa tõe la bal n kõ ned noor madgrã. Wala zʋrnallã The Economist sẽn togs koɛɛg-koɛɛgã, “zãmbã yaa wẽgbã neng a yembr bala.” D tõe n tõoga wẽg-kãngã buud bɩ, bɩ zãmbã yaa bũmb sẽn ka tɩɩm? Sẽn na yɩl n leok sʋk-kãngã, d segd n deng n bãnga bõn-kãsems nins sẽn wat ne zãmbã.

Yaa bõe n wat ne zãmbã?

Bõe yĩng tɩ nebã basdẽ tɩ b kẽes-b zãmb pʋgẽ, n pa paad pʋ-peelem dãmba? Ne neb kẽere, bas tɩ b kẽes-b zãmb pʋgẽ tõe n yɩɩ so-nana ning sẽn yɩɩdã, bɩ so-yɛng ning bal sẽn na yɩl n paam b sẽn datã. Wakat-wakate, noor madgr dɩɩb tõe n kõo ned sor t’a põs sɩbgre. Neb wʋsg sẽn ges tɩ wõnda politik neba, polɩɩs rãmb la bʋ-kaoodb pa kɩɩsd zãmbã bɩ bãmb mensã pʋd n maand-a lame mengã, tũuda nin-kãensã makrã bala.

Zãmbã sẽn tar piuugrã, b sakd-a lame n yɩɩda, hal t’a wa baas n yaa vɩɩm manesem. Neb nins paoong sẽn paood wʋsgã wat n tagsdame tɩ b pa tõe n pa kẽ zãmb ye. Yaa tɩlae ne bãmb tɩ b kos noor madgr dɩɩbo, b sã n dat tɩ b vɩɩmã yɩ-b noogo. La neb nins sẽn modg tɩ b kõ-b noor madgrã rɩɩb bɩ b kõt noor madgr dɩɩb sẽn na yɩl n paam yõod sẽn pa zemsã sẽn pa paamd sɩbgrã yĩnga, neb wʋsg pa rat n kɩɩs noor madgr dɩɩbã ye. “B ka yãgd n kao tʋʋm wẽns bʋʋd tao-tao ye. Yaa rẽ yĩng n kɩt tɩ ninsaalba keng b sũyã n maand wẽnga.”—Koɛɛg Soaba 8:11.

Bõn-yood a yiib sẽn tar pãng n yãngd zãmbã: yaa rat-m-yembrã la rat-tɩ-loogã. Rat-m-yembrã yĩnga, zãmb rãmbã mumda b nin b zãmbã biis sẽn wat ne namsg n kõt neb a taabã zutu, la b kõt b mens bʋʋm ne b noor madgr dɩɩbã, a sẽn nafd bãmba wã yĩnga. Zãmb rãmbã sã n paamd laog n paasdẽ, b rat-tɩ-loogã me paasdame. “Ned sã n nong ligdi, ligd ka sekd-a ye. La ned sã n nong arzɛgse, paoong paasg ka sekd-a ye,” woto la a Salomo yeel-yã. (Koɛɛg Soaba 5:9) Bũmb sẽn be yaa tɩ rat-tɩ-loogã tõe n kɩtame tɩ f paam ligdi, la wakat fãa a tɩ loee ne zãmb la tõog kɩɩsgo.

Bũmb a to d sẽn pa segd n yĩm yaa dũni kãngã naab nif sẽn pa ne wã tʋʋmde, a soab ning Biiblã sẽn wilgd tɩ yaa a Sʋɩtãan Munaafɩɩkã. (1 Zã 5:19; Wilgri 12:9) A Sʋɩtãan kɩtdame tɩ zãmbã paasdẽ. Noor madgr ning sẽn yaa kãseng n yɩɩdã ya a soab ning a Sʋɩtãan sẽn kãab Kirista wã. ‘Mam na n kõo foo dũniyã soolem fãa, fo sã n wõgemd n balem maam.’—Matɩe 4:8, 9, NW.

La ned ra pa tõe n kẽes a Zezi zãmb pʋgẽ ye. A zãmsa a karen-biisã tɩ b maan wa yẽ. Kirista zãmsg yaa bũmb d sẽn tõe n tũnug ne n zab ne zãmbã rũndã-rũndã bɩ? Sõsg ning sẽn pʋgdã na n leoka sʋk-kãngã.