Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Biibl kareng sẽn be nafr la yamleoogo

Biibl kareng sẽn be nafr la yamleoogo

Biibl kareng sẽn be nafr la yamleoogo

“Fo segd n . . . karem-a-la wĩndg la yʋngo.”—ZOZUE 1:8, NW.

1. Sɛb kareng tara nafa kẽer bʋse, la sẽn yɩɩd fãa Biiblã kareng wɛɛngẽ?

SƐB sẽn yaa sõma kareng yaa bũmb sẽn be nafre. Fãrens politisiẽ sẽn yaa filozof a Montesquieu (Charles-Louis de Secondat) gʋlsa woto: “Sã n yaa ne maam, wakat fãa, zãmsgã yɩɩ mam vɩɩmã pʋgẽ yaamsã tɩɩm sẽn yaa sõma n yɩɩda. Yel-beed zɩ n wa mam zug tɩ lɛɛr a yembr kareng pa yiis-a ye.” Woto yaa sɩd n tɩ yɩɩd fãa ne Biiblã karengo. Yɩɩl gʋlsdã vʋʋsem sõng sẽn vẽnegã gʋlsa woto: “Zusoaba tõog zemsa zãnga, a lebgda sũuri. Zusoaba kaset yaa sɩda n ka viigdẽ ye. A kõta zɩɩlem soab yam. Zusoaba noor yaa tɩrga, a kõta sũ-noogo.”—Yɩɩl Sõamyã 19:8, 9.

2. Bõe yĩng t’a Zeova kogl Biiblã yʋʋm kob-gĩnã pʋsẽ, la bõe la a rat t’a nin-buiidã maan ne-a?

2 Wẽnnaam a Zeova sẽn yaa Biiblã Soabã kogl-a-la yʋʋm kob-gĩnã pʋsẽ t’a põs kɩɩs-toos sẽn yit bɛɛb nengẽ, tũudum bɛɛb la neb sẽn pa tũudum bɛɛb nengẽ. Sẽn mik t’a ratame tɩ “neb buud fãa paam fãagr la b wa paam sɩda bãngr sẽn yaa takɩ wã” yĩnga, a kɩtame t’a Gomdã tõe n ta ãdem-biisã fãa. (1 Tɩmote 2:4, NW ) B magame n ges tɩ yaa sẽn zems tẽngã neb 80 koabg zug n tõe n paam-a buud-goam 100 pʋgẽ. Biiblã tõr bee buud-goam 370 pʋsẽ, la Gʋlsg Sõamyã babs la b tõe n karem buud-goam 1 860 pʋsẽ. A Zeova ratame t’a nin-buiidã karem a Gomdã. A ningda a sõgen dãmb nins sẽn nong a Gomdã barka, n-yẽe, neb nins sẽn karemd-a daar fãa wã.—Yɩɩl Sõamyã 1:1, 2.

Yel-gɛtbã segd n karma Biiblã

3, 4. Bõe la a Zeova ra baood tɩ Israɛll rĩm dãmbã maane, la b sẽn da baood tɩ b maana bʋʋm bʋs n pak kẽem dãmb nins sẽn yaa kiris-nebã me rũndã-rũndã?

3 A sẽn deng n gomd wakat ning Israɛll buudã sẽn da na n wa paam rĩm sẽn yaa ninsaalã yelle, a Zeova yeelame: “Yẽ sã n deeg naamã, bɩ y kɩt tɩ Levi ned sẽn yaa maan-kʋʋd gʋls tõodã n kõ-a. Bɩ a bĩng sebra a nengẽ n karemd-a daar fãa a yõor tɛka n zãms Zusoab a [“Zeova,” NW ] Wẽnnaam zoeese la a sak tõoda goama fãa la a maan rog-n-mika fãa. Yaa woto la yẽ ka na n wuk a meng ne a saam-biisã n bʋdg n bas tõ-kãensa ye.”—Tõodo 17:18-20.

4 Ges-y bʋʋm nins sẽn kɩt t’a Zeova bao tɩ Israɛll beoog-daar rĩm dãmbã fãa karem Wẽnnaam tõogã daar fãa wã. 1) Ra yaa sẽn na yɩl “n zãms Zusoab a [“Zeova,” NW ] Wẽnnaam zoeese la a sak tõoda goama fãa la a maan rog-n-mika fãa”; 2) “n [da] wuk a meng ne a saam-biisã”; 3) “n [da] bʋdg n bas tõ-kãensa ye.” Rũndã-rũndã, kiris-neb nins sẽn yaa yel-gɛtbã pa segd n zoe a Zeova, n sak a tõodã, n gũusd n da wukd b mens ne b saam-biisã, la b gũus n da bʋdg n bas a Zeova noyã sɩda? Sɩd-sɩda, Biiblã kareng daar fãa tara yõod ne-b wa a sẽn da tar yõod ne Israɛll rĩm dãmbã.

5. Sẽn pa kaoos pʋgẽ bõe la Siglgã zug Sull gʋls n tool Tʋʋm-wilã Sul neb Biiblã kareng wɛɛngẽ, la bõe yĩng tɩ yaa sõma tɩ kẽem dãmb nins fãa sẽn yaa kiris-nebã tũ sagl-kãngã?

5 Rũndã-rũndã, kiris-neb nins sẽn yaa kẽem dãmbã tara tʋʋm wʋsgo, tɩ kɩt tɩ Biiblã kareng daar fãa pa nana ye. Wala makre, a Zeova Kaset rãmbã Siglg zug Sull neb la Tʋʋm-wilã Sul neb sẽn be dũniyã gill zugã yaa roap sẽn tar tʋʋm wʋsgo. La sẽn pa kaoos pʋgẽ, lɛtr la Siglgã zug Sull tool Tʋʋm-wilã Sul neb n wilg vẽeneg tɩ b segd n karma Biiblã daar fãa la b tall zãmsg minung sẽn yaa sõma. Lɛtrã wilgame tɩ rẽ na n paasa d nonglmã ne a Zeova la ne sɩdã, la a “na n sõnga tõnd tɩ d tall d tẽebã, d sũ-noogã, la d nang-pãngã hal tɩ saabã sẽn be ziirã ta.” A Zeova Kaset rãmbã tigims kẽem dãmb fãa segd n tʋlg n maana woto. Biiblã kareng daar fãa na n sõng-b lame tɩ b “tʋm ne yam.” (Zozue 1:7, 8, NW ) Sẽn yɩɩd fãa, sã n yaa ne bãmba, Biiblã kareng bee “bark zãmsg yĩnga, la tɩ wilg ned a kongre, la saglg yĩnga, la tɩ zãms tɩrlem.”—2 Tɩmote 3:16.

Biiblã kareng yaa tɩlae ne kom-bɩɩs la nin-kẽemba

6. Bõe yĩng t’a Zozue zẽk a koɛɛg n karem a Zeova tõogã goam Israɛll bu-rãmbã ne bu-zẽms nebã sẽn tigma taoore?

6 Tẽn-kʋdem wẽndẽ wã, Gʋlsg Sõamyã sɛb b sẽn lebg ra kae tɩ f tõe n paam n karem f toor ye, rẽ n so tɩ Biiblã kareng ra maand kʋʋng sẽn tigim taoore. A Zeova sẽn da kɩt tɩ Israɛll tõog Ai galʋ-tẽngã poore, a Zozue tigma Israɛll bu-rãmbã Eball tãngã ne Gerizim tãngã taoore. Rẽ poore kɩbarã yeta tõnd woto: “A Zozue karma tõoga goama fãa, kãab nooda ne kãab beedã. Yaa bũmb nins fãa sẽn gʋls tõoga sebr pʋgẽ wã. Bũmb nins a Moiiz sẽn da yeela gomd ba a ye ka kell t’a Zozue ka karem-a Israɛll dãmba ne b pagba la b kamba la bu-zẽms nins sẽn tũ bãmb n wa wã taoor ye.” (Zozue 8:34, 35) Kom-bɩɩs la nin-kẽemba, sẽn ya-b buudã neb bɩ sãamb ra segd n ninga manesem ning sẽn na n kɩt tɩ b paam a Zeova barkã b yamẽ wã la b sũyẽ wã sõma-sõma. La b maan woto me ne manesem ning sẽn na n kɩt tɩ b kong a lohormã. Biiblã kareng wakat fãa na n sɩd sõnga tõnd zĩ-kãng wɛɛngẽ.

7, 8. a) Ãnd n yaa wa “bu-zẽms” neb rũndã-rũndã, la bõe yĩng tɩ b segd n karem Biiblã daar fãa? b) Ne manesem bʋs la “kamb” nins sẽn be a Zeova nin-buiidã sʋkã tõe n tũ a Zezi makre?

7 Rũndã-rũndã, a Zeova Kaset rãmb milyõ rãmb yaa wa “bu-zẽms” neb tẽebã wɛɛngẽ. Pĩndã, b ra vɩɩ wa dũniyã neba, la b toeema b vɩɩmã. (Efɛɛz rãmba 4:22-24; Kolos rãmba 3:7, 8) Wakat fãa b segd n tẽega a Zeova noyã sẽn tɩ loe ne sõma la wẽngã. (Amos 5:14, 15) Wẽnnaam Gomdã kareng daar fãa sõngd-b lame tɩ b maan woto.—Hebre dãmba 4:12; Zak 1:25.

8 “Kamb” wʋsg n be a Zeova nin-buiidã sʋka, tɩ b roagdbã zãms-b a Zeova noyã, la bãmb mensã n segd n kɩs sɩd t’a raabã yaa tɩrga. (Rom dãmba 12:1, 2) Wãn to la b tõe n sɩd kɩs sɩd woto? Israɛlle, b ra kõo maan-kʋʋdbã la kãsem dãmbã noor woto: “Bɩ y karem tõoda fãa Israɛll neba nifẽ tɩ b wʋm. Bɩ y tigim neba fãa, raopa ne pagba la kamba ne sãamb nins sẽn be y tẽnsa pʋsẽ wã tɩ b wʋm, la b zãms Zusoab a Wẽnnaam zoeese n gũus b mense n sak tõoda goama fãa, tɩ bãmb kamb nins sẽn ka mi tõoda me tõe n wʋm n zãms Zusoab a Wẽnnaam zoees[e].” (Tõodo 31:11-13) A Zezi sẽn da vɩ Tõogã wakat n da tar yʋʋm 12 balã wilga ratem kãseng ne a Ba wã tõod võor-wʋmbo. (Luk 2:41-49) Kaoosg poore, a ra minim n kelgdame la a karemd Gʋlsg Sõamyã sɩnagoogẽ wã. (Luk 4:16; Tʋʋma 15:21) Rũndã-rũndã, kambã na maan neer n tũ a Zezi makrã n karem Wẽnnaam Gomdã daar fãa la b kẽng tigiss nins b sẽn karemdẽ Biiblã la b zãmsd-a wã n da vaal ye.

Biiblã kareng yaa pipi bũmbu

9. a) Bõe yĩng tɩ d segd n tũus d karengã? b) Bõe la zʋrnall kãngã sɩngd yeel sɛb nins sẽn sõngd tɩ b zãms Biiblã wɛɛngẽ?

9 Rĩm sẽn tar yam a Salomo gʋlsa woto: “Gũus f meng ne bõn-kãense. Sɛb gʋlsg yaa wʋsgo, la a ka tar tɛk ye. La [b] zãmsg wʋsg yɛɛda neba.” (Koɛɛg Soaba 12:12) Ned tõe n paasame tɩ sɛb wʋsg b sẽn yiis rũndã-rũndã kareng pa yɛɛd ned bal ye, la vẽenega, a yaa yell n kõ ned yam. Dẽ tara yõod tɩ d tũus d karengã. Tõnd Biibl zãmsgã sɛb kareng toor sẽn ka be, d segd n karma Biiblã menga. Zʋrnall kãngã sɩngdã gʋlsa a karemdbã woto: “Ra tol-y n yĩm tɩ yaa Biiblã la tõnd Yẽbgre, la tɩ baa sõngr teed nins Wẽnnaam sẽn kõ tõndã sẽn yaa to-to, b yaa ‘sõngr teedo,’ b pa ledgd Biiblã ye.” * Woto yĩnga, baa d sẽn pa basd sɛb nins sẽn tik Biiblã zug karengã d segd n karemda Biiblã menga.

10. Wãn-wãn la “kɩs-sɩd la gũusd yambã” gom n tadg Biiblã kareng yõod zugu?

10 B sẽn mi ratem kãnga wã kɩtame tɩ sẽn na maan yʋʋm wʋsg masã, “kɩs-sɩd la gũusd yambã” maan geelg-n-tʋm Biiblã kareng yĩnga, tɩ yaa Teokartik Ministɛɛr Lekollã sõsg a yembr tiging fãa pʋgẽ. (Matɩe 24:45, NW ) Biiblã kareng geelg-n-tʋm sẽn be masã wã kɩtdame tɩ d karem Biiblã n sa sẽn zems yʋʋm a yopoe pʋgẽ. Geelg-n-tʋm paalg kãngã bee nafr ne neba fãa, sẽn yɩɩd fãa ne nin-paalsã sẽn zɩ n karem Biiblã zãngã. Neb nins sẽn kẽngd Wats Tawa Biiblã Lekollẽ Gilead n na n yɩ misioneer dãmbã, la Ministɛɛrã Formasiõ Lekoll karen-biisi, ne Betɛllã zak nin-paalsã segd n karma Biiblã n sa yʋʋm yend pʋgẽ. Baa yãmb sẽn tũud geelg-n-tʋm ningã sẽn yaa to-to fãa, yɩlẽ tɩ tõnd ned kam fãa bɩ d zakã tõr tũ geelg-n-tʋm kãngã, rẽnda d rɩk Biiblã kareng t’a yɩ d pipi bũmbu.

Bõe la yãmb sẽn minim n karemd to-to wã wilgda?

11. Wãn-wãn la d segd n dɩlg d mens ne a Zeova goamã daar fãa, la bõe yĩnga?

11 Sã n yaa toog ne yãmb tɩ y ket n tũud Biibl kareng geelg-n-tʋmã, zemsame tɩ y sʋk y meng woto: ‘Pãn-tusd-bʋg la mam sẽn minim n karemd to-to wã la televiziõ wã mam sẽn minim n getẽ wã tar mam zugu, sã n yaa ne a Zeova Gomdã kareng wɛɛngẽ?’ Tẽeg-y a Moiiz sẽn gʋls bũmb ning t’a Zezi togs n yɩlem a sẽn yeel tɩ: “Ninsaal ka na n vɩ ne rɩɩb bal ye, la yaa ne goam nins sẽn yit Wẽnnaam noorẽ wã.” (Matɩe 4:4; Tõodo 8:3) Wa tõnd sẽn segd n dɩ daar fãa d vɩɩmã pʋgẽ n zã d yĩngã, woto me, d segd n zãmsa a Zeova tagsa wã daar fãa sẽn na yɩl n tall d tẽebã. D tõe n bãnga Wẽnnaam tagsa wã daar fãa, d sã n karemd Gʋlsg Sõamyã.

12, 13. a) Wãn-wãn la tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr bilg nonglem ning tõnd sẽn segd n tall ne Wẽnnaam Gomdã? b) Wãn-wãn la a Poll rɩk makr ne bĩisim ne manesem sẽn yaa toor ne a Pɩɛɛre?

12 Tõnd sã n pa get Biiblã ‘wala ninsaal koɛɛga, la yaa wala Wẽnnaam koɛɛga,’ d na n dat n karem-a-la wala bipɛɛlg sẽn dat a ma bĩisim wʋsg to-to wã. (1 Tesalonik rãmba 2:13) Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr maana mak-kãngã n gʋls tɩ: “A wa kom-peelse, bɩ y nong Wẽnnaam koɛɛga sẽn wẽnd wa bĩisim sẽn ka pulã, t’a bɩɩs yãmb y fãagra yĩnga. Tɩ bõe, yãmb lemba Zusoabã n bãng b noom.” (1 Pɩɛɛr 2:2, 3) Tõnd sã n sɩd lemba d toor n bãng ‘Zusoaba noom,’ d na n nonga Biiblã karengo.

13 Yaa d bãng tɩ zĩ-kãngã wã, a Pɩɛɛr dɩka makr ne bĩisim, tɩ yaa toor ne tʋm-tʋmd a Poll makrã. Bĩisim seka bi-pɛɛlg rɩlgr sõma. A Pɩɛɛr bilgrã wilgdame tɩ Wẽnnaam Gomdã tara tõnd sẽn data fãa sẽn na yɩl n ‘bɩ fãagra yĩnga.’ La a Poll tũnuga ne bĩisim n na n wilg minim yoog rɩɩbã wɛɛngẽ neb kẽer sẽn yet tɩ b bɩɩ tẽebã wɛɛngẽ wã sẽn tare. A Poll lɛtr ning a sẽn taas Hebre kiris-nebã pʋgẽ, a gʋlsa woto: “Yãmb da tog n yɩɩ karen-saam dãmb hal daar zãra, la yãmb ket n datame tɩ ned zãms yãmb Wẽnnaam koɛɛg ninga yãmb sẽn sɩng n zãms pĩndã. La yãmb lebga wa neb sẽn dat bĩisim la ka rɩɩb sẽn yaa taok ye. La ned ninga fãa sẽn yũud bĩisim, a ka mi tɩrlem koɛɛg võor ye; tɩ bõe, yẽ yaa bi-bilfu. La rɩɩb sẽn yaa taok yaa neb nins sẽn bɩ la sẽn mi [“ne rɩk-n-tʋmã maasem, sẽn paam tɩ b yam-welgrã tõod paam zãmsgo, sẽn na yɩl n bãng,” NW ] sõama ne wẽng n baka yĩnga.” (Hebre dãmba 5:12-14) Biiblã kareng neer tõe n sõnga wʋsg tɩ d paas d yam-welgrã tõodã la a paas tõnd tʋlsmã ne tẽebã yɛla.

Biiblã kareng sẽn maand to-to

14, 15. a) Zu-no-bʋg la Biiblã Soab rat n kõ tõndo? b) Wãn-wãn la d tõe n dɩ Wẽnnaam yamã nafre? (Kõ-y makre.)

14 Biibl kareng sẽn be nafr n yɩɩdã pa sɩngd ne kareng ye, a sɩngda ne pʋʋsgo. Pʋʋsg yaa zu-no-kãsenga. Yaa wa y sẽn na n sɩng sebr vaeesg gom-zug sẽn tagem zĩigẽ, n bool sebrã soab t’a wa sõng-y tɩ y wʋm y sẽn da rat n karm-a võore. Ad woto sɩd tõe n yɩ nafr menga! Biiblã Soab sẽn ya a Zeova wã rat n kõo tõnd zu-no-kãngã. Yʋʋm kob-yendẽ siglgã zug sull ned a yembr gʋlsa a saam-biis woto: “Ned sã n be yãmb sʋk t’a yam paoodẽ, bɩ a kos Wẽnnaam sẽn kõt neba fãa ne yamleoog n ka lengdẽ wã, la a na paam. La bɩ a kos ne tẽebo la a ra sãmb ye.” (Zak 1:5, 6) Rũndã-rũndã Siglgã zug Sull sagenda tõnd wakat fãa tɩ d pʋʋs la d yaool n karem Biiblã.

15 Yam yaa bãngrã rɩk-n-tʋm tɩ zemse. Woto yĩnga, nand tɩ y lak y Biiblã, bɩ y kos a Zeova t’a sõng-y tɩ y karengã wakat bɩ y bãng tagsa nins y sẽn segd n tũ y mengã vɩɩm pʋgẽ wã. Rɩk-y bõn-paals nins y sẽn zãmsdã n tɩ lagem ne y sẽn bãng pĩndã. Maan-y tɩ b zems ne ‘goam sõama wã mamsg’ y sẽn wa n bãngã. (2 Tɩmote 1:13) Tags-y a Zeova pĩnd wẽndẽ sõgen dãmbã vɩɩm yɛl kẽere, la y sʋk y meng n gese, wãn-wãn la y ra na n maan yɛl sẽn wõnd woto pʋsẽ.—Sɩngre 39:7-9; Daniɛll 3:3-6, 16-18; Tʋʋma 4:18-20.

16. Sagl-bʋs sẽn zems la b kõ sẽn na yɩl tɩ d Biibl karengã tall nafr la yõod n paase?

16 Ra karem-y sẽn na yɩl n tũ geelg-n-tʋm bal ye. Rɩk-y y sẽk n karem sõma. Tags-y y sẽn karemdã zugu. Zĩig ning sã n nek y ratem, bɩ y ges zĩis nins b sẽn yet tɩ y tɩ gesã, sã n mikame tɩ y Biiblã tar-a lame. Zĩigã sã n ket n pa vẽenega, bɩ y ning bãnd n wa maan vaeesg n paas a zugu. Y sã n karemdẽ bɩ y ning verse nins y sẽn dat n tẽegã bãnde, wall y gʋls-ba. Y tõeeme me n ning y meng not rãmb la lebg-n-ges zĩis seb-nengã kɩrengẽ. Verse nins y sẽn tagsd tɩ y tõe n wa rat-b-la koe-moonegã la zãmsgã tʋʋmdẽ wã, bɩ y ning gom-bi-yẽgã bãnde, la y bao-b Biiblã goam ẽndɛgsẽ sẽn be y Biiblã ne farend yaoolem seb-nens pʋsẽ wã. *

Kɩt-y tɩ Biiblã kareng tall yamleoogo

17. Bõe yĩng tɩ Biiblã kareng segd n tall yamleoog ne-do?

17 Yɩɩl-gʋlsdã goma ned sẽn tar sũ-noogã yelle, n yeel tɩ “yẽ nonga Zusoaba tõogo n tagsd a yell wĩntoog ne yʋngo.” (Yɩɩl Sõamyã 1:2) Tõnd Biibl kareng daar fãa wã pa segd n yɩ tʋʋm toog ye, la a segd n talla yamleoogo. Manesem a yembr sẽn tõe t’a tall yamleoog yaa d sẽn na n mi bũmb nins d sẽn zãmsã yõodo. Rĩm sẽn tar yam a Salomo gʋlsame: “Ned sã n tar yam . . . a tara sũ-noogo. A yell yaa noogo, la laafɩ be a soɛyã fãa zutu. Yam yaa wa vɩɩm tɩɩg sẽn tar-a wã yĩnga. Ned sã n tar-a fãa, a tara sũ-noogo.” (Yelbũna 3:13, 17, 18) Modgr ning d sẽn segd n maan n paam yamã sɩd zemsame, bala a soayã yaa soay sẽn be yamleoogo, sẽn tar laafɩ, sũ-noogo, la sẽn na n baas ne vɩɩm.

18. Biiblã kareng toor sẽn ka be, bõe n yaa tɩlae, la bõe la d na n yã sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ?

18 N-yẽe, Biiblã kareng nafdame, a bee yamleoog me. La sekame bɩ? Dũni kiris-nedemdã egiliiz neb karemda Biiblã sẽn na maan yʋʋm kob-gĩna, “bãmb zãmsda daar fãa, la b ka tõe n bãng sɩd ye.” (2 Tɩmote 3:7) Sẽn na yɩl tɩ Biibl kareng wom biisi, d segd n maand-a lame la d tʋll n tũ bãngr ning d sẽn paamã d mengã vɩɩm pʋgẽ, la d rɩk-a n tʋm moonegã la zãmsgã tʋʋmd pʋgẽ. (Matɩe 24:14; 28:19, 20) Rẽ baoodame tɩ d modg la d tall zãmsg manesem sẽn yaa sõma. Rẽ me tõe n kõo sũ-noog la nafre, wala d sẽn na n yã sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ wã.

[Tẽngr note]

^ sull 9 Ges-y Les Témoins de Jéhovah: Prédicateurs du Royaume de Dieu, Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. sẽn yiisi, seb-neng 241.

^ sull 16 Ges-y yʋʋmd 1995, bõn-bɩʋʋng kiuug pipi daar Gũusg Gasgã, seb-neng 12, “Sagls sẽn na yɩl n paas y Biibl karengã sõmblem.”

Lebg-n-ges sʋgsgo

• Sagl-bʋs b sẽn kõ Israɛll rĩm dãmbã n pak yel-gɛtbã rũndã-rũndã, la bõe yĩnga?

• Rũndã-rũndã, ãnd n yaa wala “bu-zẽms” neb la “kamba,” la bõe yĩng tɩ b segd n karem Biiblã daar fãa?

• Ne manesem bʋs sẽn zems la “kɩs-sɩd la gũusd yambã” sõngd tõnd tɩ d karem Biiblã daar fãa?

• Wãn-wãn la d tõe n sɩd paam nafa la sũ-noog d Biibl karengã pʋgẽ?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng 18]

A Zezi ra minim n karemda Gʋlsg Sõamyã sɩnagoogã pʋgẽ

[Foto, seb-neng 19]

Sẽn yɩɩd fãa, kẽem dãmbã segd n karma Biiblã daar fãa