Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Tall-y a Abrahaam tẽebã buudu!

Tall-y a Abrahaam tẽebã buudu!

Tall-y a Abrahaam tẽebã buudu!

“Yaa neb nins sẽn tar tẽebã n ya a Abrahaam kamba.”—GALAT DÃMBA 3:7.

1. Wãn to la a Abram mao ne zu-loees a taab Kana?

A ABRAM basa naar Ur n sak a Zeova noorã. Zu-loees nins a sẽn yã yʋʋm nins sẽn pʋgl dẽ wã ra yaa reng-n-lɛmbg ne a tẽebã makr ning a sẽn seg Eziptã. Biiblã yetame: “Kom zĩnda soolma pʋgẽ.” A Abram da tõe n yẽgmame, vɩɩmã sẽn da yaa toogã yĩnga. La a pa maan woto ye, a maana a sẽn na maaneg n ges a zakã rãmb yelle. “A Abram kẽnga Ezipt n tɩ kaoos be, kom sẽn yaa toog soolma pʋga yĩnga.” Ra yaa toog t’a Abram zag-kẽengã kẽng Ezipt tɩ neba pa bãng ye. A Zeova ra na n maana wa a sẽn kãabã n kogl a Abram ne wẽng bɩ?—Sɩngre 12:10; Yikri 16:2, 3.

2, 3. a) Bõe yĩng t’a Abram pa sak n wilg t’a Sarai ya a paga? b) A Abram talla manesem bʋg ne a pagã yellã welgr pʋgẽ?

2 D karemda woto Sɩngre 12:11-13 pʋgẽ: “Bãmb sẽn kolg Ezipte, yẽ yeela a pag a Sarai: ‘Mam miimi tɩ fo yaa pag sẽn yaa neer wʋsgo. Ezipt neba sã n yã foom, b na n yeelame tɩ fo yaa mam paga. Bãmb na n kʋʋ maam la b bas foom. Mam kota foom tɩ f yeel tɩ f yaa mam tão tɩ m paam laafɩ fo yĩnga, la mam vɩɩma na n kaoosa fo maasem yĩnga.’ ” Baa ne a Sarai sẽn da tar sẽn yɩɩd yʋʋm 65 wã, a ra ket n yaa neer hal wʋsgo. Rẽ ninga a Abram vɩɩmã yell pʋgẽ. * (Sɩngre 12:4, 5; 17:17) Woto ra yaa gɩdgr me ne a Zeova raabã pidsgu, bala a ra yeelame tɩ ra yaa ne a Abram yagengã maasem la tẽngã buud fãa na n bark b mense. (Sɩngre 12:2, 3, 7) A Abram sẽn da pa tar biigã yĩnga, ra tara yõod wʋsg t’a ket n vɩ.

3 A Abram goma ne a pagã n yeel t’a maan yam. B sɩd rag n zemsa taab rẽ zugu, t’a pagã yeel t’a ra ya a tãoã. Ges-y tɩ baa ne a Abram sẽn da yaa zak soabã, a pa modg pagã t’a sak tɩ yẽ la zu-soab ye, la a baoa a pagã sõngr la a teelgo. (Sɩngre 12:11-13; 20:13) Rẽ wɛɛngẽ wã, a Abram kõo sɩdbã mak-sõngo. B segd n tʋma b taoor sobendã tʋʋm ne nonglem. La a Sarai sẽn sakã a kõo pagbã mak-sõng rũndã-rũndã.—Efɛɛz rãmba 5:23-28; Kolos rãmba 4:6.

4. Rũndã-rũndã, wãn to la Wẽnnaam sõgen dãmb nins sẽn tar kɩs-sɩdã maanda, b saam-biisã vɩɩm sã n wa be yell pʋgẽ?

4 A Sarai ra tõe n yeelame t’a ra ya a Abram tãoã, bala a sɩd ra ya a ba biiga. (Sɩngre 20:12) Sẽn paase, ra pa tɩlae ne-a t’a togs nebã yɛl sẽn pa pak-b ye. (Matɩe 7:6) Tõnd wakatã, Wẽnnaam sõgen dãmb sẽn yaa kɩs-sɩd dãmbã tũuda Biiblã noor ning sẽn yet tɩ d yɩ pʋ-peelem dãmbã. (Hebre dãmba 13:18) Wala makre, b pa na n wẽen bʋ-kaoodb taoor n yag ziri ye. La b saam-biisã vɩɩm bɩ b tẽeb sã n wa be yell pʋgẽ, wala makre bɛɛbã sẽn wat ne namsg b zut bɩ tẽng-n-biis ne taab zabr sasa, b tũuda a Zezi sẽn sagl tɩ b ‘paam yam wa wiisi, la b yɩ sõama wa wala.’—Matɩe 10:16; ges Gũusg Gasgã, yʋʋmd 1996, sɩpaolg kiuug 1 daare, seb-neng 27, sull 19.

5. Bõe yĩng t’a Sarai sak a Abram kosgã?

5 A Sarai manesem yɩɩ wãn to a Abram kosgã taoore? Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr bilgda pagb sẽn yaa wa yẽ n yetẽ tɩ b “teeg[a] Wẽnnaam.” Woto, a Sarai ra tõe n bãnga yɛl nins sẽn da kẽed sʋk tẽebã wɛɛngẽ wã võore. Sẽn paase, a ra nonga a sɩdã la a ra waoogd-a. Woto, a Sarai yãkame n na n ‘sak a sɩdã’ n pa wilg tɩ yẽ mengã kẽe kãadem ye. (1 Pɩɛɛr 3:5) Yaa sɩd tɩ woto maaneg ra tõe n waa ne yell a Sarai zugu. “A Abram sẽn ta Ezipte, Ezipt neba yãame tɩ yẽ paga yaa neer wʋsgo. La naab a Faraõ nanambsa yãa yẽnda n pẽg yẽ Faraõ taoore. La b peega yẽ n wa Faraõ yiri.”—Sɩngre 12:14, 15.

A Zeova fãaga a Abram

6, 7. Zu-loe-bʋg pʋgẽ la a Abram ne a Sarai ra be, la wãn to la a Zeova fãag a Sarai?

6 Ad yel-kãngã sɩd kõ a Abram la a Sarai yɩɩr tɛkẽ! Ra yaa wa b ra na n yõga a Sarai. Sẽn paase, a Faraõ sẽn da pa mi t’a Sarai kẽe kãadmã yĩnga, a kõo a Abram kũun wʋsgo, hal t’a ‘ra tar piis ne niig la bõn-daad ne yem-daad la yem-pogs ne bõn-yãans la yʋgma.’ * (Sɩngre 12:16) A Abram sũur ra pa segd n yaa noog baa bilf ne kũun kãensã ye. Baa sẽn da wõnd saagr kaeyã, a Zeova ra pa bas a Abram ye.

7 “La Zusoaba wẽe Faraõ ne a zaka ne bã-wẽnse a Abram pag a Sarai yĩnga.” (Sɩngre 12:17) Ne manesem b sẽn pa wilgi, b wilga a Faraõ bũmb ning sẽn kɩt tɩ ‘bã-wẽns’ kãensã wa wã. Tao-tao t’a toeema a manesmã: “La Faraõ boola a Abram n sok-a yaa: ‘Yaa bõe tɩ fo maan maam woto? Yaa bõe tɩ fo ka yeel maam tɩ yẽ yaa fo paga? Yaa bõe tɩ fo yeel tɩ yẽ yaa fo tão, tɩ mam ka bãng n dɩk-a n na n maan m paga? Masã, ad fo pagã, peeg-a n looge.’ La Faraõ yeela yẽ neba tɩ b yiis yẽ ne a paga la a sẽn tara fãa n dig-b tɩ b looge.”—Sɩngre 12:18-20; Yɩɩl Sõamyã 105:14, 15.

8. Koglg bʋg buud la a Zeova kãab kiris-nebã rũndã-rũndã?

8 Rũndã-rũndã, a Zeova pa yeel t’a na n kogla tõnd ne kũum, bi-be-tʋʋmã, komã la sabaab rãmbã ye. A Zeova kãabame t’a na n kogla tõnd wakat fãa ne yɛl nins sẽn tõe n sãam tõnd tẽebã. (Yɩɩl Sõamyã 91:1-4) Yaa woto la a maand n kõt tõnd keoogr sẽn zems b wakate, n tũnugd ne a Gomdã la ‘tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã.’ (Matɩe 24:45) Yaa wãn to yẽ, bɛɛbã sã n dat n kʋ tõnd d tẽebã yĩnga? Wẽnnaam tõe n basame tɩ neb sãnda ki, la a pa na n tol n bas tɩ b menems a nin-buiidã ye. (Yɩɩl Sõamyã 116:15) La kɩs-sɩd dãmb kẽer sã n maan yõore, d tõe n kɩsa sɩd tɩ b na n vʋʋgame.—Zã 5:28, 29.

A Abram da sakame n na n mong a meng tɩ laafɩ kell n zĩndi

9. Bõe n wilgd t’a Abram da ket n gilgda Kana?

9 Koma sẽn wa n sa Kana tɩ yaa vẽenegã, “a Abram yii Ezipt ne a paga la bũmb nins fãa yẽ sẽn so wã la a Lot sẽn da tũ yẽ wã n leb Negɛb soolem [yaa zĩig sẽn yaa war bilf n be Zida tãensã goabg babgo]. A Abram da yaa ra-kãare, a ra tara rũms ne wanzũri la sãnem wʋsgo.” (Sɩngre 13:1, 2) Woto kɩtame tɩ tẽngã neb ra get-a wa ned sẽn tar naam la pãnga. (Sɩngre 23:6) A Abram da pa baood n na n zĩnd Kana n bao naam ye. Sẽn yaa lebende, “yẽ basa Negɛb n yik n kẽnd la a yalsdẽ hal tɩ ta Betɛll zĩig ninga yẽ sẽn da reng n tilg a fu-roogã, a bee Betɛll ne Ai sʋka.” Wa raasenkam, a Abram sẽn kẽngẽ fãa, ya a Zeova balengã yell n da pak-a n yɩɩda.—Sɩngre 13:3, 4.

10. Zu-loe-bʋg n zĩnd a Abram la a Lot rũm-kɩɩmbã sʋka, la bõe yĩng tɩ ra tar yõod wʋsg tɩ b welg zu-loe-kãng tao-tao?

10 “A Lot me sẽn tũ ne a Abrama ra tara piis ne niigi la fu-roto. La tẽnga ka sakd bãmb b yiib fãa zĩndg ye; tɩ bõe, bãmb paoonga ra yaa wʋsgo tɩ bãmb ka tõe n zĩnd ne taab ye. La zabr yika a Abram dũm-kɩɩmba ne a Lot rũm-kɩɩmba sʋka. Wakat kãnga, rɩ tɩ yaa Kana neba ne Perɛɛz rãmba n da be soolem kãng pʋgẽ.” (Sɩngre 13:5-7) Tẽngã ra pa tar koom la wõmeneg zĩig sẽn sek a Abram la a Lot rũm-bãgã ye. Mo-yõsr n zĩnd rũm-kɩɩmbã sʋka. Mo-yõsr woto ra pa tog ne sɩd Wẽnnaamã balemdb ye. No-koɛɛm a woto sã n da kẽngẽ taoore, a ra tõe n baasa ne welg taab zãng-zãnga. Rẽnd a Abram da na n maana wãn to yel-kãngã taoore? A Lot ba wã kũum poore, a Abram da reeg-a lame n wubi, tõe t’a wub-a-la wa a meng biiga. Sẽn da ya a Abram la kẽemã, a ra pa tar sor n na n yãk zĩig ning sẽn yaa sõma n yɩɩdã sɩda?

11, 12. A Abram da kõo a Lot sor t’a yãk bõe, la bõe yĩng t’a Lot yãkrã pa yãk-sõngo?

11 La “a Abram yeela a Lot yaa: ‘Bɩ zabr da zĩnd maam ne fo sʋka la mam dũm-kɩɩmba ne fo rũm-kɩɩmba sʋk ye; tɩ bõe, tõnd yaa saam-biisi. Weoog fãa bee fo taoore. Mam kota foom tɩ f welg f meng ne maam. Fo sã n kẽng goabga, mam na kẽng rɩtgo; la fo sã n kẽng rɩtgo, mam na kẽng goabga.’ ” Betɛll noore, zĩig n be be tɩ b boond-a tɩ “Palɛstin zĩ-neeb nins sẽn yɩɩd-bã a yembre.” Tõe tɩ zĩ-kãngã, “a Lot nakame n ges Zʋrdẽ zĩ-sõngã. A zĩiga paama zãgsg sõama wa Zusoaba zẽed zĩiga, la a wa Ezipt soolem hal Zoaar sẽnẽ. Yõ wã renga Zusoaba sẽn sãam Sodom ne Gomoor.”—Sɩngre 13:8-10.

12 Baa ne Biiblã sẽn bilgd a Lot wa ‘nin-tɩrgã,’ bũmb n kɩt t’a pa waoog a Abram yel-kãngã pʋgẽ ye, leb n pa wõnd a baoa sẽn kẽema yẽ wã saglg me ye. (2 Pɩɛɛr 2:7) “A Lot yãka Zʋrdẽ zĩ-sõnga fãa a meng yĩnga. La yẽ yikame n kẽng yaanga. Yaa woto la bãmb welg taaba. A Abram zĩnda Kana tẽnga, la a Lot zĩnda tẽns nins yẽ sẽn tar zĩ-sõama wã pʋsẽ. La yẽ tilga a yir Sodom sẽnẽ.” (Sɩngre 13:11, 12) Sodom da tara arzɛk la laog wʋsgo. (Ezekɩɛll 16:49, 50) Sã n yaa ne laogã wɛɛngẽ a Lot yãkrã ra wõnda sõma, la tẽebã wɛɛngẽ ra pa sõma ye. Bõe yĩnga? Bala Sɩngre 13:13 yetame tɩ “Sodom dapa yaa tʋʋm beed dãmb la neb sẽn beeg Zusoaba wʋsgo.” A Lot sẽn yãk yam n kẽng be wã baasa ne sũ-sãams n kõ a zakã rãmba.

13. Wãn to la a Abram makrã yaa sõngr n kõ kiris-neb nins sẽn tõe n wa be no-koeemd pʋgẽ ligd yɛl poorẽ wã?

13 La a Abram maana tẽeb ne a Zeova sẽn kãab t’a yagensã na n wa baas n sooga tẽngã zãngã. A pa wẽ no-koeemd tẽn-kãng bab-kɩdg zug ye. A talla manesem sõma wʋsg tɩ zems ne noor ning b sẽn wa n togs tɩ be 1 Korẽnt dãmba 10:24 pʋgẽ kaoosg poorã: “Bɩ ned kam fãa ra bao a meng sõngr bal ye, la bɩ ned kam fãa bao a taab sõngr me.” Woto yaa tẽegr sẽn be rasãnd n kõ neb nins sẽn tõe n wa be no-koeemd pʋgẽ ligd poorẽ ne b tẽed-n-taagã. Kẽer pa tũ saglg ning sẽn be Matɩe 18:15-17 pʋgẽ wã ye. B boola b saam-biisã bʋʋdo. (1 Korẽnt dãmba 6:1, 7) A Abram makrã wilgdame tɩ d sẽn na n bõn ligdã wɛɛngẽ n são d sẽn na n wa ne tʋʋsg a Zeova yʋʋrã zugu, bɩ d sẽn na n sãam kiris-neb tigingã laafɩ.—Zak 3:18.

14. Wãn to la a Abram paam bark a sẽn da yaa kõtã yĩnga?

14 Bark n da gũud a Abram, a sẽn da yaa kõta yĩnga. Wẽnnaam togsame: “Mam na n kɩtame tɩ fo yagensa lebg wʋsg wa tẽng tom; ned sã n tõog n sõd tẽng tom, a na tõog n sõd fo yagensa me.” Ad vẽnegr kãngã sɩd keng a Abram sẽn da pa tar biigã raood sõma! Wẽnnaam kõo noor woto n paase: “Yik n gilg tẽngã n ges a woglma ne a yalma fãa; tɩ bõe, mam na n kõo foo yẽnda.” (Sɩngre 13:16, 17) B ra pa kõ a Abram sor t’a vigl galʋ-tẽng pʋgẽ n pa be ye. A ra segd n welga a meng ne Kana nebã. Yaa woto me ne kiris-nebã. B segd n welga b mens ne dũniyã. B pa get tɩ b yɩɩda b taabã ye, la b pa maand tũud-n-taar wʋsg ne ned ning fãa sẽn tõe n tudg-b tɩ b wa kɩɩs Gʋlsg Sõamyã ye.—1 Pɩɛɛr 4:3, 4.

15. a) Tõe t’a Abram so-togsã võor yaa bõe? b) Mak-sõng bʋg la a Abram bas n kõ kiris-neb zagsã rũndã-rũndã?

15 Biiblã gʋlsg wakate, nand tɩ ned reeg zĩig n sooge, a ra tara sor n na n ges-a. A Abram sẽn da gilgd be woto wã tẽegd-a lame tɩ daar n wat tɩ yẽ yagensã na n soog tẽn-kãngã. A saka Wẽnnaam. “A Abram pila a fu-rotã n serg n kẽng Sɛn tɩɩsa sẽn be Mamre Hebrõ wã n tɩ zĩndi. La yẽ mee tẽn-kugri be Zusoaba yĩnga.” (Sɩngre 13:18) Ka yɛsa, a Abram wilgame tɩ balengã yɛl n be pipi a vɩɩmã pʋgẽ. Zak pʋgẽ zãmsg ne pʋʋsgã la tigissã kẽnd bee pipi yãmb zakã pʋgẽ bɩ?

Bɛ wã yika zabre

16. a) Bõe yĩng tɩ Sɩngre 14:1 (NW ) sɩngr-goamã yaa kɩba-wẽng sẽn baasd neere? b) Yaa bõe yĩng la yaang rĩm dãmb a naasã sẽn wa n pig Kana wã?

16 “[Wa n zĩndame tɩ] Sineaar naab a Amrafɛll ne Elasaar naab a Ariok la Elam * naab a Kedorlaomeer ne Gozim naab a Tideall wakate, rĩm dãmb kãens yika zabr[e].” Pĩnd wẽndẽ Hebre goamẽ wã, sɩngr-goam nins sẽn yaa (“wa n zĩndame tɩ . . .”) wã yaa kɩba-wẽng sẽn gomd “makr wakat sẽn baasd ne bark wakat” yelle. (Sɩngre 14:1, 2) Makrã sɩngame, yaang rĩm dãmb a naas kãensã ne b tãb-biisã sẽn sɩng Kana pigbã. B bõn-datlã ra yaa bõe? Yaa sẽn na yɩl n zab n tõog galʋ-tẽns a nu sẽn da zabd ne-bã. Galʋ-tẽn-kãens yaa Sodom, Gomoor, Adma, Zeboim la Bela. B tõoga galʋ-tẽns a nu wã. B ‘lagma taab Sidim tãnga longẽ, zĩ-kãng yaa yamsem mogre.’ A Lot ne a zakã neb ra pẽe be.—Sɩngre 14:3-7.

17. Bõe yĩng tɩ b sẽn yõk a Lotã yɩ makr n kõ a Abram tẽebã?

17 Kana rĩm dãmbã zaba ne pigdbã hal sõma, la zubʋko, bɛɛba tõog-b lame. “Neb nins sẽn tõog bãmba wʋka Sodom ne Gomoor teeda ne b rɩɩba fãa n tall n looge. Bãmb yõka a Abram [ba-biig, NW ] biig a Lot sẽn da be Sodoma ne a teeda fãa n tall n looge.” Pa kaoos la kɩba-wẽns kãensã ta a Abram ye: “Ned a ye n zoe n põse, la yẽ wa n wilga Hebre ned a Abram sẽn be Mamre sɛn tɩɩsa sʋkã. A Mamre yaa Amoor dãmba buudu. La yẽ ya a Ɛskoll ne a Aneer saam-biiga. Bãmba da maana kãabg ne a Abram. A Abram sẽn wʋm tɩ b yõka yẽ biigã, yẽ yikame.” (Sɩngre 14:8-14) Ad sɩd yaa makr meng n kõ a tẽebã! A Abram ra na n talla sũ-kẽk ne a ba-biigã biiga, a sẽn deeg tẽngã bab-sõng sẽn yɩɩdã yĩng bɩ? Tẽeg-y me tɩ pigdbã yii yẽ ba-yirã, sẽn yaa Sineaarã. A sã n da rig-b n zab ne, a ba-yirã kulb tõe n wa lebga toogo. Sẽn paase, bõe la a Abram da tõe n maan n zab ne tãb-biis sẽn fãoog taab tɩ Kana ra pa tõog-ba?

18, 19. a) Wãn to la a Abram da tõog n fãag a Lote? b) Fãag-kãngã yita ãnd nengẽ?

18 A Abram talla bas-yard sẽn pa vigsd ne a Zeova yɛsa. “Yẽ yikame n peeg a tʋm-tʋmdb nins sẽn dog yẽ zakẽ wã, la b sõor taa kobs-tã la piig la a nii, la yẽ yikame n babs bãmb hal Dã. La yẽ welga a neba zabra yĩnga, yẽ ne a tʋm-tʋmdbã; la bãmb yikame n tɩ ling bãmb ne yʋng n zab ne bãmba n dig-b hal tɩ ta Koba sẽn be Damas goabgã. La yẽ tɩ reega teeda fãa ne a biig a Lot me ne a teeda fãa la ne a pagba la neba fãa.” (Sɩngre 14:14-16) A Abram wilga tẽeb sẽn tar pãng ne a Zeova, n tall a tãb-biisã sõor sẽn paoodã n tɩ zab n tõoge, n fãag a Lot ne a zaka rãmba. Masã, a Abram sega a Melkisedɛk sẽn yaa Salɛm rĩm la maan-kʋʋdã. “Salem naab a Melkisedɛk talla rɩɩb ne rãam n seg a Abram. Yẽ yaa Wẽnnaam sẽn-ka-to maan-kʋʋda. La yẽ ninga a Abram barka n yeel yaa: ‘Bɩ Wẽnnaam sẽn-ka-to sẽn yaa saasẽ la dũniyã naanda ning a Abram zug barka. La bark Wẽnnaam sẽn-ka-to bãmb sẽn ning fo bɛɛba f nugẽ wã yĩnga.’ La a Abram yãka pʋɩɩr a yembr piig fãa sʋka n kõ yẽnda.”—Sɩngre 14:18-20.

19 N-ye, tõogr yita a Zeova nengẽ. A Abram tẽebã yĩnga, a Zeova fãag-a lame yɛsa. Rũndã-rũndã, Wẽnnaam nin-buiidã pa kẽed zabr sɩd-sɩd pʋgẽ ye, la b segda makr la zu-loees wʋsgo. Tõnd sõsg ning sẽn pʋgdã na n wilga a Abram makrã sẽn tõe n sõng tõnd tɩ d mao ne zu-loeesã n tõog to-to.

[Tẽngr not rãmbã]

^ sull 2 Sã n yaa ne Étude perspicace des Écritures (a Zeova Kaset rãmbã sẽn yiisã), “seb-kʋdr n yet t’a Faraõ kõo sodaas noor tɩ b tɩ rɩk pʋg-neer la b kʋ a sɩdã.” Rẽnd pa zaalem yĩng la a Abram zoe rabeem ye.

^ sull 6 Tõe t’a Hagaare, pag ning sẽn dog a Abram biriblã zĩnda sõgen dãmb nins b sẽn kõ a Abram rẽ wẽndã sʋka.—Sɩngre 16:1.

^ sull 16 Wɩtbã yeela vugr tɩ Elam zɩ n tall pãn-tusdg woto Sineaar zugu, la t’a Kedorlaomeer zabrã kɩbar da pa sɩd ye. Sẽn na yɩl n yã sõsg sẽn kõt kaset tɩ Biiblã kɩbar yaa sɩda, bɩ y ges Gũusg Gasgã, sẽoog kiuug pipi daare, yʋʋmd 1989, seb-neng a 4-7 (farende).

Y bãngame bɩ?

• Wãn to la komã sẽn zĩnd Kana wã yɩ makr tẽebã wɛɛngẽ n kõ a Abram?

• Wãn to la a Abram la a Sarai kõ rũndã-rũndã sɩdbã la pagbã mak-sõngo?

• A Abram sẽn welg mo-yõsrã sẽn zĩnd yẽ sõgen dãmbã ne a Lot sõgen dãmbã sʋk to-to wã zãmsda tõnd bõe?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng 14]

A Abram pa gãd a dʋrwa rãmbã ne pa-vigsd ye, la a lʋɩɩsa sẽn nafd a Lotã taoore

[Foto, seb-neng 16]

A Abram wilgame t’a teega a Zeova a sẽn kẽng n na n tɩ fãag a Lotã