D bʋd Rĩungã sɩd bõn-buudu
D bʋd Rĩungã sɩd bõn-buudu
“Bʋd f bõn-buud yibeoogo, la ra bas f nus tɩ yɩ zaalem zaabr ye.”—KOƐƐG SOABA 11:6.
1. Wãn-wãn la kiris-nebã bʋt bõn-buud rũndã-rũndã?
KOOB ra tara yõod wʋsg tẽn-kʋdem wẽndẽ Hebre nebã nengẽ. Yaa rẽ yĩng la a Zezi sẽn vɩɩmd a ninsaal vɩɩmã tõr Kãabg Tẽngẽ wã sẽn paas gom-zut sẽn tɩ loe ne koobã yɛl a makrã pʋsẽ wã. Wala makre, a rɩka Wẽnnaam Rĩungã koe-noog mooneg n mak ne bõn-buud bʋdbo. (Matɩe 13:1-9, 18-23; Luk 8:5-15) Hal tɩ ta rũnd kãngã, tõnd vɩɩ zĩigẽ nebã sẽn nong koob tɩ pa woto me, tẽebã bõn-buud bʋdb woto n yaa tʋʋmd ning sẽn tar yõod n yɩɩd kiris-nebã sẽn maande.
2. Tõnd moonegã tʋʋmd yõod taa zĩ-bʋgo, la yɛl kẽer a wãn la b maand rũndã-rũndã n na n tʋm-a?
2 Yaa zu-no-kãseng tɩ d kẽes d toog n bʋd Biiblã sɩd saabã wakat kãngã pʋgẽ. Rom dãmba 10:14, 15 wilgda tʋʋm kãngã yõodã sõma woto: “La b na n yɩɩ wãn n wʋm tɩ ned ka togs koɛɛga? La bãmb na n yɩɩ wãn n paam koe-moondba ned sã n ka tʋm bãmba? Yaa wa sẽn gʋlsã: ‘Neb nins sẽn moond laafɩ koɛɛga ne neb nins sẽn moond koe-nooga nao tara dasãnde.’ ” Zɩ n tall yõod n ta woto tɩ d kẽng taoor ne manesem sõng n tʋm tʋʋm kãngã Wẽnnaam sẽn kõ-dã ye. Bʋʋm kãng yĩnga, a Zeova Kaset rãmbã tʋmda wʋsg n maand Biibl dãmb la sɛb sẽn sõngd ne Biiblã zãmsg buud-goam 340 pʋsẽ. Seb-kãensã seglg baooda yamleoog tʋm-tʋmdb sẽn yɩɩd 18 000 b dũni gill tʋʋm-yẽgrẽ wã la b tʋʋmã wilẽ sẽn be tẽns toɛ-toɛyẽ wã. La Kaset rãmb milyõ a yoob la bal n pʋɩt seb-kãensã sẽn tik Biiblã zugã dũniyã gill zugu.
3. Bõe n maand ne Rĩungã sɩd bʋdb maasem?
3 Tʋʋm-toog kãngã biis yaa bõe? Wala sẽn yɩ to-to kiris-nedemdã sɩngrẽ wã, rũndã-rũndã neb wʋsg sakda sɩdã. (Tʋʋma 2:41, 46, 47) La bũmb n be n tar yõod n yɩɩd Rĩungã koe-moondb sẽn deeg lisg paalmã sõor sẽn yaa kãsengã. Yaa tɩ kaset kãseng kãngã sõngd n sõmsda a Zeova yʋʋrã la wilgdẽ tɩ yaa yẽ la sɩd Wẽnnaam a yembr balã. (Matɩe 6:9) Sẽn paase, Wẽnnaam Gomdã bãngr manegda neb wʋsg vɩɩm n paasdẽ, la a tõe n wa kõ-b-la fãagre.—Tʋʋma 13:47.
4. Hal sẽn ta zĩ-bʋg la tʋm-tʋmdbã ra maand yɩɩr ne neb nins b sẽn moona?
4 Tʋm-tʋmdbã ra mii sõma-sõma tɩ koe- noogã tara yõod n tõe n kõ nebã vɩɩm, la b ra nonga neb nins b sẽn moona wʋsgo. Rẽ yaa vẽenega, d sã n ges tʋm-tʋmd a Poll goamã, a sẽn wa n gʋls tɩ: “Tõnd me sẽn nong yãmb wʋsga yĩnga, tõnd ka kõ yãmb Wẽnnaam Koe-nooga bal ye, tõnd kõo yãmb tõnd mens me n paase, tõnd sẽn nong yãmba yĩnga.” (1 Tesalonik rãmba 2:8) B sẽn wilgd tɩ b maanda yɩɩr sɩd-sɩd ne nebã woto wã, a Poll ne tʋm-tʋmdb a taabã ra rɩkda togs-n-taar ne a Zezi la ne yĩngr malɛgsã sẽn kẽesd b toog sõma yõe-fãagr tʋʋm kãngã pʋgẽ wã. Bɩ d lebg n ges tʋʋm-kãsems nins Wẽnnaam yĩngr sõgen dãmb kãensã sẽn tar Rĩungã sɩd bʋdb pʋgẽ wã, la d ges b makrã sẽn tusd tõnd to-to tɩ d tʋm d tʋʋmdã.
A Zezi yaa Rĩungã sɩd bʋta
5. Tʋʋm bʋg pʋgẽ la a Zezi kẽes sẽk wʋsg n yɩɩda, a sẽn da wa n be tẽng zugã?
5 A Zezi sẽn yaa ninsaal sẽn zems zãngã ra tara tõog n na n kõ a zãmaanã neb bõn-sõma wʋsg laogã wɛɛngẽ. Wala makre, a ra tõe n demsa yẽ wakatẽ ziri tagsa tɩbsgã wɛɛngẽ, bɩ a paas nebã bãngr sɩãensã nens a taab pʋsẽ. La a ministɛɛrã sɩngrẽ a wilga pĩnd-pĩnd la vẽeneg t’a tʋʋmd ra yaa koe-noogã moonego. (Luk 4:17-21) La a ministɛɛrã sẽn wa n kolg saabo, a wilgame: “Yaa bõn-kãng yĩng la mam dog-yã, la yaa bõn-kãng yĩng la mam wa dũniyã n na n kɩs sɩd kaseto.” (Zã 18:37) Woto a rɩka a sẽkã n bʋd Rĩungã sɩd bõn-buudu. A Zezi ra getame tɩ zãms a zãmaanã neb Wẽnnaam la A raabã wɛɛngẽ ra tara yõod n yɩɩd zãmsg a to buud fãa a sẽn da tõe n kõ-ba.—Rom dãmba 11:33-36.
6, 7. a) Kãab-kãseng bʋg la a Zezi maan la a yaool n dʋ saasẽ, la wãn-wãn la a pidsd-a? b) Wãn-wãn la a Zezi manesmã ne moonegã tʋʋmd tar pãng yãmb mengã zugu?
6 A Zezi yeelame t’a yaa Rĩungã sɩd Bʋta. (Zã 4:35-38) Sor sẽn kõ fãa a yelga koe-noogã bõn-buudu. A sẽn da wa n kiid ra-lukã zugã menga, a moona koe-noogã tẽng zug arzãnã sẽn watã wɛɛngẽ. (Luk 23:43) Sẽn paase, a sẽn da maand yɩɩr wʋsg ne koe-noogã sẽn segd n moona pa tek a kũumẽ wã namsg ra-lukã zug ye. A sẽn wa n nan pa rʋ saasẽ wã, a kõo tʋm-tʋmdbã noor tɩ b ket n bʋt Rĩungã sɩd la b maand karen-biisi. Rẽ poore, a Zezi maana kãab-kãsenga. A yeelame: “La gese, mam bee ne yãmb wakat fãa hal tɩ ta wakat sɛɛbo.”—Matɩe 28:19, 20.
7 Ne gom-kãensã, a Zezi kãabame t’a na n teela koe-noogã mooneg tʋʋmde, n wilg-a sor la a kogl-a “wakat fãa hal tɩ ta wakat sɛɛbo.” (Yaa tõnd n ning italikã.) Hal tɩ ta rũnd kãngã, a Zezi ket n wilgda ratem ne evãnzillã mooneg tʋʋmde. A yaa tõnd Taoor soaba, n tar zɩɩb ne Rĩungã sɩd yelgre. (Matɩe 23:10) A sẽn yaa kiris-neb tigingã zugã yĩnga, yaa yẽ n segd n kolg n togs a Zeova ne dũni gill tʋʋmdã sẽn tʋmdã.—Efɛɛz rãmba 1:22, 23; Kolos rãmba 1:18.
Malɛgsã moonda koe-noogo
8, 9. a) Wãn-wãn la malɛgsã wilg ratem sɩd-sɩd ne ninsaalbã yɛla? b) Wãn-wãn la b tõe n yeel tɩ tõnd yaa bõn-gɛtl malɛgsã nif-gesg pʋgẽ?
8 A Zeova sẽn wa n naan tẽngã, malɛgsã ‘lagma taab n yɩɩl n kaas ne sũ-noogo.’ (Zoob 38:4-7) Rẽ tɛka, saasẽ bõn-naands kãensã wilga ratem kãseng ne ninsaalbã yɛla. A Zeova tũnuga ne-b n taas ninsaalbã a koeese. (Yɩɩl Sõamyã 103:20) Sẽn yɩɩd fãa yɩɩ woto koe-noogã mooneg yelgr wɛɛngẽ tõnd wakatã. Wilgrã b sẽn taas-a wã pʋgẽ, tʋm-tʋmd a Zã yãa “malɛk sẽn yɩgd saasã tẽn-sʋka,” (NW ) la “a tara Koe-noog sẽn ka sɛta n na n moon neb nins sẽn be dũniyã soolem fãa la buud fãa la goam toɛ-toɛya fãa la neba fãa. La yẽ zẽka a koɛɛgã n yeele: ‘Bɩ y zoe Wẽnnaam la y waoog bãmba; tɩ bõe, bãmb bʋʋd kaoob wakat taame.’ ”—Wilgri 14:6, 7.
9 Biiblã yetame tɩ malɛgsã yaa “sɩɩs [bõn-naands nif sẽn pa ne, NW ] sẽn yaa tʋm- tʋmdb Wẽnnaam sẽn tʋm tɩ b sõng neb nins sẽn na n paam fãagra.” (Hebre dãmba 1:14) Malɛgsã sẽn tʋmd tʋʋm nins b sẽn kõ-bã ne yẽesmã yĩnga, b tõeeme n ges tõnd ne d tʋʋmdã. Wala gesr meng-meng zĩigẽ, tõnd tʋmda d tʋʋmdã saasẽ gɛtb taoore. (1 Korẽnt dãmba 4:9) Ad yaa bũmb sẽn wat ne tagsg neer la yĩn-sidg tɩ d bãng tɩ d pa tʋmd d yen-yen n bʋt Rĩungã sɩd ye!
Tõnd tʋmda d tʋʋmdã ne yẽesem
10. Wãn-wãn la saglg ning sẽn zems sẽn be Koɛɛg Soaba 11:6 pʋgẽ wã tõe n tɩ loe ne tõnd moonegã tʋʋmde?
10 Bõe yĩng t’a Zezi ne malɛgsã wilgd ratem wʋsg woto ne tõnd tʋʋmdã? A Zezi kõo bʋʋm a yembr a sẽn wa n yeel tɩ: “Mam yeta yãmba tɩ sũ-noog bee Wẽnnaam malɛk rãmba sʋk woto me, yel-wẽna soab a yembr yam sã n tek t’a kos sugri.” (Luk 15:10) Tõnd me wilgda ratem sɩd-sɩd kãngã ne nebã. Woto yĩnga, d maanda d sẽn tõe fãa n na n yelg Rĩungã sɩd bõn-buud zĩig fãa. Koɛɛg Soaba 11:6 goamã tõe n tɩ loee ne tõnd tʋʋmdã. Biiblã sagenda tõnd woto be: “Bʋd f bõn-buud yibeoogo, la ra bas f nus tɩ yɩ zaalem zaabr ye. Tɩ bõe, fo ka mi a yembre walla a to sã n na n tõogame, walla a yiiba fãa sã n na n yɩɩ sõama ye.” Sɩda, ned a yembr sẽn sak sɩdã zugu, tõe tɩ neb kobs bɩ tusa meng n zãgsd-a. La wala malɛgsã, d kɩdemdame, baa yaa “yel-wẽna soab a yembr” n sak fãagr koɛɛgã.
11. Hal sẽn ta zĩ-bʋg la sɛb nins sẽn tik Biiblã zugã rɩk-n-tʋm tõe n wom biisi?
11 Yɛl wʋsg n tɩ loe ne koe-noogã moonego. Bũmb a ye sẽn sõngd wʋsg tʋʋm-kãngã pʋgẽ yaa sɛbã sẽn tik Biiblã zug b sẽn maand t’a Zeova Kaset rãmbã nong n tʋmd ne wã. Zĩis kẽer wɛɛngẽ, seb-kãensã me yaa wa bõn-buud b sẽn yelg zĩig fãa. Tõnd pa mi b sẽn na n womẽ biis ye. Wakat ninga sebr tõe n toeema nus tɩ ned yaool n karm-a. A Zezi ne malɛgsã tõeeme meng n wilg yɛlã sor zĩis kẽer pʋsẽ n kɩt tɩ yɩ woto, pʋ-peelem dãmbã nafr yĩnga. Ges-y makr a wãn sẽn wilgd a Zeova sẽn tõe n tʋm to-to ne manesem b sẽn pa gũud tɩ womd biis wʋsg n tũnug ne sebr b sẽn bas ne nebã.
Sɩd Wẽnnaamã tʋʋmde
12. Wãn-wãn la seb-kʋdr yɩ sabab tɩ b sõng zak a yembr neb tɩ b wa bãng a Zeova?
12 Yʋʋmd 1953, a Robert, a Lila la b kambã yii galʋ-tẽn-bedrẽ n kẽng weoog ro-kʋdrẽ sẽn pa sõma Pensilvani sẽn be Etazĩni wã. B sẽn yik n kẽng be wã poor bilfu, a Robert dɩka sard n na n me ko-soalsg ɛskalie rãmbã sẽn be roog pʋgẽ wã tẽngre. A sẽn lags raad a wãn poore, a mikame tɩ lalgã poore, yõensã ra bĩnga sɛb-pedsã, tɩ-biis pag-vɩɩdo, la sagd a taaba. Yaa wã fãa pʋgẽ la L’Âge d’Or sebr a yembr da be. Sẽn yɩɩd fãa, gom-zug sẽn tɩ loe ne kambã wubrã neka a Robert ratem. Sor-wilgr ning sẽn tik Biiblã zug sẽn yaa vẽenegã sẽn be seb-kãngã pʋgẽ wã yɩ-a-la noog hal t’a yeel a Lila tɩ b na n tɩ naaga “L’Âge d’Or tũudmã.” Semen a wãn pʋgẽ bala, a Zeova Kaset rãmbã waa n wẽe sallem b yirã, la a Robert yeel-b lame tɩ yẽ zakã rãmb rata “L’Âge d’Or tũudmã” bala. Tɩ Kaset rãmbã wilg tɩ L’Âge d’Or tara gom-zu-paall masã sẽn yaa Réveillez-vous! A Robert ne a Lila sɩnga Biiblã zãmsg wakat fãa ne Kaset rãmbã, la b wa n deega lisgu. Bãmb me bʋda sɩdã bõn-buud b kambã nengẽ n kẽeb wʋsgo. Rũndã-rũndã, sẽn yɩɩd zag-kãng neb 20, a Robert la a Lila kamb a yopoe wã fãa sẽn be sʋka, n deeg lisg n lebg Wẽnnaam a Zeova sõgen dãmba.
13. Bõe n tus pag ne a sɩd Porto Riko tɩ b bɩɩs ratem ne Biiblã?
13 Yʋʋm 40 sẽn looge, a William ne a pag a Ada sẽn yit Porto Riko wã ra pa tar datem ne Biiblã zãmsg ye. A Zeova Kaset rãmbã sã n wẽ sallem b zakã noor fãa, b maanda wa b pa be yir ye. Daar a yembre, a William da kẽnga bãens-raagẽ n na n tɩ ra teoog n maneg bũmb roogẽ wã. A sẽn da wa n loogdẽ wã, a yãa sebr sẽn yaa kẽeg-kẽeg la rõod-rõod sẽn be sagdã kõnteneer sẽn yaa yaleng pʋgẽ. Ra yaa sebre (Religion), a Zeova Kaset rãmbã sẽn yiis yʋʋmd 1940. A William rɩka sebrã n kuli, la a sẽn karem n yã tɩ ziri la sɩd tũudmã pa yembrã sidga a yĩnga. A Zeova Kaset rãmbã sẽn wẽ sallem dẽ poorã, a William la a Ada kelga b koɛɛgã ne sũ-noog n sɩng Biiblã zãmsg ne-ba. Kiis a wãn poore, b reega lisg Tẽn-tẽns Tigis-kãsengẽ sẽn zĩnd yʋʋmd 1958, t’a gom-zugã yaa: Wẽnnaam daabã. Rẽ tɛka, b sõnga sẽn yɩɩd neb 50 tɩ b lebg tõnd saam-biis kiris-nedemdã pʋgẽ.
14. Wala b sẽn vɩɩmd n yã wã sẽn wilgã, bõe la tõnd sɛbã sẽn tik Biiblã zugã tõe n maane?
14 A Karl da tara yʋʋm 11 bala, la a ra tiisda neb n wʋsda. Sã n yaa ne yẽ, wakat fãa a kẽeda zu-loees pʋgẽ. A ba wã sẽn yit Alemayn n yaa koe-moond Metodist rãmbã nengẽ wã zãms-a lame tɩ b ra yõogda nin-wẽnsã ãnfɛɛr bugum pʋgẽ b kũumã poore. Woto, a Karl da yɛɛsda ãnfɛɛr wʋsgo. Daar a yembre, yʋʋmd 1917, a Karl yãa seb-pɛdg sorã zug n dɩke. A sẽn karem-a wã, tao-tao t’a yamã tika sʋk-kãngã zugu: “Ãnfɛɛr yaa bõe?” Seb-pɛdgã ra yaa booll b sẽn maan tɩ nebã wa kelg sõsg ãnfɛɛrã zugu, Biiblã Zãmsdb b sẽn boond masã t’a Zeova Kaset rãmbã sẽn sigli. Sẽn na maan yʋʋmd a yembr poore, b sẽn zãms Biiblã naoor a wãn poore, a Karl deega lisgu, n lebg Biibl Zãmsa. Yʋʋmd 1925, b bool-a lame t’a wa tʋm a Zeova Kaset rãmbã dũni gill tʋʋmdã yẽgrẽ, la yaa be la a ket n sõgenda. Ned sẽn dɩk kiris-neb tʋʋmã n maan a nug tʋʋmd sẽn yɩɩd yʋʋm pis-nii sɩnga ne seb-gɩrg sẽn dɩg sor zugu.
15. Bõe la a Zeova tõe n maane, a sã n ges tɩ zemsame?
15 Sɩda, ninsaal pa tar tõog n na n bãng malɛgsã sã n kẽesda b toog vẽeneg yel-kãensã pʋsẽ, la sã n yaa woto me hal sẽn ta zĩ-bʋg ye. La d pa segd n tol n maan sãmb-sãmb t’a Zezi ne malɛgsã tʋmd n teenda moonegã tʋʋmde, la t’a Zeova tõe n wilga yɛlã sore, a sã n ges tɩ zemsame ye. Yel-kãensã b sẽn vɩɩmdã la bãmb wʋsg a taab wilgdame tɩ tõnd sɛbã tõe n maana neere, b sã n wa kẽ ned nugẽ.
B bobla tõnd arzɛka
16. Bõe la d tõe n zãms ne goam nins sẽn be 2 Korẽnt dãmba 4:7, (NW ) pʋgẽ wã?
16 Tʋm-tʋmd a Poll goma “arzɛk . . . yagd laas pʋsẽ” yelle. Arzɛk kãng yaa tʋʋmd ning Wẽnnaam sẽn kõ-d tɩ d moona, la yagd laasã yaa ninsaalb nins a Zeova sẽn bobl arzɛk kãngã wã. Sẽn mik tɩ ninsaalb kãensã pa zems zãng la b pãn-tõogã tara koakã yĩnga, a Poll kẽnga taoor n yeel tɩ b sẽn kõ-b tʋʋm kãngã wã kɩtame tɩ “pãng ning sẽn yɩɩd pãn-zaalgã yɩ Wẽnnaam dẽnda la ka sẽn yit-a tõnd mensẽ wã ye.” (2 Korẽnt dãmba 4:7, NW ) N-yẽe, d tõe n teega a Zeova t’a kõ-d pãng ning d sẽn datã, n paam pãng n tʋm tʋʋmd ning d sẽn tarã.
17. Bõe la d na n sege, d sã n wa bʋt Rĩungã sɩdã bõn-buudu, la baa ne rẽ bõe yĩng tɩ d segd n tall yam-sõngo?
17 Naoor wʋsgo rɩlla d modg d mensã hal wʋsgo. Zĩis kẽer mooneg tõeeme n pa nana ye. Zĩis n be tɩ nebã wʋsg sẽn yɩɩd wõnd b tara yam-kaalg tɩ looge, n kis koɛɛgã menga. D tõe n modga wʋsg bab-kãens pʋsẽ wã tɩ wõnd pa yãkd neng ye. La modgr zɩ n loog noore, a sã n sɩd bee yõod wʋsg woto ye. Tẽeg-y tɩ bõn-buudã y sẽn bʋtã tõe n kõo nebã sũ-noog masã la vɩɩm sẽn pa sat beoog-daare. Yɩɩl Sõamyã 126:6 goamã pidsa naoor wʋsgo: “Ned ninga sẽn zãad bʋd-gẽbga n yit n kẽnd ne yãbrã, a na n leb n waa ne sũ-noog yɩɩla n tʋk a ka-kila.”
18. Wãn-wãn la d tõe n gũus ne d ministɛɛrã, la bõe yĩng tɩ d segd n maan woto?
18 Bɩ d tũnug ne sor fãa sẽn kõ tɩ zems n bʋd Rĩungã sɩd bõn-buud wʋsgo. Bɩ d ra tol n yĩm tɩ baa sã n yaa tõnd n bʋt la d zãgsd bõn-buudã, ya a Zeova n kɩtd tɩ bɩtẽ ye. (1 Korẽnt dãmba 3:6, 7) La wala a Zezi la malɛgsã sẽn tʋmd b tʋʋmdã, a Zeova gũudame tɩ tõnd me tʋm d ministɛɛrã tʋʋmd zãnga. (2 Tɩmote 4:5) Bɩ d maan gũusg wakat fãa ne d zãmsgã, d manesmã, la ne d yẽesmã ministɛɛrã pʋgẽ. Bõe yĩnga? A Poll leokdame: “Yaa woto la fo na n fãag f menga la neb nins sẽn kelgd foomã.”—1 Tɩmote 4:16.
Bõe la d zãms-yã
• Wãn-wãn la d bʋdbã womd bi-sõma?
• Wãn-wãn la a Zezi Kirist la malɛgsã kẽesd b toog Evãnzillã mooneg tʋʋmdẽ rũndã-rũndã?
• Bõe yĩng tɩ d segd n yɩ neb sẽn bʋt Rĩungã sɩd wʋsgo?
• D sã n wa segd yam-kaalg bɩ kisgr d ministɛɛrã pʋgẽ, bõe n segd n tus tõnd tɩ d ket n kẽngd taoore?
[Zãmsgã sogsgã]
[Foto, seb-neng 27]
Wala pĩnd Israɛll koaadbã, rũndã-rũndã kiris-nebã yelgda Rĩungã sɩd wʋsgo
[Foto rãmba, seb-neng 28, 29]
A Zeova Kaset rãmbã maanda sɛb toɛ-toɛ wʋsg sẽn tik Biiblã zug buud-goam 340 pʋgẽ n pʋɩta