Wãn to la Kirist laafɩ wã tõe n soog tõnd sũyã?
Wãn to la Kirist laafɩ wã tõe n soog tõnd sũyã?
“Bɩ Kirist laafɩ bãmb sẽn bool yãmb a pʋgẽ tɩ y yɩ yĩng a yembra soog yãmb sũyã.”—KOLOS RÃMBA 3:15.
1, 2. Wãn to la “Kirist laafɩ” wã so kiris-ned sũurã?
SOOGR yaa gom-biig neb wʋsg sẽn kisi, bala a kɩtdame tɩ b tags modgr la sɩlem b sẽn maan sẽn na yɩl tɩ ned maan a to raab yelle. Woto yĩnga, a Poll sẽn sagl a kiris-nin-taasã sẽn be Kolos tɩ: “Bɩ Kirist laafɩ . . . soog yãmb sũyã,” tõe tɩ sã n yaa ne neb kẽere, yɩɩ bũmb sẽn pa zemse. (Kolos rãmba 3:15) Tõnd pa so d mens la? Bõe yĩng tɩ d segd n bas bũmb bɩ ned t’a soog d sũyã?
2 A Poll da pa yet Kolos rãmbã tɩ b bas b yam yãkrã tɩ lʋɩ ye. Gerɛk gom-biig ning b sẽn lebg tɩ “soog” Kolos rãmba 3:15 pʋgẽ wã tɩ loee ne gom-biig ning sẽn yaa arbɩtre, sẽn kõt yĩn-wɩsgrã wags-taab maandb keoor rẽ wẽndã. Wags-n-taasã ra tara soog-m-menga, sẽn pa kɩɩsd reema noy ye, la baasgẽ wã, arbɩtrã wilgda ned ning sẽn tũ noyã la sẽn paam wags-taabã keoorã. Woto me, d tõe n yãka yam n maan yɛl wʋsg vɩɩmã pʋgẽ, la d sã n wa maand woto, yaa “Kirist laafɩ” wã n segd n yɩ wa “arbɩtre,” bɩ wala seb-lɛbgd a Edgar Goodspeed sẽn lebg-a to-to wã, “pãng ning sẽn so” tõnd sũyã.
3. “Kirist laafɩ” wã yaa bõe?
3 “Kirist laafɩ” wã yaa bõe? Yaa sũur pʋgẽ bãan ning d sẽn paamde, d sã n wa lebg a Zezi karen-biisi, la d bãng tɩ Wẽnnaam a Zeova ne a Biriblã nonga tõnd la d tata b yamã. A Zezi sẽn da wa n dat n loogã, a yeela a karen-biisã woto: “Mam kõta yãmb mam laafɩ. . . . Da sak-y tɩ yãmb sũyã sãam walla tɩ rabeem yõk yãmb ye.” (Zã 14:27) Sẽn zems yʋʋm 2000 la bala, Kirist yĩngã neba, sẽn yaa kiris-neb sẽn zae sẽn tar kɩs-sɩdã tara laafɩ kãnga, la rũndã-rũndã b tũud-n-taasã sẽn yaa “piis a taab[ã]” me tara laafɩ kãngã. (Zã 10:16) Laafɩ kãng segd n yɩɩ pãng sẽn so tõnd sũyã. Tõnd sã n wa be mak-toaag pʋgẽ, laafɩ kãng tõe n sõnga tõnd tɩ d ra bas tɩ rabeemã tõog-do, bɩ a sõng-d tɩ d sũyã ra sãam tɩ loog noor ye. Bɩ d ges wãn to la tõe n yɩ woto, b sã n wa maan tõnd kɛgre, tõnd sã n wa tar yɩɩr wʋsgo, la d sã n wa tagsdẽ tɩ d pa zems ye.
B sã n wa maan tõnd kɛgre
4. a) Wãn to la a Zezi bãng kɛgr sẽn yaa to-to? b) B sẽn maan kiris-nebã kɛgrã b manesem yɩɩ wãn to?
4 Rĩm a Salomo yeelame tɩ ‘ninsaal dɩɩ naam ninsaal zug a wẽng yĩngã.’ (Koɛɛg Soaba 8:9, NW ) A Zezi ra miimi tɩ gom-kãensã yaa sɩda. A sẽn da wa n be saasẽ, a yãa ninsaalbã sẽn maan taab kɛg wʋsgo. A sẽn wa tẽng zugu, yẽ mengã namsa kɛgr ning sẽn yaa kãseng n yɩɩdã yĩnga. Rẽ yaa b sẽn wa n dõd-a baa ne a sẽn pa tar yel-wẽndã t’a tʋʋsa Wẽnnaam, n kʋ-a wala tʋʋm beed maandã. (Matɩe 26:63-66; Mark 15:27) Rũndã-rũndã, kɛgrã ket n bee wʋsgo, la kiris-neb hakɩkã namsame tɩ loog nugu. ‘Buuda fãa kisga bãmba.’ (Matɩe 24:9) La baa ne yɛl sẽn yaa wẽns wʋsg b sẽn vɩɩmd Nazi rãmbã kũum zagsẽ la Rusi yembd tʋʋm zĩisẽ wã, baa ne kʋʋngã sẽn tall nen-kɛglem b zut la b rõd-b n zab ne-b zaalem yĩngã, Kirist laafɩ wã kɩtame tɩ b kell n yals kãn-kãe. B rɩka a Zezi togs-n-taare. Yẽ wɛɛngẽ d karemda woto: “Neb sẽn gom bãmb wẽnga, bãmb ka lebs wẽng ye. Neb sẽn maan bãmb wẽnga, bãmb ka zab ne bãmb ye, la bãmb basa bãmb yɛla fãa sẽn kaooda bʋʋd tɩrga nugẽ.”—1 Pɩɛɛr 2:23.
5. Tõnd sã n wʋm goam tɩ yaa wa kɛgr n maan tigingã pʋgẽ, bõe la d segd n bao n bãng pipi?
5 D tõe n tagsame tɩ b talla manesem sẽn yaa kɛgr ne ned kiris-neb tigingã pʋgẽ, baa sã n pa kolg kɛgr ning b sẽn maan Kiristã. Sã n yaa woto, d tõe n tagsa wa a Poll sẽn yeel woto wã: “Ãnda pãng n paooge tɩ mam dẽnd ka paooge? Ãnda n lak n lʋɩ tɩ mam sũur ka sãam?” (2 Korẽnt dãmba 11:29) Wãn to la d tõe n maane? Yaa d sʋk d mense: ‘Sɩd yaa kɛgr bɩ?’ Naoor wʋsgo, d pa mi yɛlã fãa ye. D tõe n puuga d sũur wʋsgo, d sã n kelg ned sẽn yet t’a mii yɛlã sõma yĩnga. Yaa ne bʋʋm la Biiblã yet woto: “Zɩt deegda a sẽn wʋmd bũmb ninga fãa.” (Yelbũna 14:15) Yaa rẽ n so tɩ d segd n gũusi.
6. Wãn to la d tõe n maane, d sã n tagsdẽ tɩ b maana tõnd kɛgr tigingã pʋgẽ?
6 La wala yãmb mengã sã n wa tagsdẽ tɩ b maana yãmb kɛgre. Wãn to la ned sẽn tar Kirist laafɩ a sũurã pʋgẽ na n maane? D tõe n gesame tɩ rẽnda d gom ne ned ning d sẽn tagsd t’a maan-d-la wẽngã. Rẽ poore, d pa segd n goma dẽ yell ne ned ning fãa sẽn dat n kelg ye. D segd n dɩka yellã n ning a Zeova nugẽ pʋʋsg pʋgẽ, la d teeg-a t’a ges tɩ b rems kɛgrã. (Yɩɩl Sõamyã 9:11; Yelbũna 3:5) Tõeeme tɩ d sã n wa maan woto, bɩ d sak n welg yellã d sũurã pʋgẽ n “sĩndi.” (Yɩɩl Sõamyã 4:5) Zĩis wʋsg sẽn yɩɩd pʋsẽ, a Poll saglgã na n pidsame: “Bɩ y [ket n] maan[d] sũ-mar ne taaba la y kõ taab sugri, ned sã n tar yell ne a to, a wa [a Zeova, NW ] sẽn kõ yãmb sugrã, bɩ yãmb kõ taab sugr woto.”—Kolos rãmba 3:13.
7. Bõe la d segd n tẽeg wakat fãa, d manesmã ne d saam-biisã pʋgẽ?
7 La tõnd sẽn maaneg fãa, d segd n tẽegame tɩ baa ne d sẽn pa tar tõog yɛl nins sẽn maandã zutã, d tõe n talla yõk-m-meng d manesmã zugu. D sã n tagsdẽ tɩ b maan-d-la kɛgre, n tall manesem sẽn pa kɩls n zemse, rẽ tõe n sãama tõnd laafɩ n yɩɩg kɛgrã menga. (Yelbũna 18:14) D tõeeme meng n bas tigingẽ wã kẽngre, hal tɩ d wa tags tɩ b remsa kɛgrã n yaool n lebg n wa. Yɩɩn-gʋlsdã gʋlsame n yeel tɩ “bũmb ka be sẽn lakd” neb nins sẽn nong a Zeova tõodã ye. (Yɩɩl Sõamyã 119:165) Bũmb a ye n be n yaa sɩda: wakat-wakate, b maanda ned fãa kɛgre. Ra tol-y n bas yel-kãensã sẽn yaa kaeto wã tɩ b gɩdg-y tɩ y pa sõgen a Zeova ye. Sẽn yaa lebend bɩ y bas tɩ Kirist laafɩ wã soog y sũyã.
Yɩɩr wʋsg sã n wa tar tõndo
8. Yɛl kẽer bʋs n wat ne yɩɩre, la bõe la yɩɩrã tõe n wa ne?
8 ‘Yaoolem wakat’ kãensã yɩɩrã sɩd bee vɩɩmã pʋgẽ sõmb-sõmbo. (2 Tɩmote 3:1) Yaa sɩda, a Zezi yeelame: “Ra maan[-y] yɩɩr ne yãmb vɩɩma yell ye, yãmb sẽn na n dɩ bũmb ninga, walla yĩnga yelle, y sẽn na n yeelg bũmb ning ye.” (Luk 12:22) La pa yɩɩrã fãa n tɩ loe ne laog ye. A Lot ra ‘sidgda wʋsgo,’ Sodom nebã tʋʋm beed yĩnga. (2 Pɩɛɛr 2:7) A Poll da ‘zĩi ne yɩɩr tigimsã fãa yɛl yĩnga.’ (2 Korẽnt dãmba 11:28, Sebr Sõngo) A Zezi ra bee yɩɩr pʋgẽ yʋng ning sẽn deng a kũumã hal t’a ‘tʋʋlg yɩ wa zɩɩm n tosd bɛd-bɛda n lʋɩt tẽnga.’ (Luk 22:44) Vẽenega, pa yɩɩrã fãa n wilgd tɩ ned tẽeb pa tar pãng ye. La yɩɩrã sẽn yitẽ zĩig ning fãa, a sã n yaa wʋsg la a kaoosdẽ, a tõe n sãama tõnd laafɩ wã. Yɩɩrã sãaga neb kẽere, n kɩt tɩ b pa tõog n kẽng taoor ne zɩɩb nins sẽn tɩ loe ne a Zeova sõgenegã ye. Biiblã yetame: “Yɩɩr kɩtdame tɩ ned sũur sãam.” (Yelbũna 12:25) Rẽnd bõe la d tõe n maane, yɩɩrã sã n namsd tõndo?
9. Bõe la d tõe n maan vẽeneg n paam yolsg ne yɩɩrã, la yel-bʋs sẽn wat ne yɩɩrã la d pa tõe tɩ sa zãnga?
9 Yɛl kẽer pʋsẽ, d tõe n maana segls sẽn zems ne yellã. Sã n yaa yĩns ka laafɩ n wat ne tõnd yɩɩrã, yaa yam bũmb tɩ d ges d yĩnsã laafɩ yelle, baa sã n yaa tõnd mengã n na n yãk yam yel-kãnga wɛɛngẽ wã. * (Matɩe 9:12) Zɩɩb wʋsg sã n namsd tõndo, d tõe n dɩka bãmb kẽer n bobl neb a taaba. (Yikri 18:13-23) Yaa wãn to masã ne neb wala roagdbã sẽn tar zɩɩb wʋsg b sẽn pa tõe n dɩk n bobl neb a taabã? Yaa wãn to ne kiris-ned sẽn vɩ ne a kẽed-n-taag sẽn kɩɩsd a tẽebã? Yaa wãn to ne zak sẽn be talemd wʋsg pʋgẽ, bɩ sẽn vɩ babgẽ zabr sẽn beẽ? Yaa vẽeneg tɩ d pa tõe n yiis yɛl nins fãa sẽn wat ne yɩɩrã zãmaan-kãngã pʋgẽ ye. Ne rẽ fãa, d toe n talla Kirist laafɩ wã d sũyã pʋsẽ. Wãn to?
10. Manesem a yiib bʋs la kiris-ned tõe n tũnug ne n bao yolsg ne yɩɩrã?
10 Bũmb a ye d sẽn tõe n maan yaa d sẽn na n bao belsg Wẽnnaam Gomdã pʋgẽ. Rĩm a Davɩɩd gʋlsa woto: “Wakat ninga tagsg sẽn yaa toog sẽn yaa wʋsg ne maama, yãmb belsga kõta maam sũ-noogo.” (Yɩɩl Sõamyã 94:19) Yaa Biiblã pʋgẽ la d tõe n yã a Zeova ‘belsgã.’ D sã n vaeesd Seb-kãngã vʋʋsem sõng sẽn vẽneg tɩ b gʋlsã wakat fãa, na n sõng-d lame tɩ d tall Kirist laafɩ d sũyã pʋsẽ. Biiblã yetame: “Bas f yell ne Zusoabã [a Zeova, NW ] la bãmb na kogl foom. Bãmb ka na n bas nin-tɩrg t’a leng wakat sẽn ka sɛt ye.” (Yɩɩl Sõamyã 55:23) Woto me, a Poll gʋlsame: “Da maan-y yɩɩr ne bũmb ba a yembr ye, la ne pʋʋsgo la ne bark pʋʋsgo bɩ y wilg Wẽnnaam yãmb sẽn dat bũmb ninsi. La Wẽnnaam laafɩ sẽn yɩɩd neba bãngr fãa na gũ yãmb sũyã la yãmb tagsgo Kirist Zezi maasem yĩnga.” (Filip rãmba 4:6, 7) D sã n pʋʋsd ne d sũy fãa la wakat fãa, na n sõng-d lame tɩ d tall d laafɩ wã.
11. a) Wãn to la a Zezi yɩ mak-sõng pʋʋsgã wɛɛngẽ? b) Tõnd tagsg ne pʋʋsgã segd n yɩɩ bõe?
11 A Zezi ra yaa makr sẽn yaa sõma wʋsg zĩ-kãng wɛɛngẽ. Vugri, a goma ne a yĩngr Ba wã ne pʋ-peelem tɩ kaoos lɛɛr dãmba. (Matɩe 14:23; Luk 6:12) Pʋʋsgã sõng-a lame t’a kell n yals kãn-kãe mak-toos sẽn yɩɩd-bã pʋsẽ. Yʋng ning sẽn deng a kũumã, a yɩɩrã lebga wʋsgo. Bõe la a maan-yã? A pʋʋsa “ne pãng n yɩɩd pĩnda.” (Luk 22:44) N-ye, Wẽnnaam Biriblã sẽn zems zãngã ra yaa ned sẽn nong pʋʋsgo. Sẽn yɩɩd fãa, a karen-biisã sẽn pa zems zãngã segdame n minim n pʋʋsdẽ! A Zezi zãmsa a karen-biisã tɩ b “pʋʋs daar fãa n da yɛ ye.” (Luk 18:1) Pʋʋsg yaa sõsg meng-meng sẽn tar yõod wʋsg ne a Soab ning sẽn mi tõnd n yɩɩd tõnd mengã. (Yɩɩl Sõamyã 103:14) Tõnd sã n dat n tall Kirist laafɩ wã sẽn be tõnd sũyẽ wã, d na n ‘pʋʋsa Wẽnnaam n da bas ye.’—1 Tesalonik rãmba 5:17.
D tõog d pãn-komslmã
12. Bõe n tõe n wa kɩt tɩ kẽer tagsdẽ tɩ b sõgenegã pa zemse?
12 A Zeova geta a sõgen dãmbã ned kam fãa wa ned sẽn tar yõod wʋsgo. (Azze 2:7) Baasg zãnga, rẽ sakr yaa toog ne neb wʋsgo. Kẽer tõe n komsa raoodo, b yʋʋmã sẽn vẽsgã, zakã zɩɩb paasg bɩ b yĩnsã laafɩ sẽn boogdã yĩnga. A taab tõe n tagsdame tɩ b zut pa yɩ noogo, b sẽn paam sũ-sãams nins b yãadem wẽndã yĩnga. Neb a taab tõe n sãama b sũyã, pĩnd kongr yĩnga, n sãmbd a Zeova sã n tõe n kõ-b-la sugri. (Yɩɩl Sõamyã 51:5) Bõe la d tõe n maane, d sã n wa tagsd woto?
13. Belsg bʋg sẽn yit Gʋlsg Sõmyã pʋgẽ n be n kõ neb nins sẽn tagsd tɩ b pa zemsã?
13 Kirist laafɩ wã na n kõo tõnd bas-m-yam t’a Zeova nonga tõndo. D tõeeme n lebs n paam laafɩ kãnga d sũyã pʋsẽ, d sã n tags t’a Zeova zɩ n yeel tɩ tõnd yõodã bee ne d sẽn na n dɩk tõnd sẽn maandã n mak ne neb a taabã sẽn maandã ye. (Matɩe 25:14, 15, Kãab-paalgã Koe-noogo; Mark 12:41-44) A sẽn gom bũmb ning zug n tɩ yɩɩd yaa kɩs-sɩdã Wẽnnaam taoore. A yeela a karen-biisã woto: “La sẽn na n modg-a n ka tol n lʋɩ, yẽ soab na põse.” (Matɩe 24:13, Sebr Sõngo) Nebã ‘paooga’ a Zezi mengã, la a pa sãmb a Ba wã sã n nong-a lame ye. (Ezai 53:3; Zã 10:17) La a yeela a karen-biisã tɩ Wẽnnaam nonga bãmb me. (Zã 14:21) A Zezi goma rẽ zug vẽenega, n yeel woto: “B ka koosd yirs a yiib sou bɩ? La baasgo, a yembr ka lʋɩt tẽng tɩ yãmb Ba ka yã ye. La baa yãmb zoobda fãa sõdame. Dẽ yĩnga, bɩ y da zoe rabeem ye. Yãmb bee yõod n yɩɩd yirs wʋsgo.” (Matɩe 10:29-31) Ad sɩd yaa bas-m-yam sẽn wilgd t’a Zeova nong-d lame!
14. Kɩs-sɩd bʋg la d tar t’a Zeova getame tɩ tõnd ned kam fãa tara yõodo?
14 A Zezi leb n yeelame: “Ned ba a ye ka tõe n wa mam nengẽ m Ba sẽn tʋma maama sã n ka tak-a n kõ-m ye.” (Zã 6:44, Sebr Sõngo) A Zeova sẽn tak tõnd tɩ d tũ a Zezi wã, rẽnd A ratame tɩ d paam fãagre. A Zezi yeela a karen-biisã woto: “Woto me yãmb Ba sẽn be arzãna ka rat tɩ kom-bõoneg kãens ned a yembr sãam ye.” (Matɩe 18:14) Woto yĩnga, yãmb sã n sõgend ne y sũur fãa, y tõe n maana sũ-noog tʋʋm sõma nins y sẽn maandã yĩnga. (Galat dãmba 6:4) Pĩnd kongr sã n namsd yãmb wʋsgo, bɩ y kɩs sɩd t’a Zeova kõta neb nins sẽn sɩd tek yam n kos sugrã ‘sugr wʋsgo.’ (Ezai 43:25; 55:7) Bũmb a to sã n kɩt tɩ y koms raoodo, bɩ y tẽeg t’a “[Zeova, NW ] pẽnegda neb nins sũy sẽn sãamã, la bãmb fãagda sũ-pa-noom dãmbã.”—Yɩɩl Sõamyã 34:19.
15. a) Wãn to la a Sʋɩtãan makd n na n sãam tõnd laafɩ wã? b) D tõe n talla bas-yard bʋg ne a Zeova?
15 A Sʋɩtãan pa nong bũmb n yɩɩd a sẽn na n sãam yãmb laafɩ wã ye. Yel-wẽndã tõnd sẽn dog ne la d maood ne wã yaa yẽ n yɩ sabab t’a beẽ. (Rom dãmba 7:21-24) Sɩd-sɩda, a ratame tɩ y tags tɩ y pa-zems-zãngã kɩtame tɩ Wẽnnaam pa sakd n deeg y sõgenegã ye. Ra tol n bas-y t’a Sʋɩtãan Munaafɩɩk koms y raood ye! Bãng-y a sɩlmã, la y sẽn mi rẽ wã bɩ y yãk yam n kell n yals kãn-kãe wakat fãa. (2 Korẽnt dãmba 2:11; Efɛɛz rãmba 6:11-13) D tẽeg woto: “Wẽnnaam yɩɩda tõnd sũyã, la bãmb mii bũmb fãa.” (1 Zã 3:20) A Zeova getame tɩ zʋʋg tõnd pãn-komslmã. A leb n geta yɛl nins sẽn tusd tõndã la d sũyã tʋlsem. Bɩ yɩɩl-gʋlsdã gom-kãensã kõ-y belsgo: “Zusoaba ka basd b neba ye, la bãmb ka basd neb nins bãmb sẽn so wã ye.”—Yɩɩl Sõamyã 94:14.
D tara zems-n-taar “Kirist laafɩ” wã pʋgẽ
16. Wãn to la d pa d yembre, d sẽn maood n na n yals kãn-kãe n kaoosã pʋgẽ?
16 A Poll gʋls n togsame tɩ d segdame n bas tɩ Kirist laafɩ wã soog d sũyã, bala b ‘boola tõnd a pʋgẽ tɩ d yɩ yĩng a yembre.’ B boola kiris-neb sẽn zae nins a Poll sẽn gʋlsã tɩ b zĩnd Kirist yĩngã pʋgẽ. Yaa woto me ne sẽn zae-bã kell rũndã-rũndã. B tũud-n-taasã sẽn yaa ‘piis a taabã’ lagma ne bãmb n yaa “yãgr a yembr” tɩ “pe-kɩɩm a yembre,” sẽn ya a Zezi Kirist wilgd-b sore. (Zã 10:16) B fãa lagma taab “yãgr” sẽn be dũniyã gill zug n yaa neb milyõ rãmb sẽn basd tɩ Kirist laafɩ wã so b sũyã. D sẽn mi tɩ d pa d yembrã, sõngda tõnd tɩ d tõe n yals kãn-kãe n kaoose. A Pɩɛɛr gʋlsame: “Bɩ y kɩɩs [a Sʋɩtãan] n yals kãn-kãe tẽeb pʋgẽ, tɩ yãmb miimi tɩ yãmb ba-biisa sẽn be dũniyã pʋgẽ wã tara namsg wa yãmb sẽn tarã.”—1 Pɩɛɛr 5:9.
17. Bõe n tusd tõnd tɩ d na n bas tɩ Kirist laafɩ wã soog tõnd sũyã?
17 Bɩ d fãa ket n bɩɩsd laafɩ wã, sẽn yaa Wẽnnaam vʋʋsem sõngã biig sẽn tar yõod wʋsgã. (Galat dãmba 5:22, 23) Neb nins a Zeova sẽn na n yã tɩ b pa tar rẽgdo, la sẽn be laafɩ pʋgẽ wã na n wa paama barka, b sẽn na n paam vɩɩm sẽn pa sat tẽng zug arzãnẽ wã, zĩig ning tɩrlem sẽn na n zĩndã. (2 Pɩɛɛr 3:13, 14) D tara bʋʋm wʋsg n na n bas tɩ Kirist laafɩ wã soog d sũyã.
[Tẽngr note]
^ sull 9 Wakat ninga tõe tɩ yaa yĩns ka laafɩ wala yam-ka-m-mengã n wat ne yɩɩrã, bɩ n paasd-a.
Y tẽrame bɩ?
• Kirist laafɩ wã yaa bõe?
• Wãn to la Kirist laafɩ wã tõe n soog tõnd sũyã, b sã n wa maan-d kɛgre?
• Wãn to la Kirist laafɩ wã sõngd tõnd tɩ d mao ne yɩɩrã?
• Wãn to la Kirist laafɩ wã belsd tõndo, d sã n wa tẽed tɩ d pa zemse?
[Zãmsgã sogsgã]
[Foto, seb-neng 29]
Rõtbã taoore, a Zezi ra teega a Zeova
[Foto, seb-neng 30]
Wala ba sẽn tar nonglem mobgre, a Zeova belsgã tõe n yolsa tõnd ne d yɩɩrã
[Foto, seb-neng 32]
Kell n yals kãn-kãe tara yõod wʋsg Wẽnnaam nifẽ