Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

A Zeova bʋ-kaoorã daar kolgame!

A Zeova bʋ-kaoorã daar kolgame!

A Zeova bʋ-kaoorã daar kolgame!

“[A Zeova, NW ] ra-kãsenga kolgame, a wata tao-tao wʋsgo.”—SOFONI 1:14.

1. Keoog-bʋg la Wẽnnaam tũnug ne a Sofoni n kõ?

WẼNNAAM A ZEOVA na n yika ka la bilf n zab ne nin-wẽnsã. Kelg-y-yã! Ad a keoogrã: “Mam na n sãama ninsaalba . . . Mam na n menesa ninsaalba dũniyã zugu.” (Sofoni 1:3) Soaal sẽn yaa Naab sẽn-ka-to a Zeova gom-kãensã ra ya a no-rɛɛs a Sofoni n togs-ba. Tõe t’a Sofoni ra yaa rĩm a Ezekɩas sẽn yɩ kɩs-sɩd soabã yagen-tʋb-rakẽega. Togsg kãngã b sẽn maan rĩm a Zozias wakatã ra pa koe-noog n kõ nin-wẽnsã sẽn da be Zida tẽngẽ wã ye.

2. Bõe yĩng t’a Zozias tʋʋmã pa gɩdg a Zeova bʋ-kaoorã daar waoongo?

2 Sãmbg sẽn ka be, a Sofoni sẽn togs bãngr-goamã kɩtame tɩ rĩm a Zozias bãng sõma n paas t’a segd n yɩlga Zida n yiis baleng sẽn yaa rẽgdã. La rĩmã sẽn yɩlg tẽngã n yiis ziri tũudmã a pa yiis wẽngã gill nin-buiidã sʋk ye. A leb n pa maan paasg a yaab raoogã sẽn yaa rĩm a Manase wã sẽn da ‘raag bʋʋm dãmb zɩɩm n pid Zerizalɛmã’ yel-wẽn yĩng ye. (2 Rĩm dãmba 24:3, 4; 2 Kɩbaya 34:3) Rẽ kɩtame t’a Zeova ra na n kao b bʋʋd tɩ tɩɩm kaẽ ye.

3. Wãn-wãn la d mi tɩ d tõe n põsa “a Zeova sũ-puugrã raare”?

3 La neb n da na n põs ra-kãng sẽn kõt rabeemã. Rẽ yĩng kɩtame tɩ Wẽnnaam no-rɛɛsã sagl woto: “La tɩ Zusoaba sũur nan ka yik tɩ b tãs yãmb ye. Tẽnga sik-m-mens rãmba fãa sẽn sakd Zusoaba tõodã, bao-y Zusoabã. La y bao tɩrlem ne sik-m-menga tɩ daar ninga, b na n lilla yãmb [a Zeova, NW ] sũ-puugra raare.” (Sofoni 2:2, 3) D sẽn saagd tɩ d na n põsa a Zeova bʋ-kaoorã daarã, bɩ d ning rẽ d yamẽ la d vaees a Sofoni sebrã sẽn be Biiblã pʋgẽ wã. B gʋlsa seb-kãng sẽn deng yʋʋmd 648 S.D.T.W., la a bee Wẽnnaam “no-rɛɛsdba goama” d fãa sẽn segd n kelg ne d sũyã fãa wã sʋka.—2 Pɩɛɛr 1:19.

A Zeova zẽka a nugu

4, 5. Wãn-wãn la Sofoni 1:1-3 pids nin-wẽnsã sẽn da be Zida wã zutu?

4 “A Zeova goamã” (NW ) a sẽn taas a Sofoni wã sɩngda ne keoogr a sẽn togs tɩ looge. Wẽnnaam yetame: “Mam na n sãama bũmb nins fãa sẽn be dũniyã zugã. Mam na n sãama ninsaalba ne rũmsa la bõn-yɩgdɩ wã ne zĩma sẽn be ko-kãsenga pʋgẽ wã fãa gilli. Mam na n luba nin-wẽnsã. Mam na n menesa ninsaalba dũniyã zugu. Mam yaa Zusoaba, yaa maam n yeele.”—Sofoni 1:1-3.

5 N-ye, a Zeova ra na n kɩtame tɩ wẽnemã sẽn da yaa wʋsg Zida tẽngã sa. La yaa ãnda la Wẽnnaam da na n tũnug ne n ‘sãam bũmb nins fãa sẽn be dũniyã zugã’? A Sofoni togsa a bãngr-goamã rĩm a Zozias naamã rɩɩb sɩngrẽ sẽn yɩ yʋʋmd 659 S.D.T.W. Rẽnd bãngr-gom-kãensã paama pidsgu, Babilon neba sẽn sãam Zida la a na-tẽngã sẽn yaa Zerizalɛmã yʋʋmd 607 S.D.T.W. Wakat kãnga, b ra ‘sãama’ nin-wẽnsã Zida.

6-8. Bõe la b reng n togs Sofoni 1:4-6 pʋgẽ, la wãn-wãn la bãngr-gomd kãngã pids pĩnd Zida wã zugu?

6 Sofoni 1:4-6 reng n togsa Wẽnnaam sẽn da na n zab ne ziri balemdbã woto: “Mam na n zẽka m nug n sɩbg Zida ne Zerizalɛm neba fãa. La m na n menesa a Baall neb nins sẽn ket zĩ-kãng pʋgẽ wã. Mam na n kɩtame tɩ maan-kʋʋdb nins fãa sẽn waoogd bõn-naandsa yʋy menem. Mam na n menesa neb nins sẽn wõgemded rot zut n waoogd wĩndga ne ãdsã la neb nins sẽn wõgemd n wẽend ne maam la b wẽend ne a Milkomã. Yaa neb nins sẽn bas maam n ka le baood maama.”

7 A Zeova ra yika zabr ne Zida la Zerizalɛm nebã. A ra rɩka sard kãn-kãe n na n kʋ neb nins sẽn balemd rogem wẽnnaam a Baall sẽn be Kana wã. Wẽnnaam dãmb toɛ-toɛ la b bool tɩ Baalle, bala b balemdbã ra tagsdame tɩ b soo zĩis takɩ la b tar pãng b zutu. Wala makre, Moaab nebã la Madiã nebã ra balemda Baall Peoor tãngã zugu. (Sõdbo 25:1, 3, 6) Zida fãa pʋgẽ, a Zeova ra na n sãama Baall maan-kʋʋdbã, n paas Levi maan-kʋʋdb nins sẽn pa kɩs-sɩd dãmbã sẽn kɩɩs Wẽnnaam tõogã n tall tũud-n-taar ne-bã.—Yikri 20:2, 3.

8 Wẽnnaam na n sãama neb nins me sẽn ‘yõogd tɩdar ãdsã yĩngã.’ Yaa vẽeneg tɩ yaa b sẽn bʋgd ãds gesg bagr la b balemd wĩntoogã yĩnga. (2 Rĩm dãmba 23:11; Zeremi 19:13; 32:29) Wẽnnaam sũurã ra na n yika ne neb nins me sẽn baood n na n kalem sɩd balengã ne ziri tũudmã n ‘wẽend ne a Zeova la ne a Milkomã.’ Tõe t’a Milkom da ya a Molɛk sẽn yaa Amon nebã wẽn-kãsengã yʋʋr a to. Kambã maand ra bee a Molɛk balengã pʋgẽ.—1 Rĩm dãmba 11:5; Zeremi 32:35.

Dũni kiris-nedemdã saab kolgame!

9. a) Dũni kiris-nedemdã tara taal ne bõe? b) Sẽn yaa lebend ne neb nins sẽn da pa tar kɩs-sɩd n be Zida wã, bõe la d segd n dɩk sard kãn-kãe n maane?

9 Woto fãa tẽegda tõnd sõma tɩ dũni kiris-nedemdã fõr n kẽe ziri balengã la ãds gesg bagrã pʋge. La a sẽn yɩ sabab tɩ neb milyõ rãmb yõy yãgs zab nins a tũudmã taoor dãmb sẽn teelã pʋsẽ wã sɩd yaa wẽng wʋsgo! Bɩ d ra tol n yɩ wa Zida neb nins sẽn pa tar kɩs-sɩdã sẽn ‘bas a Zeova tũubã’ (NW ) ye. B lebga toog kae rãmb la b bas n pa le baood a Zeova bɩ a sor-wilgrã ye. Sẽn yaa lebende, d tall d burkĩndã Wẽnnaam taoore.

10. Wãn to la y ra na n wilg Sofoni 1:7 võor bãngr-goamã wɛɛngẽ?

10 No-rɛɛsã goam nins sẽn pʋgdã paka Zida wẽng maandbã la rũndã-rũndã nin-wẽnsã. Sofoni 1:7 yetame: “Sĩnd [a Zeova, NW ] Wẽnnaam taoore. Tɩ bãmb daara watame. N-ye, Zusoaba seglame n na n maan maoongo. La bãmb welga neb nins bãmb sẽn boola toor b maoonga yĩnga.” Wõnda “neb nins bãmb sẽn boola” ra yaa Zida bɛɛbã sẽn yit Kalde wã. ‘Maoongã’ ra yaa Zida mengã, t’a na-tẽngã be sʋka. Woto, a Sofoni reng n togsame tɩ Wẽnnaam ra rat n sãama Zerizalɛm, la bãngr-gom-kãng me gomda dũni kiris-nedemdã sãoong yelle. Sɩda, Wẽnnaam bʋ-kaoorã sẽn kolg wʋsg rũndã-rũndã wã kɩtame tɩ dũniyã fãa segd n ‘sĩnd a Zeova sẽn yaa Naab sẽn-ka-to wã taoore.’ La b kelg a sẽn tũnugd ne ‘bãg-bilã’ sẽn ya a Zezi karen-biis sẽn zae ne vʋʋsem sõngã, la b tũud-n-taasã sẽn ya a ‘piis a taabã,’ n yet bũmb ningã. (Luk 12:32, NW; Zã 10:16) Sãoong n gũud neb nins sẽn pa na n kelge, n kɩɩsd Wẽnnaam Rĩungã naamã zutu.—Yɩɩl Sõamyã 2:1, 2.

Kaasg daar n na n wa ka la bilfu!

11. Sofoni 1:8-11 võor meng-mengã yaa bõe?

11 A Zeova daarã wɛɛngẽ, Sofoni 1:8-11 paasda woto: “‘M maoonga raare, m na n sɩbga nanambsa ne rĩma kamba la neb nins fãa sẽn yer fu-zẽmsã. Baraare, mam na n sɩbga neb nins fãa sẽn gãng rigno-koakã sẽn pid b soaala roog ne wẽng la zãmbã.’ Zusoaba yeelame: ‘Baraare, b na n wʋma neb kelems sẽn yit Zerizalɛm zĩm noora sẽnẽ. La wiisg sẽn yit sak a yiib soaba pʋgẽ la bʋr-kãseng sẽn yit tãens sẽnẽ. Teoog [“Maktɛs,” NW ] tẽng neba, wiis-y-yã! Toandba fãa ka le be ye. B menesa neb nins sẽn da makd wanzũri ne kilo wã.’”

12. Maana wãn tɩ neb kẽer ‘yer fu-zẽmse’?

12 Ya a Zeoyakaaze, a Zeoyakim la a Zeoyakẽ n da na n pʋg taab n ledg rĩm a Zozias. Rẽ poore, ra ya a Sedesias naamã wakat n da na n wa. Yaa wakat kãng la b sãam Zerizalɛm. Baa ne yel-beed a woto sẽn da be b taoorã, wõnda kẽer da baooda bu-yagsã lohorem n da ‘yer fu-zẽmse.’ Woto me, rũndã-rũndã, neb wʋsg wilgda vẽeneg ne manesem toɛ-toɛ tɩ b pa be a Zeova siglgã pʋgẽ ye. B sẽn wilgd tɩ b bee a Sʋɩtãan siglgã pʋgẽ wã yĩngã, b na n paama sɩbgre.

13. Wala sẽn zems ne a Sofoni bãngr-gomdã, bõe n da segd n maane, Babilon sẽn wa n zab ne Zerizalɛmã?

13 “Baraare,” sẽn yaa kolg-n-togs daar n kõ Zida wã yaa daar ning a Zeova sẽn na n wa pids a bʋ-kaoorã a bɛɛbã zutã. La a na n kɩtame tɩ wẽnemã sa, n wilg a yɩɩdmã. Babilon nebã sẽn da wa n na n zab ne Zerizalɛmã, kɛleng n da yi Zĩm Noorã sẽnẽ. Tõe tɩ ya a sẽn pẽ zĩmã raagã yĩng la b sẽn boond-a woto wã. (Nehemi 13:16) Babilon tãb-biisã ra na n kẽe sak ning b sẽn boond tɩ sak a yiib-n-soabã. La “bʋr-kãseng sẽn yit tãens sẽnẽ” wã tõe n yaa Kalde nebã sẽn kolgdã bʋrgo. Tõe tɩ Maktɛs ra bee Tiropoeõn longã zĩig ning sẽn zãntẽ wã. A neba ra na n ‘wiisame.’ Bõe yĩng tɩ b ra na n wiisi? Bala leebgã tʋʋma, tɩ “neb nins sẽn da makd wanzũri ne kilo wã” tʋʋmd be sʋkã, ra na n saa be.

14. Hal sẽn ta zĩ-bʋg la Wẽnnaam vaees neb nins sẽn yeel tɩ b ya a sõgen dãmbã?

14 Hal sẽn ta zĩ-bʋg la a Zeova ra na n fees neb nins sẽn yet ne noor bal tɩ b balemd-a lame wã? No-rɛɛsã kẽngda taoor woto: “Wakat kãnga, mam na n zãa fɩtl n gẽes Zerizalɛm. La mam na n sɩbga neb nins sẽn zĩ bãan wa rãam sẽn ka tok sõama wã. Bãmb tagsdame tɩ [a Zeova, NW ] ka na n maan neer bɩ wẽng ye. La b na n wa wʋka bãmb paoonga fãa la b sãam b yiyã. La baa bãmb sã n me roto, b ka na n zĩnd b pʋsẽ ye. Bãmb sã n sel viyn tɩɩse, b ka na n yũ b rãam ye.”—Sofoni 1:12, 13.

15. a) Bõe n da na n paam Zida maan-kʋʋdbã sẽn da yaa sɩdã kɩɩsdb n be Zerizalɛmã? b) Bõe n gũud rũndã-rũndã ziri tũudmã neba?

15 Zerizalɛm maan-kʋʋdb nins sẽn yaa wẽn-kɩɩsdbã ra rɩkda a Zeova balengã n naag ne ziri tũudmã. Baa b sã n da tẽed tɩ b tara bãane, Wẽnnaam da na n bao-b-la wala yaa ne fɩtl sẽn wita, sẽn na n kẽ tẽebã lik pʋgẽ b sẽn da soondẽ wã. Bãmb ned ba a ye da pa na n põs Wẽnnaam bʋ-kaoorã mooneg la a pidsg ye. Sɩdã-kɩɩsdb kãensã sẽn yaa sek-m-mens rãmbã ra zĩi sɩɩ wa rãam sẽn pa tok sõma. B ra pa rat tɩ b tiis-b ne mooneg sẽn wilgd tɩ Wẽnnaam na n kẽesa a toog ninsaalbã yɛlẽ ye. B yaool da pa na n põs Wẽnnaam bʋ-kaoorã ye. Rũndã-rũndã ziri tũudmã neba, tɩ dũni kiris-nedemdã neb be sʋka, la neb nins sẽn kɩɩs sɩdã n bas a Zeova balengã me pa na n põs ye. B kɩɩsame tɩ pa ‘yaoolem wakatã’ la woto, n yet b sũyẽ tɩ: “[A Zeova, NW ] ka na n maan neer bɩ wẽng ye.” La ad b sɩd tudg tudgr tɛkẽ!—2 Tɩmote 3:1-5; 2 Pɩɛɛr 3:3, 4, 10.

16. Bõe n da segd n wa, Wẽnnaam bʋ-kaoorã sẽn da paam pidsg Zida zugã, la rẽ bãngr segd n tusa tõnd tɩ d maan bõe?

16 B reng n togsa Zida sɩdã kɩɩsdb tɩ Babilon nebã ra na n zaea b arzɛgsã, n sãam b zagsã tɩ lebg raboodo, la b reeg b viyn pʋtã biisi. Arzɛk ra pa na n tall yõod Wẽnnaam bʋ-kaoorã pidsg Zida zugã wakat ye. Na n yɩɩ woto me, a Zeova bʋ-kaoorã daar sã n wa yɛl siglg kãngã zugu. Woto yĩng bɩ d ges yɛlã ne tẽeb nini, la d ‘bĩng paoong saasẽ’ n ket n ningd a Zeova sõgenegã pipi zĩigẽ d vɩɩmã pʋgẽ!—Matɩe 6:19-21, 33.

‘A Zeova ra-kãsengã kolgame’

17. Sã n yaa ne Sofoni 1:14-16, hal sẽn ta zĩ-bʋg la a Zeova bʋ-kaoorã daar kolg-yã?

17 A Zeova bʋ-kaoorã raar kolgr taa hal zĩ-bʋgo? Sã n yaa ne Sofoni 1:14-16, Wẽnnaam kõta bas-m-yam kãngã: “[A Zeova, NW ] ra-kãsenga kolgame, a wata tao-tao wʋsgo. Baraar koɛɛga na n yɩɩ toogo. Gãndaad na n kelma ne sũ-toogo. Baraar na n yɩɩ sũ-puugr daare, na n yɩɩ toog ne yel-pakr daare, la sãoong ne sabaab raare, la libsg ne lik bida raare, la sawat ne wulg raare. Na n yɩɩ raar tãb-biis sẽn na n peeb baorg la b kelem n zab ne neb sẽn be tẽns sẽn tar lals ne gãs-bɛd pʋsẽ.”

18. Bõe yĩng tɩ d pa segd n kʋmb n yeel t’a Zeova bʋ-kaoorã daar zãra wʋsgo?

18 B reng n togsa Zida maan-kʋʋdbã, a na-biisã la a nin-buiidã sẽn maand yel-wẽnã t’a “[Zeova, NW ] ra-kãsenga kolgame.” Ne Zida, ‘a Zeova daarã ra wata tao-tao wʋsgo.’ Woto me, tõnd wakatã, bɩ ned ba a yembr da tags t’a Zeova bʋ-kaoorã pidsg nin-wẽnsã zut na n kaoosame n yaool n wa ye. Sẽn yaa lebende, wa Wẽnnaam sẽn tʋm tao-tao Zida wã, yaa woto la a na n kɩt t’a bʋ-kaoorã daar ‘wa tao-tao wʋsgo.’ (Wilgri 16:14, 16) Ad sɩd na n yɩɩ wakat toog n kõ neb nins fãa sẽn pa kelgd a Zeova keoogrã a Kaset rãmbã sẽn kõte, la b pa sakd sɩd balengã!

19, 20. a) Wẽnnaam sũ-puugrã pidsg Zida la Zerizalɛm zutã yɛl kẽer la bʋse? b) Tũus-n-sãam ning sẽn wat yɛl siglg kãngã zugã wata ne sʋgs-bʋse?

19 Wẽnnaam sũurã sẽn wa n puug ne Zida la Zerizalɛmã, yɩɩ “toog ne yel-pakr daare.” Babilon pigdbã namsa Zida nebã wʋsgo, tɩ sũ-sãoongã b sẽn tall kũumã la sãoongã taoorã be rẽ sʋka. ‘Sãoong ne sabaab raar’ kãnga yɩɩ lika, sawat la lik bida raare, tõe tɩ pa yɩ makr wɛɛngẽ bal ye, la yɩɩ sɩd-sɩd me, bala bug-zõos la neb kʋʋb wʋsg zĩnda zĩig fãa. Yɩɩ ‘baorg peebg la kelems raare,’ la yɩɩ zaalem yĩng la b sẽn moon keoogrã.

20 Zerizalɛm gũudbã ra pa tõe n maan baa fɩ, Babilon sodaasã sẽn da lubd “lals ne gãs-bɛd[ã]” sasa ye. Woto me, dũni kãngã pãng zĩis pa na n tõog n maan baa fɩ Wẽnnaam yĩngr tãb-biisã taoor ye. Yĩngr tãb-biisã na n tũusa nin-wẽnsã n sãam. Y saagdame tɩ y na n põsame bɩ? Yãmb rɩka sard kãn-kãe n na n zĩnd a Zeova poorẽ, sẽn ‘gũud neb nins sẽn nong bãmbã, la sẽn na n sãam nin-wẽnsã’ bɩ?—Yɩɩl Sõamyã 145:20.

21, 22. Wãn-wãn la Sofoni 1:17, 18 na n pids tõnd wakatã?

21 Ad sɩd yaa bʋʋd sẽn kõt rabeem wʋsg la b sẽn deng n togs Sofoni 1:17, 18 pʋgẽ wã! Wẽnnaam a Zeova yeelame: “Mam na n kɩtame tɩ toog paam ninsaalb tɩ b kẽn wa zõense. Bãmb beega maam; woto yĩnga, bãmb zɩɩm na n daaga tẽng wa [tom, NW ], la b na n loba bãmb kũuma wa bĩndu. Bãmb wanzũri wã ne b sãnema ka na n tõog n fãag bãmb [a Zeova, NW ] sũ-puugra daar ye. La bãmb sũ-yikra bugum na n dɩɩ dũniyã fãa. Bãmb na n menesa dũniyã neba fãa gill wakat a ye pʋgẽ.”

22 Wala a sẽn maan to-to a Sofoni wakatã, ka la bilfu, a Zeova na n kɩtame tɩ yel-beed wa ‘neb nins fãa sẽn be dũniyã zug’ n zãgsd a keoogrã kelgr masã wã zutu. B sẽn beegd Wẽnnaamã yĩnga, b na n kẽna wa zoens sẽn pa tar b sẽn maandga, n pa tõe n paam fãagr ye. A Zeova bʋ-kaoorã daare, b zɩɩmã “na n daaga tẽng wa [tom, NW ],” wa bũmb sẽn ka yõodo. B baasgã sɩd na n yɩɩ yãnd menga, bala Wẽnnaam na n sãeega nin-wẽns kãensã sẽn be tẽngã zugã yĩnsã, b yãadã menga, “wa bĩndu.”

23. Baa ne wẽng maandbã sẽn pa na n põs a “Zeova sũ-puugrã daarã,” bõe saagr la a Sofoni bãngr-gomdã tara?

23 Ned ba a yembr pa tõe n fãag neb nins sẽn zabd ne a Zeova la ne a nin-buiidã ye. Wanzũri bɩ sãnem da pa tõe n fãag Zida wẽng maandbã ye. Woto me, arzɛgs b sẽn bĩngã la noor madgr kũunã pa na n kɩt tɩ b paam koglg bɩ põsb “a Zeova sũ-puugrã daar” ye. Daar-n-kãng na n waa dũni kiris-nedemdã la yɛl siglg wẽng kãngã sẽn ketã zugu. Yaoolem da-kãseng kãng sasa, Wẽnnaam yẽesmã bugum na n dɩɩ ‘dũniyã fãa,’ a sã n wa wa ne sãoong sẽn yɛɛsd wʋsg nin-wẽnsã zutu. D sẽn tar tẽeb ne Wẽnnaam bãngr-goamã yĩnga, d kɩsa sɩd tɩ d zãaga zĩig ‘sɛɛba wakat’ pʋgẽ. (Daniɛll 12:4) A Zeova bʋ-kaoorã daar kolgame, la ka la bilfu a na n pidsa a sũ-dokrã a bɛɛbã zutu. La a Sofoni bãngr-gomdã tara fãagr saagre. Rẽnd bõe la b baood tɩ tõnd maane, d sã n dat n paam fãagr a Zeova sũ-puugrã daare?

Wãn to la y na n leokẽ?

• Wãn-wãn la a Sofoni bãngr-gomdã pids Zida la Zerizalɛm zutu?

• Bõe n gũud dũni kiris-nedemdã la nin-wẽnsã fãa tõnd wakatã?

• Bõe yĩng tɩ d pa segd n tags t’a Zeova bʋ-kaoorã daar zãra wʋsgo?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng a 4]

A Sofoni togsa ne raood t’a Zeova bʋ-kaoorã daar da kolgame

[Fotã sẽn yitẽ]

Yita Self-Pronouncing Edition of the Holy Bible, sẽn tar King James lebgrã la lebgr nins b sẽn maneg n yiisã

[Foto, seb-neng a 5]

A Zeova daarã waa Zida la Zerizalɛm zut Babilon dãmbã nusẽ yʋʋmd 607 S.D.T.W.

[Foto, seb-neng a 7]

Yãmb tẽeda põsb a Zeova sã n wa na n sãam nin-wẽnsã bɩ?